1361.04.27

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
پرش به ناوبری پرش به جستجو
روزشمار جنگ سال 1361
1361.04.27
نام‌های دیگر بیست و هفت تیر
تاریخ شمسی 1361.04.27
تاریخ میلادی 18 ژوئیه 1982
تاریخ قمری 26 رمضان 1402





گزارش- 348

امروز دشمن در چند نوبت از محور قرارگاه قدس و "قرارگاه فتح 4" قصد پاتك داشت كه هر بار با واكنش به‌موقع و آتش دقيق نيروهاي خودي اقدام دشمن خنثي مي شد. در پاتك محدودي كه در حد فاصل تيپ 14 امام حسين(ع) و 25 كربلا انجام شد، با هوشياري و تدبير نيروهاي خودي چند تن از ارتش عراق كشته و 5 تن مجروح شدند، 5 تانك و نفربر نيز به غنيمت درآمد.[۱] از وقايع قابل‌توجه امروز، بازگشت 30 تن از نيروهاي گروهان سوم گردان ميثم از "تيپ 7 ولي عصر(عج)" است كه در ساعات اوليه ديروز (26/4/1361) به محاصره دشمن درآمده‌بودند. اين نيروها حدود 35 ساعت در ميان نيروهاي عراقي به نحوي كه اسير نشوند، به سر برده‌بودند.[۲] ( ضميمه دارد) امروز جلسه اي با حضور فرماندهان تيپ ها، لشكرها و كادر فرماندهي قرارگاه كربلا تشكيل شد. در اين جلسه مسئولان رده هاي مختلف مشكلات عمليات رمضان را چنين برشمردند: نبود نيروهاي تك‌ور ثابت، نبود نيروهاي توجيه و كارا در حد فرمانده گروهان و گردان، روش غلط هدايت فرماندهان گردان ها، اقدامات مهندسي عراق در تغيير دادن ساعت به ساعت زمين عمليات و توجيه نبودن نيروهاي عمل‌كننده به زمين عمليات، مشكلات ناشي از ناهماهنگي بين نيروهاي ارتش و سپاه. در ادامة اين جلسه قرار شد كه فرماندهان تيپ ها حتي المقدور در رفع اين مشكلات براي مراحل بعدي عمليات بكوشند.[۳]

گزارش- 349

خرمشهر و آبادان امروز نيز هدف آتش شديد توپخانه هاي عراق بودند كه براثر آن، 4 تن شهيد و 10 تن مجروح شدند. امروز همچنين يك فروند هواپيماي عراقي كه قصد بمباران مناطق مسكوني آبادان را داشت با آتش پدافند نيروهاي خودي در شرق اين شهر سرنگون شد و خلبان آن نيز به هلاكت رسيد.[۴] در اطلاعيه نظامي شماره 779 فرماندهي‌كل نيروهاي مسلح عراق با تأييد خبر سقوط اين هواپيما، ايران مسئول حفظ جان خلبان آن اعلام شد.[۵] جزيره خارك نيز امروز هم هدف حملة هواپيماهاي عراقي بود، اما 5 فروند موشك شليك شده به سوي آن، در مناطق خالي از تأسيسات فرود آمد و تلفات جاني و مالي به همراه نداشت. با توجه به خسارت هاي وارد شده به اين جزيره در حملات بيست و پنجم تير ماه، امروز اين جزيره منطقه جنگي اعلام شد و به دستور مسئولان نظامي مستقر در آن، كشتي‌هاي نفت كش در اسكله هاي نفتي پهلو نگرفتند.[۶]

گزارش- 350

امروز عراق مدعي شد كه صدها تن از اسيران ايراني در مراسمي در شهر بصره رژه رفته‌اند. راديو صوت‌الجماهير در ادامه اين خبر گفت: «در اين مراسم كه با شركت اعضاي رهبري كشوري حزب بعث و مقامات استان بصره صورت گرفت، "رفيق محمد حمزه" عضو رهبري كشوري حزب ملي، در مصاحبه اي با خبرگزاري عراق ضمن قدرداني از پيروزي‌هاي سپاهيان ظفرمند ما مقابله مردم بصره با تجاوز دشمن ايراني، آمادگي مردم اين استان را براي شكست دشمن و اعتراف كامل و به حقوق عراق و امت عربي بر آب و خاك مورد تأكيد قرار داد.»[۷] اين راديو همچنين مدعي شد كه راديو تهران با پخش پيام هاي مكرر از ايرانيان خواست كه به دليل نياز مبرم نيروهاي ايراني، مواد دارويي خود را به بيمارستان ها تحويل دهند. صوت‌الجماهير افزود كه ناظران، اين پيام ها را بيانگر شدت و وسعت تلفات نيروهاي ايراني در تجاوز سه روزه گذشته خود به عراق، توصيف كردند.[۸]

