1363.05.20

روزشمار جنگ سال 1363 1363.05.20
نام‌های دیگر	بیست مرداد
تاریخ شمسی	1363.05.20
تاریخ میلادی	11 اوت 1984
تاریخ قمری	13 ذیقعده 1404

1359.05.20

1360.05.20

1361.05.20

1362.05.20

1364.05.20

1365.05.20

1366.05.20

گزارش- 1

1. چند روز پس از آنکه عراق آرامش یک‏ماهه خلیج‏فارس را با حمله به یک کشتی بر‏هم زد، امروز یک نبرد هوایی - دریایی در اين منطقه به ‏وقوع پیوست که در جریان آن ٢ جنگنده ساقط شد و ٢ کشتی آسیب دید. به گزارش قرارگاه دریایی نوح نبی(ع)، امروز یک کاروان دریایی ایران شامل ١٦ فروند کشتی تجاری که به‏وسیله ٤ جنگنده اف١٤، ٣ فروند بالگرد و ٣ ناوچه جنگی اسکورت می‏شدند، در منطقه خورموسی، هدف حمله جنگنده‏های عراقی قرار گرفتند. در این حمله، دشمن از ٦ جنگنده میگ و سوخو، ٢ فروند بالگرد سوپرفرلئون و یک جنگنده سوپراتاندارد استفاده کرده بود. در درگیری مذكور یک جنگنده میگ عراقی و یک فروند اف١٤ خودی ساقط شدند. همچنین ٢ کشتی تجاری به نام‏های "ایران جواد" (حامل برنج) و "ایران مدرس" (حامل گندم) آسیب دیدند. درمورد تلفات جانی این نبرد هوایی - دریایی گزارش فرماندهی منطقه٩ حاکی است: خلبان کابین دوی جنگنده اف١٤ به نام سروان پاشایی نجات یافته، اما خلبان کابین یک به نام سرهنگ هاشم آل‏آقا مفقود شده است. گزارشی از اداره اطلاعات شاجا نیز حاکی است در کشتی‏های آسیبدیده ٢ تبعه آلمان در کشتی ایران جواد کشته و ٣ تبعه ایرانی در کشتی ایران مدرس مجروح شده‏اند. این حادثه در رسانه‏های عراقی متفاوت و البته بسيار اغراقآمیز بازتاب یافته است. رادیو صوت الجماهیر گزارش داد: «خلبانان تیزپرواز ما توانستند در ساعت ٧:٤٢ بامداد، امروز طی یک نبرد هوایی با هواپیماهای ناتوان دشمن ٥ فروند از هواپیماهای اف١٤ دشمن را سرنگون کنند. ... در همان زمان کشتی‏های نظامی پرتوان ما ... توانستند ٥ هدف دریایی بزرگ را مورد هدف قرار داده و آتش‏سوزی آنها را مشاهده کنند.» این درحالی است که اطلاعیه نظامی عراق و فرمانده نیروی هوایی این کشور تعداد جنگنده‏های ساقطشده ایرانی را ٣ فروند اعلام کرده‏اند.

گزارش- 2

2. امروز ضمن اینکه آبادان همچنان آماج گلوله سلاح‏های سنگین و سبک ارتش عراق قرار داشت، دو تجاوز هوایی به شهرهای دهلران و اسلام‏آباد ناکام ماند. ژاندارمری دهلران در گزارشي اعلام كرد چند جنگنده دشمن ازطرف اروندرود به حریم هوایی این شهر تجاوز کردند، اما «قبل از هرگونه عملیاتی ضمن شکستن دیوار صوتی با اجرای آتش پدافند نیروهای خودی متواری شدند.» همچنین براساس اعلام فرماندهی سپاه ناحیه باختران، در ساعت ١٠:٣٠ صبح امروز، یک فروند هواپیمای جنگی دشمن به حریم هوایی اسلامآباد تجاوز کرد «که با آتش به‏موقع پدافندهای هوایی مواجه و متواری شد.» از سوي ديگر در جبهه جنوب، براثر تداوم گلوله‏باران آبادان به ١١ منزل، ٥ باب مغازه و قسمتی از بیمارستان اين شهر خساراتی وارد آمد.

