1361.03.20

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
پرش به ناوبری پرش به جستجو
روزشمار جنگ سال 1361
1361.03.20
نام‌های دیگر بیست خرداد
تاریخ شمسی 1361.03.20
تاریخ میلادی 10 ژوئن 1982
تاریخ قمری 17 شعبان 1402



گزارش- 1

1. شورای فرماندهی انقلاب عراق با انتشار بیانیه‏ای اعلام کرد که به درخواست کمیته صلح اسلامی آماده است ضمن اجرای آتش‌بس فوری و پایان‌دادن به هرگونه درگیری با ایران در مدت دو هفته همه نیرو‏هایش را از خاک این کشور خارج کند. ارتش عراق نیز در اطلاعیه‏ نظامی امروز خود اعلام کرد که فعالیت‏های نظامی‏اش را متوقف کرده است. به‌گزارش رادیو بغداد، شورای رهبری انقلاب عراق در پایان جلسه خود که از ساعت 9 شب گذشته، آغاز و تا نخستین ساعت بامداد امروز، ادامه داشت، بیانیه‏ای را به این شرح صادر کرد: «بسم‌الله. در پاسخ به پیام هیئت حسن نیت اسلامی [کمیته صلح اسلامی] در شب 16 ماه شعبان 1402 مصادف با 9 ماه ژوئن 1982 [19 خرداد 1361]، مبنی‌بر اجرای آتش‌بس میان عراق و ایران ... و به پیروی از موضع پابرجای عراق برای حل‌وفصل عادلانه و آبرومندانه نزاع، از آنجا که عراق به لزوم استفاده همه امکانات برای مقابله با یورش وحشیانه صهیونیستی علیه خلق فلسطین و لبنان ایمان دارد، لذا شورای فرماندهی انقلاب طی جلسه خود در سپیده‌دم روز 10 ژوئن 1982، نکات زیر را تصویب کرد: ـ آمادگی فوری عراق به‌منظور اجرای آتش‌بس و پایان‌دادن به‌ تمامی عملیات جنگی به‌محض موافقت ایران با اجرای این آتش‌بس. ـ آمادگی فوری عراق برای شروع فراخواندن تمامی نیروهای خود از تمامی بخش‏ها و شهر‏های ایران ازجمله قصرشیرین، مهران، سومار و خسروی ... و بازگشت به خطوط مرزی بین‌المللی مشروط بر اینکه این اقدام طی دو هفته انجام پذیرد. ـ درصورت عدم دستیابی و توافق مستقیم با ایران ازطریق هیئت‏های میانجیگری ... عراق آماده است هر تصمیم حکمیتی که ازسوی کنگره اسلامی [سازمان کنفرانس اسلامی] طی اجلاس فوق‌العاده‌ای که دراین‌خصوص برگزار می‏شود اتخاذ گردد، الزاماً مورد قبول قرار دهد و چنانچه ایران حکمیت کنگره اسلامی را مورد پذیرش قرار نداد، عراق خود را ملزم می‏داند که از هر تصمیم که ازسوی جنبش غیرمتعهدها یا شورای امنیت سازمان ملل متحد اتخاذ گردد استقبال کند.» در پایان این بیانیه پیام ارسالی کمیته صلح سازمان کنفرانس اسلامی به عراق و ایران نیز به این شرح آورده شده است: «در کمیته صلح اسلامی ... به نام اسلام و ارزش‏های جاودانه آن از عراق و ایران می‏خواهد که فوراً به جنگ خاتمه دهند و بدین‌سان بزرگ‌ترین خدمت را به ملل خود و سایر ملل عربی و اسلامی نمایند و با این اقدام در امر رویارویی با دشمن سهیم شوند و سلاح‏های خود را به‌جای اینکه در راه ویرانی و برادرکشی مسلمانان به کار برند، به‌سوی دشمن نشانه روند ... در زمانی که صهیونیست‏ها به کشتن برادران ما در لبنان پرداخته و خاک ما را پیش چشم و گوش جهانیان اشغال می‏کنند، بدون اینکه احدی به یاری حق بشتابد و تجاوز را متوقف سازد، جایز نیست این دو کشور مسلمان به برادرکشی بپردازند؛ حال موجبات این جنگ هرچه می‏خواهد باشد. زیرا این مسئله اجازه نمی‏دهد که در زمانی که صهیونیست‏ها، عرب‏ها و مسلمانان را در لبنان می‏کشند یک مسلمان، برادر مسلمان خود را به قتل برساند. ساده‌ترین شرایط ایمان این است که جنگ فی‌مابین مسلمانان متوقف شود و همگی با دشمن مشترک خود رویارویی کنند. لذا کمیته صلح پیام خود را به‌نحوی مبرم تکرار می‏کند که اهمیت اوضاع بحرانی کنونی ایجاب می‏نماید که عراق و ایران به این پیام که از آغاز جنگ تاکنون متوجه این دو کشور است، پاسخ دهند ... .» رادیو بغداد در ساعت 19:30 نیز اطلاعیه‏ نظامی 738 را که ازطرف فرماندهی کل نیرو‏های مسلح عراق صادر شد به این شرح پخش کرد: «بسم‌الله الرحمن الرحیم. نیرو‏های مسلح دلیر ما در تمام بخش‏ها به متن بیانیه‏ای که شورای فرماندهی انقلاب در سپیده‌دم امروز دهم ژوئن، صادر کرد، پایبند گردیدند و هیچ‌گونه آتش نگشودند کما اینکه دست به هیچ‌گونه فعالیت نظامی نزدند. از بامداد امروز، یگان‌های ما در بخش‏های عملیات جنگی در معرض گلوله‌باران توپخانه نیرو‏های [آیت‌الله] خمینی قرار گرفتند، امری که نیروهای ما را وا‌داشت منبع آتش توپخانه نیرو‏های مزبور را خاموش کنند و درنتیجه گلوله‌باران نیرو‏های [آیت‌الله] خمینی 2 تن از نیرو‏های مسلح ما به شهادت رسیدند.»[۱]

گزارش- 2

2. پس از انتشار بیانیه امروز شورای فرماندهی انقلاب عراق، شایع شد که افسران ارتش و هم‌حزبان بعثی صدام حسین، وی را برکنار کرده‌اند، اما ساعاتی بعد این شایعه تکذیب شد. به گفته رادیو اسرائیل، در پایان جلسه شورای فرماندهی انقلاب عراق که تا نخستین ساعت بامداد امروز، به طول انجامید، ناگهان شایع شد که صدام حسین از ریاست‌جمهوری عراق برکنار شده است.[۲] رادیو بی‌بی‌سی نیز گفت که اعلام پیشنهاد جدید عراق به بروز شایعه‏ای مبنی‌بر برکناری صدام به‌دست افسران ارتش و هم‌حزبان بعثی او انجامید.[۳] رادیو امریکا هم علت بروز این شایعه را صدور اطلاعیه‏ شورای فرماندهی انقلاب عراق بدون نام‌بردن از صدام حسین دانست.[۴] ساعتی بعد، رادیو بغداد با اعلام دیدار امروز صدام حسین با فرماندهان ارتش عراق این شایعه را تکذیب کرد.[۵]

گزارش- 3

3. باوجود اعلام آتش‌بس یک‌جانبه ازسوی عراق، امروز، ارتش این کشور علاوه‌بر ادامه تلاش برای مستحکم‌کردن مواضع پدافندی خود به حریم هوایی ایران تجاوز کرد و آبادان را نیز هدف حملات توپخانه‏ای قرار داد. به گزارش رکن2 (اطلاعات) لشکر92 زرهی اهواز، تصویر هوایی که امروز از مواضع ارتش عراق در جبهه جنوب گرفته شده نشان می‌دهد دشمن با ایجاد خاکریز‏ها، کانال‏ها و میدان‌های مین جدید به‌ویژه در حدفاصل منطقه طلائیه تا کوشک (منطقه دفاعی سپاه قدس) مواضع دفاعی خود را نسبت به روز‏های گذشته مستحکم‌تر کرده است.[۶] واحد اطلاعات عملیات سپاه قدس نیز گزارش داد که در منطقه مقابل این سپاه، دشمن معابر وصولی نیرو‏های این قرارگاه را با نیروی پیاده پوشش داده است و یک واحد گشتی عراقی با نفوذ تا نزدیکی مواضع نیروهای خودی، منطقه را شناسایی کرده است.[۷] در همین حال، در اطلاعیه شماره 941 ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی آمده است: «روز 20/3/1361، آبادان زیر آتش سلاح‏های سنگین و دوربرد دشمن قرار داشت و براثر اصابت خمپاره، به چند واحد مسکونی و یک ساختمان دولتی خساراتی وارد و عده‏ای از هم‌وطنان ما شهید و زخمی شدند. ... در مناطق عملیاتی جنوب کشور تجاوز چند فروند هواپیمای عراقی با اجرای آتش یگان‏های پدافند هوایی دفع گردید ... .»[۸] گزارش‏های رسیده از جبهه غرب کشور نیز حاکی است که امروز، اگرچه تبادل آتش در مناطق میمک و مهران به‌طور پراکنده ادامه داشت و این مناطق آرام به نظر می‏رسید،[۹] اما در منطقه سومار نیروهای دشمن با نیروهای خودی در محور روستای گل‌بسر به‌شدت درگیر بودند.[۱۰]

