1363.03.04
روزشمار جنگ سال 1363 1363.03.04 | |
---|---|
نامهای دیگر | چهار خرداد |
تاریخ شمسی | 1363.03.04 |
تاریخ میلادی | 25 مه 1984 |
تاریخ قمری | 23 شعبان 1404 |
گزارش - 1
1. مرحله جدید حملات علیه کشتیها در خلیجفارس که از روز گذشته شروع شده است، امروز با شدت تمام ادامه یافت. منابع دریایی جمهوری اسلامی ایران اعلام کردند: در حملات امروز که در ساعتهای 6:40 و 7:20 دقیقه صبح، انجام گرفت، 3 فروند کشتی تجاری به نامهای التوفیق، جان کینگ و ساویادان هدف حملات هوایی و موشکی عراق قرار گرفته و آسیب دیدند. [۱] گزارش قرارگاه دریایی نوح نبی(ع) حاکی است که ارتش عراق 3 فروند موشک زمینبهدریا و 2 فروند موشک هوابهزمین از نوع اگزوسه بهسوی اهداف دریایی در آبهای خلیجفارس پرتاب کرد. از 3 موشک زمینبهدریا، که ساخت چین هستند، 2 فروند به کشتی جان کینگ و یک فروند به کشتی التوفیق اصابت کردند. کشتی جان کینگ با ملیت پانامایی پس از تخلیه بار خود و هنگام خروج از بندر امام خمینی، مورد حمله قرار گرفت. کشتی التوفیق با ملیت لیبریایی که حامل کود شیمیایی بود نیز مورد اصابت یک موشک عراقی قرار گرفت و بهوسیله یدککش به بندر امام خمینی منتقل شد. آتشسوزی کشتی جان کینگ گسترده و غیرقابل مهار بود و در جریان این حمله 4 تن از خدمه این کشتی و یک نفر از امدادگران ایرانی آن مجروح شدند. امروز همچنین یک فروند بالگرد سوپر فرلئون عراقی دو موشک اگزوسه بهسوی یک کشتی به نام ساویادان پرتاب کرد که یکی از آنها در آب فرود آمد و دیگری به کشتی مزبور اصابت کرد. این کشتی حامل آهن بود و در نزدیکی بویه 22 مورد حمله قرار گرفت.[۲] براثر این حمله کاپیتان کشتی ساویادان مجروح شد، اما خسارت کمی به کشتی وارد شد و با یدککش به بندر بوشهر انتقال یافت.[۳] درپی تشدید حملات به کشتیها در خلیجفارس، خبرگزاری فرانسه در گزارشی اعلام کرد: ظرف دیروز و امروز به 11 فروند کشتی در خلیجفارس حمله شده است. بر اساس این گزارش تعداد کشتیهایی که در یک ماه گذشته در این منطقه هدف قرار گرفتهاند حدود 28 فروند و در چهار سال گذشته، بیش از یکصد کشتی بوده است.[۴] خبرگزاری آلمان نیز از منامه گزارش داد: برخلاف امیدهای محافل نفتی و کشتیرانی و تلاشهای بیهوده کشورهای حوزه خلیجفارس، حملات علیه کشتیها در منطقه ادامه دارد و تعداد 8 فروند کشتی در نقاط مختلف آبهای خلیجفارس در آتش میسوزند، اما برای تشخیص میزان دقیق خسارات وارد آمده به این کشتیها راهی وجود ندارد. این خبرگزاری اضافه کرد: درحالحاضر، صاحبان کشتیهای اجارهای بهندرت کشتیهای خود را برای اعزام به خلیجفارس دراختیار دیگران میگذارند و آنها بهسختی قادرند از عهده پرداخت نرخهای سربهفلککشیده بیمه کشتیها برآیند.[۵] درهمینحال نشریه لیبراسیون با اشاره به افزایش 150 درصدی بیمه دریایی نوشت: افزایش شدید بیمه نفتکشها ازسوی بیمه لویدز لندن خطر فلجشدن کامل تردد کشتیها در خلیجفارس را مطرح کرده است.[۶]
گزارش - 2
2. همزمان با حملات گسترده عراق به کشتیها در خلیجفارس، دولت امریکا ضمن نگرانکننده خواندن اوضاع منطقه میکوشد این امر را دستاویزی برای فروش سلاحهای پیشرفته به عربستان قرار دهد. رونالد ریگان رئیسجمهور امریکا، امروز در جلسهای با مقامات عالیرتبه و وزیران امور خارجه، دفاع و مشاور امنیت ملی این کشور وضعیت خلیجفارس را مورد بررسی قرار داد. جان هیوز سخنگوی وزارت امور خارجه امریکا اعلام کرد: «ما بسیار نگرانیم، اوضاع بسیار خطرناک است.» واینبرگر وزیر دفاع امریکا نیز در یک برنامه تلویزیونی تأکید کرد که باید خطر جنگ میان ایران و کشورهای منطقه و امریکا جدی گرفته شود. خبرگزاری فرانسه به نقل از تحلیلگران درمورد حملات امروز عراق در خلیجفارس و واکنش امریکا گزارش داد: انهدام 6 کشتی دیگر در دهانه شمالی خلیجفارس، براثر حملات صبح امروز عراق نگرانی دولت ریگان را از اجتناب از دخالت نظامی در خلیجفارس بهدلیل نزدیکی انتخابات ریاستجمهوری امریکا تشدید کرده است.