گزارش- 3

3. هرچند تعداد تحرکات و اقدامات عناصر مسلح غیرقانونی امروز نسبت به روزهای گذشته کاهش داشت، اما در دو حادثه ٨ تن شهید و ٢ نفر مجروح شدند. به گزارش شهربانی استان کردستان، گروه ضربت بسیج بانه در حوالی کوخان با گروهی از عناصر مسلح ضدانقلاب درگیر و در نتیجه ٥ نفر شهید و ٢ نفر مجروح شدند. همچنین برابر اعلام شهربانی سقز «٣ نفر از برادران بسیجی جمعی پایگاه آخکنده در محور سقز - بوکان، که به قصد شنا و ماهیگیری به رودخانه رفته بودند، ... توسط ضدانقلابیون به شهادت رسیده و سلاح‏هایشان نیز به ‏غارت برده می‏شود.»

گزارش- 4

4. تعداد قابلتوجهی از مقامات منطقه‏ای در اظهارنظرهایی ضمن اشاره به کوشش‏های خود برای پایاندادن به جنگ عراق و ایران از تلاش‏های موجود برای خاتمه این مخاصمه اعلام حمایت کرده‏اند، اما بهگفته یک تحلیل‏گر سیاسی این اظهارنظرها را باید سیاست‏های اعلامی تلقی کرد نه سیاست‏های اعمالی. به گزارش خبرگزاری کویت، شیخ صباح الاحمد الجابر الصباح معاون نخست‏وزیر و وزیر امور خارجه و اطلاعات کویت، در مصاحبه‏ای ضمن تأکید بر اینکه کویت «ازجمله کشورهای پیشگام خواستار پایانبخشیدن به جنگ میان ایران و عراق می‏باشد»، گفت: این کشور ازطریق شورای همکاری خلیج‏فارس تلاش‏های یکجانبه و گروهی را برای پایاندادن به این جنگ پیگیری می‏کند. وی با تأکید بر مخالفت کویت با ادامه مخاصمه بین دو همسایة خود، اظهار امیدواری کرد کمیته حسننیت اسلامی در توقف خونریزی مسلمانان و جلوگیری از مداخله خارجی در امور منطقه موفق گردد. شیخ صباح همچنین ضمن تأکید بر استقبال کویت از موافقت ایران و عراق با درخواست دبیرکل سازمان ملل متحد مبنیبر توقف بمباران مناطق غیرنظامی، گفت: طرفین درگیر با به‏کارگماردن ناظران بین‏المللی در خاک دو کشور برای کنترل اجرای این امر موافقت کرده‏اند. وزیر امور خارجه تونس نیز ضمن اعلام اینکه کمیته وزارتی هفتگانه مأمور پیگیری تحولات جنگ عراق و ایران برای ارزیابی کارهای خود، ماه جاری در بغداد تشکیل جلسه خواهد داد، گفت: «ادامه جنگ عراق و ایران نه‏تنها خطری است بر عراق و ایران و نیروهای دو کشور، بلکه خطری بر امنیت منطقه و صلح جهانی به ‏حساب می‏آید و هر کشوری که خواستار صلح بوده و به سازمان ملل احترام می‏گذارد باید در این راه گام بردارد.» وی همچنین افزود هدف از تشکیل جلسه کمیته هفتگانه برقراری «تماس با کشورهایی است [كه] می‏توانند تأثیری بر تصمیمات دو کشور وارد آورند تا ناچار به پذیرفتن آتش‏بس شوند.» پطروس غالی وزیر مشاور در امور خارجی مصر نیز که به چین سفر کرده بود، قبل از ترک پکن گفت: «چین پشتیبانی خود را از مصر در تلاش خود جهت پایاندادن به جنگ عراق و ایران توسط میانجیگری کشورهای غیرمتعهد اعلام کرد.» وی که در راه بازگشت از چین در هند مذاکراتی درباره چگونگی برگزاری جلسه کشورهای غیرمتعهد به ‏عمل خواهد آورد، گفت تلاش‏های مصر بهمنظور یافتن راهی مسالمت‏آمیز براي پایان‏دادن به جنگ عراق و ایران نتایج مثبتی داشته، اما هنوز به نتیجه نهایی نرسیده است. این اظهارات که عموماً ازطرف مقامات منطقه‏ای و همسایگان عراق و ایران بیان شده درحالی مطرح ميشود که یک تحلیل‏گر سیاسی، پایان جنگ ایران و عراق را غیرمحتمل و ادامه آن را خواست قلبی بسیاری از کشورهای منطقه‏ای و قدرت‏های جهانی می‏داند. میشل ژوبر از سیاستمداران سابق فرانسه، در مصاحبه‏ای با مجله ژون‏آفریک گفت: «جنگ ایران و عراق درواقع یک جنگ فراموششده است و نه‏تنها کشورهای همسایه، بلکه کشورهای تولیدکننده نفت و ابرقدرت‏ها نیز خود را با این جنگ مطابقت داده‏اند.» وی افزود: «همسایه‏های ایران از این لحاظ خشنودند که جمهوری اسلامی سرگرم جنگی بی‏امان است و نقشه‏های صدور انقلاب خود را نمی‏تواند اجرا کند و کشورهای نفت‏خیز و بزرگ نیز خرسندند که نفت ایران و عراق بهسبب جنگ به میزان زیاد وارد بازارهای نفتی نمی‏شود و ثباتی در بازار نفت پدید آورده است.» ژوبر همچنین درمورد موضع دو ابرقدرت شوروی و امریکا نیز خاطرنشان كرد: «[شوروی و امریکا] هیچ‏کدام به برهمخوردن تعادل منطقه‏ علاقه‏ای ندارند و هرگونه بی‏ثباتی در این منطقه از جهان ممکن است به رویارویی نیروهای نظامی دو ابرقدرت منجر شود که هیچ‏کدام طالب آن نیستند.»

