1362.04.19

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
پرش به ناوبری پرش به جستجو
روزشمار جنگ سال 1362
1362.04.19
نام‌های دیگر نوزده تیر
تاریخ شمسی 1362.04.19
تاریخ میلادی 10 ژوئیه 1983
تاریخ قمری 28 رمضان 1403






1. فرماندهی مشترک قرارگاه عملیاتی نجف، طرح عملیات برای اجرای آن در منطقه مهران و بیشگان در شمال قصر شیرین را به قرارگاه‌های تاکتیکی فتح و ظفر و یگان‌های تابعه ابلاغ کرد. براساس این طرح، سپاه پاسداران و نیروی زمینی ارتش با قسمتی از نیروهای عملیاتی قرارگاه نجف در منطقه مهران و بیشگان بهمنظور تأمین خط مرز، عملیات آفندی را هدایت و اجرا خواهند کرد. در این ابلاغیه مأموریت کلی قرارگاه نجف بدین‎شرح آورده شده است: قرارگاه عملیاتی نجف ضمن پدافند در سایر مناطق در ساعت (س) روز (ر) اجرای تک کرده و در منطقه مهران ارتفاعات نمه‌کلانبو، نمه‌کلانبوی کوچک و قسمتی از ارتفاعات قلاویزان و در شمال قصر شیرین منطقه بیشگان، آهنگران و درخور را تصرف کرده، دشمن را منهدم، خط مرز را ترمیم و در امتداد آن پدافند می‌کند و آماده می‌شود بنا به دستور، تک را بهسمت غرب ادامه ‌دهد. قرارگاه‌های (تاکتیکی) تابعه قرارگاه نجف (فتح و ظفر) در مناطق مهران و بیشگان هستند. یگان‌های تحتامر قرارگاه فتح عبارتاند از: تیپ۴ لشکر۲۱ حمزه، تیپ۸۴ پیاده خرم‌آباد (یک گردان)، لشکر۵ نصر (۷ گردان)، لشکر۴۱ ثارالله(ع) (۸ گردان) و تیپ۲۱ امام رضا(ع) (۵ گردان). یگان‌های تحتامر قرارگاه ظفر در منطقه بیشگان نیز عبارتاند از: تیپ۱۰ سیدالشهدا(ع) (۶ گردان)، تیپ۳۲ انصارالحسین(ع) (۶ گردان)، یک تیپ از لشکر۳۱ عاشورا (۴ گردان)، تیپ۴ لشکر۸۱ زرهی باختران. در طرح عملیاتی ابلاغ‌شده، ۴ گردان توپخانه، یک آتشبار ۱۵۵ میلی‌متری و یک آتشبار کاتیوشا از ارتش و ۳ آتشبار توپخانه از یگان‌های ۵ نصر، ۴۱ ثارالله(ع) و ۲۱ امام رضا(ع) در نظر گرفته شده است. همچنین برای عملیات در منطقه بیشگان، یک گردان و ۳ آتشبار از یگان‌های ارتش و ۵ آتشبار از یگان‌های سپاه اختصاص یافته است. در بخش اطلاعات این طرح، یگان‌های دشمن که در منطقه عمومی و شمال و جنوب این منطقه عملیاتی گسترش دارند به این شرح نام برده شده‌اند: - قرارگاه تیپ٤١٧ در ورمهزیار، با ٣ گردان پیاده و یک گردان تانک از تیپ٣٧ در ارتفاعات زالوآب، نمه‌کلانبو و مقابل رضاآباد. - قرارگاه تیپ٤٢٥ در حوالی بدره و گردان‌های تابعه نیز در منطقه روبه‌روی منطقه فرخ‌آباد، بهرام‌آباد، ارتفاعات جنوبی مهران و گردان‌هایی از تیپ٤ گارد مرزی در قلاویزان تا چنگوله.[۱]

