1366.04.19
| روزشمار جنگ سال 1366 1366.04.19 | |
|---|---|
| نام‌های دیگر | نوزده تیر |
| تاریخ شمسی | 1366.04.19 |
| تاریخ میلادی | 10 ژوئیه 1987 |
| تاریخ قمری | 13 ذیقعده 1407 |
گزارش - 623
در ادامه عملیات بازرسی کشتیهای خارجی در تنگه هرمز، امروز هم نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی، سه فروند کشتی را بازرسی کرد و پس از اطمینان از عدم حمل کالای نظامی برای عراق، به آنها اجازة عبور داده شد.[۱]
گزارش - 624
نیروهای سپاه پاسداران در عملیاتی غافلگیرکننده علیه چتههای کومهله در منطقه آویهنگ در غرب سنندج، دو تن از نیروهای این سازمان را به هلاکت رسانده و دو تن را مجروح کردند. همچنین چند قبضه اسلحه و مقداری مهمات را به غنیمت گرفتند. یک تن از افراد کشته شده، مسئول تدارکات یکی از واحدهای نظامی کومهله بود. در این عملیات به نیروهای خودی آسیبی نرسید.[۲]
گزارش - 625
امروز پنج تن از مجروحان حمله شیمیایی عراق به شهر سردشت، برای ادامة معالجات به مادرید اسپانیا منتقل شدند.[۳]
گزارش - 626
به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، امروز مبارزان کرد عراقی، دو تن از عناصر حکومت عراق را در شهرهای موصل و عمادیه به قتل رساندند. این دو تن عبدالزهره ابوزید از سران حزب بعث در موصل و سلیمان عیسی بریفکی از عناصر اطلاعاتی در عمادیه، بودند.[۴] انوشیروان امین معاون رهبری اتحادیه میهنی کردستان عراق، در مصاحبه با رادیو بی‌بی‌سی، دربارة همبستگی جدید نیروهای معارض کرد عراقی و توافقات آنها برای تداوم حمله گفت: «ماههای اخیر فعالیت سیاسی مسلح پیشمرگهای اتحادیه میهنی کردستان با مردم کردستان عراق گسترش زیادی کرده است. از طرفی، نیروهای مسلح اتحادیه میهنی کردستان در چند جای کردستان عراق حملاتی را شروع کردند و از طرف دیگر، مردم کردستان عراق شروع به تظاهرات و مقاومت سیاسی کردند.» انوشیروان دربارة همکاریهای اخیر اتحادیه میهنی کردستان عراق (طالبانیها) و حزب دمکرات کردستان عراق (بارزانیها) گفت: «این اتحاد یا توافق از نظر ما امری استراتژیکی است و در عمل به توافق رسیدهایم که تمام نیروهای پیش‌مرگ را در کردستان عراق که تابع اتحادیه میهنی کردستان هستند، در آینده نزدیک با هم تحت یک رهبری مشترک متحد کنیم. همچنین به توافق رسیدهایم که دستگاههای اطلاعاتی، دستگاههای حکمرانی، دستگاههای دارایی و دستگاههای نمایندگی در خارج از کشور، همه را با کمکهای مشترک و رهبری مشترک متحد کنیم. به خاطر اینکه آرمانهای خود را تحقق بخشند، باید تمام نیروها و توان مردم کردستان عراق با یکدیگر متحد شوند.»[۵]
گزارش - 627
خبرگزاری جمهوری اسلامی از بازتاب حمله قایقهای تندرو علیه نفتکش پکونیک در مطبوعات عمده کویت، گزارشی تهیه کرده است. تحریک امریکاییها برای دست زدن به اقدامات مقابله به مثل، از پیامهای اصلی این نشریات است: «مطبوعات کویت امروز خبر حمله قایقهای موشکانداز ایرانی علیه یک نفتکش متعلق به امریکا را با اهمیت خاصی، در صدر صفحات اول خود منعکس کردند. در این چارچوب، روزنامة القبس با تیتر درشتی نوشت: با حمله ایران علیه یک نفتکش امریکایی در نزدیکی کویت، جنگ نفتکشها در خلیجفارس از سر گرفته شد. روزنامه مذکور ضمن تشریح نحوه حمله به نفتکش امریکایی، با عنوان درشتی نوشت: پس از گذشت چند ساعت از حمله عراق به جزیره خارک و صدور بیانیه سمبلیک مجلس نمایندگان امریکا در مورد برافراشتن پرچم این کشور بر نفتکشهای کویتی، ایران با هجده موشک، نفتکش امریکایی پکونیک را مورد حمله قرار داد و آن را به آتش کشید. الانباء روزنامه دیگر کویت ضمن چاپ عکس قایقهای تندروی نیروی دریایی سپاه در صدر صفحه اول خود نوشت: هم‌زمان با مخالفت سمبلیک نمایندگان امریکایی با طرح ریگان برای محافظت از نفتکشهای کویتی، قایقهای ایران یک نفتکش امریکایی را در خلیجفارس مورد حمله قرار دادند. در این حال، روزنامه الوطن با عناوین درشتی در صدر صفحه اول خود نوشت: در حالی که کویت دعوت به کاهش سطح تشنج در خلیجفارس می‌کند، ایران یک نفتکش امریکایی را مورد حمله قرار داد. الوطن، حمله قایقهای ایرانی به نفتکش امریکایی را یک تجاوز و اقدام خصمانه علیه امریکا خواند و افزود: از آغاز جنگ نفتکشها ظرف سه سال گذشته، این اولین باری است که ایران در فاصله نزدیک از سواحل کویت، اقدام به حمله علیه نفتکشها می‌کند. الرأی العام نیز خبر حمله به یک نفتکش امریکایی را با تیترهای درشتی منعکس کرد و نوشت: امریکا این حمله را محکوم نمود اما از دست زدن به هرگونه اقدام انتقامجویانه علیه ایران خودداری کرد. السیاسه در یک لحن انتقادآمیز به عکسالعمل امریکا در قبال این حمله، نوشت: در حالی که ایران یک نفتکش امریکایی را با هجده موشک به آتش کشید، امریکا تنها این حمله را محکوم کرد و از انتقام گرفتن خودداری نمود.»[۶]
گزارش - 628
گروهی از علما و روحانیون معارض کرد عراقی که در ایران به سر میبرند، امروز با آیتالله منتظری دیدار کردند. گزارش روزنامه کیهان از این دیدار به این شرح است: «جمعی از علما و روحانیون کرد عراقی که برای تداوم مبارزه خود با رژیم صهیونیستی عراق به ایران مهاجرت کردهاند، با آیتالله منتظری دیدار کردند. در این دیدار، قائم‌مقام رهبری از علما و روحانیون کرد عراقی که به حکم وظیفه الهی برای دفاع از اسلام و نجات سرزمین اسلامی عراق از دست رژیم جنایت‌کار عراق قیام کردهاند، تقدیر کردند و با اشاره به گوشههایی از مسائل مربوط به هجرت رسول اکرم(ص) و اصحاب آن حضرت به مدینه، یادآور شدند: رسولالله(ص) با آن همه مشکلات، هجرت کردند و در شرایط سخت مدینه، با کمک انصار توانستند پایههای دو حکومت روم و ایران را متزلزل و آنها را مسخّر سازند. شما هم الآن همان شرایط را دارید و رسالت شما خیلی سنگین است. کشور عراق را ملت عراق باید آزاد سازد و مسئولیت عمده به دوش علما است که بر اساس اسلام، عراق را آزاد کنند، ملت مظلوم عراق را نجات دهند و اسلام را حاکم سازند. البته باید در ملت عراق یک تغییرات اساسی ایجاد شود و ملت عراق حقیقتاً تحرک یابد، تا در ملت تحرک ایجاد نشود، از اوضاع نکبتبار نجات پیدا نمیکنند. قائم‌مقام رهبری یادآور شدند: من بارها گفتهام که نباید از قدرتهای حاکم و سلاح و امکاناتشان خوف داشت. رژیم محمدرضا در ایران خیلی قدرتمند بود، ولی بر اثر سه عامل ایمان، اتحاد مردم و رهبری قاطعانه حضرت امام خمینی (مدظلهالعالی)، مردم توانستند آن رژیم سفاک را که همه قدرتها پشتوانه او بودند، ساقط و نظام اسلامی را حاکم سازند. شما هم در سایه همین سه عامل اساسی، حتماً پیروز میشوید.»[۷]