گزارش- 4

4. به‌دنبال انتشار بیانیه امروز عراق، ارتش جمهوری اسلامی ضمن تأکید بر جلوگیری از غافلگیرشدن یگان‏های عملیاتی خودی، ارسال گزارش از هرگونه تغییر و تحول در جبهه دشمن را خواستار شد. سپاه پاسداران نیز با اعلام آماده‌باش کامل در جبهه‏های غرب و جنوب و بی‌اعتباردانستن آتش‌بس اعلام‌شده عراق، بر ادامه تلاش برای واردآوردن آخرین ضربات بر رژیم عراق تأکید کرد. در ساعت 14:10 امروز، مرکز فرماندهی مشترک ارتش جمهوری اسلامی در تلفن‌گرامی به مرکز فرماندهی سپاه پاسداران با انعکاس مفاد بیانیه امروز عراق درخواست کرد: «دستور فرمایید ترتیبی داده شود که یگان‏ها غافلگیر نشوند. ضمناً به یگان‏ها ابلاغ شود چنانچه قرائنی دال بر آتش‌بس در منطقه، عقب‌نشینی نیرو‏ها، عدم آتش سلاح‏های سنگین، کاهش پرواز هواپیما‏ها و کاهش گشت‌زنی و غیره وجود دارد، مراتب را سریعاً به مرکز فرماندهی ستاد مشترک ارتش گزارش نمایند.»[۱۱] مرکز فرماندهی سپاه پاسداران نیز در ساعت 17:06، با اشاره به بیانیه عراق چنین پاسخ داد: «فریب این سخنان یاوه را نخواهیم خورد و همچنان درجهت تجهیز و تقویت هرچه بیشتر نیروهای خودی جهت واردآوردن آخرین ضربات بر پیکر رو به ‌مرگ عراق عمل خواهیم نمود.»[۱۲] در همین حال، فرماندهی کل سپاه پاسداران در نامه‏ای با امضای علی شمخانی به فرماندهان سپاه پاسداران مناطق 7 (باختران)، 8 (اهواز) و قرارگاه کربلا چنین ابلاغ کرد: «بدین‌وسیله از این لحظه آماده‌باش صددرصد اعلام می‏شود و آتش‌بس اعلامی ازسوی عراق برای ما معتبر نیست.»[۱۳] پیرو این ابلاغیه، فرماندهی سپاه پاسداران منطقه7 نیز به فرماندهان واحد‏های تحت‌امر خود دستور داد: «ضمن هوشیاری، حرکات دشمن را زیر نظر داشته باشید و درصورتی‌که قصد عقب‌نشینی داشت با حداکثر آتش تاحدامکان از سالم فرارکردن آنها جلوگیری کنید و هر تغییر و تحولی را نیز سریعاً به منطقه اطلاع دهید.»[۱۴]

گزارش- 5

5. هیئت ایرانی که سه روز پیش برای بررسی امکان کمک‌رسانی ایران به جبهه مقاومت مردم لبنان و فلسطین به سوریه سفر کرده بود، به تهران بازگشت. سه تن از اعضای این هیئت نتایج این سفر را تشریح کردند. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، هیئت بلندپایه نظامی ـ سیاسی ایران که به‌منظور گفت‌وگو با مقامات سوریه و با هدف اتخاذ یک راهبرد مشترک نظامی برای مقابله با ارتش رژیم صهیونیستی به دمشق رفته بود، عصر امروز، به تهران بازگشت. سرهنگ محمد سلیمی وزیر دفاع و سرپرست این هیئت، درباره نتایج این سفر گفت: «هیئت در اولین مرحله مأموریت خود با حافظ اسد رئیس‌جمهور سوریه، ملاقات و گفت‌وگو کرد. در این دیدار که عبدالحلیم خدام وزیر امور خارجه و چند تن از مقامات بلندپایه نظامی سوریه نیز حضور داشتند، هدف مأموریت به اطلاع رئیس‌جمهور سوریه رسید و قرار شد دراین‌زمینه بررسی‏های دقیق به عمل آید و دراین‌رابطه هیئت ایرانی جلسات مشورتی متعددی با مقامات ستاد ارتش سوریه تشکیل داد که درنهایت صمیمیت و هماهنگی به توافق رسیدیم و نیمه‌شب گذشته، نتایج این بررسی‏ها به استحضار ریاست‌جمهوری سوریه رسید که با استقبال و موافقت آقای حافظ اسد روبه‌رو شد.»[۱۵] محسن رضایی فرمانده کل سپاه پاسداران و عضو دیگر این هیئت، در مصاحبه‏ای با اشاره به اینکه لزوم شتاب ایران برای کمک به لبنان در جلسه سران سه قوه در تاریخ 16/3/1361، به تصویب رسید و امام خمینی از این مصوبه اطلاع نداشتند، درباره این سفر گفت: «ما به سوریه رفتیم و مذاکراتی در آنجا انجام شد، در همان‌جا به این نتیجه رسیدیم که چون ما باید به جنگ با عراق برویم امکان اینکه سرمایه‌گذاری فراوان در لبنان بکنیم، نیست.»[۱۶] غلامعلی رشید از فرماندهان ارشد سپاه پاسداران که در این هیئت حضور داشت، نیز اظهار کرد: «در سوریه ملاقات‏هایی با آقای حافظ اسد، رئیس ستاد مشترک ارتش و وزیر دفاع آنها داشتیم که واقعاً از هیئت استقبال خوبی به عمل آوردند. برادران حزب‌الله لبنان را هم در دمشق ملاقات کرده و مذاکراتی صورت دادیم. این برادران تصورشان این بود که ما با تجهیزات پیشرفته و پیچیده با عراق می‏جنگیم که بعد از اطلاع از تجهیزات ما واقعاً تعجب کرده بودند. در بحث‏هایی که در آنجا صورت گرفت تا آنجا پیش رفتیم که یک خط دفاعی مشترک در خاک لبنان و روی ارتفاعات مشرف به بیروت تا معبر ورودی مرز سوریه با لبنان درست کنیم. قرار شد ما با استعداد یک لشکر در وسط باشیم و سوریه هم در سمت چپ ما قرار بگیرد [و فلسطینی‏ها و لبنانی‏ها در سمت راست].»[۱۷]

