1365.07.04

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
پرش به ناوبری پرش به جستجو
روزشمار جنگ سال 1365
1365.07.04
نام‌های دیگر چهار مهر
تاریخ شمسی 1365.07.04
تاریخ میلادی 26 سپتامبر 1986
تاریخ قمری 21 محرم 1407



گزارش -173

عراق در ادامة آماده‌سازي نيروهايش براي مقابله با حمله احتمالي آينده ايران، با يك تيپ زرهي پياده از نيروهاي گارد رياست‌جمهوري خود امروز مانوري آموزشي را در منطقه جنوب و شرق بصره آغاز كرد. در اين مانور پاتك اين نيروها عليه دشمن فرضي به نمايش گذاشته شد.[۱] همچنين عراق با كاستن از نيروهاي خود در منطقه حاج‌عمران، آنها را به جنوب اعزام كرده‌است.[۲]

گزارش -174

هواپيماهاي عراق امروز به پخش اعلاميه روي برخي شهرهاي غرب كشور پرداختند. آنها ضمن پرواز برفراز منطقه "اورامانات"، اسلام‌آباد و باختران اطلاعيه‌هايي به زبان فارسي براي نيروهاي نظامي منطقه پخش كردند. در اين اطلاعيه‌ها از نيروهاي ارتش ايران خواسته شده تا از ادامه جنگ با عراق امتناع كنند.[۳] در اين اطلاعيه‌ها پيام مهدي روحاني (روحاني‌نماي مقيم خارج از كشور) خطاب به حضرت امام و همچنين مصوبه اجلاس سران كشورهاي عضو عدم‌تعهد مبني‌بر توقف جنگ، درج شده‌است.[۴]

گزارش -175

در پي حمله روز گذشتة هواپيماهاي عراقي به اصفهان، روزنامه "سونسكاداگبلات" چاپ استكهلم در گزارشي با عنوان "سوئدي‌ها پس از حمله هوايي عراق، ايران را ترك مي‌كنند" نوشت: «هواپيماهاي عراق روز گذشته تأسيسات كارخانه موادشيميايي ايران در شهر اصفهان را بمباران كردند. در اين كارخانه كه توسط كمپاني "نوبل كماتور" ساخته مي‌شود، 25 سوئدي و دانماركي براي اتمام آخرين مراحل تأسيس آن مشغول به كار هستند.» به گزارش اين منبع، "برتيل يانسون" مدير عامل كمپاني "نوبل كماتور" به خبرگزاري سوئد گفته‌است: «علي‌رغم ناتمام ماندن كار تأسيسات، ما ايران را ترك خواهيم كرد.» شركت سوئدي "نوبل كماتور" طي قراردادي با ايران در سال 1984 فعاليت خود را براي امور مونتاژ و راه‌اندازي واحدهاي توليدي اين كارخانه در كشور آغاز كرده‌است. اين روزنامه افزود: «در سال 1984 كاردار وقت سفارت رژيم عراق در سوئد طي تماسي با وزارت امورخارجه سوئد رسماً تهديد كرده‌بود كه مسئوليت حضور اتباع سوئد در اصفهان را نپذيرفته و تأسيسات ايران را بمباران خواهند كرد.»[۵]

گزارش -176

در ادامه تحركات ضدانقلاب در منطقه كردستان، امروز نيز چندين درگيري بين نيروهاي خودي با گروه‌هاي كومه‌له و دمكرات رخ داد. در اين درگيري‌ها 17 تن از نيروهاي خودي به شهادت رسيدند. به گزارش يك نشريه داخلي سپاه، يك ستون از نيروهاي خودي را عناصر دمكرات با كمين در جاده سردشت ـ پيرانشهر مورد حمله قرار دادند كه در نتيجه 15 تن از نيروهاي خودي شهيد و 15 تن ديگر زخمي شدند. اين منبع افزود كه ضدانقلابيون در اين درگيري از آتش سنگين خمپاره و آر.پي.جي استفاده كردند. در ادامة گزارش آمده‌است: «عوامل كومه‌له نيز امروز در دو درگيري با نيروهاي خودي در جاده روستاي دوشان در نزديكي سنندج، يك تن از نيروهاي سپاه را شهيد و دو تن را زخمي كردند. آنها همچنين با حمله به يكي از روستاهاي اطراف مريوان، يكي از اهالي را كه با جمهوري‌اسلامي همكاري غيرمستقيم داشت، دست‌گير كرده و سپس به شهادت رساندند. در محور سردشت نيز در ساعت 15:30 عناصر ضدانقلاب با كمين درجاده، با يك دستگاه خودرو ايفا حامل نيروهاي خودي در نزديكي پيچ موسلان (سردشت) درگير شدند كه در نتيجه 8 تن از نيروهاي خودي را شهيد و 4 تن را مجروح كردند. همچنين در محور مهاباد، نزديك روستاي "قزلچه" به يك خودرو نيروهاي خودي از كمين‌گاه چته‌هاي دمكرات حمله شد كه در نتيجه، علاوه‌بر انهدام خودرو، 4 تن از افراد خودي به شهادت رسيدند.»[۶]

