1363.03.12
| روزشمار جنگ سال 1363 1363.03.12 | |
|---|---|
| نام‌های دیگر | دوازده خرداد |
| تاریخ شمسی | 1363.03.12 |
| تاریخ میلادی | 2 ژوئن 1984 |
| تاریخ قمری | 2 رمضان 1404 |
گزارش - 1
1. همانند روزهای گذشته امروز نیز ارتش عراق شهر آبادان را با آتش سلاحهای سنگین و نیمهسنگین هدف قرار داد. از سوی دیگر، در جبهه خرمشهر اجرای آتش سنگین توپخانه ایران موجب انهدام یک انبار مهمات عراق شد. در گلولهباران آبادان 11 منزل مسکونی و 3 مغازه آسیب دیدند و آتشسوزی وسیعی در نخلستان خضر واقع در بخش مرکزی این شهر به وجود آمد که با تلاش مأموران آتشنشانی از سرایت آن به مناطق پیرامونی جلوگیری شد. در این آتشسوزی بیش از 4000 نخل از بین رفت. در منطقه عملیاتی آبادان نیز 12 نفر از افراد نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران براثر آتش بالگردها و سلاحهای سنگین دشمن مجروح شدند. [۱] درهمینحال، براساس اعلام استانداری خوزستان در هفته گذشته، 145 تن از کشاورزان آبادانی به بخش مرکزی این شهرستان بازگشته و به کشاورزی مشغول و بیش از 4400 نخل را هرس کردهاند.[۲] امروز همچنین در جبهه خرمشهر، نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران با اجرای آتش توپخانه روی مواضع نیروهای عراقی انبار مهمات دشمن در جزیره امالرصاص را به آتش کشیدند.[۳] گفتنی است ارتش عراق در اطلاعیه نظامی امروز خود ضمن اعلام خبر برخی درگیریها در جبهههای جنگ و تبادل آتش میان نیروهای دو طرف، خبری از گلولهباران شهرهای عراق ارائه نداد.[۴]
گزارش - 2
2. عناصر گروههای مسلح غیرقانونی امروز ضمن اجرای کمین در جاده پسوه به پایگاه خلیفه و مسدودکردن جاده بوکان - میاندوآب، در محور مهاباد - سردشت با نیروهای خودی درگیر شدند. درهمینحال، منطقه باسک کوله واقع در غرب سردشت از وجود افراد ضدانقلاب پاکسازی شد. قرارگاه شهید بروجردی در گزارشی اعلام کرد: یک خودروی ژاندارمری که با 7 سرنشین از مهاباد عازم پایگاه خلیفه در غرب این شهر بود، ساعت 15 در جاده پسوه به پایگاه خلیفه، در کمین عناصر ضدانقلاب گرفتار شد. بلافاصله گروه ضربت ژاندارمری به محل اعزام شد، اما قبل از اینکه اقدامی انجام دهد در محاصره عناصر ضدانقلاب قرارگرفت. این موضوع ساعت 16:25 به سپاه مهاباد اعلام شد، ولی چون نیرویی در اختیار نداشت، گروه ضربت دارلک با چند قبضه دوشکا و تفنگ106 میلیمتری از قرارگاه شهید بروجردی بههمراه تعدادی از عشایر به منطقه اعزام شده و به کمک نیروهای ژاندارمری شتافتند و ضمن درگیری با عناصر ضدانقلاب، آنها را وادار به عقبنشینی کردند. در این درگیری که بیش از سه ساعت طول کشید، 7 تن از نیروهای ژاندارمری شهید و یک دستگاه تویوتا به آتش کشیده شد.[۵] در محور مهاباد - سردشت نیز نیروهای پایگاه سرتن با عناصر مسلح غیرقانونی درگیر شدند. در این درگیری که از ساعت 16:30 شروع شده و بیش از دو ساعت ادامه داشت، براثر اجرای آتش سنگین نیروهای خودی 8 تن از عناصر ضدانقلاب کشته شدند - که جنازه برخی از آنها در رودخانه محل درگیری برجای ماند - اما به نیروهای خودی آسیبی وارد نیامد.[۶] پس از برچیدهشدن واحدهای تأمین محور بوکان - میاندوآب، 35 تن از افراد حزب غیرقانونی دمکرات در روستای اوچتپه مستقر شده و اقدام به ایجاد راهبندان کردند. این افراد از هر خودرو مبلغ 500 الی 1000 تومان گرفته و سپس به روستای عباسآباد رفته و شب را در آنجا به سر بردند.