1361.03.31

روزشمار جنگ سال 1361 1361.03.31
نام‌های دیگر	سی و یک خرداد
تاریخ شمسی	1361.03.31
تاریخ میلادی	21 ژوئن 1982
تاریخ قمری	28 شعبان 1402

1360.03.31

1362.03.31

1363.03.31

1364.03.31

1365.03.31

1366.03.31

1367.03.31

گزارش- 1

1. حکومت صدام که با نگرانی از گسترش جنگ به داخل خاک عراق برقراری آتش‌بس فوری را دنبال می‏کند، هم‌زمان با عقب‌نشینی از برخی مناطق اشغالی جبهه غرب، سعی دارد مواضع دفاعی‌ خود در جبهه جنوب را به‌منظور جلوگیری از هرگونه حمله قوای ایران تقویت کند. امروز فرماندهی سپاه پاسداران سرپل ذهاب گزارش داد: «دشمن از دشت گیلان، چرمیان، تنگ کورک و سمت چپ قاسم‌آباد کلینه عقب‌نشینی کرده و از محورهای سمت راست قاسم‌آباد، سیاکوه و پشت پلیا درحال عقب‌نشینی است.» واحد طرح و عملیات این سپاه نیز در گزارش امروز خود از اقدام دشمن برای تخلیه ارتفاعات قراویز خبر داد و اضافه کرد که از روز گذشته خودروهای دشمن با پرچم سفید در منطقه مهران درحال تردد هستند. در همین حال، رکن2 (اطلاعات) نیروی زمینی ارتش در قرارگاه کربلا در گزارش امروز خود از جبهه جنوب با تأکید بر اینکه ارتش عراق همچنان درحال تقویت و توسعه میدان‏های مین در جلوی مواضع دفاعی خود می‏باشد، اعلام کرد که دشمن میدان‏های مین خود در مقابل منطقه قرارگاه نصر (شلمچه) و منطقه قرارگاه فجر (شمال تقاطع جاده حسینیه مرز) را به تله‏های انفجاری مجهز کرده است. واحد اطلاعات عملیات سپاه در قرارگاه نصر نیز گزارش داد که صبح امروز دستگاه‏های مهندسی دشمن در منطقه شلمچه درحال فعالیت‏هایی چون ترمیم خاکریز و احداث سنگر بودند. همچنین، گزارش واحد اطلاعات عملیات سپاه در قرارگاه قدس حاکی است که در ساعت 21:00 امروز هنگامی که یک گروه گشتی شناسایی تیپ41 ثارالله(ع) به‌سمت مواضع دشمن در جنوب کوشک عزیمت کردند، در فاصله 2125 متری خاکریز دژ مرزی ایران با یک میدان مین مواجه شدند که حدود 100 متر عمق داشت. این گروه از این میدان و سپس اولین سیم‌خاردار تک‌رشته‌ای دشمن عبور کرده و با طی مسافتی حدود 60 متر به جاده‏ای خاکی به ارتفاع یک‌ونیم متر از سطح زمین رسیدند که سیم‏خاردارهای عمده دشمن روی آن قرار داشته و فاصله‏اش تا خاکریز دشمن 30 تا 40 متر می‏باشد.

گزارش- 2

2. با آغاز عقب‌نشینی ارتش عراق از برخی مناطق اشغالی، سپاه پاسداران و نیروی زمینی ارتش دستورهای مراقبتی لازم دراین‌خصوص را به واحدهای نظامی خودی صادر کردند. فرماندهی کل سپاه پاسداران امروز در پیامی به سپاه پاسداران منطقه7 (باختران و کردستان) اعلام کرد: «اخبار واصله حاکی است که دشمن در مناطق غرب و جنوب کشور، در برخی از جبهه‏ها به‌طور محدود و در برخی احتمالاً گسترده، عقب‌نشینی می‏نماید. خواهشمند است دستور فرمایید نسبت به حفظ تماس با دشمن مگر در مناطقی که طرح‏های تعرضی خاص پیش‌بینی شده باشد، اقدام لازم را معمول و نتیجه را اعلام نمایید.» همچنین، رکن3 (عملیات) نیروی زمینی ارتش در قرارگاه کربلا امروز در نامه‏ای به قرارگاه‏های عملیاتی در جبهه جنوب اعلام کرد: «باتوجه‌به فعالیت‏های اخیر دشمن و اقدام احتمالی متجاوز در عقب‌نشینی به پشت خط مرزهای رسمی دو کشور، پیرو دستورات فرماندهی نزاجا [نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی] که شفاهاً در جلسه توجیهی مورخه 31/3/1361 در قرارگاه کربلا به فرماندهان ابلاغ گردیده است، دستور فرمایید موارد زیر به مورد اجرا گذاشته شود: ـ درصورت عقب‌نشینی دشمن به پشت خط مرز تا زمانی‌که اقدام خصمانه‏ای ازطرف نیروهای متجاوز به عمل نیامده است، از اجرای آتش در کنار خط مرزی خودداری گردد. ـ فعالیت‏های دشمن در داخل مرز و مناطق اشغال‌شده باید کماکان تحت مراقبت مداوم قرار داشته و برابر تدبیر فرماندهان این فعالیت‏ها به‌شدت سرکوب گردد. ـ حفظ تماس [درگیری نزدیک] با دشمن در طول عقب‌نشینی و اشغال سریع مناطق تخلیه‌شده توسط نیروهای خودی امری ضروری است. ـ گزارش فعالیت‏های دشمن به‌ویژه درزمینه عقب‌نشینی و تخلیه مناطق باید سریعاً و به‌طور کاملاً مشخص به قرارگاه کربلا گزارش گردد.»