گزارش -177

در ادامه اعزام نيروها به جبهه‌هاي نبرد، امروز 135 تن از ايلام به مناطق جنگي اعزام شدند.[۷] از سوي ديگر، به گزارش بولتن داخلي دفتر تبليغات حوزه علميه قم، به‌رغم اعلام مسئولان نظام مبني‌بر تشكيل 500 گردان رزمي تا نيمه اول سال جاري و در صورت لزوم 1000 گردان تا پايان امسال جهت اتمام پيروزمندانه جنگ، آمارهاي منتشره نشان مي‌دهد كه برآوردهاي قبلي تأمين نشده‌است، به نحوي كه تا نيمه اول سال تنها كمي بيش از 100 گردان به جبهه‌ها اعزام شده‌اند. اين منبع افزود: «با توجه به شرايط غيرجنگي در شهرها، تشكيل اين تعداد گردان بعيد به نظر مي‌رسيد. از سوي ديگر، آمار نيروهاي اعزامي در رسانه‌ها نشان‌دهنده اين موضوع بود كه برنامه‌ريزي انجام شده مبتني‌بر شرايط مناطق نبوده‌است. در اين زمينه نحوه نادرست تبليغات نيز مؤثر بوده و سخن‌راني‌ها و مصاحبه‌هاي انجام‌شده از سوي برخي مسئولان به جاي تفهيم شرايط و ايجاد حركت و حساسيت در مردم براي حضور در جبهه‌ها، بيش‌تر اين توهم را پيش مي‌آورد كه امسال، سال پايان جنگ است و جنگ با پيروزي تمام خواهد شد و مشكل خاصي هم در اين باره وجود ندارد. از سوي ديگر، همزماني اعزام‌ها با فصل برداشت محصول، بازگشايي مدارس و دانشگاه‌ها، از علل ديگر بروز اين مشكل مي‌باشد… در مجموع، اعزام نيرو از استان‌ها به جز استان‌هاي خراسان و مازندران كه قبلاً نيز نيروهاي قابل توجهي اعزام كرده‌بودند، مطلوب نبوده‌است.»[۸] به گزارش خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، در هفتة جنگ، ارامنه تهران با ثبت‌نام داوطلبانة خود، در قالب هفتمين گردان از صنعتگران ارامنه به‌منظور كمك به رزمندگان سازمان‌دهي مي‌شوند. گروهي از ارامنه نيز در كليساي سركيس مقدس خون خود را براي تأمين نيازهاي مجروحان جنگ اهدا كردند. طبق اين گزارش، ارامنه تهران همچنين به مناسبت هفته جنگ برنامه‌هاي خاصي براي حمايت از رزمندگان تدارك ديده‌اند؛ مراسم بزرگ‌داشت شهيدان، اسيران و مفقودان در بهشت‌زهرا؛ عيادت از مجروحان جنگ در بيمارستان‌ها و برگزاري آيين‌هاي ويژه مذهبي در كليساها و دعا براي پيروزي رزمندگان، از آن جمله‌اند.[۹]

گزارش -178

در پنجمين روز از هفته جنگ، هشتمين كاروان كمك‌رساني لبيك يا امام تحت عنوان "عاشوراي2" شامل 250 كاميون و تريلر محموله مورد نياز جبهه‌ها به ارزش بيش از 5 ميليارد ريال، پس از اقامه نمازجمعه تهران به جبهه‌هاي جنگ عزيمت كرد.[۱۰] همچنين در كنار برگزاري مراسم نمازجمعه امروز، به‌مناسبت هفته جنگ، نيروهاي "سپاه‌پاسداران منطقه يك ثارالله" از كليه نواحي و پايگاه‌ها براي لبيك‌گويي به فرمانده كل قوا امام‌خميني و اعلام آمادگي جهت حضور در جبهه‌هاي نبرد، سوار بر موتورسيكلت در خيابان‌هاي تهران رژه رفتند. در اين مراسم نيروهاي بسيجي در حالي كه پيشاني‌بندهاي "لبيك يا امام" بر سر داشتند و پرچم‌هايي را با خود حمل مي‌كردند، با شعارهاي "مرگ بر امريكا، مرگ بر صدام، جنگ جنگ تا پيروزي" بار ديگر بر اطاعت خود از فرمان‌هاي حضرت امام‌خميني فرماندة كل قوا، تأكيد كردند و آمادگي خود را براي اعزام به جبهه‌هاي نبرد به نمايش گذاشتند. موتورسواران بسيجي در مسير حركت خود مورد استقبال مردم قرارگرفتند و با شعارهاي "بسيجي، بسيجي، خدا نگهدار تو" همراهي مي‌شدند.[۱۱]