گزارش - 629
معاون سیاسی وزیر امورخارجه ایران در مصاحبه‌ای در اسپانیا، ضمن اعتراض به کشورهای اروپایی به دلیل پناه دادن به سازمانهای تروریستی ایرانی، خواستار پیگیری و مجازات عاملان ترور دبیر دوم سفارت ایران در مادرید شد. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی حسین شیخالاسلام که برای عیادت از محمد رئیسی دبیر دوم سفارت ایران، در مادرید به سر میبرد، با تأکید بر این مسئله که ترورها و آدمکشیها بر روابط ایران و اسپانیا تأثیر نخواهد گذاشت، گفت: «ایران یکی از بزرگ‌ترین قربانیان تروریسم کور بوده و سند آن، ترور بیش از پنجاه تن از مقامات عالیرتبه آن است.» وی دربارة اوضاع خلیجفارس گفت: «حضور نظامی امریکا، شرایط خلیجفارس را به حد انفجار رسانیده و راه خروج از این بحران آن است که عراق جهت متوقف ساختن اقدامات غیرقانونی خود، تحت فشار قرار گیرد.» از سوی دیگر، در پی ترور نافرجام دبیر دوم سفارت ایران در مادرید خورخه دیسکانارا مدیرکل بخش خاورمیانهای وزارت خارجه اسپانیا، در بیمارستان از محمد رئیسی عیادت کرد. وی در این ملاقات، ضمن محکوم کردن این عمل گفت که کشورش برای جلوگیری از تکرار چنین وقایعی، دستورداده هرچه سریع‌تر اقدام لازم برای شناسایی و مجازات تروریستها به عمل آید.[۸]
گزارش - 630
امروز سفیر ایران در زیمبابوه با وزیرخارجه این کشور دیدار کرد. خبرگزاری جمهوری اسلامی در اینباره گزارش داد: «سفیر ایران در زیمبابوه، امروز با من گودندا وزیرخارجه این کشور، ملاقات کرد و ضمن تقدیم پیام دکتر ولایتی، پیرامون شرایط ایران برای تحقق صلح در خلیجفارس و سیاست کشورهای عرب منطقه با وی به گفت‌وگو پرداخت.» به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، شهابی سفیر ایران در هراره، پس از تشریح اقدامات حکومت بعث عراق در استفاده از سلاحهای شیمیایی و حمله به نقاط مسکونی گفت: «کشورهای امپریالیستی و مرتجع و نیز عدم همکاری کافی برخی از کشورها، مانع اجرای حق و عدالت و حرکت در مسیر مسالمتآمیزتر برای خاتمه جنگ است.» در این دیدار، وزیرخارجه زیمبابوه اعلام کرد در بیانیه سیاسی سران جنبش عدم تعهد، با حضور ناوگانهای قدرتهای بزرگِ خارجی در خلیجفارس مخالفت شده است.[۹]
گزارش - 631
نشریه سان فرانسیسکو کرونیکل دربارة آخرین اقدامات امریکا برای تقویت نیروهای نظامی خود در منطقه خلیجفارس نوشت: «نیروی دریایی امریکا حضور خود در خلیجفارس را توسعه بخشیده تا برای عملیات اسکورت نفتکشها، کسب آمادگی نماید. به علاوه، ناو هواپیمابر کانستلیشن در اقیانوس هند مستقر میباشد و رزم‌ناو میسوری احتمالاً آماده شده تا سواحل غربی امریکا را به قصد خلیجفارس ترک نماید.»[۱۰] شبکه تلویزیونی ای.بی.سی امریکا نیز اعلام کرد که امریکا قصد دارد برای مقابله و خنثی کردن عملیات قایقهای گشتی سپاه پاسداران در خلیجفارس، هلیکوپترهای تهاجمی به منطقه ارسال کند. این شبکه تلویزیونی در اخبار سراسری خود گفت: «یک قایق گشتی ایران به یک سوپر تانکر امریکایی ثبت شده در لیبریا در فاصله 100 کیلومتری ساحل کویت در آبهای خلیجفارس، حمله کرده است.» ای.بی.سی به نقل از تحلیل‌گران جاسوسی امریکا اعلام کرد: «هم اکنون، ایران دارای صدها قایق کوچک میباشد که برای اذیت و تحریک کشتیهای تجاری در خلیجفارس به کار گرفته میشوند.» این شبکه با پخش تصاویر ماهوارهای از سواحل ایران در خلیجفارس، ادعا کرد که اغلب این قایقها، در بندرعباس در حوالی تنگه هرمز مستقر هستند و واحدهای ضربت سپاه پاسداران آنها را هدایت می‌کنند. گزارشگر شبکه ای.بی.سی در وزارت دفاع امریکا، سپس به نقل از مقامات نظامی این کشور می‌افزاید که این قایقها آنچنان در میان مقامات نگرانی آفریدهاند که پنتاگون در نظر دارد برای مقابله با آنها، هلیکوپترهای تهاجمی به خلیجفارس ارسال کند.[۱۱] در این حال، رادیو مسکو اوضاع منطقه خلیجفارس را متشنج و اضطراب‌آور خواند و سیاست نظامی امریکا در تقویت ناوگان جنگی را نه تنها اسکورت نفتکشهای کویتی، بلکه وارد کردن "ضربه پیشگیرانه" به ایران خواند. این رادیو گفت: «این اواخر خبرهای اضطراب‌آور تازهای دربارة افزایش تشنجات در خلیجفارس به گوش میرسد. یکی از آخرین رویدادها در این زمینه، حملة یک ناوچه ایرانی به تانکری بود که تحت پرچم لیبریا حرکت میکرد. تشدید عملیات جنگی نیروهای دریایی ایران و عراق، در زمینه افزایش چشمگیر قدرت نظامی امریکا در خلیجفارس به عمل میآید. در حال حاضر، ناوگروه جدید نیروی دریایی امریکا مرکب از دو رزم‌ناو و یک بریگاد، به خلیجفارس نزدیک می‌شود. پنتاگون قصد دارد علاوه بر این ناوگروه، ناوهایی که هماکنون بر آبهای خلیجفارس رفت و آمد می‌کنند، رزم‌ناو چیگون دروگا [را همراه] با ناوهای بدرقه، در مدخل تنگه هرمز و یک دسته از ناوهای هواپیمابر را در بخش شمال غربی اقیانوس هند مستقر کند. ناو میسوری هم بهزودی راهی آن منطقه خواهد شد. ضمناً برخیها در واشنگتن پنهان نمیکنند که قدرت رزمی نیروی دریایی امریکا ممکن است نه تنها برای دفع حملات احتمالی ایران به تانکرهای کویتی که تحت پرچم امریکا رفت و آمد می‌کنند، بلکه برای وارد کردن نوعی "ضربت پیشگیرانه" به ایران، هم بهکار رود. در ایران، خوب میدانند که اعمال استراتژیهای آن سوی اقیانوسیه (سیاست نئوگلوبالیسم) به چه وضعی میتواند منجر شود.»[۱۲]
گزارش - 632
سفیر ژاپن در کویت شرکت کشورش در منازعات منطقه در پوشش حضور نظامی را رد کرد. سخنان وی از آنجایی حائز اهمیت است که ورنون والترز فرستادة ویژه امریکا در این کشور به سر میبرد. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی به نقل از روزنامه کویتی الوطن، تاکیدا نوروما سفیر ژاپن در کویت، در اینباره گفت: «کشورش هرگز در اقدامات نظامی جاری در منطقه خلیجفارس شرکت نخواهد کرد. ژاپن علیرغم اینکه به شدت بر نفت خلیجفارس تکیه دارد، اما بهخاطر پای‌بندی به قوانین، از مداخله نظامی به منظور حمایت از کشتیرانی بینالمللی در منطقه خلیجفارس، خودداری می‌کند. قانون اساسی ژاپن به این کشور اجازه نمیدهد در اقدامات نظامی مناطق جهان شرکت کند.» وی با اشاره به وجود روابط حسنه میان کشورش با کشورهای ایران و عراق گفت: «توکیو تلاش مینماید فضای مناسبی میان ایران و عراق جهت دست یافتن به راهحلی صلحآمیز برای جنگ فراهم آورد.»[۱۳]