گزارش- 3

3. در جلسه صبح امروز قرارگاه کربلا، طرح کلی عملیات ورود به خاک عراق در منطقه شرق بصره ابلاغ و از فرماندهان قرارگاه‏های عملیاتی خواسته شد تا برای شناسایی منطقه و تهیه طرح مانور قرارگاه‏های خود اقدام کنند. در این جلسه، فرمانده نیروی زمینی ارتش نیز ضمن ارائه گزارشی از سفر اخیر هیئت ایرانی به سوریه و عقب‌نشینی ارتش عراق از برخی مناطق اشغالی غرب کشور، از واکنش امام خمینی به سخنان روز گذشته صدام حسین خبر داد و گفت اگر در 10 روز آینده همه شرایط ایران محقق نشود، آماده می‏شویم تا بنا به دستور، جنگ را ادامه دهیم. در ساعت 10:00 صبح امروز، جلسه مشترک فرماندهان ارشد ارتش و سپاه در قرارگاه مرکزی کربلا به‌منظور ابلاغ طرح عملیات ورود به خاک عراق و پدافند در ساحل شرقی شط‌العرب تشکیل شد.* در این جلسه، ابتدا سرهنگ صیاد شیرازی گفت: «قبل از شروع جلسه امروز که برمبنای این است که به قرارگاه‏ها برای شروع شناسایی و تهیه طرح مانورشان ابلاغ مأموریت شود، مقدمه‏ای از آخرین وضعیت جبهه‌هایمان و آنچه را که هیئت اعزامی به سوریه به دست آورده است،** برایتان می‏گویم که آقایان در جریان باشند. هیئت اعزامی که به سوریه رفته بود متشکل از عناصر نظامی و سیاسی بعد از مراجعت نتیجه کارش را به این صورت ارائه داد که مشکلات مربوط به اعزام نیرو، طریقه عمل، استقلال و ابتکارعمل تا حدی حل شد و دستوری نیز به ما ابلاغ شد که همچنان به فرستادن نیرو ادامه بدهیم. ما فعلاً تعداد این نیرو را یک تیپ از سپاه و یک تیپ از ارتش تعیین کرده‏ایم و تاکنون حدود 1400 نفر نیرو وارد منطقه [سوریه و لبنان] شده‏اند. البته مشکلاتی دارند که به ‌مرور زمان با تشکیل قرارگاه قدس در آنجا ان‏شاءالله از بین خواهد رفت. همان‌طورکه می‏دانید آتش‌بس تحمیلی را اسرائیل با پشتیبانی امریکا در منطقه به وجود آورده است تا از جایی که آمده یک‌ذره هم عقب نرود. بیروت کاملاً در محاصره است و محاصره‏اش به‌طوری کامل شده که سوریه نیروهایش را تا جنوب جاده بیروت دمشق آورده است. در شمال بیروت فالنژیست‏ها هستند و در قسمت شمال‌غرب بیروت باهم هماهنگ شده‏اند و محاصره خودبه‌خود کامل شده است و طبق آخرین گزارشی که رسیده است، فلسطینی‏ها تقریباً کوتاه آمده‏اند. به‌هرصورت وضع خیلی ناجور است؛ یعنی کاملاً مشخص است که اسرائیل لبنان را کاملاً در کنترل گرفته و هرگونه حکومت فرمایشی ممکن است به‌زودی در آنجا مستقر شود. وضعیت در هیچ زمانی از این زمان حساس‌تر نبوده است. برای شرکت رزمندگان ما در عملیات قدس، ان‏شاءالله قرار بر این است که همچنان با دقت و هوشیاری این برنامه را ادامه بدهیم و جبهه‏مان را در آنجا طوری محکم کنیم که قرارگاه ما در آنجا عامل وحدت بین نیروهای مسلمین بشود. ... از تیپ ذوالفقار [ارتش] یک گردان رفته بود و دو گردان دیگرش هم می‏خواستند بروند که ازنظر روحی یک مقدار مشکلات داشتند؛ بنابراین فعلاً آنها را متوقف کردیم. یعنی واحد دیگری [به‌جای آنها] می‏رود و تیپ ذوالفقار به محل سابقش در قرارگاه قدس [منطقه کوشک] می‏آید. ما دستورش را امروز صادر کرده‏ایم و تا روز شانزدهم تیر وارد منطقه می‏شود.» سرهنگ صیاد شیرازی در دومین بخش از سخنانش درباره عقب‌نشینی ارتش عراق از خاک ایران و واکنش متقابل ایران نیز گفت: «در جبهه‏های خودمان در غرب، وضعیت به‌ این‌ ترتیب است که دشمن با دقت دارد عقب‌نشینی می‏کند و بعضی از ارتفاعات را خالی کرده است؛ مثل ارتفاع گاومیشان و شرکت زراعی [در منطقه مهران]. دیشب هم اطلاع دادند که [ارتفاع] کوره‌موش را تخلیه کرده است. نیروهای ما هم ضمن اینکه تماس [درگیربودن نزدیک با دشمن] را قطع نمی‏کنند، تقریباً شناسایی با رزم را هم انجام می‏دهند. طبق آخرین صحبتی که [بعدازظهر دیروز] صدام کرده، به نظر می‏رسد که نیروهای عراقی دارند زمینه عقب‌رفتن خودشان را تا مرز فراهم می‏کنند. در اینجا بیانات و رهنمودهای امام، مخصوصاً روزی که برای فرماندهان صبحت کردند، می‏تواند الگوی حرکت ما باشد که خدای‌نکرده کوچک‌ترین توقف و کوچک‌ترین سستی و رخوتی در جبهه‌هایمان به وجود نیاید و آقایان فرماندهان می‏توانند دراین‌مورد خیلی مؤثر باشند که این آفت نصیب ما نشود. تا اینجا فکر می‏کنیم که عراقی‏ها دارند مطابق پیام امام عمل می‏کنند؛ چون امام فرمودند ما از همان اول گفتیم که شما باید بدون قیدوشرط زمین ما را خالی کنید و وقتی عقب می‏روید باید بلافاصله دو گروه کارشان را شروع کنند: یک گروه به خسارات و ضایعاتی که به ما وارد شده است، رسیدگی کند و یک گروه هم عامل تجاوز را بررسی نماید. وقتی این کارها بشود و کار به‌صورت عادلانه انجام شود، ما به صلح نزدیک می‏شویم؛ صلح عادلانه. ولی در غیر این صورت حقی داریم که باید به آن برسیم و برای اینکه به این حق برسیم می‏توانیم همیشه آماده جنگ باشیم و برای آمادگی برای جنگ جایی را از دشمن بگیریم که گلوگاهش باشد تا به آن فشار بیاید و خودبه‌خود برای ما امتیازی باشد تا حقمان را بدهند. پس فرماندهان باید با ابتکار و آگاه‌کردن خودشان و فرماندهان رده پایین‌تر و پرسنل ترتیبی بدهند که فکر نکنند جنگ تمام شده است و خدای‌نکرده از اقدامات، فعالیت‏ها و شناسایی‌هایشان دست نکشند. ما برمبنای همین اصل الان می‏خواهیم طرح عملیاتی را آماده کنیم که ان‏شاءالله جواب‌گوی این باشیم. برای اینکه طرح عملیات به چه سبک به اجرا درآید، دائماً با شورای‌عالی دفاع جلسه داریم و با امام در مشورت هستیم که طریقش مشخص شود؛ به‌طوری‌که در سیاست جهانی و جبهه خودمان را حفظ کنیم تا دنیا بداند که ما حقی داریم. البته همان‌طورکه دنیا این تجاوز را محکوم نکرد، از آن انتظار نداریم که برای گرفتن حقمان از ما پشتیبانی کند. آنها هیچ‌وقت حق ما را به رسمیت نشناختند. ان‏شاءالله باتوجه‌به این اصل که این جنگ باید شرافتمندانه تمام شود و اینکه ما باید ازطریق زمین به جبهه‏مان در قدس مرتبط باشیم، برای عملیات گسترده مسلمین در مقابل صهیونیست بین‌الملل باید حواسمان باشد که در هیچ کجا کوتاهی نکنیم.» سرهنگ صیاد شیرازی در بخشی دیگر از سخنان خود طرح عملیات در منطقه شرق بصره را آخرین مرحله عملیات بیت‏المقدس نامید با و بیان اینکه «مأموریت ما این است که به ساحل شط‌العرب برسیم»، گفت: «برای این مأموریت شب و روز بحث‏های زیادی شد و بالاخره از آن بحث‏ها نتیجه‏ای را گرفتیم و چکیده‏ای درآمد که این چکیده را طبق معمول به‌صورت دستور ابلاغ می‏کنیم و بعد از یک هفته رفتن دنبال مأموریت، دنبال طرح مانور و... دوباره در اینجا تشکیل جلسه می‏دهیم که ببینیم چه‌کار کرده‏اید و چه نتیجه‏هایی را گرفته‏اید. ... این جلسه برای این است که مأموریت را شفاهاً صادر بکنیم. بعد هم دستورات جزءبه‌جزء کتباً ابلاغ می‏شود. ... وقتی دنبال مأموریت می‏روید به‌طورجدی همین چیزی را که می‏گوییم انجام بدهید؛ یعنی طراحی، تهیه طرح مانور و شناسایی‌هایتان برمبنای مأموریتی باشد که صادر می‏شود. ... اگر پیشنهاد و نظرات مفیدی دارید که در سرنوشت جنگ و پیروزی‌مان مؤثر است، آنها را جمع‌آوری کنید و در جلسه‏ای که برای نتیجه کارهایی که انجام داده‏اید تشکیل می‏دهیم، آن پیشنهادات و نظرات را مطرح فرمایید. ان‏شاءالله حداکثر استفاده را می‏کنیم برای اینکه در آخرین لحظه‏ای که می‏خواهیم وارد عمل شویم بتوانیم به بهترین تدابیر و بهترین طرح عملیات دست پیدا کنیم.» در ادامه جلسه، سرهنگ علی‌اکبر موسوی قویدل طرح تهیه‌شده برای عملیات آتی در منطقه شرق بصره را به‌عنوان دستور جزءبه‌جزء شماره 12 قرائت کرد. وی ابتدا سازمان رزم این عملیات را چنین بیان کرد: «قرارگاه قدس: لشکر16 زرهی، تیپ58 ذوالفقار در کنترل عملیاتی، لشکر1 [قدس] سپاه پاسداران انقلاب اسلامی شامل تیپ37 نور، تیپ41 ثارالله(ع) و تیپ43 بیت‏المقدس. قرارگاه فتح: لشکر92 زرهی، لشکر3 [فتح] سپاه پاسداران انقلاب اسلامی شامل تیپ17 قم و تیپ25 کربلا. قرارگاه نصر: لشکر21 پیاده حمزه، لشکر5 [نصر] سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، تیپ7 دزفول، تیپ8 نجف، تیپ14 امام حسین(ع)، تیپ21 امام رضا(ع) و تیپ31 عاشورا. قرارگاه فجر: لشکر77 پیاده، لشکر7 [فجر] سپاه پاسداران انقلاب اسلامی شامل تیپ33 المهدی(عج)، تیپ35 سجاد(ع)، تیپ18 جوادالائمه(ع) و لشکر30 زرهی سپاه پاسداران.» سرهنگ موسوی قویدل مأموریت و تدبیر عملیات ذکر شده در این طرح را نیز چنین اعلام کرد: « مأموریت: فرماندهی عملیات کربلا در جنوب در ادامه طرح عملیاتی کربلای3 [عملیات بیت‏المقدس] در ساعت «س» روز «ر» به‌منظور انهدام نیروهای دشمن و تأمین فضای کافی جهت حفاظت از مرزها تک نموده و در ساحل شرقی شط‌العرب پدافند می‏نماید. ـ تدبیر عملیات: فرماندهی عملیات کربلا در جنوب، عملیات آفندی را با استفاده از غافلگیری و در شرایط دید محدود در باختر خط مرز بین‌المللی ایران و عراق از کوشک در شمال تا اروندرود در جنوب به‌منظور انهدام نیروهای دشمن در منطقه و وصول به کرانه شرقی شط‌العرب از حوالی شلمچه تا نشوه و پدافند در امتداد آن به شرح زیر هدایت می‏نماید: مرحله1: قرارگاه‏های قدس و فجر در شمال و قرارگاه نصر در جنوب تک نموده، نیروهای دشمن را تا ساحل شمالی کانال [پرورش ماهی] منهدم خواهد کرد و پهلوی جنوبی قرارگاه فجر و پهلوی شمالی قرارگاه نصر را حفاظت می‏نماید. در این مرحله قرارگاه‏های فجر و فتح [یگان‏های] احتیاط‏های خود را به دستور قرارگاه کربلا به کار خواهند گرفت. مرحله2: قرارگاه‏های قدس و فجر در شمال در امتداد خط سرخ مواضع خود را تثبیت می‏کنند و قرارگاه نصر تک را ادامه داده، خط آبی را تأمین می‏نماید. این خط آبی در امتداد این آبراه [شط‌العرب] است. در این مرحله قرارگاه فتح در احتیاط فرماندهی قرارگاه کربلا می‏باشد. تقدم به‌کاررفتن در منطقه با قرارگاه نصر است. مرحله 3: قرارگاه فجر تک را به‌سمت جنوب‌غربی ادامه می‏دهد و پس از وصول به کرانه شط‌العرب پدافند می‏کند. قرارگاه نصر در منطقه تا خط آبی در ساحل شرقی شط‌العرب پدافند نماید و قرارگاه قدس بنا به دستور برای تأمین نشوه، به‌طرف جنوب تک می‏کند. قرارگاه فتح در این مرحله از عملیات، احتیاط قرارگاه کربلا می‏باشد.» پس از قرائت دستور عملیاتی، سرهنگ صیاد شیرازی خطاب به حاضران در جلسه گفت: «درضمن آقایان همین‌جا توجه کنند مخصوصاً مسئولین قرارگاه‏های چهارگانه جلسه آینده، بعد از نماز مغرب روز سه‌شنبــــــــه آینده خواهد بود، هشتم تیر 61؛ یعنی حدوداً هشت روز دیگر. ان‏شاءالله نماز مغرب را به جماعت اقامه می‏کنیم و بعد جلسه شروع می‏شود. فعلاً ترکیب رزمی کلی مشخص شده، یعنی معلوم است که جلسات با چه کسانی باید گرفته بشود و با چه کسانی شناسایی‏ها و همفکری‏ها انجام بشود. ما برای هماهنگ اجراشدن این جابه‌جایی‌ها برای ترکیب رزمی، روزی که جلسه تشکیل می‏دهیم، همان سه‌شنبــــــــه آینده هشتم تیر، ان‏شاءالله همان‌جا به شما ابلاغ می‌کنیم که تا آن روز همه هماهنگی‏ها انجام شده باشد که هم‌زمان نیروی زمینی ارتش با سپاه بتوانند جابه‌جایی‌هایشان را انجام بدهند. تا آن روز فرصت خوبی است که روی این، طرح‌ریزی شود. منتها این، وقفه‏ای را در کار شما ایجاد نمی‏کند؛ چون شما باید بروید و شناسایی کنید و برمبنای شناسایی بنشینید و طرح‌ریزی کنید تا روز هشتم که به اینجا می‏آییم. هرکس ضمن اینکه برمبنای مأموریت واگذاری، طرح مانور خودش را بیان می‏کند، نظریات و پیشنهادات خودش را هم بدهد.» سرهنگ صیاد شیرازی اضافه کرد: «دیشب دررابطه‌با صحبتی که صدام کرد و آثاری مبنی‌بر اینکه دشمن در بعضی از جاها دارد عقب می‏رود، مشاهده شده است می‏خواهد خودش را به مرز برساند، با امام مشورت شده و ایشان دراین‌زمینه رهنمودی دادند که باید احتیاط کنید. ... امام فرمودند از این لحظه به بعد البته من این را به‌صورت نظامی برایتان می‏گویم حرکات ما در مقابل دشمن تحریک‌آمیز نخواهد بود، یعنی عملیاتی را در اینجا انجام نمی‌دهیم که خودبه‌خود درگیری به وجود نیاید. ما کاری را که دشمن می‏خواهد بکند برمبنای رهنمود امام می‏دانیم. امام در دیدار فرماندهان [نیروی زمینی ارتش در22 خرداد] فرمودند که ما گفتیم بدون قیدوشرط بیرون بروند. بعد، دو گروه برای رسیدگی به خسارات و مسئله تجاوز به خاک ایران آماده شوند. الان به نظر می‏آید که دارند قسمت اول را انجام می‏دهند. ما برای اینکه به شیوه اسلامی برخورد کرده باشیم، از رهنمود امام پیروی می‏کنیم و منطقه عملیاتی را به دو قسمت تقسیم می‏کنیم؛ یک قسمت خاک خودمان [بخش‏هایی از منطقه شرق نوار مرزی مانند کوشک و طلائیه که هنوز آزاد نشده است،] و قسمت دیگر خاک دشمن است. در خاک خودمان طبیعتاً چون دشمن حضور دارد باید همچنان قطع تماس با دشمن نداشته باشیم، یعنی گشتی‏های رزمی به‌طور دائم با دشمن تماس [درگیری] داشته باشند و از دشمن مراقبت کنند و درصورت لزوم اگر درجایی امکانش هست منهدمش کنند؛ چون در خاک ما هستند. اما در خاک دشمن، یعنی از مرز به آن‌طرف، هیچ‌گونه عملیاتی بدون اطلاع و هماهنگی قرارگاه کربلا علیه دشمن انجام نمی‏شود، مگر اینکه دشمن روی ما آتش کند که دراین‌صورت در همان منطقه رویش آتش می‌کنیم و این خودبه‌خود گزارش بسیار ویژه‌ای به قرارگاه کربلا خواهد طلبید که امروز در مقابله با این آتش دشمن، این یگان، این آتش را با این مقدار مهمات انجام داد. گزارش نوبه‏ای برای ما خیلی مهم است که با بالا منعکس کنیم و بگوییم اگر ما آتش کرده‏ایم با هماهنگی بوده است. البته ما برای توپخانه‏ها جلسه جداگانه‏ای تشکیل می‏دهیم. آنها به‌هیچ‌وجه حق ندارند روی روستا‏ها، شهرها و مردم عراق تیراندازی کنند.» سرهنگ صیاد شیرازی ادامه داد: «دشمن در آن‌طرف مرز با ما کاری ندارد، ما هم با آن کاری نداریم تا ببینیم در این 10 روز [که صدام گفته است عقب‌نشینی می‏کند] چه ‌کار می‏کند. اگر دشمن روی ما آتش کرد، باید در منطقه محدود به همان قرارگاه رویش آتش بکنیم و در مقابل آتشی که شده است جوابش را بدهیم؛ منتها بازهم به نسبتی که مهمات داریم. ... ضمن اینکه ما باید بر اجرای این دستور نظارت داشته باشیم، ازنظر شرعی هم مسئولیم که کارمان خلاف دستور امام نباشد، یعنی با این حسن نیت و فرض می‏کنیم که دشمن دارد تسلیم شرایطی می‏شود که ما مشخص کرده‏ایم. مرحله اولش عقب‌نشینی بدون قیدوشرط است. بعد هم دائماً با مسئولین در ارتباط هستیم و هرگونه دستور جدیدی را که صادر می‏شود به شما ابلاغ می‏کنیم. [سعی کنید] هیچ‌گونه توقف، کوتاهی، سستی یا خدای‌نکرده غفلتی در ادامه جلسات، طرح‌ریزی‏ها و شناسایی‏هایمان که با آنها به نتیجه رسیدیم و الحمدلله فتح و نصرت خدا را دیدیم، به وجود نیاید. آقایان دنبال استفاده از این زمان 7، 8 روزه بروند که ان‏شاءالله بعد از نماز مغرب روز هشتم تیر دور هم بنشینیم و ببینیم چه ‌کار کرده‏ایم که زودتر آماده بشویم و آمادگی برای عملیات کم‌کم اعلام شود و بعد برای اجرای عملیات درست با تدبیر مسئولین وارد عمل شویم.» سرهنگ صیاد شیرازی در پایان سخنان خود در پاسخ به سؤال احمد غلامپور درباره نظر مسئولان کشور درمورد عملیات آتی گفت: «[ما باید] در خاک دشمن هیچ‌گونه ابتکار، تدبیر یا اقدامی نکنیم که آن را تحریک کند، یا اقلاً خودمان برمبنای [در مقابل] حرفی که زده شده است نایستیم؛ چراکه الان [دشمن] در خاک خودش است و شاید بخواهد عقب‌نشینی بکند. ... الان لشکر56 در غرب، کوره‌موش را خالی کرده و تا قلاویزان آمده است و در اینجا خودبه‌خود به مرز رسیده‏ایم. حساس‏ترین نقطه‏ای که واقعاً خالی‌کردن آن اهمیت دارد قصرشیرین و نفت‌شهر است که امکانات زیادی را به ما می‏دهد. یعنی اگر تا حد مرز برویم، برای گرفتن حقمان کاملاً آمادگی داریم که از هر جا وارد شویم؛ هم از جنوب و هم از غرب. آنجا پالایشگاه عراق کاملاً در معرض آتش قرار می‏گیرد و از آن‌طرف امکان پیشروی به‌طرف خانقین هم هست؛ بنابراین [شرایط] طوری است که [می‏توانیم به] آینده امیدوار باشیم. ان‏شاءالله یا باید زیر بار شرایط ما بروند یا اگر نرفتند آماده می‏شویم که جنگ را ادامه بدهیم، بنا به دستوری که داده می‏شود. ولی خدمتتان می‏گویم که این درست مغایر با آن حرف‏هایی است که زده‏ایم؛ یعنی نشان می‏دهد که ما فعلاً نقطه امیدی [را به دست آورده‏ایم که] عملیات انجام ندهیم. ما ازنظر نظامی تابع دستوریم. منتظریم تا ببینیم چه دستوری به ما می‏دهند تا همان را اجرا بکنیم. تابه‌حال نگفته‏اند که عملیات اجرا نمی‏شود؛ یعنی ما باید عملیات را اجرا بکنیم، منتها تا مرحله‏ای پیش می‏رویم که آماده اجرا باشیم. الان تمام مراحلی که طی کرده‏ایم، مراحلی است که ما را مصمم به ادامه جنگ می‏کند؛ یعنی [اگر] صلح نشود. اگر با این تصمیم و این اراده جلو برویم روی حرفی که زده‏ایم ایستاده‏ایم وگرنه خودبه‌خود معلوم است که از همین‌جا داریم حاشیه می‏رویم و سست می‏شویم.»