گزارش- 351

آقاي هاشمي رفسنجاني نماينده امام در شوراي عالي دفاع و رئيس مجلس شوراي اسلامي، در سخناني در مجلس شوراي اسلامي، مواضع جمهوري اسلامي در خصوص جنگ، دلايل ورود به خاك عراق، اهداف عمليات ايران، موضع جانب‌دارانه كشورهاي عربي حوزه خليج فارس از عراق و تفسيرات اشتباه غربي ها از صدور انقلاب اسلامي را تشريح كرد و به مقايسة عملكرد ايران و عراق در رعايت قوانين انساني در جنگ پرداخت. ايشان در مورد عمليات رمضان گفت: «شروع اين عمليات نقطه اي حساس در تاريخ حركت انقلاب اسلامي ايران است.» وي با اشاره به اخبار رسانه هاي گروهي غرب دربارة تحولات اخير جنگ، گفت: «اين خط خبري دو مسير را تعقيب مي كند: اول اين‌كه جمهوري اسلامي را به عنوان يك قدرت نظامي و پديده جديد در منطقه معرفي مي كند كه يك قسمت از اين مسئله واقعيت است و آن اعتراف به قدرت نظامي ايران توسط آنان است كه تاكنون از اظهار آن خودداري مي‌كردند. و قسمت دوم شيطنتي است كه از اين طريق سعي دارند كه اعمال‌كنند و ايران را كشوري خطرناك جلوه دهند.» رئيس مجلس شوراي اسلامي در خصوص اهداف عمليات رمضان با اشاره به اظهارات اخير امام امت گفت: «اولاً هدف اصلي اين عمليات ادامه حركت دفاعي گذشته ايران است و براي دفاع از شهرهاي مهم و اقتصادي و بندري آبادان و خرمشهر انجام عمليات براي خارج كردن اين شهرها از زير آتش دشمن كاملاً ضرورت داشت و ما ضرورت اين كار را رسماً از زبان مسئولان اعلام كرديم و به دولت عراق دو ماه مهلت داديم تا حقوق حقه ايران را بپردازند كه مهلت كافي نيز بود ولي با امتناع دولت عراق و مظلوم‌نمايي آنان، انجام عمليات اجتناب‌ناپذير بود. ثانياً ما حقوق خود را مي خواهيم و چون از دادن آن امتناع ورزيدند ما نيز اعلام كرديم كه پشت مرزها نمي نشينيم و دست روي دست نخواهيم گذاشت بلكه اقدامات جدي انجام خواهيم داد كه عمليات رمضان از جمله اين اقدامات است.» نماينده امام در شوراي عالي دفاع، "تنبيه متجاوز" را هدف سوم عمليات رمضان و حق ملت مسلمان ايران كه مورد تهاجم قرارگرفته، اعلام كرد. وي يك‌پارچه كردن جبهه شرقي جنگ با اسرائيل براي آزادي قدس را هدف چهارم عمليات رمضان برشمرد. هاشمي رفسنجاني سپس با اشاره به پيام امام امت به مردم عراق مبني‌بر قيام عليه حكومت اين كشور، زمان كنوني را بهترين فرصت براي چنين اقدامي دانست. رئيس مجلس شوراي اسلامي همچنين با اشاره به تبليغات دولت ها و رسانه هاي غربي كه ايران را توسعه طلب و تهديدي براي كشورهاي عرب حوزه خليج فارس معرفي مي كنند، تأكيد كرد: «همچنان كه بارها اعلام كرده ايم، جمهوري اسلامي چشم طمع به اراضي عراق و يا هيچ‌كدام از كشورهاي عرب خليج فارس ندارد. ايران قدرت‌مند و مسلمان حامي كشورهاي منطقه‌است و هيچ دليلي براي ترس آنان از ايران وجود ندارد.» اما وي به برخي دولت هاي عربي هشدار داد: «اگر دولت هاي منطقه شيطنت كنند البته كه بايد از عواقب آن بترسند. چنانچه حركت كاروان هاي حامل اسلحه به عراق ادامه داشته باشد و اين سلاح و مهمات بر عليه نيروهاي ما به كار گرفته شود، ما حق دفاع را براي خود محفوظ خواهيم داشت و خوب است كه دولت هاي حامي عراق با تأمل در كار خود دست خودشان را به چنين اعمالي آلوده نكنند و تلاش كنند در كنار ايران در آرامش زندگي كنند.» حجت‌الاسلام هاشمي رفسنجاني سپس مقاصد انسان‌دوستانه و رأفت اسلامي ايران در برابر حملات ضدانساني نيروهاي دولت عراق به مناطق مسكوني شهرها را خاطرنشان كرد: «درحالي‌كه دولت عراق با بمباران‌هاي مكرر بسياري از شهرهاي مرزي ما از جمله خرم‌آباد، همدان و باختران، تعداد زيادي از هم‌وطنان ما را شهيد و مجروح كرده‌است، با اين حال، جمهوري اسلامي ايران علي‌رغم اين‌كه توان بمباران و گلوله‌باران بسياري از شهرهاي عراق را دارد ـ كه از آن جمله مي‌توان به در تيررس كامل ايران قرارداشتن شهرهاي بصره و العماره اشاره كرد ـ از گلوله باران و بمباران شهرهاي عراق به دلائل رأفت اسلامي و مقاصد انسان‌دوستانه خودداري نموده‌است چون جمهوري اسلامي خود را با مردم عراق در حال جنگ نمي داند.» رئيس مجلس شوراي اسلامي و نمايندة امام در شوراي عالي دفاع در پايان سخنان خود، در مورد تفسير غلط رسانه هاي غربي از صدور انقلاب اسلامي ايران گفت: «معني صدور انقلاب از ديدگاه ايران، صدور فرهنگ انقلاب است و الحمدلله علي‌رغم تمام شيطنت ها، اين اقدام صورت گرفته‌است.» وي با اشاره به برگزاري مراسم با شكوه روز قدس در چندين شهر دنيا از جمله واشنگتن، پاريس و لندن، از اين راه پيمايي ها به‌عنوان مصاديق بارز صدور فرهنگ انقلاب اسلامي به جهان و پيروي و تبعيت كامل مسلمانان جهان از دستورهاي امام خميني ياد كرد.