________________________________________

2. به ‎منظور انجام هماهنگی‌های لازم و همچنین آگاهی فرماندهی عملیات از پیشرفت کارهای انجام‌شده درجهت کسب آمادگی برای اجرای عملیات در منطقه مهران (والفجر۳)، امروز، جلسه‌ای در قرارگاه تیپ۸۴ خرم‌آباد در نزدیکی صالح‌آباد برگزار شد. در این جلسه که فرماندهان سپاه و ارتش در رده قرارگاه و یگان‌ها شرکت داشتند تصمیم فرماندهی عملیات (سرهنگ جاودانی، عزیز جعفری) درمورد تعیین خط حد برای دو قرارگاه فتح۱ و فتح۲ بدین‎صورت اعلام شد: منطقه عملیاتی به دو قسمت شمالی و جنوبی تقسیم شده است؛ از فرخ‌آباد به شمال یعنی رودخانه کنجانچم، دراجی، تپه‌های غلامی، ارتفاعات زالوآب، نمه‎کلانبوی بزرگ و کوچک با یگان‌های تیپ۲۱ امام رضا(ع)، لشکر۵ نصر از سپاه و یک گروه رزمی و یک گروهان تانک از تیپ۸۴ خرم‌آباد با فرماندهی و هدایت قرارگاه فتح۱ اجرای عملیات خواهند کرد و در محور جنوب نیز که جنوب فرخ‌آباد تا ارتفاعات قلاویزان را در بر می‌گرفت لشکر۴۱ ثارالله(ع) و تیپ۴ از لشکر۲۱ حمزه با هدایت عملیات فرماندهی قرارگاه تاکتیکی فتح۲ مأموریت خود را اجرا خواهند کرد.[۲] سپس عزیز جعفری درباره افزایش ترددهای خودی و هوشیارشدن نیروهای عراقی مطالبی بیان کرد. وی گفت: دشمن نقلوانتقالات ما را در منطقه تحتنظر قرار داده و با نتیجه‌گیری از تحرکات ما دریافته که نیروهای ایرانی در نظر دارند در مهران عملیات اجرا کنند. این را حتی رادیوی عراق هم اعلام کرده است. ازاینرو، جعفری بر رعایت اصول حفاظتی و سرعت و فوریت اقدامات تأکید کرد. سرهنگ جاودانی درباره بر حفاظت و پرهیز از اموری که موجب جلبنظر دشمن شود، توصیه‎هایی کرد. وی به فرماندهان گفت که هرچه سریع‌تر قرارگاه‌های تاکتیکی و قرارگاه‌های مشترک را احداث کنند و طرح مانور قرارگاه فتح۱ و فتح۲ همراه آتش پشتیبانی، نیرو و... حداکثر تا ۶ روز دیگر (۲۵/۴/۱۳۶۲) به فرماندهی عملیات داده شود. وی در ادامه کادر فرماندهی مشترک عملیات (قرارگاه فتح) را بدین‎شرح معرفی کرد: فرماندهان سپاه هدایت عملیات: عزیز جعفری و امین شریعتی اطلاعات: پیشبهار توپخانه: یعقوب زهدی مهندسی: معصومی* مخابرات: چاردلی فرماندهان ارتش هدایت عملیات: سرهنگ جاودانی و سرهنگ دولت‌آبادی یا شریف‌النسب رکن۲ (اطلاعات): سرهنگ احمدی مهندسی: سرگرد وحیدی‌راد توپخانه: ؟؟؟ مخابرات: سرهنگ تقدسی سرهنگ جاودانی همچنین درباره اهمیت دستیابی به ارتفاعات و تأثیر آن در کل عملیات گفت: اگر ما ارتفاعات مورد نظر (زالوآب و نمهکلانبو) را تصرف کنیم و از روی این ارتفاعات و دید‌بانی خوبی انجام بدهیم آتش بی‌امان ما اجازه مانور به دشمن نخواهد داد. در ادامه جلسه، قاسم سلیمانی فرمانده لشکر۴۱ ثارالله(ع)، با اشاره به آسیب‌هایی که براثر رعایت‎نکردن مسائل حفاظتی در عملیات والفجر مقدماتی به نیروهای خودی وارد شد، اظهار کرد: پیش‎تر که با عزیز جعفری درباره مانور بحث می‌کردیم، او می‌گفت چون نیرویی از دشمن روی قلاویزان وجود ندارد اختصاص ۲ گردان برای آنجا کافی است، ولی از چند روز گذشته دشمن ۱۵۰ خودرو، تانک و توپ به منطقه آورده و نیروهای اطلاعاتی عراق مرتب درحال کسب اخبار از تحرکات ما هستند. در چند روز گذشته روزی دو سه بار بالگردهای دشمن برای شناسایی آمده‎اند و هواپیماهای عراقی نیز از منطقه عکس‌برداری کرده‏اند، البته دشمن روزها کاری ندارد و فقط شناسایی می‌کند، ولی شب‌ها به‎طور مرتب منطقه را زیر آتش قرار می‌دهد. این جلسه با تأکید فرماندهی و حاضران بر رعایت حفاظت و پنهان نگه‌داشتن ترددها و فعالیت‎ها از دید دشمن، پایان یافت.[۳] پس از جلسه مذکور عزیز جعفری، قاسم سلیمانی، مهدی ربانی معاون لشکر۵ نصر و... درباره اجرای عملیات و نتایج احتمالی آن گفت‌وگو کردند. قاسم سلیمانی و مهدی ربانی درباره موفقیت عملیات تردید داشتند و معتقد بودند که حتی درصورت پیروزی، نتایج بهدستآمده نسبت به هزینه‌ای که در بر خواهد داشت ناچیز خواهد بود. عزیز جعفری در پاسخ به آنها اشاره کرد که این یک عملیات محدود است و دستور شورایعالی دفاع این است که عملیات‌های «محدود و پیروز» اجرا کنیم. شورایعالی دفاع گفته شما عملیات کنید، منهدم کنید و اسیر بگیرید و اگر نتوانستید متصرفات را حفظ کنید و بمانید، برگردید، زیرا مهم اجرای عملیات و سلب آرامش دشمن است. در ادامه بحث، ربانی با اشاره به مشکلات تدارک و تخلیه شهدا در محور کانیسخت ابراز کرد: رحیم صفوی می‌گفت که می‌شود ۱۰۰۰ اسیر گرفت درصورتیکه ما شاید بتوانیم ۳۰۰ اسیر بگیریم، ولی شهید خواهیم داد. از آن گذشته این عملیات چندان هم محدود نیست، ما در محور شمالی لشکر۵ نصر و تیپ۲۱ امام رضا(ع) را وارد خواهیم کرد. وی افزود: البته ما بنا به دستور عمل خواهیم کرد. عزیز جعفری در پاسخ وی گفت: البته همه نیروهای شمال وارد عمل نخواهند شد، ولی اگر در این محور با ۶ گردان ۳۰۰ نفر اسیر بگیرید در محور چپ (جنوب) هم ۱۰۰۰ نفر اسیر می‌گیریم و این خوب است. جعفری سپس اضافه کرد: محسن رضایی هر روز تماس می‎گیرد و پیگیر پیشرفت کارها است و بر سرعت در اجرای عملیات تأکید دارد. قاسم سلیمانی هم اظهار کرد: ما آماده عملیات هستیم و همه کارها را انجام داده‌ایم فقط ۲ گردان کم داریم، البته بیمارستانی هم که قرار بود برای ما احداث شود هنوز آماده نیست.**[۴]