گزارش- 4

4. پیرو جلسه صبح امروز قرارگاه مرکزی کربلا، فرماندهان ارشد سپاه پاسداران گرد هم آمدند و طرح عملیات در منطقه شرق بصره را بررسی کردند. در این جلسه، معاون عملیاتی فرمانده کل سپاه با بیان اینکه هیئت صلح سازمان کنفرانس اسلامی اطلاع داده است که کشورهای عربی غرامت خسارات واردشده بر ایران را می‏پردازند، گفت آنچه برای شورای‌عالی دفاع و امام خمینی مهم است، مسئله رژیم بعث عراق و خود صدام است و گرفتن خسارت اصلاً مهم نیست. در ساعت 15:30 امروز فرماندهان ارشد سپاه پاسداران در قرارگاه کربلا تشکیل جلسه دادند.*** حاضران قبل از پرداختن به دستور اصلی جلسه، درخصوص احتمال پذیرش شرایط ایران توسط عراق گفت‌وگو کردند. ابتدا علی رضائیان گفت: «صدام خواه‌ناخواه چنین روحیه‏ای ندارد که حاضر به محاکمه و دادن خسارت شود. پس نظر ما این است که این عملیات با جدیت دنبال شود. چون بعید است که صدام حاضر شود همه شرایط را بپذیرد و خسارت بدهد. درضمن، کشورهای عربی هم پشتیبان او هستند.» رحیم صفوی در پاسخ به این سخنان رضائیان با بیان اینکه «آنها حتی حاضرند خسارت را هم بدهند»، گفت: «هیئت صلحی [از سازمان کنفرانس اسلامی] که آمده بود، گفته که عربستان سعودی و کشورهای عربی خسارت شما را می‏دهند. شورای‌عالی دفاع هم پاسخ داده که ما با کشورهای عربی کاری نداریم؛ طرف ما صدام است. اگر آنها می‏خواهند، به صدام بدهند تا از او بگیریم؛ یعنی حتی ممکن است به دادن خسارت هم راضی بشوند. ... ولی سه شرط دیگر می‏ماند: 1. بازگشت آوارگان عراق به کشور خود؛ 2. بازکردن یک راه به‌طرف سوریه؛ 3. محاکمه متجاوز. یعنی ایران غیر از مسئله عقب‌نشینی بدون قیدوشرط، مسئله بازگشت معاودین عراقی و راه‌دادن نیروهای ما [ازطریق خاک عراق] به سوریه را مطرح کرده است. موضوع دیگر که خدمتتان گفتم این است که امام [خمینی] بایستی ریشه حزب بعث عراق را بکند و همه اینها بهانه است. امام در صحبت‏های خود به نکته‏ای اشاره فرمودند و آن این بود که ما می‏خواهیم مبنای این کار را که کسی تجاوز کند و عده‏ای را از بین ببرد و خون‏های زیادی را بریزد و بعد بگوید من اشتباه کردم و غلط کردم، در جهان محکوم کرده و از بین ببریم؛ و الا فردا یکی دیگر این کار را می‏کند. ... امام وقت می‏گذارد؛ یعنی وقتی اینها [عراقی‏ها] عقب‌نشینی کردند، مثلاً دو هفته وقت می‏دهد که بیایند و خسارت‏ها را بدهند و متجاوز مشخص بشود و درصورتی‌که نیامدند ما طبق تکلیف شرعی خودمان عمل می‏کنیم. اگر یادتان باشد آقای هاشمی رفسنجانی در نماز جمعه هفته قبل این هفته امام‌جمعه آقای امامی کاشانی بود گفتند اگر نخواهند بدهند به زور از آنها می‏گیریم. یعنی آنچه که برای شورای‌عالی دفاع و امام مهم است، مسئله رژیم بعث عراق و خود صدام است و گرفتن خسارت اصلاً مهم نیست.» علی رضائیان در تأیید سخنان رحیم صفوی گفت: «بله اگر صدام و رژیمش پابرجا باشند، چند سال دیگر [خودشان را] تقویت کرده و دوباره می‏آیند.» سپس، عزیز جعفری خطاب به رحیم صفوی گفت: «برادر رحیم، نابودی رژیم بعث عراق جزو شرایط ما نبود، یعنی نگفتیم که رژیم و حزب بعث باید برود.» پس از پاسخ غلامعلی رشید که گفت: «اصلاً نمی‏شود این را جزو شروط قرار داد»، عزیز جعفری ادامه داد: «خیلی خب، یعنی اگر کار به ‌جاهای باریک برسد اینها تمام شرایطی را که گفتیم می‏پذیرند.» احمد غلامپور پرسید: «چطور؟! یعنی می‏گذارند ما لشکرمان را از خاکشان عبور داده و به سوریه برویم؟!» غلامعلی رشید هم با تعجب سؤال کرد: «یعنی محاکمه را می‏پذیرد و صدام را به زندان می‏اندازد؟!» با پاسخ مثبت عزیز جعفری، غلامعلی رشید ادامه داد: «برادر جعفری! محاکمه صدام به معنای محاکمه حزب بعث میشل عفلق است. شما فکر می‏کنید با این کار فقط یک نفر را در سطح کشور محاکمه می‏کنند؟! محاکمه رهبر مملکت عراق به معنای محاکمه کل حزب است. الان این صدام نیست که سخنرانی می‏کند، تمام دارودسته حزب جلسه گذاشته و نتیجه می‏گیرند و بعد می‏گویند باید این سخنرانی را بکنی و صدام حتی اگر مخالف نظرات خودش باشد، باید این کار را بکند؛ چون الان موجودیت حزب بعث برایش مطرح است و همه حزب در معرض خطر قرار دارد. ... می‏دانند که اگر صدام سقوط کند، حتی یکی از آنها جان سالم به در نمی‏برد.» پس از این گفت‌وگوی مقدماتی، رحیم صفوی با بیان اینکه «دستور جلسه طرح مانور عملیات است»، از حاضران خواست به بحث درخصوص طرح مانور عملیات عبور از مرز به‌طرف شط‌العرب بپردازند. ابتدا، وی مشکل عمده در این عملیات را عبور از سرپل موجود روی کانال پرورش ماهی در حدفاصل نوار مرزی و شط‌العرب اعلام کرد و گفت: «برای عبور از این پل‏ها سه‌ راهکار بیشتر وجود ندارد: 1. فقط قرارگاه نصر عمل کند؛ 2. فقط قرارگاه فتح عمل کند؛ 3. قرارگاه فتح و نصر هر دو باهم عبور کرده و عمل کنند. اگر دو قرارگاه در آنجا باهم عمل کنند، در منطقه تداخل نیرو و تداخل فرماندهی ایجاد می‏شود. البته درست است که می‏گوییم مثلاً قرارگاه فتح از پل اول و قرارگاه نصر از پل دوم بگذرد، ولی دیگر کنترل نیروها دست ما نیست و همه باهم قاتی می‏شوند. درضمن این قرارگاه به امید آن قرارگاه و آن قرارگاه هم به امید این قرارگاه کارها را رها می‏کنند و تداخل مسئولیت ایجاد می‏شود. ما با بحث روی این مسائل به این نتیجه رسیدیم که بهتر است یک قرارگاه مسئولیت عبور از این پل‏ها را قبول کند. ... پس این مأموریت به قرارگاه نصر داده شد و به آن گفته می‏شود که در این جهت [غرب کانال به‌موازات شط‌العرب] ادامه عملیات بدهد.» رحیم صفوی در ادامه سخنان خود گفت با پیشروی قرارگاه فجر از شمال و قرارگاه نصر از جنوب، منطقه «قرارگاه فتح در اینجا [منطقه میانی] تقریباً آزاد می‏شود و اگر مشکلی برای ما پیش آمد می‏توانیم از این قرارگاه برای این حرکت از این‌طرف یا در مراحل بعدی عملیات به‌طرف جاده نشوه استفاده کنیم.» پس از سخنان رحیم صفوی، حاضران در جلسه به بحث روی جزئیات طرح مانور از قبیل سازمان رزم و خط حد قرارگاه‏های عملیاتی پرداختند.

