1362.04.25

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
پرش به ناوبری پرش به جستجو
روزشمار جنگ سال 1362
1362.04.25
نام‌های دیگر بیست و پنج تیر
تاریخ شمسی 1362.04.25
تاریخ میلادی 16 ژوئیه 1983
تاریخ قمری 5 شوال 1403






1. امروز، در جلسه‌ای که با حضور محسن رضایی، غلامعلی رشید، سیدرحیم صفوی، محمد باقری و تعدادی از فرماندهان ارتش برگزار شد، فرماندهان عمل‌کننده در عملیات پیش رو (والفجر۲) در منطقه عمومی پیرانشهر، میزان آمادگی یگان تحت‌امر خود را توضیح دادند.* مانور گردان‌ها، اشکالات واردشده به طرح، توضیحات مسئول توپخانه قرارگاه خاتم‌الانبیاء(ص) سپاه، علت تعویق عملیات و نیز آماده‌نبودن آتش پشتیبانی ازجمله مباحث طرح‎شده در این جلسه بود. در ابتدای جلسه سرهنگ ناصری فرمانده تیپ۲ لشکر۷۷ خراسان، ضمن توضیح درباره اجرای تلفیق گردان‌های سپاه و نیروی زمینی ارتش و اظهار بی‌اطلاعی از نیامدن فرمانده یک گردان از لشکر۹۲ زرهی به منطقه، اعلام کرد گردان‌های این تیپ شناسایی خود را انجام داده و آمادگی کلی برای اجرای مأموریت را دارند. پس از وی، جعفر اسدی فرمانده تیپ۳۳ المهدی(عج)، با اعلام پایان تلفیق گردان‌های این تیپ با گردان‌های ارتش، انجام آخرین شناسایی‌ها در مناطق هدف، تحویل مهمات درخواستی به تیپ، روشن‌نشدن تکلیف آتش پشتیبانی و تحویل‎ندادن نفربرهای درخواستی را‌ از مشکلات حل‎نشده تیپ خواند. وی همچنین درباره تدبیر به‎کارگیری تانک در قمطره برای هدف قراردادن خودروهای عراقی که در جاده رفت‎وآمد می‎کنند، توضیح داد.** سپس سرهنگ گوهرفرد فرمانده توپخانه ارتش، درباره آمادگی و کمبودها و نواقص این واحد مطالبی بیان کرد. بنا به گفته وی، همه مواضع توپخانه‌ها پیش‌بینی شده‌اند و توپ‌های ۱۰۵ میلی‌متری در مواضع خود استقرار یافته‎اند، ولی توپ‌های ۱۳۰ و ۲۰۳ میلی‌متری هنوز به منطقه نیامده‌اند و درحال انتقال هستند. سرهنگ گوهرفرد درباره اقدامات اولیه برای هماهنگی، تلفیق توپخانه‌های ارتش و سپاه و دید‌‌بان‌های توپخانه و همچنین به‌کارگیری افراد بارزانی برای دیدبانی نفوذی، اطلاعاتی داد. وی گفت منتقل‌نکردن همه مهمات درخواست‌شده توپخانه و نرسیدن برخی قبضه‌ها، ازجمله نواقص و کمبودهای اصلی این واحد است. در ادامه جلسه حسن شفیع‌زاده مسئول توپخانه قرارگاه خاتم‎الانبیاء(ص) سپاه، درمورد آمادگی‌های توپخانه سپاه و هماهنگی‌های انجام‌شده و یا درحال انجام گزارش داد. شفیع‌زاده همچنین به کمبود و محدودیت مهمات به‎ویژه مهمات توپ‌های ۱۳۰ و ۱۰۵ میلی‌متری اشاره کرد. سپس نماینده هوانیروز درباره مأموریت اجرای آتش پشتیبانی به‎وسیله بالگردهای کبری، حمل ملزومات به جلو و انتقال مجروحان از عقبه‌های نزدیک منطقه نبرد به مراکز درمانی به‎وسیله بالگردهای ۲۱۴ مطالبی بیان کرد. وی در پاسخ به سؤال محسن رضایی درباره توجیه‎شدن و آشنایی خلبانان بالگردها به منطقه عقبه و منطقه عملیاتی گفت که خلبانان ۲۱۴ و کبری تمام مواضع را از نزدیک دیده‌اند و کاملاً به تمام منطقه توجیه هستند. دراین‎حال، جعفر اسدی خواستار آشنایی بیشتر خلبانان با منطقه عملیات شد. وی گفت باید از وجود خلبانان نهایت استفاده را کرد تا همان‌طور که پیش‌بینی شده عمل کنیم. وی اضافه کرد روزی که خلبانان برای آشنایی به منطقه قمطره آمدند ما آنجا بودیم، ولی کسی از ما راهنمایی نخواست، من معتقدم که مسئله خیلی مهم است، چون خلبانان عزیز زحمت می‌کشند و جانبازی می‌کنند، ولی اگر کاملاً توجیه نباشند هیچ بازدهی برای ما نخواهد داشت به‎ویژه در منطقه کوهستانی که اگر یک دره یا یک شیار را خوب نشناسند، کار مشکل پیدا می‌کند. اینجا منطقه جنوب نیست که یک مختصات بدهی و بگویی برو بزن و برگرد. درپی این صحبت‌ها سرهنگ صیاد شیرازی پیشنهاد کرد که از تیپ۳۳ المهدی(عج) برای توجیه و آشنایی خلبانان با منطقه، کمک گرفته شود. پس از آنکه مسئولان گزارش‌های خود را دادند سرهنگ صیاد شیرازی و محسن رضایی درباره تعویق زمان اجرای عملیات براساس تصمیم مسئولان عملیاتی حاضر در منطقه، اعتراض کردند. گفتنی است بنا بود عملیات در ۲۶/۴/۱۳۶۲ اجرا شود، ولی