________________________________________

3. امروز صبح، به هنگام خروج ۱۲ فروند کشتی تجاری*** از بندر امام خمینی به‎سمت بندرعباس و ورود ۹ کشتی تجاری از بندرعباس به بندر امام خمینی، یک فروند از این کشتی‌ها به نام “ایران اصیل” که حامل ذرت بود در حوالی بندر امام خمینی هدف موشک‌‎های اگزوست قرار گرفت. این موشک‎ها از چند فروند بالگرد و از راه دور؛ از منطقه رأسالبیشه شلیک شدند. در نتیجه این حمله، ناحیه پل فرماندهی کشتی آسیب دید و دچار آتشسوزی شد که برای خاموشکردن آتش، اقدامات لازم به عمل آمد. در این حمله که در ساعت ۸ صبح، انجام شد به هیچکدام از ۲۱ سرنشین کشتی مزبور که تبعه کشور هندوستان بودند آسیبی وارد نیامد و همه آنها به یک کشتی امن منتقل شدند. لازم به ذکر است که بالگردهای عراقی از ساعت ۷:۴۰ تا ساعت ۸، تعداد ۴ موشک اگزوست بهسمت کاروان کشتی‌ها شلیک کردند که فقط یک فروند از آنها به کشتی «ایران اصیل» اصابت کرد.[۵] همزمان با این اقدام، بالگردهای عراقی ضمن نزدیکشدن به فضای منطقه نفتی بهرگان، از راه دور چند موشک به‎سمت تأسیسات نفتی این منطقه شلیک کردند که آتشسوزی بخشی از یک سکوی نفتی را درپی داشت، البته آتش‎سوزی مهار شد و خسارت قابلتوجهی به‎بار نیاورد. در این حمله عراق، یکی از افراد خدمه سکوی نفتی به شهادت رسید.****[۶] درهمین‎زمینه، فرماندهی کل نیروهای مسلح عراق در اطلاعیهای اعلام کرد که هواپیماها و بالگردهای عراقی به ۳ فروند کشتی‌ تجاری حمله کرده و آنها را منهدم کردند.[۷]

________________________________________

4. یک واحد توپخانه سپاه با شناسایی قبلی و اعزام دیدبان نفوذی به شهرک نظامی قره‌تو در شمال‌غربی قصر شیرین در استان دیاله عراق، بر روی این شهرک اجرای آتش کرد که براثر آن چند ساختمان ویران شد، بخش عظیمی از شهرک آتش گرفت و چندین دستگاه نفربر و خودروی نظامی به‎کلی از بین رفت. درضمن، در این اقدام، حدود ۱۵۰ تن از نظامیان عراقی کشته یا زخمی شدند.[۸]

________________________________________

5. امروز، یک فروند هواپیمای جنگنده اف۵ از پایگاه تبریز ربوده شد و در فرودگاهی در شهر مرزی وان ترکیه بر زمین نشست. خبرگزاری جمهوری اسلامی ‌در بولتن محرمانه به نقل از یک مقام آگاه در ستاد مشترک ارتش دراین‌باره اعلام کرد: «هواپیمای مذکور صبح امروز، درحالیکه در فضای شهرستان تبریز یک پرواز آموزشی انجام می‌داد از صفحه رادار محو گردید و درپی آن به گمان اینکه هواپیمای مورد نظر دچار سانحه شده تلاش برای یافتن آن آغاز شد، لیکن در ساعت ۹:۳۰، از شهرستان خوی خبر داده شد که یک هواپیما در حوالی مرز ایران و ترکیه دیده شده است. وی افزود براساس آخرین اطلاعات واصله جنگنده مزبور در فرودگاه وان کشور ترکیه به زمین نشسته است.»[۹] منابع نظامی اطلاعاتی نیز خبر ربوده‎شدن این جنگنده را تأیید کردهاند.[۱۰]