گزارش- 5

5. امام خمینی در سخنانی در جمع ائمه جماعات و وعاظ تهران و قم، گفتند حمله رژیم صهیونیستی به لبنان دام امریکا برای ایران است و باید از راه شکست عراق به نجات لبنان برویم. ایشان در واکنش به سخنان روز گذشته صدام نیز تأکید کردند جنگ با عراق تا تحقق خواسته‏های ایران ادامه خواهد یافت. صبح امروز ائمه جماعات و وعاظ تهران و قم در حسینیه جماران با امام خمینی رهبر انقلاب اسلامی، دیدار کردند. در این دیدار، امام خمینی در سخنانی ابتدا به بیان اهمیت و قداست مجالس عزاداری اهل‌بیت (علیهم‌السلام) پرداختند و با تأکید بر بعد سیاسی این مجالس گفتند: «اینکه برای عزاداری، برای مجالس عزا، برای نوحه‌خوانی، برای اینها، این‌همه ثواب داده شده است، علاوه‌بر آن امور عبادی‌اش و روحانی‌اش، یک مسئله مهم سیاسی در کار بوده است. آن روزی که این روایات صادر شده است، روزی بوده است که این فرقه ناجیه مبتلا بودند به حکومت اموی و بیشتر عباسی؛ و یک جمعیت بسیار کمی، اقلیت کمی در مقابل قدرت‏های بزرگ در آن وقت، برای سازمان‌دادن به فعالیت‏ سیاسی این اقلیت، یک راهی درست کردند که این راه، خودش سازمان‌ده است. ... سازماندهی به یک گروه اقلیت در مقابل آن اکثریت‌ها [بود]، و در طول تاریخ، این مجالس عزا که یک سازماندهی سرتاسری [در] کشورهاست، کشورهای اسلامی است و در ایران که عهد تشیع و اسلام و شیعه است، در مقابل حکومت‏هایی که پیش می‏آمدند و بنای بر این داشتند که اساس اسلام را از بین ببرند، اساس روحانیت را از بین ببرند، آن چیزی که در مقابل آنها، آنها را می‏ترساند، این مجالس عزا و این دستجات بود. ... در این مجالس عزا و سوگواری و نوحه‌سرایی برای سید مظلومان و اظهار مظلومیت؛ یک کسی که برای خدا و برای رضای او جان خودش و دوستان و اولاد خودش را فدا کرده است، این‌طور ساخته جوانانی را که می‏روند در جبهه‏ها و شهادت را می‏خواهند و افتخار به شهادت می‏کنند و اگر شهادت نصیبشان نشود، متأثر می‏شوند. و آن‌طور مادرانی را می‏سازد که جوان‏های خودشان را از دست می‏دهند و باز می‏گویند بازهم یکی دو تا داریم. این مجالس عزای سیدالشهدا(ع) است و مجالس دعای کمیل و سایر ادعیه است که می‏سازد این جمعیت را این‌طور و اساس را اسلام از اول بنا کرده است به‌طوری‌که با همین ایده و با همین برنامه به پیش برود.» ایشان سپس انقلاب اسلامی ایران را ثمره همین مجالس اعلام کردند و با تأکید بر اینکه ائمه جماعت و جمعه باید اهمیت این مجالس را برای مردم تشریح کنند، از روحانیون سراسر کشور خواستند: «برای حفظ حیثیت اسلام که شماها پاسدار آن هستید و حفظ حیثیت جمهوری اسلامی که شماها نگهبانان آن هستید، از کارهایی که نباید انجام بدهید و از کارهایی که دخالت در امور اجرایی است که با کسی دیگر است که انجام بدهد، مستقیماً عمل نکنید، ارشاد بکنید همه را نظر ارشادی داشته باشید. اگر یک مطلب اشتباهی از یک استاندار واقع شد یا از یک فرماندار، در منابر نبرید این را و آبروی او را بریزید. این امری است که خدا راضی نیست. به او بگویید در خلوت و با او تفاهم کنید و از او بخواهید که رویه را تغییر بدهد. اگر نداد، به مصادر امر مراجعه کنید. مستقیماً بخواهید این کار را بکنید، حیثیت جمهوری اسلامی و حیثیت اسلام در دنیا لکه‌دار می‏شود؛ و شما حافظ این حیثیت هستید و فریضه است برای همه ما حفظ حیثیت این جمهوری اسلامی. شما می‏بینید که امروز همه قلم‏ها و همه زبان‏ها از ابرقدرت‌ها یا دولت‏های مرتبط به آنها، برضد این جمهوری اسلامی تجهیز شده‏اند، همه با یک رویه خاصی عمل دارند می‏کنند؛ ما دیگر بهانه دست آنها ندهیم.» امام خمینی آن‌گاه به سخنان خود در جریان انقلاب اسلامی مبنی‌بر اینکه درصورت پیروزی انقلاب روحانیون در امور اجرایی وارد نخواهند شد، اشاره کردند و گفتند: «من از اول که در این مسائل بودیم و کم‌کم آثار پیروزى داشت پیدا مى‏شد، در مصاحبه‏هایى که کردم، چه با کسانى که از خارج آمدند، حتى در نجف و در پاریس و چه در حرف‌هایى که خودم زدم، این کلمه را گفته‏ام که روحانیون شغلشان یک شغل بالاتر از این مسائل اجرایى است و چنانچه اسلام پیروز بشود، روحانیون مى‏روند سراغ شغل‌هاى خودشان. لکن وقتى که ما آمدیم و وارد در معرکه شدیم، دیدیم که اگر روحانیون را بگوییم همه بروید سراغ مسجدتان، این کشور به حلقوم امریکا یا شوروى مى‏رود. ما تجربه کردیم و دیدیم که اشخاصى که در رأس واقع شدند و از روحانیون نبودند، درعین‌حالى که بعضی‌شان هم متدین بودند، از باب اینکه آن راهى که ما مى‏خواستیم برویم و آن راهى که‏ مستقل باشیم و با نان و جو خودمان بسازیم و زیر فرمان قدرت‌هاى بزرگ نباشیم، آن راه، با سلیقه آنها موافق نبود. و لهذا، چون آنجا دیدیم که ما نمى‏توانیم در همه‌جا یک افرادى پیدا بکنیم که صددرصد براى آن مقصدى که این ملت ما براى آن، جوان‌هاشان را دادند و اموالشان را دادند، نمى‏توانیم پیدا بکنیم، ما تن دادیم به اینکه رئیس‌جمهورمان از علما باشد و گاهى رئیس فرض کنید که نخست‌وزیرمان هم همین‌طور و در جاهاى دیگر هم که قبلاً گفته بودیم، بنا نداریم این‌طور باشد و الان هم عرض مى‏کنم هر روزى که ما فهمیدیم که این کشور را یک دسته از این افرادى که روحانى نیستند، به آن‌طورى که خداى تبارک و تعالى فرموده است، اداره مى‏کنند، آقاى [آیت‌الله] خامنه‏اى تشریف مى‏برند سراغ شغل روحانى بزرگ خودشان و نظارت بر امور و سایر آقایان هم همین‌طور. ما این‌طور نیست که هرجا یک کلمه‏اى گفتیم و دیدیم مصالح اسلام، حالا ما آمدیم دیدیم این‌جور نیست، اشتباه کرده بودیم، بگوییم ما سر اشتباه خودمان باقى هستیم ... ما دنبال مصالح اسلام هستیم، نه دنبال پیشرفت حرف خودمان ... مسئله یک چیزى نیست که آقایان به ما بگویند: شما آن روز این جورى گفتید. راست است، ما آن روز خیال مى‏کردیم که در این قشرهاى تحصیلکرده و متدین و صاحب افکار، افرادى هستند که بتوانند این مملکت را به آن‌جورى که خدا مى‏خواهد، ببرند، آن‌طور اداره کنند. وقتى دیدیم که نه، ما اشتباه کردیم، آمدند بعضی‌شان خودشان را به ما جا زدند، ما هم که غیب نمى‏دانیم. و بعضی‌شان هم خوب بودند لکن رأیشان با رأى ما مخالف بود. ما از حرفى که در مصاحبه‏ها گفتیم، عدول کردیم و موقتاً تا آن وقتى که این کشور را غیرروحانى مى‏تواند اداره کند، آقایان روحانیون به ارشاد خودشان و به مقام خودشان برمى‏گردند و محول مى‏کنند دستگاه‌هاى اجرایى را به کسانى که براى اسلام دارند کار مى‏کنند و تا مسئله این‌طور است که ابهام پیش ما هست، احتمال هست‏ اگر در یک میلیون احتمال، یک احتمال ما بدهیم که حیثیت اسلام با بودن فلان آدم یا فلان قشر در خطر است، ما مأموریم که جلویش را بگیریم.» رهبر انقلاب اسلامی در بخشی دیگر از سخنان خود به موضوع جنگ ایران و عراق پرداختند و گفتند: «مردم گمان نکنند که ما دیگر پیروز شده‏ایم و احتیاج به وجود آنها نیست. احتیاج به وجود آنها هست و همیشه هست. دولت تنهایى نمى‏تواند همه امور را اداره کند، ملت را باید همراه داشته باشد. ما هم جنگمان تمام نشده، الآن درحال جنگ هستیم و تا درحال جنگ هستیم، جوان‌هاى ما باید به جبهه‏ها کمک کنند؛ همان‌طورى که تا حالا جوان‌هاى عزیز ما در جبهه‏ها رفتند و بسیارى از آنها به لقاء اللَّه و فیض شهادت رسیدند، امروز هم ما احتیاج به آنها داریم، توطئه‏ها رو به رشد است.» امام خمینی سپس با اشاره به حمله رژیم صهیونیستی به لبنان ادامه دادند: «بعد از آنکه این قدرت‌هاى بزرگ و خصوصاً امریکا، در همه توطئه‏ها فلج شد و شکست خورد و مى‏بیند که این جنگى هم که او براى ما به‌پا کرده است، این هم دارد به آخر مى‏رسد ان‌شاءاللّه، یک توطئه دیگرى عمیق‌تر اجرا کرده است که در این توطئه، ما هم یک قدرى بازى خوردیم و او این است که یک نقطه‏اى که پیش ما خیلى بزرگ است و ما نسبت به او حساسیت زیاد داریم، آن غائله را پیش آورد تا اینکه ملت ما را از آن مطلبى که در کشور خودش مى‏گذرد و از آن جنگى که در کشور خودش مى‏گذرد، غافل کند، قضیه هجوم اسرائیل به لبنان. امریکا مى‏دانست که ما و ملت ما نسبت به لبنان حساسیت داریم و نسبت به اسرائیل هم از آن‌طرف حساسیت داریم. این دام را امریکا درست کرد. ... آنها در فکر این نیستند که در لبنان به زن و بچه مردم و به بلاد این مستمندان چه مى‏گذرد. آنها دنبال این هستند که صدام را در این طرف سر جاى خودش نگه دارند و ایران که در نظر آنها خیلى اهمیتش بیشتر از لبنان و جاهاى دیگرى است، براى آنها محفوظ بماند. ... این نقشه این است که بگین [نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی] را وادار کند به اینکه تو حمله کن به لبنان. لبنان که تو حمله کردى، ایران حساسیت نسبت به او دارد و همه قوایش را متمرکز مى‏کند در اینکه تو را از بین ببرد و اگر ایران از جنگ عراق غافل بماند، عراق کار خودش را انجام مى‏دهد و ایران در اینجا هم نمى‏تواند کارى بکند.» رهبر انقلاب اسلامی اضافه کردند: «باید همه ملت ما و همه دولتمردان ما توجه به این معنا داشته باشند که درعین‌حال که‏ ما لبنان را با ایران ازحیث مصالح و مفاسد جدا نمى‏دانیم، لکن نباید کارى بکنیم که نتوانیم هم لبنان را و هم ایران را نجات بدهیم، از این کار اجتناب کنیم. اگر امروز تمام نظرها متوجه به لبنان بشود و تمام قدرت‌ها و گویندگان از لبنان بگویند و تمام نویسندگان از لبنان بگویند، این، توفیقى است براى امریکا که ایران جنگ خودش را فراموش کرد و هم عراق را از دست مى‏دهد و هم لبنان را. نه مى‏تواند در عراق کارى بکند و نه مى‏تواند در لبنان. ما راهمان این است که باید از راه شکست عراق دنبال لبنان برویم. ... باید ما این نقشه‏اى که امریکا کشیده است براى ما، خنثى کنیم. یعنى، همه گویندگان ما در سرتاسر کشور و همه ائمه جماعت ما در سرتاسر کشور، این مسئله را بگویند، بگویند که ما از راهى که شکست عراق است، به لبنان برویم. عراق را نگذاریم سر جاى خودش بایستد و جمع کند قدرت خودش را و دیگران هم به او کمک کنند و مرزهاى خودش را قوى کند و بعد هم یک حمله ناگهانى به ما بکند، باز برگردد به آن چیزهایى که از اول‏ بود. غفلت از این، انتحار است. همه گویندگان موظف‌اند، چه ائمه جمعه و چه ائمه جماعت و چه خطبا و همه نویسندگان موظف‌اند که این توطئه را افشا کنند و ذکر کنند و مردم را از توجه به جبهه جنگ خودمان غافل نکنند و بیدار کنند. ما مى‏خواهیم که قدس را نجات بدهیم، لکن بدون نجات کشور عراق از این حزب [بعث] منحوس نمى‏توانیم. ما لبنان را از خود مى‏دانیم، لکن مقدمه اینکه لبنان را ما نجات بدهیم این است که عراق را نجات بدهیم.» امام خمینی در واکنش به سخنان روز گذشته صدام حسین رئیس‌جمهور عراق نیز افزودند: «مى‏گوید ما براى اثبات اینکه صلح طلبیم، صلح‌جو هستیم، همه لشکر خودمان را امر مى‏کنیم که از خاک ایران تا ده روز دیگر بیرون بروند. اگر راست مى‏گوید این مطلب را، بسیار خب، این یکى از مطالبى [شرایط ایران برای پایان‌دادن به جنگ] که ما داشتیم، حاصل [می‌شود]. ولى چند تا مطلب [شرط] دیگر داریم باید حاصل بشود، تا حاصل نشود ما درحال جنگ هستیم. ...» رهبر انقلاب اسلامی درباره تعیین آغازگر جنگ به‌عنوان شرط دیگر ایران هم گفتند: «ما از الان هم اعلام مى‏کنیم که ما نه هیچ روزى جنگجو بوده‏ایم به این معنا که حمله کنیم به یک کشورى اسلامى. براى اینکه کشور اسلامى، ما همه کشورهاى اسلامى را از خودمان مى‏دانیم، بناى بر این نداشتیم که در یک کشورى دخالت کنیم و تا حالا هم دخالت نکرده‏ایم. و نه تاکنون ارتش ما، سپاه پاسداران ما به کشور عراق حمله کرده‏اند. از اول شما بودید که حمله کردید و همه دنیا مى‏دانند این را ... باید آن کسى که این‌قدر جنایت وارد کرده است به کشور خودش و کشور ما، باید این مشخص بشود. باید اشخاص بیایند، اشخاصى که طرفین قبول دارند، بیایند بنشینند و ببینند که ما حمله کردیم به عراق یا او حمله کرده به ما ... الان که اینها مى‏گویند که ما یک‌طرفه آتش‌بس دادیم، هر روز از آبادانِ تنها بیست نفر، سى نفر زخمى و چند نفر شهید مى‏شوند. این قضیه آتش‏بسِ اینهاست؛ مثل آتش‌بس بگین که آتش‌بس مى‏کند و دنبالش آن‌طور جنایات مى‏کند. دنیا مبتلاست به یک همچو اشخاصى. دنیا مبتلاست به این‌طور مغزهاى پوک متفرعن که همه‌چیز را فداى یک روز سلطه خود مى‏کنند. و چه وقت باید این دنیا از این گرفتارى بیرون بیاید؟ آن روزى که امریکا در کار نباشد و آن روزى که شوروى در کار نباشد.» امام خمینی در پایان سخنان خود ضمن اظهار امیدواری به عنایات خدای تبارک و تعالی به ملت ایران، از حاضران در این جلسه خواستند تا در ماه مبارک رمضان برای جمهوری اسلامی ایران، لبنان، فلسطین و همه محرومان و مستضعفان جهان دست به دعا بردارند.