فرماندهان منطقه‌ای (قرارگاه حمزه سیدالشهداء(ع)، قرارگاه مالک ‌اشتر و...) اجرای آن را به تعویق انداختند. جواد استکی از فرماندهان قرارگاه حمزه سیدالشهداء(ع) در جواب گفت که نیرویی که قرار است عملیات اجرا کند باید تجهیزات و امکانات عملیاتی‎اش تأمین شود، درحالی‎که برخی اقلام پشتیبانی‌کننده هنوز به منطقه نرسیده و برخی نیز امروز رسیده است. مصطفی ایزدی فرمانده این قرارگاه نیز دراین‌باره اظهار کرد خود آقا رحیم (صفوی) در جریان امر بود، او در منطقه بود و از روند آماده‌سازی اطلاع داشت، لذا با اجازه او زمان اجرای عملیات به تأخیر افتاد. باوجوداین محسن رضایی و سرهنگ صیادشیرازی که خود نیز از وجود مشکلات آگاهی داشتند بر اجرای نظم و حرمت ابلاغ قرارگاه خاتم‎الانبیاء(ص) تأکید کردند و گفتند که شما باید در روز موعود آماده حرکت و عملیات می‌شدید، حتی اگر عوامل و امکانات آماده نبود شما با اعلام آمادگی خود نواقص و کمبودها را به قرارگاه خاتم‌الانبیاء(ص) اطلاع می‌دادید تا قرارگاه برای تعویق عملیات اقدام ‌کند. مصطفی ایزدی با تأکید مجدد بر آماده‎نبودن برخی واحدها ازجمله توپخانه و آگاهی رحیم صفوی از وجود مشکلاتی که باعث تعویق عملیات شد، گفت ما خیلی منتظر توپخانه بودیم، با سرهنگ ستاری فرمانده قرارگاه حمزه سیدالشهداء(ع) ارتش هم مرتب تماس می‌گرفتیم ... اصلاً نمی‎خواستیم که عملیات را به عقب بیندازیم، مرتب منتظر بودیم که توپخانه به منطقه اعزام شود، ولی نیامد. پس از این گفت‎وگوها سرهنگ صیاد شیرازی از فرماندهان خواست که مشکلات حل‎نشده را بازگو کنند تا فرماندهی مشترک قرارگاه خاتم‎الانبیاء(ص) درخصوص رفع آن اقدام کند. دراین‎حال، سرهنگ جلالی فرمانده لشکر۶۴ ارومیه، خواست در انتقال مهمات درخواست‎شده و آتشبار ۲۰۳ سرعت عمل به خرج داده شود که سرهنگ صیاد شیرازی گفت فرد خاصی برای پیگیری و هماهنگی این‌گونه امور در نظر گرفته شده تا انتقال تجهیزات و مهمات از مراغه با سرعت بیشتری انجام شود. وی همچنین اضافه کرد اصلی‌ترین موضوعی که باید به آن دقت شود تاکتیک در نظر گرفته‎شده عملیات است، زیرا اگر دراین‎باره نقصی وجود داشته باشد بقیه تلاش‌ها بیهوده خواهد بود، لذا تاکتیک عملیات باید دقیقاً بررسی و اشکالات رفع شود تا با خیال راحت وارد مرحله اجرای عملیات شویم. بر همین اساس، حتی اگر لازم شد حاضریم عملیات را ۴۸ ساعت به تعویق بیندازیم تا نواقص به‎طور کامل رفع شود. دراین‎میان، جواد استکی درخصوص روند امور و قول‌های داده‎شده برای تأمین مهمات و اقلام درخواست‎شده خوش‎بین نبود. وی گفت که یک بار ۲۱ تیرماه را مهلت تحویل اقلام درخواستی اعلام کردید یا اینکه گفته شد از اهواز، مراغه یا مهاباد می‌آید یا ...، شما هم در فلان شب (شب گذشته) تک کنید، ولی نشد. این تجربه نشان می‌دهد که مشکلات به این راحتی حل نمی‌شود. استکی اضافه کرد اگر توپخانه و مهمات آن به منطقه نیاید، نمی‌توان عملیات اجرا کرد، مگر آنکه شما ابلاغ کنید که اگر توپخانه و مهمات نیامد ما عملیات را اجرا کنیم. سرهنگ صیاد شیرازی در جواب وی گفت ما چرا باید به آن صورت ابلاغ کنیم، تضمین می‌دهیم که این اقلام سر موعد به دست شما خواهد رسید. محسن رضایی نیز ابراز کرد که مشکل فقط توپ نیست، مهمات هم هست. سرهنگ شیرازی تأیید کرد و افزود: بله، فقط مهمات مانده که البته ما اجازه حمل بار مبنای مهمات را داده‌ایم، نباید اجازه بدهیم که همین‌طور بی‌حساب مهمات را خرج کنند، چون اگر به‎این‎صورت بجنگیم، چون چند عملیات محدود در پیش داریم، مهمات کم می‌آوریم. به لشکر۶۴ گفته‌ایم که بار مبنای خودش را به منطقه بیاورد و آنها مصرف شود و ما هم پشت سرش به آنها خواهیم رساند. بنابراین مهمات برای ۴۸ ساعت قابل‎تضمین است، مشکلی برای مهمات نیست و ذهنتان را از مسئله مهمات خالی کنید. پس از این گفت‌وگوها اکبر غمخوار مسئول لجستیک قرارگاه حمزه سیدالشهداء(ع)، درباره کمبود برخی مهمات یگان‌ها همچون گلوله خمپاره، خرید ۳۰۰ رأس قاطر برای حمل‎ونقل مناطق کوهستانی هرکدام به ارزش ۳۰ تا ۴۰ هزار تومان و آماده‌سازی درمانگاه با ۵۰۰ تخت گزارش داد.[۱]