[۷] از سوی دیگر، امروز در واشنگتن اعلام شد که مذاکرات مقامات امریکا و عربستان برای تحویل سلاحهای پیشرفته به ریاض افزایش یافته است. بندر بن سلطان سفیر عربستان سعودی در واشنگتن، امروز صبح در کاخ سفید با مقامات شورای امنیت ملی امریکا دیدار کرد. مقامات امریکایی از هرگونه اظهارنظر دراینمورد خودداری کردند، اما سخنگوی کاخ سفید از تحویل موشکهای پیشرفته به عربستان خبر داد و افزود: ممکن است ریگان از اختیارات ویژه خود برای فروش فوری 400 فروند موشک استینگر به عربستان سعودی بهمنظور حفاظت از کشتیهایش در قبال تهاجم هواپیماهای ایران استفاده کند. وی اضافه کرد: ما درخواستی از عربستان دریافت کردهایم و دولت امریکا درپی کسب حمایت کنگره است، اما اگر چنین نشد ممکن است رئیسجمهور از اختیارات ویژه خود بهره بگیرد. اسرائیل با فروش موشکهای پیشرفته به عربستان مخالف است، اما واینبرگر وزیر دفاع امریکا، این کار را برای مقابله با تهاجمات هوایی ایران علیه کشتیهای عربستان ضروری میداند و تأکید میکند که این موشکها خطری علیه اسرائیل نیستند.[۸] وزیر دفاع امریکا امروز در گفتوگو با شبکه ای.بی.سی این کشور اعلام کرد که واشنگتن آماده است موشکهای استینگر را دراختیار عربستان قرار دهد. کاسپار واینبرگر با بزرگنمایی تهدید ایران گفت: «تهدید ایران مبنیبر حمله به میدانهای نفتی عربستان باید بینهایت جدی گرفته شود.» وی روابط ایران و امریکا را روابطی خصومتآمیز دانست و درمورد حضور نیروهای نظامی امریکا در خلیجفارس اظهار کرد: امریکا فقط درصورت درخواست رسمی کشورهای میانهروی منطقه به این کشورها کمک خواهد کرد. بدون چنین درخواستی نیرویی به منطقه اعزام نخواهد شد. وزیر دفاع امریکا درمورد فروش سلاحهای پیشرفته به عربستان نیز افزود: واشنگتن آماده است تا موشکهای ضدهوایی استینگر را که برای افزایش توان دفاعی عربستان ضروری است، دراختیار این کشور قرار دهد.[۹]
گزارش - 3
3. ارتش عراق امروز شهرهای آبادان و بستان را با آتش سلاحهای سنگین هدف قرار داد. به گزارش فرمانداری آبادان، شهر آبادان و نوار مرزی آن بهصورت پراکنده زیر آتش سلاحهای سنگین و دوربرد ارتش عراق قرار داشت. براثر این گلولهباران، 11 باب منزل مسکونی و 2 باب مغازه در شهر آبادان خسارت دید و آتشسوزی نسبتاً وسیعی در نخلستانهای حومه شهر به وجود آمد؛ آتشسوزی با وزش باد به مناطق پیرامونی گسترش یافت و شعلههای آتش چندین دهکده و دو مرغداری را دربرگرفت. آتشسوزی تا نیمههای شب ادامه داشت. بهدلیل نزدیکی محل آتشسوزی به جزیره مینو، در خطوط نیروهای خودی وضعیت اضطراری اعلام شد. سرانجام با بسیج مأموران آتشنشانی فرودگاه، شهرداری و شرکت نفت آتش مهار و خاموش گردید. در این حادثه، حدود 100 اصل نخل و هزاران مرغ و جوجه در آتش سوخته و از بین رفتند.[۱۰] در منطقه عملیاتی آبادان نیز براثر حملات دشمن، 9 نفر مجروح شدند و یک نفر به شهادت رسید.[۱۱] علاوهبر آبادان، امروز شهر بستان نیز آماج حملات توپخانهای عراق قرار داشت. در گلولهباران این شهر که از ساعت 18 شروع شد، حدود 8 گلوله توپ بهسمت بستان پرتاب شد که یکی از آنها به خیابان اصلی شهر اصابت کرد، اما این گلولهباران خسارت جانی در پی نداشت و فقط چند دستگاه خودروی ارتش آسیب دید.[۱۲] از سوی دیگر، ارتش عراق امروز هم در اطلاعیه نظامی خود ضمن اشاره به اجرای آتش علیه مواضع نیروهای ایرانی در جبهه مرکزی و شرق بصره مدعی شد: نیروهای ایرانی با توپخانه و سلاحهای سنگین شهرهای بصره، خانقین، مندلی و اطراف آنها را زیر آتش داشتند که براثر آن 2 غیرنظامی کشته و 4 کودک مجروح شدند.[۱۳] درهمینحال، قرارگاه عملیاتی نجف با استناد به امریه ریاست شورایعالی دفاع مبنیبر اجتناب از حمله به مناطق مسکونی، از ساعت 11:30 دقیقه امروز، ضمن قطع کلیه تیراندازیها بهسوی اطراف شهرها و روستاهای عراق که در آنها مردم عادی سکونت دارند، اعلام کرد اهداف نظامی همچنان مشمول این امریه نمیشوند.[۱۴]
