1361.12.23

روزشمار جنگ سال 1361 1361.12.23
نام‌های دیگر	بیست و سه اسفند
تاریخ شمسی	1361.12.23
تاریخ میلادی	14 مارس 1983
تاریخ قمری	28 جمادی‌الاول 1403

1359.12.23

1360.12.23

1362.12.23

1363.12.23

1364.12.23

1365.12.23

1366.12.23

گزارش - 313

امروز شورای عالی دفاع* با دعوت از 6 تن از فرماندهان عالی‌رتبه نظامی (محسن رضایی، رحیم صفوی، غلامعلی رشید، علی صیاد شیرازی، حسنی سعدی و موسوی قویدل) در مقر ریاست‌جمهوری در تهران، تشکیل جلسه داد.** در این جلسه مسئولان سپاه و ارتش درباره سه موضوع که آیت‌الله خامنه‌ای مطرح کرد، به اظهارنظر پرداختند. این موضوعات عبارت بودند از: 1. علل ناکامی در عملیات والفجر مقدماتی. 2. چشم‌انداز آینده جنگ. 3. پیشنهاد برای آینده جنگ. محور دیدگاه‌های فرماندهان درباره این سه موضوع چنین بود: آرایش جدید دفاعی دشمن بعد از عملیات بیت‌المقدس و احداث استحکامات؛ دوربودن عقبه‌های دشمن از دسترسی نیروهای خودی؛ اطلاع‏یافتن دشمن از حملات نیروهای خودی و چاره‌اندیشی برای مقابله با آن ازطریق انتقال نیروهای کیفی به رده دوم دفاعی و جایگزین‏کردن نیروهای بی‌کیفیت در رده‌های اول؛ وجود اهداف عملیاتی در عمق؛ نداشتن شناخت کافی نیروهای خودی از زمین، استحکامات و موقعیت دشمن؛ اظهار امیدواری به پیروزی در عملیات آینده و... . غلامعلی رشید در جلسه‏ای با فرماندهان سپاه گزارشی از جلسه امروز فرماندهان نظامی با شورای عالی دفاع ارائه کرد که خلاصه آن چنین است: «آقای هاشمی به این شکل جلسه را شروع کرد که ارتباط شورا با جبهه ضعیف است و گفت مردم هم کم‌اطلاع‌تر از ما هستند، یعنی می‌گفت: ما اطلاعاتمان از جبهه‌ها کم است و مردم هم کمتر از ما. آقای [آیت‏الله] خامنه‌ای هم گفت هرکس می‌خواهد صحبت کند درمورد سه موضوع صحبت کند: 1. برداشت برادران از ناکامی و عدم فتح در عملیات والفجر مقدماتی چیست؟ 2. چشم‌انداز شما درباره آینده جنگ چیست؟ 3. چه پیشنهادهایی دارید که در آینده ما موفقیت‌هایی داشته باشیم؟ پس از ایشان ابتدا، برادران ارتش صحبت کردند. آقای [سرهنگ] حسنی سعدی عمدتاً مسئله استحکامات عراق را گفتند که عامل ناکامی ما بود؛ یعنی گفتند استحکامات بوده که باعث بسته‏شدن راه کار ما بود. عراق اینها را قبلاً نداشت و ما قبلاً نفوذ می‌کردیم در داخل [مواضع] دشمن و شناسایی می‌کردیم و... . آقای موسوی قویدل هم صحبت کرد و او هم بخشی از این مسائل را بازگو کرد و محدودیت‌های خودی و نقطه‌قوت‌های دشمن را شمرد؛ اینکه دشمن آتش دارد، اطلاعات دارد و مسائل را برشمرد و بعد هم نوبت ما رسید. برادر رحیم گفت: شما صحبت کن. ما هم به‏طور مفصل صحبت کردیم. گفتیم که علل موفقیت ما چی بوده، اول گفتم که شورای عالی دفاع در زمانی‏که ما در عملیات‌های گذشته موفق می‌شدیم نمی‌آمد بپرسد علل موفقیت شما چی بود؟ و حتی نمی‌آمد بگوید علت ناکامی شما در قرارگاه فجر فتح‌المبین چی بود؟ در قرارگاه قدس بیت‌المقدس چی بود؟ در جنوب کرخه، در طریق‏القدس، تیپ کربلا و تیپ عاشورا چی شده بود که نتوانستند موفق بشوند. گفتم این سؤال‌ها را چرا از ما نکردید و چرا نیامدید بگویید چگونه خرمشهر را گرفتید؟ چگونه از کارون عبور کردید؟ چگونه تپه‌های "علی گره زد" را گرفتید؟ چگونه عین‌خوش را گرفتید؟ نه از موفقیت‌های ما سؤال شد و نه از شکست‌های ما. گفتیم که ناکامی‌های ما به‏دلیل این بوده که دشمن نقطه‌ضعف‌های خودش را پوشانده است. گفتم این اعتقاد خود من هست. به برادرها هم گفتم جنگ ما در بیت‌المقدس تمام شد، جنگ ایران و عراق از رمضان به بعد جنگ جدیدی است، با وضعیت جدید، با آرایش جدید، با دشمن جدید، دشمن هرچی ضعف داشته، بعد از بیت‌المقدس پوشانده است و چون قبلاً آمده بود داخل خاک ما، زائده داشت، عقبه داشت، جناح داده بود به ما، الآن هیچ جناحی به ما نداده است. هیچ‏گونه عقبه‏ای به ما نداده است، هیچ‏گونه راه نفوذی که یک نفر ما نفوذ کند، باقی نگذاشته است. آن موقع بچه‌های ما می‌رفتند توی دل دشمن شناسایی می‌کردند و برمی‌گشتند، عراقی‌ها شب را از ما گرفته‌اند، عملیات‌های شبانه ما را، گفتم دشمن ضعف‌هایش را پوشانده است. شب را با این استحکاماتی که احداث کرده از ما می‌گیرد تا حمله ما را به روز بکشاند، بعد روز می‌آید با ما درگیر می‌شود، نیروهای سازمانی‌اش را از دسترس ما دور کرده است. هرچه از عملیات رمضان به بعد می‌زنیم همه به این تیپ‌های سه رقمی است، همه آن از این تیپ‌های جیش‌الشعبی است. امروزه جنگ‏کردن سرسختی دیگر می‌خواهد، یک وضعیت جدیدی است، تلفات به‏مراتب شاید بیشتر باشد، مشکلات بیشتر است، شما تصور نفرمایید که ما همین‏طورکه به‏راحتی مثلاً فتح‌المبین را گرفتیم، حالا بتوانیم به آن شکل حمله کنیم، شرایط سخت‌تر شده است، دشمن باتجربه‌تر شده و ما هزار برابر باید قوی‌تر بشویم، قوی‌تر و هوشیارتر و با تجربه‌تر از سابق که بتوانیم بر این دشمن فائق بیاییم. گفتیم برداشت ما از ناکامی‌ها این است، دیگر دشمن هیچ‏گونه جناحی به ما نداده است. از شلمچه تا چنگوله یک رودخانه مین، استحکامات، خندق، کانال به عرض 1000 متر جلو ما درست کرده است. ما باید از این رودخانه عبور کنیم و برویم هدف‌هایمان را