1366.03.20
| روزشمار جنگ سال 1366 1366.03.20 | |
|---|---|
| نامهای دیگر | بیست خرداد |
| تاریخ شمسی | 1366.03.20 |
| تاریخ میلادی | 10 ژوئن 1987 |
| تاریخ قمری | 13 شوال 1407 |
گزارش- 111
امروز مبارزان کرد عراقی با حمله به یک مرکز نظامی عراق در شهر عربت از توابع سلیمانیه، آن را منهدم کردند. در این عملیات پیشمرگان حزب دمکرات کردستان عراق یازده تن از افراد مستقر در این مرکز نظامی را به اسارت گرفتند. همچنین در عملیاتی دیگر در منطقه عقره و در جادة شیلادزه به دیرلوک دو خودروی نظامی و یک زره‌پوش منهدم شد و یکی از فرماندهان نظامی عراق به‌نام جحی طاهریانی به هلاکت رسید.[۱] دربارة عملیات و اقدامات نیروهای مبارز شیعی عراق در جنوب و مرکز عراق، هفته‌نامه العمل الاسلامی وابسته به مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق گزارشی از سلسله عملیات نیروهای انقلابی مسلمان عراق به نام گروه شهید سمیر جلالی که در دو ماه نخست سال جاری علیه نیروهای بعثی عراق انجام شده است، منتشر کرد. در این هفته‌نامه گزارش‌هایی از حمله به مقر حزب بعث در بخش الطار استان سلیمانیه، حمله به منطقه الفضیله در بغداد، بمب‌گذاری در مقر حزب بعث در منطقه الشوصه در شهر کاظمین، حمله به مقر حزب بعث در شهرک الشعلة بغداد، عملیات بمب‌گذاری در مرکز تولید برق در منطق الکرادة بغداد و مخازن مرکزی ایستگاه برق فرات‌الاوسط در جاده نجف و همچنین ترور دو مقام امنیتی در شهر علی‌غربی و ابوغریب درج شده است.[۲]
گزارش- 112
کاردار موقت نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل امروز در نامهای به دبیرکل سازمان ملل نوشت: بنا به اطلاع دولت متبوعم، در ساعت 23 مورخ 24 می 1987 (3/3/1366) توپخانه عراق یک گردان از تیپ مستقر در بانه را مورد حمله شیمیایی قرار داد.[۳]
گزارش- 113
نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی در ادامة اجرای مأموریت نظارت بر کشتیرانی در محدوده آبهای تنگه هرمز، هشت کشتی تجاری و نفتکش خارجی را شناسایی و بازرسی کرد که به‌دلیل مشاهده نشدن موارد مشکوک در این کشتیها، به آنها اجازه ادامه مسیر داده شد.[۴]
گزارش- 114
در ادامه اعزام نیروهای رزمنده به جبهه‌های نبرد، امروز نیز چند گردان بسیجی از تهران راهی جبهه‌های نبرد شدند.[۵]
گزارش- 115
در واکنش به حمله روز گذشته به نفتکش یونانی، یکی از مقامهای بنگاه روابط کارگری مالکین کشتی‌‌های ژاپنی گفت: «دریافت گزارش‌های مربوط به حمله به نفتکش یونانی ما را بر آن داشت تا از سرگیری زودرس سفر کشتیهایمان به شمال خلیج‌فارس را تحت بررسی جدی قرار دهیم. تنها امیدواری ما این است که کوراناری وزیرخارجه ژاپن، در جریان دیدارش از ایران، بتواند ایران را به توقف حملات خود به نفتکشها متقاعد سازد.»[۶]
گزارش- 116
آیت‌الله خامنه‌ای رئیس‌جمهور و رئیس شورای عالی دفاع، در گفت‌وگویی با روزنامه آساهی ژاپن دربارة شرایط پایان جنگ، عملکرد شورای امنیت سازمان ملل و ژاپن در تعدیل بحران جاری، سیاست قدرتهای بزرگ و به‌ویژه امریکا در افزایش تشنج، سیاست ایران در دور نگاه داشتن منطقه از دخالت قدرتهای بزرگ و... مطالبی بیان کرد. رئیس شورای عالی دفاع دربارة پایان دادن به جنگ و انتظارات ایران گفت: «بیشترین تکیه ما در این مورد تنبیه متجاوز است. این مسئله بسیار مهمی است زیرا اگر متجاوز تشویق شود، این در حقیقت تشویق تجاوز است و این بدان معناست که برای همیشه صلح و امنیت را در این منطقه فراموش کنیم. همة کمکهاییکه تاکنون به رژیم عراق شده است، به منزلة تشویق متجاوز بوده است و اگر جنگ با همین وضع تمام شود، متجاوز احساس می‌کند که ضرری نکرده است. روی این اصل، ما بر روی تنبیه متجاوز تأکید بسیاری داریم و این امر به خاطر این است که بدون تنبیه متجاوز، صلح و امنیت در مرزهای ما و عراق و در کل منطقه فکری خام و آرزویی دست نیافتنی خواهد بود و شرط اصلی ما تنبیه متجاوز است.» آیت‌الله خامنه‌ای در پاسخ به خبرنگار روزنامة آساهی که دربارة وجود برخی مشکلات در بین مردم و