گزارش -179

آيت‌الله خامنه‌اي رئيس‌جمهور و رئيس شوراي عالي دفاع، در خطبه‌هاي نمازجمعه امروز ضمن اخطار مجدد به شيوخ منطقه در مورد كمك به عراق و درخواست كمك از امريكا كه به گسترش بيش‌تر دامنه جنگ در منطقه خواهد انجاميد، خطر صدام را براي منطقه و اين كشورها چنين گوشزد كرد: «حتي در حالت صلح نيز صدام براي اين كشورها خطرناك است. ما به هيچ‌وجه علاقه‌مند به ادامه جنگ نيستيم اما بعضي كشورها با كمك كردن به رژيم عراق آتش جنگ را شعله‌ور مي‌كنند و اين كار به همه ضرر مي‌زند. آن چيزي كه جنگ را در خليج‌فارس گسترش مي‌دهد كمك‌هاي مستقيم و غيرمستقيم كشورهاي حوزه خليج‌فارس است و اگر آنها مايل هستند كه جنگ در خليج‌فارس نباشد، عراق را رها كنند، چون رژيم صدام به هر صورت براي كشورهاي حوزه خليج‌فارس ضرر دارد. اگر آتش جنگ در خليج‌فارس مشتعل شود، اين كشورهاي صادركننده نفت هستند كه بيش‌تر ضرر مي‌كنند. اشتباه ديگر آنها درخواست كمك از امريكا براي صلح است. اولين اقدام امريكا در آن صورت، از بين رفتن كشورهاي كوچك است. ما ابرقدرت‌ها را عاقل‌تر از آن مي‌دانيم كه خود را در اين‌چنين منجلابي دخالت دهند ولي اگر سبك‌سري كردند، ملت ما آماده است. ما مايليم كه اين‌ها ديگر اين اشتباه را تكرار نكنند و از اين تجربه درس بگيرند و عراق را رها كنند. عراق براي آنها جز ضرر چيز ديگري ندارد. عراق در حالت صلح هم براي كشورهاي خليج‌فارس ضرر دارد. اين رژيم در حالت صلح نيز دائماً كويت و سعودي و امارات را با انواع و اقسام شيوه‌هاي باج‌گيري و تردستي تهديد مي‌كند و بر آنها فشار مي‌آورد. از نخستين روز جنگ بار سنگين جنگ را بر دوش آنها سوار كرده و ميلياردها دلار پول نفت آنها را علاوه بر آبروي آنها خرج كرده‌است. آنها بايد اين دولت آتش‌افروز را رها كنند. اين تجربه‌اي است كه بايد اين‌ها از آن درس بگيرند. اگر آتش جنگ در خليج‌فارس مشتعل شود، آن كسي كه بيش از همه صدمه خواهد ديد همين دوستان صادركننده نفت جنوب خليج‌فارس خواهند بود.»[۱۲] ديدار رئيس‌جمهوري اسلامي ايران با خانواده‌هاي شهيدان