[۷] همزمان با اقدامات عناصر گروههای مسلح غیرقانونی، نیروهای جندالله پیرانشهر و سردشت بههمراه تعدادی از نیروهای تیپ شهید بروجردی و پیشمرگان منگور به استعداد 2 گردان عملکننده و یک گردان احتیاط، منطقه باسک کوله را پاکسازی کردند. این عملیات که از ساعت 10 شب گذشته، شروع شده بود تا ساعت 13 امروز ادامه داشت و نیروهای عملکننده بدون درگیری شدید در مناطق مورد نظر مستقر شدند. تعداد محدودی از عناصر گروههای مسلح غیرقانونی که در منطقه حضور داشتند، با شروع عملیات از منطقه متواری شدند. در این عملیات یک نفر از نیروهای خودی به شهادت رسید.[۸] در رویدادی دیگر، در پایگاه شهید عربنژاد در اطراف مهاباد، یک مین براثر بیاحتیاطی یکی از سربازان منفجر شد و 2 سرباز شهید و یک افسر و 12 سرباز دیگر مجروح شدند.[۹] همچنین در ادامه روند رو به افزایش تسلیمشدن افراد وابسته به گروههای مسلح غیرقانونی، امروز نیز یکی از چتههای حزب دمکرات با یک عدد نارنجک دستی دو زمانه خود را به گروهان سنته معرفی و تقاضای اماننامه کرد. این فرد به رکن دوم هنگ سقز تحویل داده شد و پس از اقدامات اولیه به واحد اطلاعات سپاه پاسداران سقز معرفی گردید.[۱۰]
گزارش - 3
3. در کردستان عراق، امروز نیروهای بارزانی با عناصر حزب دمکرات کردستان ایران و اتحادیه میهنی کردستان عراق (طالبانیها) در جنگلهای آلواتان درگیر شدند. براساس اعلام ستاد منطقه 11 سپاه پاسداران، در این درگیری حدود 70 نفر از نیروهای طالبانی و چتههای حزب دمکرات زخمی یا کشته شدند که جنازه 12 تن از آنها به دست نیروهای بارزانی افتاده است. همچنین بارزانیها توانستند 20 قبضه اسلحه ژ3 و کلاشینکف، یک قبضه آر.پی.جی7 و یک قبضه آر.پی.جی11 را به غنیمت بگیرند.* [۱۱] این درحالی است که ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران در گزارشی با اشاره به ایجاد اختلاف بین برادران بارزانی، مسعود و ادریس درخصوص اقدام علیه گروههای کرد ایرانی، افزود: «ادریس از مسعود خواسته که نیروهای بارزانی را به فعالیت علیه دشمنان جمهوری اسلامی ایران وادار نماید»، ولی مسعود با نادرستخواندن قولهای جمهوری اسلامی ایران از این موضوع طفره رفته و گفته است: «من نمیتوانم نفرات خود را بیجهت به کشتن بدهم، زیرا قرار بر این بود که بعد از آزادسازی منطقه حاجعمران، آن منطقه به نیروهای بارزانی واگذار شود که دولت ایران این کار را نکرده است.» مسعود بارزانی درصدد جداکردن نیروهای بارزانی از سایر گروههای کرد و انتقال آنها به منطقه زیوه است.[۱۲]
گزارش - 4
4. عراق ضمن تهدید به انجام حملات بیشتر علیه خارک، درحال تدارک تسلیحات جدید برای افزایش توان نظامی خود در جبهههای جنگ بهمنظور مقابله با حملات احتمالی ایران است. گزارش قرارگاه نوح نبی(ع) حاکی است که ارتش عراق چندین فروند موشک اس.ای.ای با برد مؤثر 120 کیلومتر خریداری کرده است. این موشکها در اصابت به هدفهای بزرگ بسیار دقیقاند و احتمالاً عراق از آنها در حمله به خارک استفاده خواهد کرد.[۱۳] لطیف نصیف جاسم وزیر اطلاعات و تبلیغات عراق، نیز اعلام کرد: «عراق یک سلاح قدرتمند در اختیار دارد که آن را قادر میسازد تا سنگینترین خسارات را به جزیره خارک وارد کند.» به گزارش رادیو مونت کارلو عراق بهشدت نگران حمله زمینی ایران در جبهه جنوب است و این تهدیدات بیشتر برای مقابله با اقدام احتمالی ایران در آینده است. لطیف نصیف جاسم در پاسخ به پرسشی درخصوص بسیج هزاران نیروی نظامی و داوطلب ایرانی برای اجرای حملهای جدید در جبهههای جنگ گفت: «اگر آنها میخواهند ازطریق شطالعرب بندر بصره را مورد حمله قرار دهند، خوشامد میگوییم و نیروهای ما آماده هستند که آنها را سرکوب کنند.»