گزارش - 4
4. امروز گروههای مسلح غیرقانونی ضمن کنترل دو محور مواصلاتی مهاباد به ارومیه و مهاباد به سردشت، در سردشت، منطقه عمومی میاندوآب، مریوان، پایگاههای سیرانبند و نهنی بانه و نوار مرزی ایران و عراق با نیروهای خودی درگیر شدند. براساس گزارش اداره اطلاعات شهربانی، عناصر حزب دمکرات که به سلاحهای سبک و نیمهسنگین مجهز بودند امروز جاده مهاباد - ارومیه را برای مدتی مسدود کردند. این افراد که لباس سپاه پاسداران را بر تن کرده بودند و به زبانهای کردی، ترکی و فارسی صحبت میکردند، ماشینهای عبوری را متوقف کرده و با جمع کردن حدود 200 تن از مسافران، ضمن سخنرانی از آنها خواستند که پس از بازگشت به شهرها و روستاهای خود بگویند «گروههای مبارز کرد همچنان در منطقه هستند.» مهاجمان سپس 2 دستگاه خودروی ژاندارمری و یک دستگاه خودروی سازمان آب شهرستان ارومیه را به آتش کشیدند. عناصر ضدانقلاب یک نفر از نیروهای شهربانی ارومیه و رانندگان خودروهای ژاندارمری را به گروگان گرفته* و بقیه مسافران را آزاد کردند.[۱۵] در جاده مواصلاتی مهاباد به سردشت نیز عناصر کومهله تجمع کردند. طبق گزارش ژاندارمری آذربایجانغربی، این افراد از ساعت 5:30 دقیقه صبح، بخشی از جاده مهاباد - سردشت را در اختیار گرفتهاند و احتمال دارد که بخش بیشتری از این جاده را مسدود کرده یا به پایگاههای منطقه حمله کنند.[۱۶] سازمان کومهله در اقدامی دیگر امروز تلاش کرد پس از تاریکشدن هوا حدود 40 تن از افراد خود را از قسمت شرقی سردشت وارد این شهر کند تا بهسوی مراکز نظامی پیشروی کنند. این افراد با تیراندازی بهسوی پایگاه سپاه با نیروهای نظامی درگیر شدند، اما با واکنش سریع نیروهای سپاه و شهربانی، 2 نفر از مهاجمان کشته و 5 نفر مجروح شدند. این درگیری یک ساعت و نیم ادامه یافت و عناصر ضدانقلاب بدون انجام هیچ اقدام مؤثری از منطقه گریختند.[۱۷] در منطقه عمومی میاندوآب، در ساعت 1:30 بامداد، تعدادی از عناصر مسلح کومهله با حمله به پایگاه عملیاتی گلولانپائین قصد بهسقوطکشاندن پایگاه را داشتند. با واکنش بهموقع نیروهای جندالله مستقر در این پایگاه، مهاجمان از رسیدن به هدف خود ناکام ماندند. در این درگیری که نیمساعت ادامه داشت، یک نفر از افراد کومهله کشته شد و 3 نفر از آنها زخمی شدند. مهاجمان با بهجاگذاشتن تعدادی سلاح انفرادی ازجمله یک قبضه آر.پی.جی7، از منطقه فرار کردند. در این حادثه هیچ آسیبی به نیروهای خودی وارد نیامد و بعد از پایان درگیری، یکی از عناصر ضدانقلاب خود را به سپاه میاندوآب تسلیم کرد.[۱۸] علاوهبر حوادث مذکور عناصر مسلح گروههای غیرقانونی در اقدامی دیگر به پایگاه سپاه در روستای کولان مریوان حمله کرده و کوشیدند آنجا را به تصرف خود درآورند، اما مقاومت نیروهای مستقر در پایگاه مهاجمان را وادار به عقبنشینی کرد. در این درگیری دو ساعته، یکی از افراد سپاه به شهادت رسید و 2 نفر مجروح شدند. از مهاجمان نیز یک نفر تسلیم نیروهای خودی شد.[۱۹] ساعت 7 بعدازظهر در اقدامی دیگر، عناصر مسلح ضدانقلاب در محور توتمان - مریوان، در مسیر خودروی غذای ارتش اجرای کمین کرده و بهسوی ماشین تیراندازی کردند. در این حادثه یک نفر شهید شد و 2 نفر مفقود شدند.