گزارش -180

"طارق عزيز" وزير امورخارجه عراق طي سخن‌راني خود در اجلاس سالانه مجمع‌عمومي سازمان‌ملل و "نزار حمدون" سفير اين‌كشور در ايالات متحده در گفت‌وگو با راديو امريكا، مواضع كشور خود را در قبال جنگ تحميلي بيان كردند. اظهارات اين دو مقام عراقي بر درخواست صلح طبق پيشنهادهاي اخير اين كشور و همچنين درخواست از جامعه جهاني براي فشار بيش‌تر بر ايران، تأكيد دارد. راديو بغداد در گزارشي از اجلاس مجمع عمومي سازمان ملل گفت كه طارق عزيز وزيرخارجه عراق امروز در سخنان خود ضمن تمسخرآميز دانستن شرط‌هاي ايران مبني‌بر تنبيه متجاوز براي پايان دادن به جنگ، پيشنهادهاي جديدي علاوه بر پيشنهاد قبلي صدام، براي ختم جنگ مطرح كرد. در اين پيشنهادها بر لزوم تضمين كشورهاي مختلف جهان براي جلوگيري از تجاوز احتمالي آينده يكي از دو كشور به ديگري، تأكيد شده‌است. وي همچنين در اين اجلاس خواهان افزايش فشار بيش‌تر از سوي جامعه جهاني به ايران براي ختم جنگ شد. به گزارش راديو بغداد، طارق عزيز در سخنان خود گفته‌است: «مخالفت رژيم ايران با صلح و شرط‌هاي تمسخرآميز اين كشور براي ختم جنگ، كاملاً با مقررات حقوق بين‌المللي و اصولي كه روابط ميان دولت‌ها را تنظيم مي‌كند، تضاد دارد؛ طبيعت ناهنجار رژيم ايران را نسبت به جهان ما و همچنين تمايلات تجاوزگرانه، توسعه‌طلبانه و شرورانه اين رژيم را منعكس مي‌سازد. ملت ما در طول شش سال جنگ ثابت كرد كه مي‌تواند متجاوزين را سركوب و استقلال و حاكميت خود را حفظ نموده وهدف‌هاي توسعه‌طلبانه رژيم ايران را خنثي سازد. علي‌رغم مشكلاتي كه ملت شجاع ما براي صلح و زندگي آزاد متحمل شده‌است ولي به‌طور پياپي دعوت به صلح مي‌كند كه آخرين آنها پيام سرگشادة رئيس‌جمهور عراق براي حكام تهران در اوت 1986(مرداد 1365) است كه شامل پنج اصل براي برقراري صلح بود و اگر ايران اين پيشنهاد را نيز نمي‌پذيرد، ما پيشنهاد ديگري ارائه مي‌دهيم و آن اين‌است كه ايران 30 كشور از كشورهاي جهان و عراق نيز تعداد مشابهي را نامزد كنند تا اين 60 كشور عدم تجاوز هر يك از طرفين را برطرف ديگر تضمين نمايند. ما يك پيشنهاد ديگري ارائه داديم مبني‌بر اين كه كشورهاي اسلامي عضو كنفرانس اسلامي، عدم تجاوز را تضمين نمايند. عراق همچنين براي امضاي معاهدة حسن‌همجواري و عدم‌تجاوز ميان تمامي كشورهاي منطقه خليج از جمله عراق و ايران، اعلام آمادگي كرده‌است مشروط بر آن‌كه در اين معاهده يك بند روشن و اساسي گنجانده شود تا طبق آن اگر يكي از كشورهاي عضو عليه ديگري دست به تجاوز زد، تمامي كشورهاي عضو، نيروهاي مسلح خود را عليه كشور متجاوز به‌كار گيرند تا تجاوز دفع شود. البته ايران اين پيشنهادها را نيز رد كرد و بدين‌ترتيب بار ديگر ادعاهاي دروغين خود را درباره تضمين‌ها آشكار نمود و ثابت كرد كه تنها هدفش جنگ و نه چيز ديگري غير از جنگ است. از فوريه 1979(بهمن 1357) تا به امروز هزار و يك دليل وجود دارد كه رژيم ايران سرنگون ساختن رژيم حاكم در عراق را هدف اصلي قرار داده و هزار و يك دليل وجود دارد كه رژيم ايران سعي كرده رژيم‌هاي ديگر در منطقه را متزلزل نمايد، ولي ما به رژيم ايران مي‌گوييم كه آيا مي‌تواند براي ادعاهاي خود عليه عراق، دليلي بياورد؟ تمام كشورهاي منطقه چند سال است كه از سياست ايران مبني‌بر متزلزل ساختن امنيت و ثبات آنها، شكايت مي‌كنند. در اين زمينه به بيانيه‌هاي صادره از سوي شوراي همكاري خليج‌[فارس‌] در تاريخ اول و دوم مارس 1986(دهم و يازدهم اسفند 1364) و 26 و 27 اوت 1986(چهارم و پنجم شهريور 1365) اشاره مي‌كنم.» وزيرخارجه عراق در پايان سخن‌راني خود از مجامع بين‌المللي درخواست كرده تا از تمام اهرم‌هاي فشار عليه طرف اصراركننده بر جنگ به‌منظور مجازات و وادار كردن او به توقف آن (جنگ)، استفاده كنند.[۱۳] از سوي ديگر، نزار حمدون سفير عراق در امريكا در گفت‌وگويي با راديو امريكا، گفت: «قرارداد 1975 الجزاير پيش‌از بروز جنگ، از سوي ايران در حرف و عمل نقض شد كه خود علت اصلي آغاز جنگ بود و عراق ناگزير گرديد تا اين قرارداد را باطل اعلام كند. اما دو كشور باز هم مي‌توانند به قرارداد مشابهي دست يابند.» وي ضمن تأكيد بر آمادگي كامل ارتش عراق براي مقابله با حمله نيروهاي ايراني گفت: «حمله‌اي كه مقامات ايران وعده آن را داده و مي‌دهند با شكست مواجه خواهد شد.» وي نگراني كارشناسان نظامي امريكا را درباره احتمال شكست محدود و نسبي نيروهاي عراق در حمله آينده ايران بي‌مورد خواند و افزود: «من واقعاً احساس مي‌كنم كه گفته‌هاي اخير مقامات ايران نمايانگر اطمينان بيش از حد آنهاست و اين موضوع اميد بيش‌تري به من مي‌دهد كه حمله آينده ايراني‌ها چيزي جز شكست نخواهد بود.» نزارحمدون افزود: «به جز دو كشور ايران و عراق كسي نمي‌تواند به اين جنگ پايان دهد. البته ديگران مي‌توانند بر ايران فشار آورند تا از جنگ دست بردارد و صلح را بپذيرد اما تنها ايران و عراق مي‌توانند جنگ را تمام كرده و حسن‌همجواري را در پيش بگيرند. ابرقدرت‌ها در اين زمينه برنامه‌هاي خود را دنبال مي‌كنند و اهميتي كه براي جنگ قائل هستند با اهميتي كه مردم عراق و ايران به جنگ مي‌دهند يكسان نيست. عراقي‌ها در برابر حملات نيروهاي ايران چاره‌اي جز دفاع و مقابله ندارند در حالي كه ارتش و مردم ايران اين حق را دارند كه دست از جنگ بردارند و در صلح و آرامش براي تأمين رفاه خود بكوشند.»[۱۴]