[۱۴] خبرگزاری رویتر نیز به نقل از منابع دیپلماتیک در بغداد اعلام کرد: ایرانیان نیروهای بسیاری را در آنسوی شطالعرب (اروندرود) همراه با دهها پل موقت آماده، برای حمله به اینسوی رودخانه متمرکز کردهاند. این منابع با یادآوری اینکه ایران و عراق تجربه عبور از رودخانه را دارند، یادآور شدند جنگ با عبور نیروهای مسلح عراق از مرز و نفوذ به عمق خاک ایران آغاز شد. بعدها این نیروها به مواضع دفاعی عقبنشینی کردند و ایران از آن زمان تلاشهایی را برای ورود به داخل خاک عراق انجام داده است، اما بهجز تصرف جزایر نفتخیز مجنون در اواخر سال گذشته، موفقیت چندانی نداشته است.[۱۵] رادیو صدای امریکا هم گفت: نیروهای عراقی در جبهههای جنوب برای مقابله با حمله احتمالی ایران در آمادهباش کامل به سر میبرند. خبرنگار این رادیو به نقل از منابع دیپلماتیک افزود: «ایران ممکن است دست به یک حمله گازانبری بزند. بدین ترتیب که با جلب توجه در جبهههای شمالی جنگ، حملات اخیر خود را از جنوب عراق متوجه بندر بصره نماید. عراق ستونهای طولانی تانکهای خود را بهسوی جبهههای بصره روان کرده و تهدید نموده است که حمله نظامی ایران به حملات مستقیم عراق به تأسیسات نفتی ایران در خارک و سایر مناطق منجر خواهد شد.»[۱۶]
گزارش - 5
5. نیروی هوایی ایران باوجود تنگناها و مانعتراشیهای امریکا و دولتهای غربی، در تعمیر و نگهداری هواپیماهای خود موفق بوده است. بااینحال، ارتش عراق همچنان بسیار کمهزینهتر و راحتتر نیازهای تسلیحاتی خود را تأمین میکند. یک مجله تخصصی در حوزه صنعت حملونقل هوایی به نام ایر اینترنشنال** در گزارشی از وضعیت نیروی هوایی ایران نوشت: «نیروی هوایی ایران با همه مشکلات توانسته است تعدادی از هواپیماهای جنگنده خود را با استخدام پرسنل تعمیر و نگهداری از چند کشور و تعویض قطعات در سطح وسیع برای خدمت آماده نگه دارد.» به نوشته این نشریه، کارکنان تعمیر این هواپیماها بهصورت محدود از اتباع کشورهای پاکستان، تایوان، فیلیپین، سنگاپور و کره شمالی استخدام شدهاند و قطعات مورد نیاز اغلب از بازار آزاد و با سه برابر قیمت اصلی خریداری میشود. این مجله هواپیماهای موجود در نیروی هوایی ایران را به این شرح اعلام کرده است: 45 فروند هواپیمای جنگنده اف4، 55 فروند جت تایگر اف5، 16 فروند اف14 تام کت و 26 فروند هواپیمای حملونقل که عمدتاً سی130 هرکولس و فوکر اف27 اند. بهاینترتیب، درحالحاضر ایران 152 فروند هواپیما دارد و عملاً بقیه هواپیماهای ایران از بین رفته، اوراق یا انبار شدهاند. به نوشته این نشریه هماکنون، برای هر یک فروند هواپیما تقریباً یک خلبان وجود دارد. 160 خلبان برای هواپیماهای جنگنده، 170 خلبان برای هواپیماهای حملونقل و 200 خلبان برای بالگردها است که هم برای نیروی زمینی و هم برای نیروی دریایی کار میکنند.[۱۷] از سوی دیگر، امروز روزنامه ملیت (چاپ ترکیه) گزارش داد: ایران و عراق مجدداً با سرعت هرچه تمامتر مسلح میشوند. این روزنامه به نقل از منابع اطلاعاتی انگلستان نوشت: ایرانیها نه ازطریق خرید و دریافت سلاحهای سنگین جدید، بلکه ازطریق بازسازی هواپیماهای باقیمانده از زمان رژیم سابق درحال افزایش تعداد هواپیماهای آماده پرواز خود هستند. ایران که در اوایل جنگ، صاحب حداقل 30 فروند فانتوم اف4، اف5 و اف14 بدون قدرت پرواز بود، اینک در پایان فعالیتهای 48 ماهه خود، موفق شده است تعداد هواپیماهای آماده پرواز خود را به 90 فروند افزایش دهد. این کشور با استخدام تکنسینهای خارجی که اغلب بلژیکی یا اهل سایر کشورهای اروپایی و شرق دور هستند، اقدام به تعمیر و نگهداری رادارها و هواپیماهای بلااستفاده خود کرده است. این درحالی است که راههای تأمین