گزارش- 6

6. ساعاتی پس از انتشار بیانیه عراق و نیز بازگشت هیئت سیاسی نظامی ایران از سوریه، جلسه شورای‌عالی دفاع تشکیل گردید. در این جلسه تصمیم گرفته شد با ورود نیروهای ایران به خاک عراق، جنگ تا تحقق شرایط ایران ادامه یابد. همچنین، عبور آزاد نیروهای ایران از خاک عراق برای کمک به جبهه مبارزه با ارتش رژیم صهیونیستی به‌عنوان شرط جدید ایران برای پایان‌دادن به جنگ اعلام شد. عصر امروز، جلسه شورای‌عالی دفاع در اقامتگاه امام خمینی رهبر انقلاب اسلامی، با حضور هیئت اعزامی ایران به سوریه و دیگر اعضای این شورا تشکیل شد. خبرگزاری جمهوری اسلامی ضمن اعلام این خبر اضافه کرد که در این جلسه، گزارشی از سفر هیئت ایرانی داده شد و شرایط جدید ایران برای پایان‌دادن به جنگ مورد بررسی و تبادل‌نظر قرار گرفت.[۱۸] حجت‌الاسلام‌والمسلمین هاشمی رفسنجانی رئیس مجلس شورای اسلامی و نماینده امام خمینی در شورای‌عالی دفاع، درباره این جلسه در یادداشت‌های روزانه خود نوشته است: «عصر، شورای‌عالی دفاع در دفتر امام جلسه داشت، هیئت ما از سوریه برگشته و در جلسه شرکت داشتند. گزارش دادند که اسرائیل بر اکثر نقاط جنوب لبنان مسلط شده است و سوریه نمی‏تواند وارد جنگ شود. با فلسطینی‏ها ملاقات نکرده بودند. تصمیم گرفتیم که کمکی به لبنان شود. ترکیه حاضر نیست که از مسیر کشور او خیلی استفاده شود و با عبور یک هواپیمای حامل کمک در هر روز موافق است.»* حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی سپس با اشاره به بررسی موضوع ادامه جنگ در این جلسه، ضمن توضیح نظر امام خمینی دراین‌خصوص، تصمیم‌گیری ایشان براساس نظر نظامیان را مورد تأکید قرار داده و افزوده است: «راجع به مسائل جنگ تصمیم گرفتیم ... امام درمورد ادامه جنگ قاطع‌اند و اجازه نمی‏دهند حتی به‌گونه‌ای بحث شود که کوچک‌ترین تردیدی در جامعه و نیرو‏ها بروز کند و اهداف جنگ را به‌گونه‌ای اعلام می‏کنند که همگی خودشان را برای مدت طولانی آماده کنند و ضمناً توافقی برای ورود به خاک عراق هم نداشتند ... فرماند‏هان نظامی در حضور ما با امام بحث کردند و کارشناسانه ثابت کردند که ادامه جنگ با منع ورود به خاک عراق سازگار نیست، دشمن در جا‏های زیادی در خاک ما است و اگر مطمئن بشود که نظام ما به خاک او وارد نمی‏شود یا ورود جزئی خواهد داشت، نه امتیازی خواهد داد و نه از نقاط حساس بیرون خواهد رفت و هروقت آمادگی پیدا کرد، در خاک ما پیشروی می‏کند و با این استدلال امام را قانع کردند که با ورود به خاک عراق در جاهایی که مردم نیستند یا کم هستند و آسیب نمی‏بینند موافقت کنند.»[۱۹] غلامعلی رشید یکی از فرماند‏هان ارشد سپاه پاسداران و از اعضای هیئت اعزامی به سوریه، که در این جلسه حضور داشت نیز چنین نقل کرده است: «در بازگشت از سوریه مستقیماً خدمت حضرت امام رفتیم. به نظرم می‏رسد که جلسه شورای‌عالی دفاع هم برقرار بود حضرت آیت‌الله خامنه‏ای و آقای هاشمی هم حضور داشتند. اوایل مغرب بود و قرار بود که در اتاق حضرت امام جلسه شروع شود که دیدیم حضرت امام دارند برای نماز آماده می‏شوند دیگران ‌هم با شوق نماز را به جماعت به ‌جای آوردند. بعد از اتمام نماز، حضرت امام روی همان سجاده به‌طرف جمع برگشته و گفتند همین‌جا بحث کنیم. جمع ما در یک نیم‌دایره بر گرد حضرت امام حلقه زدیم و توسط برادر [محسن] رضایی گزارش مفصلی از سفر داده شد. سپس امام با ذکر مثالی توصیه کردند این‌طور نباشد که شما بین زمین و آسمان در لبنان رها شده و پشتیبانی و عقبه نداشته باشید. کمک‌کردن درست، اما از راهش. راه شما زمینی است که باید از سه، چهار کشور عبور کنید. شما که به‌لحاظ جغرافیایی به لبنان وصل نیستید و مشکل ارتباط زمینی دارید. اگر بخواهید بجنگید، کار آسانی نمی‌باشد، زیرا در تداوم پشتیبانی گرفتار خواهید بود.»[۲۰] حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی در پایان جلسه شورای‌عالی دفاع در مصاحبه با خبرنگار خبرگزاری جمهوری اسلامی مسائل مطرح‌شده در این جلسه را تشریح کرد. وی در پاسخ این سؤال که دولت ایران برای مبارزه با رژیم صهیونیستی پس از سفر هیئت ایرانی به سوریه چه اقدامی انجام خواهد داد، گفت: «پیداست که ایران به‌خاطر فاصله‏ای که با آنجا دارد و راه‏های رسیدن به آنجا برای ما خیلی مشکل است. ما خودمان مستقیماً نمی‏‏توانیم مسئول جنگ باشیم. ما باید در کنار سوریه یا فلسطینی‏ها یا هرکس که در آنجا می‏خواهد بجنگد، به‌عنوان کمک باشیم.» وی با اشاره به اینکه دولت سوریه تشخیص داده است که ما به‌عنوان داوطلب می‏توانیم در کنار آنها حضور داشته باشیم، اضافه کرد: «آنها احساس ضرورت حضور ارتش منظم و کلاسیک ما را در آنجا نکرده‏اند و ما هم از همین شکلی که آنها پیشنهاد کرده‏اند، استقبال کرده‏ایم و قرار شد داوطلبان ما به‌سرعت در آنجا حاضر شوند و در کنار برادران فلسطینی و سوری و لبنانی در جهاد شرکت کنند ... .» نماینده امام خمینی در شورای‌عالی دفاع درخصوص تصمیم‌گیری درباره اعزام اولین گروه داوطلبان ایرانی اظهار داشت: «تصمیم دراین‌خصوص گرفته شده و ما داوطلبانی را که از پیش اعلام آمادگی کرده‏اند اعزام می‏کنیم و یکی از مشکلاتی که در سر راه ما وجود دارد نداشتن راه به جبهه رزم اسرائیل است؛ چون حالا از هرجا بخواهیم عبور کنیم چه از هوا و چه از زمین باید به ما راه بدهند، عراق که وضعش روشن است و کشور‏های جنوب خلیج‌فارس هم وضعشان روشن است.» وی افزود: «به‌هرحال ما امیدواریم با شرطی که در شرایط جدیدمان برای صلح با عراق گنجاندیم، بتوانیم راه خوبی پیدا کنیم.» حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی همچنین درباره پاسخ ایران به اطلاعیه امروز عراق گفت: «در عراق وضع مبهمی وجود دارد. اطلاعیه‏ای به نام شورای فرماندهی عراق داده می‏شود که تابه‌حال صدام امضا می‏کرده است. از طرفی شایعاتی که بیشتر ازطرف منابع غربی پخش‌شده است، که صدام هست یا نیست که مبهم است و شاید به همین زودی روشن شود و منابع غربی در همین رابطه آنچه در رادیوی ما به‌صورت مقاله آزاد یا متنی از رادیو خوانده ‌شده، به‌عنوان نظر دولت گفته‏اند و ما تابه‌حال نظرمان را نگفته‏ایم؛ چون وضع داخلی عراق مبهم است و ظاهراً به نظر می‏رسد که در آنجا فعل‌وانفعالاتی صورت می‏گیرد و صدام در معرکه نیست یا هست و درحقیقت توطئه‏ای است که با همان جریانی که در اسرائیل به وجود آوردند می‏خواهند برای نجات حزب بعث عراق یا صدام استفاده کنند.» وی اضافه کرد: «نظر شورای‌عالی دفاع این است که ما همان حرف‏های قبلی خودمان را یک‌بار دیگر تکرار ‏کنیم. ما بیش از عراق صلح می‏خواهیم. ما ضرورت حضور در جبهه مبارزه با اسرائیل را بیشتر از همه احساس می‏کنیم و وظیفه دینی می‏دانیم، ولی وضعی را که عراق به وجود آورده خطر بزرگی می‏دانیم. این مسئله باید حل شود و باید متجاوز در اینجا به کیفرش و مظلوم به حقش برسد. ما از شرایطمان تنزل نمی‏کنیم و اگر آنها از خاک ما بیرون بروند، یک شرط محقق شده است.» وی همچنین تصریح کرد: «شرایط دیگر ما یکی پرداخت خسارت است و حتماً خسارت خود را می‏گیریم. دیگری کیفردادن مجرم است که حاضریم این را به‌عهده کمیسیون بین‌المللی یا دادگاه اسلامی بگذاریم تا مجرم را که غیر از حزب بعث کسی نیست، کیفر بدهند و دیگری بازگشتن آوارگان عراقی به میهنشان است.» سخنگوی شورای‌عالی دفاع درباره شرط جدید ایران نیز گفت: «حالا یک شرط دیگر ما اضافه کردیم و آن این است که چون ما راه به مرز‏های اسرائیل نداریم باید از داخل عراق به ما یک راه بدهند تا به‌سرعت بتوانیم نیرو‏های زرهی خودمان را به سوریه منتقل کنیم و این جزو شرایط مهم ما است. چون ما معرکه را بعد از پایان جنگ عراق در اسرائیل می‌بینیم که این راه را به‌عنوان یک ضرورت لازم داریم و دولت‏های اسلامی هم باید به ما کمک کنند تا این را به دست آوریم.» رئیس مجلس شورای اسلامی در پاسخ این سؤال که اگر صدام پس از آتش‌بس به‌طور یک‌جانبه نیرو‏های خود را از خاک ایران خارج کند، موضع جمهوری اسلامی چه خواهد بود، گفت: «دراین‌صورت یکی از شرایط ما که خروج بی‌قیدوشرط نیرو‏‏های متجاوز بود، تأمین شده است؛ ولی ما به کار خود ادامه می‏دهیم تا شرایط دیگرمان تأمین شود؛ یعنی راهی جهت رفتن به قدس و بازگشت آوارگان عراقی و تشکیل کمیسیون برای کیفر متجاوز و پرداخت غرامت.»[۲۱]