________________________________________

2. در ادامه جلسه قبلی، فرماندهان به موضوع طرح مانور پرداختند. ابتدا سرهنگ جلالی فرمانده لشکر۶۴ ارومیه، کلیاتی از طرح مانور عملیات را تشریح کرد. پس از وی جواد استکی از نحوه به‎کارگیری نیروهای بارزانی انتقاد کرد. فرمانده سپاه و فرمانده نیروی زمینی ارتش نیز سؤالاتی درباره برخی جزئیات ازجمله چگونگی تصرف پایگاه‌ها و ارتفاعات و افتتاح جاده اصلی پیرانشهر - چومان‌ مصطفی طرح کردند. همچنین فرمانده تیپ۳۳ المهدی(عج) و فرمانده تیپ۲ لشکر۷۷ توضیحاتی درباره طرح مانور گردان‌های خود دادند. پس از این گفت‌وگو، سرهنگ جلالی در تشریح کلیات طرح مانور عملیات اظهار کرد ۲ گردان تلفیقی از سپاه و ارتش در ارتفاعات محور راست (شمالی) روز قبل از اجرای عملیات به‎سمت هدف‌ها حرکت کرده و با آغاز عملیات پایگاه‌های عراقی در ارتفاعات را پاک‌سازی می‌کنند و ۲ گردان هم به‎عنوان دنبال‎پشتیبان در همین منطقه عمل کرده و با عبور از ۲ گردان اول به عمق می‌روند و اجرای مأموریت می‌کنند. سه گردان هم برای ارتفاعات محور چپ (جنوب) در نظر گرفته‌ایم که ۲ گردان با هدف تصرف پایگاه‌های نزدیک جاده و یک گردان هم برای تصرف پایگاه‌های دور از جاده اقدام خواهند کرد و هر دو محور پس از انهدام پایگاه‌ها به‎سمت جاده رفته و در دربند باهم الحاق می‌کنند. وی درباره تدبیری که برای نفوذ به عمق و ناامن‎کردن عقبه‌های دشمن در نظر گرفته شده است.، ابراز کرد که ۱۵۰ نفر از نیروهای بارزانی برای سمت راست و ۱۵۰ نفر هم برای سمت چپ در نظر گرفته‌ایم که هرکدام با تلفیق یک گردان از سپاه اقدام به کارهای تخریبی و چریکی خواهند کرد. ازجمله این اقدامات حمله به مقر یک تیپ در چومان ‌مصطفی هم‎زمان با حمله نیروهای اصلی به دربند است. همچنین قرار است آنها برخی پل‌های حساس را که ارتباط عقبه دشمن به خط مقدم را برقرار می‌کند منهدم کرده و با کمین در جاده، از دربند به عمق و به‎طور کلی عقبه‌های دشمن را ناامن کنند. پس از پایان گزارش سرهنگ جلالی، جواد استکی به اجرای تاکتیک عملیات و همکاری با نیروهای بارزانی انتقاد کرد. وی بیان کرد نیروهای بارزانی همکاری خوبی نمی‌کنند و امیدبستن به آنها برای نفوذ به عمق و انهدام پل‌ها بی‌نتیجه خواهد بود و حتی عملی‎شدن قول آنها برای بستن جاده هم تردیدآمیز است. استکی اضافه کرد برای انهدام و تصرف پایگاه‌های دشمن که از استحکام کافی برخوردا هستند و ازنظر تأمین مایحتاج نیز خودکفا می‎باشند تدبیر ویژه‌ای اندیشیده نشده است. بعد از انتقادات استکی، سرهنگ صیاد شیرازی و محسن رضایی درباره چگونگی تصرف اهداف، مدت زمان رسیدن نیروهایی که از روز قبل به منطقه هدف و درگیری با دشمن نفوذ کرده‎اند، چگونگی تصرف دربند (که مهم‌ترین منطقه عملیات و نقطه الحاق نیروهای عمل‎کننده در دو محور چپ و راست است) و همچنین چگونگی بازکردن جاده و اتصال آن به عقبه خودی سؤالاتی را طرح کردند که جعفر اسدی فرمانده تیپ۳۳ المهدی و سرهنگ ناصری فرمانده تیپ۲ لشکر۷۷ خراسان، به برخی از آنها جواب دادند، ولی نوع پاسخ آنها نشان می‌داد که هنوز طرح مانور خود را در سطح گردان‌ها نهایی نکرده‌اند و برای رسیدن به طرح نهایی نیاز است که هم شناسایی‌ها کامل‌تر شود و هم مباحث مانور در رده‌های پایین‌تر و اجرایی‌تر طرح و کامل شود. بنابراین، جعفر اسدی درباره مانور گردان‌های این تیپ، حساسیت و اهمیت ارتفاع کینگ و تأثیری که تصرف آن در پیشروی نیروها در مراحل بعدی می‌تواند داشته باشد، توضیحات مفصلی داد. وی بیان دیدگاه‎های خود و طرح مانور گردان‌ها را با این امیدواری پایان داد که نیاز نیست ما همه ارتفاعات را تصرف کنیم، ارتفاعاتی که باید در آنها درگیر شویم را مشخص کرده‌ایم، ان‌شاءالله اگر محور راست خوب عمل کند ما می‌توانیم در محور چپ بهتر عمل کنیم. ما با ادغام نیروها، گردان‌ها را سنگین و قابل‎اتکا کرده‌ایم، فرمانده هر دو محور مشخص شده است و با ما در تماس هستند. در محور راست بخشی از منطقه غیرقابل عبور بود که فرماندهان گردان‌ها و گروه‌های شناسایی امروز رفته‌اند تا راه‌های جدید را جست‎وجو کنند در همین محور، نیروهای شناسایی در عمق به کمین خورده و برگشته‌اند، ولی در سمت چپ شناسایی‌ها دقیق‌تر است. سپس سرهنگ ناصری درباره عبور نیروها از منطقه خودی به عمق توضیحاتی داد و بخشی از تدابیر اندیشیده‎شده برای تصرف پایگاه‌های عراقی را تشریح کرد. در آخر جلسه فرماندهان دو تیپ اعلام کردند که هنوز طرح آنها نهایی نشده و منتظرند که گروه‌های شناسایی آخرین اطلاعات خود را در طول امروز و فردا دراختیار آنها بگذارند تا طرح و تدابیر به‎صورت مشترک و نهایی اتخاذ شود.[۲]