سلاح برای عراق بهمراتب راحتتر است. قدرتهای اصلی تولیدکننده سلاح ازجمله شوروی تأمینکنندگان تسلیحات مورد نیاز عراق هستند. روزنامه ملیت با اشاره به سفر طارق عزیز به مسکو افزود: شوروی انواع تانکها و هواپیماهای پیشرفته را دراختیار عراق قرار میدهد. برخی از این تجهیزات ازطریق کشورهای اروپای شرقی به کویت و از آنجا به عراق ارسال میشود و برخی دیگر بهصورت مستقیم از شوروی به بندر ینبع در عربستان سعودی و از آنجا با کامیون به عراق حمل میشود. راه سوم بندر عقبه اردن است که بهدلیل انتقال نفت، ظرفیت زیادی برای انتقال سلاح ندارد. درنهایت این فرودگاه عراق است که ازطریق حملونقل هوایی تجهیزات مورد نیاز را دریافت و دراختیار ارتش عراق قرار میدهد. خریدهای تسلیحاتی عراق فقط به شوروی محدود نمیشود، بیش از 18 کشور در جهان به عراق سلاح سنگین میفروشند و از این نظر تسلیح ارتش عراق بسیار سریع، کمهزینه و راحتتر از ارتش ایران انجام میگیرد.[۱۸]
گزارش - 6
6. در ادامه حمایتهای مردمی از جنگ، امروز کمکهای اقشار مختلف مردم شهرهای کاشمر، مسجد سلیمان، شاهرود، شیراز، قم، اردبیل، ایذه و سنندج به جبهههای جنگ ارسال شد؛ برای نمونه در ادامه گزارش روزنامه جمهوری اسلامی از کمکهای مردم کاشمر آمده است. روزنامه جمهوری اسلامی در گزارشی از کمکهای مردمی درخصوص هدایای اهالی کاشمر نوشت: «کمکهای مردم شهیدپرور شهرستان کاشمر به جبهههای جنگ حق علیه باطل همچنان ادامه دارد. ستاد پشتیبانی کاشمر مبلغ 61530 ریال وجه نقد، 204 کیلو قند، 746 کیلو گندم، 31 کیلو چای، 310 بسته پودر لباس [شویی]، 14 رأس گوسفند، 20 عدد سکه نقره، 2 عدد انگشتر طلا، 1560 کیلو ریواس، 2500 عدد گردو، 77 کیلو خاکشیر، 80 کیلو نخود خام، 304 کیلو برگه زردآلو، بادام و مقداری حبوبات را که ازطرف مردم چند روستا اهدا شده بود، جمعآوری و به جبهههای نبرد ارسال کرد.» این روزنامه در ادامه هدایای مردم استان فارس به جبهههای جنگ در ماههای فروردین و اردیبهشت را چنین اعلام کرد: «شربت آبلیمو 290 کارتن، پرتقال 2500 کیلو، کمپوت و کنسرو 70 کارتن، گوسفند 40 رأس، ماست یک تن، نان 150 کارتن، خیار و گوجهفرنگی 163 کارتن، زیرپیراهن 1000 عدد، حبوبات 6 گونی، سیبزمینی 3 گونی، لباس نظامی 250 دست، کفش 246 جفت، ترشی 250 کیلو، پودر رختشویی و صابون 9 کارتن، برنج 100 کیلو، قند 40 کیلو، چای 20 پاکت، آجیل 62 کیلو، شالگردن 350 عدد.» بررسی این گزارش نشان میدهد که کمکهای مردمی به جبهههای جنگ تنوع زیادی داشته و از مقادیر بسیار کم تا حجم قابلتوجهی از اقلام مورد نیاز رزمندگان را دربرمیگیرد که بههمت گروهها و اقشار گوناگون تهیه و توسط ستاد پشتیبانی جنگ جهاد سازندگی جمعآوری و به جبهههای جنگ ارسال میشود.[۱۹]
گزارش - 7
7. صدور قطعنامه 552 شورای امنیت درخصوص ضرورت رعایت حق کشتیرانی آزاد در خلیجفارس که روز گذشته با تلاش کشورهای حاشیه جنوبی خلیجفارس به تصویب رسید، با واکنش تند جمهوری اسلامی ایران روبهرو شد. میرحسین موسوی نخستوزیر، با اشاره به حق وتو در شورای امنیت، قطعنامه 552 این شورا را یکطرفه خواند و گفت: «ما انتظاری غیر از این از شورای امنیت نمیتوانیم داشته باشیم. این قطعنامه نشان میدهد که ابرقدرتها از قدرت ایران میترسند و انقلاب ما را بهدرستی نشناختهاند. ولی چیزی که به ما مربوط است این است که ما برای کارمان از کسی دستور نمیگیریم و مصمم هستیم متجاوز را تنبیه کنیم.» نخستوزیر علت آشوب در منطقه را تلاش برای حفظ صدام عنوان کرد و افزود: «علت آشوب در منطقه تلاشی است که برای حفظ صدام صورت میگیرد، اما ما معتقدیم که این غده باید جراحی شود تا منطقه آرام گیرد و ما مصمم به این کار هستیم.»