راه‌حل آن سؤال کرد، اظهار داشت: «ما تلاش زیادی می‌کنیم. البته اگر قرار بود ما آغازگر جنگ باشیم و به استقبال این مشکلات برویم، یقیناً این کار را نمی‌کردیم، اما جنگ و مشکلات بر ما تحمیل شده است. ما حداکثر تلاشمان را برای بسیج امکانات کشور و نیروهای موجود در کشور برای حل این مشکلات کرده‌ایم ولی مطمئنیم بسیاری از این مشکلات تا پایان جنگ باقی خواهند ماند و تنها پس از پایان جنگ است که ما فرصت خواهیم کرد برخی از این مشکلات را حل کنیم.» رئیس‌جمهور دربارة عملکرد شورای امنیت و نقش ژاپن در این شورا گفت: «ژاپن در شورای امنیت سازمان ملل متحد می‌تواند نقش بسیار مفیدی را ایفا کند. شورای امنیت متأسفانه تجربه تلخی را در طول چندسالة جنگ برای ملت ما باقی گذاشته است. ... روی این اصل، مردم ما نسبت به شورای امنیت مأیوس هستند و از آن خاطره خوبی ندارند. ژاپن که در حال حاضر عضو شورای امنیت است، باید روی این شورا تأثیر بگذارد تا مواضع درست، واقع‌بینانه و توأم با حق بگیرد و کوتاهی‌های گذشته را جبران کند. فکر می‌کنم این خدمت ژاپن پیش از آنچه که به ایران و سرانجام جنگ باشد، خدمتی است که در حق شورای امنیت و سازمان ملل کرده است و بنابراین نقش ژاپن نقشی مؤثر است.» آیت‌الله خامنه‌ای در پاسخ به پرسش دیگر خبرنگار این روزنامه که پرسید، آیا فکر نمی‌کنید تحرکات امریکا و شوروی منجر به انزوای ایران شود؟ گفت: «اگر از دیدگاه ابرقدرتها نگاه کنیم، یقیناً آنها به قصد فشار بر جمهوری اسلامی این اقدامات را انجام می‌دهند و یکی از مقاصد آنان ممکن است همین امر باشد، لکن برخورد ما با مشکلات برخوردی فعال و علاج‌جویانه است و فکر می‌کنیم دولت‌ها و به‌خصوص ملت‌ها وضع ما را به‌خوبی درک می‌کنند. ما در خلیج‌فارس در حقیقت از منافع عمومی ملت‌های این منطقه و با دیدی گسترده‌تر از منافع جهانی کشورها دفاع می‌کنیم و این نقش، خود موجب این می‌شود که کشورها در صورتی که واقع‌بینانه به مسائل خلیج‌فارس نگاه کنند، این نقش را نقشی مفید و ارجمند بدانند.» رئیس شورای عالی دفاع همچنین دربارة اقدام احتمالی ایران در بستن تنگة هرمز اظهار کرد: «نمی‌توان این احتمال را نفی کرد، لکن چیزی هم نیست که به آسانی در مورد آن اقدام کنیم. البته روزی که راه تجاری ما به‌کلی بسته شود و تصمیمی همه جانبه علیه رفت و آمد تجاری و نفتی ما اتخاذ شود، آن وقت طبیعتاً تنگه هرمز برای همه، منطقه ناامنی خواهد بود.» ایشان دربارة افزایش حضور امریکا در منطقه و امکان درگیری بین ایران و امریکا گفت: «حضور نظامی امریکا در خلیج‌فارس مشکلاتی را با خود دارد و به همین دلیل، ما همواره اصرار داشته و داریم که حضور نظامی ابرقدرتها به خصوص در خلیج‌فارس کاهش یابد و از بین برود. خلیج‌فارس منطقه‌ای تجاری است و با اقتصاد بسیاری از کشورها و از جمله ژاپن سروکار دارد و علت این امر که ما از آغاز با حضور نظامی امریکا در خلیج‌فارس مخالفت کرده‌ایم، همین بوده که ابرقدرتها هرجا حضور نظامی داشته باشند، ناامنی و ترس از درگیری نظامی در آن منطقه ایجاد می‌شود. البته ما تا آنجا که مجبور نشویم، اقدام نخواهیم کرد لکن هیچگونه تحمیلی را نیز قهراً قبول نخواهیم کرد.» رئیس‌جمهور دربارة حضور شوروی در منطقه، چنین اظهار نظر کرد: «ما نظرمان را نسبت به حضور نظامی (ابرقدرتها) در خلیج‌فارس صریحاً اعلام کرده‌ایم و معتقدیم که حضور نظامی شوروی نیز مانند حضور امریکا و دیگر قدرتها در خلیج‌فارس موجب ناامنی است. البته در یکی دو هفته اخیر هم ناوگان‌های شوروی و هم برخی ناوگان‌های دیگر در خلیج‌فارس کاهش یافته است.» آیت‌الله خامنه‌ای دربارة نحوه تأثیر اجلاس ونیز در کاهش بحران خلیج‌فارس گفت: «به نظر ما عامل اصلی ناامنی در خلیج‌فارس باید شناخته و علاج شود. عامل اصلی، رژیم عراق است که حمله به خطوط کشتیرانی و نفتکشها را آغاز کرد و موجب ناامنی شد. من فکر می‌کنم اگر در سطح کشورهای بزرگ دنیا بنا باشد که نقشی در مسئله خلیج‌فارس ایفا شود، این نقش باید فشار بر رژیم عراق باشد تا از حمله به نفتکشها و آتش‌افروزی در خلیج‌فارس خودداری کند و ژاپن هم می‌تواند نقش مؤثری را در این زمینه ایفا کند.»[۷]