________________________________________

3. هرچند یگان‌های اصلی شرکت‌کننده در عملیات منطقه پیرانشهر - حاج‌عمران (والفجر۲) و طراحی مانور گردان و گروهان این عملیات مشخص شده است، ولی حضور حسین خرازی و احمد کاظمی فرماندهان لشکر۱۴ امام حسین(ع) و ۸ نجف که از یگان‌های زبده سپاه به‎شمار می‌آیند در منطقه و شرکت در برخی جلسات طرح مانور و عملیات آینده نشان می‌دهد که فرماندهی سپاه احتمال به‎کارگیری یگان‌هایی غیر از یگان‌های موجود در منطقه را نیز به نحوی پیش‌بینی کرده است. ازاین‌رو، ۲ فرمانده یادشده که به‎منظور بررسی و ارزیابی برای اجرای عملیات در منطقه شیلر در حدفاصل بانه - مریوان*** به سر می‌برند، چند روزی است که به پیرانشهر آمده و در جلسات مختلفی که در سطح فرماندهی قرارگاه خاتم‎الانبیاء(ص) سپاه برگزار می‌شود حاضر شده و در جریان امر قرار گرفته‌اند. ازجمله این جلسات، جلسه‌ای است که در قرارگاه تاکتیکی مالک اشتر در پیرانشهر و با تعداد محدودی از فرماندهان تشکیل و در آن درباره طرح کلی مانور گفت‎وگو‌هایی شد.**** در این جلسه، حسین خرازی درباره چگونگی تصرف اهداف و شکستن خط دشمن اظهار کرد که ما می‌توانیم در این منطقه تک کنیم و با حدود ۸۰ نفر خط دشمن در روی جاده را شکسته و سپس بقیه نیروها را از جاده عبور دهیم و به عمق برویم. دراین‎حال، سعید فرمانده سپاهی قرارگاه تاکتیکی مالک ‌اشتر، به این طرح ایراد گرفت و گفت چون یکی از اهداف عملیات گرفتن اسیر از نیروهای عراقی است، لذا اگر ما مستقیم به خط دشمن بزنیم و دشمن را از روی ارتفاعات دور نزنیم، همه نیروهای آن از منطقه فرار می‌کنند. البته بنا به اعتقاد حسین خرازی، چون فاصله ارتفاعات تا جاده در برخی مناطق حدود بیست کیلومتر بود، لذا می‌شد با شکستن خط دشمن در روی جاده و پرهیز از درگیری اولیه در ارتفاعات و عبور از جاده، تا تنگه دربند پیش رفت و از راه‌هایی که خود دشمن تردد داشت به ارتفاعات رسید (چون این راه‌ها محدود بود). خرازی دراین‎باره ابراز کرد بدین‎صورت نیروهای دشمن نمی‌توانند فرار کنند و ما می‌توانیم به‎راحتی ارتفاعات را پاک‌سازی کنیم. در ادامه جلسه، رحیم صفوی هدف عمده عملیات را کسب پیروزی مطمئن، گرفتن اسیر از دشمن، انهدام قوای عراقی و تحمل کمترین تلفات نیروهای خودی اعلام کرد و افزود اگر بتوانیم اسیر فراوانی از دشمن بگیریم بیشتر به نفع ما است تا انهدام دشمن. وی سه ملاحظه اصلی عملیات را شکستن خط، بستن عقبه دشمن و تأمین جناحین منطقه عنوان کرد و گفت ما بنا نداریم نیروهای خودمان را در اینجا زمین‌گیر کنیم. ادامه بحث به پیشنهادهای جدید احمد کاظمی، حسین خرازی و جواد استکی برای طرح مانور گذشت که رحیم صفوی خاطرنشان کرد کلیات طرح فعلی مصوب قرارگاه مشترک خاتم‎الانبیاء(ص) است و ایجاد تغییرات در آن منوط به تأیید این قرار می‎باشد. غلامعلی رشید هم درباره مشکلات طرح مانور گفت که توان پیشروی نیروهای ما در جنوب پانزده کیلومتر در دو مرحله هفت یا هشت کیلومتری است، ولی اینجا مقدار پیشروی در نظر گرفته‎شده نیروها حدود سی کیلومتر می‎باشد و این امر کار هدایت و کنترل نیروها را برای فرماندهان سخت می‌کند.[۳]

