1360.07.04
| روزشمار جنگ سال 1360 1360.07.04 | |
|---|---|
| نام‌های دیگر | چهار مهر |
| تاریخ شمسی | 1360.07.04 |
| تاریخ میلادی | 26 سپتامبر 1981 |
| تاریخ قمری | 27 ذیقعده 1401 |
گزارش- 926
در آستانه اجرای عملیات ثامن‌الائمه(ع) طرح مانور این عملیات نهایی شد. براساس این طرح مقرر گردید عملیات ثامن‌الائمه(ع) در 4 جبهه اجرا شود. الف) محور شمالی (دارخوین) این محور یکی از دو محور اصلی عملیات است که در شمال منطقه عملیاتی قرار دارد. در این جبهه، نیروهای خودی باید از دو محور روستای محمدیه (از شمال) و نهر شادگان (از شرق) به دشمن حمله کرده و پس از الحاق با یکدیگر در محل تلاقی نهر شادگان و جاده اهواز - آبادان ضمن بستن عقبه نیروهای عراقی در شمال منطقه عملیاتی، به‌سوی هدف اصلی این محور یعنی پل قصبه (روی کارون) پیشروی کرده و آن را تصرف کنند. مهم‌ترین ویژگی محور شمالی این است که برخلاف سایر محورها که عملیات آنها به‌صورت جبهه‌‌ای و حمله مستقیم به خط دشمن می‌باشد، در این محور از مانور احاطه‌ای و دورانی از نهر شادگان استفاده شده و نیروهای اصلی دشمن در خطوط شمالی منطقة عملیات محاصره می‌شوند.[۱] ب) محور جنوبی (فیاضیه) این جبهه در جنوب منطقه عملیاتی و یکی از دو محور اصلی عملیات است. عملیات در جبهه فیاضیه از سه محور ساحل کارون، جاده اهواز - آبادان و محور بین جاده اهواز - آبادان و ساحل کارون با پیشروی به‌سمت شمال اجرا می‌شود. اصلی‌ترین مأموریت نیروها در این جبهه تصرف پل حفار (یکی از دو عقبه اصلی عراقی‌ها در شرق کارون) است و پس از آن باید با نیروهای جبهه شمالی الحاق کنند. بدین‌ترتیب درصورت موفقیت نیروهای جبهه شمال و جنوب، دو عقبه اصلی عراق یعنی پل‌های قصبه و حفار در شرق کارون بسته خواهد شد. به‌عبارت دیگر هدف اصلی اجرای مانور و مهم‌ترین هدف نظامی عملیات تحقق می‌یابد، زیرا مقاومت دشمن در شرق کارون درهم شکسته و سازمان آنها از هم می‌پاشد. ج) محور ذوالفقاری نیروهای این محور شامل 5 گردان (4 گردان عمل‌کننده و یک گردان احتیاط)[۲] ضمن پوشش جناح راست جبهه فیاضیه، در محور ایستگاه 7 و ایستگاه 12 مأموریت انهدام خطوط دشمن در دو طرف جاده آبادان - اهواز و پیشروی به‌سمت شمال را برعهده دارند. د) محور ماهشهر (جاده آبادان - ماهشهر) نیروهای این محور که جبهه فرعی عملیات محسوب می‌شود، مأموریت دارند از شرق به غرب، به موازات جاده (ماهشهر - آبادان) با حمله به دشمن ضمن تلاش برای بازکردن این جاده، نیروهای عراقی را در این محور درگیر نگه دارند و مانع از تمرکز قوای دشمن در دو جبهه اصلی عملیات یعنی فیاضیه و دارخوین شوند. براساس طرح نهایی مانور، محورهای دارخوین و فیاضیه از اهمیت بسیاری برخوردارند، زیرا درصورتی‌که نیروهای عمل‌کننده در این دو جبهه موفق به پیشروی در محورهای محوله و تصرف دو پل قصبه و حفار شوند عقبه عراقی‌ها بسته شده و نیروهای دشمن محاصره می‌شوند.[۳] غلامعلی رشید جانشین فرمانده ستاد عملیات جنوب که فرماندهی جبهه ذوالفقاری در عملیات ثامن‌الائمه(ع) را برعهده دارد، در یادداشت‌های خود درباره اهمیت پل‌های روی کارون نوشته است: «مهم‌ترین گروهِ حمله، گروهی است که مأموریتش انهدام پل و استقراریافتن در کناره شرق کارون است که نباید به هیچ مأموریت دیگری بجز حفظ جان خودش بپردازد و کاری به کار انهدام وسیله یا غنائم و یا اسیر ندارد. این گروه باید غذایش را با خود ببرد - گروه اصلی‌ای که منطقه را باید نگه دارد و در آستانه شهادت است همین گروه است.»[۴] در طرح نهایی در سازمان رزم نیروهای سپاه و ارتش تغییرات اساسی ایجاد نشد. براین‌اساس، از ارتش لشکر77 با 3 تیپ و چند یگان تحت امر و از سپاه پاسداران نیز - که تضمین کرده بود برای عملیات 15 گردان نیرو آماده کند،[۵] - 16 گردان (یعنی یک گردان بیشتر از آنچه تعهد کرده بود) آماده اجرای عملیات شدند. گفتنی است سپاه پاسداران با آمدن نیروهای جدید، تعدادی نیرو هم به‌عنوان احتیاط دراختیار گرفت که در برآوردهای اولیه لحاظ نشده بود.* درمجموع سازمان رزم خودی در عملیات ثامن‌الائمه (ع) بدین شرح است: ارتش با لشکر77 خراسان و یگان‌های تحت امر با 3 تیپ تقویت‌شده 1، 2، 3 شامل 8 گردان پیاده، 3 گردان تانک، 1 گردان سواره - زرهی؛ سپاه پاسداران با 16 گردان پیاده؛ ژاندارمری با 1 گردان (107) و نیروهای مردمی مستقر در منطقه.[۶] در طرح نهایی مانور، مدت اجرای آتش تهیه از 20 دقیقه (در طرح اولیه) به نصف کاهش یافت. مسئولان لشکر77 دلیل این امر را ایجاد امکان استفاده از اصل غافلگیری اعلام کردند.[۷] علاوه‌براین گزارش‌های موجود درخصوص اقدامات مهندسی و احداث معابر هم از آماده‌شدن معبرهای وصولی به خاکریز دشمن در آستانه عملیات حکایت دارد.** به‌منظور تأمین آتش پشتیبانی نیز 10 آتشبار (شامل قبضه‌های کاتیوشا و توپ‌های130، 155، 175 و 203 میلی‌متری)، 4 گردان کامل (شامل قبضه‌های توپ 105 و 155 میلی‌متری و کاتیوشا) و 4 گردان (منها) شامل (قبضه‌های توپ 105، 155 میلی‌متری و کاتیوشا) در منطقه استقرار یافتند تا با اجرای آتش، مواضع و نقاط تجمع یگان‌های دشمن در شرق و غرب کارون را در هم بکوبند.*** هوانیروز هم مأموریت یافت با دو تیم هجومی عملیات گردان‌ها را به‌طور مداوم پشتیبانی کند. همچنین توپخانه پدافند هوایی تا آستانه عملیات، 64 قبضه توپ پدافند شامل قبضه‌های 5/14 میلی‌متری، 23 میلی‌متری، 57 میلی‌متری و شلیکا خودکششی برای مقابله با حمله هواپیماها و بالگردهای دشمن در منطقه مستقر کرد. به‌دنبال همکاری سپاه و ارتش در مراحل گوناگون طراحی عملیات، فرماندهان نظامی توافق کردند که در مرحله اجرا نیز فرماندهی و هدایت عملیات را به‌طور مشترک انجام دهند. بر این اساس، تیمسار قاسمعلی ظهیرنژاد فرمانده نیروی زمینی ارتش و یوسف کلاهدوز قائم‌مقام فرمانده کل سپاه پاسداران به‌همراه سرهنگ جوادی فرمانده لشکر77 ارتش در شادگان و در کنار جاده ماهشهر به آبادان در چادری که زیر نخل‌ها برپا شده بود و درواقع قرارگاه مرکزی فرماندهی عملیات ثامن‌الائمه(ع) محسوب می‌شد، مستقر شدند. ستاد عملیات جنوب نیز فرماندهان هریک از محورهای عملیات را این‌گونه تعیین کرد: - در جبهه دارخوین حسن باقری (مسئول اطلاعات ستاد عملیات جنوب) و سرهنگ دوم مهدی فرمنش (فرمانده تیپ3 لشکر77) فرماندهی عملیات و حسین خرازی و حجت‌الاسلام مصطفی ردانی‌پور نیز هدایت نیروها را در خط بر عهده دارند. - در جبهه فیاضیه فرماندهی برعهده رحیم صفوی فرمانده ستاد عملیات جنوب و سرهنگ منوچهر کهتری فرمانده تیپ2 لشکر77 خواهد بود و احمد کاظمی و یدالله کلهر عهده‌دار هدایت نیروها در خط می‌باشند. در جبهه ذوالفقاری (ایستگاه‌های 7 و 12) فرماندهی عملیات را غلامعلی رشید جانشین فرمانده ستاد عملیات جنوب به‌همراه سرهنگ منوچهر امینیان فرمانده تیپ1 لشکر77 برعهده خواهند داشت و محمدجعفر اسدی و مرتضی قربانی نیز در صحنة نبرد در این محور حضور می‌یابند. - در جبهه ماهشهر هم مسئولیت فرماندهی برعهده اسحاق عساکره بوده و فرمانده یگان ژاندارمری در این محور حضور خواهد داشت.[۸] چنان‌که اشاره شد، برای فرماندهی و هدایت نیروهای در خط نیز هماهنگی‌هایی صورت گرفت. باتوجه‌به برتری استعداد نیروهای پیاده سپاه نسبت به ارتش و شناسایی‌های خوبی که آنها از زمین و منطقه انجام داده بودند، همه فرماندهان نیروهای پیاده از افراد سپاه پاسداران انتخاب شدند.*[۹] نکته حائز اهمیت در فرماندهی در خط، به‌کارگیری نیروهای باتجربه و قدیمی سپاه در کنار نیروهای رزمنده است که به کیفیت عمل و هدایت آنان بسیار کمک می‌کند، برای مثال براساس طرح مانور در جبهه دارخوین حدود 50 نفر از مسئولان سپاه پاسداران همراه بقیه نیروها وارد عمل خواهند شد. این امر سبب بالارفتن کیفیت عملکرد نیروهای عملیاتی و افزایش ضریب موفقیت نیروهای خودی می‌شود.[۱۰] چنین وضعیتی در جبهة فیاضیه و ایستگاه 7 و 12 نیز وجود دارد.*