[۹] سرهنگ صياد شيرازي فرمانده نيروي زميني ارتش جمهوري اسلامي ايران نيز در مصاحبه با خبرنگاران اعزامي روزنامه اطلاعات به منطقه جنگي، دست‌آوردها و اهداف اوليه و آتي عمليات رمضان را ادامه هدف دفاعي ايران يعني خارج ساختن شهرهاي مرزي خرمشهر و آبادان از تيررس توپخانه عراق، اعلام كرد و با اشاره به ويراني شهرهاي ايران به وسيله ارتش عراق و آواره شدن دو‌ميليون تن از ساكنان شهرها و روستاهاي مرزي ايران، دفاع در برابر تجاوز را حق مسلم ملت ايران دانست. وي در مورد پي‌آمدهاي اين عمليات گفت: «اظهار نگراني شديد مقامات امريكايي از عمليات ايران، حاكي از موفقيت و اوج عظمت آن است.» وي در مورد ورود به خاك عراق گفت: «اين اقدام به منظور خارج ساختن شهرها از زير آتش دشمن صورت گرفته و اقدامي كاملاً دفاعي است و عمليات ايران در داخل خاك عراق تا كسب پيروزي نهايي ادامه خواهد داشت.» سرهنگ صياد شيرازي افزود: «ما در بعد مادي حركت‌مان بايستي جواب‌گوي شهدا و قصاص خون آن ها و بازماندگان آن ها باشيم و تمام خسارت هايي را كه به ما وارد كرده‌اند، شهرهاي مان را ويران كردند و آوارگي را براي دو ميليون از هم‌وطنان مان به وجود آوردند. بايد بگويم ضمن اين‌كه در كنار آن، حركت ما خود به خود منطبق خواهد بود با حركت اسلامي عراق عليه حكومت دست نشانده عراق كه هر چه بيش‌تر ما بتوانيم در رسيدن به اين هدف موفق شويم، ملت ستم‌ديده عراق از زير سلطه اين حكومت افلقي خارج خواهد شد .» وي درباره گرفتن غرامت خسارت هاي جنگي از عراق گفت: «اگر روزي برسد كه حكومت عراق حكومت اسلامي شود و حكومتي شود كه خود ملت شان آن حكومت را بخواهند، مشخص است كه ما ديگر در آن جا كاري نداريم و حتي آماده كمك نيز خواهيم بود تا هر چه زودتر پايه هاي چنين حكومتي در عراق تثبيت شود براي اين‌كه اين ملت ستم‌ديده و مستضعف عراق از زير يوغ استعمار خارج شود.» صياد شيرازي روحيه ارتش عراق را ضعيف توصيف كرد و به اسارت درآمدن 700 تن از نيروهاي دشمن، انهدام 70 تا 80 تانك و به غنيمت گرفتن همين تعداد تانك ديگر را از دست‌آوردهاي اين عمليات برشمرد و افزود: «علي‌رغم گرم بودن دماي هوا، رزمندگان اسلام آماده‌اند تا ضربات جدي خود را به دشمن وارد كنند.» وي سپس تأكيد كرد: «چنانچه حقوق حقه ايران داده نشود، اين عمليات به جبهه هاي ديگر نيز گسترش خواهد يافت. ما براي گرفتن حق خود، بصره را محاصره كرده ايم و اگر به حق خود نرسيم ممكن است حركت ما به بغداد هم بكشد. بنابراين صدام مي تواند فرياد بزند و استمداد بطلبد براي كمك تا بصره را از دست ندهد.» فرمانده نيروي زميني ارتش با اشاره به كمك هاي دولت هاي عربي به عراق، گفت: «ما با تمام توان با تجاوز مقابله خواهيم‌كرد و از هيچ توطئه اي نمي هراسيم و همان گونه كه امام امت فرموده‌اند، هر كشوري كه به عراق كمك كند، خود ضرر خواهدكرد.» سرهنگ شيرازي درباره تأثير پيروزي عمليات در منطقه و آزادي قدس نيز گفت: «همان طوري كه مي دانيد حركت مان حركت عقيدتي است، حركتي نيست كه در آن زمان و مكان و غيره معيار باشد و اين‌كه به يك مقدار معيني از هدف هاي‌ مان برسيم و بعد كارمان را تمام كنيم. گرمي و داغي حركت ما در رزم، با روحيه عقيدتي ما ارتباط مستقيم دارد كه روزبه‌روز حكومت جمهوري اسلامي بتواند يك مركزيت و يك منبعي باشد براي جهان اسلام كه آن ها از حركت ما الهام بگيرند كه اولين الهام شان بازگردانيدن و احياء اسلام باشد به خودشان و با احياء اسلام، آن رابطه مقدس بين مسلمين برقرار شود و با اين ارتباط است كه تمام دسايس و توطئه هاي عميق دشمن در منطقه كه امروز آن را به صورت يك عقده سرطاني در اسرائيل مي بينيم، رو به تزلزل مي روند و آن وقت است كه ديگر سه ميليون يهودي در مقابل دويست ميليون مسلمان منطقه اين قدر سلطه نخواهد داشت. بنابراين دورنماي حركت ما اين خواهد بود كه به تناسب بيداري مسلمين منطقه، ما نيز در كنار آنان هستيم و نيز همچنان برادران ديني و پشتيبان آن ها هستيم و حمايت مي كنيم از حركت آن ها براي كسب حقوقي كه از دست داده‌اند و عليه تمامي اين دولت هايي كه دست‌نشانده امريكا در منطقه و حافظ منافع امريكا در منطقه هستند و خود به خود اين گرمي و حرارت رزم، در اين مردم انقلابي ما ان شاءالله باقي خواهد ماند.»[۱۰] روزنامة "فايننشال تايمز" چاپ لندن دربارة سخنان آقاي هاشمي رفسنجاني نوشت: «ايران به كشورهاي خليج فارس هشدار داد كه به عنوان جايگاه عبور براي كالاهايي كه براي عراق حمل و يا از آن كشور صادر مي شود، عمل نكنند. هشدار ايران در حالي به عمل آمد كه چندين دولت به طور غيررسمي به اتباع خود كه برروي پروژه هاي صنعتي در ناحيه بصره كار مي كنند توصيه كرده‌اند كه شهر بصره را به طور موقت تخليه كنند. حجت‌الاسلام اكبر رفسنجاني رئيس مجلس شوراي اسلامي ايران، خطاب به نمايندگان مجلس گفت صبر و تحمل ايران محدود است و اگر كاروان هاي كاميون همچنان به سوي عراق اعزام شوند، ايران حق دفاع از خود را دارد. ديپلمات ها خاطرنشان ساختند كه اين هشدار نگراني خاصي در كويت ايجاد كرده‌است. جاده بين بصره و كويت همراه با راه هاي زميني به تركيه، از خطوط حياتي تداركاتي عراق به‌شمار مي روند. كشتي داران ادعا مي كنند كه مقصد40 درصد از تمام كالاهايي كه وارد بنادر كويت مي شوند، عراق است.»[۱۱]