________________________________________

4. فرماندهان قرارگاه‌ها و یگان‌های مأمور در عملیات آتی در منطقه مهران (والفجر۳) با فراخوانی فرماندهی مشترک قرارگاه نجف در قرارگاه تیپ۸۴ خرم‌آباد در صالح‌آباد گرد هم آمدند تا از موضوعات و مسائل مختلف عملیات و آمادگی یگان‌ها کسب اطلاع کنند.***** بخش‌هایی از اهم مطالب عنوان‎شده در این جلسه درپی آمده است. امین شریعتی جانشین قرارگاه نجف سپاه، در مقدمه جلسه با اشاره به شناسایی‎نشدن کامل برخی مناطق و کمبود آتش پشتیبانی پیش‌بینی شده، این موضوعات را برای بحث در جلسه مطرح کرد: ١. وضعیت سازمان رزم (میزان آمادگی کل قرارگاه‌های فتح ١ و ٢) ٢. پیشرفت شناسایی و استعداد و تغییرات احتمالی دشمن در منطقه هر یگان و قرارگاه ٣. میزان آمادگی واحدهای پشتیبانی‌کننده قرارگاه‌ها ٤. گزارش کارهای انجام‏شده برای جاده‌کشی در عقبه‌ها و تصحیح و ترمیم جاده‌های موجود ٥. اقدامات انجام‎شده قرارگاه و یگان‌ها برای حفاظت در جبهه‌ها سپس سرهنگ دولت‌آبادی نماینده قرارگاه نجف ارتش در قرارگاه فتح۱، به نحوی امکان افزایش آتش پشتیبانی از این عملیات را منتفی دانست و علت آن را درگیربودن توپ‌های ارتش در سایر مناطق ازجمله میمک اعلام کرد. وی دراین‏باره گفت: عراق به‏دنبال حمله به میمک و تصرف ارتفاعات این منطقه است که اگر دست به این اقدام بزند تمام زحمات انجام‎شده در این منطقه از بین خواهد رفت، لذا ضرورت دارد که ۲ قبضه آتشبار کاتیوشا در آن منطقه باقی بماند. پس از وی نورعلی شوشتری جانشین لشکر۵ نصر مأمور در ارتفاعات شمال‌غربی مهران که تصرف ارتفاعات زالوآب، نمه‎کلان‎بو و نمه‎کلان‌بوی کوچک را برعهده دارد، کلیاتی از طرح مانور، استعداد نیروها و منطقه هدف آن یگان بیان کرد. وی موفقیت شناسایی‌های انجام‎شده به‎همت نیروهای اطلاعات این یگان‌ را ۹۰ درصد اعلام کرد. شوشتری ضمن توضیح درباره تلاش برای حفاظت از منطقه عملیات، آمادگی فعلی واحدهای رزمی و پشتیبانی یگان مزبور برای اجرای عملیات را درحال‎حاضر ۶۰ درصد و تا شش روز آینده صددرصد برآورد کرد. وی درباره تلفیق با نیروهای تیپ۸۴ خرم‌آباد نیز گفت که قرار است یک گروه رزمی شامل ۲ گروهان با ۹ دستگاه تانک و ۲ گروه ۳۷ نفره، در یگان ما ادغام شود و توپخانه این تیپ نیز بخشی از آتش پشتیبانی یگان ما را تأمین کند. شوشتری همچنین درباره مسیر پاتک‌ها و اجرای آتش توپخانه دشمن و راه مقابله با آن توضیح داد. در ادامه بحث، عزیز جعفری فرمانده قرارگاه نجف سپاه، در پاسخ به یکی از افراد حاضر در جلسه که تذکراتی درباره کار بیشتر روی طرح مانور، کسب آمادگی و اطمینان پیروزی داده بود، گفت: برای تضمین بیشتر موفقیت در این عملیات تصرف ارتفاعات قلاویزان (بخش شمال‌غربی) را به عملیات اضافه کردیم تا از تمرکز آتش دشمن جلوگیری کنیم. به‎علاوه، منطقه بیشگان را در گیلان‎غرب برای اجرای عملیات در نظر گرفتیم که فکر و امکانات دشمن را تجزیه کنیم تا اجرای عملیات در مهران که دشوارتر است سهل شود. در اینجا سعی کردیم باتوجه‎به کمبود نیروی ارتش، استفاده از نیروهای ارتش را به حداقل برسانیم. سپس محمدباقر قالیباف فرمانده تیپ۲۱ امام رضا(ع) که مأمور اجرای عملیات در روبه‌روی فرخ‌آباد و دراجی است بخشی از شناسایی‌های انجام‎شده و مانور گردان‌های یگان خود را توضیح داد. وی گفت که نیروهای شناسایی موفق شده‎اند سه معبر برای رسیدن به خط دشمن پیدا کنند و در طول چند شب گذشته برای کنترل آن سه معبر به منطقه رفته‌اند، ولی به نیروهای گشتی دشمن برخورد کرده و ناچار به عقب برگشته‌اند. قالیباف اضافه کرد: البته معابر برای عبور نیروها همچنان باز و قابل‏استفاده است، ولی باید در شب‌های آینده برای اطمینان بیشتر دوباره کنترل شوند. پس از وی، معاون تیپ۴ لشکر۲۱ حمزه که قرار است به‏طور مشترک با لشکر۴۱ ثارالله(ع) بر روی بخشی از ارتفاعات قلاویزان اجرای عملیات کنند. توصیه کرد که برای تضمین بیشتر عملیات تصرف کل ارتفاعات قلاویزان در دستور کار قرار گیرد. وی همچنین پیشنهاد کرد که برای مشغول‎کردن و فریب دشمن، عملیاتی نیز در چنگوله اجرا شود.******[۴]

________________________________________

5. هم‎زمان با اقدامات نیروهای خودی (مهندسی، آوردن نیرو، انجام شناسایی، تردد در محورها و...) در جبهه‌های مختلف غرب ازجمله پیرانشهر، گیلان‎غرب (بیشگان)، مهران، دربندیخان و شیلر (حدفاصل بانه - مریوان)، ارتش عراق نیز در تلاش است برای مقابله با نیروهای خودی این مناطق را ازنظر نیرو و تجهیزات تقویت کند، ازاین‎رو، نیروها و تجهیزات خود را آماده نگه داشته و اقدام به نقل‏وانتقالاتی از جبهه‌های جنوب به جبهه‌های غرب و اجرای مانورهایی کرده که در گزارش‌های اطلاعاتی نظامی منعکس شده است. برخی از اخبار نقل‌وانتقالات دشمن بنا به گزارش بولتن معاونت اطلاعات قرارگاه خاتم‌الانبیاء(ص) سپاه بدین‏شرح است: دشمن باتوجه‎به اینکه به منطقه غرب حساس شده، در چند مورد اقدام به برداشت نیرو از جبهه‌های جنوب و جنوب‎غربی کرده و آنها را به غرب اعزام کرده است. همچنین در کنار تقویت نیرو، ارتش عراق قوای خود را در غرب ازنظر لجستیک و تدارکات به‎طور مرتب تقویت می‌کند. براین‎اساس، مهم‌ترین اقدامات دشمن عبارت‎اند از: ـ آوردن ۸۰ تانک به جبهه‌های غرب ـ دیده‎شدن یک گردان تانک در کنار رودخانه تنکاب در تاریخ ١٨/٤/١٣٦٢ ـ اجرای دو مانور با یک گردان تانک و یک تیپ پیاده به‎صورت هجومی در ارتفاعات آق‌داغ و روبه‌روی قصرشیرین ـ تقویت نیروهای خود در محور کانی‌سخت (شمال‎غربی مهران) ـ ورود ٢٠ نفر نیروی دشمن برای کنترل معابر و مسیرهای ورمهزیار به منطقه ـ انتقال ٢٤ دستگاه تانک از پادگان رشیده به جبهه‌های غرب ـ انتقال ٦ قبضه توپ از بصره به غرب ـ برداشتن ٢ تیپ کامل و ٣ گردان از سایر جبهه‌ها تاکنون و انتقال آنها به غرب. همچنین در ١٨ تیرماه ٢ فروند بالگرد عراقی به مدت بیست دقیقه منطقه مهران را بازدید و کنترل کردند. درضمن در خبرها به دو مورد از کمک‌های لجستیکی و فنی که عربستان و فرانسه به عراق کرده‌اند بدین‎صورت اشاره شده است: ـ به‎تازگی عربستان سعودی ٧ دستگاه راکت‌انداز کاتیوشا به عراق تحویل داده است. ـ متخصصان فرانسوی روی بالگردهای غزال علاوه‎بر نصب موشک در دو طرف بالگرد، به‎وسیله ٢ بازوی جدید که به آن اضافه کرده‌اند ٢ قبضه مینی‌کاتیوشای ٢٠ لوله‌ای نصب کرده‌اند که نتیجه آن رضایت‌بخش بوده است.[۵]