گزارش- 927
چند ساعت قبل از آغاز عملیات ثامن‌الائمه(ع) دستوراتی به واحدها و یگان‌های عملیاتی ابلاغ شد. فرمانده لشکر77 خراسان درمورد پشتیبانی آتش مواردی را به‌عنوان اصلاحیه طرح مانور عملیات ثامن‌الائمه(ع) به سه تیپ تابعه این لشکر و سپاه پاسداران جنوب ابلاغ کرد: «1. مدت آتش تهیه به 10 دقیقه تقلیل یابد. (درصورت نیاز تکرار خواهد شد.) 2. نحوه تقاضا و اجرای آتش مورد بحث به شرح زیر هماهنگی گردد: الف) آغاز تک [حمله] به‌صورت غافلگیرانه انجام، درصورت کشف تک در منطقه که برابر گزارش فرماندهان تیپ اعلام خواهد شد، توده آتش طرح‌ریزی‌شده بنا به‌دستور لشکر در سرتاسر منطقه اجرا خواهد شد. ب) درصورت کشف تک در منطقه یک تیپ، مراتب درخواست آتش توسط فرمانده تیپ گزارش [شود]، بنا به‌دستور آتش‌های طرح‌ریزی‌شده منطقه تیپ و عمل کلی مؤثر در عملیات تیپ اجرا خواهد شد. پ) در سایر موارد آتش بنا به درخواست دیدبان روی هدف‌های دیده‌شده برطبق روال معمول اجرا می‌گردد.»[۱۱] همچنین ازطرف سپاه پاسداران نیز به مسئولان محورهای عملیات اعلام شد گردان‌های خط‌شکن با تاریک‌شدن هوا و تا قبل از طلوع ماه و تابیدن مهتاب، مین‌های حدفاصل خط خودی و دشمن را خنثی کنند.[۱۲] در همین حال در محورهای عملیاتی، نیروها که از قبل تجهیز شده‌اند برای عملیات آماده می‌شوند؛ در محور شمالی عملیات عصر امروز، حسین خرازی و مصطفی ردانی‌پور به‌عنوان فرماندهان اصلی در صحنة نبرد و فرماندهان گردان‌ها به نیروهای شرکت‌کننده در عملیات معرفی شدند. چگونگی حرکت در مسیر، نحوة پاکسازی خطوط دشمن و سایر جزئیاتِ هماهنگی‌ها و ... نیز یک بار دیگر برای نیروها تشریح شد.[۱۳]
گزارش- 928
باتوجه‌به احتمال حمله عراق، از ساعت 20 امشب به همه نیروهای خودی مستقر در خط تا اطلاع ثانوی آماده‌باش صددرصد داده شد.[۱۴] ارتش عراق که به حمله نیروهای ایرانی در شرق رودخانه کارون حساس و هوشیار شده است، ساعاتی قبل از آغاز عملیات رزمندگان ایران به یگان‌های مستقر در این منطقه آماده‌باش داد. عراقی‌ها از مدتی قبل، براساس اطلاعات به‌دست‌آمده ازطریق استراق‌سمع و شنود مکالمات نیروهای ایرانی، اجرای عملیات در محدوده زمین‌های شرق کارون را محتمل می‌دانستند، براین‌اساس، فرمانده لشکر3 زرهی عراق در ابلاغیه‌ای به تیپ‌های مستقر در این منطقه، بر حساسیت اوضاع و احتمال حمله ایران تأکید کرد. علاوه‌براین امروز تیپ8 پیاده عراق نیز به گردان‌های تابعه خود هشدار داد: «براساس گزارشات واصله از مراکز استراق‌سمع، دشمن در نظر دارد به یکی از مناطق لشکر حمله کند. زمان حمله غیرمعلوم [است]. به نظر می‌رسد که دشمن به‌محض آماده‌شدن حمله می‌کند. افزایش گروه‌های کمین و گشتی و اجرای مراقبت شدید در کلیه یگان‌ها و واحدها جهت شکست دشمن درخواست می‌شود.»[۱۵] گردان3 پیاده این تیپ نیز به گروهان‌ها و نیروهای در خط مقدم اعلام کرد: «نظر به تعداد اندک پیام‌های استراق‌سمع‌شده از دشمن و محدودبودن آن به دو مورد احتمال می‌رود که دشمن سکوت رادیویی را برقرار کرده است. مقتضی است ضمن هوشیاری کامل، مراقب جبهه و پهلوهای خود باشید.»[۱۶]
گزارش- 929
سرانجام پس از مدت‌ها برنامه‌ریزی و فعالیت‌های فشرده برای آماده‌سازی مقدمات عملیات، زمان اجرای عملیات ثامن‌الائمه(ع) با هدف شکستن محاصره آبادان و آزادسازی زمین‌های شرق رودخانه کارون فرارسید. براساس طرح مانور و زمان‌بندی انجام‌شده از ساعت 21 امشب، حرکت گردان‌های خط‌شکن به‌سوی منطقه عملیاتی آغاز شد. طبق طرح عملیاتی و آخرین هماهنگی‌های انجام‌شده پیش‌بینی شده بود نیروها برای غافلگیری کامل دشمن، در نهایت سکوت و بدون جلب‌نظر آنان از محل تجمع خود به‌سمت خط حرکت و از معابر احداث‌شده در میدان‌های مین عبور کنند و پس از هماهنگی و دریافت رمز عملیات، یکباره به مواضع دشمن حمله کرده و خاکریزهای اول عراق را ترجیحاً بدون درگیری به تصرف درآورند. زمان شروع حرکت نیروها در محورهای چهارگانه به‌گونه‌ای تنظیم شده بود که رزمندگان در همه محورها حدود ساعت 24 به نقطه درگیری رسیده و پس از آخرین هماهنگی‌ها، آماده دریافت رمز عملیات در ساعت 1 بامداد شوند. به همین دلیل، ساعت شروع حرکت و نحوه پیشروی از نقطه رهایی در هریک از محورهای چهارگانه متفاوت بود، براین‌اساس، در برخی محورها نیروها از معابری که از شب قبل در میدان‌های مین باز شده بود، عبور کردند.* در جبهه ذوالفقاریه (محور جنوبی عملیات)، نیروها ازطریق کانال‌هایی که قبلاً به‌دست نیروهای خودی و عمود بر خط دشمن حفر شده بود، خود را به نزدیکی خط عراقی‌ها رساندند. براساس گزارش‌های رسیده به فرماندهی محورهای چهارگانه عملیات تا ساعت 24، مشکل خاصی در مسیر حرکت نیروهای خودی به وجود نیامده و همه امور به‌طور عادی و طبیعی پیش رفت.[۱۷]
گزارش- 930
ارتش عراق شهرهای آبادان و پاوه را هدف حمله قرار داد. امروز همچنین در منطقه غرب سوسنگرد میان نیروهای خودی و مأموران گشتی ارتش عراق درگیری رخ داد. مناطق مسکونی محله احمدآباد شهر آبادان امروز هدف خمپاره‌های ارتش عراق قرار گرفت و درنتیجه 3 نفر از اهالی شهر مجروح شدند و به 3 منزل مسکونی نیز خسارت وارد شد.[۱۸] علاوه‌براین امروز توپخانه عراق شهر پاوه را گلوله‌باران کرد. این حمله خسارات و تلفاتی برجای نگذاشت.[۱۹] از سوی دیگر، یک واحد گشتی رزمی از تیپ58 ذوالفقار ارتش در منطقه غرب سوسنگرد با نیروهای گشتی ارتش عراق درگیر شد. در این درگیری یک نفر از نیروهای دشمن کشته، یک نفر زخمی و یک تن نیز اسیر شد.[۲۰]
گزارش- 931
در یک ماه گذشته، 765 خودرو حامل مهمات و جنگ‌افزارهای مختلف از راه‌های زمینی و ازطریق کشورهای همسایه عراق، وارد این کشور شده‌اند. به گزارش ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران، از این تعداد خودرو، 339 دستگاه از عربستان سعودی، 295 دستگاه از اردن و 131 دستگاه از کویت به عراق فرستاده شده است. گفتنی است غیراز این محموله‌ها، وسایل و امکانات دیگری مانند مواد دارویی، سوختی و... نیز ازطریق زمینی به این کشور ارسال شده است.[۲۱]
گزارش- 932