گزارش- 117
اظهارات آقای هاشمی رفسنجانی، سخنگوی نمایندگی ایران در سازمان ملل و مسئول ستاد تبلیغات جبهه و جنگ دربارة تلاش ایران برای استقرار موشک‌های کرم ابریشم در سواحل خلیج‌فارس و اقدامات تبلیغاتی و تهدیدات امریکا در این زمینه. آقای هاشمی رفسنجانی نمایندة امام در شورای عالی دفاع، درباره چگونگی بهدست آوردن این موشک‌ها گفت: «همه از جمله امریکا و روس‌ها می‌دانند که ما سال گذشته در عملیات والفجر8 یک سایت موشک عراقی را در فاو گرفتیم. تا آن زمان هیچکس به عراق اعتراض نکرده بود که چرا این موشک‌ها را دارد و چه کسی به او داده است. عراق لااقل دویست موشک به بنادر ماهشهر و خورموسی هر روز شلیک می‌کرد و آنها قدرت او را به رخ ما می‌کشیدند. ولی الآن به چین اعتراض می‌کنند که او اینها را به ما داده است ولی خود آنها می‌دانند که ما این موشک‌ها را غنیمت گرفته و از عراق مصادره کرده‌ایم.» وی افزود: «قدرتهای بزرگ، قدرت کپی‌سازی ما را دریافته‌اند و از طرفی می‌دانند که در ایران تکنولوژی ساخت موشک وجود دارد و با توجه به دستیابی ایران به این موشک‌ها در یک سال‌ونیم پیش، امکان کپی‌سازی و تولید آنها برای ما در این مدت بسیار زیاد بوده است.» آقای هاشمی همچنین در خصوص اظهارات برخی مقامات امریکایی دربارة حمله به محل استقرار این موشک‌ها گفت: «اگر امریکا فکر می‌کند که می‌تواند این موشک‌ها را بزند، باید بداند که این موشک‌ها چیزی نیست که در جای ثابتی نصب شود بلکه بر روی کامیون متحرک قرار دارد و حمله به یک کشتی که با سرعت محدود در تنگه هرمز در تردد است توسط این موشک‌ها مشکل نیست و باید اذعان کرد که مرکزی برای این موشک‌ها وجود ندارد و از سوی دیگر، با توجه به امکانات ما انواع و اقسام راههای استفاده از این موشک‌ها برای جمهوری اسلامی وجود دارد.» وی با تأکید بر حوادث اخیر در خلیج‌فارس گفت: «ابرقدرتها واقعاً در حوادث یک ماه گذشته تحقیر شدند و دو ابرقدرت روس و امریکا علی‌رغم وحدت عمل در خلیج‌فارس، هم‌اکنون در حال بازگشت و عقب‌نشینی هستند.»[۸] سخنگوی هیئت نمایندگی ایران در سازمان ملل متحد (امیر زمینی) نیز در گفت‌وگو با یونایتدپرس گفت: «... نمونه اولیه موشک‌های مورد بحث، در هجوم ایران در هجده ماه پیش، از عراق به غنیمت گرفته شدند و ایران پس از بهدست آوردن نمونه اصلی، شروع به ساختن موشک‌های مشابه کرد.» وی در پاسخ به این پرسش که چگونه کشوری که دانش شناخته شده‌ای از ساختن موشک ندارد، پس از هجده ماه توانسته است از روی یک سلاح پیچیده با برد 50 مایل نمونه‌برداری کند؟ گفت: «احتیاج مادر اختراع است.» او افزود: «ایران همچنین موشک دیگری می‌سازد که یک اسلحه زمین‌به‌زمین به نام عقاب است.»[۹] کمال خرازی مسئول ستاد تبلیغات جبهه و جنگ نیز درباره اظهارات برخی مقامات امریکا مبنی‌بر حمله به پایگاههای استقرار موشک‌های سیلک ورم (کرم ابریشم) گفت: «حرکت‌های امریکا و اظهارات روزهای اخیر مقامات آن کشور در مورد خلیج‌فارس پیش از هرچیز یک تبلیغات عوام‌فریبانه است و همه می‌دانند دادن اینگونه هشدارها یک کار تبلیغاتی روانی است و تنها برای صفحات اول روزنامه‌ها مفید است.» وی انگیزه امریکا از ایجاد هیجانات سیاسی تبلیغاتی در روزهای اخیر را جبران شکست سیاستهای خاورمیانه‌ای دولت ریگان توصیف کرد و گفت: «هدف جنجال‌های عوام‌فریبانه امریکا در روزهای اخیر جلب افکار عمومی مردم امریکا و کسب مجدد اعتماد حکام منطقه است. این نمایش همبستگی، بدون شک ترغیب دولت‌های کوچک منطقه خلیج‌فارس را به خرید تولیدات مازاد صنایع نظامی امریکا به‌دنبال خواهد داشت.» وی همچنین در جواب اظهارات برژینسکی که خروج امریکا را از منطقه به منزله پیروزی ایران خوانده بود، گفت: «چه امریکاییها خوششان بیاید و چه بدشان بیاید، این امروز یک واقعیت است و همانگونه که برژینسکی در مقاله خود کنترل ایران بر خلیج‌فارس را ده برابر سخت‌تر از از دست دادن ایران در پی انقلاب اسلامی توصیف کرده است، ما در انتظار شکست‌ها و شرمندگیهای بیشتری برای امریکاییها در این منطقه هستیم.»[۱۰]