________________________________________

6. واحد طرح و عملیات ستاد مرکزی سپاه در نامه‌ای به فرماندهی کل سپاه دلایل جذب‎نکردن مطلوب نیروهای داوطلب بسیجی را اعلام کرد. در این نامه که ازسوی حسین علایی و به امضای سیدرحیم صفوی ارسال شده به چگونگی دستیابی به علل اشتیاق‏نداشتن مردم برای اعزام به جبهه‌ها اشاره‎ای نشده و فقط مواردی به‎صورت تیتروار درج شده که البته اغلب آنها در جلسات فرماندهان یا گزارش‌های مشابه مطرح شده است. لازم به ذکر است که زمان نگارش نامه در برهه‌ای بود که نیروهای خودی در دو عملیات بزرگ والفجر مقدماتی و والفجر۱ نتوانستند به پیروزی دست یابند و اجرای این دو عملیات هیچ دستاوردی برای سپاه و ارتش نداشت. باتوجه‎به اینکه داوطلبان مردمی نیروی حرفه‌ای نظامی نیستند و وظیفه سازمانی برای رفتن به جبهه ندارند، بااین‎حال روند پیروزمندانه عملیات‌ها عامل اصلی روحیه‌بخشی به مردم و امکان جذب پرشمار آنها به جبهه‌های جنگ است که در این برهه زمانی دستاورد نظامی وجود نداشت. مهم‌ترین مواردی که به‎عنوان عوامل جذب‎نشدن افراد داوطلب برای حضور در جبهه‌ها در این نامه ذکر شده عبارت است از: ١. مردم همانند زمانی‎که دشمن در خاک ما بود احساس خطر نمی‌کنند. ٢. پیروزنشدن در عملیات‌های گذشته و آثار روانی آن بر روی رزمندگان. ٣. ملموس‎نبودن پیروزی‌ها در جبهه‌ها (در عملیات فتح‌المبین و بیت‌المقدس دستاوردهای نظامی برای مردم قابل‎لمس بود). ٤. سخت‌گیری‌های بی‌رویه قضایی برای نیروهای بسیجی در مقابل برخی اشتباه‎های قابل‎اغماض آنها. ٥. ندادن مرخصی‌های به موقع و منظم. ٦. تعویض‎نکردن به‎موقع نیروها پس از پایان زمان اعزام به منطقه محل مأموریت. ٧. نارسایی در امر پرداخت حقوق و مساعده در جبهه و پشت‎جبهه. ٨. رسیدگی‎نکردن به خانواده شهدا و مفقودان و مجروحان. ٩. سرگردانی نیروها پس از بازگشت از جبهه برای تصفیه‌حساب (بارها مشاهده شده است که نیروها برای تصفیه‌حساب پنج ماه معطل مانده‌اند). ١٠. نبود ارتباط کافی میان بسیج با ادارات و وزارتخانه‌ها و نهادها. ١١. استفاده ناصحیح و کمبود تدارکات و امکانات لازم در خطوط مقدم. ١٢. ناهماهنگی مسئولان منطقه با رابطان اعزام نیرو. ١٣. ضعف ارتباط واحد اعزام نیرو منطقه با پایگاه و ناحیه.[۶]

________________________________________

7. گلوله‌باران شهرهای خرمشهر و آبادان امروز و روز گذشته همچنان ادامه داشت. در نتیجه این گلوله‎باران در شهر آبادان یک حسینیه، ۶ خانه، یک مغازه در خیابان سمیه، گمرک، یک اسکله و یک انبار دولتی تخریب یا دچار آتش‌سوزی شدند. در خرمشهر نیز در طول روز گذشته و امروز مناطق دیریفارم، کلانتری۱، فیاضیه، گمرک، راه‌آهن و روستای منیخ زیر آتش توپخانه‌های عراقی قرار داشتند. براثر این گلوله‌باران‌ها ۲ تن در خرمشهر به شهادت رسیدند و ۴ نفر زخمی شدند. در آبادان نیز ۵ نفر زخمی شدند.[۷]