گزارش -181

به گزارش خبرگزاري آلمان‌غربي، "عبدالرزاق الهشيني" سفير عراق در بن، آلمان‌غربي را به دليل حمايت از ايران، خريد نفت از ايران و پشتيباني نكردن از تلاش‌هاي عراق جهت واداشتن ايران به توقف جنگ، مورد انتقاد قرار داد. وي در مصاحبه‌اي با راديو كلن، آلمان‌غربي را متهم كرد كه از ايران طرف‌داري مي‌كند: «ظرف پنج ماه اول سال جاري جمهوري فدرال‌آلمان يك و نيم ميليارد مارك نفت از ايران خريداري كرده‌است. طي همين دوره، خريد نفت آن كشور از عراق تنها 350 ميليون مارك بوده‌است. كساني كه از ايران نفت مي‌خرند در واقع از تلاش‌هاي جنگي تهران حمايت مي‌كنند زيرا ايران از درآمد نفتي خود براي تأمين مالي جنگ و خريدهاي نظامي استفاده مي‌نمايد. ايران در نظر دارد دولت عراق را با توسل به زور سرنگون سازد؛ اين سياست ايران قوانين بين‌المللي را كه در آلمان‌غربي نيز رعايت مي‌شود، نقض مي‌كند. "بن" به تلاش‌هاي صلح‌خواهانه عراق توجهي نكرده و اين واقعيت را ناديده انگاشته‌است كه ايران تمايلي به شركت در مذاكرات صلح‌آميز ندارد.»[۱۵]

گزارش -182

وزيران خارجه دولت‌هاي عضو شوراي‌همكاري‌خليج‌فارس، در حاشيه اجلاس مجمع‌عمومي سازمان ملل با وزيران خارجه كشورهاي عضو بازارمشترك‌اروپا ديدار و در خصوص جنگ ايران و عراق، تروريسم و همكاري‌هاي اقتصادي گفت‌وگو كردند. در پي اين ديدار ـ كه اولين ملاقات بين اين دو گروه به‌شمار مي‌آيد ـ يوسف‌بن علوي وزير مشاور در امورخارجه عمان و رئيس كنوني شوراي وزارتي دولت‌هاي عضو شوراي‌همكاري‌خليج‌فارس، به خبرگزاري كويت گفت: «در خلال اين نشست، درباره چهار مسئله عمدة جنگ عراق و ايران، مشكلات خاورميانه، تروريسم و همكاري اقتصادي بين شوراي‌همكاري‌خليج‌[فارس‌] و بازارمشترك‌اروپا بحث شد.» وي افزود: «در اين نشست وزراي خارجه كشورهاي عضو بازارمشترك‌اروپا و شش كشور عضو شوراي‌همكاري‌خليج‌تأكيد نمودند كه از هيچ كوششي براي حل مشكل خاورميانه و جنگ ايران و عراق فروگذار نخواهند كرد.»[۱۶] از سوي ديگر، روزنامه امريكايي وال استريت ژورنال به نقل از يك مقام رسمي وزارت جنگ اين كشور گزارش داد كه عربستان به‌طور خصوصي مي‌كوشد تا حمايت امريكا را به جلوگيري از شكست عراق و حفظ امنيت كشورهاي جنوبي خليج‌فارس در مقابل هرگونه اقدام ايران، جلب كند.[۱۷]

گزارش -183

امروز در برنامة صبح‌گاهي راديو امريكا در مورد ماجراي هواپيماي ربوده شدة "پان آمريكن" در كراچي، بيانيه‌اي خوانده شد كه در آن از جمهوري‌اسلامي ايران به‌دليل راه ندادن ربايندگان به آسمان كشور، قدرداني شده بود. در قسمتي از اين بيانيه آمده‌است: «نه تنها پاكستان بلكه كشورهاي سراسر جهان به‌هم پيوستند تا مانع ورود هواپيماربايان به حريم هوايي خود بشوند. كشورهايي مانند قبرس، مصر، ايران، اردن، ايتاليا، كويت، عربستان از سوي مردم صلح‌دوست در سراسر جهان به‌خاطر ايستادگي شجاعانه خويش در برابر اين مرتكبين قتل، شايستة قدرداني هستند.»[۱۸] اين اقدام در پي توافق با رابط ايراني در ملاقات اخير صورت گرفته‌است. اين خبر را "نورث" تنظيم كرده بود و در گزارش كميسيون تاور در اين باره آمده‌است: «نورث نسخه‌اي از گزارش صداي امريكا تحت عنوان "همكاري‌هاي بين‌المللي عليه تروريسم" را به "پويندكستر" ارائه داد در اين گزارش همان‌طور كه به "خويشاوند" قول داده شده‌بود، ايران از جمله كشورهايي نام برده شد كه براي همكاري در حلّ موفقيت‌آميز هواپيماي ربوده شده "پان آمريكن" كمك كرده‌است.»[۱۹]