پس از سخنان چند روز پیش (31 شهریور) نماینده اهواز در مجلس شورای اسلامی درمورد اقدامات عراق در مناطق مرزی قبل از حمله به ایران، امروز محمد رشیدیان نماینده مردم آبادان هم در مصاحبه با خبرگزاری پارس مطالبی را درخصوص مسائل جنگ در طول یک سال گذشته و کوتاهی‌های برخی مسئولان نظامی کشور برای جلوگیری از هجوم عراق بیان کرد. بی‌توجهی به تحرکات نظامی عراق، کنترل‌نکردن مرزها، اتخاذ تاکتیک‌های نامناسب نظامی پس از حمله ارتش عراق، خارج‌کردن توپ‌های ارتش از آبادان - که یکی از عوامل سقوط خرمشهر بود - و ناهماهنگی ارتش و سپاه از مهم‌ترین موضوعاتی بود که نماینده آبادان در این گفتوگو به آنها پرداخت. رشیدیان با بیان اینکه دو ماه بعد از پیروزی انقلاب، دولت عراق تانک‌هایش را به مرزهای خوزستان و غرب کشور آورده بود، به مدارک جمع‌آوری‌شده توسط گروه تحقیق سپاه آبادان، اهواز و سوسنگرد، اشاره کرد و گفت: «من به‌اتفاق برادرکیاوش که در مجلس خبرگان [قانون اساسی] بودیم، این مدارک را ابتدا به آقای مدنی استاندار وقت و سپس به دولت موقت و حتی شورای انقلاب ارائه دادیم که به‌دلیل اوضاع آن روز توجهی به آن نشد.» وی افزود: «در طول مرز هیچ‌گونه کنترلی نبود. رفت‌وآمد عراقی‌ها و جاسوسان عراقی به‌سادگی امکان‌پذیر بود. ژاندارمری که در طول این مرز پاسداری می‌داد حتی از امکانات اولیه نظامی برخوردار نبود. بنی‌صدر و عوامل او و یا عواملی که در ارتش بودند تا شهریورماه نمی‌گذاشتند دربرابر حمله عراقی‌ها حتی یک حالت تدافعی ابتدایی مانند خاکریزی و ایجاد سنگرهای خاکی به وجود آید. درحالی‌که هلیکوپترهای عراقی هر شب بالای پالایشگاه آبادان، خونین‌شهر و حتی اهواز می‌آمدند، مانور می‌دادند و عکس‌برداری می‌کردند و ضدهوایی وجود نداشت که اقلاً اینها را بترساند.» رشیدیان سپس با یادآوری مراجعات مکرر نمایندگان مناطق جنگی به مسئولان و حمله عراق به شلمچه، به تشکیل جلسه غیرعلنی مجلس با حضور شهید رجایی و فرماندهان نظامی اشاره کرد و درمورد سخنان ظهیرنژاد در این جلسه گفت: «آقای ظهیرنژاد در این جلسه درمورد جنگ گفت من هیچ نگرانی ندارم زیر دست بنی‌صدر کار می‌کنم و با بنی‌صدر هیچ اختلافی ندارم. آقای ظهیرنژاد همچنین گفتند ما زمین را می‌دهیم و زمان را می‌گیریم. این همان تز بنی‌صدر بود به نام "تز اشکانی" و آن این است که بگذارند دشمن وارد خاک کشور شود و بعد به جانش بیفتند.» نماینده مردم آبادان سپس با بیان اینکه ظهیرنژاد از دادن کاتیوشا به آبادان خودداری کرده است، اضافه کرد: «علاوه‌براین ظهیرنژاد در تلفنگرامی به سرهنگ قاسمی نوشته بود که کاتیوشا‌های آبادان و اهواز را از آن دو شهر خارج کن که سرهنگ قاسمی در پاسخ نوشته بود به مسئولیت خودم نمی‌فرستم. زیرا خروج آنها از آبادان و خوزستان مساوی با سقوط خوزستان است. بنابراین این آتشبارها را نخواهم فرستاد.» رشیدیان در ادامه سخنانش به دیدار بنی‌صدر از خرمشهر اشاره کرد و ضمن بیان توضیحاتی درمورد سقوط خرمشهر و محاصره آبادان گفت: «7 شبانه‌روز روی آبادان آتش بود، ولی ما حتی یک شلیک هم به‌سوی عراقی‌ها نکردیم؛ چون آقایان بعد از سقوط خرمشهر توپخانه را از آبادان خارج کرده و به ماهشهر برده بودند و می‌گفتند، اگر شهر سقوط کند نباید توپخانه به‌دست دشمن بیفتد. همه مردمی که در متن جنگ بودند این را توطئه می‌دانند و این حرف من نیست و حرف نظامی‌ها و افسران و درجه‌دارانی است که عاشقانه در جبهه جنگ مبارزه می‌کردند.» وی خاطرنشان کرد: «وقتی پرسیدیم چرا توپخانه را از آبادان خارج کردید و خرمشهر سقوط کرد، گفتند اشتباه کردیم. خارج‌کردن توپخانه از آبادان یکی از عوامل اصلی سقوط خرمشهر بود. ... 14 روز آبادان زیر آتش بود تا اینکه محاصره کامل شد. ما پیش امام رفتیم و حرف‌هایمان را زدیم و امام همه فرماندهان را خواستند و آنها در خدمت امام قول دادند که 5 گردان برای دفاع از آبادان بفرستند. بعد از گذشت چهل روز از شروع جنگ و سقوط خرمشهر و محاصره آبادان هنوز ارتش کاملاً با سلاح سنگین وارد مرحله عمل نشده بود و این دلیل دسیسه‌ها و خیانت‌های فرماندهان بالا و در رأسش آقای بنی‌صدر بود. این جریان ادامه داشت تا اینکه امام دستور شکستن محاصره آبادان را دادند.»[۲۲]
گزارش- 933
خبرگزاری فرانسه گزارش داد: «چهار هزار اسیر عراقی در بزرگ‌ترین اردوگاه اسیران جنگی ایران در پرندک که در انتظار صلح به سر می‌برند، از همان غذایی می‌خورند که افسران ایرانی می‌خورند.» خبرنگار این خبرگزاری پس از بازدید از اردوگاه اسیران عراقی در ایران، وضعیت آنها را چنین ترسیم کرده است: «افسران ایرانی در مصاحبه با مطبوعات خارجی پذیرایی خوب از اسرای جنگی در این اردوگاه را متذکر شده و آن را یک اردوگاه نمونه توصیف کرده‌اند. به گفته این افسران در این اردوگاه اسرا همان غذا را می‌خورند که به فرماندهانشان داده می‌شود و بین مسلمانان دو کشور در این اردوگاه تفاهم و صمیمیت برقرار است.» در ادامه این گزارش آمده است: «ولی سربازان عراقی که توانسته‌اند با مطبوعات خارجی آزادانه گفتوگو کنند درمورد این مسئله همچنان محتاط باقی مانده‌اند. این سربازان معتقدند بدون مطرح‌بودن سیاست دو رژیم به زندگی ادامه داده و ازنظر وسایل زندگی کمبودی ندارند. این سربازان در مصاحبه‌ها به این سؤال که آیا دورنمایی از یک صلح در آینده وجود دارد قناعت کرده و می‌گویند بجز ازطریق تلویزیون ایران که برنامه‌های آن نیز برایشان قابل‌درک نیست، خبری از جنگ ندارند. و 300 نفر از این سربازان در محوطه‌هایی که در آن خوابگاه، نمازخانه و وسایل بهداشتی وجود دارد زندگی میکنند و در اطراف این محوطه‌ها تدابیر امنیتی شدیداً اعمال می‌شود و تعدادی از نگهبانان مسئول پاسداری از در ورودی هستند. در وسط این اردوگاه سربازان عراقی به بازی فوتبال می‌پردازند و یا با یکدیگر گفتوگو میکنند. این افراد برای جلوگیری از نور آفتاب چفیه یا حوله روی سر خود می‌اندازند. ... هیچ‌یک از این سربازان زخمی نیستند و به نظر می‌رسد که کاملاً سالم‌اند. سربازان عراقی مؤدبانه ولی با احتیاط با خارجی‌ها برخورد کرده و درحالی‌که مقامات ایرانی جدا از آنان هستند شروع به صحبت میکنند. ... یک سرباز کرد عراقی چگونگی دستگیری خود را تعریف می‌کند:" من شش ماه پیش در جبهه‌های غرب در نزدیکی مریوان اسیر شدم، ایرانی‌ها صبح زود به‌طور غافلگیرانه به ما حمله کردند و این نبرد پنج ساعت به طول انجامید. از نیروهای ما 180 نفر کشته و 80 نفر اسیر شدند." این سرباز کرد عراقی افزود نیروهای ایرانی در این حمله از سربازان، پاسداران و پیشمرگان کرد تشکیل شده بود. وی همچنین گفت ایرانی‌ها بعد از دستگیری با ما خوب رفتار کرده و بعد از چهار روز به اردوگاه پرندک منتقل شدیم. سرباز کرد عراقی همچنین خوب‌بودن اوضاع را تأیید کرد و گفت در انتظار صلح است تا بتواند با دختر یک‌ساله‌اش که در بغداد زندگی می‌کند دیدار تازه کند. وی گفت توسط صلیب‌سرخ عکس‌هایی نیز از دخترش دریافت کرده است. این سرباز مانند تعداد زیادی از سربازان، نه از رژیم تهران و نه از رژیم بغداد، از هیچ‌کدام انتقاد نکرد و گفت: بهتر است برای جنگ با رژیم اشغالگر قدس تمام مسلمانان متحد شوند. ... سایر سربازانی که با آنها مصاحبه شده خود را از رفتار ایرانی‌ها راضی نشان می‌دهند، ولی گاهی از کمی وفور غذا شکوه میکنند. ... فقط یک سرباز عراقی به زبان عربی گفت: "من هنوز طرف‌دار صدام حسین هستم و در این جنگ حق با اوست".» خبرنگار این خبرگزاری در بخش دیگری از گزارش