گزارش- 5

5. وزیر و قائممقام سپاه امروز در دیدارهای جداگانه با رئیسجمهور به ترتیب گزارش سفر به لیبی و سوریه و آخرین گزارش‏ها از وضعیت آمادگی یگان‏های سپاه پاسداران را به اطلاع وی رساندند. محسن رفیق‏دوست وزیر سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، که در رأس یک هیئت عالیرتبه سیاسی و نظامی به سوریه و لیبی سفر کرده بود صبح امروز بههمراه رحیم صفوی از فرماندهان ارشد سپاه، با آیت‏الله خامنه‏ای رئیسجمهور و رئیس شورایعالی دفاع، دیدار کرد. وی در این دیدار ضمن تقدیم پیام‏های رؤسای جمهور سوریه و لیبی به رئیسجمهور، از نتايج این سفر به وی گزارش داد. رفیق‏دوست پس از این دیدار در مصاحبه‏ای درباره محتوای گفت‏وگوهاي خود با رئیس‏جمهور گفت: «در این دیدار سلام‏ها و پیام‏های مودتآمیز رئیس‏جمهور سوریه و رهبر لیبی و همچنین اعلام حمایت کامل رهبران این کشورها از انقلاب اسلامی ایران و موضع حق‏طلبانه ایران در جنگ تحمیلی را به استحضار آقای [آيتالله] خامنه‏ای رساندم.» وی همچنین درباره سفر به دو کشور سوریه و لیبی نیز افزود: «در این سفر در ملاقات با مقامات بلندپایه سوری و لیبیایی تأکید کردیم که جنگ تحمیلی تنها با سقوط صدام پایان خواهد پذیرفت و درمورد مسئله اعراب و اسرائیل هم موضع قاطع جمهوری اسلامی ایران را مبنی‏بر ‏اینکه اسرائیل باید از بین برود اعلام نموده و تأکید کردیم که بعد از سقوط صدام و آزادی ملت عراق، ملت ایران بدون چشمداشت به حتی یک وجب از خاک عراق، برای نابودی اسرائیل خواهد جنگید.» علی شمخانی قائممقام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نیز صبح امروز بههمراه مسئول اطلاعات سپاه با آیت‏الله خامنه‏ای رئیسجمهور و رئیس شورایعالی دفاع دیدار کرده و گزارشی از آخرین وضعیت آمادگی‏های رزمی سپاه را به اطلاع وی رساندند.