گزارش- 352

در پي اظهارات روز گذشته مقامات امريكايي مبني بر برگزاري مانور مشترك نظامي با كشورهاي عربي خليج فارس روزنامه "نيويورك تايمز" امروز ضمن بررسي وضعيت جنگ ايران و عراق، اعلام كرد كه مقام هاي امريكايي از پيروزي احتمالي ايران در جنگ نگران هستند و به كشورهاي عرب خليج فارس پيشنهاد كرده‌اند كه يك مانور نظامي مشترك با امريكا در خليج‌فارس برگزاركنند. اين روزنامه به نقل از مقام هاي برجسته دولت ريگان نوشت: «امريكاييان به شدت نگران خطراتي هستند كه منافع امريكا در منطقه را تهديد مي كند. دولت امريكا به همين علت به عربستان سعودي و ديگر كشورهاي خليج فارس كه ممكن است جنگ را عامل تهديدكننده اي براي خود بدانند پيشنهاد كرده‌است كه با دولت امريكا به مانورهاي مشترك نظامي دست بزنند. با وجود اين، در حال‌حاضر طرحي براي چگونگي انجام اين مانور تعيين نشده‌است.» نيويورك تايمز سپس به نقل از همين مقام هاي دولتي امريكا افزود: «هيچ‌يك از كشورهاي حوزه خليج فارس از امريكا نخواستند كه نيروهاي خود را در منطقه مستقر كند. به گفته مقامات وزارت امورخارجه امريكا آنچه بر نگراني امريكاييان افزوده اين است كه پيروزي نظامي ايران ممكن است كه دولت صدام را سرنگون سازد و راه را براي گسترش بنيادگرايي اسلامي در عراق و سرانجام در ديگر كشورهاي خليج فارس هموار كند.» اين روزنامه با اشاره به پيام اخير امام امت كه به مناسبت روز جهاني قدس منتشر شده، نوشته‌است: «آيت الله خميني در پيام اخير خود تهديدهاي خود مبني بر حركت به سوي اسرائيل پس از شكست عراق را تكراركرد. مقامات وزارت امورخارجه امريكا هر چند چنين تهديدهايي را رد مي كنند ولي از آن نگرانند كه گسترش بنيادگرايي اسلامي در عراق، سرانجام به ايجاد يك همكاري نظامي مشترك بين ايران، عراق و سوريه عليه اسرائيل منجر شود.»[۱۲] در اين‌حال "گلدواتر" سناتور صهيونيست امريكايي، در مورد پيروزي هاي اخير ايران در جنگ گفته‌است: «امريكا بايد از هر جهت ـ به‌استثناي اعزام پرسنل ـ به كشورهاي عرب دوست كمك نمايد زيرا پيروزي ايران بر عراق حكومت اين كشور را در منطقه به عنوان يك كشور قدرت‌مند باقي خواهدگذاشت.» وي همچنين گفته‌است: «خطري كه اينك متوجه عراق است، در آينده ديگر كشورهاي عربي منطقه را در بر خواهدگرفت. امريكا متعهد است در مقابل هرگونه تهديد ايران، از دوستان خود در منطقه و به ويژه اسرائيل حمايت كند.»[۱۳] از سوي ديگر، روزنامه سوري "البعث" از منابع خود در واشنگتن كسب اطلاع كرده‌است كه امريكا نيروهاي واكنش سريع خود را براي اجراي مانورهاي نظامي در خليج فارس آماده مي‌كند. اين روزنامه به نقل از منابع پنتاگون نوشته‌است: «ايالت متحده با برقراري تماس هايي با كشورهاي منطقه، آنان را در جريان مانور قرار داده‌است.»[۱۴] روزنامه "الخليج" چاپ امارات متحده عربي نيز با اشاره به اين خبر نوشته‌است: «امريكا در صدد است از وضعيت به وجود آمده در جنگ ايران و عراق در جهت اهداف امپرياليستي خود بهره برداري نمايد. پيشنهاد امريكا براي برگزاري مانورهاي مشترك با كشورهاي خليج فارس و يا ارائه تسليحات به آن ها، نشان‌دهنده حمايت و توجه امريكا به اين كشورها نيست، بلكه مي خواهد حضور نظامي غرب و امريكا را در منطقه افزايش دهد و به سلطه نظامي خود در منطقه شدت بخشد.»[۱۵] روزنامه الخليج اين اقدام امريكا را باج‌خواهي آشكار دولت امريكا ناميده و با هشدار به دولت‌هاي منطقه، از آن ها خواسته‌است كه به امريكا اعلام كنند كه با حضور سربازان غرب در منطقه مخالف هستند و تأكيد كنند كه امنيت منطقه را مردم همين منطقه تأمين خواهند كرد.[۱۶]

گزارش- 353

در پي عمليات رمضان در شرق بصره، نشريه "فايننشال تايمز" گزارش داده‌است كه چندين كشور به شهروندان خود توصيه كرده‌اند كه بصره را ترك كنند. به نوشته اين نشريه، تاكنون سوئيس، كره جنوبي، شوروي، لهستان و چين پيشنهاد كرده‌اند كه اتباع خود را از اطراف بصره خارج كنند. انگلستان قبلاً به اتباع خود توصيه كرده بود كه شهر را ترك كنند و هم اكنون نيز به 60 انگليسي باقي‌مانده گفته شده‌است كه شهر را ترك كنند. ژاپن تنها كشوري است كه رسماً اعلام كرده تخليه بصره را ضروري مي داند.[۱۷]