[۲۰] رئیس مجلس شورای اسلامی نیز تصویب قطعنامه 552 را نشان سرسپردگی شورای امنیت به قدرتهای استکباری توصیف و تصریح کرد: «دنیای امروز وجدانی آلوده دارد؛ بیعدالتی در آن بهصورت عادی درآمده است. تصویب این قطعنامه غیرمنصفانه حاکیاز بیشهامتی و سرسپردگی شورای امنیت به قدرتهای استکباری و همبستگی این قدرتها در جلوگیری از استقلال ملتها است.»[۲۱] علیاکبر ولایتی وزیر امور خارجه، با تشریح روند تصویب قطعنامه 552 و تأکید شورای امنیت بر حفظ صلح و امنیت بینالمللی گفت: «اگر شورای امنیت واقعاً به رفع تشنج در جهان پایبند است، باید کشور شروعکننده و عامل اصلی تشنج را محکوم کند و به کشورهای حامی این کشور فشار بیاورد که کمکهای خود را به این کشور قطع کنند.» وی امنیت خلیجفارس را تجزیهناپذیر خواند و درخصوص سیاست جمهوری اسلامی در خلیجفارس اضافه کرد: «اگر عراق و حامیانش ما را مجبور کنند که نتوانیم نفت خود را از خارک خارج کنیم هیچ نفتی از خلیجفارس خارج نخواهد شد. ما خواستار امنیت یکپارچه خلیجفارس برای نفتکشها هستیم. شورای امنیت باید علت تشنج را بیابد و با کشوری که آغازگر این تجاوز بوده است، برخورد کند. در آن صورت امنیت در خلیجفارس برقرار خواهد شد.»[۲۲] سعید رجایی خراسانی نماینده دائمی ایران در سازمان ملل، نیز ضمن غیرمنصفانه خواندن اقدام شورای امنیت در تصویب قطعنامه 552، درمورد سیاست جمهوری اسلامی ایران در خلیجفارس گفت: «امنیت و آزادی کشتیرانی در خلیجفارس برای تمام جهان و برای ما بسیار مهم است و ما کاملاً و قویاً از آزادی کشتیرانی در خلیجفارس حمایت میکنیم. ما معتقدیم خلیجفارس باید یک منطقه صلح و امنیت برای همه باقی بماند.»[۲۳] وزارت امور خارجه ایران نیز با صدور بیانیهای تصویب قطعنامه 552 و سکوت شورای امنیت دربرابر حملات عراق را تشویق متجاوز به تشدید حملات در خلیجفارس ذکر کرد و افزود: «قطعنامه اخیر این شورا متضمن ناامنی کامل این آبراه است و ورق سیاه دیگری به پرونده عملکرد نادرست این شورا میافزاید.» این بیانیه ضمن نقد قطعنامه شورای امنیت، آن را برخلاف کلیه اسناد و مدارک تاریخی و بینالمللی موجود دانست که براثر نفوذ جریان دلارهای نفتی در شورای امنیت شکل گرفته و به تصویب رسیده است. بیانیه وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران برخورد نادرست شورای امنیت سازمان ملل با تجاوز عراق به ایران را موجب ایجاد زمینهای برای گشایش ابعاد جدیدی از تجاوز دانست که بر دهها مورد نقض قوانین و مقررات بینالمللی مانند بیتوجهی به آغاز تجاوز، حمله به مناطق مسکونی و کاربرد سلاحهای شیمیایی اضافه میشود.[۲۴]
گزارش - 8
8. دولتهای غربی و عربی از تصویب قطعنامه 552 شورای امنیت ابراز رضایت کرده و خواستار تلاش بهمنظور رسیدن به راهحلی برای پایاندادن به جنگ ایران و عراق شدند. مارگارت تاچر نخستوزیر بریتانیا، درخصوص راهحل پایاندادن به جنگ ایران و عراق گفت: «مشکلات خلیجفارس تاکنون در بریتانیا، امریکا و کشورهای عضو شورای همکاری خلیجفارس و جامعه اقتصادی اروپا بهطور جدی مورد بحث قرار گرفته و تمامی این کشورها مصمماند برای پایانبخشیدن به این بحران دست به هرگونه اقدام دیپلماتیک بزنند، اما راهحل معجزهآسایی برای پایاندادن به جنگ وجود ندارد.» وی با بیان اینکه امریکا و بریتانیا باید مداخله نظامی را نیز مورد توجه قرار دهند، افزود: «البته این مسئله تنها درصورتی مورد توجه قرار خواهد گرفت که ازسوی کشورهای حوزه خلیجفارس درخواست شود، ولی درحالحاضر، من به هیچ وجه موجباتی برای مداخله نظامی نمیبینم و فکر میکنم این بحران از کانالهای دیپلماتیک مورد بحث قرار گیرد.»