گزارش- 7

7. چند ساعت پس از انتشار بیانیه شورای فرماندهی انقلاب عراق، فرستاده کمیته صلح سازمان کنفرانس اسلامی با پیامی به تهران آمد. رئیس این کمیته گفت: ایران به پیشنهاد اخیر کمیته صلح اسلامی اعتراض نکرده و نظرهایی خوب ارائه داده است. عبدالله توره وزیر امور خارجه گینه، برای دومین‌بار در هفته جاری امشب، به تهران آمد و بی‌درنگ به دیدار رئیس‌جمهور ایران رفت و پیام احمد سکوتوره رئیس کمیته صلح سازمان کنفرانس اسلامی را تسلیم وی کرد.[۲۲] حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی رئیس مجلس شورای اسلامی در یادداشت‌های امروز خود دراین‌باره چنین آورده است: «با رئیس‌جمهور درباره مفاد نامه سکوتوره تلفنی صحبت کردم. ایشان گفتند که باز دعوت کرده‏اند که در کشور دیگری [به غیر از عربستان سعودی] ملاقات [اعضای کمیته صلح سازمان کنفرانس اسلامی با رؤسای جمهوری ایران و عراق] انجام شود. ... نامه را وزیر خارجه گینه آورده است.»[۲۳] در همین حال، سکوتوره نیز امروز در مصاحبه با خبرگزاری عربستان سعودی با اعلام اینکه «ایران به پیشنهاد اخیر [16/3/1361] کمیته صلح اسلامی [برای ملاقات رؤسای جمهوری ایران و عراق در مکه] اعتراض نکرده و نظرهایی خوب ارائه داده است»، پیش‌بینی کرد که این کمیته در آینده نزدیک، تلاش خود را برای پیگیری بحث درباره یافتن راه‌حلی به‌منظور پایان‌دادن به جنگ ایران و عراق از سر گیرد. وی همچنین اظهار امیدواری کرد: «ایران موضعی اتخاذ کند که کمیته صلح را به ادامه مأموریت خود و مشارکت سازنده در تحقق‌بخشیدن به صلح قادر کند.»[۲۴]

گزارش- 8

8. در واکنش به بیانیه امروز عراق، خبرگزاری جمهوری اسلامی این اطلاعیه را با تجاوز رژیم صهیونیستی به لبنان در ارتباط دانست و اعلام کرد که اگر حکام عراق طالب صلح بودند، می‏بایست قبل از تجاوز شرایط ایران را می‏پذیرفتند. روزنامه اطلاعات نیز نوشت که ایران به نبرد خود با رژیم صدام ادامه خواهد داد. رسانه‏های غربی تفسیر این‌ دو رسانه ایرانی را موضع ایران دانستند و اعلام کردند این کشور پیشنهاد عراق را رد کرده است. در تفسیری که امروز، خبرگزاری جمهوری اسلامی درباره بیانیه عراق منتشر کرد، آمده است: «این درخواست درست یک هفته بعد از دیدار کمال حسن علی وزیر خارجه رژیم قاهره با بگین نخست‌وزیر رژیم اشغالگر قدس که طی آن برای اتخاذ سیاستی کاملاً هماهنگ درمورد حمایت از رژیم بغداد و جلوگیری از گسترش انقلاب اسلامی توافق و هماهنگی شد، اعلام می‏شود و در یک هفته گذشته، در اجرای این سیاست مشترک به دستور امریکا و به مزدوری صهیونیست‏ها چند صد مسلمان غیرنظامی در جنوب لبنان و گروه‏های وسیعی از برادران رزمنده فلسطینی و سوری در تجاوز صهیونیست‌ها به شهادت رسیده و در اجرای نیات پلید مرتجعین منطقه برای نجات دارودسته صدام تکریتی و گروه بعثی حاکم بر عراق چند شهر مسلمان‌نشین لبنان ویران شده است.» خبرگزاری جمهوری اسلامی در ادامه تفسیر خود پس از اشاره به اینکه آگاهان سیاسی منطقه معتقدند تجاوز صهیونیست‌ها به لبنان صرفاً با هدف نجات صدام از سقوط انجام شده، تأکید کرده است که آنچه در اطلاعیه عراق مطرح ‌شده «تنها یک بند از درخواست‏های جمهوری اسلامی ایران است، آن‌هم چیز تازه‏ای نیست. اگر حکام بعثی صهیونیستی بغداد می‏توانستند طالب صلح باشند بدون به‌راه‌انداختن جنگ لبنان و قبل از آن نیز می‏توانستند به آن برسند؛ به شرطی که به‌ تمامی شروط ایران اسلامی پاسخ مثبت می‏دادند. درحالی‌که اینک برای این‌گونه زمینه‌سازی‌ها دیر شده و ملت ایران به‌دلیل ستمی که بر لبنان رفته است، صدام صهیونیست را همراه با بگین و مبارک [رئیس‌جمهور مصر] در سه رأس مثلث شوم امپریالیزم در منطقه می‏شناسد و می‏داند تا چنین نقاط اشتراکی هست، خاورمیانه [غرب آسیا] و منطقه خلیج‌فارس روی صلح را نخواهد دید.»[۲۵] در همین حال، روزنامه اطلاعات نیز در ستون یادداشت امروز خود، بیانیه عراق را توطئه جدید امپریالیسم دانست و نوشت: «حتی اگر عراق به‌صورت یک‌جانبه هم اعلام آتش‌بس کند و نیروهای خود را به مرز‏های بین‌المللی عقب بکشد، ما وی را راحت نخواهیم گذاشت و به جهاد برای سرنگونی این خائن [صدام] و تحقق حقوق خود و برقراری یک حکومت اسلامی مورد علاقه ملت عراق در آن [ادامه] خواهیم داد.»[۲۶] ازسوی دیگر، رادیو امریکا در اخبار ساعت 20:30 خود، با اشاره به تفسیر خبرگزاری جمهوری اسلامی گفت: «رژیم جمهوری اسلامی پیشنهاد اخیر عراق را برای پایان‌دادن به جنگ بیست‌ماهه میان دو کشور رد کرده است.»[۲۷] خبرگزاری رویتر از لندن نیز تفسیر خبرگزاری جمهوری اسلامی را منعکس کرد و گزارش داد: «ایران اعلام داشت پیشنهاد عراق درمورد برقراری آتش‌بس در جنگ بیست‌ماهه خلیج [فارس] و خروج کامل نیرو‏های عراقی از خاک ایران بسیار دیر عنوان شده است.»[۲۸] آسوشیتدپرس از نیکوزیا هم خبر داد: «در یک تفسیر سیاسی که امروز، به‌وسیله خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران (ایرنا) انتشار یافت، این کشور پیشنهاد عراق برای برقراری آتش‌بس و خروج کامل از خاک ایران را رد کرد.»[۲۹] خبرگزاری فرانسه از تهران با انعکاس تفسیر امروز روزنامه اطلاعات گزارش داد: «ناظران معتقدند این تفسیر نیمه‌رسمی اطلاعات درواقع دربردارنده پاسخ رسمی ایران به پیشنهاد عراق درمورد آتش‌بس می‏باشد.»[۳۰]