خود آورده است: «مسئولین اردوگاه گفتند مرکز فوق برای کمک‌های اولیه تعبیه شده و از کسانی که شدیداً مجروح هستند در تهران مراقبت به عمل می‌آید. این مسئولین افزودند سربازان عراقی به هیچ نوع کار اجباری گمارده نمی‌شوند و صلیب‌سرخ می‌تواند بدون اطلاع قبلی هروقت که بخواهد از اردوگاه بازدید کند. یادآور می‌شود صلیب‌سرخ در هفته گذشته، چهار بار از این اردوگاه بازدید به عمل آورده است. مسئولین ایرانی اردوگاه همچنین گفتند مزایای این اردوگاه بیش از مزایایی است که در عهدنامه ژنو پیش‌بینی شده، به‌طوری‌که افسران عراقی ماهانه معادل 8 فرانک سوئیس دریافت میکنند. اسرای این اردوگاه می‌توانند با این مبلغ از یک فروشگاه مواد غذایی نوشابه یا تنقلات خریداری کنند. به این سربازان روزانه 5 عدد سیگار نیز داده می‌شود. یک مسئول اردوگاه گفت: اگر تدابیر امنیتی اردوگاه ضعیف است به‌دلیل این است که خطر فرار اسرا خیلی کم است. این سربازان می‌دانند که اگر به عراق برگردند مجدداً به جبهه‌ها فرستاده می‌شوند و به همین دلیل ترجیح می‌دهند همین‌جا منتظر صلح بمانند.»[۲۳]
گزارش- 934
هم‌زمان با برگزاری هفته جنگ، موضوع مشارکت آحاد مردم در دفاع از کشور، بیش‌ازپیش مورد توجه قرار گرفته است، به این منظور تعدادی از واحدهای اداری، تولیدی و صنعتی اقدام به جمع‌آوری هدایای نقدی و جنسی برای کمک به جبهه‌ها کردند. هرچند این کمک‌ها تأمین‌کننده همه نیازهای رزمندگان در جبهه‌ها نمی‌باشند، اما دارای ارزش‌های معنوی و مادی ویژه‌ای است؛ این‌گونه اقدامات علاوه‌بر افزایش مشارکت مردم در جنگ و دفاع از کشور، در تقویت روحیه رزمندگان هم تأثیر فراوانی دارد. به‌منظور کمک به رزمندگان در مناطق جنگی چندین کارخانه و شرکت تولیدی و صنعتی اقدام به افزایش تولید واحدهای خود کرده و بخشی از درآمد ماهیانه خود را به جبهه‌های جنگ اختصاص دادند و برخی نیز قسمتی از اقلام مورد نیاز جبهه‌ها را تأمین کردند.* همچنین یکی از اتباع عربستان سعودی با مراجعه به سرکنسولگری ایران در بمبئی، 15300 ریال سعودی و یک قطعه طلا برای کمک به جبهه‌ها اهدا کرد.[۲۴] در لندن نیز یک فرد عراقی 5000 پوند انگلیسی ازطریق سفارت ایران برای جبهه‌ها ارسال کرد.[۲۵] به گزارش واحد مرکزی خبر، کارکنان کارخانه چیت‌سازی معادل یک میلیون و 635 هزار تومان پول نقد، یک آمبولانس، معادل 120 هزار تومان دمپایی، 20 عدد موکت، 30 عدل پارچه، 64 تخته قالیچه، یک کارخانه یخ‌سازی، 80 کیلو رب گوجه‌فرنگی و 13 لیتر خون برای کمک به رزمندگان اهدا کرده و یک روز حقوق هر ماه خود را نیز به جنگ‌زدگان و مناطق جنگی اختصاص دادند. همچنین کارکنان دفتر مرکزی شرکت سیمرغ و مرغ شمال یک روز حقوق خود را به مناسبت هفته جنگ به جنگ‌زدگان اهدا کردند. روابط عمومی وزارت بازرگانی نیز اعلام کرد: کارگران و کارمندان کارخانجات تأمین مواد اولیه شرکت سهامی فرش ایران واقع در کرج، به‌منظور بزرگداشت هفته جنگ 24 روز جیره غذایی خود را به مبلغ 391 هزار و 488 ریال به رزمندگان جبهه‌ها اختصاص دادند.[۲۶]
گزارش- 935
درگیری میان نیروهای خودی و افراد ضدانقلاب، انفجار مین، تسلیم‌شدن دو نفر از افراد حزب دمکرات و پاکسازی سه روستا از مهم‌ترین حوادث امروز در مناطق شمال‌غرب کشور بود. امروز بین نیروهای مشترک جمهوری اسلامی ایران مستقر در پایگاه کوسه‌کهریز و افراد گروه‌های ضدانقلاب در محور نقده به مهاباد، درگیری شدیدی روی داد. در این درگیری که از ساعت 17 شروع و تا ساعت 20 ادامه داشت، 3 نفر از افراد ضدانقلاب کشته و چند نفر نیز مجروح شدند. از نیروهای خودی هم یکی از افراد جمعی ژاندارمری آذربایجان‌غربی به نام ستوان دوم حداد رضایی به شهادت رسید و 2 تن از اعضای بسیج مجروح شدند. سرانجام پس از سه ساعت درگیری با رسیدن نیروهای کمکی، مهاجمان مسلح مجبور به فرار شدند.[۲۷] در همین حال براثر انفجار مینی که افراد گروه‌های ضدانقلاب در روستای نالوس* در جنوب‌شرقی اشنویه، کار گذاشته بودند یکی از اهالی این روستا، مجروح شد.[۲۸] امروز همچنین دو نفر از افراد حزب دمکرات کردستان با دردست‌داشتن سلاح انفرادی خود را تسلیم نیروهای سپاه پاوه کردند.[۲۹] از سوی دیگر با اجرای عملیات‌هایی جداگانه 3 روستا در مناطق کردنشین شمال‌غرب کشور پاکسازی شد و تعدادی سلاح، مهمات و تجهیزات نظامی به دست آمد. نیروهای سپاه پاسداران پاوه در عملیاتی توانستند روستای سرنج از توابع اورامانات را پاکسازی کنند.[۳۰] همچنین در عملیات دیگری، روستای خورخوره در 35 کیلومتری محور دیواندره - سقز، پاکسازی شد. در این عملیات یک نفر از افراد حزب دمکرات کشته شد و بقیه نیز متواری شدند، تعدادی سلاح و مقداری مهمات نیز به دست آمد.[۳۱] علاوه‌براین نیروهای خودی امروز موفق به پاکسازی روستای شیخان در محور جلدیان - اشنویه شدند. در این عملیات یک بی‌سیم، یک ژ3، یک کلت، یک تانکر آب و یک خودرو به غنیمت گرفته شد.[۳۲]
گزارش- 936
ترورهای امروز عناصر سازمان مجاهدین خلق(منافقین) در تهران و سبزوار 3 شهید و 2 مجروح برجای گذاشت. یک پاسدار به نام یعقوب مهدی خانی هنگام رفتن به محل کار خود (شرکت خودروسازی زامیاد)، در منطقه قلعه حسن‌خان در غرب تهران، هدف سوءقصد دو موتورسوار مسلح قرار گرفت و به شهادت رسید. مهاجمان پس از این اقدام به‌دلیل شتاب‌زدگی موتورسیکلت را رها کردند و گریختند. با پیگیری‌های انجام‌شده منزل یکی از ضاربان کشف شد و از آنجا یک کلت کالیبر38 و تعدادی فشنگ به دست آمد.[۳۳] در منطقه شمیران در شمال تهران نیز، سه سرنشین مسلح یک خودرو به‌سمت مشتریان یک ساندویچ‌فروشی در خیابان ولی‌عصر در حوالی خیابان پسیان، تیراندازی کردند که درنتیجه یکی از مشتریان به شهادت رسید و 2 نفر نیز مجروح شدند.[۳۴] در حادثه دیگری در سبزوار، یکی از کارمندان متعهد اداره راه این شهر به نام صفدر مختاری به‌دست افراد مسلح وابسته به سازمان مجاهدین خلق ترور و شهید شد.[۳۵]
گزارش- 937
در جریان کشف و تصرف یک انبار بزرگ مهمات و یک مرکز عملیاتی سازمان مجاهدین خلق (منافقین) در تهران و کشف 2 خانه تیمی در لنگرود و بندر انزلی، بالغ‌بر 3 کامیون اسلحه، مهمات، مواد منفجره و تجهیزات نظامی به‌دست آمد و چند نفر دستگیر شدند. در قزوین هم 60 قبضه انواع اسلحه کشف شد. پاسداران سپاه منطقه باغ فیض تهران یکی از خانه‌های تیمی سازمان مجاهدین خلق را که مرکز عملیات نظامی بوده و قبلاً شناسایی شده بود، محاصره کردند. پس از دقایقی تیراندازی، 3 نفر از افراد حاضر در این مکان درحالی‌که چند اسلحه یوزی، ژ3، کلت کمری و مواد منفجره به‌همراه داشتند، دستگیر شدند. هنگام انتقال این افراد به دادستانی، یکی از آنان با ربودن اسلحه مأمور محافظ به‌سوی پاسداران تیراندازی کرد. درنتیجه تیراندازی متقابل 2 نفر از متهمان کشته شدند و یک پاسدار نیز به شهادت رسید. نفر سوم در بازجویی مقدماتی به محل انبار مهمات سازمان اشاره کرد. بلافاصله مأموران این انبار را محاصره کردند، اما مقاومت ساکنان آن که 9 نفر بودند موجب درگیری شد. ساعتی بعد، این افراد پس از آتش‌زدن مدارک موجود، خود را تسلیم پاسداران کردند. از این انبار حدود 3 کامیون اسلحه و مهمات و فشنگ ژ3، مقدار زیادی خرج مواد منفجره، باروت سیاه، تی.ان.تی، وسایل مخابراتی، نارنجک آتش‌زا و جنگی، لباس‌های ارتشی و تجهیزات نظامی دیگر کشف و ضبط شد.[۳۶] در لنگرود، واحد گشتِ عملیات سپاه پاسداران در یکی از خانه‌های تیمی سازمان مجاهدین خلق 3 نفر از عوامل ترور یکی از افراد متعهد این شهر را دستگیر کردند. از این خانه 2 کلت و چند جعبه فشنگ آن، تعدادی فشنگ ژ3 و مقداری باروت و مهمات نیز کشف شد.[۳۷] در بندر انزلی هم نیروهای سپاه پاسداران پس از تعقیب تعدادی از اعضای سازمان مجاهدین خلق که در جاده حسن‌رود به انزلی راه‌بندان ساختگی ایجاد کرده بودند، 4 تن از آنان را دستگیر کردند. از محل اختفای این افراد 2 اسلحه ژ3 با 9 خشاب پر و 400 فشنگ دیگر و 2 نارنجک دستی کشف شد.[۳۸] در چند روز اخیر نیز، واحد عملیات سپاه پاسداران قزوین علاوه‌بر دستگیری چند فرد وابسته به گروه‌های مسلح ضدانقلاب موفق به کشف 12 اسلحه ژ3، 4 اسلحه ام یک، 3 مسلسل کلاشینکف، یک اسلحه کارابین و 40 قبضه انواع اسلحه کمری شده است.[۳۹]