گزارش- 354

وزارت امورخارجه فرانسه در واكنش به عمليات نيروهاي ايران در خاك عراق، ضمن اظهار تأسف از رعايت نكردن توصيه شوراي امنيت سازمان ملل‌متحد مبني بر برقراري آتش بس در جنگ ايران و عراق، اعلام كرد كه اخبار عمليات اخير ايران و تحولات جديد در جنگ را با دقت و توجه و با نگراني بسيار دنبال مي كند.[۱۸]

گزارش- 355

به گزارش راديو رياض، "طه ياسين رمضان" معاون اول نخست‌وزير عراق و عضو شوراي فرماندهي انقلاب اين كشور، امروز با همراهي وزير مشاور در امورخارجه عراق وارد عربستان سعودي شد و با شاه فهد پادشاه اين كشور ديدار و گفت‌وگو كرد. در اين ملاقات وزيران دفاع و امورخارجه عربستان نيز حضور داشتند. تاكنون در مورد محتواي مذاكرات و مسائل مورد بحث گزارشي مخابره نشده‌است ليكن گمان مي‌رود كه بررسي تحولات جديد در جنگ ايران و عراق از اصلي ترين مسائل مورد بحث بوده باشد.[۱۹] طه ياسين رمضان پس از ديدار با شاه فهد و ديگر مسئولان عربستان سعودي و بررسي راه‌هاي امكان افزايش كمك هاي عربستان به عراق در جنگ عليه ايران، امروز وارد كويت شد و با امير اين كشور ديدار كرد. رمضان در اين ديدار تحولات جاري جنگ ايران و عراق را به اطلاع امير كويت رساند و پيام صدام حسين را نيز تسليم وي كرد.[۲۰]

گزارش- 356

دولت هاي اردن و سودان موافقت خود را با طرح پيشنهادي حسني مبارك رئيس حكومت مصر، مبني بر تشكيل كنفرانس سران عرب به منظور بررسي بحران لبنان و جنگ ايران و عراق اعلام كردند. "كمال حسن‌ علي" وزير خارجه مصر، ضمن اعلام اين خبر افزود كه كشور ديگري تاكنون به پيشنهاد حسني مبارك جواب نداده‌است. گفته مي شود كه "جعفر نميري" رئيس حكومت سودان، با سفر به جده در صدد است كه موافقت عربستان را نيز براي تشكيل كنفرانس سران عرب جلب كند.[۲۱] امروز همچنين "حسني مبارك" در نشستي با مشاوران خود، چگونگي افزايش كمك‌نظامي به عراق را بررسي كرد. راديو اسرائيل در ادامه اين خبر افزود: «آگاهان سياسي معتقدند كه با حمله ايران به عراق، انتظار مي رود كه قاهره كمك هاي خود به بغداد را افزايش دهد.»[۲۲] همچنين خبرگزاري فرانسه درباره زمينه سازي امكان كمك كشورهاي عربي به عراق، به نقل از منابع كاملاً آگاه از امان گزارش داد: «قرار بوده‌است در اوائل هفته جاري يك مقام بلندپايه مصري براي رايزني هاي ديپلماتيك به منظور تعيين اصول كلي و موضع مشترك اعراب در خصوص جنگ ايران و عراق به بغداد سفر كند كه با از سرگيري مخاصمات، اين سفر به تعويق افتاده‌است.» اين منابع همچنين اعلام كرده‌اند كه اساس و پايه راه حل اعراب احتمالاً موافقت‌نامه 1975 الجزاير خواهد بود.[۲۳] "غزالي شفيع" وزير خارجه مالزي، ضمن ابراز نگراني از جنگ ايران و عراق، گفته‌است كه كنفرانس آينده غيرمتعهدها در بغداد، اتحاد كشورهاي غيرمتعهدها را بيش از پيش ضروري ساخته‌است. وي افزوده‌است: «مالزي در كنفرانس جنبش غيرمتعهدها كه قرار است در سپتامبر آينده در بغداد برگزار شود، شركت خواهدكرد ... مالزي طرف هيچ كدام از كشورهاي درگير در جنگ را نگرفته‌است.» غزالي شفيع همچنين نااميدي خود را از احتمال برگزار نشدن كنفرانس بغداد اعلام كرده‌است. به گفته وي، ادامه اين جنگ مي تواند به جنگ اعراب و عجم منجر شود.[۲۴] نشريه "آبزرور" چاپ انگلستان نيز دربارة موضع امارات متحده عربي نوشته‌است: « "شيخ زايد بن‌سلطان" رئيس امارات متحده عربي، يك موضوع را در تمام مدت جنگ خاطرنشان نموده‌است و آن اين‌كه جانب هيچ يك از طرفين متخاصم را نخواهدگرفت و در عين‌حال بنادر امارات متحده عرب براي حمل مواد غذايي به ايران باز است. روش وي اين است كه احتمالاً ساير دول خليج را تشويق نمايد كه در مقام مقابله با ايران بر نيايند بلكه كمك سياسي را پيش گيرند.»[۲۵]

گزارش- 357

روزنامه "واشنگتن پست" امروز در مقاله اي مغرضانه در مورد پي‌آمدهاي احتمالي سقوط صدام براثر عمليات اخير ايران و پيروزي ايران در جنگ، نوشت: «چنانچه خميني در كوشش خود براي سرنگون ساختن "صدام حسين" رهبر عراق، موفق شود و يك رژيم افراطي اسلامي در بغداد سر كار بيايد، مرز ميان جهان عرب و جهان مسلمان غيرعرب از بين مي رود و تحريك هاي شيعيان افراطي از كرانه هاي باختري خليج فارس فراتر رفته و به كشورهاي خاوري درياي مديترانه از تركيه تا مصر شيوع مي يابد.» در اين مقاله همچنين آمده‌است: «اگر رژيم عراق جاي خود را به يك رژيم انقلابي اسلامي مانند رژيم خميني بدهد، آن گاه براي عربستان سعودي، كويت، اردن، امارات متحده عربي و مصر كه همه سني هستند و بقاي شان براي مصالح جهان آزاد و جلوگيري از توسعه‌طلبي كمونيسم جنبه حياتي دارد، ايجاد دردسر مي كند.»[۲۶] روزنامه "ديلي تلگراف" چاپ لندن نيز درباره پي‌آمدهاي تشديد جنگ ايران و عراق در روزهاي اخير، نوشت: «بزرگ‌ترين نگراني ناشي از اين جنگ اين است كه ممكن است كشورهاي منطقه خليج (فارس) كه مهم‌ترين بازار براي صادرات غرب هستند، بيش از پيش بي ثبات گردند.»[۲۷]