[۲۵] وزیران امور خارجه کشورهای عضو شورای همکاری خلیجفارس نیز امروز ضمن ابراز خرسندی از عملکرد شورای امنیت در تصویب قطعنامه 552 تأکید کردند که «تلاشهای خود را جهت یافتن یک راهحل همهجانبه برای پایاندادن به جنگ ایران و عراق شدت بخشیدهاند.» شیخ صباح الاحمد الصباح وزیر امور خارجه کویت، گفت: «ما هرچه بیشتر متقاعد شدهایم که دو کشور درحال جنگ میتوانند درگیری خود را ازطریق راههای دیگری غیر از جنگ حلوفصل نمایند.»[۲۶] خلف اوغلو وزیر امور خارجه ترکیه، امروز در یک نشست مطبوعاتی در واشنگتن با اشاره به مواضع جمهوری اسلامی ایران درمورد تنبیه متجاوز گفت: «درحالحاضر، ایران آمادگی قبول صلح را ندارد. ایران میگوید عراق متجاوز است و متجاوز باید تنبیه شود.» وی با بیان اینکه ترکیه بهدنبال نزدیککردن مواضع دو کشور ایران و عراق است، افزود: «روزی که ایران متقاعد شود که نمیتواند جنگ را ببرد، شاید آن زمان با مذاکره برای صلح موافقت کند.»[۲۷]
گزارش - 9
9. تحولات خلیجفارس و سیاست جمهوری اسلامی ایران، رژیم عراق و امریکا یکی از موضوعات مهمی است که بسیاری از روزنامهها و رسانههای منطقهای و غربی امروز به آن پرداختند. اکثر روزنامههای چاپ لندن در شمارههای امروز خود ضمن درج گزارشی از وضعیت خلیجفارس سخنان روز گذشته رئیس مجلس شورای اسلامی را اینطور تحلیل کردند که «ایران حملات عراق را نادیده میگیرد و روش آشتیجویانهای را پیشه میکند.» روزنامه دیلی تلگراف گزارش خود را با این عنوان منتشر کرد: "ایران برای جلوگیری از فاجعه، وعده مذاکره میدهد." خبرنگار روزنامه تایمز با اظهار بدبینی به سخنان رئیس مجلس شورای اسلامی ایران، هشدار داد: «با چنین عقبنشینیهای ظاهری ایران از حملات تبلیغاتی ضدامریکایی و ضدعراقی، باید با احتیاط برخورد کرد.» علاوهبراین، سر آنتونی پارسونز سفیر سابق بریتانیا در ایران، در مقالهای با اشاره به توسعه جنگ به منطقه خلیجفارس ازسوی عراق و پاسخ ایران به این اقدام، خواستار خویشتنداری دولتهای غربی دربرابر حملات به کشتیها شد و نوشت: «ایران بهتلافی حملات عراق برضد حامیان عراق وارد عمل شده و غرب نباید در این مورد واکنش عجولانهای از خود بروز دهد.» پارسونز با بیان اینکه ایران علاقهای به چندملیتی کردن این جنگ ندارد، جنگ زمینی فرسایشی را برای ایران که نسبت به عراق جمعیت بهمراتب بیشتری دارد، راهبرد مناسبتری دانست. وی ضمن تأکید بر نادرستبودن ادعای دول غرب مبنیبر بستن تنگه هرمز ازسوی ایران تصریح کرد: «رهبران ایران متعصب هستند، اما احمق نیستند. آنها میدانند که بستن تنگه هرمز نهفقط کار مشکلی است، بلکه پای ایالات متحده و سایر دولتهای غربی را به میان خواهد کشاند، یعنی چیزی که عراق میخواهد.» پارسونز در پایان مقاله خود نتیجهگیری کرده است که حملات ایران در خلیجفارس ادامه خواهد یافت تا رهبران کشورهای عرب مانع حملات عراق به کشتیها در خلیجفارس شوند.[۲۸] از سوی دیگر، مجله اکونومیست در ارزیابی سیاست ایران در خلیجفارس به آثار اقتصادی حملات اخیر به کشتیها در این منطقه اشاره کرد و نوشت: «زیان ایران در جنگ نفتکشها در خلیجفارس بیش از همه کشورهای دیگر است. حدود 90 درصد از صادرات نفت ایران از پایانه خارک صادر میشود، اما کشورهای دیگر مسیرهای دیگری برای صادرات خود دارند. هزینه جنگ برای ایران حدود یک میلیارد دلار است و چنانچه جریان صدور نفت از خلیجفارس کاهش یابد، ایرانیها ظرف شش ماه فشارهای ناشیاز آن را حس خواهند کرد.»