گزارش- 938
42 نفر از عناصر فعال سازمان مجاهدین خلق(منافقین) و چند گروه مسلح مخالف جمهوری اسلامی در 10 شهر کشور شناسایی و دستگیر شدند. چند تن از عناصر سازمان چریک‌های فدایی خلق (اکثریت) هم تعدادی اسلحه و مهمات به پاسداران تحویل دادند. یک شبکه 9 نفره از اعضای سازمان مجاهدین خلق که مبادرت به پرتاب بمب دست‌ساز به منازل افراد متعهد در کلاچای در شرق رودسر، می‌کردند به‌همت نیروهای سپاه دستگیر شدند. همچنین به گزارش ستاد مرکزی سپاه پاسداران، در شهرهای نیشابور، بجنورد، سبزوار، آستانه اشرفیه و لاهیجان 12 تن از اعضای گروه‌های مسلح مخالف جمهوری اسلامی به‌ویژه سازمان مجاهدین خلق که از مدت‌ها قبل تحت تعقیب بودند، دستگیر شدند.[۴۰] در قائم‌شهر یکی از اعضای فعال این سازمان که شناسایی شده و تحت تعقیب قرار گرفته بود، هنگام دستگیری اقدام به فرار کرد، اما پس از درگیری با مأموران، مجروح و بازداشت شد.[۴۱] در صومعه‌سرا نیز 4 تن از هواداران فعال سازمان مجاهدین خلق که اقدام به شعارنویسی می‌کردند، دستگیر شدند.[۴۲] در گچساران، 3 نفر از افراد وابسته به سازمان مذکور هنگام خریدوفروش تعدادی اسلحه و مهمات دستگیر شدند.[۴۳] سپاه پاسداران تهران اعلام کرد که در هفته گذشته، 13 نفر از اعضا و افراد رده‌های مختلف سازمان مجاهدین خلق و سازمان پیکار شناسایی و با همکاری مردم دستگیر شده‌اند.[۴۴] همچنین چند نفر از افراد وابسته به سازمان چریک‌های فدایی خلق (اکثریت) با مراجعه به سپاه پاسداران گنبد تعدادی اسلحه و مهمات شامل 3 تیربار ام.ژ3، 3 قبضه کلت، 10 نارنجک جنگی، یک تفنگ مخصوص پرتاب گاز اشک‌آور، 60 فشنگِ مسلسل یوزی، 100 فشنگ ژ3 و 20 فشنگ کلت کالیبر45 را تحویل دادند.[۴۵]
گزارش- 939
حکم دادگاه انقلاب اسلامی ارتش در اصفهان درمورد 6 نفر از افرادی که در کودتای نافرجام نقاب دست داشتند اعلام شد. بخشی از این حکم به نقل از اطلاعیه دادسرای انقلاب اسلامی به این شرح است: «1. الف.س. فرزند محمدحسن به‌اتهام شرکت فعال در توطئه کودتا و همکاری با توطئه‌گران ازجمله خرید یک‌صد قبضه اسلحه ژ3 و حمل یک میلیون و سیصد هزار تومان وجه نقد جهت تقسیم میان افراد مزدور، ترتیب ملاقات دادن افراد سرشاخه کودتا‌گران اصفهان با سران کودتا در تهران و تشکیل تیم نظامی به اعدام محکوم شد. 2. م. س.ک. فرزند اصغر اهل و ساکن اصفهان به‌اتهام تشکیل خانه تیمی جهت سرشاخه کودتا، جمع‌آوری افراد و آمادگی برای درهم‌ریختن نظم در روز کودتا و گرفتن سازمان‌های دولتی، قبول مسئولیت مستقیم حمله به رادیو و تلویزیون و تسخیر آن ازطریق پشت‌بام فروشگاه مقابل آن و گروگان‌گرفتن کارکنان جهت اجرای برنامه کودتا، محکوم به اعدام شد. 3. الف. غ. ن. فرزند درویش اهل و ساکن جوق‌آباد اصفهان [و] [شخص دیگری] معروف به اصغر غربتی به‌اتهام شرکت مستقیم در عملیات آمادگی برای توطئه و جمع‌آوری افراد و قبول‌نمودن دردست‌گرفتن قسمت‌هایی از شهر و حمله به مساجد و مردم مؤمن به انقلاب و شرکت در جلسات تیمی و دادن و گرفتن اخبار و دستورات سرشاخه‌ها به افراد، هرکدام با یک درجه تخفیف به حبس ابد محکوم شدند. 4. گ.ف. فرزند علی‌اکبر به‌اتهام همکاری با کودتا‌گران و مسافرت به فرانسه و تماس‌گرفتن با بختیار و بازگشتن به ایران و تماس با سرشاخه‌های تهران، اصفهان، شهرکرد و تحویل مقادیر زیادی پول جهت توزیع بین مزدوران، با یک درجه تخفیف به حبس ابد محکوم گردید. 5. س.ب. فرزند ابوالقاسم، اهل و ساکن شهرکرد، به‌اتهام مطلع‌بودن از فعالیت‌های مشکوک که به‌وسیله مادرش و افرادی دیگر در اردل انجام می‌گردیده و ناظر تقسیم پول و ندادن اطلاع اعمال ضدانقلاب توطئه به مقامات مسئول، باتوجه‌به عدم اثبات سوء‌نیت محکوم به 5 ماه زندان شد.»[۴۶]
گزارش- 940
رادیو صوت‌الجماهیر از تشکیل گروهی با نام "جبهه عربی آزادی‌بخش الاحواز" در عراق خبر داد. اعضای این گروه با صدور بیانیه‌ای که از رادیو بغداد پخش شد، خود را از افراد عرب‌زبان اهواز معرفی کردند و بخشی از ادعاهای ارضی رژیم عراق مانند تجزیه خوزستان را - که هم قبل از حمله این کشور به ایران و هم پس از آن همواره مطرح می‌شد - با طرح مباحثی مانند وطن عربی تکرار کردند. رادیو صوت‌الجماهیر به نقل از این بیانیه، نام دبیرکل این گروه و اسامی 10 نفر را به‌عنوان مشاوران وی اعلام کرد. این گروه مسئولیت برخی انفجارهایی را که در لوله‌های نفتی مناطقی از خوزستان انجام‌شده بود و اغلب رادیو بغداد با بزرگ‌نمایی و تبلیغات فراوان آن را پوشش خبری می‌داد به عهده گرفت.[۴۷]
گزارش- 941
اقدام پلیس هند به آزادکردن عاملان (عراقی) تیراندازی به دانشجویان ایرانی تظاهرکننده مقابل سفارت عراق در دهلی‌نو* موجب اعتراض مقامات وزارت امور خارجه ایران و دانشجویان شاغل به تحصیل در این کشور شد. امروز همچنین مسئولان هیئت‌های دیپلماتیک عراق و ایران به وزارت امور خارجه هندوستان احضار شدند. درپی آزادشدن عوامل تیراندازی به تحصن‌کنندگان، کاردار ایران در هند خواستار اخراج این افراد از هندوستان شد. به گزارش خبرگزاری فرانسه، آخوندزاده کاردار سفارت ایران، گفت: «ما به اقداماتی که دولت هند دراین‌رابطه انجام داده است، راضی نیستیم. 5 کاردار سفارت عراق باید اخراج یا طبق قوانین جنایی هند، محاکمه شوند.» وی افزود: «ده دیپلمات ایرانی مستقر در دهلی‌نو، نگران حمله احتمالی عراقی‌ها به خود می‌باشند و خواستار [اِعمال] تدابیر امنیتی گسترده‌تری شده‌اند.» آخوندزاده همچنین خاطرنشان کرد: «درصورت حمله‌های آتی به اتباع ایرانی، دولت هند را مسئول خواهیم دانست.»[۴۸] روابط عمومی وزارت امور خارجه ایران با صدور اطلاعیه‌ای اسامی مهاجمان را که شامل یک دیپلمات و 4 کارمند سفارت عراق می‌باشد چنین اعلام کرد:**1. ابراهیم خلیلی، وابسته سفارت. 2. علی جمال، کارمند قسمت مطبوعات. 3. اسحاق موسی، مترجم سفارت. 4. سیمار علی، کارمند دفتری سفارت. 5. راد کمال، کارمند دفتری سفارت. در ادامه این اطلاعیه آمده است: «یکی از روزنامه‌ها به نام استیزمن به نقل از خبرنگاران خود که با پلیس تماس گرفته‌اند، نوشت پلیس هند در جست‌وجوی هویت سایر تروریست‌های متواری عراقی است و درصورتی‌که مسلم شود تروریست‌های فراری دیپلمات عراقی بوده‌اند، به‌جرم شروع اقدام به قتل و جرح مورد تعقیب قرار خواهند گرفت.»