بگیریم. هدف‌های ما هم 40 کیلومتر، 60 کیلومتر، 100 کیلومتر در عمق هستند و عقبه‌های دشمن دور هستند. جناح هم به ما نداده که لااقل از آن جناحین استفاده کنیم. یک جناح داشته، خود شکل طبیعی مرز آن هم طلاییه بوده، آن را هم از ما گرفته و آب انداخته و ما را بیرون کرده است. حدود 15 کیلومتر ما را دور کرده، این علل ناکامی ماست و ما اینها را حساب می‌کنیم. گفتیم البته ما از دشمن برای شما گفتیم، بله، وضعیت خودمان را هم قبول می‌کنیم که ما به استحکامات بی‌توجه بودیم، گفتیم ما را یک مقدار غرور گرفته بود که دیگر استحکامات را نمی‌دیدیم و همه‌اش در فکر غزیله و عماره و آنجاها بودیم و شناخت ما هم از دشمن کم شده بود، چون خط نداشتیم. اگر در فتح‌المبین ما موفق شدیم، یک سال و نیم دشمن را شناختیم، راه‌های او را شناختیم، جاده‌هایش را شناختیم، ارتفاعاتش را شناختیم، بچه‌ها خمپارها را می‌توانستند ثبت تیر کنند. روی هر تپه‏ای که دلشان می‌خواست، روی جاده‌هایش، روی معابرش، دو الی سه بار با این دشمن جنگیده بودند و او را می‌شناختند که درنتیجه این موفقیت‌ها کسب شد. به‏هرحال اصول موفقیت را ما شمردیم، گفتیم اگر الآن ما تمرکز نیرو می‌دهیم که سابق هم دادیم، دشمن هم الآن مقابل ما تمرکز نیرو می‌دهد. ما زمانی‏که آمدیم والفجر (مقدماتی) را شروع کنیم دشمن 3 لشکر بیشتر نداشت، ولی الآن 9 لشکر جلو ماست، 6 لشکر آورده جلو ما گذاشته. تمرکز نیرو به هم خورده است، سرعت عمل بعد از بیت‌المقدس از ما گرفته شده است. الآن هم اگر دیدید طول کشیده این عملیاتی که ما می‌خواهیم شروع کنیم، همه‌اش علتش استحکامات است، برادرهای ما به‏سختی توانستند معبر باز کنند و مشکل اساسی ما معبر است. پرسیدند چشم‌انداز شما از آینده عملیات چی هست؟ گفتیم ان‏شاءالله این عملیاتی که می‌خواهیم شروع کنیم به‏احتمال 80 درصد موفقیت دارد، چراکه تکمان خیلی عمیق نیست و تقریباً 7 تا 8 کیلومتر عمق دارد. می‌رویم روی ارتفاعات. تا ساعت 8 و 9 و 10 صبح می‌توانیم بجنگیم و تپه‏ای است، خط هم داریم و می‌توانیم یک مقدار دشمن را شناسایی بکنیم. یعنی وضعیت این‏طوری هست که امیدواری داریم که بتوانیم این عملیات را موفق بشویم. پرسیدند نظرتان راجع به ادامه جنگ چی هست؟ نظرتان را بگویید. که اکثراً می‌گفتند جنگ، جنگ تا پیروزی، ما گفتیم البته جنگ، جنگ تا پیروزی این شعار نیست، ما معتقدیم که باید حقمان را بگیریم، باید آبرو برای اسلام بخریم، عزت اسلام را بالا ببریم و گفتیم به آنها. گفتم که ما مصر هستیم در گرفتن حقوق خودمان و ما باید جنگ را ادامه بدهیم، می‌خواستند ببینند، روحیه ما چطور است درمورد جنگ، مثلاً ول کردیم، خسته شدیم، مثلاً می‌گوییم نه دیگر حالا بس است، من گفتم ممکن است در فرمانده گردان‌های ما یک احساس این‏جوری باشد که دیگر مثل سابق نباشند و نتوانند تحلیل عمیق از دشمن کنند. می‌گویند، عراق این همه اسیر داد، کشته داد، هنوز هم چطوری دارد می‌جنگد! گفتم ممکن است از این تحلیل‌ها عاجز باشند، هضم این مسئله برای آنها مشکل باشد، ولی الحمدلله فرماندهان سپاه‌ها و فرماندهان لشکرها روحیه‌شان خوب است. پس از آن، تیمسار ظهیرنژاد صحبت کرد. ایشان گفت عملیاتی که می‌خواهد شروع شود به تجزیه‏وتحلیل احتیاج دارد، باید طرح این جا بیاید، وزیر امور خارجه در جریان آن باشد، ازلحاظ اقتصادی، اجتماعی و تأمین باید بررسی بشود. شما که می‌خواهید بروید العماره را بگیرید، نگهداری آن، 10 لشکر نیرو می‌خواهد، می‌گفت گیریم که گرفتید آن را، 10 لشکر فقط می‌خواهد که آن را تأمین کند. نخست‌وزیر هم گفت چه کمکی ما می‌توانیم به شما بکنیم؟ چه وزارتخانه‌هایمان، وزارت بهداری‌مان، وزارت راهمان، گفتیم وزارت راه را بگویید بیاید رسیدگی کند. در طول این دو سال اصلاً خبری از وزارت راه نبوده است. آقای هاشمی در پایان گفت که جلسه ما را قانع نکرده است! ... باید بیشتر حرف بزنید. ما می‌خواهیم ببینیم در آینده می‌خواهید چه کار بکنید؟ هرچی حرف می‌زدیم می‌گفت در آینده چه کار می‌خواهید بکنید. حالا به ما بگویید چه کار می‌خواهید بکنید، کجا را می‌خواهید بروید بگیرید. قرار شد که دوره دیگر، یک رده فرمانده سپاه‏هایمان با همدیگر برویم، یک دفعه دیگر فرماندهان لشکرها را هم ببریم، حالا ممکن است هفته دیگر شماها را بگویند که بروید (در شورای عالی دفاع) صحبت کنید. آخر سر آقای هاشمی‌گفت ما خط کارمان را بگوییم، شما بروید روی این طرح‌ریزی کنید: 1. یا با یک حرکت بزرگ و وسیع و یک‏مرتبه‏ای کاری کنید که رژیم عراق سقوط کند. می‌گفت بروید بغداد را بگیرید که آن در توانتان نیست. می‌گفت این استراتژی جمهوری اسلامی است یا این چنین، مثلاً حمله‏ای بکند در همه‏جا، تا نیروهایش ساقط شود. 2. اگر توان ندارید، که ندارید، باید یک نقطه استراتژیک از عراق بگیریم و با تصرف آن، بر عراق فشار بیاوریم. نه اینکه مثلاً برویم علی غربی را بگیریم، مثلاً بصره یا یک جایی گرفته بشود که ما بتوانیم از آن‏طرف فشار بیاوریم و خواسته‌هایمان را عملی کنیم. گفت از [عملیات] بیت‌المقدس به این‏طرف، آن ابهت نظامی هم که برای اسلام ایجاد شده بود آن هم الآن نزول پیدا کرده است، آن آبرویی هم که برای اسلام خریده بودید الآن پایین آمده است. آقای هاشمی‌گفت: نمی‌خواهم مسائل سیاسی را دخالت بدهم، ولی این امریکا، هرچی ما گرفتیم در طول این دو سال و نیم، در سطح دنیا، در این شرایط دارد از ما می‌گیرد. نفت را بشکه‏ای 5 دلار آورده پایین.»