________________________________________

6. اجرای چند عملیات موفق پاک‌سازی در منطقه عمومی پیرانشهر، اشنویه و ارومیه به‌همت نیروهای سپاه، اخباری درباره همکاری یک گروه مسلح غیرقانونی با عراق، دستگیری ۲ نفر از افراد حزب دمکرات و اقدام سازمان کومه‏له در دستگیرکردن ۴ تن از اعضای این حزب که قصد تسلیم‎شدن به نیروهای جمهوری اسلامی را داشتند، اجرای عملیات نيروهای خودی در دو مرحله برای پاک‌سازی روستاهای شرق پیرانشهر و جنوبغربی پسوه از حضور افراد حزب دمکرات و موفقیت آنها در پاک‎سازی روستاهای خرهبردشان، کانیاشکو، توپوزآباد، شليمجاران، سرینچاو، گنهدار، برکمران، خرابهگردشوان، گردگوران، گندهقولان، گیله بالا و پایین و کندر و انهدام چندین مقر فرماندهی و محل استقرار افراد حزب دمکرات و همچنین تسلط به چند ارتفاع سرکوب در منطقه، ازجمله رخدادهای امروز در مناطق غرب کشور بود. در عملیات پاک‎سازی نیروهای خودی در منطقه عمومی پیرانشهر که هوانیروز نیز شرکت داشت، بالگردها موفق شدند یک قبضه تیربار دوشکا را که در ارتفاعات گردبند مستقر بود و بهسختی مقاومت می‌کرد، منهدم کنند. براساس اطلاعاتی که به سپاه پیرانشهر رسید، در این عملیات ۴۰ تن از افراد حزب دمکرات کردستان ایران کشته و ۶۰ تن از آنان زخمی شدند که مسئول کمیته منطقه پیرانشهر و یک فرمانده نظامی این شهر و ۲ محافظ وی ازجمله افراد کشتهشده بودند.[۱۱] همچنین در این عملیات، از افراد خودی ۴ تن شهید، ۵ تن زخمی و ۲ نفر مفقودالاثر شدند. درضمن، یک دستگاه خودروی جیپ، یک دستگاه وانت تویوتا، مقادیری سلاح تی.ان.تی و چند مین از غنایم به‌دستآمده از این عملیات بود.[۱۲] علاوه‎براین، نیروهای سپاه اشنویه در بخشی از جنوب محور نقده - اشنویه عملیاتی اجرا کردند و موفق شدند روستاهای قالاتان، ذلیلان، جاشیران و قلعهلو را از وجود افراد حزب دمکرات کردستان ایران پاک‌سازی کنند. در این عملیات، یک تن از عناصر این حزب کشته شد و اسلحه وی به دست نیروهای خودی افتاد. همچنین ۲ نفر از آنان دستگیر شدند و بقیه افراد این حزب به‎ناچار منطقه را ترک کردند. در عملیات مذکور آسیبی به نیروهای خودی وارد نشد.[۱۳] از سوی دیگر، سپاه ارومیه در عملیاتی در غرب محور ارومیه - سلماس موفق شد روستاهای کانیرش، پیرانجوق، اسکندربان و قونی را پاک‌سازی کند. در این عملیات که با درگیری‌های پراکنده در ارتفاعات دنبال شد به نیروهای خودی تلفاتی وارد نیامد، ولی یک تن از افراد سازمان مجاهدین خلق (منافقین) دستگیر شد و ۳ قبضه اسلحه تیربار ژ۳، مسلسل یوزی و یک کلت به دست نیروهای خودی افتاد.[۱۴] در‎این‎حال، درباره همکاری افراد مسلح غیرقانونی با عراق، لشکر۲۸ کردستان اطلاع داد که نیروهای عراقی با کمک و راهنمایی افراد گروه رزگاری در منطقه مرزی شمالغربی مریوان، در اطراف روستاهای ساوجی، خلوزه، خانمکهنه، خانمشیخان شبها بر سر راه نیروهای خودی عملیات کمین اجرا می‌کنند.[۱۵] ازطرفی، امروز و روز گذشته، سپاه نقده ۲ تن از افراد وابسته به سازمان کومه‌له و ۴ تن از عوامل حزب دمکرات را دستگیر کرد.[۱۶] در منطقه عمومی دیواندره نیز ۴ نفر از عناصر حزب دمکرات کردستان که قصد تسلیم‌شدن داشتند در مسیر رسیدن به پایگاه سپاه به‎دست افراد سازمان کومه‌له دستگیر شدند. عوامل سازمان کومه‌له پس از دستگیری این افراد، آنها را به روستای شاهقلعه در غرب دیواندره انتقال دادند.[۱۷] ۷ بمباران چاه‌های نفتی نوروز به‎وسیله جنگنده‌های عراقی در سوم و هفتم بهمن‎ماه سال گذشته و تخریب دکل‌های نفتی، موجب سرازیرشدن نفت خام به خلیجفارس شد. بنابراین، باوجود درخواست ایران و کشورهای جنوبی خلیجفارس از عراق برای اعلام آتشبس در این منطقه به‎منظور تعمیر لوله‌ها و بستن چاه‌های نفتی، عراق همچنان لجوجانه با هرگونه اقدامی درجهت برقراری امنیت و فراهمشدن امکان ورود متخصصان به منطقه برای مسدودکردن چاهها، خودداری می‌کند. رادیو بیبیسی در برنامه شامگاهی امروز خود به بررسی آثار زیستمحیطی نشت نفت از چاه‌های نوروز به خلیجفارس پرداخت. در این مقاله رادیویی، به نقل از متخصصان اطلاعاتی از اتفاق مشاهدهشده و آثار تخریبی قابلپیشبینی آن در آینده، داده شد. بی‌بی‌سی اعلام کرد: «دبیرکل سازمان ملل متحد به اشاره گفته است که این سازمان بار دیگر در نظر دارد برای تسریع اقداماتی که درجهت مقابله با اثرات سوء نشت نفت به خلیجفارس انجام می‌گیرد، وارد عمل شود. اکنون تقریباً پنج ماه است که تعدادی از چاه‌های نفت ایران در خلیجفارس صدمه دیده و دائماً نفت وارد آب‌های خلیجفارس می‌شود. مؤسسه جهانی حراست از نباتات و حیوانات وحشی که در ژنو مرکز دارد گزارشی تهیه کرده است که در این هفته منتشر خواهد شد و در این گزارش شرح دقیقی از نتایج سوء جریان نفت در آب‌های خلیجفارس انتشار خواهد یافت.» این رادیو در ادامه به نقل از خبرنگار خود در ژنو، بخشی از کلیات مذکور را تشریح کرد و گفت: «از حدود ۵ ماه پیش تابهحال، روزانه تقریباً ۱۲۰۰ بشکه نفت خام از ۳ چاه متعلق به ایران در حوزه نفتی نوروز وارد آب‌های خلیجفارس می‌شود. کارشناسان محیط زیست نگراناند که این نفت، سراسر خلیج‌فارس را آلوده و غیرقابل زیست جانوران خواهد کرد. طول خلیجفارس تقریباً یکهزار کیلومتر، عرض آن سیصد کیلومتر و عمق متوسط آن فقط ۳۵ متر است. تابهحال بیش از ۵ نهنگ دریایی، آب‌های خلیجفارس تلف شدهاند و اجسادشان به سواحل شرقی خلیج آمده است. این کل تعداد نهنگ‌های دریایی است که ظاهراً در خلیجفارس وجود دارد. بهعلاوه کارشناسانی که مرتباً با هلیکوپتر از کشورهای ساحلی خلیج بازدید می‌کنند گزارش دادهاند که اخیراً مرگومیر دولفین‌ها، لاکپشت‌های آبی، پرندگان و ماهیان در این منطقه بهطور غیرعادی افزایش یافته است. صید تجارتی در خلیجفارس متوقف شده است. گزارش مؤسسه جهانی مراقبت از محیط زیست جانوران حاکی است که براثر نشت گاز سمی‌ سولفیدریک از چاه‌های نفتی زیر دریا و حل این گاز در آب محیط زیست جانوران دریایی در این منطقه در معرض آلودگی شدید است. به این ترتیب توده‌های مرجانی زیرآبی باتلاق‌ها و آب‌های کمعمق نیز که محل رشدونمو میگو و ماهی است، آلوده شدهاند.» خبرنگار این رادیو در پایان گزارش خود درباره اقدامات سازمان بین‌المللی محیط زیست برای متوقف‌کردن نشت نفت گفت: «مقامات مؤسسه حفظ محیط زیست وابسته به سازمان ملل درباره اقداماتی که ممکن است برای متوقفساختن نشت نفت به خلیجفارس جریان داشته باشد گفته است که بعد از چندین ماه تلاش تابهحال فقط دو ماده از چهارده ماده پیشنهادی برای توافق بین نماینده ایران و عراق مورد قبول دو کشور قرار گرفته است.»[۱۸]