گزارش- 6

6. رئیس مجلس شورای اسلامی ایران، وزارت امور خارجه لیبی و ارگان رسمی حزب بعث سوریه به تبلیغات گسترده محافل سیاسی و رسانه‏ای منطقه‏ای و بین‏المللی که ایران، لیبی و سوریه را به دست‏داشتن در انفجارات دریای سرخ متهم کرده‏اند واکنش نشان دادند و متقابلاً غرب به‏ویژه امریکا را متهم اصلی معرفی کردند. حجت‏الاسلاموالمسلمين اکبر هاشمی رفسنجانی رئیس مجلس شورای اسلامی، در گفت‏وگو با واحد مرکزی خبر گفت: «من شخصاً هنوز نتوانستهام قانع بشوم که این سروصدا برای چیست. خوب ازنظر خودمان که تردیدی نداریم که ما اصولاً اهل ماجراجویی نیستیم و این کارها را مضر میدانیم. اسلام هم به ما اجازه نمی‏دهد که اینجوری مزاحم مردم بشویم، اما درمورد اینکه ریشه این هیاهو چیست، واقعاً ابهامی وجود دارد. اگر هدف کسانی که این سروصداها را راه ‏انداخته‏اند این باشد که یک بحران درست کنند، چرا منطقه کانال سوئز را انتخاب کرده‏اند و اینکه این کار را نسبت می‏دهند به یک جریان مبهمی مثل جهاد اسلامی؟ ما واقعاً بعید می‏دانیم که یک حرکت مخفی بتواند آنقدر قدرت داشته باشد که در آن منطقه با آن وسعت مواد انفجاری بر سر راه کشتی‏ها بگذارد. ... این است که نمی‏دانیم آنها چه نظری دارند و واقعاً چه چیز را تعقیب می‏کنند، آیا می‏خواهند القاء نا‏امنی در منطقه بکنند تا دخالت‏های بیشتری بکنند؟ آیا می‏خواهند برای کشورهای انقلابی مثل ایران و لیبی و سوریه بدنامی درست کنند تا از ارتجاع حمایت نمایند؟ آیا می‏خواهند برای حضورشان در مصر و در عربستان و در جیبوتی و در سومالی و یمن شمالی توجیهی بتراشند یا اینکه می‏خواهند برای ما مزاحمتی در کانال سوئز درست کنند؟ ... البته همه اینها محتمل است و اصلاً ممکن است همه اینها هیاهوی تبلیغاتی جهانی است تا جمهوری اسلامی را منشأ ناامنی معرفی کنند و بحران را به ما نسبت دهند و شاید اهداف دیگری باشد. به‏هرحال، ما چون منشأ و خصوصیات آن را نمی‏دانیم نمی‏توانیم قضاوتی بکنیم. اجمالاً درمی‏یابیم که یک تهاجم تبلیغاتی ناجوانمردانه‏ای را پایه‏گذاری کرده‏اند و متأسفانه ابزار تبلیغات هم دست آنها است و ما هم ابزار افشاگریمان کم است.» وزارت امور خارجه لیبی نیز در بیانیه‏ای اعلام کرد: «لیبی با توطئه دریای سرخ ارتباطی نداشته و این امر ساخته و پرداخته یک کشور با تکنولوژی پیشرفته است که با این کار درپی امتیازات استراتژیک در این منطقه می‏باشد و می‏خواهد دریای سرخ منطقه نفوذ امریکا و غرب شده و آن را به‏صورت خط اتصالی با ناوگان امریکا و پایگاه‏های آن در مدیترانه و اقیانوس هند درآورد.» روزنامه البعث ارگان رسمی حزب بعث سوریه نیز امریکا را منشأ اصلی این انفجارات معرفی کرد و افزود: «امریکا به رژیم صهیونیستی دستور داده است تا این اقدام را برای متزلزلساختن امنیت اعراب انجام دهد.» رادیو دمشق نیز با پخش تفسیری درمورد رخدادهای دریای سرخ گفت: «آنچه اینک در این منطقه روی می‏دهد توطئه‏ای ازسوی امریکاست تا خاورمیانه را در محاصره کامل نیروهای پیمان ناتو قرار دهد.» گفتنی است امروز کشتی‏ها و بالگردهای مین جمع‏کن متعلق به کشورهای ایالات متحده امریکا، انگلیس و فرانسه برای شرکت در پاکسازی آب‏های دریای سرخ و کانال سوئز عازم این منطقه شده‏اند. مطبوعات مصر ضمن اعلام این خبر گزارش دادند: «در این عملیات پاکسازی قرار است یک اسکادران از بالگردهای مین ‏جمع‏کن نیروی دریایی امریکا و همچنین ٢ فروند کشتی مین ‏جمع‏کن فرانسوی و ٤ فروند کشتی مین ‏جمع‏کن نیروی دریایی انگلستان شرکت کنند.»