* آقای هاشمی رفسنجانی نماینده امام در شورای عالی دفاع نیز در مصاحبه‏ای درباره مسائل مطرح‌شده در جلسه امروز شورای عالی دفاع گفت: این جلسه با حضور فرماندهان ارتش و سپاه که به‏تازگی از جبهه‌ها بازگشته‌اند و به‏منظور بررسی گزارش‌های آنان درباره اوضاع جبهه‌ها تشکیل شد. وی درخصوص وضع کلی نیروهای خودی در جبهه‌ها گفت: «ما طی عملیات گذشته، ضمن تثبیت نیروهایمان در مناطق مناسب، عراقی‌ها را از مناطق مهم عقب راندیم و لذا آنها در مواضع بعدی حالت دفاعی و پدافندی به خود گرفته و تمام تلاششان این است که بتوانند مانع پیشروی نیروهای ما شوند و ازطرفی تلاش نیروهای اسلام این است که بتوانند با تلفات کمتری هم از ما و هم از عراقی‌ها به پیروزی‌هایی برسند. نیروهای دشمن حالت هزیمت دارند، البته آنها پس از فرار از خاک ما حالا در استحکامات نسبی که در خاک خودشان ایجاد کرده‌اند و در سنگرهایشان خزیده‌اند و با استفاده از مین و کانال‌ها، موانع موقت و محدودی در مقابل نیروهای ما ایجاد کرده‌اند. ازاین‏رو آنها هیچ‏گونه آمادگی جنگ را ندارند. به همین دلیل دشمن هرلحظه در سایه فعالیت‌های سیاسی و هیاهوهایی که می‌کند آنها را چند روزی امیدوار به مقاومت تا رسیدن به صلح می‌نماید.» آقای رفسنجانی درباره علت توقف اجرای عملیات خاطرنشان کرد: «همان‏طورکه قبلاً گفتیم تنها چیزی که درحال‏حاضر ما را محدود می‌کند اجتناب از خونریزی و تلفات است و در درجه اول برای ما ازدست‏دادن نیروهایمان مشکل است. و همین‏طور درمورد نیروهای عراق هم به‏هرحال روزی که بالقوه حکومت مردمی و اسلامی در عراق تشکیل شود، فکر می‌کنیم از نیروهای عراق هرچه بیشتر باقی مانده باشند برای آن مرحله مفیدترند. لذا سعی می‌کنیم همیشه دنبال حرکتی باشیم که تلفات کمتری داشته باشد.» وی درباره اوضاع اقتصادی عراق و کمک‌های دولت‌های عربی به این کشور گفت: «ابرقدرت‌ها برخلاف ادعایشان درباره برقراری صلح در منطقه، تمام تلاششان درجهت ادامه جنگ است و برای این کار هم شعار صلح می‌دهند و هم وسیله ادامه جنگ را فراهم می‌کنند و آنها با افزایش مقدار مقاومت عراق سعی در طولانی‏کردن جنگ دارند، ولی درحال‏حاضر وضع به جایی رسیده است که دیگر درست نیست به حزب سفاکی که این همه جنایت و خرابی را در منطقه ازطریق جنگ و خونریزی‌ها ایجاد کرده است، اجازه داده شود که پس از دو سه سال خرابکاری به زندگی خودش ادامه بدهد و حتی بعد از جنگ بتواند شعار پیروزی بدهد و با وضعی که به وجود آورده بخواهد باج هم از دیگران بگیرد. بنابراین چون دشمنان ما فهمیده‌اند که ایران تصمیم گرفته است با نابودی صدام مسئله منطقه را به‌طورکلی حل کند، لذا تمام تلاششان را روی این گذاشته‌اند که قدرت مقاومت صدام را زیاد کنند و البته این کار مقداری مشکل است و تا آنجا که اسلحه فروختن و امکانات سیاسی و تبلیغاتی باشد رژیم‌های مرتجع همکاری می‌کنند، اما اگر بخواهند برای یک مدت بسیار طولانی مسائل و مشکلات اقتصاد نیم‌جان عراق را حل کنند، این مسئله‏ای نیست که تا بی‌نهایت دراختیار آنها باشد و بالاخره حدی دارد.» وی افزود: «ما با درنظرگرفتن تمام جوانب مسائل اقتصادی، سیاسی، تدارکاتی و ظرفیت منطقه تصمیماتی اتخاذ کرده و فکر می‌کنیم آنها هم تا آنجا که منافع خودشان محفوظ باشد نیرو به کار بگیرند.» رئیس مجلس شورای اسلامی همچنین درباره موضع جمهوری اسلامی ایران دربرابر اعزام کارگروه جنبش غیرمتعهدها به ایران جهت بررسی راه‌های پایان‏دادن به جنگ، گفت: «همان‏طورکه قبلاً موضع ما اعلام شده و در کنفرانس هم با همان قاطعیت ایستادگی کردیم و علی‏رغم جوی که آنها به وجود آورده بودند متوجه شدند که این نوع جوسازی‌ها بر ما تأثیری ندارد و فکر می‌کنم همان‏طوری‏که ما در کنفرانس با این مسئله برخورد کردیم با کمیته هم همان برخورد را خواهیم داشت و به‏هرحال ما درخواست غیرعادلانه نداریم و از درخواست عادلانه خودمان هم نمی‌توانیم تنزل کنیم.» آقای هاشمی رفسنجانی در پایان درمورد شکست عراق در اجلاس غیرمتعهدها اظهار کرد: «عراق تدارک دیده بود که کنفرانس عمل زشتی با اعلام برگزاری کنفرانس هشتم در بغداد و گرفتن تصمیمی درباره جنگ انجام دهد که ما موفق به شکستن جو بدی که عراقی‌ها با کمک عوامل شرق و غرب در کنفرانس ایجاد کرده بودند شدیم و بدین‏وسیله مانع پیروزی آنها دراین‏خصوص شدیم. این حداقل چیز ممکن بود که توانستیم به دست آوریم و البته موقعی ما می‌توانستیم کاملاً راضی باشیم که کنفرانس غیرمتعهدها قاطعانه اعلام می‌کرد عراق متجاوز است و صلاحیت عضویت در کنفرانس غیرمتعهدها به‏علت تجاوز به یک کشور غیرمتعهد و انقلابی را ندارد. ... به‏هرحال باوجود نرسیدن ایران به این خواسته‌ها، ما از بروز حادثه‏ای که ممکن بود خسارات زیادتری داشته باشد جلوگیری کرده و این را یک پیروزی نسبی به حساب می‌آوریم و فکر می‌کنم به‏هرحال یک قدم مثبتی بود که هیئت ما برداشت و آنها را کمی به واقعیت نزدیک کرد.»