گزارش- 358

روزنامه انگليسي "ساندي تايمز" در مقاله‌اي به قلم "امير طاهري" به تجزيه و تحليل و بررسي وضعيت جبهه هاي جنگ عراق با ايران و پي‌آمدهاي تحولات اخير اين جنگ پرداخته كه در بخشي از آن آمده‌است: «از زمان شروع جنگ، اين اولين بار است كه ايران دستور يك بسيج عمومي جهت اعزام 400 هزار نفر به جبهه هاي جنگ را صادر كرده‌است. هم‌زمان با اين بسيج عمومي، دستگاه تبليغاتي حكومت تهران اذهان عمومي را براي يك جنگ طولاني آماده مي سازد.» نويسنده اين مقاله هدف نهايي تهران از عمليات اخير در خاك عراق را برپايي حكومتي هماهنگ و مطابق با تعبير و تفسيرهاي بنيادگرايانه آيت الله خميني دانسته به نقل از گزارش‌هاي رسيده از جبهه هاي نبرد، نوشته‌است: «نبرد اخير ايران با پيشگامي يك واحد 5000 نفري از پاسداران انقلاب آغازگرديده و اكنون تعداد نيروهاي پيش‌تاز ايران تا حدود 70 هزار نفر از نيروهاي پاسدار انقلاب و ارتش ايران افزايش يافته‌است و اين در حالي است كه ده ها هزار نفر ديگر همچنان از راه زميني و هوايي و نيز به وسيله راه آهن خود را به منطقه مي رسانند. در مقابل، عراقي ها نيز با گشودن دريچه هاي دو سد كوچك رودخانه هاي دجله و فرات زمين هاي مسطح شمال و شرق شط‌العرب [اروند] را به زير آب برده و خطوط دفاعي خود را به اين وسيله تقويت نموده‌اند.» در اين مقاله همچنين آمده‌است: «دلايل متعددي باعث شده كه هم‌اكنون ايران به چنين حمله اي مبادرت نمايد: اول اين‌كه فرماندهان نظامي ايران معتقدند بايد از روحيه به‌دست‌آمده در عمليات هاي قبلي استفاده كرد. از سوي ديگر، ايران اعتقاد دارد كه عقب‌نشيني عراق هم‌زمان با تسريع در خريد سلاح هاي پيشرفته به قصد دفع‌الوقت صورت گرفته‌است و عراق درصدد است با تجهيز سه لشكر تازه نفس، خود را براي يك تهاجم گسترده ديگر به ايران در چند ماه آينده آماده كند.» نويسنده اين مقاله دليل ديگر عمليات اخير ايران را جلوگيري از برگزاري كنفرانس سران غيرمتعهدها در بغداد، اعلام كرده‌است. وي هم‌چنين هدف ديگر ايران از تصرف مناطق نفتي جنوب عراق را استفاده به عنوان اهرم فشار در مذاكرات، دانسته‌است.»[۲۸]

گزارش- 359

آقاي علي‌اكبر ولايتي وزير امورخارجه جمهوري اسلامي ايران، با ارسال نامه‌اي براي "شفيق وزان" نخست‌وزير لبنان، دولت اين كشور را مسئول ربوده شدن و اسارت هيئت ديپلماتيك ايران به دست فالانژيست ها دانست. و خواستار اقدامات جدي و پي گير دولت لبنان، در اين خصوص شد. در قسمتي از نامه وزير امورخارجه كشورمان به نخست‌وزير لبنان آمده‌است: «از آن جا كه سفر ديپلمات هاي ايراني به بيروت با اطلاع وزارت امورخارجه و پليس كشور شما و نيز در معيت نيروهاي ويژه حفاظت از ديپلمات هاي خارجي پليس لبنان بوده و اساساً اين دستگيري نيز در انظار آنان صورت گرفته‌است به‌طوري كه پس از دستگيري، افراد پليس همراه آنان آزاد شده‌اند، جمهوري اسلامي ايران مسئوليت اين عمل را متوجه دولت لبنان دانسته و منتظر اقدام جدي و پي گير شما در اين رابطه مي باشد.» وزير امورخارجه ايران در پايان نامه خود يادآوري كرده‌است كه جمهوري اسلامي ايران نيز تمامي امكانات خود را براي رهايي ديپلمات هاي ربوده‌شده ايراني به كار خواهد گرفت.[۲۹]