گزارش - 633
نزار حمدون سفیر عراق در امریکا - که به تازگی به معاونت وزارت امورخارجه عراق برگزیده شده است و به گفته رادیو امریکا تا چند هفته دیگر واشنگتن را ترک خواهد کرد - امروز در مرکز مطالعات استراتژیک و بینالمللی امریکا سخنرانی کرد و به پرسش خبرنگاران پاسخ گفت. محورهای سخنان حمدون عبارت بودند از: بهبود رابطه امریکا و عراق، تغییر سیاست امنیتی - نظامی امریکا به نفع عراق از سال 1361، واقعگرایی عراق در درک منافع امریکا در منطقه، اجتنابناپذیر بودن گرایش عراق به سوی امریکا و نقش دو حادثه ناو استارک و ایران گیت در این گرایش. وی همچنین در پاسخ به خبرنگاران، دربارة اسکورت نفتکشهای کویتی به وسیله ناوگان امریکا، نقش سازمان ملل در جنگ تحمیلی و پیشنهاد ایران برای توقف جنگ نفتکشها، مطالبی بیان کرد. نزار حمدون در آغاز سخنانش، با اشاره به بهبود روابط امریکا و عراق گفت: به عقیده من از دهه 1950 تاکنون، مناسبات ایالات متحده و عراق هیچگاه به این گرمی نبوده است. وی خاطرنشان ساخت که هر دو کشور با دلایل خاص خود که به اوضاع امنیتی منطقه مربوط می‌شود، بهسوی یکدیگر کشیده شدند. سفیر عراق در واشنگتن گفت: عراق بر این باور است که از 1982 به این سو، امریکا در ارتباط با مسائل امنیتی منطقة خلیج[فارس] و نقش عراق در منطقه، سیاست واقعگرایانهتری پیش گرفته است؛ سیاستی که جلوگیری از گسترش سلطة ایران بر تمامی منطقه و بیثباتسازی اوضاع سیاسی کشورهای این منطقه، بخش لاینفکی از آن را تشکیل می‌دهد. سفیر عراق افزود: عراق نیز نقش امریکا را بهعنوان یک قدرت جهانی با منافعی مشروع و قابل درک و بررسی، بیش از پیش به رسمیت شناخته و دریافته است که امریکا در تعیین سرنوشت بسیاری از مسائل مبتلابه منطقه، قدرت بالقوه بهشمار میرود. نزار حمدون با اشاره به ارادة عراق در مورد تأثیر مثبت گذاشتن بر سیاست این ابرقدرت گفت: کشورش به همین علت، سر و کار داشتن با امریکا را اجتنابناپذیر دانست و دریافت که باید بهترین مناسبات ممکن را با این کشور برقرار و حفظ کند. سفیر عراق در واشنگتن، سپس با اشاره به اینکه عراق هیچگاه از طرح صریح و بیپرده نظرها و سیاستهایش ابایی نداشته، بر اهمیت دو بحران اخیر تأکید کرد که به گفته وی، شناخت بهتری از چهره عراق و دوستی میان دو کشور امریکا و عراق ارائه می‌دهد. این دو بحران ماجرای معامله پنهانی امریکا با ایران و حادثه حمله یک هواپیمای عراقی به ناوچه استارک در خلیجفارس است. به گفته سفیر عراق، این دو حادثه به عراق فرصت داد که موضع خویش را صادقانه و بهگونهای آشکار بیان دارد و ذهن امریکاییان را روشن سازد. سفیر عراق افزود: از هنگام این دو حادثه، آگاهی امریکاییان نسبت به ماهیت جنگ ایران و عراق و مسائل منطقه گسترش یافته و از طرفی، دولت عراق نیز با استفاده از فرصت، نظراتش را پیرامون این مسائل با مردم امریکا در میان گذاشته است. نزار حمدون آنگاه یادآور شد که بهرغم فراز و نشیبهای بسیار، مناسبات امریکا و عراق بسیار محکم و پابرجاست. وی به مبادله نامه میان رؤسای جمهوری دو کشور در پی حادثه ناوچه استارک اشاره کرد و گفت: گرچه این حادثه خوشایند نبود، اما پایههای مناسبات دو کشور را مستحکمتر و زمینه را برای گفت‌وگوهای سازنده آماده کرد. سفیر عراق در واشنگتن اضافه کرد که مناسبات تجاری و اقتصادی دو کشور نیز گسترش یافته است. وی خاطرنشان ساخت که حجم مبادلات بازرگانی میان دو کشور در سال گذشته، به یک‌میلیارد دلار بالغ شد و انتظار میرود که در سال جاری، حتی از این مبلغ فراتر رود. سفیر عراق گفت: یکی از اهداف عراق از هنگام مناسبات با ایالات متحده، جلب اعتماد مردم امریکا بوده است که حیثیت و اعتبار یک کادر دیپلماتیک برایش حائز اهمیت بسیار است. در ارتباط با احساس امریکاییان نسبت به جنگ ایران و عراق و حکومت آیتالله خمینی، سفیر عراق گفت: به دلایل گوناگون سیاسی، بیش از هرجای دیگر، در واشنگتن نسبت به [امام]خمینی احساس هم‌دردی وجود دارد. در خارج از محدوده واشنگتن، ملت امریکا برداشتی کاملاً متفاوت از [امام]خمینی و حکومت او دارند و تجزیه و تحلیل سیاست‌مدارانی را که معتقدند باید با ایران از در مصالحه درآمد یا سیاست‌مدارانی که فکر می‌کنند برای حفظ جان گروگانها، باید به ایران امتیاز داد، قابل پذیرش نمیدانند. سفیر عراق در پایان سخنانش در مرکز مطالعات استراتژیک و بینالمللی، به پرسشهای خبرنگاران که بیشتر درباره نظر عراق در مورد طرح امریکا برای برافراشتن پرچم امریکا بر فراز نفتکشهای کویتی بود، پاسخ داد. یک خبرنگار پرسید: در پی اجرای این طرح، آیا بیم آن نمیرود که حادثه استارک تکرار شود؟ نزار حمدون گفت تصور نمیکند که چنین حادثهای تکرار شود، زیرا دو کشور تدابیری برای جلوگیری از وقوع آن اتخاذ کردهاند. وی افزود: البته این خطر همیشه از جانب ایران که از حمله به کشتیرانی در آبهای بینالمللی ابایی ندارد، وجود دارد. حملههای عراق همواره به آمد و شد کشتیها در قلمرو آبهای ساحلی ایران محدود بودهاند. در پاسخ به اینکه آیا دولت امریکا نظر عراق را درباره نفتکشهای کویتی جویا شده یا نه؟ حمدون گفت: من اطلاعی ندارم، اما تصور نمیکنم که در این زمینه با عراق مشورت شده باشد. درباره اینکه آیا عراق این اقدام امریکا را ضروری میداند، سفیر عراق گفت: این امر به نیازهای امنیتی کویت مربوط می‌شود و اینکه آن کشور چه اقداماتی را برای حفاظت از منافع خود ضروری تشخیص می‌دهد. عراق مانع از هیچ اقدامی که برای حفظ این منافع ضروری باشد، نخواهد شد. در پاسخ پرسشی درباره نقش سازمان ملل در حفاظت از کشتیرانی در خلیجفارس، نزار حمدون گفت: به عقیده من، سازمان ملل باید در این زمینه و زمینههای دیگر مانند پایان دادن به جنگ و مقابله با تهدیدهای ایران در منطقه، عزم و اراده بیشتری از خود نشان دهد. درمورد پرسشی درباره پیشنهاد ایران که میتوان به جنگ نفتکشها پایان داد اما نبرد زمینی باید همچنان ادامه یابد، سفیر عراق گفت: موضع ایران نباید مورد پذیرش قرار گیرد. وی افزود: پیشنهاد پایان دادن به جنگ نفتکشها در خارج از چارچوب راهحلی برای خاتمه دادن به کل نبرد، پیشنهادی عبث و مسخره است. سفیر عراق آنگاه گفت: هیچ قانون بینالمللی کشوری را از یاری دادن به کشوری دیگر منع نمیکند. وی افزود: اگر چه کویت در جنگ ایران و عراق از عراق حمایت معنوی و مالی کرده است، اما درگیر جنگ نیست و ازاینرو، کمک به کویت نباید به منزله گرایش به سوی عراق تلقی شود. امریکا محق است که از منافع خود حفاظت کند و این اقدام، نباید متمایل شدن این کشور به سوی عراق تعبیر گردد.»[۱۴]