گزارش - 314

کشتی تجاری ایران جنان که در نوزدهم ماه جاری در خور موسی براثر اصابت موشک آسیب دیده بود، امروز درحالی‏که به کمک یدک‌کش به بندر امام منتقل می‌شد مجدداً هدف حمله هواپیماهای عراقی قرار گرفت و غرق شد. در این حمله همچنین یدک‌کش کارون که مأموریت حمل ایران جنان به بندر امام خمینی را بر عهده داشت، آسیب دید و 7 تن از کارکنان آن زخمی شدند.

گزارش - 315

مرزهای غربی ایران تقریباً هرروز محل عبور عراقیانی است که از جمهوری اسلامی ایران درخواست پناهندگی دارند. در همین خصوص امروز 10 تن از اتباع عراقی ازطریق مرزهای غربی وارد ایران شده، درخواست پناهندگی کردند. 2 تن از این افراد که از مرز مریوان وارد ایران شده‌اند، مهندس راه‏وساختمان و تکنسین مکانیک هستند. دیروز نیز 2 عراقی که یکی معلم و دیگری کارمند بود با ورود به ایران ازطریق مرزهای غربی درخواست پناهندگی کردند.

گزارش - 316

پاک‏سازی چندین روستا در بوکان و سردشت و دستگیری 18 نفر از افراد مسلح غیرقانونی و از سوی دیگر شهادت یک بسیجی و زخمی‌شدن دو نفر از نیروهای خودی نتایج اقدامات امروز نیروهای امنیتی و گروه‌های ضدانقلاب در مناطق غرب و شمال‌غرب کشور می‌باشد. در منطقه شهری‏کندی در جنوب‏غربی بوکان، نیروهای تیپ شهدا روستاهای خاتون‏باغ و شکم‌دریده را پاک‌سازی کردند و توانستند 17 نفر از افراد و هواداران گروه‌های مسلح غیرقانونی را دستگیر کنند. در 15 کیلومتری شمال‏شرقی سردشت نیز نیروهای خودی جهت پاک‌سازی منطقه دارساوین وارد روستاهای مرانه و هندآباد شدند، که عوامل حزب دمکرات قبل از شدت‏گرفتن درگیری‌ها، روستاها را تخلیه و فرار کردند. در این عملیات یکی از افراد این حزب با یک قبضه اسلحه، تفنگ ژ3 و تعدادی خشاب و فشنگ دستگیر شد. همچنین در درگیری افراد خودی با عناصر مسلح غیرقانونی در روستای باغی در شمال سردشت، یک بسیجی به شهادت رسید. در روستای کوسه‌کهریز در 19 کیلومتری شمال‏غربی مهاباد نیز افراد مسلح ضدانقلاب شبانه دو نارنجک به منزل یکی از طرف‌داران جمهوری اسلامی پرتاب کردند. در این سوءقصد فرد مذکور و همسرش به‏شدت زخمی شدند. در پیرانشهر نیز امروز یکی از اعضای کمیته مرکزی حزب دمکرات با تحویل یک قبضه سلاح کمری، خود را به نیروهای سپاه این شهر معرفی و درخواست امان‌نامه کرد. وی اختلافات درونی در حزب دمکرات را بسیار فراگیر توصیف و اعلام کرد عده زیادی از کادرهای بالای حزب دمکرات در آینده نزدیک از این حزب جدا شده و به نیروهای نظامی و انتظامی پناه خواهند آورد.