[۴۹] تعدادی از دانشجویان ایرانی عضو اتحادیه انجمن‌های اسلامی نیز در اعتراض به آزادشدن این افراد، در مقابل ساختمان وزارت امور خارجه و اطراف کاخ ریاست‌جمهوری هندوستان تحصن کردند.[۵۰] در پایان این تحصن که تا ساعت 18 ادامه یافت، حاضران با انتشار قطعنامه‌ای، خواستار اخراج دیپلمات‌های عراقی مذکور شدند.[۵۱] خبرگزاری فرانسه در گزارش دیگری از احضار مسئولان هیئت‌های دیپلماتیک عراق و ایران به وزارت امور خارجه هند خبر داد. به گزارش این خبرگزاری، مقامات هندی در دیدارهایی جداگانه، به سفیر عراق متذکر شدند که اقدام دیپلمات‌های این کشور به‌هیچ‌وجه پذیرفتنی نیست و به کاردار ایران نیز یادآوری کردند که اقدامات دانشجویان ایرانی باید مسالمت‌آمیز باشد. خبرگزاری فرانسه در پایان این گزارش افزود: «سفارت عراق دانشجویان ایرانی را به حمله با چوب و سنگ علیه پرسنل سفارت عراق متهم می‌کند، درحالی‌که سفارت ایران از هند خواستار شده است دیپلمات‌های عراقی را به‌عنوان عناصر نامطلوب راهی کشورشان کند.»[۵۲]
گزارش- 942
وزیر امور خارجه عراق در مجمع عمومی سازمان ملل ادعا کرد که کشورش همچنان برای پیداکردن یک راه‌حل عادلانه و شرافتمندانه جهت خاتمه‌دادن به جنگ آماده است. این درحالی است که او همچنان بر ادعای عراق مبنی‌بر حاکمیت بر اروندرود (یکی از بهانه‌های این کشور برای حمله به ایران) تأکید می‌کند. به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، وزیر امور خارجه عراق شرایط عراق را برای پایان‌دادن به جنگ بیان نکرد، اما گفت: «این راه‌حل باید حقوق طرفین را تضمین کند، شرایط عادی را موجب شود و عنصر توسعه‌طلبی و تجاوز را از میان بردارد.»[۵۳] رادیو لندن هم در انعکاس سخنان وزیر امور خارجه عراق به نقل از سعدون حمادی به یکی از شرایط عراق اشاره و اعلام کرد: «ایران باید حاکمیت عراق بر شط‌العرب [اروندرود] را به رسمیت بشناسد.» این رادیو در ادامه افزود: «اما ایران نیز به‌نوبه خود با هرگونه گفتوگو پیش از خروج نیروهای عراقی از خاک ایران مخالفت ورزیده بود.»[۵۴]
گزارش- 943
هادی نویره نخست‌وزیر تونس، در مصاحبه با نشریه المستقبل (چاپ پاریس) با انتقاد شدید از گروه‌ها و احزاب اسلامی این کشور از ایجاد محدودیت برای فعالیت آنها خبر داد. خبرگزاری پارس با اعلام این خبر افزود: «وی در پاسخ به این سؤال که چرا حکومت تونس به حزب کمونیست این کشور اجازه فعالیت می‌دهد، ولی با احزاب اسلامی برخورد می‌کند، گفت: فعالیت‌های حزب کمونیست برای ما خطر ندارد ولی ما به احزاب اسلامی اجازه فعالیت نمی‌دهیم، زیرا در برنامه‌های آنها دیده‌ایم که [آیت‌الله] خمینی را امام و مرشد خود می‌دانند. پس از انقلاب ایران روش مسلمان‌ها در تونس تغییر یافت و علناً با ما به مخالفت برخاسته‌اند. ولی ما اجازه نخواهیم داد تونس مثل ایران شود و با آنان مقابله خواهیم کرد.»[۵۵]
ضمیمه گزارش926: استعداد دشمن در منطقه شرق کارون در آستانه عملیات ثامن‌الائمه(ع) برآوردی که از استعداد نیروهای دشمن چند روز قبل از عملیات در منطقه شرق کارون به عمل آمده بود، نشان می‌داد که عراق لشکر3 زرهی خود را در این منطقه مستقر کرده است.[۵۶] یگان‌های عراقی حاضر در منطقه عبارت بودند از: - تیپ6 زرهی شامل گردان‌های تانک مقداد، خالد، یرموک، گردان1 مکانیزه در جبهه جنوبی عملیات (آبادان). - تیپ8 مکانیزه، شامل گردان‌های 1، 2، 3 مکانیزه و گردان3 تانک در جبهه شمالی عملیات (دارخوین). - تیپ44 پیاده شامل 3 گردان پیاده و یک گردان تانک در جبهه ماهشهر و منطقه میانی شرق کارون. - گردان301 مستقل پیاده زیر امر تیپ6 زرهی. - گردان3 از تیپ 33 نیروی مخصوص. - یک قاطع (حدود 550 نفر) جیش‌الشعبی*[۵۷] استعدادهای این یگان‌ها شامل 4500 نیروی رزمی و 400 دستگاه زرهی (170 تانک و 230 نفربر) بود و یک آتشبار 4 قبضه‌ای در شرق کارون و 5 گردان توپخانه در غرب کارون نیز پشتیبانی این یگان‌ها را برعهده داشتند.[۵۸] علاوه‌براین، یگان‌های دیگری در خرمشهر اشغالی و جنوب اروندرود گسترش داشتند که استعداد کلی آنها حدود یک لشکر پیاده بود. همچنین فرماندهی سپاه سوم عراق می‌توانست از احتیاط لشکرهای 5 مکانیزه و 9 زرهی که در جنوب‌غربی اهواز و سوسنگرد گسترش داشتند برای تقویت قوای خود در شرق کارون استفاده کند. ارتش عراق قادر بود با حملات هوایی و آتش توپخانه‌های مستقر در منطقه، قوای خود را پشتیبانی کند. طبق برآورد، نیروهای دشمن توسط 72 قبضه توپ، پشتیبانی می‌شدند و نیروی هوایی عراق می‌توانست روزانه با 10 نوبت پرواز شناسایی، 30 سورتی بمب‌افکن و چند سورتی جنگنده عملیات خود را پشتیبانی کند. علاوه‌براین، یگان‌های عراقی مستقر در منطقه، 247 دستگاه تانک هم دراختیار داشتند.[۵۹]
ضمیمه گزارش934: اطلاعیه ستاد برگزاری سالگرد جنگ درخصوص اسامی و میزان کمک‌های تعدادی از واحدهای تولیدی و صنعتی به جبهه‌های جنگ ستاد برگزاری سالگرد جنگ با انتشار اطلاعیه‌ای از کمک مالی تعدادی از واحدهای تولیدی و صنعتی به جبهه‌های جنگ خبر داد. متن اطلاعیه به این شرح است: «کارخانه ارج، اختصاص یک روز حقوق به برادران و خواهران جنگ‌زده و همچنین اقدام به تحویل یک دستگاه آمبولانس به برادران در جبهه و اختصاص هزینه یک روز رستوران کارخانه به جنگ‌زدگان؛ کارخانجات زامیاد و مزدا و شرکت فیلیپس با بالابردن 50 درصد تولید به مناسبت هفته جنگ و اختصاص یک روز حقوق به جنگ‌زدگان؛ جنرال تایر، افزایش حدود 25 درصد تولید به مناسبت هفته جنگ و اختصاص یک روز حقوق به جنگ‌زدگان؛ کارخانجات رنگین و شرکت جنرال استیل با افزایش حدود 5 درصد تولید به مناسبت هفته جنگ و اختصاص یک روز حقوق به جبهه‌های جنگ؛ شرکت خودروسازان با افزایش سطح تولید تاحدود بیش از 50 درصد به مناسبت جنگ تحمیلی؛ کارخانجات ماشین‌سازی پارس، لیلاندموتور، جنرال موتورز و آدامس خروس‌نشان با اختصاص یک روز حقوق به مناسبت هفته جنگ به جنگ‌زدگان؛ شرکت ایرانیت با افزایش تولید درحدود 3 درصد به مناسبت هفته جنگ و اختصاص یک روز حقوق به جنگ‌زدگان؛ شرکت الیاف اختصاص یک روز حقوق به برادران و خواهران جنگ‌زده و تهیه مقدار زیادی گونی و شیشه برای جبهه‌های جنگ؛ شرکت ایران ناسیونال با افزایش تولید درحدود 40 درصد و اختصاص یک روز حقوق در هر ماه و همچنین در هفته جنگ که حدود 11 میلیون تومان می‌باشد؛ شرکت مینو با افزایش تولید حدود 20 درصد و اختصاص یک روز حقوق به مناسبت هفته جنگ؛ شرکت بابک با افزایش تولید حدود 30 درصد ...