________________________________________

7. وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ‌ایران با انتشار بیانیهای اعلام کرد که به‎منظور اعتراض به اقدام خلاف قوانین بین‌المللی دولت فرانسه در همکاری با هواپیماربایان و سازمان مجاهدین خلق (منافقین)، کنسولگری آن کشور در اصفهان و انجمن فرهنگی فرانسه در تهران را تعطیل کرده است. در بخشی از این اطلاعیه درباره رفتارها و مواضع خصومت‌آمیز دولت فرانسه علیه جمهوری اسلامی ‌ایران آمده است: «دولت سوسیال صهیونیست فرانسه که دشمنی خود را بارها با امت مسلمان ایران به اثبات رسانده است اینبار با همکاری جدیدی که با تروریسم بین‌الملل ازطریق ایجاد تسهیلات و امکانات برای ربایندگان هواپیمای مسافربری جمهوری اسلامی ‌ایران انجام داد سیاست خصمانه و مردم‎فریب خود را به اوج رساند. رژیم فرانسه در روند صعودی دشمنی خود با مردم شهیدپرور ایران از هیچ اقدامی ‌فروگذار نکرده و نقش خود را در تمامی ‌اعمال جنایتآمیز و ضدانسانی جبهه مشترک ضدانقلاب داخلی و خارجی ایفا نموده است. دولت کنونی فرانسه از بدو شروع جنگ تحمیلی عراق علیه ایران کمک‌های گسترده و بیدریغ خود را دراختیار رژیم بعثی قرار داده که درحالحاضر حیات این دو رژیم بهطور کامل در هم آمیخته است. این دولت به‏دوراز هرگونه مسئولیتی نسبت به مردم کشور خود با حمایت کامل تسهیلاتی، اقتصادی، سیاسی و تبلیغاتی از رژیم روبه‎زوال صدام، بزرگ‌ترین ضربات را بر اقتصاد فرانسه وارد ساخته است. از سوی دیگر، اکنون پاریس پایتخت جبهه ضدانقلاب و تروریست‌های داخلی ایران گردیده، تروریست‌هایی که مسئولیت فاجعه انفجار دفتر مرکزی حزب جمهوری اسلامی ‌و همچنین بهشهادترساندن رئیس‌جمهور و نخست‌وزیر، ائمه جمعه و روحانیون گرانقدر و عده کثیری از مردم بیگناه را برعهده دارند. در دو روز گذشته و در دنباله روند حمایت از تروریسم و زیرپاگذاشتن قوانین بین‌المللی مردم جهان [می‎توان] همکاری و هماهنگی دقیق و طراحیشده رژیمی ‌که مدعی مخالفت با هواپیماربایی است را با تعدادی تروریست که ساعت‌ها عده‌ای زن و مرد و بچه و پیر و جوان را با حالت اضطراب و تشویش و ناراحتی به اسارت گرفته بودند، نظاره کرد. وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی‌ ایران در پاسخ به اقدامات خصمانه دولت سوسیال صهیونیست فرانسه خصوصاً همکاری آنها با منافقین و تروریست و هواپیماربایان، کنسولگری این رژیم در اصفهان و انجمن فرهنگی فرانسه را تعطیل اعلام می‌نماید.»[۱۹]