گزارش- 360

پس از با شكست روبه‌رو شدن كنفرانس سازمان اوپك در وين، عربستان سعودي به‌احتمال قوي همچنان به فروش هر بشكه نفت به قيمت 34 دلار و استخراج روزانه 7ميليون بشكه ادامه خواهد داد. به گزارش مجله "تحقيقات اقتصادي خاورميانه"، دولت عربستان سعودي حاضر نيست با درخواست ايران و ليبي مبني بر كاهش ميزان استخراج نفت موافقت كند. دو كشور ايران و ليبي قصد داشتند بر ميزان استخراج نفت خود افزوده و از ميزان استخراج نفت ديگر كشورهاي عضو اوپك بكاهند.[۳۰] دفتر سياسي سپاه پاسداران ضمن ارائه يك تحليل اقتصادي،مباحث طرح شده در اجلاس اخير اوپك را مورد بررسي قرار داد و با توجه به پيشنهاد ايران مبني بر ثابت ماندن سقف توليد نفت سه كشور ايران، عراق، و عربستان، دلايل هجوم تبليغاتي رسانه هاي غربي عليه ايران و قلمداد كردن ايران به عنوان عامل شكست اجلاسيه اخير را برشمرد. در اين بررسي آمده‌است: «قبل از تشكيل كنفرانس اخير، مانند هميشه كمپاني ها و شركت هاي بزرگ نفتي با كمك بوق هاي تبليغاتي خود و با كاستن از خريد عادي خود، بازار نفت را دچار مازاد جلوه دادند در حالي كه در طول 5/1 ماه گذشته بازار نفت با توافق هايي كه بين اعضاي اوپك در مورد حد نصاب توليد، شده بود، ثبات لازم را به دست آورده و قيمت ها به حد رسمي(هر بشكه 34 دلار) و حتي در مواقعي بيش از آن به فروش مي رفت. اساسي ترين موضوع مورد بحث كه ديگر موضوعات به آن بستگي داشت، مسئله تعيين سهميه صادرات هر يك از اعضاء بود. در اين مورد وزير نفت ايران با اصرار بر اين مسئله كه مجموع سهميه ايران، عراق و عربستان بايد به ميزان10 ميليون بشكه در روز ثابت بماند (براي ايران 2/1، عراق 2/1 و عربستان 7 ميليون بشكه در روز سهميه تعيين شده بود) و با اين استدلال كه سعودي ها بعد از انقلاب اسلامي با افزايش صادرات و كاهش قيمت نفت، بازار ايران را ربوده و سهميه فروش ايران را تصاحب كرده و علاوه بر آن احتياج به چنين درآمدي ندارد و از طرف ديگر، ايران براي تأمين هزينه هاي كلان جنگ تحميلي و مخارج جنگ زدگان و بازسازي مناطق جنگي احتياج به فروش نفت بيش تر دارد، براي اعضاي اوپك ثابت كرده كه سهمية ايران بايد افزايش يافته و از سهميه عربستان كاسته شود و چون عراق هم، طبق اظهار نماينده اش در شرايط كنوني قادر به صدور روزانه بيش از 800 هزار بشكه نيست، خواستار افزايش سهميه ايران تا 5/2 ميليون بشكه در روز شده و كاهش صادرات عربستان، تا مجموع توليدات سه كشور، 10 ميليون بشكه ثابت بماند. علاوه بر آن وزير نفت ايران اظهار داشت: "درخواست افزايش سهميه صرفاً به دليل شرايط جنگي است و پس از پايان جنگ و بازسازي كشور، از اين ميزان كاسته و سعي نداريم تكيه اصلي اقتصادي مان بر نفت باشد." اين استدلال و درخواست ايران توسط اغلب اعضاء پذيرفته شد و چنين حقي را به ايران دادند. اين مسئله پيروزي بزرگي براي ايران و شكستي براي سعودي به بار آورد. به دنبال اين مسئله بود كه نماينده سعودي شديداً با چنين پيشنهادي مخالفت ورزيد به‌طوري كه كنفرانس بعد از دو روز به نتيجه اي نرسيد و در حالي كه تاريخ برگزاري اجلاس بعدي اعلام نشد، به كار خود پايان داد. در اعلاميه رسمي كه در پايان كنفرانس انتشار يافت به اين نكات اشاره شد كه وزراي نفت اوپك نتوانستند درباره قيمت ها، حد نصاب توليد و سهميه بندي آن بين كشورهاي عضو به توافق برسند. همچنين گفته شد كه كنفرانس مذاكرات خود را به تعويق انداخت تا كميته نظارت (شامل امارات متحده عربي، الجزاير و ونزوئلا) بتواند وضع بازار را مورد بررسي قراردهد و مقرر گرديد كه جلسات اين كميته به صورت ماهانه تشكيل شده و بعد از انعقاد اين جلسات، در صورت لزوم جلسه فوق‌العادة شوراي وزيران تشكيل شود. بعد از پايان كنفرانس، نمايندة سعودي اظهار داشت كه اين پادشاهي ديگر ملزم به رعايت مصوبات اوپك در مورد قيمت ها و مقدار سهميه توليد نيست. نكته اي كه در رابطه با اجلاس اخير اوپك قابل توجه‌است اين‌كه هنوز كنفرانس پايان نيافته بود كه سر و صداي رسانه هاي اروپا و امريكا شروع به تبليغ عليه ايران و درصدد جبران شكست سياست امريكا در عراق و پيروزي ايران از اين طريق برآمدند كه "ايران توليدش را تا دو برابر افزايش داده، ايران مسئول شكست كنفرانس اوپك و تضعيف كننده وحدت اوپك مي باشد ...."[۳۱] 

ضميمه گزارش شماره 348 يكي از نيروهاي اين گروهان خاطرات خود را از اين محاصره و چگونگي رهايي، اين چنين بيان كرده‌است: «صبح روز 26/4/1361 از كنار تانك‌هاي سوخته عراق گذشتيم و به خاطر كمبود زمان، نماز را حين راه‌رفتن خوانديم. در يك لحظه تانك‌هاي عراق از دو جناح وارد منطقه شده و به صورت نعل شكل به‌سمت ما آمدند؛ از فاصله 500 متري بچه‌ها را به رگبار بستند، عده‌اي را مجروح كردند و بقيه در دشت پراكنده شدند.حدود50 نفر بوديم كه خود را در يك سنگر شبيه به تانك پنهان كرديم. تانك‌هاي عراق رسيدند؛ دشمن با خشونت تمام بچه‌هاي مجروح را با كتك‌كاري سوار تانك‌ها كرده و بردند. عراقي ها كاملاً بر منطقه مسلط شدند و ما هيچ راهي نداشتيم. چندين بار عراقي‌ها از كنار ما رد شدند و ما خود را به مردن زديم، آن‌ها با تصور اين‌كه ما مرده‌ايم از كنار ما گذشتند. وقتي گرد و غبار منطقه را فراگرفت فرصتي پيدا كرديم تا راه عقب را در پيش بگيريم. هوا بسيار گرم بود و برخي از بچه‌ها از شدت تشنگي در ميانه راه افتادند و جا ماندند. شب را در سنگرهاي خالي عراقي در كنار عراقي‌ها گذرانديم و در طول شب چندين بار قصد اسير كردن ما را داشتند، اما به خاطر اين‌كه تعداد آنها كم بود، فقط از فاصله دويست متري ما را زير نظر داشتند. صبح پس از نماز راه افتاديم و به خاك‌ريز خودي آمديم.»[۳۲]