گزارش -184

به گزارش خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، غلامعلي حيدري سفير جمهوري‌اسلامي ايران در ايتاليا، بعدازظهر امروز به مناسبت هفته جنگ به سؤالات خبرنگاران خارجي پاسخ داد. وي در پاسخ به اين سؤال كه هدف عمليات سرنوشت‌ساز ايران كه مدت‌هاست از آن صحبت مي‌شود بصره يا نقطه ديگري خواهد بود، گفت: «براساس اطلاعاتي كه در اختيار من است، از جمله اهداف بسيار مهم نيروهاي ايراني شهر بصره مي‌باشد و جاده بدره ـ بصره نيز مورد توجه ما است. شهر بغداد هم از اهداف ما به شمار مي‌رود چون شهر مهران تا بغداد تنها يك‌صد كيلومتر فاصله دارد.» وي تأكيد كرد كه نيروهاي ايران از همه‌جا حمله خواهند كرد.[۲۰]

گزارش -185

"نهضت آزادي" در چند روزگذشته جزوه‌اي 16 صفحه‌اي با عنوان "پيام نهضت آزادي به رهبر انقلاب اسلامي ايران" منتشر كرده و كوشيده‌است كه مخالفت خود را با ادامة جنگ، مستدل به آيات قرآن و سيره معصومان (ع) نمايند.[۲۱] روزنامه فرانسوي لوموند اين پيام را، كه در شماره ديروز چاپ كرده‌بود، امروز تحليل كرده‌است. "لوموند" نوشته‌است: «در اين نامه كه درباره پايان دادن به جنگ نوشته‌شده، آمده‌است: "اغلب مسئولان ايران با يافتن راه‌حلي از طريق مذاكره براي اين جنگ موافقند ولي تنها امام خواهان ادامه جنگ مي‌باشد." بازرگان در اين پيام خطاب به [امام‌] خميني مي‌نويسد: "هنگام بازپس‌گيري خرمشهر توسط نيروهاي ايراني، رئيس مجلس (حجت‌الاسلام هاشمي‌رفسنجاني) در يك ديدار خصوصي به ما گفته بود كه شما (امام) به هيچ‌وجه مايل به وارد شدن نيروهاي ايراني به خاك عراق نبوده و با هرگونه عقيده‌اي مبني‌بر محاصره اين كشور مخالف بوده‌ايد. لكن اندكي بعد نظر خود را تغيير داده و دفاع مشروع را به تجاوز انتقام‌جويانه‌اي كه مغاير كلام قرآن است تبديل نموديد." بازرگان در پيام خود مي‌افزايد: "اين درگيري نه جنگ اسلام برعليه كفار است و نه جنگ مظلوم برعليه ظالم بلكه جنگ بين دو ملت مظلوم است كه با يكديگر قتال مي‌كنند." وي تصريح مي‌نمايد: "حتي اگر دشمن، صلح را براي يافتن فرصت پيشنهاد مي‌كند، اسلام به ما دستور مي‌دهد كه آن‌را پذيرفته و به آزمايش بگذاريم." بازرگان در اين نامه شعار "جنگ جنگ تا پيروزي" را در حال تبديل شدن به "جنگ جنگ تا نابودي كامل" مي‌خواند. نهضت آزادي در پيام خود خطاب به امام همچنين آورده‌است: "شما از پيامبر كه در جنگ با نزديكانش مشورت كرد بالاتر نيستيد." نهضت آزادي با توضيح اين مطلب كه امام تعداد زيادي از مسئولان و نزديكانش را كه براي تشريح تهديدهايي كه ادامه جنگ براي كشور در بر دارد به نزد ايشان رفته‌اند با سردي و بدخلقي تحويل گرفت، از امام خواسته است تا درباره مسئله جنگ به ملت رجوع نموده و نمايندگان قانوني مردم و اعضاي شوراي‌عالي‌دفاع را در دادن نظراتشان آزاد بگذارند.[۲۲] يادآوري مي‌شود اين گروه قبل از اين نيز، بعداز عمليات پيروز والفجر8 در فاو، جزوه‌اي 23 صفحه‌اي با عنوان "پايان عادلانه جنگ" منتشر كرده‌بود. ( ضميمه دارد)  ضميمه گزارش 185 "طارق عزيز" وزير امورخارجه عراق، طي سخن‌راني اوايل مهرماه خود در اجلاس مجمع عمومي سازمان ملل متحد براي محكوم كردن جمهوري‌اسلامي ايران، به مطالب جزوة "پيام نهضت آزادي به رهبر انقلاب‌اسلامي ايران" استناد كرده و براساس آن، مسئوليت ادامه جنگ را متوجه امام و نظام جمهوري‌اسلامي كرده‌است.