گزارش - 317

امروز با تلاش نیروهای سپاه، تعدادی از اعضای فعال سازمان مجاهدین خلق (منافقین) در سمنان و دامغان دستگیر شدند. 5 نفر از اعضای سازمان مجاهدین خلق (منافقین) که از مدت‌ها قبل تحت تعقیب بودند در یک اقدام غافلگیرانه نیروهای سپاه، بدون آنکه فرصت هیچ‏گونه عکس‌العملی را داشته باشند، در بازار سمنان دستگیر شدند. این افراد هنگام دستگیری علاوه‏بر سلاح کمری چندین عدد نارنجک نیز به‏همراه داشتند. یکی از آنها در حین انتقال به بازداشتگاه اقدام به خوردن قرص سیانور کرد که معالجات انجام‌شده درباره وی نتیجه نداد و به هلاکت رسید. در دامغان نیز یک خانه تیمی سازمان مجاهدین خلق (منافقین) به‏همت نیروهای سپاه شناسایی شد. ساکنان خانه هنگام خروج از آن به فرمان ایست نیروهای سپاه توجه نکردند و با آنها درگیر شدند که درنتیجه 2 تن از آنان کشته و نفر سوم دستگیر شد. در این حادثه یکی از عابران براثر اصابت گلوله افراد سازمان زخمی شد.

گزارش - 318

غلامحسین تیزمغز دادستان انقلاب اسلامی خوزستان، در گفت‏وگو با خبرگزاری جمهوری اسلامی آخرین وضعیت گروه‌های ضدانقلاب در این استان را تشریح کرد. وی درباره حساسیت استان خوزستان و علل فعالیت گروه‌های ضدانقلاب در این استان گفت: «اصولاً خوزستان به چند علت مورد توجه خاص گروهک‌های ضدانقلاب بوده که یکی از بارزترین آنها حمله ناجوانمردانه و لشکرکشی صدام به خوزستان است، زیرا خوزستان شریان حیاتی کشور محسوب می‌شود و طبیعی است که گروهک‌ها برای اثبات سرسپردگی خود و هماهنگی با ابرقدرت‌ها به فعالیت دست بزنند.» دادستان انقلاب اسلامی خوزستان نحوه فعالیت و دستگیری گروهک‌ها را این‏گونه تشریح کرد: در خوزستان کلاً گروهک‌های کومه‌له، وحدت کمونیستی، اتحادیه کمونیست‏ها، پیکار و منافقین در گذشته برای ایجاد یک جو ناآرام به فعالیت‌هایی دست می‌زدند. ... گروهک کومه‌له ازطریق تماس با دفاتر این گروهک در سنندج در سال 1359، فعالیت خود را ازطریق تشکیل هسته کوچک مطالعاتی آغاز کرد و دراین‏زمینه افراد آن نشریاتی از کومه‌له سنندج به اهواز انتقال داده و دراختیار معدود هواداران خود قرار می‌داده‌اند. این گروهک ازنظر نظامی فعالیت چشمگیری نداشته و با ضربه‏ای که کومه‌له در سال جاری در کردستان متحمل شد، کلیه عناصر تشکیلاتی آن در خوزستان شناسایی و دستگیر شدند و گروهک مزبور متلاشی شد. گروهک وحدت کمونیستی قبلاً در اهواز، ماهشهر، رامهرمز و آغاجاری فعالیت داشت و در آبادان نیز در اوایل جنگ یکی از کادرهای این گروهک به نام علی فوربلورچیان با اسم مستعار بیژن فهیمی دستگیر و سرانجام در سال گذشته کلیه مسئولان تشکیلات این گروهک در ماهشهر، رامهرمز و اهواز شناسایی و دستگیر شدند. گروهک اتحادیه کمونیست‌ها ازنظر ترکیب از سال [1320] تا [1340]، به‏عنوان طرف‌داری از جبهه ملی تشکیلات خود را پایه‌ریزی کرد و سپس از جبهه ملی دوم منشعب شد و با تشکیلات جدیدتری فعالیت خود را آغاز کرد. [این گروهک] در اوایل جنگ تحمیلی دو نفر از کادرهای خود را به نام‌های تورج بهکام و بهنام ایثاری را برای تأمین تسلیحات خود روانه خرمشهر کرد، لیکن با هوشیاری مردم و مسئولان این دو تن شناسایی و دستگیر و هریک به دو سال زندان محکوم شدند.» دادستان انقلاب اسلامی خوزستان افزود: «اتحادیه کمونیست‌ها ازنظر انتشارات امکانات زیادی در اختیار داشتند و دراین‏رابطه شخصی به نام خلیل زمانی فروشانی یکی از عوامل نفوذی این گروهک در یکی از روزنامه‌ها، شناسایی و دستگیر و از محل کار وی در دفتر نمایندگی یکی از روزنامه‌ها در اهواز، تعداد زیادی دستگاه چاپ و تکثیر کشف شد. همچنین اعضای تشکیلاتی و هواداران آنها در مسجدسلیمان و شوشتر دستگیر شدند. نکته جالب‏توجه اینکه عامل دستگیری این عده در شوشتر یک چوپان بوده است؛ وی هنگام چرای احشام تعدادی وسایل تکثیر و اوراق را در درون دره‏ای مشاهده می‌کند و مراتب را به سپاه اطلاع داده، موجبات شناسایی و دستگیری عده‏ای از هواداران اتحادیه کمونیست‌ها را فراهم می‌کند.» تیزمغز همچنین گفت: با شناسایی و دستگیری هواداران اتحادیه کمونیست‌ها که کلاً اعضای آن مدتی در امریکا بوده‌اند، تعداد زیادی اسلحه آر.پی.جی7 و نیز 500 موشک آر.پی.جی، ده‌ها قبضه اسلحه از نوع کلاشینکف و ژ3 و مقدار زیادی مهمات کشف و ضبط می‏شود. اتحادیه کمونیست‌ها از کثیف‏ترین گروهک‌های محارب است و اسنادی هولناک دررابطه‏با ارتباط‌های نامشروع اعضای دختر و پسر وابسته به این اتحادیه به دست آمده است.» وی افزود: «گروهک پیکار که موضع خصمانه‌تری نسبت به جمهوری اسلامی دارد، در خوزستان از یازده بخش مختلف دانش‌آموزی، دانشجویی، کارگری، کارمندی، زنان و... تشکیل شده بود و همه اعضای آن در خوزستان شناسایی و دستگیر شده‌اند.»