________________________________________

8. در حمله افراد مسلح غیرقانونی به نیروهای ژاندارمری در محور بانه - سقز، داخل شهر مهاباد، جنوب‎غرب دهگلان و محور سردشت - بانه عده‎ای از نیروهای نظامی و اهالی بومی شهید یا زخمی شدند. همچنین در محور سردشت به مهاباد، براثر برخورد خودروی شرکت برق به مین ۴ تن از سرنشینان آن زخمی شدند. افراد حزب دمکرات در جنوب‌غربی سلماس ۳۰ تن از اهالی یک روستا را ربودند. عناصر این حزب همچنین در محور دیواندره به سقز، جنوب‌غربی بیجار و شمال‌غربی بانه اقدام به زورگیری از اهالی روستاها کردند که یکی از این زورگیری‌ها منجر به درگیری شد. افراد وابسته به گروه‌های مسلح غیرقانونی در ساعت ۷ بامداد به نیروهای ژاندارمری تأمین پایگاه گردنه‌خان در محور بانه به سقز حمله کردند که براثر آن یک تن از نیروهای خودی شهید شد و ۳ نفر زخمی شدند. درضمن در این حادثه ۳ قبضه اسلحه ژ۳، مقادیری مهمات و یک دستگاه بی‌سیم پی‌.آر.‌سی‌۷۷ خودی به دست مهاجمان افتاد.[۸] در مهاباد نیز افراد مسلح غیرقانونی در میدان حیوانات به یک گروه گشت شهری سپاه حمله کردند که در نتیجه آن ۵ تن از نیروهای سپاه زخمی شدند. از تلفات مهاجمان گزارشی در دست نیست.[۹] همچنین در جنوب‌غربی دهگلان در مسیر کامیاران، تعدادی از عناصر حزب دمکرات وارد روستاهای رمشت و امیرآباد شدند و ۳ تن از اهالی این روستاها را دستگیر کردند و سپس با شلیک گلوله آنها را به قتل رساندند. افراد این حزب پس از آن مردم هر دو روستا را در مسجد جمع کرده و اعلام کردند که این ۳ نفر را به‎علت همکاری با جمهوری اسلامی‌، اعدام انقلابی کرده‌اند. اهالی بومی جنازه افراد کشته‌شده را بعدها در کنار جاده یافتند و پس از تشییع دفن کردند. یاد‌آوری می‌شود که در روستاهای یادشده و دیگر روستاهای این منطقه به‎خصوص در جنوب محور دهگلان به کامیاران که به‎لحاظ موقعیت جغرافیایی و وجود ارتفاعات، مکان مناسبی برای اختفای افراد مسلح شورشی است و یکی از مناطق عمده تجمع افراد حزب دمکرات و سازمان کومه‎له در منطقه جنوب کردستان محسوب می‌شود و باتوجه‌به برخورداری از امنیت نسبی آنان، این گروه‎ها فعالیت‌های نظامی و حتی تبلیغاتی خود را افزایش داده‌اند به‌طوری‌که براساس گزارش یکی از منابع نظامی در پانزده روز گذشته ۳۰ نفر از اهالی منطقه به گروه‌های ضدانقلابی پیوسته‌اند.[۱۰] ازطرفی، در منطقه عمومی سردشت، کارمندان شرکت برق که برای انجام مأموریت تعمیرات با یک دستگاه خودروی لندرور اداره برق شهرستان سردشت عازم مهاباد بودند به یک مین ضدخودروی کاشته‎شده به‎دست افراد مسلح غیرقانونی برخورد کردند که در نتیجه انفجار مین خودرو متلاشی شد و ۴ سرنشین آن زخمی شدند.[۱۱] علاوه‎براین، عناصر حزب دمکرات کردستان در جنوب‌غربی سلماس وارد روستاهای سنی‌نشین حق‌وران و زنگوام شده و ۳۰ تن از مردان این دو روستا را ربوده و با خود بردند. افراد مسلح حزب مذکور جرم این افراد را همکاری با دولت و طرف‎داری از جمهوری اسلامی اعلام کردند. عوامل دمکرات همچنین برای ایجاد مزاحمت در این منطقه، مانع برداشت محصولات کشاورزی روستائیان ‌شده‌اند و درپی افزایش این‌گونه فشارها به مردم بومی منطقه هستند. ازاین‎رو، مردم منطقه با حرکت دسته‌جمعی به سلماس رفته و به‎منظور اعتراض در جلوی فرمانداری این شهر اجتماع کردند.[۱۲] در ادامه زورگیری افراد مسلح غیرقانونی از روستانشینان مناطق مختلف، امروز هم عناصر مسلح حزب دمکرات کردستان در جنوب محور دیواندره به سقز به روستاهای قتلو و هانه‌میران و روستای آدینان در شمال همین محور رفتند و با تهدید اسلحه مقداری پول و آذوقه از مردم گرفتند و متواری شدند.[۱۳] از سوی دیگر در سی کیلومتری جنوب‌غربی بیجار، تعدادی از افراد وابسته به گروه‌های مسلح غیرقانونی در ساعت ۲۱ به روستای گوندکه وارد شدند و با زور اسلحه مبلغ ۶۰۰.۰۰۰ ریال وجه نقد و مقداری طلا و زینت‌آلات زنان را گرفتند و متواری شدند. بنا به اعلام شهربانی، این افراد برای گرفتن طلا و زینت‌آلات اهالی روستا، برخی از زنان را نیز مورد ضرب و شتم قرار دادند.[۱۴] درهمین‎حال، زورگیری افراد حزب دمکرات در روستای نژو در شمال‌غربی بانه با مقاومت مردم این روستا مواجه شد و روستائیان از دادن آذوقه و پول به مهاجمان خودداری کردند. این موضوع منجر به واکنش عناصر حزب دمکرات و درگیری فیزیکی آنها با عده‎ای از اهالی این روستا شد به‎نحوی‎که افراد حزب مذکور چندین نفر از روستائیان را دستگیر کردند و در حضور سایر اهالی آنها را به‎شدت مورد ضرب‌ و‌ شتم قرار دادند.[۱۵]