[۲۰] امروز همچنین، چتههای خبات با حمله به پایگاههای سیرانبند و نهنی بانه 2 نفر از نیروهای پایگاه سیرانبند و یک نفر از درجهداران پایگاه نهنی را به شهادت رساندند. در درگیری پایگاه سیرانبند یک نفر از مهاجمان مجروح شد و مابقی آنها بعد از درگیری بهسوی چومان رفتند.[۲۱] درگیری در پایگاه نهنی ساعت 19 خاتمه یافت و در جریان آن علاوهبر شهادت یک درجهدار ژاندارمری، 2 نفر از سربازان پایگاه مفقود شدند و یک نفر هم مجروح شد.[۲۲] امروز یک گروه از نیروهای گردان حضرت رسول(ص) سپاه به همراه تعدادی از پیشمرگان مسلمان کرد برای ضربهزدن به گروههای مسلح غیرقانونی به روستای ترشیان در جنوب سردشت، رفته و در آنجا به مدت چند ساعت با عناصر ضدانقلاب درگیر شدند. در این درگیری چند نفر از عناصر گروههای مسلح غیرقانونی کشته و 3 نفر از آنها مجروح شدند.[۲۳] در جنوبشرقی سردشت نیز فرمانده گردان1926 ارتش که برای بازدید از پایگاههای این نیرو بههمراه تعدادی سرباز و یک درجهدار به نوار مرزی ایران و عراق رفته بود، در نزدیکی روستای دولابی، در کمین عناصر ضدانقلاب گرفتار و با آنها درگیر شد. در این درگیری خودروی ارتش آسیب دید و فرمانده گردان و یک نفر دیگر مجروح شدند و یک سرباز به شهادت رسید و 3 نفر دیگر مفقود شدند.[۲۴]
گزارش - 5
5. یک هفته پس از پاکسازی بخشهایی از منطقه سارال در غرب دیواندره از وجود عناصر گروههای مسلح غیرقانونی، امروز سرپرست بخشداری دیواندره بهمنظور بررسی وضعیت منطقه از روستاهای شاهقلعه و درهدوزان بازدید کرد و در گزارشی به فرمانداری سنندج خواستار رسیدگی به وضعیت اسفبار اهالی این روستاها شد. باقری که پس از شهادت بخشدار و شهردار دیواندره سرپرستی بخشداری دیواندره را بر عهده دارد، در گزارش خود آورده است: نیمی از خانههای روستای شاهقلعه براثر بارندگی و تگرگ سنگین درحدود 50 درصد تخریب شده است؛ 29 خانوار در همین روستا باقی مانده و بقیه بهدلیل نداشتن مسکن به دیگر روستاها و شهرها کوچ کردهاند؛ اکثر اهالی این روستا در طول یک سال گذشته، بهعلت سرگردانی و فقدان امنیت مهاجرت کرده و دامهایشان را با قیمت پایینتر از نرخ معمولی فروختهاند؛ تراکتور و بهطور کلی وسیله نقلیه ندارند. وضعیت روستای درهدوزان نیز همانند روستای شاهقلعه است. در آنجا هم بیش از 60 درصد منازل روستا براثر برف و باران سنگین و آتش درگیری بین رزمندگان و چتههای مسلح تخریب شده است. اهالی روستا بیش از یک سال است که آنجا را تخلیه کرده و به دیگر روستاها و شهرها کوچ کردهاند. این گزارش پس از توصیف وضعیت روستاها خواستار اقداماتی به این شرح برای برطرفکردن مشکلات روستائیان شده است: 1. ازطریق جهاد سازندگی 2 دستگاه تراکتور خارج از نوبت به روستای شاهقلعه تحویل داده شود. 2. خرابیهای منازل مسکونی با کمک صاحبان آن مرمت شود تا روستائیان بازگردند. 3. دامپروری استان به قیمت عادلانه به اهالی روستا دام واگذار کند و به بعضی از افراد که واقعاً دچار خسارت و صدمه شدهاند، دام بلاعوض تحویل داده شود.[۲۵]
گزارش - 6
6. مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق در مراسمی چهارمین دوره فعالیت خود را آغاز کرد. در این مراسم، رئیسجمهور ایران به تشریح نقش و جایگاه مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق در شکلدادن به مبارزات مردم این کشور و سیاست ایران در مقابله با حملات رژیم عراق به کشتیها پرداخت. به همین مناسبت، سخنگوی این مجلس نیز جنایات رژیم صدام و خطوط کلی مبارزه مجلس اعلای انقلاب اسلامی علیه این رژیم را تشریح کرد. آیتالله خامنه ای رئیسجمهور و رئیس شورایعالی دفاع، اظهار امیدواری کرد که مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق در دوره جدید بتواند