گزارش - 319

امروز میرحسین موسوی نخست‌وزیر با مدیران اجرایی استان خراسان دیدار کرد. نخست‏وزیر در این دیدار ضمن بیان سخنانی درباره همکاری مردم در پیشبرد جنگ گفت: «امت شهیدپرورمان با الهام از رهنمودهای امام امت، مسائل و مشکلات را به‏خاطر مسئله جنگ و مسائل ناشی از انقلاب تحمل کرده و می‌کند و علاوه‏بر تحمل مسائل و مشکلات، صادقانه در بازسازی مناطق جنگی همت گمارده‌اند که جای سپاسگزاری است.» وی همچنین با اشاره به دیدار دو روز پیش خود با امام خمینی و رهنمود ایشان درباره تکیه دولت جمهوری اسلامی به قدرت عظیم مردم، افزود: «بزرگ‌ترین رسالت جمهوری اسلامی ایران و دولت خدمتگزار این جمهوری در صحنه نگه‌داشتن مردم و جلب رضایت آنهاست، زیرا وقتی مردم احساس کردند کارکنان سازمان‌های اداری، خدمت در تشکیلات اداری را یک عمل عبادی می‌دانند، در این موقع با جلب اعتماد و حفظ روحیه انقلابی در مردم، خواهیم توانست به مسائل و مشکلات ناشی از جنگ تحمیلی فائق آمده و به مبارزه با ابرقدرت‌ها ادامه دهیم.» نخست‌وزیر خاطرنشان کرد: «تشکیلات اداری دولت درواقع بازکننده راه برای حرکت مردم و ایجادکننده سد برای ذخیره‌سازی انرژی‌های بی‌پایان مردم است و این مردم هستند که با دست خودشان با خلاقیت‌ها و شور انقلابی درجهت ساختن یک ایران اسلامی و مترقی حرکت می‌کنند و ما احساس کرده‌ایم که در جمهوری اسلامی دولت با حفظ مردم در صحنه و با استعانت از انرژی بی‌پایان مردمی می‌تواند گشاینده راه‌ها، برنامه‌ریز و سازمان‌دهنده کارها باشد و از قدرت عظیم معنوی و مادی مردم برای حل مسائل و مشکلات بهره‌گیری کند. در چنین شرایطی است که ما قادر خواهیم بود ضمن فائق‏آمدن بر دشواری‌ها، فاصله موجود بین جامعه مرفه و مستضعف را از میان برداریم.» موسوی در پایان گفت: «ما برای برطرف‏کردن این فاصله نمی‌توانیم از روش و سیستم‌های استعماری شرق و غرب استفاده کنیم، بلکه این فاصله‌ها را با الهام از اسلام و قرآن و با اتکا به مردم می‌توانیم از بین ببریم و این تجربه تاکنون کاملاً ملموس بوده است، زیرا در هرکجا که ما از مردم یاری خواسته‌ایم و استمداد کرده‌ایم، بی‌درنگ مردم ما را در رفع مشکلات یاری کرده‌اند.»

گزارش - 320

آیت‌الله موسوی اردبیلی رئیس دیوان عالی کشور، در گفت‏وگو با روزنامه کیهان دیدگاه‌های خود را درباره جنگ ایران و عراق، دستاوردهای جنگ و صلحی که عراق و مجامع بین‌المللی خواستار آن‌اند، بیان کرد. رئیس دیوان عالی کشور گفت: «درباره جنگ کوتاه‏سخن اینکه جنگ به ما تحمیل شده است و اکنون نیز می‌خواهند صلح را بر ما تحمیل کنند. این جنگ تحمیلی، جوانان ما، آبادی‌های ما، عمران و آسایش ما را گرفته است و در مقابل چیزهایی را نیز به ما داده، شکوفایی استعدادها، انسجام، توجه یکپارچه مردم به جبهه‌ها، وحدت مردم، حماسه‌آفرینی‌ها، غرورآفرینی‌ها و درمجموع دشمن زمانی‏که متوجه شد که این جنگ تحمیلی نه‏تنها به زیان ما تمام نشده است بلکه به زیان خود او تمام شده، اکنون تلاش می‌کند تا صلح را بر ما تحمیل کند و طبعاً صلح امریکایی و صلح صهیونیستی و صلح صدامی را و به ما می‌گویند شما جنگ‌طلب هستید چرا؟ چون در مقابل تحمیل صلح، مقاومت می‌کنید، اما ما می‌گوییم ما صلح می‌خواهیم، منتها صلحی که برپایه عدل، برپایه فضیلت و برپایه حق استوار باشد نه صلح امریکایی و صدامی و امپریالیستی. ما هم صلح‌طلبی خودمان را اعلام کرده‌ایم و هم شرایطمان را برای صلح تعیین کرده‌ایم و دراین‏مورد نه زبان ما گنگ است و نه مطلبی که می‌گوییم پیچیده است. جنگ تحمیلی خسارات روحی و جسمی، اقتصادی و مالی به ما زده است و این اصلی پذیرفته‌شده است. هرکس باید مسئولیت کار خود را به عهده بگیرد و ما می‌گوییم که مسئولیت این جنگ را جنگ‌افروزان به عهده بگیرند. جنگ‌افروزان جنایت کرده و به ما ضرر زده‌اند، بنابراین باید جانی مجازات شود. از طرف دیگر، آنان می‌گویند شما (ایران) اگر صلح‌طلب هستید به متجاوز مدال بدهید و این برخلاف منطق و عدل و فطرت انسان است.»