[۲۹] کریستین ساینس مانیتور (چاپ امریکا) نیز با برداشتی متفاوت از وضعیت خلیجفارس، روند تحولات را به سود عراق ارزیابی کرد و افزود: عراق با گسترش جنگ به خلیجفارس روند جنگ را به سود خود تغییر داده و با تهدید به انهدام تأسیسات نفتی ایران در جزیره خارک از هجوم زمینی آن در جبهههای جنگ جلوگیری کرده است. به نوشته این روزنامه، «تحلیلگران غربی درمورد توانایی عراق برای اجرای تهدیداتش نظر یکسانی ندارند، باوجوداین، حتی بدون ویرانکردن جزیره خارک عراقیها طی چند هفته گذشته توانستهاند بهشدت از میزان صادرات نفت ایران بکاهند.» باوجوداین، هنوز نشانهای در دست نیست که «رژیم ایران حاضر باشد از راه گفتوگو به جنگ پایان دهد.»[۳۰] درهمینحال، هنری کسینجر وزیر امور خارجه اسبق امریکا، امروز در یک مصاحبه تلویزیونی درخصوص سیاست امریکا در قبال تحولات خلیجفارس گفت: «امریکا باید پوشش هوایی لازم را جهت حمایت از نفتکشها در منطقه جنگزده خلیجفارس فراهم آورد.» وی عواقب بستهشدن تنگه هرمز را که موجب قطع صدور روزانه بین 3 تا 4 میلیون بشکه نفت از خلیجفارس میشود با تحریم نفتی سال 1973 *** مقایسه کرده و کمبود این ماده راهبردی را فاجعهآمیز خواند. کسینجر با ذینفع دانستن سایر کشورهای صنعتی اظهار کرد: «امریکا باید سعی کند از سقوط رژیم عراق در این جنگ پیشگیری کند.»[۳۱]
گزارش - 10
10. در روزهای اخیر حمله زمینی احتمالی ایران یکی از موضوعات مورد بحث ناظران و تحلیلگران جنگ ایران و عراق بوده است. خبرگزاری رویتر به نقل از منابع دیپلماتیک نوشت: «ایران در جریان جنگ خلیجفارس در تدارک یک تهاجم گازانبری علیه عراق است. این حمله در جبهه جنوب و علیه شهر بندری بصره خواهد بود.»[۳۲] عراق حملات گسترده خود علیه کشتیها در خلیجفارس را بهعنوان مقابله با حمله احتمالی زمینی ایران توجیه میکند. برخی از تحلیلگران نیز حمله آتی ایران را اقدام تلافیجویانه این کشور علیه حملات عراق در خلیجفارس قلمداد میکنند. امروز روزنامه ساندی تایمز مدعی شد آخرین حمله زمینی ایران به بنبست رسیده است. این روزنامه بازرسینکردن کشتیها در خلیجفارس، تغییر لحن مقامات ایران در تهران و نگرانی آنها از حملات عراق علیه خارک و قطع صادرات نفت ایران را شواهد این ادعا دانست و افزود: اقتصاد و توان نظامی ایران بهشدت به درآمدهای نفتی این کشور وابسته است. اگر عراقیها موفق به زدن نیمی از اهدافی شوند که اعلام کردهاند، ایران نهتنها قادر نخواهد بود نفت صادر کند، بلکه برای تأمین نیازهای جنگی خود ازجمله سوخت نیروهای مسلح و مردم با مشکلات زیادی مواجه خواهد شد. عراقیها نیز بهنوبهخود یک سلسله استحکامات و تدارکات را برای مقابله با حمله احتمالی ایران ایجاد کردهاند که در به بنبست رسیدن این حملات میتواند مؤثر باشد.[۳۳] روزنامه دیلیتلگراف هم با اشاره به موضع دولت سوریه در مقابل حمله احتمالی ایران تضعیف مناسبات تهران و دمشق را دلیلی برای خودداری ایران از حمله عنوان کرد و نوشت: «اگر ایران به عراق حمله کند، بزرگترین متحد خود در جهان عرب را از دست خواهد داد.» این روزنامه چاپ انگلستان به نقل از وزیر امور خارجه کویت اضافه کرد: «درصورت حمله ایران، سوریه تحت فشار افکارعمومی جهان عرب ناگزیر، از حمایت ایران دست برخواهد داشت.»[۳۴]
منابع و مآخذ روزشمار 1363/03/12
- ↑ سند شماره 300141 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از شهربانی خوزستان به استانداری خوزستان، 13/3/1363؛ و - سند شماره 299983 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرمانداری آبادان به اداره کل امور سیاسی و انتظامی، 13/3/1363.