گزارش- 9

9. اعلام آمادگی عراق برای برقراری آتش‌بس یک‌جانبه و عقب‌نشینی نیروهایش از خاک ایران توجه رسانه‏ها و محافل سیاسی و نظامی را به خود جلب کرده است. آنها این تصمیم را نشانه تضعیف موقعیت عراق براثر شکست‏های اخیرش در خرمشهر، جلوگیری از واردآمدن خسارات و تلفات بیشتر و نیز بهترین فرصت برای خارج‌کردن نیروهای عراقی از خاک ایران دانستند. رادیو بی‌بی‌سی در اخبار ساعت 19:45، با اعلام خبر انتشار بیانیه امروز عراق گفت: « پیشنهاد‏هایی که اکنون برای صلح مطرح‌ شده است، نشان‌دهنده موقعیت تضعیف‌شده عراق در عرصه جنگ است. در این پیشنهادات صحبتی از کسب امتیازاتی که هدف از آنها حفظ آبروی عراق باشد در میان نیست و حتی برخلاف موارد پیشین خواست عدم‌ مداخله ایران در امور داخلی عراق عنوان نشده است. خواست قبلی عراق مبنی‌بر حاکمیت و تمامیت شط‏العرب [اروندرود] مدت‏هاست که بی‌سروصدا به کنار گذارده [شده] است. در موارد قبلی عراق اصرار می‏ورزد پیش از آنکه نیروهایش را فراخواند مذاکراتی آغاز گردد یا لااقل ایران به انجام مذاکرات متعهد شود؛ ولی اکنون می‏گوید به‌محض آنکه ایران با آتش‌بس موافقت کند همه‌گونه اقدام نظامی را به پایان خواهد آورد و این پیشنهاد تا دو هفته، بر جا خواهد بود. در بخش سوم طرح جدید عراق گفته می‏شود چنانچه تلاش‌هایی که درحال‌حاضر توسط هیئت‏های گوناگون مبذول می‏‏گردد به ‌جایی نرسد، عراق حکمیت سازمان کنفرانس اسلامی یا جنبش اسلامی یا جنبش غیرمتعهدها یا شورای امنیت سازمان ملل را بی‌چون‌وچرا خواهد پذیرفت و ایران خواهد توانست از این سه حکم هریک را که ترجیح می‏دهد برگزیند. ... درهرحال مقامات عراق اکنون ظاهراً امید به این بسته‏اند که ایران به کشاندن جنگ به درون خاک عراق وسوسه نشود.»[۳۱] در فرانسه، یک وابسته نظامی غربی این تصمیم دولت عراق را نشان‌دهنده آن دانست که این کشور قدرت ادامه جنگ با ایران را ندارد و صدام قصد دارد با اعلام آتش‌بس حتی به‌صورت یک‌جانبه از واردآمدن خسارات و تلفات بیشتر به کشورش جلوگیری کند. رادیو مونت‌کارلو نیز گفت: «برخلاف شایعات، صدام حسین در نظر ندارد نیروهای خود را به‌جای جنگ با ایران برای مبارزه علیه اسرائیل بسیج کند؛ زیرا فرماندهان ارشد عراقی بر سر این موضوع دچار اختلاف‌نظرهای عمیقی شده‏اند.»[۳۲] همچنین، شبکه3 تلویزیون فرانسه در آخرین بخش خبری امشب خود، ضمن قرائت اطلاعیه عراق گفت: «هرچند عراق اظهار می‏دارد که می‏خواهد به جنگ با ایران به‌خاطر جنگ با دشمن صهیونیست خاتمه دهد، لیکن علت اصلی این تصمیم به نظر می‏رسد که شکست‏های ارتش عراق به‏خصوص شکست در خرمشهر که یک منطقه استراتژیک مهم در این جنگ بوده ‏است، باشد.»[۳۳] یونایتدپرس نیز با اعلام خبر پیشنهاد جدید عراق گزارش داد: «از وقتی‌که شکست‏های عراق در جبهه آغاز شد، این کشور شروع به صحبت درباره راه‏های مثبت برای پایان‌دادن به جنگ کرد. ایران ‌همیشه تأکید کرده است که برای حل‌شدن جنگ به نبرد متوسل خواهد شد. ... بغداد همیشه اعلام می‏کرد که با ایران مصالحه نخواهد کرد مگر آنکه این کشور کنترل کامل عراق بر شط‏العرب [اروندرود] را به رسمیت بشناسد.»[۳۴] روزنامه وال استریت ژورنال (چاپ امریکا) هم در شماره امروز خود، با اشاره به بیانیه عراق نوشت: «به اعتقاد مقام‏های امریکایی اگر ایران پیشنهاد عراق را بپذیرد از امکان تهاجم نیروهای ایرانی به عراق و شاید به دیگر کشورهای خلیج‌فارس خواهد کاست. این امکان از هنگام پیروزی نیروهای ایران بر عراق موجب نگرانی ایالات متحده و متحدانش در منطقه شده است.»[۳۵] این ‌روزنامه در پایان اضافه کرد: «اشغال لبنان توسط ارتش اسرائیل ظاهراً یک فرصت مناسب مورد دلخواه عراق است که با یک بهانه آبرومندانه نیروهای خود را از خاک ایران بیرون بکشد.»[۳۶]

گزارش- 10

10. جنوب بیروت هدف حمله شدید هوایی و دریایی ارتش رژیم صهیونیستی قرار گرفت که براثر آن تعداد زیادی از مردم فلسطین و لبنان کشته شدند. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از بیروت، از ساعت 3:15 بامداد امروز، هواپیماهای ارتش رژیم اشغالگر قدس منطقه خلده در جنوب بیروت را هدف بمباران‏های شدید خود قرار دادند و در همین حال ناوچه‏های رژیم صهیونیستی این منطقه را به مدت 3 ساعت با موشک‏های خود در هم کوبیدند. همچنین، ساعت 7 صبح، هواپیماهای مهاجم مناطقی دیگر در جنوب بیروت چون برج البراجنه و ناعمه را بمباران کردند که براثر آن ضمن ویران‌شدن بسیاری از ساختمان‏ها، تعداد زیادی از مردم ساکن این مناطق نیز کشته شدند. بنا بر این گزارش، نیروهای صهیونیست امروز همچنین سعی کردند فرودگاه بین‏المللی بیروت را که در بخش جنوبی این شهر واقع است، به کنترل خود درآورند، اما موفق نشدند.[۳۷] یونایتدپرس نیز از بیروت گزارش داد که هواپیماهای رژیم اشغالگر قدس امروز، با پرواز در آسمان این شهر اعلامیه‏هایی پخش کردند که در آنها به نیروهای سوری و فلسطینی اخطار شده تا هرچه سریع‌تر بیروت را ترک کنند، چون به‌زودی این شهر به تصرف ارتش رژیم صهیونیستی درخواهد آمد.[۳۸] با نزدیک‌شدن ارتش رژیم اشغالگر قدس به بیروت روزنامه کریستین ساینس مانیتور نوشت: اهداف مورد نظر این رژیم تضعیف سازمان آزادی‌بخش فلسطین، مجبورکردن سوریه به خروج نیروهایش از لبنان و درنهایت روی‌کارآوردن یک دولت حامی رژیم صهیونیستی در لبنان است. بی‌بی‌سی نیز با تأکید بر اینکه رژیم اشغالگر قدس سعی دارد بر سازمان‌های فلسطینی ضربات اساسی وارد آورد، مواضع کشورهای عرب و امریکا را دراین‌خصوص مورد توجه قرار داد. روزنامه کریستین ساینس مانیتور در تفسیری با تأکید بر اینکه پیشروی رژیم صهیونیستی به‌طرف بیروت موجودیت سازمان آزادی‌بخش فلسطین را به خطر انداخته و اعتبار سوریه حامی فلسطینی‏ها را نیز از بین برده است، نوشت: «با تضعیف سازمان آزادی‌بخش فلسطین و ارتش سوریه که احتمالاً مجبور می‏شود نیروی نظامی‏اش را از لبنان خارج کند، فالانژیست‏ها دولت بعدی لبنان را پس از خاتمه جنگ تشکیل می‏دهند. در آن صورت اسرائیل که از این گروه حمایت کرده در لبنان نفوذی مؤثر پیدا می‌کند، آن‌وقت این لبنان جدید احتمالاً به‌صورت متحد عمده اسرائیل در خاورمیانه [غرب آسیا] ظاهر می‏شود. فالانژیست‏ها هم‏اکنون ارتباط گسترده‏ای با اسرائیل دارند. به‌طورکلی این گروه که مسیحیان مارونی هستند، بیشتر خود را بخشی از تمدن غرب دانسته و می‏گویند از جهان عرب وحشت دارند.» این روزنامه امریکایی اضافه کرد: «سازمان آزادی‌بخش فلسطین که هفته گذشته، با شدت و حرارت هدف‏های دیپلماتیک خود را در منطقه دنبال می‏کرد، این هفته برای حفظ موجودیتش به جنگ پرداخته، درحالی‌که اعراب هم کمک چندانی نمی‏توانند بدهند، البته موقعیت تضعیف‌شده جهان عرب براثر صلح مصر با اسرائیل، ذخیره فراوان نفت در بازارهای جهان و گرایش محافظه‏کارانه اغلب دولت‏های عرب کمکی به وضع فعلی نمی‏کند. اردن و عراق هم تمایلی به کمک نظامی به سوریه و حافظ اسد ندارند و صرف‏نظر از سخنان شعارگونه، هیچ کشور عربی قوای نظامی به کمک سوریه نفرستاده است. گفته می‏شود کمک نظامی ایران ‌هم بیشتر جنبه نمایشی داشته و چندان قابل‌توجه نبوده است.»[۳۹] رادیو بی‌بی‌سی نیز در تفسیر امروز خود، با بیان اینکه اکنون معلوم می‌شود رژیم صهیونیستی فقط قصد ندارد چریک‌های فلسطینی را از مجاورت مرزش با لبنان دور کند، بلکه قصد دارد ضربات اساسی بر قامت سازمان‏های مسلح فلسطینی در لبنان وارد آورد، گفت: «به‌نظر کشورهای عرب، سازمان آزادی‌بخش فلسطین تنها نماینده مردم فلسطین است. اگر امریکا دست روی دست بگذارد و به اسرائیل امکان بدهد که اسرائیل این سازمان را نابود کند، اکثر اعراب به این نتیجه خواهند رسید که امریکا نمی‏تواند دوستی واقعی برای اعراب باشد. دولت امریکا همانند گذشته میل دارد که مجبور نشود بین اسرائیل و دنیای عرب یکی را انتخاب کند؛ اما اگر بگذارد اسرائیل سازمان آزادی‌بخش فلسطین را نابود سازد، رسیدن به چنین دوراهی برایش غیر قابل‌اجتناب خواهد شد.»[۴۰]