گزارش- 118
علی‌اکبر ولایتی وزیرخارجه جمهوری اسلامی ایران، در دیدار با وزیران خارجة نیکاراگوئه و گینه گفت: «ما مخالف هرگونه تشنج و حمله به کشتیها در خلیج‌فارس هستیم و به نظر ما کشورهایی که مخالف این تشنجات هستند، باید به رژیم عراق فشار بیاورند تا دست از شرارت در خلیج‌فارس بردارد. ما اگر بخواهیم راه‌حل مطمئن و دائمی برای جنگ داشته باشیم، باید منطقه آرام باشد.»[۱۱]
گزارش- 119
میرحسین موسوی نخست‌وزیر جمهوری اسلامی ایران، دربارة ارتباط مجامع دانشگاهی با جنگ و جهاد و فعالیت بیشتر دانشگاه‌‌ها در زمینه‌های علمی و توجه به ابعاد تأثیرگذار جنگ ایران در جوامع دیگر و تقویت شاخه‌های علوم انسانی در این زمینه طی سخنانی گفت: «در چنین شرایطی در کنار همة کارهایی که صورت می‌گیرد، بررسی نظری جنگ در دانشگاه‌‌ها باید نقش بالایی را برای حرکت‌های سیاسی و اجرایی دانشجویان داشته باشد.» وی افزود: «دانشجویان و دانشگاهیان باید دائماً در حال گسترش آگاهی‌های خود از رویدادهای جهان، مبارزات حق و باطل تاریخ کشور خود و حرکت‌های گروههای مختلف فکری جامعه بوده و آنها را به نقد بکشند.» ایشان همچنین گفت: «تحقیقات در دانشگاه‌‌ها نباید به شاخه‌های فنی مهندسی و تجهیزات و ابزارسازی محدود گردد. گرچه این ابداعات و ابتکارات در این زمینه برای مقاومت ما در جنگ تحمیلی مهم است، اما تحقیقات در زمینه علوم انسانی نیز به همان اندازه برای کشور ما حیاتی و در آینده انقلاب اسلامی مؤثر است و کار در این دو زمینه مکمل یکدیگرند.» وی ادامه داد: «گرچه از سوی گروههای چپ و راست در زمینه جامعه‌شناسی جنگ تحقیقاتی صورت گرفته است که در تحلیل‌ها علیه مقاومت مردم مسلمان ما به کار می‌رود، اما از دانشگاه‌‌ها در مورد اثرات جنگ در اقتصاد و آگاهی ملت ما و ملت‌های دیگر و موضعگیری در جهان، تحقیقات زیادی نمی‌یابیم و این در حالی است که مهمترین مسئله ما جنگ است. هیچ‌چیز به اندازه آن در سرنوشت و آینده انقلاب اسلامی تأثیر نخواهد داشت.» مهندس موسوی همچنین بر لزوم تغییر و تحول در نیروهای دانشگاهی با استفاده از جنگ اشاره کرد و گفت: «از جنگ تحمیلی باید به‌عنوان یک ابزار کارآمد برای بسیج همه نیروها در دانشگاه‌‌ها و جامعه استفاده کرد و با ایجاد تغییر و دگرگونی در نیروهای نامحدود آن، برای حفظ شعارهای اصلی انقلاب اسلامی و پیروزی در جنگ و نظام از آنها بهره‌برداری کامل کرد.» وی افزود: «حرکت دانشجویان و دانشگاهیان به‌سوی جنگ یک حرکت آگاهانه و ناشی از درک آنان بر اثرگذاری ابعاد مختلف این جنگ در سرنوشت انقلاب اسلامی در سطح جهان است و آنچه امروز در خلیج‌فارس می‌گذرد، نشان می‌دهد که این جنگ چقدر می‌تواند در سرنوشت اسلام در جهان مؤثر باشد.»[۱۲]
گزارش- 120
به گزارش رادیو بغداد، صدام حسین رئیس‌جمهوری و فرمانده کل نیروهای مسلح عراق، امروز هنگام اعطای نشان شجاعت به گروهی از نیروهای برگزیده نظامی عراق تأکید کرد: «نیروهای مسلح دلاور و قهرمان و عظیم عراق نه فقط برای عراقی‌ها در زمان حال و گذشتة کهن آنها نمونه‌ای از قهرمانی و دلاوری و عظمت می‌باشد، بلکه برای امت پرافتخار عرب در طول تاریخ نمونه‌ای از قهرمانی و دلاوری و عظمت است.» صدام حسین افزود: «در زندگی برای ما هیچ چیز از این یقین، یقین‌تر نیست که به یاری خداوند پیروز خواهیم شد و بیش از آنچه که در نبردهای "روز عظیم" و "درو بزرگ" - که نبرد "میلاد" جزئی از نبرد "درو بزرگ" بود - به دست آمد، به شرافت و پرچم برافراشته نصیب شما خواهد کرد.»[۱۳] آسوشیتدپرس نیز درباره سخنان صدام گزارش داد: «صدام حسین روز چهارشنبه (امروز) به ملت عراق قول داد که کلیه سرزمین‌های تحت اشغال ایران را بازپس گیرد. صدام در حالی که به افسران و سربازان عراقی نشان شجاعت در جنگ می‌داد، گفت: هر ارتفاعی یا هر تپه شنی و بیابانی را که دشمن اشغال کرده، از مردمک چشمشان بیرون خواهیم کشید. ایران از انجام هر نوع پیشروی مهمی در جنگ عاجز بوده و شکست خورده است. صدام با اشاره به تاکتیک‌های ایرانیان در شمال مبنی‌بر انجام حملات کوچک، افزود: ایرانی‌ها یک گلولـه به اینجا و آنجا شلیک می‌کنند، فقط به‌خاطر اینکه ادعا کنند به پیروزی بزرگی دست یافته‌اند. صدام افزود: شما شاهد خواهید بود ایران چگونه درهم خواهد شکست و ما طرف برنده جنگ خواهیم بود.»[۱۴]