[۲۳] همزماني انتشار پيام يادشده با اوج‌گيري تبليغات وسيع ضدجنگ رسانه‌هاي گروهي جهان و ضدانقلابيون ايراني قابل توجه است. اين پيام مورد بررسي و استفاده آنان قرار گرفته‌است، از جمله كيهان چاپ لندن كه رسانة اصلي ضدانقلابيون خارج از كشور، به‌خصوص سلطنت‌طلبان، است. در تحليل اين پيام نوشته‌است: «بازرگان با آميختن درست و نادرست سعي دارد خود را "مرد صلح" معرفي كند و پشتيباني قدرت‌هاي جهاني را براي گروه خود جلب كند. او بايستي صريحاً مخالفت خود را با "اصل ولايت فقيه" بدون "دوز و كلك و اما و اگر" اعلام كند. چرا "معصوم نبودن" با قانون‌اساسي كه تصريح‌كننده موقعيت و اختيارات ولي‌فقيه است، تضاد دارد، در حالي‌كه وي ادعا مي‌كند به قانون اساسي معتقد است. در اين زمينه (رد ولايت‌فقيه) نمي‌توان دو پهلو سخن گفت و انتظار داشت كه مردم دم برنياورند… به عبارت ديگر امروز در ايران نمي‌توان نقش يك "مخالف وفادار به حكومت" را بازي كرد، زيرا هيچ مطلبي مطرح نيست كه به‌نحوي به مسئلة ولايت‌فقيه مربوط نشود.» كيهان چاپ لندن سپس براي دل‌جويي افزوده‌است: «اين مطلب را بايد تأكيد كرد كه ما به هيچ‌وجه خواستار خاموش ماندن بازرگان يا هركس ديگر نيستيم و معتقديم كه بازرگان و يارانش لااقل اين امتياز را دارند كه برخلاف ديگر مدعيان ملي‌گرايي ـ كه به خارج گريخته‌اند و يا با رژيم همكاري مي‌كنند ـ گاه‌گاه صدايي از خود در مي‌آورند.»[۲۴] ديگر نمونه جالب توجه استقبال شديد ضدانقلابيون از اين جزوه، توسط نشريه ضدانقلابي "جبهه" چاپ لندن صورت گرفته‌است. اين نشريه كه در كنار روزنامه بني‌صدر (انقلاب‌اسلامي در هجرت) به ارگان رسمي نهضت آزادي در خارج از كشور بدل شده‌است، اين بار به‌جاي چاپ مطالب اين جزوه در داخل نشريه، براي اولين بار در ضميمه مستقلي متن كامل آن‌را چاپ و منتشر كرده‌است.[۲۵] از سوي ديگر يك نشريه داخلي سپاه در پنج شمارة پياپي خود به تحليل و نقد "پيام نهضت آزادي به رهبر انقلاب‌اسلامي" پرداخت. در بخش‌هايي از اين تحليل چنين آمده‌است: نهضتي‌ها نوشته‌اند: «ما با جنگ مخالفيم زيرا يورش به ابرقدرت‌ها زيانش به دنيا و آخرت مسلمان مي‌رسد.» اگر واقعاً ادامه جنگ به‌سود ابرقدرت‌هاست، چرا آنها اين همه اصرار و تأكيد بر پايان آن دارند و براي تحميل صلح بسيج شده‌اند؟! نهضتي‌ها در ادامه مي‌نويسند: «اگر اين جنگ تحميلي و ادامه آن، تحميلي و طبق خواسته قدرت‌ها و اذناب ايشان نبود، هر زمان اراده مي‌كردند به سهولت و به سرعت مي‌توانستند با تحويل ندادن تانك و توپ يا ميگ و موشك (با قطعات و مواد اوليه) آن را خاموش سازند.» … كمك‌هاي بي‌دريغ استكبار جهاني به عراق نه فقط در زمينه تجهيزات نظامي بلكه در تمامي ابعاد تاكنون باعث دوام (البته قدري طولاني‌تر) صدام شده است و دليل آن نيز واضح است زيرا عراق به نمايندگي از جانب استكبار جهاني با ما وارد جنگ شده و اين درگيري ماهيتاً بين اسلام و همه كفر است، نه ايران و عراق. و اما اگر منظورتان اين است كه ابرقدرت‌ها به هر دو طرف اسلحه و مهمات مي‌دهند و اگر ندهند جنگ خاتمه مي‌يابد، بايد پرسيد مگر نه اين‌كه شما خود نيز جنگ را از جانب استكبار و با هدف نابودي جمهوري اسلامي مي‌دانيد؟ بنابراين اگر به‌اصطلاح استدلال شما صحيح باشد، ابرقدرت‌ها مي‌توانستند با قطع ارسال اسلحه و مهمات به ايران، (به ادعاي شما) جمهوري‌اسلامي را شكست داده و به هدفي كه به‌خاطر آن جنگ را شروع كرده‌بودند، برسند.[۲۶] در ادامه پاسخ اين نشريه به نهضت آزادي آمده‌است: جمهوري‌اسلامي‌ايران بارها شرايط خود براي خاتمه جنگ را اعلام كرده‌است كه عبارت‌اند از: "مجازات متجاوز، پرداخت غرامت، بازگشت آوارگان عراقي به وطن خويش و خروج قواي صدام از مناطق اشغالي". بنابراين بهتر بود آقاي بازرگان كه يقيناً از شرايط جمهوري اسلامي براي خاتمه جنگ مطلع هستند به‌جاي تكرار سخنان صدام، دليلي بر غيرمنطقي بودن اين شروط ارائه كرده و مثلاً مي‌فرمودند در كجاي اسلام و عقل و منطق آمده‌است كه قاتل هزاران مرد و زن و كودك بي‌گناه را نبايد مجازات كرد؟ آيا به‌دليل اين‌كه صدام رئيس‌جمهور يك كشور است بايستي از مجازات وي صرف‌نظر كرد؟ آيا اسلامي كه در آن امام معصوم و زعيم مسلمين، علي(ع)، كنار يك يهودي در محضر قضا حاضر مي‌شود، اجازه مي‌دهد از مجازات صدام جنايت‌كار و خون‌ريز چشم‌پوشي شود؟ اگر اسلام چنين اجازه‌اي نمي‌دهد، پس چرا اين خواسته معقول و اسلامي ما را "غيراسلامي و مخالف قرآن و سنت" مي‌ناميد؟…[۲۷]