گزارش- 6

6. درپی تأکید امام خمینی بر تداوم حضور رزمندگان ایران در جبهه‏های نبرد با ارتش بعث عراق، فرماندهی کل سپاه پاسداران از فرماندهان مناطق سپاه در سراسر کشور خواست تمامی تلاش خود را دراین‌خصوص به کار ببرند. امروز محسن رضایی فرماندهی کل سپاه پاسداران، در تلفن‌گرامی فوری به فرماندهان مناطق ده‏گانه سپاه در سراسر کشور اعلام کرد: «مقتضی است دررابطه‌با فرمایشات امروز امام تمام فعالیت‏های خویش را مصروف بسیج نیروهای اعزام مجددی جهت جبهه‏های جنوب و غرب بنمایید. از این فرصت طلایی کمال بهره‌برداری را در جهت انقلاب اسلامی ببرید.»

گزارش- 7

7. امروز در باختران یکی از روحانیون کامیاران به دست عناصر ضدانقلاب ترور شد و چند عضو گروه‏های مسلح ضدانقلاب در سنندج نیز خود را به نیروهای دولتی تسلیم کردند. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، شیخ حبیب‌الله معاذی از روحانیون کامیاران که چندی پیش به‌دلیل تهدیدشدن ازسوی ضدانقلابیون به سنندج و سپس باختران (کرمانشاه) مهاجرت کرده بود، شامگاه امروز در منزلش هدف گلوله یک فرد ناشناس قرار گرفت و شهید شد. این خبرگزاری همچنین در گزارشی دیگر که امروز منتشر کرد، خبر داد که در روز گذشته 11 عضو گروه کومه‏له و 7 عضو گروه دمکرات ضمن تحویل اسلحه و مهمات خود به سپاه پاسداران سنندج تسلیم شده و تقاضای امان‌نامه کردند.