گزارش- 121
با وجود آنکه محافل سیاسی به عدم موفقیت امریکا در همراه ساختن کشورهای صنعتی جهان برای اعمال فشار بیشتر به ایران و به‌ویژه اعمال تحریم تسلیحاتی علیه این کشور اعتقاد دارند، امروز ریگان از بیانیه روز گذشته اجلاس سران هفت کشور صنعتی جهان اعلام رضایت کرد. به گزارش یونایتدپرس، رونالد ریگان رئیس‌جمهوری امریکا، از جانبداری متحدان این کشور از پیشنهادهای مربوط به خلیج‌فارس در سیزدهمین اجلاس اقتصادی در ونیز ابراز خشنودی کرد و گفت: «بازنگهداشتن این آبراه حیاتی از هدف‌های مهم و استراتژیک ما است. شما می‌دانید که متحدان امریکا از هم‌اکنون نیروی قابل توجهی در خلیج‌فارس دارند. انگلستان 18 درصد نیروی دریایی خود را در آن منطقه مستقر کرده است. این نیرو در سال جاری بیش از یکصد کشتی بازرگانی را در خلیج‌فارس و تنگه هرمز اسکورت کرده است. حضور نیروی دریایی فرانسه نیز در منطقه قابل توجه است.» وزیرخارجه امریکا (جورج شولتز) نیز گفت: «ما آنچه فکر می‌کنیم لازم و ضروری است، بهدست آوردیم.»[۱۵] شولتز در مصاحبه با تلویزیون ای.بی.سی امریکا، درباره سایر نتایج کنفرانس گفت: «از نتایج مذاکرات کنفرانس سران در مورد جنگ ایران و عراق این است که ژاپنی‌ها مایلاند پرداخت هزینه‌هایی را دراین‌باره مورد بررسی قرار دهند. همچنین اگر جنگ پایان یابد و یک دوران بازسازی آغاز شود، آنها آماده‌اند تا دست به کار شوند. ژاپن تصمیم گرفته است وزیرخارجه‌اش را به ایران گسیل دارد.»[۱۶] فرانک کارلوچی مشاور امنیت ملی ریگان نیز در مصاحبه با رادیو امریکا دربارة رضایت کشورش از بیانیة ونیز، عدم نگرانی هم‌پیمانان امریکا از اقدام نظامی یک‌جانبه این کشور در خلیج‌فارس و اطمینان از رفت و آمد بی‌خطر کشتی‌‌های امریکایی در خلیج‌فارس مطالبی بیان کرد. وی گفت: «ایالات متحده از بیانیه کنفرانس هفت کشور صنعتی غرب دربارة اوضاع خلیج‌فارس بسیار خرسند است.» وی افزود: «بیانیه کنفرانس اقتصادی ونیز همان چیزی است که امریکا از شش کشور دیگر شرکت‌کننده در کنفرانس انتظار داشت. بیانیه کنفرانس اقتصادی هفت کشور صنعتی غرب در ونیز از جمله بر اصل آزادی کشتیرانی در خلیج‌فارس تأکید می‌کند و قرار می‌گذارد که در مورد چگونگی اطمینان از این امر مشورتهای لازم بیشتری انجام گیرد.» رادیو امریکا درباره اظهارات کارلوچی افزود: «مشاور امنیت ملی کاخ سفید گفت: ایالات متحده در پی جلب حمایت نظامی متحدان خود نبود. وی این گزارش‌هایی را که برخی از متحدان امریکا این کشور را جنگ‌طلب خوانده و ابراز نگرانی کرده‌اند، تکذیب کرد و گفت: متحدان امریکایی نه در جلسات رسمی و نه در جلسات چندجانبه و نه در گفت‌وگوهای غیررسمی خود که در سطح من یا مدیرکل وزارت امورخارجه انجام گرفته، از توسل یک‌جانبه به زور در خلیج‌فارس ابراز نگرانی نکرده‌اند بلکه تا آنجایی که من پیوسته شنیده‌ام، آنان از آنچه من در خلیج‌فارس انجام می‌دهم، ابراز حمایت کرده‌اند. فرانک کارلوچی گفت، بیانیه کنفرانس ونیز تنها پس از 45 دقیقه بحث به تصویب رسید. وی گفت، در این زمینه هماهنگی بسیاری وجود دارد.»[۱۷] کارلوچی در پاسخ به این پرسش که آیا اجرای حمله‌ای علیه ایران در صورت استقرار موشک‌های کرم ابریشم امکان‌پذیر است یا خیر؟ گفت: «ما راههای نظامی را در نظر نداریم زیرا کشتی‌‌های ما به‌خوبی می‌توانند از خود و همچنین از کشتیهایی که آنها را اسکورت می‌کنند، دفاع کنند.»