گزارش - 634
امریکا بار دیگر پیشنهاد ایران را برای توقف حملات به کشتیهای در حال آمد و شد در خلیجفارس، رد کرد. به نوشته روزنامه انگلیسی گاردین، چارلز ردمن سخنگوی وزارت امورخارجه امریکا، دربارة این پیشنهاد که روز گذشته اکبر هاشمی رفسنجانی نمایندة امام در شورای عالی دفاع، بار دیگر آن را مطرح کرد، گفت: «این پیشنهاد فاقد یک راهحل جامع است و انحراف از ابتکارات سازمان ملل میباشد.» وی گفت: «ما به تلاشهای غیرجامع علاقه‌‌مند نیستیم. این حضور نیروی دریایی امریکا نیست که در منطقه ایجاد تشنج می‌کند، بلکه جنگ میان ایران و عراق است.» وی تأکید کرد که حضور امریکا باید بهعنوان یک نیروی بازدارنده قلمداد شود. روزنامه گاردین که این خبر را منتشر کرده است، در ادامه می‌افزاید: «اعلام مجدد ایران مبنیبر اینکه حملات تلافیجویانه در خلیجفارس در صورت توقف حملات علیه نفتکشهای عازم ایران، متوقف خواهد شد، کاخ سفید را به موضع تدافعی کشانده است.»[۱۵]
گزارش - 635
هم‌زمان با اوجگیری تلاش کشورهای عضو شورای امنیت و به‌ویژه امریکا، به‌منظور تصویب قطعنامهای برای پایان دادن به جنگ تحمیلی - بدون در نظر گرفتن حقوق قانونی ایران - محمدحسین عادلی سفیر جدید ایران در ژاپن، یکی از اصلیترین شرایط ایران برای ترک مخاصمه را اعلام کرد. رادیو ژاپن در اینباره گفت: «سفیر جدید ایران در ژاپن میگوید در صورتی که سازمان ملل متحد عراق را به شروع جنگ خلیج متهم کند، کشور وی مذاکرات مستقیم با سازمان ملل را آغاز خواهد کرد. محمدحسین عادلی که اخیراً در توکیو سمت خود را پذیرفت، در یک کنفرانس خبری به تلاشهای میانجیگری سازمان ملل متحد برای پایان دادن به جنگ که مستلزم عقبنشینی سربازان دوطرف و مبادله اسرا می‌شود، اشاره کرد و گفت: سازمان ملل باید عراق را نصیحت کند تا حمله به کشتیهای نفتکش را در خلیجفارس متوقف سازد. وی گفت اگر اول عراق به کشتیها حمله نکند، ایران هیچ کشتی‌ای را مورد حمله قرار نخواهد داد.»[۱۶] روزنامه آلمانی فرانکفورتر الگماینه نیز شرایط ایران برای پایان دادن به جنگ را چنین بیان می‌کند: «هیچکس در کادر رهبری تهران (به فرض آنکه توازن قدرت در ایران تغییر نکند) حاضر نیست تا زمانیکه بغداد به چیزی شبیه به اعتراف به گناه علنی نپرداخته، در مورد صلح اقدامی نماید. تهران همچنین مایل است شخص پرزیدنت صدامحسین مسئول شناخته شود.»[۱۷]
گزارش - 636
یاسر عرفات در مصاحبه‌ای مطبوعاتی، به کشورهای عضو سازمان کنفرانس اسلامی پیشنهاد کرد که درباره ارائه یک پیشنهاد صلح، به گفت‌وگو بنشینند. وی در یک اظهار نظر غیرمترقبه، کشور کویت را برای میزبانی این اجلاس پیشنهاد کرد. گزارش خبرگزاری فرانسه در اینباره چنین است: «عرفات که امروز وارد بنگلادش شد، طی یک گفتوگوی مطبوعاتی گفت: چهل‌وشش کشور عضو سازمان کنفرانس اسلامی باید یک یا دو روز را وقف بررسی و مطالعه نزاع ایران و عراق کنند. وی پیشنهاد کرد که این کنفرانس در کویت برگزار شود. پایان دادن به جنگ ضروری است زیرا با این کار، از یک مصیبت در خلیجفارس جلوگیری خواهد شد. حضور ابرقدرتها در خلیجفارس، باعث گسترش جنگ ایران و عراق می‌شود.»[۱۸]
گزارش - 637
در حالی که مشکلات سیاسی ایران و فرانسه همچنان دچار بنبست است، سخنگوی وزارت امورخارجه فرانسه امروز اعلام کرد که بین پییر لافرانس کاردار فرانسه در تهران و مقامات ایرانی تماسهایی در مورد وضعیت وحید گرجی وجود دارد و آخرین تماس، روز پنجشنبه برقرار شده است. وی افزود که تماسها تا اندازه‌ای فنی و دربارة وضعیت وحید گرجی مترجم سفارت‌خانه ایران در پاریس، بوده است. وی گفت: «توضیحات ما برای ایرانیها در مورد کنوانسیون وین بوده و یکی از مخاطبین اصلی کاردار فرانسه، آقای ابوطالبی مدیر بخش اروپایی وزارت امورخارجه ایران، است.»[۱۹] رادیو فرانسه نیز به نقش میانجیگرانه یک کشور ثالث اشاره کرد و گفت: «دولت فرانسه در تلاش برای حل بحرانی که در سفارت ایران در پاریس بهوجود آمده، با دولتهای خارجی در تماس است. یک سخنگوی وزارت امورخارجه فرانسه گفت: تماسها در جریان است ولی نام کشورهای ثالث را ذکر نکرد. منابع آگاه اظهار میدارند ممکن است این کشور الجزایر باشد که قصد دارد در بحران ایران - فرانسه، نقش میانجی را ایفا کند.»[۲۰] در این حال، مارک کروات سردبیر بخش خاورمیانهای روزنامه لیبراسیون در مصاحبه با رادیو امریکا، به بررسی عملکرد دو کشور ایران و فرانسه در بحران اخیر پرداخت و سوابق تلاشهای دو کشور را برای عادیسازی روابط در سالهای اخیر برشمرد. وی همچنین اطلاعاتی را دربارة نقش وحید گرجی در بهبود روابط ایران و فرانسه و میزان نفوذ وی در سطوح تأثیرگذار در وزارت خارجه این کشور بیان کرد. وی عملکرد ایران را در این ماجرا منطقی و قانونی و سیاست فرانسه را بی‌منطق خواند. گزیدهای از اظهارات وی به نقل از رادیو امریکا به این شرح است: «مارک کروات گفت: شباهت این دو ماجرا، سیاست دولتهای امریکا و فرانسه برای بازپس گرفتن گروگانهایشان در لبنان است. جمهوری اسلامی ایران به هر دو کشور گفته که اگر مایل‌اند که تهران برای آزادی گروگانها تلاش کند، متقابلاً شرایطش باید پذیرفته شود. این شرایط باعث مشکلاتی در سیاست داخلی واشنگتن و پاریس می‌شود. سردبیر امورسیاسی روزنامه لیبراسیون افزود: حدود یک سال است که فرانسه تصمیم به عادیسازی روابط با تهران گرفته است. برای عادیسازی، جمهوری اسلامی سه شرط