فعالیتها و انسجام خود را هرچه بیشتر تقویت کند. وی با اشاره به نقش مؤثر این مجلس در هماهنگی و ایجاد وحدت میان نیروها و جذب افکارعمومی مردم تحت ستم رژیم بعثی عراق، درمورد وضعیت فوقالعاده منطقه گفت: «رژیم کنونی حاکم بر عراق؛ یعنی دشمن مشترک دو ملت [ایران و عراق]، دست به اقداماتی میزند که حاکیاز یأس و ناامیدی به آینده است. حمله به کشتیهای نفتکش در منطقه خلیجفارس عملی است که جز در مواقع اضطراری ممکن نیست ازسوی کسی به اجرا درآید.» آیتالله خامنهای درخصوص اقدامات احتمالی و مداخله ابرقدرتها در منطقه هشدار داد: «هرگونه عمل شیطنتآمیز در منطقه خلیجفارس را مجبوریم قدرتمندانه پاسخ دهیم و قاطعانه بر سر این موضع خود ایستادهایم.» رئیسجمهور درمورد مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق نیز اظهار کرد: «مجلس اعلای انقلاب اسلامی یک واحد فراگیر و شامل نسبت به همه گروهها و جناحهای اسلامی عراق است. شخصیت همه گروههای مبارز علیه رژیم کنونی عراق تنها در داخل این مجلس است که معنی پیدا میکند. مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق باید مرکز امیدهای مردم ستمدیده عراق باشد و این مسئله تنها با عملکرد قاطعانه، فداکارانه و صمیمانه شما در این مجلس تأمین میشود.»[۲۶] حجتالاسلام محمدباقر حکیم سخنگوی مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق، نیز با شرکت در مراسم نمازجمعه تهران در سخنانی ضمن اشاره به سالگرد شهادت 6 تن از اعضای خانواده آیتالله حکیم، به تشریح جنایات رژیم صدام در عراق پرداخت و گفت: «رژیم درمانده صدام از عاجزبودن در پیروزی در میدانهای نبرد، اقدام به سرکوب جنبش اسلامی در داخل عراق نموده و حرکتهای اسلامی را بهشدت سرکوب مینماید. حاکمان غاصب عراق امروز از اینکه ملت مسلمان عراق در کنار رژیم بعث و استکبار جهانی در منطقه باشند، احساس ناامیدی میکنند. ... و برای ماندن خود [در حکومت] دست به هر جنایتی میزنند و از هیچ حرکتی فروگذار نیستند؛ به اماکن عمومی و محلهای تجمع مردم حملهور میشوند، مسلمانان انقلابی و جوانان برومند عراق را بازداشت و روانه جبهههای جنگ میکنند. همه این اقدامات بیانگر منزویشدن این رژیم غاصب است.» وی با اشاره به آیاتی از قرآن کریم تصریح کرد: پیروزی از آن ملت عراق است و سرپیچی سربازان عراق از فرماندهان نشانه آن. حجتالاسلام حکیم خطاب به شرکتکنندگان در نمازجمعه تهران گفت: ملت عراق با شما برادران عهد میبندد که تا برقراری حکومت عدل اسلامی در عراق همچنان به مبارزه ادامه داده و در همهجا همراه ملت ایران باشند.[۲۷]
گزارش - 7
7. جلسه شورای امنیت سازمان ملل متحد که به درخواست کشورهای حاشیه جنوبی خلیجفارس برای بررسی حملات علیه نفتکشها در خلیجفارس تشکیل شده بود، پس از یک روز بحث و بررسی درباره این موضوع، ادامه کار را به سه روز آینده موکول کرد. کشورهای حوزه خلیجفارس پیشنویس قطعنامهای را تهیه کردهاند که ضمن تأکید بر آزادی کشتیرانی، از شورای امنیت میخواهد برای متوقفکردن حمله به کشتیرانی در خلیجفارس تدابیر مؤثری اتخاذ کند.[۲۸] رئیس شورای همکاری خلیجفارس و وزرای امور خارجه کشورهای عضو این شورا از اوایل هفته، در تلاش بودند تا ضمن برقراری ارتباط با دولتهای عضو دائم شورای امنیت، آنها را برای محکومکردن حملات هوایی علیه نفتکشهای عربستان سعودی و کویت متقاعد کنند. شیخ صباح الاحمد الصباح وزیر امور خارجه کویت و احمد بن سیف الثانی وزیر امور خارجه قطر، که در نیویورک به سر میبرند، امروز علاوهبر نمایندگان کشورهای عضو شورای امنیت با دبیرکل سازمان ملل نیز دیدار و گفتوگو کردند.