؛کاشی ایرانا با افزایش تولید حدود 20 درصد و اختصاص یک روز حقوق به مناسبت هفته جنگ؛ کارخانجات کفش ملی با اختصاص یک روز حقوق به مناسبت هفته جنگ که بعضی از برادران تا شش روز حقوق خود را اختصاص داده‌اند؛ صنایع بسته‌بندی اختصاص حقوق یک روز در هر ماه برای کمک به جنگ‌زدگان؛ ایران کاوه اختصاص یک روز حقوق به مناسبت هفته جنگ و افزایش تولید به همین مناسبت؛ شرکت سایپا افزایش تولید حدود 50 درصد و اختصاص سه روز حقوق از ابتدای جنگ که تاکنون معادل 700 هزار تومان است و اختصاص یک روز حقوق به مناسبت هفته جنگ معادل 2 میلیون ریال. لازم به تذکر است این تنها گوشه‌ای از آمار کمک‌ها بوده و هنوز از نوع حمایت‌های اقتصادی بسیاری از کارخانجات و کارگاه‌ها تا لحظه تدوین این اطلاعیه گزارشی نرسیده است.» تعداد دیگری از ادارات و واحدهای صنعتی و تجاری نیز برای کمک به جبهه‌ها و جنگ‌زدگان اقداماتی را انجام دادند؛ ازجمله: «تعدادی از کارکنان کارخانجات صنعتی ایران ناسیونال یک روز از حقوق شهریورماه خود را که بالغ‌بر 5386016 ریال می‌شود، به حساب 222 واریز کرده‌اند؛ کارکنان شرکت بافکار (چیت‌سازی تهران) علاوه‌بر افزایش تولید در هفته جنگ یک روز از حقوق خود را که بیش از 2 میلیون ریال می‌باشد به برادران و خواهران جنگ‌زده خود اختصاص داده‌اند؛ همچنین کارگران شرکت ملی صنعتی جنرال بنا به وظیفه اسلامی خود از ابتدای شروع جنگ هرماهه یک روز از حقوق خود را که در این مدت جمعاً 14940000 ریال می‌باشد، به حساب‌های مربوطه واریز کرده‌اند؛ انجمن اسلامی سازمان خدمات موتوری شهرداری تهران اعلام کرد که کارکنان این مرکز یک روز حقوق خود را برای جنگ‌زده‌ها اختصاص دادند؛ انجمن و شورای اسلامی کارخانه شیشه میرال طی اطلاعیه‌ای اعلام کردند که کارکنان این شرکت علاوه‌بر اختصاص یک روز از حقوق ماهیانه خود از ابتدای جنگ تحمیلی تاکنون، در هفته جنگ نیز 750000 ریال به این امر اختصاص داده‌اند؛ انجمن اسلامی کارخانه تولیدی و صنعتی مدار نیز اعلام داشت کارکنان این شرکت یک روز از حقوق خود را به جنگ‌زدگان اختصاص داده‌اند. همچنین بنا به پیشنهاد انجمن اسلامی اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان عده‌ای از کارکنان این اداره یک روز حقوق خود را به حساب مخصوص جنگ‌زدگان واریز کرده‌اند.»[۶۰]
ضمیمه گزارش941: متن بیانیه وزارت امور خارجه ایران درباره اقدامات خلاف عرف سیاسی دیپلمات‌های عراقی در خارج از این کشور براساس بیانیه وزارت امور خارجه ایران قسمتی از اعمال خلاف عرف سیاسی دیپلمات‌های عراقی در خارج از این کشور، به این شرح است: «1. در مرداد 1359، دو دیپلمات عراقی مقیم جمهوری دمکراتیک آلمان به نام جابر خالد دبیر اول و علی محمودی تکنیسین سفارت عراق کیف حاوی بمبی را به برلین‌غربی حمل و به یک دانشجوی کرد عراق سپردند تا آن را در مقر کنگره دانشجویان کردهای مخالف عراق کار بگذارد. دانشجوی مزبور خود را به پلیس آلمان فدرال معرفی و توطئه را فاش می‌کند که دراثر آن دیپلمات‌های عراقی اخراج می‌شوند. 2. در اردیبهشت 1359، عمال عراقی به سفارت جمهوری اسلامی ایران در لندن حمله و آن را اشغال میکنند که منجر به شهادت 2 دیپلمات عالی‌رتبه ایرانی و انهدام ساختمان سفارت گردید. 3. در مرداد 1359، حمله نافرجام دیپلمات‌های عراقی علیه سفارت جمهوری اسلامی ایران در وین که به اخراج چند دیپلمات عراقی در اتریش منجر شد. 4. در مرداد 1357، سه دیپلمات عراقی به‌خاطر تیراندازی با سلاح‌های سنگین غیرمجاز در مقابل سفارت عراق در پاریس از خاک فرانسه اخراج گردیدند. 5. در همان تاریخ رئیس دفتر نمایندگی سازمان آزادی‌بخش فلسطین و معاون وی در پاریس به قتل می‌رسند. نمایندگان این سازمان در لندن، کویت و اسلام‌آباد نیز توسط عمال مزدور عراق در زمان‌های متفاوت ترور می‌شوند. همچنین در مرداد 1358، زهیر محسن رهبر سازمان فلسطین الصاعقه در شهر کان توسط تروریست‌های عراقی کشته می‌شود. 6. در بهمن 1359، یک هیئت 35 نفری از مقامات عراقی که از پکن عازم کراچی بودند، در فرودگاه اسلام‌آباد مورد تفتیش قرار می‌گیرند و انواع سلاح‌های گرم و سرد که بعضی از آنها در دوربین کار گذاشته شده بود از آنها کشف می‌شود. افراد یادشده پس از چند ساعت بازداشت موقت، با وساطت سفیر عراق آزاد شدند. 7. ارسال اسلحه توسط سفارت عراق در پاکستان در سال 1972، به‌منظور توزیع آنها در بلوچستان و برانگیختن آشوب و بلوا در آن منطقه صورت می‌گیرد. 8. در سال گذشته در تظاهرات مسالمت‌آمیز دانشجویان مسلمان ایرانی در دهلی‌نو که در اعتراض به تجاوز عراق علیه ایران انجام گرفت، یکی از اعضای سفارت جمهوری اسلامی ایران در شهر مذکور ازسوی دیپلمات‌های عراقی مضروب و به یک دانشجوی ایرانی نیز گلوله‌ای شلیک می‌شود که خوشبختانه اصابت نمی‌کند. 9. سوءقصد به جان وزیر امور خارجه وقت جمهوری اسلامی ایران و همراهان وی در مرداد 1359 و به‌هنگام مسافرت رسمی به کویت که منجر به مجروح‌شدن شدید و نقص عضو دو تن از همراهان وزیر خارجه گردید. 10. ترور حردان تکریتی در کویت در سال 1970 که مدتی وزیر کشور و فرمانده نیروی هوایی عراق در زمان حکومت رژیم بعث بوده است. 11. قتل حاج محمد سهل یکی از مبارزان مسلمان عراقی در دوبی به‌دست یکی از دیپلمات‌های رژیم مزدور عراق در تیرماه 1360. 12. چندین مورد حمله موشکی به سفارت جمهوری اسلامی ایران در بیروت در سال 1359 و نیز دو بار حمله به دفتر هواپیمایی ملی ایران در بیروت که موجب خسارات فراوانی گردیده است.»[۶۱]
منابع و مآخذ روزشمار 1360/07/04
- ↑ تاریخ شفاهی سردار محمد ابوشهاب، (منتشرنشده)، 21/2/1391.
- ↑ تاریخ شفاهی سردار مرتضی قربانی، (منتشر نشده)، 9/9/1388.
- ↑ ابوالقاسم حبیبی، آبادان در جنگ (اطلس راهنما - 6)، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، 1382، صص117 - 114.
- ↑ ابوالقاسم حبیبی، آبادان در جنگ (اطلس راهنما - 6)، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، 1382، صص117 - 114.
- ↑ سید یحیی صفوی و حسین اردستانی، عملیات ثامن‌الائمه مبدأ تحول در استراتژی نظامی ایران، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، 1388، ص291؛ و - سید یعقوب حسینی و محمد جوادی‌پور، ارتش جمهوری اسلامی ایران در هشت سال دفاع مقدس (اشغال خرمشهر و شکستن حصر آبادان)، جلد3، تهران: سازمان عقیدتی - سیاسی ارتش جمهوری اسلامی ایران، 1373، ص250.
- ↑ سند شماره 021753 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: عملیات ثامن‌الائمه، 5/7/1360، صص 6 - 1.
- ↑ سند شماره 124742 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارشات نوبه‌ای اطلاعاتی، صادره از رکن2 ارتش، 1/7/1360، صص 5 - 1؛ و - سند شماره 021753 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین.
- ↑ تاریخ شفاهی سردار مرتضی قربانی، (منتشر نشده)، 9/9/1388.
- ↑ عملیات ثامن‌الائمه مبدأ تحول در استراتژی نظامی ایران، پیشین، صص 13 و 103؛ و - سند شماره 021761 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش طرح عملیاتی، 5/7/1360، آبادان، دارخوین، ماهشهر، 7/7/1360، صص 3 و 4.
- ↑ نبردهای شرق کارون به روایت فرماندهان، پیشین، صص 185 و 186.
- ↑ سند شماره 005180 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سپاه مرکز عملیات لشکر پیاده77 (رکن3) به فرماندهی نزاجا (مدیریت عملیات)، 4/7/1360، سند تک‌برگی.
- ↑ سند شماره 4837 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: به مسئولین محورها، شهریور 1360، ص1.
- ↑ تاریخ شفاهی سردار محمد ابوشهاب، (منتشر نشده)، 21/2/1391.