داشت: بازپرداخت وام پروژه اوردیف، اخراج مخالفین رژیم تهران از فرانسه و مهمتر از همه تغییر سیاست فرانسه در جنگ. پاریس تا به حال یک سوم از وام یک‌میلیارد دلاری را بازپرداخته است و سال گذشته، مسعود رجوی را از فرانسه اخراج کرده است و دیدیم که بهطور معجزهآسا، دو گروگان فرانسوی آزاد شدند. ولی از یک سال پیش تاکنون، خبر دیگری از گروگانها نیست و فرانسه بارها نارضایتی خود را ابراز داشته است. تهران به فرانسه گفت که شما بازپرداخت بخش کوچکی از طلب ما را بهعنوان پول برای آزادی گروگانهایتان به حساب میآورید، در صورتی که شرط مهم ما، تغییر سیاست فرانسه در جنگ است. جمهوری اسلامی سپس به فرانسه پیشنهاد کرد که پاریس یا به هیچ‌یک از دو طرف متخاصم اسلحه نفروشد یا به هر دو طرف بفروشد. در این مذاکرات، وحید گرجی نقش اصلی را بهعهده داشت. مارک کروات افزود: به نظر میرسد که وحید گرجی از طرف‌داران با قدرتی در دولت و پلیس فرانسه برخوردار است. باید ببینیم چرا؟» رادیو امریکا می‌افزاید: «از مارک کروات سردبیر امورسیاسی روزنامه لیبراسیون نظرش را در مورد عکسالعمل جمهوری اسلامی در این ماجرا سؤال میکنیم. وی میگوید: عکسالعمل ایران در این ماجرا بسیار تعجبانگیز است. به جرئت میتوان گفت که ایران در این ماجرا با مهارت و هوشیاری تمام، از تناقض در سیاست فرانسه استفاده کرده است. تهران، امروز میگوید: شما بارها با گرجی ملاقات کردهاید چون مایل بودید راهحلی برای عادیسازی پیدا کنید. پس اگر امروز گرجی را تروریست مینامید، واضح است که عناصری در دولت فرانسه مخالف عادیسازی روابط با ایران هستند. اینجاست که سیاست تهران بر پایه منطق و سیاست فرانسه بر بیمنطقی است. مارک کراوت می‌افزاید: بنابر اطلاعات ما، در اواخر زمستان گذشته، وحید گرجی در مذاکراتی طولانی با صاحبان صنایع اسلحه در فرانسه، پیشنهاد کرده است که اگر فرانسه از فروش اسلحه به عراق خودداری کند یا راضی شود که به ایران نیز اسلحه بفروشد تا جنگ تمام شود، جمهوری اسلامی ایران کلیه بدهیهای عراق به فرانسه را خواهد پرداخت. مارک کراوت افزود: با توجه به این واقعیت و همچنین با توجه به نقش وحید گرجی در مذاکرات پیشرفته فروش اسلحه فرانسوی به ایران در ازای آزادی گروگانها، بدیهی است که لابی عراق نگران شود. ماهها است که لابی عراق بسیار فعال است، چون نگران فروش اسلحه فرانسوی به ایران هستند. در دولت فرانسه طرف‌داران عراق و ایران، هم از حزب سوسیالیست و هم از حزب گلیستها میباشند. همچنین بنا به گفته منابع پلیس، از فعالترین افراد لابی عراق، اعضای سازمان مجاهدین خلق و مسعود رجوی هستند. بنابراین، طبیعی است که وزارت امورخارجه فرانسه در حال حاضر مایل نیست که گرجی به دادگاه کشیده شود، چون در این صورت، ماجرای فروش احتمالی اسلحه فرانسوی به ایران نیز افشا خواهد شد.»[۲۱]
گزارش - 638
در حالی که روابط سیاسی ایران و انگلیس به پایین‌ترین سطح خود رسیده است، دولت انگلیس در دومین اقدام اخلالگرانة خود، یک نفتکش ایرانی را به بهانه شکایت دولت نروژ، توقیف کرد. خبرگزاری جمهوری اسلامی دراین‌باره گزارش داد: «توقیف نفتکش 284632 تنی خارک 5 - متعلق به شرکت ملی نفت ایران - توسط مقامات انتظامات دریایی انگلیس، هنگامی صورت گرفت که در حال تخلیه نفت در اسکله شرکت تکزاکو در بندر میلفورد هیون واقع در جنوب غربی این کشور بود. به گزارش روزنامه لویدز لندن، خارک5 در ارتباط با شکایت یک شرکت نروژی علیه شرکت ملی نفتکش ایران توقیف شده است. این نفتکش، خود عمل خلافی انجام نداده است. وکلای شرکت اس.اس.بی.اینوست که دفتر مرکزی آن در اسلو میباشد، مدعیاند که شرکت ملی نفتکش ایران در سال 1985 از پرداخت هزینه سوخت کشتی که از این شرکت اجاره کرده بود، سر باز زده است. یک مقام مسئول انگلیسی اعلام کرده است مدارک ارائه شده نشان می‌دهد زمینه کافی برای محاکمه شرکت ایرانی وجود دارد و خارک 5 تا زمان ارائه اسناد مربوط به دادگاه، آزاد نخواهد شد.»[۲۲]
گزارش - 639
روزنامه امریکایی نیویورک تایمز در مقالهای به بررسی عملکرد و دیدگاههای فرانسه و انگلیس در خلیجفارس پرداخت. اسکورت اعلام نشدة نفتکشهای انگلیسی به وسیله ناوگان نظامی این کشور در خلیجفارس و پرهیز از هیاهوهای تبلیغاتی در این مورد و همچنین عملکرد فرانسه - در ابعاد محدودتر و محتاطانهتر - برای اجتناب از درگیری با ایران محور اصلی این مقاله است. روزنامه نیویورک تایمز مینویسد: «فرانسه و بریتانیا که در خلیجفارس بسیار تجربه دارند، تا حدی با نگرانی، مراقب فعالیتهای دولت پرزیدنت ریگان در خلیجفارس هستند. اما ضمناً از قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد که به‌منظور وارد کردن فشار بیشتری به ایران برای رضایت دادن به صلح است، پشتیبانی می‌کنند. بریتانیا و فرانسه، هر دو در خلیجفارس واحدهای دریایی دارند اما فقط ناوگان بریتانیا است که کشتیهای تجاری را در این آبراه همراهی می‌کند. یک ناو و یک ناوشکن انگلیسی پیوسته نفتکشهایی را که در بریتانیا ثبت شدهاند و نیز سایر کشتیهای تجاری را در خلیجفارس همراهی می‌کنند و یک ناو دیگر و یک کشتی ویژه تجدید مهمات و ملزومات، در خلیج عمان خارج از تنگه هرمز هستند.» روزنامه نیویورک تایمز می‌افزاید: «افسران نیروی دریایی بریتانیا، مطمئناً بهوسیله بیسیم با افسران نیروی دریایی ایران در تماس هستند و حرکات کاروانهای دریایی را به آگاهی همتایان ایرانی خود میرسانند. در کنفرانس اقتصادی سران کشورهای صنعتی بزرگ جهان آزاد که ماه گذشته در شهر ونیز در ایتالیا برگزار شد، جرج شولتز وزیر امورخارجه امریکا افشا کرد که تنها در سال میلادی جاری - یعنی در شش ماه اخیر - ناوهای انگلیسی یکصد و چهل کاروان تجاری دریایی را در خلیجفارس همراهی کردهاند. در حالی که انگلیس برای اینکه حضورش در این منطقه جنگی چندان به چشم نخورد، درباره این ارقام سکوت اختیار کرده بود. اما مقامات انگلیسی از افشاگری وزیر امورخارجه امریکا در رد ادعاهای مخالفان در امریکا - که میگفتند کشورهای اروپای غربی برای تضمین جریان محصولات نفتی خود در خلیجفارس کاری نمیکنند - ناخشنود نبوده‌اند.» نیویورک تایمز ادامه می‌دهد: «اخیراً مقامات بریتانیا در داخل کشور تا حدی