[۱۸] از سوی دیگر، به گزارش روزنامه‌های واشنگتن پست و هرالد تریبیون، زبیگنیو برژینسکی مشاور امنیت ملی سابق امریکا، تأکید کرد: «خروج امریکا از خلیج‌فارس نشان خواهد داد که آیت‌الله خمینی و هواداران وی اکنون کنترل خلیج‌فارس را در اختیار گرفته‌اند و برای امریکا این شکست ده‌بار سخت‌تر از از دست رفتن ایران خواهد بود.» وی خواستار کاهش نیروهای امریکایی در کشورهای اروپایی عضو سازمان ناتو و افزایش نیروهای آن کشور در خلیج‌فارس شد. برژینسکی با تأکید بر رقابت همیشگی شرق و غرب گفت: «کنترل ایران بر این منطقه موقت خواهد بود و عقب‌نشینی امریکا از خلیج‌فارس نهایتاً به سود شوروی تمام خواهد شد.» وی افزود: «امریکا هیچ راهی جز ایستادگی در برابر تهدید علیه منافع غرب در خلیج‌فارس ندارد. چنانچه امریکا طبق پیشنهاد برخی از نمایندگان کنگره از منطقه خارج شود، معنای آن این خواهد بود که طی ده سال آینده موقعیت امریکا در منطقه سقوط خواهد کرد.»[۱۹] خبرگزاری فرانسه نیز از بازتاب بیانیه کنفرانس ونیز در مطبوعات عراق گزارش داد: «رسانه‌های عراقی ضمن انتشار متن اعلامیه کنفرانس سران هفت کشور صنعتی در مورد جنگ ایران و عراق و خلیج‌فارس، در حقیقت اولین واکنش موافق مقامات عراقی با موضعگیری هفت کشور را نشان دادند.» این خبرگزاری می‌افزاید: «درخواست کنفرانس ونیز جهت پایان گرفتن جنگ از راه مذاکره، ضمن محترم شمردن تمامیت ارضی و استقلال دو کشور متخاصم، کاملاً منطبق با نظرگاه‌های عراقی است.»[۲۰]
گزارش- 122
در پی درخواست کویت از امریکا برای حفاظت از کشتی‌‌های کویتی در منطقه خلیج‌فارس، امروز رادیو بی‌بی‌سی از اقدام این کشور برای توسعه طرح اسکورت خبر داد. این رادیو به نقل از منابع وزارت دفاع امریکا اعلام کرد: کویت از انگلیس، فرانسه، هلند و چین درخواست کرده است که برای حفاظت از کشتیرانی در آبهای خلیج‌فارس یک طرح بین‌المللی را به اجرا بگذارند.[۲۱] بی‌بی‌سی افزود: «وزارت دفاع انگلیس تماس کویت را تکذیب کرده است اما به‌نظر می‌رسد که کویت از طریق شرکت نفتکش خود با شرکت‌های کشتیرانی انگلیس تماس گرفته باشد. قصد کویت از اینکار برافراشتن پرچم انگلیس بر فراز کشتیهایی است که برای آن کشور نفت حمل می‌کنند. چین نیز ظاهراً کاملاً دست رد بر سینه کویتی‌ها نزده است. شواهد نشان می‌دهد که کویت با این طرح خود قصد دارد تا حد امکان پای کشورهای بیشتری را به منظور بین‌المللی کردن جنگ عراق و ایران، باز کند.»[۲۲] سخنگوی دولت چین نیز امروز در تأیید این خبر گفت که کویت خواهان حفاظت چین از نفتکشهای کویتی شده است. رادیو امریکا ضمن اعلام این خبر افزود: «به گفته این سخنگو، دولت چین سرگرم بررسی این درخواست کویت است. امروز یک دیپلمات کویتی در پکن مسئله درخواست کویت را برای حراست چین از نفتکشهای کویتی تکذیب کرد. دیپلماتهای غرب در پکن می‌گویند: درخواست کویت واکنشی به داد و ستد اسلحه و نفت بین ایران و چین است که بنا به گزارشها در 23 مه به امضا رسیده است.»[۲۳]
گزارش- 123
سخنگوی وزارت خارجه چین گزارش‌های متعدد محافل غربی به نقل از مقامات امریکایی دربارة انجام گرفتن یک معامله نفتی بین ایران و چین که بر اساس آن، چین در مقابل دریافت نفت از جمهوری اسلامی ایران یک کارخانه تولید سلاح در این کشور تأسیس خواهد کرد را تکذیب کرد. وی همچنین از اظهارات برخی از مقامات امریکایی دربارة تلاش چین برای تأمین اسلحة ایران - از جمله تحویل موشک‌های کرم ابریشم - ابراز شگفتی نمود و آن را رد کرد.[۲۴] در این حال، خبرگزاری یونایتدپرس از اختلاف‌نظر میان مقامات امریکایی دراین‌باره گزارش داد: «هاوارد بیکر رئیس ستاد کاخ سفید، با گفتن اینکه وی تکذیب چین را در مورد فروش یا تحویل سیلک ورم به ایران باور دارد، دراین‌باره با فرانک کارلوچی مشاور امنیت ملی ریگان، اختلاف دارد. بیکر به تلویزیون ای.تی.سی در ونیز گفت: من بیانیه دولت چین را در مورد اینکه آنها موشک‌ها را به ایران نفروخته یا تحویل نداده‌اند، می‌پذیرم. اما یک مقام بلندپایه امریکایی در ونیز و یک مقام وزارت خارجه در واشنگتن فوراً سخنان بیکر را رد کردند و گفتند: تردیدی در مورد تحویل این موشک‌ها از سوی چین وجود ندارد.»