[۲۹] باوجود این تلاشها اکثر اعضای سازمان ملل چنین نگرشی ندارند و قطعنامه پیشنهادی را نامتوازن میدانند. در پیشنویس پیشنهادی کشورهای عرب خلیجفارس نامی از عراق که سابقه حملات مداوم آن به کشتیها به چهار سال قبل میرسد، نیامده است. این درحالی است که جمهوری اسلامی ایران بر حق آزادی کشتیرانی تأکید دارد و هرگونه حمله به کشتیها را محکوم میکند.[۳۰] رادیو امریکا در گزارشی از نشست امروز شورای امنیت، ضمن بیان خواستههای کشورهای عرب حاشیه خلیجفارس، درمورد مواضع جمهوری اسلامی ایران در قبال چنین قطعنامهای گفت: «ایران این قطعنامه را نیز همانند قطعنامههای قبلی شورای امنیت رد خواهد کرد. زیرا چنین احساس میکند شورای امنیت اعتبار خود را از دست داده است. ایران میگوید شورا تقریباً چهار سال پیش و کمی پس از آنکه جنگ آغاز شد هنگامی که نتوانست عراق را بهعنوان متجاوز محکوم کند، حمایت ضمنی خود را نسبت به عراق نشان داد.»[۳۱] روزنامه کریستین ساینس مانیتور نیز در گزارشی از جلسه امروز شورای امنیت سازمان ملل با بررسی مواضع کشورهای عضو شورا درمورد جنگ ایران و عراق و تحولات خلیجفارس نوشت: «کشورهای نفتخیز عرب بهشدت نگران و دلواپس هستند. آنها از یکسو از شکستخوردن عراق هراسمندند و از سوی دیگر، آنها نمیخواهند خشم ایران را برانگیزند.» این روزنامه نتیجهگیری کرد که درحالحاضر، سازمان ملل نمیتواند کاری برای متوقفساختن جنگ ایران و عراق انجام دهد.[۳۲] علاوهبراین، شوروی بهعنوان یکی از اعضای دائمی شورای امنیت و رقیب اصلی امریکا در جهان نیز به سیاست این کشور در خلیجفارس بهشدت بدبین است و امریکا را به تدارک مداخله مستقیم در جنگ ایران و عراق متهم میکند. تاس خبرگزاری رسمی شوروی، امروز در گزارشی از اوضاع خلیجفارس و نشست شورای امنیت سازمان ملل اعلام کرد: امریکا با بهرهبرداری از گسترش جنگ ایران و عراق، در پی افزایش میزان حضور نظامی خود در منطقه است. کشورهای منطقه باید بدانند که این مداخله نهتنها کمکی به صلح نمیکند، بلکه موجب افزایش تهدید خواهد شد.[۳۳]
گزارش - 8
8. تشکیل جلسه شورای امنیت سازمان ملل برای بررسی حملات به کشتیها در خلیجفارس، که به درخواست اعضای شورای همکاری خلیجفارس انجام میگیرد، واکنش ایران را درپی داشت. چند ساعت قبل از برگزاری نشست شورای امنیت، وزارت امور خارجه ایران با صدور بیانیهای ضمن تشریح جنگافروزی رژیم صدام در شروع حملات علیه کشتیهای تجاری و نفتکشها در خلیجفارس، تأکید کرد «شورای امنیت بهعنوان ابزار ابرقدرتها فاقد صلاحیت لازم برای رسیدگی به اینگونه امور میباشد.» وزارت امور خارجه در این بیانیه با بیان اینکه وضعیت کنونی در منطقه نتیجه اقدامات عراق است و نادیدهگرفتن آن نمیتواند مورد قبول ملتها باشد هشدار داد: تصویب هرگونه قطعنامهای که متضمن محکومیت و مجازات رژیم عراق در حمله به نفتکشها نباشد، درحقیقت بهمنزله کمک به رژیم بعثی عراق و تداومبخشیدن به آتشافروزیهای آن و ایجاد زمینه برای مداخله ابرقدرتها و درنهایت تجاوز به حقوق کلیه کشورهای منطقه است. این بیانیه کمکهای تسلیحاتی کشورهای منطقه و قدرتهای بزرگ به عراق را عامل اصلی در ایجاد ناامنی در منطقه عنوان و تأکید کرده است: این کشورها در پیدایش وضعیت بحرانی منطقه مسئولیت مستقیم دارند. بیانیه وزارت امور خارجه به کشورهای عضو شورای امنیت سازمان ملل هشدار داد که هرگونه طرح و اقدامی بدون درنظرگرفتن موارد مذکور، مردود بوده و درنهایت محکوم به شکست است و به بیاعتباری بیشتر این شورا نزد ملتهای دیگر جهان منجر خواهد شد.