گزارش - 321

رادیو کویت به نقل از احمد سکوتوره رئیس‌جمهور گینه و رئیس کمیته حسن‌نیت کنفرانس اسلامی، درباره تلاش‌های این کمیته برای پایان‏دادن به جنگ ایران و عراق گفت: کمیسیون حسن‌نیت اسلامی تماس‌هایی با عراق و ایران گرفته و دو طرف آمادگی خود را برای ادامه این تلاش‌ها به‌منظور پایان‏دادن به جنگ میان دو کشور نشان داده‌اند. سکوتوره در اظهاراتی خاطرنشان کرد که این کمیسیون تلاش‌های زیادی در دهلی هنگام تشکیل اجلاس سران برای پایان‏دادن به این جنگ انجام داده است. وی ابراز امیدواری کرد که جنبش غیرمتعهدها ایران و عراق را تحت فشار قرار دهد تا دو کشور با راه‌حل‌های مسالمت‌آمیز برای خاتمه جنگ موافقت کنند. از سوی دیگر، رادیو بی‌بی‌سی امروز نیز در برنامه‏ای به تفسیر اجلاس هفتم سران عدم‏تعهد و بررسی عملکرد ایران در این اجلاس و نتایج به‏دست‏آمده در آن پرداخت. در این تحلیل، نشانه‌هایی از کسب برتری سیاسی ایران در اجلاس به چشم می‌خورد. در بخش‌هایی از تفسیر بی‌بی‌سی آمده است: «به نظر می‌رسد که ایران سرسختی همیشگی خود را حفظ کرده است و پیشنهاد تشکیل یک کمیته حاکمیت ازطرف جنبش غیرمتعهدها را برای حل اختلافات ایران و عراق رد کرده است. بااینکه عراق گفته است حکمیت را قبول خواهد کرد، ولی ایران هنوز بر عقب‌نشینی بی ‌قیدوشرط سربازان عراقی از خاک ایران، پرداخت غرامت جنگی حدود 50 میلیارد دلار و نیز متجاوز شناخته‏شدن عراق و بازگشت پناهندگانی که عراق اخراج کرده و به ایران فرستاده، پافشاری می‌کند. رهبری ایران اصرار کرده است که برکناری پرزیدنت صدام حسین شرط مذاکرات است، ولی تلویحاً گفته‌اند که اگر شرط سوم آنها عملی شود؛ یعنی دولت [عراق] به‏عنوان متجاوز محکوم شود، این خود ازنظر آنها منجر به سرنگونی صدام حسین خواهد شد.» در ادامه این تحلیل آمده است: «دولت ایران در کنفرانس کشورهای غیرمتعهد موفقیت قابل‏توجهی به دست آورد، هیئت نمایندگی [ایران] توانست تصمیم درباره تعیین محل کنفرانس بعدی جنبش عدم‏تعهد را به تعویق بیندازد. درواقع نمایندگی ایران به‏طور غیررسمی اشاره کرده است که اگر بغداد به‏عنوان محل کنفرانس بعدی - که در عرض سه سال آینده تشکیل خواهد شد - در نظر گرفته شده باشد این امر خود انگیزه‏ای خواهد بود برای ایران که جنگ را ادامه بدهد.»

گزارش - 322

روزنامه ژاپنی نیهون کیزایی در گزارشی اعلام کرد که ایران واردات خود را از ژاپن افزایش نخواهد داد، این درحالی است که قرار است به‏زودی یک هیئت بلندپایه اقتصادی ایرانی به ژاپن سفر کند. به نظر می‌رسد این موضوع یکی از محورهای مذاکرات آینده هیئت ایرانی و مقامات ژاپنی باشد. روزنامه اقتصادی نیهون کیزایی نوشت: دولت جمهوری اسلامی به کمپانی‌های ژاپنی اطلاع داد که درخواست آنها را برای افزایش واردات از ژاپن نمی‏پذیرد. این روزنامه به نقل از منابع موثق کمپانی‌های ژاپنی، نوشته است: درحال‏حاضر سیستم خرید متقابل ایران از ژاپن بر این مبنا قرار دارد که ایران معادل ارزش نفت صادراتی خود به ژاپن را کاملاً از این کشور خریداری می‌کند. به گفته این منابع، در اواخر سال گذشته، کمپانی‌های ژاپنی از ایران خواسته بودند تا میزان خرید متقابل از ژاپن را افزایش دهد و ایران قول داده بود درخواست آنها را با دید مثبت بررسی کند. نیهون کیزایی از قول کمپانی‌های ژاپنی درمورد دلیل تصمیم ایران آورده است: به نظر آنها باتوجه‏به احتمال کاهش قیمت نفت اوپک، ایران نگران پایین‏آمدن درآمد ارزی نفت است. این منابع می‌گویند تاکنون ایران با فروش ارزان نفت خود در بازار آزاد توانسته است مقداری ارز خارجی ذخیره کند، اما درصورت پایین‏آمدن قیمت نفت اوپک امکان رقابت این کشور بر سر قیمت ارزان نفت ضعیف خواهد شد. به عقیده آنها ایران مایل است کسب ارز خارجی را ازطریق قراردادهای درازمدت تضمین کند. خبرگزاری جمهوری اسلامی نیز به نقل از منابع وزارت خارجه ژاپن، درباره واکنش انفعالی دولت عراق به سفر هیئت اقتصادی ایران به ژاپن اعلام کرد: «هم‌زمان با انتشار اخبار مربوط به سفر هیئت بلندپایه ایرانی به ژاپن، رژیم عراق به دولت ژاپن اطلاع داد که مایل است در اولین فرصت هیئتی در سطح وزیران برای مذاکره بر سر مسائل عالی با مقامات ژاپنی به توکیو بفرستد. در این گزارش از منابع وزارت خارجه ژاپن نقل شده است که هیئت عراقی از دولت ژاپن خواسته است کمیته مشترکی از دو کشور تشکیل شود تا امکان استفاده عراق از 5/1 میلیارد دلار وام اعطایی بانک دولتی صادرات و واردات ژاپن را بررسی کند.» در این گزارش آمده است دولت ژاپن به‏دنبال امضای قرارداد همکاری تکنیکی با عراق در سال 1974، متعهد شده است که در مقابل دریافت مستمر نفت از عراق، 2 میلیارد دلار وام دراختیار این کشور قرار دهد. بغداد تاکنون 500 میلیون دلار از این وام را دریافت کرده است و برای استفاده از 5/1 میلیارد دلار باقیمانده، فقط تا ماه اوت (مرداد) سال جاری مهلت دارد. به همین دلیل، رژیم بغداد به‌شدت می‌کوشد برای بهبود اوضاع وخیم اقتصادی خود مهلت استفاده از وام مذکور را تمدید کند.