گزارش- 11

11. قائم‌مقام فرمانده کل سپاه پاسداران با اعلام اینکه رزمندگان ایران جنگ در لبنان را جنگ با امریکا می‏دانند، خبر داد که اولین گروه از نیرو‏های ایران ظرف امروز و فردا به جنوب لبنان اعزام خواهند شد. در همین حال، امروز هم برخی شخصیت‏های حقیقی و حقوقی برای اعزام به لبنان اعلام آمادگی کردند. علی شمخانی قائم‌مقام فرمانده کل سپاه پاسداران، در سخنانی در گردهمایی نهضت‏های آزادی‌بخش اسلامی در هتل استقلال تهران گفت: «نیروهای ما، رزمندگان ما بر این اعتقادند که جنگ در جنوب لبنان، جنگ با صدام و درنهایت جنگ با امریکاست و جنگ در خونین‌شهر نیز جنگ با بگین [نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی] و جنگ با امریکاست. نیرو‏های خودمان را تقسیم می‏کنیم همان‌طوری که در خونین‌شهر خون را بر شمشیر به یاری پروردگار پیروز گرداندیم، در نبطیه، در صور و صیدا نیز بر آنیم که هرچه سریع‌تر سینه‏های خودمان را جلوی بمب‏ها و موشک‏ها و سلاح‏های صهیونیستی باز بکنیم و عاشقانه شهید شویم و به لقاءالله برسیم و درنهایت با خون، اسرائیل رسوا را رسواتر سازیم.»[۴۱] وی همچنین با اعلام اینکه دولت سوریه با اعزام نیرو از ایران به جنوب لبنان موافقت کرده است، اضافه کرد: «براساس این موافقت طی امروز و فردا، اولین گروه از نیروهای ایرانی به جنوب لبنان اعزام خواهند شد.»[۴۲] در همین حال، امروز، آیت‌الله اشرفی اصفهانی امام‌جمعه باختران، در تلگرامی به محضر امام خمینی آمادگی مردم این استان را برای اعزام به لبنان اعلام کرد.[۴۳] سپاه پاسداران قم[۴۴] و اداره سیاسی ایدئولوژیک شهربانی[۴۵] نیز با صدور اطلاعیه‏هایی جداگانه برای اعزام نیروهای خود به لبنان اعلام آمادگی کردند. فرمانداران شهرهای سراسر کشور هم در پایان نشست امروز خود در تهران اعلام کردند که آماده‏اند برای ستیز با ارتش صهیونیستی به لبنان بروند.[۴۶]

گزارش- 12

12. امروز، در برخی از مناطق غرب کشور اشرار مسلح ضدانقلاب با اجرای چندین عملیات کمین و حمله به مقرها و پایگاه‏های نیرو‏های جمهوری اسلامی عده‏ای را شهید یا زخمی کردند و عده‏ای را نیز به گروگان بردند. در مقابل، نیروهای خودی نیز در 2 عملیات جداگانه دو روستا را پاک‌سازی و یک پایگاه عناصر مسلح غیرقانونی را متلاشی کردند. به گزارش رکن2 (اطلاعات) لشکر28 پیاده سنندج، ساعت 9 صبح، 14 تن از نیرو‏های سرباز و بسیجی پایگاه‏های محور بانه سردشت که با 2 خودروی غیرنظامی عازم سردشت بودند، در حدفاصل روستای ملک‌آباد و پل کلته در کمین ضدانقلابیون گرفتار شدند. با اعزام نیرو‏های کمکی یکی از پایگاه‏های منطقه، آنها توانستند از مهلکه نجات یافته و به پادگان سردشت بروند. در این درگیری یکی از نیروهای خودی شهید و یک تن زخمی شد. ساعاتی بعد، به‌منظور حفظ استعداد و رفع نگرانی پایگاه‏های منطقه افراد یادشده با یک خودروی بزرگ نظامی و همراهی 6 نفر مسلح به‌عنوان نیروی پشتیبانی به محل درگیری بازگشتند که برای بار دوم به کمین ضدانقلابیون افتاده و پس از ساعت‏ها درگیری 13 تن از آنها شهید و بقیه به گروگان برده شدند.[۴۷] سپاه پاسداران ارومیه نیز گزارش داد که بعدازظهر امروز، 2 نفر از بسیجیان پایگاه سرو در شهرستان ارومیه، هنگام عزیمت به محل نگهبانی خود در یکی از تپه‏های مجاور با کمین عناصر مسلح ضدانقلاب مواجه و شهید شدند. همچنین، خودروی حامل مسئول اطلاعات سپاه پاسداران ارومیه و 2 همراه او و نیز یک خودروی حامل تعدادی از نیروهای ارتشی در کیلومتر5 جاده نقده اشنویه براثر تیراندازی ضدانقلابیونی که به کمین نشسته بودند، آسیب دید و سرنشینان آن زخمی شدند.[۴۸] در گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از ارومیه هم آمده است: شامگاه امروز، اشرار ضدانقلاب با نارنجک و آر.پی.‌جی7 به چند مقر سپاه پاسداران در بوکان و 2 پایگاه حومه این شهر حمله کردند که با آتش متقابل، این حمله دفع شد و مهاجمان با تحمل خسارات و تلفات از صحنه درگیری گریختند.[۴۹] همچنین، واحد عملیات سپاه پاسداران منطقه7 (باختران) اعلام کرده است که امروز، یکی از نیرو‏های خودی که در منطقه گازورخانی از توابع کامیاران درحال خنثی‌کردن مین کارگذاشته به‌دست ضدانقلابیون بود، براثر انفجار آن شهید و 2 همراه او زخمی شدند.[۵۰] به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از سنندج، نیروهای سپاه پاسداران بانه امروز، در عملیاتی روستا‏های سویچ و بلایش از توابع این شهرستان را از وجود اشرار ضدانقلاب پاک‌سازی کردند. در این عملیات 10 تن از اشرار کشته و تعدادی زخمی شدند و چند قبضه اسلحه آنان نیز به دست نیروهای خودی افتاد. همچنین این خبرگزاری از ارومیه به نقل از ستاد عملیاتی شمال‌غرب کشور، از حمله امروز نیروهای خودی به پایگاه عناصر مسلح غیرقانونی در منطقه جان دادیه سلماس و تصرف آن خبر داد و اضافه کرد که در این حمله حدود 15 تن از اشرار ضدانقلاب کشته و تعدادی نیز زخمی شدند و به نیروهای خودی آسیبی نرسید.[۵۱]