________________________________________

8. خبرگزاری فرانسه در تفسیری به بحران پیشآمده بین دولتهای ایران و فرانسه پرداخت. مفسران خبرگزاری ضمن ترسیم وضعیت فعلی روابط دو کشور، ریشههای ایجاد بحران فعلی را بررسی کرد. وی اقدامات دولت فرانسه در اعمال محدودیتهای مالی علیه ایران، کمک به عراق در ابعاد مختلف، پناهدادن به گروه تروریستی سازمان مجاهدین خلق و همچنین استقرار مرکز فرماندهی این سازمان در پاریس را از عوامل بحرانزا در رابطه بین دو کشور برشمرد. در بخشی از تفسیر این رادیو آمده است: «با اعلام بستهشدن کنسولگری فرانسه در اصفهان و انستیتوی فرانسه در تهران مرحله دیگری از خرابی مناسبات میان ایران و فرانسه فرا رسید. این تصمیم وزارت امور خارجه ایران بهعنوان پاسخی به اعمال خصمانه دولت سوسیالیست - صهیونیست فرانسه بهویژه همکاری آن با منافقین - تروریست اتخاذ شده است. اتخاذ این تصمیمِ تهران با تعجب همراه نیست، زیرا پس از یک سلسله انتقادات شدید مقامات به‎دنبال پایانگرفتن ماجرای هواپیماربایی توسط هواداران مجاهدین خلق باید منتظر یک واکنش شدید ازطرف ایران بودیم. نقش میانجیگری مسعود رجوی رهبر این سازمان، در ربودن هواپیما که به فرانسه پناهنده شده است و ایران او را یک تروریست نامیده است برای مقامات این مطلب را تأیید کرد که این یک توطئه بینالمللی با شرکت مجاهدین، فرانسه، کویت و امریکا بوده است. ربودن هواپیمای ایران ایر باعث شد ایران به دولت فرانسه نشان دهد که سیاستش درجهت ایران، دیگر قابل‌اغماض نیست. پس از مدتی که [امام] خمینی در نوفل لوشاتو گذراند و در اوایل انقلاب به ایران بازگشت، حوادث متعدد طی ماهها رخ داده و روی هم انباشته شدند. مسدودشدن یکمیلیارد دلاری که شاه به شرکت غنیکردن اورانیوم اورودیف قرض داده بود، اعطای پناهندگی سیاسی به مخالفان ایران ازجانب فرانسه بهویژه بنیصدر و مسعود رجوی، کمک نظامی فرانسه به عراق، ازجمله این حوادث است. معهذا هنوز تمام رشتهها پاره نشدند. بعضی محافل سیاسی هنوز امیدوارند گفتوگوهایی صورت گیرد و این درحالی است که هنوز توپ در زمین فرانسویها است و اینها باید به طرقی حسن‎نیت خود را ثابت کنند. اعلام امکان تحویل هواپیماهای سوپراتاندارد فرانسه به عراق که تهدیدی شدید برای ترمینال نفتی خارک در منطقه حیاتی صدور نفت خام ایران است و انتقادات کلود شسون وزیر خارجه دولت سوسیالیست فرانسه، درمورد اعدام و سرنوشت رهبران حزب توده باعث شد که در ماههای اخیر دلایلی بر دلایل رهبران ایران که معتقدند زمان آن رسیده که واکنش نشان داد، افزوده شود.»[۲۰]

________________________________________

9. عبدالله سالم الصباح ولیعهد و نخست‌وزیر کویت که کشورش یکی از حامیان اصلی عراق در جنگ علیه ایران است ضمن تهدید ایران، با خطرناک‎خواندن ادامه جنگ برای پایاندادن به آن اعلام آمادگی کرد. ولیعهد کویت همچنین از طرح ایجاد یک آبراه از شط‎العرب به کویت سخن گفت. بنا به اعلام رادیو ریاض، شیخ سعد العبدالله سالم الصباح خواستار کوشش هدفدار اعراب برای اعاده همبستگی عربی و وحدت و همچنین تمرکز تمامی ‌امکانات در جهت مقابله با تعرضاتی که امت و وطن عربی را تهدید می‌کند شد و خواست که تمامی ‌کوشش‌ها در سطح عربی، اسلامی ‌و بین‌المللی برای توقف جنگ بین ایران و عراق انجام شود.[۲۱] خبرگزاری کویت بخشی از سخنان وی را بدین‏صورت بازتاب داد: «شیخ سعد العبدالله الصباح گفت که ادامه جنگ ایران و عراق نهتنها خطری برای دو کشور درگیر است، بلکه تمامی ‌منطقه خلیج‌فارس را نیز تهدید می‌کند. وی در این مصاحبه گفت که کشور متبوعش آماده است تا به تشکیل اجلاسی با شرکت ایران و عراق برای بحث پیرامون جنگ خلیج کمک کند. شیخ سعد گفت که اگر تمایل قلبی و حسن‎نیت در کار باشد یقیناً نتایج مثبتی به دست خواهد آمد. ولیعهد و نخست‌وزیر کویت درمورد نفت چاه‌های نفت خلیج و خطری که از این بابت متوجه کشورهای حوزه خلیج است گفت که با شرایط موجود طرح قدیمی ‌ایجاد یک راه آبی از شطالعرب به کویت زنده خواهد شد و ما در گذشته تماس‌هایی دراینمورد با بغداد گرفته بودیم، اما مذاکرات بهدلیل جنگ ایران و عراق متوقف شد.»[۲۲] علاوه‎براین، مزالی نخست‌وزیر تونس، بدون هرگونه ملاحظهای آمادگی خود را برای پشتیبانی از عراق در سایه وحدت قوم عرب اعلام کرد. به گفته رادیو صوتالجماهیر «نخست‌وزیر تونس مزالی، مجدداً بر ایستادگی تونس در کنار عراق در جنگ آن کشور علیه تجاوز ایران و دفاع از خاک و حاکمیت عراق تأکید کرد. مزالی طی سخنانی با روزنامه الوطن (چاپ کویت) که امروز انتشار یافت، اظهار داشت [که] مواضع قومی ‌روشن باید از آغاز مشخص شود و نه اینکه روشن گردد چه کسی سود برده و یا زیان کرده است. وی اضافه کرد: این است موضع واضح تونس در قبال جنگ عراق و ایران، زیرا از ابتدا ایستادگیاش را در کنار عراق در جنگ عادلانه آن کشور در دفاع از حاکمیت و استقلال عراق اعلام کرده است.»[۲۳]