گزارش - 323

روزنامه جمهوری اسلامی مشروح کمک‌های مردم به جبهه‌های جنگ را این‌گونه اعلام کرد: «در ادامه کمک‌های امت شهیدپرور خوزستان مبلغ 234,834,9 ریال توسط کارکنان شرکت نفت و همچنین مبلغ 060,268,1 ریال و یک جفت گوشواره طلا توسط کارکنان صنایع فولاد اهواز و همچنین توسط انجمن اسلامی بازار 136 تخته پتو و بخاری و مقداری لوازم متفرقه، پیشاهنگی ناحیه 2 مقداری کمپوت، شامپو و داروهای مورد نیاز به جبهه ارسال داشته‌اند. اهالی روستای کلاته رودبار دامغان 85 رأس گوسفند، مبلغ 000,450 ریال به حساب 222 نخست‌وزیری و 000,600 ریال و مقداری زیورآلات دراختیار امام‏جمعه شهر قرار دادند. همچنین یکی از خواهران نیمی از مهریه‌اش به مبلغ 000,50 ریال و یکی از کارمندان 000,10 و یکی از حجاج 000,10 ریال و یک مجروح جنگی نیز مبلغ 800,60 ریال به جبهه‌های نبرد حق علیه باطل واریز نمودند. اهالی روستاهای شیرتپه، تپه میراحمد، عباس‌آباد، گوش خزایی از توابع سرخس مبلغ 535,44 ریال وجه نقد، یک جفت گوشواره طلا، تعداد 68 قالب صابون و مقداری چای و گونی خالی همچنین ازسوی اهالی روستای شورلوق مبلغ 2000 ریال و اعضای کتابخانه کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان سرخس تعداد 71 قوطی کمپوت و 9 کیلو پسته، ازسوی اداره املاک سرخس تعداد 71 دست لباس گرم جهت رزمندگان به جبهه‌ها ارسال شد. اهالی محروم استان هرمزگان مبلغ 153 هزار و 353 ریال وجه نقد جهت کمک به جبهه‌های نبرد حق علیه باطل اختصاص یافت. از این مبلغ 11 هزار و 500 ریال ازسوی دانش‌آموزان مدرسه راهنمایی روستای بندلاسی، هزار ریال ازسوی روستای سیاآهو، 46 هزار و 852 ریال ازسوی کارکنان گمرک بندرعباس و 65 هزار ریال ازسوی اهالی مؤمن و متعهد بندرعباس به‏همراه مقادیر قابل‏توجهی خرما، قند و شکر، کمپوت و کنسرو به ستاد پشتیبانی مناطق جنگی جهاد سازندگی جهت ارسال به جبهه‌های جنگ تحویل داده شد. ازطرف اهالی سپیدان و روستاهای اطراف جمعاً مبلغ 000,200,1 ریال وجه نقد، 5 کیسه طلا، 30 تن گندم، 30 تن نان، 8 رأس گوسفند، 000,30 کیلو قند، 30 کیلو چای، 700 کیلو سیب‌زمینی، 300 کیلو پیاز، 360 کیلو روغن، 800 کیلو آرد، 200 کیلو خرما، 30 کارتن صابون، 50 کیلو انجیر و 50 کیلو برنج جهت مصارف به جبهه‌های نبرد حق علیه باطل کمک شد. کمک‌هایی که مردم خوزستان از دهه فجر تا 11 اسفند 1361 به جبهه‌ها ارسال داشته‏اند به شرح زیر می‏باشد: 1. آبادان: 100,265 ریال. 2. اندیمشک: 000,195 ریال. 3. ملاثانی 355,283,1 ریال. 4. حمیدیه: 000,810 ریال. 5. ماهشهر: 500,412 ریال. 6. تصفیه شکر: 450,271 ریال. 7. خرمشهر: 650,385 ریال همچنین 11 رأس گوسفند و تعداد معتنابهی از اجناس اهدایی شامل: کمپوت، کنسرو، پودر رخت‏شویی و غیره توسط روستاییان ارسال شده است. سومین کاروان والفجر ازسوی ستاد پشتیبانی مناطق جنگی جهاد سازندگی خراسان پریروز، از محل برگزاری آیین عبادی - سیاسی نمازجمعه به جبهه‌های غرب کشورمان اعزام شد. برپایه همین گزارش این کاروان شامل 28 دستگاه کمپرسی از شهرستان‌های تربت حیدریه، کاشمر، تربت‏جام و تایباد حامل هدایای امت ایثارگر خراسان به رزمندگان اسلام هستند. تعداد 510 بسته پسته ازطرف مدرسه آیت‌الله بروجردی قائم‏شهر و مبلغ 300,160 ریال وجه نقد و مواد غذایی و پتو و 2 کارتن دارو و 800 گونی خالی و دیگر ارزاق عمومی به جبهه‌های جنگ ارسال گردید. معلمان شهریار مبلغ 281‌,125,20 ریال وجه نقد به جبهه‌های حق علیه باطل کمک کردند. در ادامه کمک‌های مردم نیشابور به جبهه‌های جنگ ستاد پشتیبانی مسجد جامع نیشابور اعلام کرد: 2 کامیون دیگر از اجناس اهداشده ازقبیل آرد، روغن، سیب‌زمینی و قند و غیره ازسوی مردم خیر و شهیدپرور نیشابور در این هفته به جبهه‌های جنگ ارسال شده است. کارکنان بنیاد مسکن انقلاب اسلامی نیشابور مبلغ 850,54 ریال از حقوق ماهانه خود را برای کمک به جبهه‌های حق علیه باطل اهدا نمودند و اسرای عراقی اردوگاه مشهد مبلغ 300,34 ریال جهت کمک به بازسازی مناطق جنگی اختصاص دادند.»

پاورقی‌ها

منابع و مآخذ روزشمار 1361/12/23