گزارش- 13

13. سپاه پاسداران منطقه9 کشور ضمن تشریح آخرین وضعیت نیروهای باقیمانده خوانین منطقه فیروزآباد استان فارس اعلام کرد که پس از کسب اطلاعات دقیق‌تر آمادگی دارد علیه آنها وارد عمل شود. فرماندهی سپاه پاسداران منطقه9 (شیراز) در پیامی به فرماندهی کل سپاه با اعلام اینکه به‌دنبال درگیری نیروهای خودی با ضدانقلابیون مستقر در اردوگاه‌های ناصرخان و خسروخان قشقایی در مهکویه شهرستان فیروزآباد** حدود 15 نفر از آنان دستگیر شده‏اند و حدود 40 نفر با معرفی خود امان‌نامه دریافت کرده‏اند، از آخرین وضعیت نیرو‏های متواری این اردوگاه چنین گزارش داد: «ناصرخان و دخترش به تهران فرار کرده‏اند. خسروخان با حدود 30 نفر باهم هستند. ایرج کشکوی با تعداد 20 نفر اردوها را تشکیل می‏دهند و باهم هستند. تعداد 2 نفر از منافقین اردو در تاریخ 17/3/1361، در کوه‏های اطراف شیراز به‌وسیله سپاه کشته شدند و تعداد 2 نفر از آنها دستگیر شدند که از دست‌نوشته‌های درون‌گروهی آنها مشخص می‏شود قصد جداشدن از اردو را داشته‏اند. خسروخان دیروز، نامه‏ای به سپاه نوشته و عاجزانه درخواست کرده است درصورتی‌که دادستان کل به من تأمین بدهد هرجا که گفتید حاضرم زندگی کنم.» در پایان این پیام نیز با اعلام اینکه سپاه پاسداران منطقه پس از کسب اطلاعات دقیق‌تر از اردوی نیروهای باقیمانده خوانین، آمادگی دارد علیه آنان وارد عمل شود، آمده است: «ستاد عملیات رسیدگی به مسئله خوانین که مصوبه شورای امنیت [کشور] بوده، به‌وسیله استانداری تعمداً تابه‌حال تشکیل نگردیده است و بدون اطلاع سپاه هیئت‏هایی را جهت مذاکره فرستاده‏اند.»[۵۲]

گزارش- 14

14. دو تن از مسئولان ایلام پس از ملاقات با بازماندگان بمباران اخیر این شهر ضمن تحسین روحیه مقاوم این افراد از درخواست آنها برای استقرار سامانه پدافندی قوی در ایلام خبر دادند. به گزارش خبرنگار خبرگزاری جمهوری اسلامی از ایلام، اسدالله عالی‌پور نماینده مردم ایلام در مجلس شورای اسلامی، پس از ملاقات با بازماندگان شهیدان و عیادت از مجروحان بمباران پنج روز پیش این شهر گفت: «در برخوردی که با مردم آسیب‌دیده و بازماندگان شهدای بمباران داشتم چیزی که بسیار قابل‌تحسین و تقدیر بود، روحیه عالی و مقاوم مردم شهیدپرور و ایثارگر ایلام بود.»[۵۳] این خبرنگار همچنین گزارش داد که در ملاقات معاون سیاسی اداری استانداری ایلام با خانواده‏های شهیدان بمباران اخیر یکی از آنها گفت: «ما که عزیزان و خانه خود را از دست داده‏ایم هیچ نگرانی نداریم و تنها خواسته ما استقرار پدافندهای قوی در این منطقه می‏باشد که از این پس مردم بی‏گناه منطقه به خاک و خون کشیده نشوند.»[۵۴]

گزارش- 15

15. وزیر راه‌وترابری برای بررسی فعالیت‏های بازسازی راه‌آهن و اداره بندر و کشتیرانی خرمشهر به خوزستان سفر کرد. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از اهواز، هادی نژادحسینیان وزیر راه‌وترابری، که برای بررسی میزان پیشرفت عملیات بازسازی راه‌آهن اهواز خرمشهر به خوزستان آمده است، امروز در مسیر جاده اهواز خرمشهر از فعالیت گروه‏های ضربتی راه‌آهن نواحی تهران، اراک، شمال‌غرب، جنوب و لرستان که به بازسازی این خط آهن مشغول هستند، دیدن و از آنان تقدیر کرد. وی همچنین ضمن مشاهده ویرانه‏های خرمشهر از ساختمان راه‌آهن و اداره کل بندر و کشتیرانی این شهر که در حملات متجاوزان عراقی تخریب شده‏اند، بازدید و دستورات لازم برای بازسازی آنها را صادر کرد.[۵۵]

گزارش- 16

16. یک روزنامه امریکایی در بررسی نگرانی و دغدغه کویت درباره احتمال گسترش دامنه جنگ ایران و عراق نتیجه گرفته است که آن کشور در قبال این جنگ سیاستی مبهم و دوپهلو را دنبال می‏کند. خبرنگار روزنامه امریکایی کریستین ساینس مانیتور در گزارشی از کویت با اعلام این مطلب که «امواج انقلاب اسلامی ایران به ساحل این کشور قدیمی محتاط و آسیب‌پذیر اسلامی نزدیک می‏شود» نوشته است: «آنچه این روزها ذهن رهبران کویت و سایر کشورهای عرب خلیج‌فارس را به خود مشغول کرده است، تصمیم دولت جمهوری اسلامی ایران درمورد انتخاب مسیر آتی آن کشور است. آیا رژیم جمهوری اسلامی به خاک عراق حمله خواهد کرد یا با پذیرفتن میانجیگری کشورهای دیگر و دریافت غرامت به جنگ خلیج‌فارس پایان خواهد داد؟» این خبرنگار سپس افزوده است: «کویتی‏ها که از ادامه جنگ پرخرج و طولانی خلیج‌فارس به‌شدت نگران هستند، درصورت گسترش دامنه جنگ و توسعه کوشش‏های خرابکارانه رژیم ایران در منطقه بیش از هر ملت دیگری در خطر خواهند بود. کویت طی دو دهه حیات سیاسی خود همواره با مانور‏های ماهرانه توانسته است موقعیت خود را در میان کشور‏های قدرتمند منطقه یعنی ایران، عراق و عربستان سعودی حفظ کند.» خبرنگار کریستین ساینس مانیتور در ادامه این گزارش اضافه کرده است: «دیپلمات‏ها می‏گویند کویت به‌عمد می‏کوشد سیاست مبهم و دوپهلوی خود را در رویارویی با درگیری‏های ایران و عراق حفظ کند و با نزدیک‌شدن نیرو‏های ایران به مرز‏های عراق بر این ابهام افزوده می‏شود. ... کویت به‌ظاهر هشدار اخیر آیت‌الله خمینی برای خودداری از ارسال پول و کالا برای عراق را نادیده گرفته است، ولی چنین به نظر می‏رسد که به‌آرامی این کمک‏ها را متوقف کرده و تقاضای عراق برای وام 2 میلیارد دلاری به دولت صدام را رد کرده است. کویت از آغاز جنگ خلیج‌فارس تاکنون 6 میلیارد دلار به عراق وام داده است. به‌رغم کاهش درآمد‏های نفتی کشور‏های منطقه خلیج‌فارس، کویتی‏ها اعلام کرده‏اند که آماده‏اند چند میلیارد دلار غرامت برای پایان‌دادن به جنگ خلیج‌فارس و بازداری خطری که موجودیتشان را تهدید می‏کند، بپردازند.»[۵۶]