________________________________________

10. روابط شوروی و عراق همچنان رو به گستردگی و تعمق است. تاس خبرگزاری رسمی ‌اتحاد جماهیر شوروی، از برگزاری یک نشست سه‎روزه تجاری و اقتصادی بین مقامات شوروی و عراق و نتایج این نشست گزارش داد. بنا به اعلام این خبرگزاری «کمیته مشترک شوروی و عراق پیرامون همکاری اقتصادی و علمی ‌روز گذشته، نشست سه روزهای را با تصمیم بر گسترش روابط تجاری و اقتصادی دو کشور خاتمه داد. این نشست پیرامون ساختمان و بهرهگیری از تعدادی از پروژه‌ها در عراق و همکاری درزمینه کشاورزی، نیرو و صنعت نفت به بحث و بررسی پرداخت. در این نشست موافقتنامه مبادله تهاتری برای سال ۱۹۸۳ نیز به امضا رسید. حجم مبادلات تجاری مابین اتحاد شوروی و عراق به یکمیلیارد روبل (۳/۱ میلیارد دلار امریکایی) در سال ۱۹۸۲، رسید و عراق چهارمین کشور طرف معامله اتحاد شوروی در معاملات تجاری این کشور با کشورهای درحال توسعه می‌باشد. آندره گرومیکو وزیر خارجه اتحاد شوروی، در جلسه شورایعالی در اواسط ژوئن اعلام داشت که روابط مابین اتحاد شوروی و عراق دوستانه بود. اما وی ایران را که درحالحاضر در جنگ با عراق می‌باشد بهخاطر اخراج ۱۸ دیپلمات روسی در ماه گذشته، مورد سرزنش قرار داد. وی گفت که هرگونه عملی را که مسکو نسبت به ایران [در پیش] بگیرد به این مسئله بستگی خواهد داشت که آیا ایران خواهان روابط عادی با مسکو خواهد بود یا نه.»[۲۴] دیوید وات یکی از کارشناسان مسائل منطقه غرب آسیا که رادیو بیبیسی وی را رئیس مؤسسه سلطنتی مطالعات بین‎المللی معرفی کرد، علت شروع دوباره ‌مناسبات عراق و شوروی را تنش سیاسی بین ایران و شوروی پس از دستگیری سران حزب توده اعلام کرد و دراینباره گفت: شوروی که زمانی مردد بود از ایران یا عراق حمایت کند پس از سرکوبی حزب توده ازسوی دولت ایران و دستگیری اعضای این حزب، تصمیم گرفت که ارسال اسلحه به عراق را دوباره از سر گیرد.[۲۵] ________________________________________

  • در دفترچه ثبت جنگ حسین اردستانی، معصومی نوشته شده، ولی در جلسات اغلب نصرت کاشانی حاضر میشد و گزارش میداد.
    • سپس از این جلسه حسین اردستانی راوی قرارگاه نجف و عزیز جعفری به مهران سفر کردند. بنابراین، از ۲۴/۴/۱۳۶۲ با بازگشت به منطقه کار راوی‌گری مجدد از سر گرفته شد.
      • دوازده کشتی مزبور به‎وسیله ۲ فروند جنگنده اف۱۴، ۳ اف۴، تعدادی بالگرد و ۲ فروند ناوچه اسکورت می‎شدند.
        • سه روز پیش نیز بالگردهای عراقی به این تأسیسات نفتی حمله کرده بودند که براثر آن علاوه‌بر واردآمدن خساراتی به این تأسیسات یک تن شهید شد و ۱۰ تن زخمی شدند. [شرح کامل این حادثه در روزشمار ۱۶/۴/۱۳۶۲ آمده است.]