درباره عملیات خود در خلیجفارس تبلیغاتی به راه انداختهاند و روزنامهنگاران و گروههای تلویزیونی را بهوسیله ناو 3500 تنی بریتانیایی به نام برود اسویت در خلیجفارس گردش دادند. اما هدف این برنامه آگاه ساختن مردم بریتانیا از اقدامات دولتشان بود، بدون اینکه کشورهای خلیجفارس را برنجانند. حتی پیش از آغاز جنگ ایران و عراق در هفت سال پیش، ناوگان فرانسه در خلیجفارس روش بسیار احتیاط‌آمیزتری در پیش گرفته بود. این احتیاط تا حدی به این دلیل بود که تعداد نفتکشهایی که دارای پرچم فرانسه هستند و از خلیجفارس عبور می‌کنند، نسبتاً کمتر است. پس از آنکه ایران به دو کشتی تجاری فرانسه در خلیجفارس حمله کرد، روش ناوگان فرانسه در آبهای خلیجفارس محتاطانهتر شد.» روزنامه نیویورک تایمز می‌افزاید: «ناوهای فرانسوی کشتیهای تجاری را در خلیجفارس همراهی نمیکنند. این ناوها که در جیبوتی پایگاه دارند، معمولاً در خاور تنگه هرمز باقی میمانند و فقط گاهی، پرچم خود را در خلیجفارس به اهتزاز درمیآورند. کشتیهای تجاری فرانسه هنگامی که از خلیجفارس بیرون میروند و وارد اقیانوس هند میشوند، تحت حمایت ناوگان فرانسه قرار میگیرند. چون فرانسه تأمین‌کننده اصلی تجهیزات جنگی عراق است، مقامات نظامی فرانسه میکوشند از حضور نظامی آشکارتر فرانسه در خلیجفارس اجتناب کنند تا به برخورد ناوگان بزرگ‌تر ایران با ناوگان فرانسه که در خلیجفارس کوچک‌تر است، منجر نشود.» روزنامه نیویورک تایمز اظهار عقیده می‌کند که بر اساس تجربة فرانسویها و انگلیسیها در خلیجفارس، این دو کشور در مورد تأثیر و عقلانی بودن تصمیم امریکا دایر بر قرار دادن یازده نفتکش کویتی زیر پرچم امریکا و تحت حمایت ناوگان امریکا، شک و تردید دارند. اما مقامات پاریس و لندن مواظب بودند که علناً از امریکا انتقاد نکنند. یکی از مشاوران مارگارت تاچر نخستوزیر بریتانیا، میگوید: ما فکر میکنیم اقدام برای اینکه رژیم ایران را سرجای خود بنشانیم، اقدامی منطقی است اما خالی از خطر هم نیست. خشم ایران نسبت به کویت، ممکن است به درگیری و برخورد امریکا با ایران منجر بشود، در حالی که بریتانیا تنها کاری که می‌کند، این است که مراقب کشتیهای خودش باشد. روزنامه نیویورک تایمز می‌افزاید: «یکی از مشاوران ژاک شیراک نخستوزیر فرانسه هم میگوید: فرانسه قصد ندارد برای دفاع از خلیجفارس به یک نیروی بینالمللی بپیوندد و نمیخواهد پایش به سیاستی کشیده بشود که خود فرانسه، آن سیاست را پیش نگرفته است.»[۲۳]
گزارش - 640
مجله لبنانی الشراع از مذاکرات ایران و سوریه برای آزادی گروگان‌های فرانسوی خبرداد. این هفته‌نامه نوشت: «سوری‌ها و ایران در مذاکرات سختی وارد شدهاند که امکان دارد موجب آزادی شش گروگان فرانسوی شود که در لبنان در اختیار مسلمانان بنیادگرا هستند.» الشراع می‌افزاید: «به دنبال درخواست ژاک شیراک نخستوزیر فرانسه از حافظ اسد، رئیسجمهوری سوریه در رابطه با انجام این مذاکرات پیشقدم شد.» خبرگزاری آسوشیتدپرس که این خبر را گزارش کرده است، می‌افزاید: «مجله مزبور بدون استناد به هیچ منبعی در گزارش خود افزود: مذاکرات سختی در حال انجام است و امکان دارد منجر به آزادی گروگان‌های فرانسه شود. الشراع نوشت: اسد در این رابطه، دستوراتی به فاروق الشرع وزیرخارجه این کشور داد که وی، بعداً برای انجام مذاکرات، از تهران دیدن خواهد کرد.»[۲۴] در این حال، رادیو اسرائیل از دیدار نخستوزیر سوریه از اردن خبر داد. این رادیو زمینه اصلی این سفر را مذاکره سوری‌ها با مقامات اردن دربارة موضوع آشتی میان سوریه و عراق اعلام کرد. رادیو اسرائیل گفت: «آقای عبدالرئوف الکسم نخستوزیر سوریه، فردا برای بازدید رسمی از امان، در رأس هیئت نمایندگی به منظور شرکت در اولین جلسه کمیسیون مشترک بین دو کشور، وارد اردن خواهد شد و مسئله آشتی بین سوریه و عراق، در مرکز این مذاکرات قرار خواهد داشت. محافل موثق امان پایتخت اردن، دیروز اظهار داشتند که وزیران خارجه سوریه و عراق که یک ماه پیش، محرمانه در فرودگاه نظامی شمال اردن با یکدیگر ملاقات کردهاند، بهزودی علناً به گفت‌وگو خواهند پرداخت. از قرار معلوم، اولین جلسه کمیسیون مشترک بین سوریه و اردن، راه را برای ملاقات پرزیدنت حافظ اسد و صدام حسین باز خواهد کرد.»[۲۵]
گزارش - 641
در پی حمله به یک نفتکش لیبریایی متعلق به یک شرکت امریکایی، قیمت نفت در بازارهای جهانی افزایش یافت. نشریه سان فرانسیسکو کرونیکل در اینباره نوشت: «صاحبان شرکتهای نفتی اظهار داشتهاند که در پی خبر حمله قایق توپدار به نفتکش امریکایی، قیمت نفت به بالاترین سطح خود ظرف 19 ماه گذشته رسید. صاحب‌نظران مسائل اقتصادی و تحلیل‌گران بازار نفت نیز گفتند که این قیمتها با افزایش تشنجات خلیجفارس صعود می‌کند. کارل دی نیکولو از شرکت GPR دراین‌باره گفت: قیمت نفت خام بهوسیله خبرهای خاورمیانه که به یک نفتکش حمله شد، تعیین میگردد. دیوید نیر راهی نویسنده روزنامه میدل ایست رویورتس هم گفت: قیمتها تا یکی دو روز آینده بهعلت واکنش ایجاد شده، افزایش خواهد یافت و تا 22 دلار در هر بشکه - تا آخر هفته - خواهد رسید، و [قیمتها] در صورتی که تشنجات در خلیجفارس افزایش یابد، در همین سطح خواهند ماند.»[۲۶] در این حال، عربستان سعودی نیز خواهان افزایش قیمت نفت از سال آینده میلادی شد. به گزارش خبرگزاری آلمان به نقل از خبرگزاری کویت، عربستان سعودی برای توافق به منظور افزایش بهای نفت خام، به جناح تندرو اوپک پیوست و پیشنهاد کرد که از آغاز سال 1988 میلادی (دی 1366) بهای هر بشکه نفت خام پایة اوپک، دو دلار افزایش یابد. بر اساس این گزارش، پس از طرح مسئله سهمیهبندی تولید نفت که عمدهترین مسئله اوپک میباشد، اعضای اصلی سازمان، ضرورت افزایش بهای نفت خام سازمان به بیست دلار در هر بشکه را احساس کردهاند.[۲۷]
گزارش - 642