[۳۴] علاوهبراین، نمایندگی ایران در سازمان ملل نیز با ارسال نامهای به شورای امنیت به هیئتهای نمایندگی کشورها هشدار داد از تبدیلشدن به یکی از طرفهای توطئه علیه جمهوری اسلامی ایران در خلیجفارس اجتناب کنند. در این نامه توسل اعراب به شورای امنیت همسو با تلاش عراق برای بینالمللیکردن جنگ عنوان شده و آمده است: «حرکت سیاسی پوچی که در شورای امنیت اتفاق افتاد، پوششی جهت پافشاری تلاشهای عراق برای بینالمللیکردن مناقشه میباشد و ازجمله تلاشی جهت منحرفساختن افکارعمومی بینالمللی درمورد نقش مخرب عراق در تهدید صلح و امنیت بینالمللی در خلیجفارس به شمار میرود.»[۳۵] همزمان با نشست شورای امنیت، سعید رجایی خراسانی نماینده دائمی جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل، سخنگفتن در جمع خبرنگاران را مفیدتر از سخنگفتن در حضور 15 عضو شورای امنیت دانست. وی در یک نشست مطبوعاتی درخصوص دسیسهچینی علیه جمهوری اسلامی ایران هشدار داد و با اشاره به کمکهای تسلیحاتی گسترده فرانسه به عراق و نقش این تجهیزات در حملات عراق علیه نفتکشها گفت: «فرانسه یک کشور ورشکسته است، اما به حمایت خود از عراق ادامه میدهد زیرا بیم دارد که وامی را که به این کشور اعطا کرده بازپس نگیرد.» وی به حامیان عراق در خلیجفارس هشدار داد درصورت ادامه حمایت مالی و تجهیزاتی از عراق ایمن نخواهند بود. رجایی خراسانی با مسئولدانستن دولتهای عرب خلیجفارس در پیدایش این وضعیت تأکید کرد: «آنها میخواهند بگویند خلیج [فارس] فقط باید برای کسانی که میخواهند نفت بفروشند و پول آن را به صدام بدهند، امن باشد. ... تنگه هرمز باز خواهد ماند مگر اینکه جزیره خارک کاملاً غیرقابل استفاده شود.»[۳۶]
گزارش - 9
9. وزیر نفت عربستان امروز در جمع بازرگانان امریکایی در ژنو خطر توقف فروش بیمهنامه به کشتیها ازسوی بیمه لویدز لندن را جدیتر از خطر اقدام ایران به بستن تنگه هرمز ذکر کرد و خواستار جلوگیری از خرید نفت ایران و فروش اسلحه به این کشور شد. زکی یمانی گفت: درصورت فسخ بیمه کشتیها ازسوی شرکتهای بیمهگذار، جهان احتمالاً با قطع عرضه نفت از خلیجفارس روبهرو خواهد شد و چنین اقدامی جهان را با کمبود عرضه روزانه 4 میلیون بشکه نفت مواجه میکند که بر اقتصاد غرب تأثیر بسزایی خواهد داشت. وی با اشاره به احتمال بستهشدن تنگه هرمز ازسوی جمهوری اسلامی ایران مدعی شد: احتمالاً نیروهای ایرانی نمیتوانند تنگه هرمز را بهطور کامل ببندند و ما تهدید ایران را دراینمورد جدی نمیگیریم، اما خطر اصلی این است که بیمه لویدز لندن بیمه خود را برای کشتیهایی که عازم منطقه هستند، لغو کند. این اقدام بهمثابه همان انسداد تنگه هرمز است و این کار عملاً مانع از عرضه 8 میلیون بشکه نفت در روز از منطقه خلیجفارس میشود. از این مقدار 4 میلیون بشکه را تولیدکنندگانی مانند ونزوئلا، نیجریه و اندونزی تأمین میکنند، اما جهان با کمبود عرضه 4 میلیون بشکه نفت روبهرو خواهد شد. وزیر نفت عربستان با انتقاد شدید از کشورهایی که اسلحه دراختیار ایران قرار میدهند، اظهار کرد: «این کشورها حتی اگر متحد نزدیک غرب نیز محسوب شوند، باز قابلسرزنش هستند و اگر آنها خرید نفت از ایران و فروش سلاح به آن را متوقف سازند، تهران به سیاست خود مبنیبر ادامه جنگ علیه بغداد پایان خواهد داد.»[۳۷] درهمینحال، امروز کره جنوبی هرگونه فروش سلاح به ایران را تکذیب کرد. وزارت امور خارجه این کشور با صدور اعلامیهای تأکید کرد: «گزارشهای مربوط به رقابت کره جنوبی و کره شمالی برای فروش اسلحه به دولت ایران، بههیچوجه واقعیت ندارد و هیچگونه سلاحی [به ایران] فروخته نشده و در آینده فروخته نخواهد شد.»[۳۸]
منابع و مآخذ روزشمار 1363/03/04
- ↑ سند شماره 81491 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ستاد منطقه9 سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، 4/3/1363.
- ↑ سند شماره 152285 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه نوح نبی(ع)، 4/3/1363.