گزارش- 17

17. یک دادگاه عادی در پاریس صلاحیت نداشتن خود برای رسیدگی به اختلافات ایران و سازمان انرژی اتمی فرانسه درخصوص مشارکت مالی ایران در کارخانه غنی‌سازی اورانیوم فرانسه را اعلام کرد. خبرگزاری فرانسه ضمن اعلام این خبر اضافه کرد: «ایران از دادگاه یادشده خواسته بود که سازمان انرژی اتمی فرانسه را به پرداخت یک‌میلیارد و 479 میلیون فرانک به‌ حساب ایران که شامل یک وام یک‌میلیارد دلاری و بهره متعلقه به آن بوده است، محکوم کند. این وام در سال 1975 و در زمان شاه برای مشارکت در امر ساختمان کارخانه غنی‌سازی اورانیوم فرانسه توسط ایران پرداخت شده بود. ازسوی دیگر، این دادگاه درخواست سازمان انرژی اتمی فرانسه مبنی‌بر پرداخت 4 میلیارد و 658 میلیون فرانک ازجانب ایران برای جبران خسارت ناشی‌از تصمیم جمهوری اسلامی مبنی‌بر لغو قرارداد منعقده در زمان شاه را نپذیرفته است.»[۵۷]



منابع و مآخذ روزشمار 1361/03/20

  1. واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیو‏های بیگانه، 20/3/1361، صص 1 و 2، رادیو بغداد، 20/3/1361.
  2. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره 83، 21/3/1361، ص27، رادیو اسرائیل، 20/3/1361.
  3. همان، ص26، رادیو بی‌بی‌سی، 20/3/1361.
  4. همان، صص 9 و 10، رادیو امریکا، 20/3/1361.
  5. همان، ص26، رادیو بی‌بی‌سی، 20/3/1361.
  6. سند شماره 15937 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‏ای اطلاعاتی رکن2 لشکر92 زرهی، شماره 91، 29/3/1361، صص 1 و 2.
  7. سند شماره 118028 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: واحد اطلاعات عملیات قرارگاه قدس به واحد اطلاعات و عملیات قرارگاه کربلا، 20/3/1361.
  8. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه خبرها و گزارش‌ها (ایران در 24 ساعت گذشته)، شماره 84، 22/3/1361، ص1.
  9. سند شماره 314059 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اطلاعات عملیات سپاه پاسداران مهران به اطلاعات و عملیات ایلام، 21/3/1361؛ و - سند شماره 314059 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: واحد اطلاعات عملیات سپاه سرنی (میمک)، 22/3/1361.
  10. سند شماره 290465 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: تلفن‌گرام فرماندهی سپاه سومار به فرماندهی سپاه منطقه7 (باختران)، 20/3/1361
  11. سند شماره 66221 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: تلفن‌گرام مرکز فرماندهی ستاد مشترک ارتش به مرکز فرماندهی سپاه پاسداران، 20/3/1361
  12. سند شماره 66216 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: تلفن‌گرام مرکز فرماندهی سپاه پاسداران به مرکز فرماندهی ستاد مشترک ارتش،20/3/1361.
  13. سند شماره 66220 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی کل سپاه به فرماندهی مناطق 7 و 8 کربلا (جنوب و غرب)، 20/3/1361.
  14. سند شماره 290478 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: فرماندهی منطقه7 سپاه به فرماندهی کلیه واحدها، 20/3/1361.
  15. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه خبرها و گزارش‌ها (ایران در 24 ساعت گذشته)، شماره 83، 21/3/1361، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 21/3/1361.
  16. مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، نگین ایران (فصلنامه تخصصی مطالعات دفاع مقدس)، سال ششم، شماره 25، صص 67 و 68، مصاحبه اختصاصی با محسن رضایی.
  17. علیرضا لطف‌الله‌زادگان، عبور از مرز (روزشمار جنگ ایران و عراق)، جلد 20، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، 1381، ص110.
  18. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه خبرها و گزارش‌ها (ایران در 24 ساعت گذشته)، شماره 83، 21/3/1361، صص 1 و 2، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 21/3/1361.
  19. اکبر هاشمی رفسنجانی، پس از بحران (کارنامه و خاطرات سال 1361)، به اهتمام فامطمه هاشمی، تهران: نشر معارف انقلاب، چاپ سوم 1386، صص 99 و 100.
  20. عبور از مرز، پیشین، ص110.
  21. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه خبرها و گزارش‌ها (ایران در 24 ساعت گذشته)، شماره 83، 21/3/1361، ص1 6، خبرگزاری جمهوری اسلامی از تهران، 21/3/1361
  22. همان، ص1، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 21/3/1361.
  23. پس از بحران، پیشین، ص100.
  24. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره 83، 21/3/1361، ص36، رادیو دوبی، 20/3/1361.
  25. همان، صص 5 و 6، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 20/3/1361.
  26. روزنامه اطلاعات، 20/3/1361، ص1.
  27. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره 83، 21/3/1361، ص21، رادیو امریکا، 20/3/1361.
  28. همان، ص7، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 20/3/1361.
  29. همان، ص8، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 20/3/1361.
  30. همان، ص14، تهران - خبرگزاری فرانسه، 20/3/1361.
  31. همان، صص 25 و 26، رادیو بی‌بی‌سی، 20/3/1361.
  32. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره 84، 22/3/1361، ص21، رادیوی صدای آزاد ایران، 21/3/1361.
  33. همان، ص3، پاریس - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 21/3/1361.
  34. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره 83، 21/3/1361، ص4، بیروت - یونایتدپرس، 20/3/1361.
  35. همان، ص23، رادیو امریکا، 20/3/1361.
  36. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره 84، 22/3/1361، ص11، نیویورک - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 20/3/1361.
  37. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه خبرها و گزارش‌ها (جهان در 24 ساعت گذشته)، شماره 63، ص28، بیروت - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 21/3/1361.
  38. همان، صص 8 و 9، بیروت - خبرگزاری یونایتدپرس، 21/3/1361.
  39. واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، 20/3/1361، صص 9 7، رادیو صدای امریکا، 20/3/1361.
  40. همان، صص 12 و 13، رادیو بی‌بی‌سی، 20/3/1361.
  41. محمد درودیان، علل تداوم جنگ، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، چاپ سوم 1387، ص165.
  42. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه خبرها و گزارش‌ها (ایران در 24 ساعت گذشته)، شماره 82، 20/3/1361، ص6، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 20/3/1361.
  43. همان، ص18، باختران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 20/3/1361.
  44. همان، ص32، قم - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 20/3/1361.
  45. همان، ص14، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 20/3/1361.
  46. همان، ص9، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 20/3/1361.
  47. سند شماره 341346 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از رکن2 لشکر28 به استانداری کردستان (مشاور سیاسی و نظامی)، 21/3/1361؛ و - سند شماره 346582 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از لشکر28 (رکن2) به استانداری کردستان، 21/3/1361.
  48. سند شماره 66200 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی سپاه پاسداران منطقه5 (تبریز) به فرماندهی سپاه پاسداران مرکز، 22/3/1361.
  49. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره 85، 23/3/1361، ص14، ارومیه - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 22/3/1361.
  50. سند شماره 66206 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اطلاعات عملیات سپاه پاسداران منطقه7 (باختران) به طرح و برنامه ستاد مرکزی، 21/3/1361.
  51. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه خبرها و گزارش‌ها (جهان در 24 ساعت گذشته)، شماره 86، 24/3/1361، ص39، سنندج و ارومیه - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 24/3/1361.
  52. سند شماره 66209 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی سپاه پاسداران منطقه9 (شیراز) به فرماندهی سپاه پاسداران مرکز، 20/3/1361.
  53. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه خبرها و گزارش‌ها (جهان در 24 ساعت گذشته)، شماره 82، 20/3/1361، ص29، ایلام - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 20/3/1361.
  54. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره 83، 21/3/1361، ص16، ایلام - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 20/3/1361.
  55. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه خبرها و گزارش‌ها (جهان در 24 ساعت گذشته)، شماره 84، 22/3/1361، ص45، اهواز - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 22/3/1361.
  56. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره 83، 21/3/1361، صص 23 21، رادیو امریکا، 20/3/1361.
  57. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره 84، 22/3/1361، صص 9 و 10، پاریس - خبرگزاری فرانسه، 21/3/1361.