[۲۵] از سوی دیگر، کره‌شمالی این ادعا را که آن کشور موشک‌های ساخت چین را در اختیار ایران گذاشته است، یک دروغ شاخدار خواند که برای ضربه زدن به اعتبار کره‌شمالی طرح‌ریزی شده است. خبرگزاری رسمی کره‌شمالی با انتقاد شدید از امریکا و کره‌جنوبی، این دو کشور را متهم کرد که با انتشار اینگونه گزارش‌های دروغ، می‌کوشند تا توجه عمومی را از بی‌نظمی شدید سیاسی در کره‌جنوبی منحرف کنند. این خبرگزاری دربارة موضع کره‌شمالی در ارتباط با بحران خلیج‌فارس اعلام کرد: «موضع ثابت و پایدار جمهوری کره‌شمالی این است که نه تنها در جنگ خلیج[فارس] مداخله نکند، بلکه از هرگونه اقدامی که ممکن است باعث تشدید اوضاع در منطقه شود، دوری گزیند.»[۲۶]
گزارش- 124
به گزارش خبرگزاری تانیوگ، یاساهیرو ناکازونه نخست‌وزیر ژاپن، درباره برقراری صلح بین ایران و عراق گفت: «در صورتی که ایران و عراق به مخاصمات خود پایان دهند، ژاپن آماده است برای بهبود اوضاع اقتصادی دو کشور کمک کند.» وی افزود: «ژاپن به کوشش‌های خود برای برقراری آتش‌بس بین دو کشور متخاصم خلیج‌فارس ادامه خواهد داد.»[۲۷] در این حال، رادیو امریکا گزارش داد: «چین نیز مصرّاً از ایران و عراق خواست از حمله به نفتکشها در خلیج‌فارس خودداری کنند. وزارت خارجه چین اعلام کرد که دولت چین دربارة ایمنی کشتیرانی بین‌المللی در خلیج‌فارس به‌شدت نگران است. سخنگوی وزارت خارجه چین در یک کنفرانس مطبوعاتی در پکن گفت: "چین امیدوار است طرفهای درگیر خویشتن‌داری پیشه کنند و از تهدید و حمله به نفتکشها و کشتی‌‌های بازرگانی در خلیج‌فارس دست بردارند". سخنگوی وزارت خارجه چین افزود: دولت چین از هر دو کشور ایران و عراق می‌خواهد که هرچه زودتر به جنگ خلیج‌فارس خاتمه دهند.»[۲۸] در این حال، خبرگزاری رویتر از همکاری چین با شورای امنیت خبر داد. این خبرگزاری به نقل از منابع دیپلماتیک اعلام کرد: «چین که به ندرت از ابتکارات ابرقدرتها راضی می‌باشد، در مورد طرح صلح خلیج‌فارس که مورد حمایت امریکا و شوروی قرار گرفته، استثنا قائل شده است. به گفته این منابع، بعید به‌نظر می‌رسد که چین درخواست پیشنهادی شورای امنیت را برای آتش‌بس بین ایران و عراق وتو کند. در این طرح پیش‌بینی شده است که چنانچه به این درخواست اعتنایی نشود، می‌توان دست به اقداماتی عملی زد. تردید و دودلی این کشور [چین] می‌تواند هرگونه اقدامی را به تأخیر اندازد. امریکا، شوروی، چین، فرانسه و انگلیس پنج عضو دائمی شورای امنیت چندین‌ماه به‌طور خصوصی درباره یک راه‌حل توأم با تهدید برای پایان دادن به جنگ خلیج[فارس] مذاکره کرده‌اند.»[۲۹]
گزارش- 125
علل گرایش امریکا به بین‌المللی کردن بحران خلیج‌فارس و زمینه‌سازی برای اقدامات آتی، طی مقاله‌ای در نشریه دفتر سیاسی سپاه مورد بحث قرار گرفته است. در این مقاله آمده است: «عواملی که منجر به بی‌اثر شدن اقدامات انفرادی واشنگتن گردید، امریکا را در جهت گزینش استراتژی بین‌المللی کردن بحران خلیج‌فارس سوق داد. به همین دلیل می‌توان از قبل دریافت که با این حساب، دامنه معضلات امریکا در تحقق این استراتژی گسترده بوده و به عوامل متعددی بستگی پیدا کرده است. ... این هدف استراتژیک واشنگتن به نقل از اکثر استراتژیستهای غرب بر سه پایه زیر استوار است: 1- جلوگیری از رشد رادیکالیسم اسلامی در منطقه. 2- جلوگیری از نفوذ شوروی و تقویت نیروی دریایی این کشور در آبهای خلیج‌فارس. 3- حفظ امنیت کشتیرانی در آبراه بین‌المللی هرمز برای غرب. لذا عواملی که می‌تواند به تحقق استراتژی بین‌المللی کردن بحران خلیج‌فارس کمک نماید، نمی‌بایست با سه هدف فوق در تعارض باشد. لکن اینک شاهدیم که واشنگتن برای تحقق این استراتژی با دست خود پای مسکو را به منطقه باز کرده است.» در ادامه این مقاله درباره اقدامات شوروی و مواضع اخیر این کشور آمده است: «موضع شوروی در قبال جنگ ایران و عراق و بحران خلیج‌فارس تابعی از سایر بحرانها و مشکلات بین این کشور با غرب است. به دنبال دیدارها و گفت‌وگوهای بین ریچارد مورفی و پتروفسکی همکاری‌هایی میان شوروی با غرب مشاهده می‌شود که دلایل آن را می‌توان از یک سو اولویتهای