- ↑ سند شماره 300134 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از شهربانی خوزستان به استانداری خوزستان، 12/3/1363؛ و - سند شماره 300197 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرمانداری آبادان به استانداری خوزستان، 12/3/1363.
- ↑ سند شماره 300141 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از شهربانی خوزستان به استانداری خوزستان، 13/3/1363؛ و - سند شماره 299983 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرمانداری آبادان به اداره کل امور سیاسی و انتظامی، 13/3/1363.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 75، 13/3/1363، ص1، رادیو صوت‌‌الجماهیر.
- ↑ سند شماره 406606 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه شهید بروجردی به قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع)، 17/3/1363؛ و - سند شماره 406634 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه شهید بروجردی (ژاجا) به فرمانده قرارگاه شهید بروجردی (سپاه)، 17/3/1363؛ و - سند شماره 391791 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه شهید بروجردی به قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع)، 17/3/1363.
- ↑ سند شماره 406740 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای عملیاتی قرارگاه عملیاتی شمال‌غرب (رکن3)، شماره 75، 11/3/1363، ص3.
- ↑ سند شماره 293227 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه عملیاتی شمال‌غرب ژاجا (رکن2)، 20/3/1363.
- ↑ سند شماره 431690 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی سپاه سردشت به قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع)، 12/3/1363؛ و - سند شماره 431689 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از واحد اطلاعات سردشت به قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع)، 12/3/1363؛ و - سند شماره 433114 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی منطقه11 سپاه (قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع))، 14/3/1363.
- ↑ سند شماره 406740 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص4.
- ↑ سند شماره 406740 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص4؛ و - سند شماره 302511 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ناحیه ژاندارمری کردستان (رکن3)، 13/3/1363.
- ↑ سند شماره 406894 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ستاد منطقه11 سپاه (طرح و عملیات)، 16/3/1363.
- ↑ سند شماره 81604 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ستاد مرکزی سپاه (اطلاعات عملیات) به قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع)، 23/3/1363.
- ↑ سند شماره 152278 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه نوح نبی(ع)، 12/3/1363.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 77، 15/3/1363، ص51، رادیو مونت کارلو، 14/3/1363.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 75، 13/3/1363، ص2، بغداد - خبرگزاری رویتر.
- ↑ واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، 13/3/1363، ص18، رادیو صدای امریکا، 12/3/1363.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 75، 13/3/1363، صص 27 و 28، لندن- خبرگزاری کویت.
- ↑ اداره کل مطبوعات خارجی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، بررسی مطبوعات جهان، شماره 570، 18/4/1363، صص 24 - 22، به نقل از روزنامه ملیت.
- ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 14/3/1363، ص4.
- ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 13/3/1363، ص12.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 14/3/1363، ص3.
- ↑ همان.
- ↑ همان.
- ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 13/3/1363، ص12.
- ↑ واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، 13/3/1363، صص 15 و 16، رادیو صدای امریکا، 12/3/1363.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 75، 13/3/1363، ص15، منامه - آسوشیتدپرس.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 76، 14/3/1363، ص11، آنکارا - خبرگزاری جمهوری اسلامی.
- ↑ واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، 13/3/1363، صص 8 - 6، رادیو لندن، 12/3/1363.
- ↑ اداره کل مطبوعات خارجی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، بررسی مطبوعات جهان، شماره 561، 6/4/1363، ص8، به نقل از اکونومیست.
- ↑ واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، 13/3/1363، صص 16 - 8، رادیو صدای امریکا، 12/3/1363.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 76، 14/3/1363، ص4، واشنگتن - خبرگزاری فرانسه.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 75، 13/3/1363، ص16، بغداد - خبرگزاری رویتر.
- ↑ اداره کل مطبوعات خارجی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، بررسی مطبوعات جهان، شماره 577، 26/4/1363، ص7، به نقل از ساندی تایمز.
- ↑ همان، ص9، به نقل از دیلی تلگراف.