منابع و مآخذ روزشمار 1361/04/27

  1. سند شماره 118161، مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش نوبه‌اي شماره 170، از اطلاعات عمليات قرارگاه قدس، به اطلاعات عمليات قرارگاه كربلا، 27/4/1361، سند تك برگ؛ و : سند شماره 016330، مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش نوبه‌اي شماره 63، قرارگاه مركزي سپاه، 27/4/1361.
  2. سند شماره 168331، مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از اطلاعات عمليات قرارگاه فتح، به اطلاعات عمليات قرارگاه مركزي سپاه، 27/4/1361.
  3. سند شماره 1866، پياده نوار مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: عمليات رمضان، قرارگاه كربلا، راوي: هادي نخعي، نوار شماره 677، 27/4/1361، ص 2.
  4. روزنامه كيهان، 28/4/1361، ص2، آبادان ـ خبرنگار كيهان.
  5. خبرگزاري جمهوري اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 120، 27/4/1361، ص1، خبرگزاري جمهوري اسلامي، به نقل از صوت‌الجماهير، 26/4/1361، اطلاعيه نظامي شماره 779 ارتش عراق.
  6. سند شماره 072450، مركز مطالعات و تحقيقات جنگ و: سند شماره، 016327، مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش نوبه‌اي اطلاعاتي شماره 120، 27/4/1361، ص14.
  7. خبرگزاري جمهودي اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 121، 28/4/1361، ص16، بخش عربي صوت الجماهير، 27/4/1361.
  8. پيشين، راديو صوت‌الجماهير(عربي)، 27/4/1361، به نقل از بخش فارسي راديو تهران، 27/4/1361.
  9. روزنامه كيهان، 27/4/1361، ص2، به نقل از سرويس سياسي كيهان.
  10. روزنامه اطلاعات، 27/4/1361، صص11و3، به نقل از سرهنگ صياد شيرازي(فرمانده نيروي زميني ارتش).
  11. خبرگزاري جمهوري اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه" نشريه شماره 124، 31/4/1361، صص7و8، تهران ـ به نقل از روزنامه فايننشال تايمز، چاپ لندن.
  12. واحد مركزي خبر صدا و سيماي جمهوري اسلامي ايران، "راديوهاي بيگانه"، 27/4/1361، صص2و3، راديو صداي امريكا، 27/4/13641، به نقل از نيويورك تايمز.
  13. مأخذ 9، ص16، به نقل از آسوشيتدپرس، به نقل از سناتور "گلدواتر".
  14. سند شماره 072450، مركز مطالعات و تحقيقات جنگ و: سند شماره، 016327، مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش نوبه‌اي اطلاعاتي شماره 120، 27/4/1361، ص14.
  15. روزنامه جمهوري اسلامي، 30/4/1361، ص16، به نقل از روزنامه "الخليج" چاپ امارات متحده عربي، 27/4/1361.
  16. مأخذ 4، به نقل از روزنامه الخليج، چاپ امارات متحده عربي.
  17. مآخذ 11، خبرگزاري جمهوري اسلامي، 30/4/1361، به نقل از روزنامه "فايننشال تايمز" ، چاپ لندن، 28/4/1361، به نقل از خبرنگار خود در كويت.
  18. روزنامه جمهوري اسلامي، 27/4/1361، ص3، خبرگزاري جمهوري اسلامي، به نقل از وزارت خارجه فرانسه،.
  19. مأخذ 7، ص3، تهران ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 27/4/1361، به نقل از راديو رياض، 26/4/1361.
  20. مأخذ 7، ص17، راديو امان، 27/4/1361.
  21. مأخذ 7، صص9و10، راديو بي. بي. سي. ، 27/4/1361.
  22. مأخذ 12، صص15و16، راديو اسرائيل، 27/4/1361، به نقل از حسني مبارك.
  23. مأخذ 10، ص12، به گزارش خبرگزاري فرانسه.
  24. مأخذ 7، ص3، خبرگزاري جمهوري اسلامي، به نقل از خبرگزاري اوانا، از دهلي، 27/4/1361، به نقل از وزير امورخارجه مالزي.
  25. ادارة كل مطبوعات و رسانه هاي خارجي وزارت فرهنگ
  26. مأخذ7، 28/4/1361، صص7و8، راديو امريكا به نقل از روزنامه واشنگتن پست، 27/4/1361.
  27. مأخذ 9، ص16، به نقل از روزنامه ديلي تلگراف، چاپ لندن.
  28. ادارة كل مطبوعات و رسانه هاي خارجي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، "بررسي مطبوعات جهان" نشريه شماره 224، 26/5/1361، صص10و11، ساندي تايمز، چاپ لندن، 27/4/1361، به قلم "امير طاهري".
  29. مأخذ 9، ص3، به نقل از وزير امورخارجه ايران.
  30. مأخذ 7، ص12، راديو كلن، 27/4/1361.
  31. دفتر سياسي سپاه، نشريه "رويدادها و تحليل"، شماره 42، 12/5/1361، صص34و35.
  32. سند شماره 1086، مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: مجموعه اسناد عمليات رمضان، تدوين مهران موحدي‌فر، ص90.