گزارش- 7

7. روابط جمهوری اسلامی ایران با کشورهای بلوک شرق نسبت به روابط این کشور با بلوک غرب گسترده‏تر است. در چارچوب این روابط و در ادامه سفرها و دیدارهای دیپلماتیک و اقتصادی هیئت‏های ایرانی با مقام‏های خارجی، دو هیئت سیاسی و اقتصادی با مقامات کره ‏شمالی و آلمانشرقی دیدار و گفت‏وگو کردند. هیئت سیاسی جمهوری اسلامی ایران به سرپرستی حسین کاظم‏پور اردبیلی معاون امور اقتصادی و بينالملل وزارت امور خارجه ایران، در دیدار با کیم ایل سونگ رهبر کره شمالی، ضمن ابلاغ پیام رئیسجمهور ایران به وی، مواضع سیاسی جمهوری اسلامی را در قبال مسائل منطقه‏ای و بین‏المللی تشریح کرد. کاظم‏پور اردبیلی «ضمن محکومکردن آغازگری تجاوز و کاربرد سلاح‏های شیمیایی و همچنین توسعه تشنج در منطقه خلیج‏فارس ازسوی رژیم عراق، به لزوم حذف عامل تشنج در منطقه تأکید کرد.» رهبر کره‏ شمالی نیز ضمن اعلام پشتیبانی از ایران در مقابل تجاوز عراق، بر مبارزه مشترک دو کشور علیه امپریالیسم اشاره و بر لزوم توسعه و تحکیم روابط موجود تأکید كرد. وی همچنین عراق را به‏دلیل به‏کارگیری سلاح‏های شیمیایی تقبیح کرد و آن را عملی غیرانسانی خواند. کیم ایل سونگ همچنین«مراتب پشتیبانی کشورش در مجامع بین‏المللی علیه اقدامات تجاوزکارانه و غیرانسانی و خلاف مقررات بین‏المللی عراق [را اعلام و] به ماجراجویی‏های امپریالیسم امریکا در اقصی نقاط جهان اشاره کرد و خواستار تقویت هرچه بیشتر جنبش عدم‏تعهد گردید.» گفتنی است معاون وزیر امور خارجه ایران امروز همچنین با وزیر امور خارجه کره شمالی دیدار کرد. در این دیدار ضمن گفت‏وگو درمورد مسائل مورد علاقه دو کشور «بر ضرورت توسعه دیدارهای مقامات عالی‏رتبه سیاسی بین دو کشور بهمنظور توسعه و تحکیم علاقه موجود فی‏مابین تأکید شد.» مصطفی هاشمی‏طبا وزیر صنایع ایران نیز كه در رأس یک هیئت به جمهوری دمکراتیک آلمان سفر کرده است، با معاون اول نخست‏وزیر، وزیر صنایع شیمیایی، وزیر کشاورزی، وزیر مشاور در بازرگانی خارجی و چند مقام اقتصادی جمهوری دمکراتیک آلمان (آلمانشرقی) دیدار و گفت‏وگو کرد. در این سفر علاوهبر انعقاد یک موافقتنامه بین وزیر صنایع شیمیایی آلمان‏شرقی و وزیر صنایع ایران، وزرای دو کشور مذاکرات انجامشده را «به‏عنوان عامل مهمی در اجرای همکاری‏های دوجانبه گسترده‏تر در زمینه‏های اقتصادی، علمی و فنی در درازمدت بین ایران و جمهوری دمکراتیک آلمان توصیف کردند.» گفتنی است وزیر صنایع ایران در دیدارش با معاون اول نخست‏وزیر آلمان‏شرقی «ضمن تشریح مواضع بحق جمهوری اسلامی ایران دررابطهبا جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، اقدامات دولت ایران را در تحقق‏بخشیدن به تشنج‏زدایی برشمرد ... [و] با اشاره به توطئه‏های قدرت‏های خارجی علیه جمهوری اسلامی ایران ناتوانی این قدرت‏ها را از درک عمیق انقلاب اسلامی یادآور شد.»

منابع و مآخذ روزشمار 1363/05/20