رادیو امریکا از گشایش خط جدید انتقال نفت عراق از خاک ترکیه خبر داد. این رادیو گفت: «یک مقام بلندپایه ترک میگوید دومین خط لولـه نفت عراق به ترکیه، تا اواخر ماه میلادی جاری (اوایل دیماه) قابل بهرهبرداری خواهد بود. اظهارات امروز وزیر دارایی ترکیه در پی دیدار روز گذشته وی با وزیر نفت عراق در شهر آدانا در جنوب ترکیه، ایراد شد. وزیر نفت عراق بههمراه هیئتی از کارشناسان نفتی آن کشور، امروز وارد ترکیه شد تا از این خط لولـه دیدن کند. از آغاز جنگ ایران و عراق در سال 1980 (1359) تاکنون، عراق برای صدور نفت خود، به خط لولـه زمینی از طریق ترکیه متکی است.»[۲۸] خبرگزاری آلمان نیز وضعیت صدور نفت عراق را با توجه به فعال شدن خط جدید انتقال نفت، بررسی کرده است. به گزارش این خبرگزاری، تا پایان جولای (اوایل مرداد)، عراق ظرفیت صادرات نفت خام خود را از طریق خط لولـهای که از ترکیه میگذرد تا یک‌ونیم میلیون بشکه در روز، خواهد رساند. خط لولـه دیگری که از عربستان میگذرد، در حال حاضر با ظرفیت نیممیلیون بشکه در روز کار می‌کند و عراق در حال مذاکره برای توسعه ظرفیت این خط لولـه تا یک‌میلیون و ششصد بشکه در روز تا سال 1989 (1368) است. خبرگزاری آلمان می‌افزاید: «همچنین عراقیها در حال صدور چیزی در حدود روزانه 135هزار بشکه نفت با استفاده از کامیون از طریق ترکیه و اردن میباشند و حدود 430 هزار بشکه در روز نیز تصفیه می‌کنند و نزدیک به یک سوم محصولات نفتی تصفیه شدة خود را از طریق دو کشور مزبور صادر می‌کنند. بنابراین جمع استخراج نفتی عراق در طول سال جاری با احتساب 310 هزار بشکه در روز که بهعنوان کمکهای جنگی از سوی عربستان و کویت برای عراق صادر می‌شود، به 3 میلیون بشکه در روز بالغ می‌شود. این رقم را باید با رقم 3/2 میلیون بشکه در روز که ایران بهرهبرداری می‌کند مقایسه نمود. بهعلاوه اینکه تأسیسات نفتی ایران بار دیگر تحت حملات شدید نیروی هوایی برتر عراق قرار گرفته است.» این خبرگزاری به تخطی آشکار عراق از مقررات اوپک اشاره کرده و اعلام می‌کند: «استراتژی گوش کر صدام در زمینه صادرات نفتی، موفق بوده و این کشور در صادرات خود تا آنجا پیش رفته است که در حال حاضر، دو برابر سهمیه تعیین شده از سوی اوپک را صادر می‌کند. در حالی که سایر اعضای اوپک مجبور شدهاند تا با صاحبان قیمت نفت (تعیین‌کنندگان اصلی قیمت نفت) همراهی کرده و از تولیدات خود بکاهند.»[۲۹]
گزارش - 643
خبرگزاری رویتر از رویکرد جدید اقتصادی دولت عراق برای جذب سرمایههای خارجی به منظور بازسازی اقتصاد این کشور خبر داد. رویتر به نقل از روزنامه الجمهوریه ارگان رسمی دولت عراق، اعلام کرد: «عراق از سرمایهگذاران عرب خواست تا با اقدام به سرمایهگذاریهای مشترک در این کشور که بر اثر جنگ با ایران شدیداً آسیب دیده است، وضعیت اقتصادی آن را بهبود بخشند. الجمهوریه افزود: عراق در زمینه پیاده کردن 229 طرح صنعتی که هزینه اجرایی آن به 750 میلیون دلار بالغ می‌شود، نیازمند مشارکت سرمایهگذاران عرب است. الجمهوریه به طرح اخیر صدام که به‌منظور رفع بحران فزاینده اقتصادی عراق ارائه شده، اشاره کرده و ادعا کرده است، رئیس رژیم عراق در این طرح، بخش خصوصی عراق و نیز سرمایهگذاران سایر کشورهای عرب را به ایفای نقش هرچه فعالتر در اقتصاد عراق تشویق کرده است. این نشریه، حذف عوارض گمرکی بر روی واردات ماشینآلات و تجهیزات صنعتی و همچنین، مواد خام را از جمله اقداماتی ذکر کرده است که در راستای طرح تازه برای رفع بحران کنونی اقتصاد عراق، انجام شده است.»[۳۰] تغییر استراتژی اقتصادی حکومت عراق مورد توجه خبرگزاری آلمان نیز قرار گرفته است. این خبرگزاری درباره سازماندهی جدید سیاست اقتصادی عراق گزارش داد: «عراق با افزایش میزان تولید نفت خود و رساندن آن به فراسوی میزان تولید قبل از جنگ، به آرامی در حال حرکت به سوی سیاستهای آزاد اقتصادی است که میتواند هم شامل مفاهیم استراتژیک بلندمدت باشد و هم اینکه به جنگ هفتساله خود با ایران، ادامه دهد.» خبرگزاری آلمان می‌افزاید: «دیپلماتهای منطقه خلیجفارس و صاحبان صنایع اظهار میدارند انتظار میرود یک تغییر جهت شدید در قوانین و مقررات مربوط به فعالیتهای اقتصادی در عراق بهوجود آید که برخی از این تحولات به‌منظور مقابله با مشکلات مالی کوتاه‌مدت تنظیم شده است، ولی در اصل برای نشان دادن اهمیت عراق به کشورهای جهان آزاد میباشد. یک دیپلمات که نخواست نامش فاش شود، گفت: آنچه به وقوع میپیوندد، چیزی کمتر از یک کودتای اقتصادی در کشور سوسیالیستی عراق نیست. صدامحسین در این اواخر، جلسات مشورتی بیشتری با برنامهریزان اقتصادی برگزار می‌کند تا مشاوران نظامی.» خبرگزاری آلمان ادامه می‌دهد: «صدام اخیراً تحت عنوان اعطای حقوق اجتماعی به کارگران، معادل با کارمندان، تشکیل اتحادیههای کارگری را آزاد نمود. وی بعداً به مقامات اجرایی عراق گفت: در جهت تشویق بخش خصوصی، باید اقداماتی انجام شود و باید میان امتیازات اعطایی به کارکنان از یکطرف و حقوق کارفرمایان و توجه به راندمان اقتصادی تولید از سوی دیگر، تعادلی ایجاد کرد. برخی از صاحبان سرمایه در خارج میگویند اصلاً احتمال نمیرود که عراق تا آنجایی پیش برود که سرمایهگذاری خارجی توسط بخش خصوصی را در این کشور مجاز کند، ولی برخی دیگر تأکید می‌کنند که این فکر در مخیله عراقیها وجود دارد و این کاملاً روشن است. یک سرمایهدار غربی میگوید، صدام بهطور خصوصی گفته است که کشورش از سرمایهگذاری اعراب در عراق استقبال می‌کند. وی افزود: این همان پوشش رسمی است که در سالهای 1970 (1349) در مصر عنوان شد تا راه برای ورود مجدد سرمایههای خارجی بازگردد. یک بانک‌دار در منطقه خلیجفارس گفت: هم‌زمانی حرکتهای عراق در جهت لیبرالیزه کردن اقتصاد با افزایش صادرات نفتی و موفقیت این کشور در رساندن صادرات نفتی خود به سطح قبل از جنگ، قابل توجه است. وی افزود: بدون تردید، سرمایهگذاران خارجی به دعوت کشورِ شدیداً بدهکار عراق، فقط پوزخند خواهند زد.» خبرگزاری آلمان درباره میزان ذخایر نفتی عراق به نقل از مجله میدل ایست اکونومیک دایجست (مید) اعلام کرد: «در سمیناری که در اتاقهای بازرگانی امریکا و عراق تشکیل داده بودند، عنوان شد که پیشبینی می‌شود که عراق در اوایل دهه 1990 (1369) به یک بازار بیست‌میلیارد دلاری برای غرب تبدیل شود. یک بانک‌دار دیگر عرب در این سمینار گفت: ذخایر نفتی عراق با یک تخمین محتاطانه، در حدود صدمیلیارد بشکه برآورد شده است که دومین کشور در جهان پس از عربستان میباشد و باید به این نکته اشاره کرد که پنجاه درصد کل خاک موجود در سرزمین عراق را به چشم نفت باید نگریست. عراق