- ↑ سند شماره 81491 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ستاد منطقه9 سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، 4/3/1363.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 68، 6/3/1363، ص15، خبرگزاری فرانسه.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 67، 5/3/1363، ص33، خبرگزاری آلمان.
- ↑ اداره کل مطبوعات خارجی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، بررسی مطبوعات جهان، شماره 566، 13/4/1363، ص17، به نقل از لیبراسیون، 29 می 1984.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 68، 6/3/1363، صص 9 و 10، واشنگتن - خبرگزاری فرانسه، 4/3/1363.
- ↑ همان، ص10، واشنگتن - یونایتدپرس، 4/3/1363.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 67، 5/3/1363، صص 9 و 10، واشنگتن - خبرگزاری فرانسه، 4/3/1363.
- ↑ سند شماره 81485 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اداره اطلاعات شاجا به دفتر اطلاعات و تحقیقات نخستوزیری، 4/3/1363.
- ↑ سند شماره 300180 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از استانداری خوزستان، 5/3/1363؛ و - سند شماره 299980 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرمانداری آبادان به اداره کل امور سیاسی و انتظامی، 5/3/1363.
- ↑ سند شماره 406459 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از شهربانی خوزستان به استانداری خوزستان، 5/3/1363؛ و - سند شماره 406469 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از استانداری خوزستان، 5/3/1363.
- ↑ سند شماره 81493 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سماجا2 (فرماندهی اطلاعات) به سماجا3 (مرکز فرماندهی)، 4/3/1363.
- ↑ سند شماره 81471 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اداره اطلاعات شاجا به دفتر اطلاعات و تحقیقات نخستوزیری، 6/3/1363.
- ↑ سند شماره 81478 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اداره اطلاعات شاجا به دفتر اطلاعات و تحقیقات نخستوزیری، 4/3/1363.
- ↑ سند شماره 406895 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ستاد منطقه11 سپاه پاسداران به سپاه مهاباد، 6/3/1363.
- ↑ سند شماره 402077 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش روزانه از اطلاعات سپاه سردشت، 5/3/1363؛ و - سند شماره 402074 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی سپاه پاسداران سردشت به فرماندهی قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع)، 5/3/1363؛ و - سند شماره 81476 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اداره اطلاعات شاجا به دفتر اطلاعات و تحقیقات نخستوزیری، 6/3/1363.
- ↑ سند شماره 406872 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی منطقه11 قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) (مرکز فرماندهی) به فرماندهی کل سپاه پاسداران، 6/3/1363.
- ↑ سند شماره 301314 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از شهربانی کردستان به استانداری کردستان، 9/3/1363.
- ↑ سند شماره 392379 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از دفتر فرماندهی سپاه ناحیه کردستان به دفتر فرماندهی منطقه11، 6/3/1363.
- ↑ سند شماره 431697 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ستاد ناحیه کردستان سپاه (اطلاعات) به ستاد منطقه11 (اطلاعات)، 12/3/1363.
- ↑ سند شماره 302519 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ناحیه ژاندارمری کردستان (رکن3) به استانداری کردستان، 5/3/1363.
- ↑ سند شماره 406346 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سپاه پاسداران سردشت (عملیات) به قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) (طرح و عملیات)، 16/3/1363، ص3؛ و - سند شماره 402065 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سپاه سردشت (اطلاعات) به قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) (اطلاعات)، 4/3/1363.
- ↑ سند شماره 392372 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبهای عملیاتی از قرارگاه عملیاتی شمالغرب (رکن3) به فرماندهی نزاجا معاونت عملیات و اطلاعات (مدیریت عملیات)، شماره 68، 6/3/1363، ص3.
- ↑ سند شماره 407312 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از بخشداری دیواندره به فرمانداری سنندج، 5/3/1363، صص 1 و 2.
- ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 5/3/1363، ص12.
- ↑ همان، ص10.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 67، 5/3/1363، ص35، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 4/3/1363.
- ↑ همان، صص 8 و 9، سازمان ملل - آسوشیتدپرس، 4/3/1363؛ و - واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، 6/3/1363، صص 5 و 6، رادیو بیبیسی، 5/3/1363.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 67، 5/3/1363، ص13، واشنگتن - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 4/3/1363.
- ↑ همان، ص35، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 4/3/1363.
- ↑ همان، صص 13 و 14، واشنگتن - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 4/3/1363.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 68، 6/3/1363، ص29، مسکو - خبرگزاری فرانسه، 5/3/1363.
- ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 5/3/1363، ص9.
- ↑ مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، جنگ ایران و عراق در اسناد سازمان ملل متحد، جلد سوم، ترجمه محمدعلی خرمی، تهران: مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، صص 138 و 139.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 68، 6/3/1363، صص 26 و 27، سازمان ملل - خبرگزاری فرانسه، 5/3/1363.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 67، 5/3/1363، ص10، ژنو - رویتر، 4/3/1363.
- ↑ واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، 8/3/1363، ص10، رادیو بیبیسی، 7/3/1363.