- ↑ ابوالقاسم حبیبی، آبادان در جنگ (اطلس راهنما - 6)، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، 1382، صص117 - 114.
- ↑ سند شماره 154249 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه مقدم تیپ8 به کلیه واحدها، 4/7/1360، صص 1 و 2.
- ↑ سند شماره 156007 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از گردان3 تیپ8 پیاده به گروهان‌های تابعه، 4/7/1360، صص 1 و 2.
- ↑ عملیات ثامن‌الائمه مبدأ تحول در استراتژی نظامی ایران، پیشین، ص314.
- ↑ سند شماره 419435 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از شهربانی خوزستان به استاندار خوزستان، 5/7/1360، سند تک‌برگی؛ و - سند شماره 005214 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از شهربانی آبادان، 10/7/1360، ص1.
- ↑ سند شماره 083064 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سماجا3 (مرکز فرماندهی) به نزاجا (معاونت عملیات و اطلاعات)، 5/7/1360، سند تک‌برگی.
- ↑ سند شماره 145004 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای عملیاتی از قرارگاه مقدم نزاجا کرمانشاه (رکن3) به فرماندهی نزاجا (معاونت عملیات و اطلاعات - مدیریت عملیات)، 4/7/1360، ص2.
- ↑ سند شماره 138477 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سماجا2 (م - 132) به سماجا3 (مرکز فرماندهی) 4/7/1360، سند تک‌برگی.
- ↑ خبرگزاری پارس، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 190، 5/7/1360، صص 5 - 2، تهران - خبرگزاری پارس، 4/7/1360.
- ↑ خبرگزاری پارس، نشریه خبرها و گزارش‌ها (جهان در 24 ساعت گذشته)، شماره 149، 5/7/1360، صص 3 و 4، تهران - خبرگزاری فرانسه، 4/7/1360.
- ↑ خبرگزاری پارس، نشریه خبرها و گزارش‌ها (جهان در 24 ساعت گذشته)، شماره 148، 4/7/1360، ص3، بمبئی - خبرگزاری پارس، 3/7/1360.
- ↑ خبرگزاری پارس، نشریه خبرها و گزارش‌ها (ایران در 24 ساعت گذشته)، شماره 191، 5/7/1360، ص11، تهران - خبرگزاری پارس، 5/7/1360.
- ↑ روزنامه کیهان، 4/7/1360، ص4.
- ↑ خبرگزاری پارس، نشریه خبرها و گزارش‌ها (ایران در 24 ساعت گذشته)، شماره 192، 6/7/1360، ص40، ارومیه - خبرگزاری پارس، 4/7/1360؛ و - روزنامه کیهان، 6/7/1360، ص14؛ و - روزنامه کیهان، 7/7/1360، ص15.
- ↑ خبرگزاری پارس، نشریه خبرها و گزارش‌ها (ایران در 24 ساعت گذشته)، شماره 191، 5/7/1360، ص37، ارومیه - خبرگزاری پارس، 5/7/1360؛ و - روزنامه کیهان، 6/7/1360، ص14.
- ↑ سند شماره 5570 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: 29/8/1360، ص20؛ و - سند شماره 049276 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی سپاه منطقه7 (کرمانشاه) به فرماندهی سپاه مرکز، 5/7/1360، سند تک‌برگی.
- ↑ خبرگزاری پارس، نشریه خبرها و گزارش‌ها (ایران در 24 ساعت گذشته)، شماره 193، 7/7/1360، صص 33 و 34، تهران - خبرگزاری پارس، 7/7/1360؛ و - روزنامه کیهان، 7/7/1360، ص15؛ و - سند شماره 270439 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ستاد سپاه پاسداران منطقه7 (فرماندهی) به ستاد مرکزی سپاه پاسداران (فرماندهی)، 5/8/1360، ص2.
- ↑ سند شماره 054847 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از منطقه7 (کرمانشاه) به تهران (فرماندهی)، 7/7/1360، سند تک‌برگی؛ و - روزنامه کیهان، 7/7/1360، ص15؛ و - خبرگزاری پارس، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 192، 7/7/1360، ص38.
- ↑ روزنامه کیهان، 7/7/1360، ص15؛ و - خبرگزاری پارس، نشریه خبرها و گزارش‌ها (ایران در 24 ساعت گذشته)، شماره 193، 7/7/1360، ص34؛ و - سند شماره 054847 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین.
- ↑ سند شماره 049273 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ژاجا (رکن3 - دایره امنیت) به مقام وزارت کشور، 5/7/1360، صص 1 و 2.
- ↑ روزنامه کیهان، 6/7/1360، ص3.
- ↑ همان.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 5/7/1360، ص4.
- ↑ روزنامه کیهان، 6/7/1360، ص2؛ و - خبرگزاری پارس، نشریه خبرها و گزارش‌ها (ایران در 24 ساعت گذشته)، شماره 191، 5/7/1360، صص 20 و 21.
- ↑ سند شماره 054847 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از منطقه7 (کرمانشاه) به تهران (فرماندهی)، 7/7/1360، سند تک‌برگی؛ و - روزنامه کیهان، 7/7/1360، ص15؛ و - خبرگزاری پارس، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 192، 7/7/1360، ص38.
- ↑ همان.
- ↑ همان.
- ↑ روزنامه کیهان، 6/7/1360، ص2؛ و - خبرگزاری پارس، نشریه خبرها و گزارش‌ها (ایران در 24 ساعت گذشته)، شماره 191، 5/7/1360، ص20.
- ↑ سند شماره 049259 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از منطقه3 (چالوس) به ستاد مرکزی (مرکز فرماندهی)، 4/7/1360، ص1.
- ↑ خبرگزاری پارس، نشریه خبرها و گزارش‌ها (ایران در 24 ساعت گذشته)، شماره 191، 5/7/1360، ص20.
- ↑ خبرگزاری پارس، نشریه خبرها و گزارش‌ها (ایران در 24 ساعت گذشته)، شماره 193، 7/7/1360، ص14.
- ↑ سند شماره 049259 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 5/7/1360، ص4؛ و - خبرگزاری پارس، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 190، 5/7/1360، صص 10 و 11، اصفهان - خبرگزاری پارس، 4/7/1360.
- ↑ خبرگزاری پارس، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 191، 6/7/1360، ص11، تهران - خبرگزاری پارس، 5/7/1360؛ و - خبرگزاری پارس، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 234، 19/8/1360، صص 5 و 6، تهران - خبرگزاری پارس، 18/8/1360؛ و - سند شماره 318947 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ستاد لشکر92 زرهی (رکن2)، 2/8/1360، سند تک‌برگی.
- ↑ خبرگزاری پارس، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 192، 7/7/1360، ص15، دهلی‌نو - خبرگزاری فرانسه.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 4/7/1360، ص16؛ و - خبرگزاری پارس، نشریه خبرها و گزارش‌ها (ایران در 24 ساعت گذشته)، شماره 190، 4/7/1360، صص 11 و 12، خبرگزاری پارس، 4/7/1360.
- ↑ سید یحیی صفوی و حسین اردستانی، عملیات ثامن‌الائمه مبدأ تحول در استراتژی نظامی ایران، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، 1388، ص291؛ و - سید یعقوب حسینی و محمد جوادی‌پور، ارتش جمهوری اسلامی ایران در هشت سال دفاع مقدس (اشغال خرمشهر و شکستن حصر آبادان)، جلد3، تهران: سازمان عقیدتی - سیاسی ارتش جمهوری اسلامی ایران، 1373، ص250.
- ↑ همان، ص13، دهلی‌نو - خبرگزاری پارس، 4/7/1360.
- ↑ خبرگزاری پارس، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 190، 5/7/1360، ص18، دهلی‌نو - خبرگزاری فرانسه، 4/7/1360.
- ↑ خبرگزاری پارس، نشریه خبرها و گزارش‌ها (جهان در 24 ساعت گذشته)، شماره 149، 5/7/1360، ص8، سازمان ملل - خبرگزاری آسوشیتدپرس، 4/7/1360.
- ↑ خبرگزاری پارس، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 190، 5/7/1360، ص5 ضمیمه، رادیو لندن، 4/7/1360.
- ↑ خبرگزاری پارس، نشریه خبرها و گزارش‌ها (ایران در 24 ساعت گذشته)، شماره 201، 15/7/1360، ص15، تهران - خبرگزاری پارس، 15/7/1360.
- ↑ ارتش جمهوری اسلامی ایران در هشت سال دفاع مقدس (اشغال خرمشهر و شکست حصر آبادان)، پیشین، ص251.
- ↑ سند شماره 021752 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: عملیات ثامن‌الائمه، 5/7/1360، سند تک‌برگی؛ و - سند شماره 169628 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای اطلاعاتی، شماره 348، 5/7/1360، صص 3 - 1؛ و - نبردهای شرق کارون به روایت فرماندهان، پیشین، ص180؛ و - سند شماره 61800 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: پایان‌نامه دوره دافوس، سرهنگ ستاد سید محمدعلی موسوی، 10/7/1360، صص 7 - 1.
- ↑ عملیات ثامن‌الائمه مبدأ تحول در استراتژی نظامی ایران، پیشین، ص33؛ و - آبادان در جنگ (اطلس راهنما - 6)، پیشین، ص114.
- ↑ عملیات ثامن‌الائمه مبدأ تحول در استراتژی نظامی ایران، پیشین، ص302.
- ↑ خبرگزاری پارس، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 190، 5/7/1360، صص 5 - 2، تهران - خبرگزاری پارس، 4/7/1360.
- ↑ خبرگزاری پارس، نشریه خبرها و گزارش‌ها (ایران در 24 ساعت گذشته)، شماره 192، 6/7/1360، صص 10 - 8.