گزارش- 8

8. امروز نیروهای خودی در یکی از مناطق جنگلی شهرستان ساری با عناصر متواری سازمان مجاهدین خلق (منافقین) درگیر شدند. در شهرستان ماکو نیز شبکه‏های این سازمان متلاشی شد. به گزارش سپاه پاسداران منطقه3 (چالوس)، در ساعت 15:45 امروز، گروه گشتی سپاه و ژاندارمری که در تعقیب عناصر متواری سازمان مجاهدین خلق (منافقین) بودند، در یک منطقه جنگلی واقع در 14 کیلومتری ساری با گروهی از آنها درگیر شدند و درنتیجه، یک پاسدار و یک سرباز ژاندارمری به شهادت رسیدند. منافقین نیز با برجای‌گذاشتن یک کشته و چند زخمی به‌سمت ارتفاعات منطقه گریختند. سپاه پاسداران منطقه 5 (تبریز) نیز امروز با انتشار اطلاعیه‏ای اعلام کرد: «برادران سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با همکاری بی‌دریغ امت مسلمان و قهرمان ایران و به کمک سازمان اطلاعات 36 میلیونی، در جبهه داخلی موفق به کشف شبکه‏های منافقین در شهرستان ماکو شدند و این عملیات 24 نفر از منافقین را دستگیر کردند.»

گزارش- 9

9. یکی از فرماندهان سپاه پاسداران که از سفر سوریه بازگشته است، گفت نیروهای اعزامی ما به این کشور در حالت بلاتکلیفی به سر می‏برند. مرتضی صفاری از فرماندهان سپاه پاسداران که به سوریه سفر کرده بود، بعدازظهر امروز با حضور در جلسه فرماندهان سپاه در قرارگاه کربلا از این سفر گزارش داد. وی گفت: «ما شش روز در منطقه بودیم که با دو روز رفت‌وبرگشت جمعاً هشت روز می‏شود. هدف اصلی ما شناسایی منطقه بود که ببینیم می‏توانیم لشکر به آنجا ببریم؛ یا باید تیپ یا گردان ببریم. ما به‌همراه یک گردان از تیپ58 ذوالفقار ارتش به سوریه رفتیم. چون اکثر نیروهای این گردان مستقیماً از اینجا [جبهه جنوب] به سوریه رفته بودند، اعتراض داشته و می‏گفتند که به مرخصی نرفته‏ایم. از فرودگاه دمشق با همه نیروها مستقیماً به زینبیه برای زیارت مرقد حضرت زینب (سلام‌الله علیها) رفتیم. آنجا شور و حال داشت. بعد از آن، بچه‏ها را به پادگان بردند و چون قرار بود ما با تعدادی از برادران تماس بگیریم، به سفارت ایران در دمشق رفتیم. بعد، منتظر تماس با گروه‏های فلسطینی، لبنانی و سوری شدیم تا بیایند ما را برای شناسایی از مرز عبور داده و داخل لبنان ببرند. تقریباً یکی، دو روز در آنجا معطل شده و یک ناهماهنگی بین این گروه‏ها مشاهده کردیم ... و این گروه‌ها از هم کناره‌گیری کرده و می‏ترسیدند. وقتی می‏خواستیم با [گروه] امل به شناسایی برویم، از راهی می‏رفتند که سوری‏ها ما را با آنها نبینند؛ یا وقتی می‏خواستیم با سوری‏ها برای شناسایی برویم، به ما می‏گفتند که لباس شما باید سوری باشد تا بگوییم که شما با ما هستید. ... فقط توانستیم سه روز به شناسایی منطقه برویم؛ یعنی یک روز با سوری‏ها، روز بعد با فلسطینی‌ها و روز سوم با مسئولین امل. کل منطقه را شناسایی کردیم. یکی از اشکالات کار این گروه‏ها متحدنبودن آنها باهم می‏باشد. وضعیت آنجا بسیار خراب است ... نیروها پراکنده هستند. سوریه در لبنان بیشترین نیرو، تانک و توپ را داشته و نیروهای خود را در منطقه پراکنده کرده است. سوریه احساس می‏کند که کل لبنان مال او می‏باشد. ... سوری‏ها می‏گفتند که بیشتر از این قادر به ادامه این جنگ نیستیم؛ چون ما قبلاً از عربستان، کویت و دیگر کشورهای عربی باج می‏گرفتیم. آنها می‏گفتند الان نزدیک 100 فروند هواپیما، 1000 تانک و تعدادی کشته داده‏ایم. کشورهای عربی باید به ما کمک کنند و چون آنها به‌صورت صحیح به ما کمک نکرده‏اند، نمی‏توانیم به این شکل جنگ را ادامه بدهیم. ... آنها در بعضی مناطق به کنار مرز خود آمده و در آنجا ایستاده‏اند. ... سایر گروه‏ها در آنجا وابسته به نیروهای سوری هستند؛ چون اینها را پشتیبان خود دانسته و سلاحشان را از اینها می‏گیرند. ... الان در منطقه به‌صورت یک‌طرفه ازجانب اسرائیل یک آتش‌بس نسبی برقرار شده و نیرویی نیز در جلوی آن وجود ندارد. اگر او بخواهد به‌راحتی می‏تواند تا عمق خاک لبنان بیاید. حتی فکر نمی‏کنیم که او تلفات زیادی هم در این راه بدهد؛ چون نیروهای عرب به‌صورت منسجم در جلوی آن وجود ندارد. فلسطینی‏ها دوباره به این شرط به آنها گفتند که حاضریم همین الان توپ‏ها و چیز‏های دیگر خود را به شما بدهیم که آنها بیشتر از این فشار نیاورند.» صفاری در ادامه گفت: «در ابتدای ورود ما به آنجا، این گروه‏ها به ما اطمینان زیادی داشته و می‏گفتند نیروهای ایرانی به اینجا آمده و وارد عمل می‏شوند. ... یک مقدار که طول کشید، آنها کمی بی‌تفاوت شدند. حالا صدای هرکدام از آنها درآمده و می‏گویند اینها به اینجا آمده‌اند تا از ما استفاده سیاسی کنند و چون اینها وارد عملیات نشده و بیروت در محاصره است، بنابراین، ایران نمی‏خواهد وارد عمل شود. آنها می‏گویند چون اسرائیل گفته به ایران اسلحه داده است، ایران تعدادی نیرو به اینجا فرستاده تا استفاده سیاسی کند.» وی با اعلام اینکه تاکنون 3 گردان از تیپ محمد رسول‌الله(ص) به سوریه رفته است، گفت: «ما فکر می‏کردیم که آنها به ما سلاح، تدارکات و خودرو می‏دهند، ولی متأسفانه هیچ‌کدام از اینها داده نشد. به عبارت دیگر، آنها با یک حالت بی‌تفاوتی با ما برخورد می‏کنند و فقط یک پادگان که بچه‏ها اسم آن را مرغ‌دانی گذاشته بودند، دراختیار گذاشتند. برادران به آنجا رفتند. ... ما در آنجا مشکلات زیادی داشتیم. ... هیچ‌کدام از اینها برای ما مسئله نبودند و بچه‏ها با شور و حال فکر می‏کردند که مستقیماً وارد عمل می‏شوند؛ ولی به همان صورت مانده‏اند. الان یک تا پنج روز حتی بیشتر، است که نیروها معطل مانده‏اند. آنها نیروهای بسیار خوبی هستند و حدود 65 درصد از آنها سپاهی می‏باشند. ... نیروهای ما از پادگان بیرون نمی‏آیند. ... هیچ امکاناتی دراختیار ما قرار نمی‏دهند. به‌عنوان مثال بچه‏ها از آنجا دو ماشین با یک نقشه می‏خواستند که اینها این وسایل را به ما نداده و گفتند اینها بسیار سری هستند. به همین خاطر احساس کردیم که آنها نمی‏خواهند ما در آنجا وارد عمل شویم و فقط ما را بیکار نگه داشته‏اند. در آنجا مشکلات دیگری هم وجود داشت و احساس می‏کردیم که این کارها باید سریع‌تر انجام شوند. مهم‌ترین مسئله ما، تشکیل قرارگاه قدس می‏باشد؛ یعنی باید هرچه سریع‌تر این قرارگاه تشکیل شده و تعدادی افراد تصمیم‌گیرنده نیز در آن باشند.»

گزارش- 10

10. در جلسه امروز شورای اقتصاد، بر اختیارات وسیع دولت برای تهیه لوایحی که در آنها بهره‌برداری بیشتر از خلاقیت‌های مردم مدنظر قرار گیرد، تأکید شد. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، امروز شورای اقتصاد به ریاست میرحسین موسوی نخست‌وزیر و با حضور آیت‌الله خامنه‏ای رئیس‌جمهور، آیت‌الله موسوی اردبیلی رئیس دیوان‌عالی کشور، آیت‌الله امامی کاشانی رئیس دیوان عدالت اداری، آیت‌الله آذری قمی دبیر و سخنگوی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، چند تن از فضلا و همچنین آقایان سیدمهدی روحانی، علی‌احمد میانجی، کریمی و منیرالدین حسینی شیرازی تشکیل جلسه داد. در این جلسه، جهت‌گیری مشخص نظام اقتصادی اسلام به‌منظور تأمین منافع مستضعفان و محو استعمار و استثمار بررسی و بر این مطلب تأکید شد که در نظام اقتصادی اسلام ثروت جامعه به‌نحوی توزیع خواهد شد تا همگان از منافع آن باتوجه‌به تفاوت‏های معقول بهره‌مند شوند. بنا بر این گزارش، اعضای این جلسه همچنین بر اختیارات وسیع دولت برای تهیه لوایح اقتصادی باهدف بهره‌برداری بیشتر از خلاقیت‌های مردم، به‌نحوی‌که فعالیت‏های اقتصادی آنان به رشد و تعالی جامعه بینجامد، تأکید کردند.