منابع و مآخذ روزشمار 1365/07/04

  1. سند شماره 15658 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: "گزارش آخرين اطلاعات به‌دست آمده از دشمن"، يگان جنگال (جنگ الكترونيك) سپاه ـ 26/6/1365 تا 7/7/1365) ص2.
  2. سند شماره 97020 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش سپاه پنجم (اطلاعات)، "جابه‌جايي نيروهاي عراقي"، 4/7/1365.
  3. خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 197، 11/7/1365، ص26.
  4. سند شماره 226120 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: منابع سياسي داخلي سپاه، 16/7/1365، ص11.
  5. خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 191، 5/7/1365، ص17؛ وـ سند شماره 226119 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: منابع سياسي داخلي سپاه، 8/7/1365، ص6، به نقل از روزنامه "سونسكاداگبلادت".
  6. مأخذ شماره 4، 16/7/1365، ص‌ص 14 تا 16.
  7. سند شماره 98140 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: فرمانده سپاه ناحيه ايلام، "اعزام نيروي ناحيه ايلام"، 9/7/1365.
  8. واحد سياسي دفتر تبليغات اسلامي حوزة علميه قم، "گزارش"، نشريه شماره 35، 4/7/1365، ص‌ص 16 و 17.
  9. روزنامة جمهوري‌اسلامي، 7/7/1365، ص2.
  10. روزنامة اطلاعات، 5/7/1365، ص2.
  11. روزنامة جمهوري‌اسلامي، 5/7/1365، ص2، خبرگزاري جمهوري‌اسلامي.
  12. پيشين، ص10؛ و: روزنامة كيهان، 5/7/1365، ص18.
  13. مأخذ شماره5، ص‌ص 8 و 9، به نقل از راديو بغداد، 4/7/1365.
  14. واحد مركزي خبر صدا و سيماي جمهوري‌اسلامي، بولتن "راديوهاي بيگانه"، 5/7/1365، ص‌ص 10 تا 12، به نقل از راديو امريكا، 4/7/1365؛ وـ پيشين، ص‌ص 14 تا 16، راديو امريكا، 4/7/1365.
  15. مأخذ شماره 13، ص24، برلين ـ خبرگزاري آلمان‌غربي، 4/7/1365.
  16. واحد مركزي خبر صدا و سيماي جمهوري‌اسلامي، بولتن "راديوهاي بيگانه"، 6/7/1365، ص 12، راديو كويت، 5/7/1365.
  17. خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 192، 6/7/1365،روزنامه امريكايي "وال استريت ژورنال".
  18. مأخذ شماره 5، ص29، راديو امريكا.
  19. سند شماره 200228 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: منابع سياسي خارجي، ص529.
  20. مأخذ شماره 5، ص‌ص 4 و 5، رم، خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، 4/7/1365.
  21. دفتر سياسي نمايندگي حضرت امام در سپاه، "نشريه رويدادها و تحليل"، شماره 24، 28/7/1365، ص‌ص 34 و 35
  22. مأخذ شماره8، ص‌ص 78 تا 80، روزنامه لوموند.
  23. دفتر سياسي نمايندگي امام در سپاه، نشريه "رويدادها و تحليل"، شماره 25، 24/8/1365، ص27.
  24. دفتر سياسي نمايندگي حضرت امام در سپاه، نشريه "رويدادها و تحليل"، شماره 26، 22/9/1365، ص‌ص 31 و 32.
  25. مأخذ شماره 23، ص27.
  26. مأخذ شماره22، ص‌ص 39 تا 42.
  27. دفتر سياسي نمايندگي حضرت امام در سپاه، نشريه "رويدادها و تحليل"، شماره 28، 27/11/1365، ص‌ص 26 تا 38.