با جمعیتی دو برابر جمعیت عربستان، پس از پایان جنگ میتواند یک بازار بیست‌میلیارد دلاری باشد و سهم امریکا از این بازار، میتواند حدود چهارمیلیارد دلار در سال باشد.» خبرگزاری آلمان همچنین دربارة رویکرد امریکا در کمک به دولت عراق در قالب اعطای وام دویست‌میلیون دلاری، تأثیر حمله عراق به ناو استارک در توقف این اقدام و میزان بدهی عراق به کشورهای مختلف و شرکای اصلی خود، گزارش داد: «بانک صادرات و واردات امریکا، بهعنوان علامتی برای تغییر وضعیت در عراق، در نظر داشت یک اعتبار دویست‌میلیون دلاری را در ماه مه گذشته (اردیبهشت) به عراق اعطا کند و قرار بود، این اعتبار صرف خرید کالاهای صنعتی ساخت امریکا شود. ولی پس از حمله اشتباهی عراق به کشتی استارک، این عمل به تأخیر افتاد. قروض خارجی عراق در حال حاضر در حدود پنجاه‌میلیارد دلار تخمین زده می‌شود، ولی مقامات عراقی تمایل دارند که بیش از نیمی از این مبلغ را بهعنوان هدایایی از سوی دوستان عرب خود تلقی کرده و بازپرداخت نکنند. بخش مهمی از باقی‌مانده این مبلغ را شرکای تجاری اصلی عراق از جمله ژاپن، فرانسه، آلمان و ایتالیا از این کشور طلبکارند. بخش اصلی این دریافتها، باید در سالهای اخیر دوباره زمانبندی شود اگرچه درآمدهای اضافی نفت در دو سال آینده باید برای بازپرداخت هزینههای احداث خط لولـه نفت استفاده گردد.»[۳۱]
گزارش - 644
در پی بروز حادثه دو روز پیش در شهر کراچی و کویته پاکستان - که منابع خبری از آن بهعنوان درگیری طرف‌داران انقلاب اسلامی و سازمان مجاهدین خلق نام بردند - رادیو بی‌بی‌سی دربارة واکنش دولت پاکستان در این حادثه گفت: «دولت پاکستان در واکنشی رسمی، نسبت به برخوردهای هفته گذشته بین گروههای ایرانی رقیب در شهرهای کراچی و کویته گفته است: اعمال خشونتبار ایرانیهای مخالف حکومت آیتالله خمینی را در خاک خود تحمل نخواهد کرد.»[۳۲] این رادیو همچنین در تفسیر رفتار پاکستان در قبال این حادثه گفت: «از واکنش دولت پاکستان نسبت به حوادث اخیر در این کشور اینطور برمیآید که این دولت برای حفظ روابط خوب خود با ایران، ارجحیت قائل است. در بیانیهای که بهدنبال درگیریهای میان گروههای ایرانی از طرف وزارت خارجه پاکستان منتشر شد، آمده است: دولت پاکستان فعالیت گروههای مخالف ایران را در خاک پاکستان تحمل نخواهد کرد و به علاوه تأکید شده است که پاکستان هرگز گروههای مخالف ایران را به رسمیت نشناخته است.» بی‌بی‌سی می‌افزاید: «اما ظاهراً این بیانیه واقعیت را نادیده گرفته زیرا این گروههای طرف‌دار [آیتالله] خمینی بودهاند که به خانههای مجاهدین خلق حمله کردند و نه بالعکس. معالوصف، دولت پاکستان قاعدتاً از اینکه باید شاهد حل مخالفتهای داخلی کشور دیگری در خاک خود باشد، نگران است. مجاهدین خلق هم نگران آن هستند که دولت پاکستان به علت علاقهای که به حفظ روابط خوب خود با ایران دارد، ممکن است شروع به سرکوب فعالیتهای آنان و اخراج تعداد زیادی از پناهندگان ایرانی کند و مراتب نگرانی آنها هم بهوسیله تلکس به پرزیدنت ضیاءالحق اطلاع داده شده است.»[۳۳]
منابع و مآخذ روزشمار 1366/04/19
- ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 21/4/1366، ص2.
- ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 21/4/1366، ص2.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 20/4/1366، ص14.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 20/4/1366، ص14.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 113، 20/4/1366، صص 37 و 38، رادیو بی‌بی‌سی، 19/4/1366.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 113، 20/4/1366، صص 37 و 38، رادیو بی‌بی‌سی، 19/4/1366.
- ↑ روزنامه کیهان، 21/4/1366، ص2.
- ↑ روزنامه کیهان،20/4/1366، ص20.
- ↑ روزنامه کیهان، 21/4/1366، ص3.
- ↑ Sanfrancisco chronicle, July, 10,1987. Losangles tims.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 113، 20/4/1366، ص12، واشنگتن - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 19/4/1366.
- ↑ همان، ص17، رادیو مسکو، 19/4/1366.
- ↑ روزنامه کیهان،20/4/1366، صفحه آخر.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 20/4/1366، ص14.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 114، 21/4/1366، ص13، لندن، 20/4/1366.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 135، 11/5/1366، ص55، خبرگزاری جمهوری اسلامی، 10/5/1366؛ و - خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 113، 20/4/1366، ص5، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 19/4/1366.
- ↑ اداره کل مطبوعات و رسانههای خارجی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، نشریهبررسی مطبوعات جهان، شماره 1248، 28/4/1366، ص20، روزنامه فرانکفورتر الگماینه (چاپ آلمان)، 19/4/1366.
- ↑ روزنامه کیهان، 21/4/1366، صفحه آخر.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 113، 20/4/1366، ص24، پاریس - خبرگزاری فرانسه، 19/4/1366.
- ↑ روزنامه کیهان،20/4/1366، ص20.
- ↑ همان، صص 27 - 25، رادیو امریکا، 19/4/1366.
- ↑ همان، صص 34 و 35، لندن - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 19/4/1366.
- ↑ همان، صص 17 - 15، رادیو امریکا، 19/4/1366.
- ↑ همان، ص39، بیروت - خبرگزاری یونایتدپرس، 19/4/1366.
- ↑ دفتر مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بولتن رادیوهای بیگانه، 20/3/1366، ص11، رادیو امریکا، 19/3/1366.
- ↑ Sanfrancisco chronicle. Ju1y, 10,1987, Newyourk, Reuters.
- ↑ روزنامه کیهان،20/4/1366، ص20.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 113، 20/4/1366، رادیو امریکا، 19/4/1366.
- ↑ همان، صص 31 - 28، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 19/4/1366.
- ↑ روزنامه کیهان،20/4/1366، ص2.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 113، 20/4/1366، صص 31 - 28، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 19/4/1366.
- ↑ همان، ص21، رادیو بی‌بی‌سی، 19/4/1366.
- ↑ همان، ص22، رادیو بی‌بی‌سی، 19/4/1366.