گزارش- 11

11. امروز نیز شمار دیگری از مردم عراق با عبور از نوار مرزی به ایران پناهنده شدند. به گزارش سپاه پاسداران ارومیه، امروز یک خانواده 10 نفری عراقی از مرز سردشت وارد خاک ایران شدند و تقاضای پناهندگی کردند. در همین حال، خبرگزاری جمهوری اسلامی نیز در گزارشی از ارومیه با اعلام اینکه صبح امروز 23 تن از مردم مسلمان عراق از نوار مرزی غرب کشور به ایران پناهنده شدند، اضافه کرد این عده که اعضای چهار خانواده از شهر اربیل می‏باشند، پس از اسکان در یکی از شهرهای غربی کشور در گفت‌وگویی، وضع داخلی عراق خصوصاً اربیل را بحرانی اعلام کردند.

گزارش- 12

12. بی‌بی‌سی تصمیم صدام حسین برای عقب‌کشاندن نیروهایش از خاک ایران را ناشی‌از پیروزی‏های ایران در جنگ دانست و به نقل از خبرنگار نشریه تایمز لندن گفت اگر صدام راه‌حلی برای آتش‌بس ایجاد کند و اجلاس سران جنبش عدم‌تعهد در زمان مقرر در بغداد برگزار شود، لطمه‏هایی که به وی وارد آمده است، جبران خواهد شد. رادیو بی‌بی‌سی در بخش خبری ساعت 6:45 صبح امروز خود با اشاره به سخنان روز گذشته صدام حسین مبنی‌بر عقب‌نشینی نیروهای ارتش این کشور از خاک ایران در 10 روز آینده گفت: «تخلیه خاک ایران پس از پیروزی‏های ایران در جنگ صورت می‏گیرد. در این پیروزی‏ها، ایران سربازان عراقی را از قسمت اعظم مناطقی که پس از حمله به ایران در سپتامبر 1980 اشغال کرده بودند، عقب راند. خبرنگاران می‏گویند این تصمیم عراق دو مسئله را مطرح می‏سازد: اول آنکه آیا تخلیه خاک ایران دولت این کشور را راضی خواهد کرد؟ و دوم آنکه آیا صدام حسین خواهد توانست در مقام خود باقی بماند؟ یکی از شرایط ایران برای پایان‌دادن به جنگ سرنگونی صدام حسین است.» این رادیو در بخش خبری ساعت 16:30 امروز خود نیز ضمن بازگوکردن خبر سخنان صدام با اعلام اینکه «وی گفته است عراق سعی کرد با تلاش‏های هیئت‏های میانجیگری با ایران به راه‌حل مسالمت‌آمیز برسد»، گفت: «خبرنگار تایمز لندن در خاورمیانه [غرب آسیا] می‏گوید ایران آتش‌بس عراق را رد کرده و احتمال می‏رود که پیشنهاد جدید را نیز رد کند و ارتش خود را جهت انتقام‌گیری به داخل خاک عراق بفرستد.» بی‌بی‌سی اضافه کرد: «این خبرنگار در پاسخ به این سؤال که آیا خواسته ایران برای سرنگونی صدام حسین امکان‌پذیر است؟ پاسخ داد زود است که به این سؤال پاسخ داده شود؛ ولی روشن است که صدام حسین در تنگنا است. ... اگر شخصی وارد جنگ بشود و در تحقق هدف‏های خود شکست بخورد، خون‌ریزی‌ها و مشکلات اقتصادی فراوانی برای کشورش درپی خواهد داشت. لذا عامه مردم و حتی نزدیکان این شخص احساس می‏کنند که وی باید از مقام خود کنار برود. ازطرف دیگر باید گفته شود که صدام حسین مردی است که به موضوع امنیت داخلی اهمیت زیاد داده است و کسی که می‏خواهد در عراق کودتا کند باید از شجاعت زیاد برخوردار باشد و خیلی‏ها در عراق به‌مجرد اینکه مورد ظن قرار گرفتند، اعدام شدند. وی در پاسخ به این سؤال که آیا این مطلب که صدام حسین می‏گوید برای برگزاری موفق کنفرانس غیرمتعهدها در بغداد نیروهایش را از ایران خارج می‏کند، درست است، گفت به نظر این مطلب صحیح است. ... عراق از مدت‏ها پیش برای این کنفرانس آماده می‏شود و هرچه که به تاریخ برگزاری آن نزدیک‌تر شویم و جنگ ادامه داشته باشد، خیلی از کشورها از شرکت‌کردن در این کنفرانس به‌علت جنگ سر باز خواهند زد. خیلی‏ها می‏گویند که این جنگ به مقام صدام حسین لطمه زیادی رسانده است و به نظرم اگر صدام راه‌حلی برای آتش‌بس ایجاد کند و کنفرانس غیرمتعهدها در زمان مقرر در بغداد برگزار شود، لطمه‏هایی که به وی در منطقه و در میان طرف‌دارانش وارد آمده است، جبران خواهد شد.»

گزارش- 13

13. یک نشریه وابسته به عربستان سعودی از موضع منفی مصر برای شرکت در جنگ ایران و عراق، درخواست فرانسه از کشورهای بزرگ صنعتی برای اتخاذ موضعی یکسان دربرابر این جنگ و نیز وعده شوروی به عراق برای بازداشتن ایران از اعزام نیروهایش به خاک آن کشور خبر داد. نشریه المجله (چاپ لندن) وابسته به عربستان سعودی نوشت اخیراً تماس‏هایی مستقیم بین مصر و عمان از یک‌سو و عمان و عراق ازسوی دیگر صورت گرفت تا دو کشور عراق و عمان از این طریق از میزان آمادگی مصر برای شرکت در جنگ عراق و ایران آگاه شوند. پاسخ مصر این بود که آماده است به عراق کمک نظامی بیشتر کند بدون آنکه درگیر این جنگ شود. این مجله همچنین از قول منابع فرانسوی خبر داد که در اجلاس اخیر سران 7 کشور بزرگ صنعتی در ورسای، فرانسه گزارشی سری و مفصل از جنگ عراق و ایران را ارائه داد که در آن از موضع کشورهای میانه‌روی عرب دربرابر این جنگ پشتیبانی و از سران این 7 کشور خواسته شده است که موضعی یکسان مبنی‌بر دعوت از ایران برای آغاز مذاکرات فوری و مسالمت‌آمیز با عراق اتخاذ کنند. المجله اضافه کرد آلمان‌غربی با این خواسته موافقت و امریکا و انگلستان با آن مخالفت کردند. به عقیده دولت‏های واشنگتن و لندن درصورت اتخاذ موضع یکسان دربرابر جنگ ایران و عراق ممکن است ایران آن را جبهه‏ای علیه خود بداند که این موضوع به پیچیده‌ترشدن اوضاع خواهد انجامید. المجله به نقل از منابع امریکایی و اروپایی ادامه داد امریکا از ترکیه و پاکستان خواسته است ایران را برای پایان‌دادن به جنگ ازطریق روش‏های مسالمت‌آمیز تشویق کنند. در همین حال، انگلستان نیز با کشورهایی مانند هند چنین خواسته‏ای را مطرح کرده است. این نشریه همچنین یادآور شد که طارق عزیز معاون نخست‌وزیر عراق، در دیدار هفته گذشته‏ خود از مسکو احتمال اقدام ایران به ورود به خاک عراق و پیامدهای این اقدام را با مقامات شوروی در میان گذاشته و موضع آنان را جویا شد. مقامات مسکو به طارق عزیز وعده دادند که تمامی تلاش‏ خود را به کار خواهند گرفت تا ایران را از چنین اقدامی باز دارند؛ چراکه درصورت بروز چنین اقدامی منطقه با خطر جدی مواجه خواهد شد.

گزارش- 14

14. آلمان‌غربی که روابط اقتصادی‏اش با ایران را گسترش داده است، سعی دارد روابط خود با عراق را نیز درزمینه‌های اقتصادی توسعه دهد. امروز رادیو کلن در یک گزارش اقتصادی، با اعلام اینکه آلمان‌غربی در سال گذشته 7/3 میلیارد مارک کالا به ایران صادر کرده است، افزود جمهوری فدرال آلمان (آلمان‌غربی) در فهرست کشورهای طرف معامله ایران مقام اول را کسب کرده است. در همین حال، وزیر اقتصاد آلمان‌غربی که به عراق سفر کرده است، امروز در نخستین جلسه کمیسیون اقتصادی دو کشور، بر تمایل کشورش به گسترش بیشتر روابط اقتصادی با عراق که بزرگ‌ترین بازار صادراتی آلمان‌غربی در جهان عرب محسوب می‏شود، تأکید کرد. خبرگزاری آلمان‌غربی ضمن اعلام این خبر اضافه کرد صادرات آلمان‌غربی به عراق در سال 1981، بالغ‌بر 7/2 میلیارد دلار بود؛ درحالی‌که حجم صادرات عراق به آن کشور به 73 میلیون دلار می‏رسید.

منابع و مآخذ روزشمار 1361/03/31