پاورقی‌ها

منابع و مآخذ روزشمار 1362/04/19

  1. سند شماره ۳۲۴۲۱ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه عملیات نجف به قرارگاه‌ها و یگان‌های تابعه، ۱۹/۴/۱۳۶۲۵، صص ۲ - ۵ و ۷ و ۱۶ و ۲۱.
  2. سند شماره ۲۶۲/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی قرارگاه نجف در عملیات والفجر۳، راوی حسین اردستانی، ۱۹/۴/۱۳۶۲، صص ۹۶ و ۹۷؛ و - مهدی حاجیخداوردی‌خان، مهران در تحولات جنگ ایران و عراق، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، ۱۳۸۹، ص۱۳۲.
  3. سند شماره ۲۶۲/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی قرارگاه نجف در عملیات والفجر۳، راوی حسین اردستانی، ۱۹/۴/۱۳۶۲، صص ۱۴ - ۱۰۰.
  4. سند شماره ۲۶۲/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی قرارگاه نجف در عملیات والفجر۳، راوی حسین اردستانی، ۱۹/۴/۱۳۶۲، صص ۱۰۵ - ۱۰۸.
  5. سند شماره ۵۶۵۱۴۹ مرکز اسناد و تحقیقات جنگ: از قرارگاه نوح(ع) سپاه به یگان دریایی سپاه (طرح و عملیات)، ۱۹/۴/۱۳۶۲؛ و - سند شماره ۳۵۳۱۱۳ مرکز اسناد و تحقیقات جنگ: از فرمانداری بندر ماهشهر به استانداری خوزستان، ۱۹/۴/۱۳۶۲؛ و - سند شماره ۳۵۳۱۱۴ مرکز اسناد و تحقیقات جنگ: از فرمانداری بندر ماهشهر به استانداری خوزستان، ۲۰/۴/۱۳۶۲؛ و - سند شماره ۱۱۹۳۰۵ مرکز اسناد و تحقیقات جنگ: از اداره اطلاعات شاجا به نخست‌وزیری (دفتر اطلاعات و تحقیقات)، ۱۱/۴/۱۳۶۲.
  6. سند شماره ۸۸۴۸۶ مرکز اسناد و تحقیقات جنگ: بولتن هفتگی دفتر فرماندهی کل سپاه، شماره ۳۶، ۲۶/۴/۱۳۶۲، ص۱۶؛ و - سند شماره ۵۶۵۱۴۹ مرکز اسناد و تحقیقات جنگ: از قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) سپاه به یگان دریایی سپاه (طرح وعملیات)، ۱۹/۴/۱۳۶۲.
  7. واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، ۲۰/۴/۱۳۶۲، ص۲.
  8. سند شماره ۲۸۰۲۰۷ مرکز اسناد و تحقیقات جنگ: از واحد دیدبانی توپخانه ۱۰۵ سپاه به ستاد عملیات سپاه پاسداران، ۲۰/۴/۱۳۶۲.
  9. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره ۱۱۳، ۲۰/۴/۱۳۶۲، ص۷، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، ۱۹/۴/۱۳۶۲.
  10. سند شماره ۸۸۴۸۶ مرکز اسناد و تحقیقات جنگ: بولتن هفتگی دفتر فرماندهی کل سپاه، شماره ۳۶، ۲۴/۴/۱۳۶۲، ص۲۰؛ و - سند شماره ۱۰۳۸۳۵ مرکز اسناد و تحقیقات جنگ: گزارش روزانه سپاه، شماره ۳۳۱، ص۴.
  11. سند شماره ۳۵۱۰۱۷ مرکز اسناد و تحقیقات جنگ: از اطلاعات سپاه پیرانشهر به اطلاعات قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) سپاه، ۲۲/۴/۱۳۶۲؛ و - سند شماره ۳۵۱۰۲۰ مرکز اسناد و تحقیقات جنگ: از اطلاعات سپاه پیرانشهر به اطلاعات قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) سپاه، ۲۲/۴/۱۳۶۲؛ و - سند شماره ۳۵۱۰۱۶ مرکز اسناد و تحقیقات جنگ: از اطلاعات سپاه پیرانشهر به اطلاعات قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) سپاه، ۲۲/۴/۱۳۶۲.
  12. سند شماره ۳۵۰۹۰۷ مرکز اسناد و تحقیقات جنگ: از ستاد منطقه ۱۱ سپاه (طرح و عملیات) به ستاد مرکزی (طرح و عملیات)، ۲۱/۴/۱۳۶۲؛ و - سند شماره ۸۹۳۶۷ مرکز اسناد و تحقیقات جنگ: بولتن ویژه مناطق کردنشین، شماره ۱۱۶، ۳/۵/۱۳۶۲، ص۳؛ و - سند شماره ۳۵۸۲۱۹ مرکز اسناد و تحقیقات جنگ: از اطلاعات سپاه پیرانشهر به اطلاعات قرارگاه نوح(ع)، ۱۹/۴/۱۳۶۲؛ و - سند شماره ۱۳۳۴۸۰ مرکز اسناد و تحقیقات جنگ: از اداره اطلاعات شاجا به نخست‌وزیری (دفتر اطلاعات و تحقیقات)، ۲۱/۴/۱۳۶۲.
  13. سند شماره ۴۱۰۵۲۳ مرکز اسناد و تحقیقات جنگ: از سپاه پاسداران اشنویه (واحد طرح و عملیات) به قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) (طرح و عملیات)، ۲۰/۴/۱۳۶۲؛ و - سند شماره ۳۵۸۲۲۳ مرکز اسناد و تحقیقات جنگ: از اطلاعات سپاه اشنویه به اطلاعات قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع)، ۱۹/۴/۱۳۶۲.
  14. سند شماره ۳۱۸۰۱۹ مرکز اسناد و تحقیقات جنگ: از فرماندهی سپاه ارومیه به فرماندهی ستاد منطقه۱۱، ۲۰/۴/۱۳۶۲.
  15. سند شماره ۳۱۵۷۸۶ مرکز اسناد و تحقیقات جنگ: از لشکر۲۸ کردستان به فرماندهی سپاه پاسداران، ۱۹/۴/۱۳۶۲.
  16. سند شماره ۳۵۸۲۳۳ مرکز اسناد و تحقیقات جنگ: از اطلاعات سپاه نقده به قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) سپاه، ۱۹/۴/۱۳۶۲.
  17. سند شماره ۱۰۳۳۰۶ مرکز اسناد و تحقیقات جنگ: گزارش روزانه ؟؟؟، شماره ۳۳۴، ۲۸/۴/۱۳۶۲، ص۳.
  18. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره ۱۱۳، ۲۰/۴/۱۳۶۲، ص۲۷، رادیو بی‌بی‌سی، ۱۹/۴/۱۳۶۲.
  19. روزنامه کیهان، ۱۹/۴/۱۳۶۲، ص۲.
  20. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش های ویژه، شماره ۱۱۴، ۲۱/۴/۱۳۶۲، صص ۱۴ و ۱۵، تهران - خبرگزاری فرانسه، ۱۹/۴/۱۳۶۲.
  21. واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، ۲۰/۴/۱۳۶۲، ص۴، رادیو ریاض، ۱۹/۴/۱۳۶۲.
  22. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره ۱۱۳، ۲۰/۴/۱۳۶۲، ص۲، خبرگزاری کویت، ۱۹/۴/۱۳۶۲.
  23. واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، ۲۰/۴/۱۳۶۲، صص ۳ و ۴، رادیو صوتالجماهیر.
  24. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره ۱۱۳، ۲۰/۴/۱۳۶۲، ص۱۵، مسکو - خبرگزاری تاس، ۱۹/۴/۱۳۶۲.
  25. واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، ۱۸/۴/۱۳۶۲، ص۱۴، رادیو بیبیسی.