حل بحران جنگ و بحران افغانستان و از سوی دیگر افزایش آرام حضور نیروی دریایی و نفوذ سیاسی اقتصادی مسکو در کشورهای خلیج‌فارس و کسب امتیازاتی از غرب در زمینه حل مناقشات اعراب و اسرائیل در قالب کنفرانس بین‌المللی صلح قلمداد نمود. از این‌رو، مسکو برای اینکه میزان صداقت واشنگتن را در دیگر زمینه‌ها آزموده باشد، مشارکت با طرح بین‌المللی کردن بحران خلیج‌فارس را به‌طور محتاطانه‌ای برگزیده است. زیرا این طرح که در ظرفیت محدودتری امکان پیاده شدن احتمالی داشته و آزمون عملی طرفین را نیز به همراه دارد، می‌تواند الگوی مناسبی برای شکل‌گیری یک توافق بین‌المللی پیرامون جنگ گردد.»[۳۰]
منابع و مآخذ روزشمار 1366/03/20
- ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 20/3/1366، ص2.
- ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 20/3/1366، ص2.
- ↑ مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، جنگ ایران و عراق در اسناد سازمان ملل متحد، جلد6، ترجمه محمدعلی خرمی، تهران: مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، 1388، ص239.
- ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 23/3/1366، ص2.
- ↑ روزنامه رسالت، 21/3/1366، ص2.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 80، 20/3/1366، ص16، توکیو - خبرگزاری رویتر، 20/3/1366.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 20/3/1366، ص2؛ و - روزنامه رسالت، ص3؛ و - روزنامه کیهان، 20/3/1366، ص2.
- ↑ روزنامه کیهان، 20/3/1366، ص2؛ و - روزنامه جمهوری اسلامی، 23/3/1366، ص2.
- ↑ مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، جنگ ایران و عراق در اسناد سازمان ملل متحد، جلد6، ترجمه محمدعلی خرمی، تهران: مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، 1388، ص239.
- ↑ روزنامه کیهان، 20/3/1366، ص2؛ و - روزنامه جمهوری اسلامی، 23/3/1366، ص2.
- ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 20/3/1366، ص10.
- ↑ روزنامه کیهان، 21/3/1366، ص3.
- ↑ واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، 21/3/1366، ص4، رادیو صوت‌الجماهیر (عربی)، 20/3/1366.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 23/3/1366، ص14.
- ↑ واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، 23/3/1366، ص24، رادیو بی‌بی‌سی، 21/3/1366؛ و - روزنامه کیهان، 20/3/1366، ص2.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 84، 22/3/1366، ص6، خـبرگزاری کویت، 21/3/1366.
- ↑ واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، 21/3/1366، ص11، رادیو امریکا، 20/3/1366.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 83، 21/3/1366، ص16، ونیز - خبرگزاری یونایتدپرس، 20/3/1366.
- ↑ روزنامه رسالت، 20/3/1366، ص12.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 83، 21/3/1366، ص3، بغداد - خبرگزاری فرانسه، 20/3/1366.
- ↑ همان، ص14، رادیو بی‌بی‌سی، 20/3/1366.
- ↑ همان، ص10، رادیو بی‌بی‌سی، 20/3/1366.
- ↑ واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، 21/3/1366، ص10، رادیو امریکا، 20/3/1366.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 21/3/1366، ص18.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 23/3/1366، ص14.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 83، 21/3/1366، ص5، توکیو - خبرگزاری آسوشیتدپرس، 20/3/1366.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 84، 22/3/1366، ص7، خبرگزاری تانیوگ، 20/3/1366.
- ↑ واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، 21/3/1366، ص10، رادیو امریکا، 20/3/1366.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 84، 22/3/1366، صص 8 و 9، سازمان ملل - خبرگزاری رویتر، 21/3/1366.
- ↑ دفتر سیاسی نمایندگی امام در سپاه پاسداران، نشریه رویدادها، شماره 32، 20/3/1366، صص 20 - 18.