________________________________________

9. فرمانده سپاه اهواز از دستگیری شاخه مخفی حزب توده به نام نوید و همچنین مأموریت و فروپاشی آن خبر داد. وی در گفت‌وگو با خبرگزاری جمهوری اسلامی درباره اهداف بلندمدت حزب توده گفت: «حزب توده شاخه خوزستان به‌سبب ویژگی‌های این استان دارای تشکیلات خاصی بود و برای فعالیت در هر شهر تشکیلاتی از قبیل تشکیلات دهقانی، تعلیمات کارگری، پژوهش، امور مالی و تبلیغات داشت. علاوه‌برآن یک سازمان مخفی دیگر تحت‎عنوان سازمان نوید در کنار آن فعالیت می‌کرد که با تلاش برادران سپاه این تشکیلات متلاشی شد و ۸۰ تن از اعضای آن دستگیر شدند.» فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی اهواز در توضیح چگونگی فعالیت سازمان نوید اظهار کرد: «با اعترافاتی که اعضای حزب توده به عمل آوردند، مشخص گردید که این حزب برای دریافت اطلاعات لازم و انتقال این اطلاعات به سازمان جاسوسی شوروی، عوامل نفوذی در پاره‌ای از ارگان‌های جمهوری اسلامی ایجاد کرده بود که خوشبختانه اکثریت‌قریب‌به‌اتفاق این عوامل که بعضاً از قبل شناسایی شده بودند، دستگیر شدند.» وی افزود: «در جریان دستگیری اعضا و کادرهای فعال حزب تعداد زیادی اسناد و مدارک و نیز دستگاه‌های چاپ و تکثیر و مبالغی درحدود هشت‎میلیون ریال کشف و ضبط گردید.» فرمانده سپاه اهواز درخصوص چگونگی دستگیری این عده ابراز کرد: «اصولاً حزب توده پس از پیروزی انقلاب با ایجاد تشکیلات جدید، فعالیت خود را به سه دوره تقسیم ‌کرده بود، نخست دوره کودکی است که حزب توده معتقد است باید در این دوره طرز تلقی و ذهنیتی را که مردم از حزب توده در دوران قبل از انقلاب دارند محو نماید. ۲. مرحله بلوغ که در این دوره حزب می‌پنداشت باید اعضای آن منسجم شده و با ایجاد زمینه‌های تبلیغاتی لازم مجوز سیاسی تحصیل نماید. ۳. مرحله سوم یا دوره پختگی که معتقد بودند در این دوره باید زمینه‌های لازم را برای ضربه‌زدن نهایی فراهم کنند. در این دوره حزب با همراه نشان‎دادن خود با نظام جمهوری اسلامی سعی می‌کرد اسلام و مارکسیست را همسو و کنار هم نشان بدهد، همچنین حزب کوشش می‌کرد ازطریق مطرح‎کردن امریکا و کورکردن این جریان خط روسیه را زنده کند و سپس به براندازی نظام جمهوری اسلامی بپردازد.» وی در ادامه اضافه کرد: «دراین‎رابطه نظام جمهوری اسلامی با آگاهی از نیات پلید آنها و باتوجه‎به خطی که در پیش گرفته‌اند به آنها فرصت داد. از طرف دیگر، سپاه از یک سال پیش مطالعات وسیعی روی نحوه فعالیت حزب توده آغاز کرده بود و در بهمن‎ماه سال ۶۱ اولین ضربه را به کمیته مرکزی آنان وارد ساخت و هم‌زمان با سالگرد ولادت حضرت امیرالمؤمنین علیه‌السلام و سالگرد اشغال افغانستان مظلوم توسط اشغالگران شوروی (دوم اردیبهشت‎ماه) دومین ضربه را در سطح استان‌ها به حزب توده وارد ساخت.»[۱۶]

________________________________________

10. در ادامه فعالیت‌های تبلیغاتی حکومت عراق برای جذب کمک‌های مردمی، صدام‌حسین رئیس‌‌جمهور این کشور امروز در جمع کسانی که کمک‌هایی کرده بودند، سخنرانی کرد. وی در این دیدار ضمن تقدیر از زنانی که طلا و جواهرات خود را برای کمک به دولت تقدیم کرده‎اند، مقدار کمک افراد مختلف را به میزان امکانات مالی، موقعیت و برخورداری افراد از امکانات دولتی منوط کرد و با آوردن مثال‌هایی، به تحقیر و تهدید افرادی که از مقدار کمک‌های آنها ناراضی بود، پرداخت و این نوع کمک‎کردن را اجباری خواند. بخش‎هایی از سخنان صدام بدین‌شرح است: «ما می‌خواهیم هر عراقی در هر موقعیت، شرایط و امکانات، ایمان خود به میهن را نه با گفتار، بلکه در عمل انجام دهد. انسان به اندازه ایمان خود بخشش می‌کند، چه با خون، پول و طلا. من هم با اهداکنندگان ملاقات و هم فیلم آنها را در تلویزیون می‌بینم و از برنامه‌هایی که مشاهده می‌کنم برنامه هدیه‎کردن است و فکر می‌کنم این برنامه برای شما همانند یک سریال شده است. یکی را در تلویزیون دیدم که او را می‌شناسم و زادگاه او از منطقه زادگاه خود من است و می‌دانم قبل از انقلاب چه داشت و اکنون چه دارد. دفتر ریاست‎جمهوری اتومبیل‌هایی که فرسوده بودند به شهروندان پیشنهاد کرد و ازجمله یک اتومبیل بود که صدام حسین سوار آن می‌شد که شخص مذکور آن را ۸۰ هزار دینار خریداری کرد، ولی فقط یک‎هزار دینار هدیه نموده است. ایمان این شخص به میهن و انقلاب چقدر است؟ شخص دیگری که او را نیز می‌شناسم کارمند دولت بود و استعفا کرد و در خلال شش یا پنج سال اخیر با مقاطعه‌کاری میلیونر شده، پنج‌هزار دینار هدیه کرده و برادر او نیز پنج‌هزار دینار هدیه نموده است. این شخص فرزندی ندارد و تنها با همسر خود و ۲ سگ زندگی می‌کند. چه اندازه به میهن ایمان دارد و چه اندازه استحقاق دوشیدن میهن را دارد؟ خوردن شیر از پستان میهن از این به بعد باید به اندازه استحقاق باشد و من این اصل را ابتدا بر خود و سپس بر کسانی که می‌شناسم اجرا [خواهم کرد] و از رفقا و برادران خود می‌خواهم که به این اصل پایبند باشند. هیچ انسانی نمی‌تواند از پستان میهن شیر بخورد که از این امت حمایت نمی‌کند و باید به هنگامی که پستان مادر در معرض خطر گرگ‌های درنده قرار می‌گیرد، شمشیر بکشد و از آن دفاع کند، [نه آنکه] هنگامی‎که پستان مادر بیمار می‌شود، پول خود را برداشته و به خارج پزشک اعزام کند. نمونه دیگری این است که یک پزشک وجود دارد که من می‌دانم روزانه چقدر در مطب خود درآمد دارد و مبلغ اندکی هدیه کرده که من به‎جای او خجالت کشیدم. مسئله این نیست که میهن نیاز دارد یا ندارد، بلکه مهم رفتار و برخورد او است. شخصی اثاثیه خود را جمع کرده و نقطه‌ای را مشخص کرده و از قبل پول‌های خود را به آن کشور رد کرده و هیچ کاری با این میهن ندارد و تا زمانی‎که [میهن] شیر می‌دهد آن را می‌دوشد و هنگامی‎که شیر آن خشک می‌شود چمدان خود را برمی‌دارد و به آن میهن می‌رود.»[۱۷]

________________________________________

11. سیدمحمد غرضی وزیر نفت که فردا برای شرکت در اجلاس اوپک به محل برگزاری این اجلاس در هلسینکی پایتخت فنلاند، خواهد رفت در گفت‌وگویی مواضع ایران درباره انتخاب ریاست اوپک، اتهام برخی کشورهای عربی به ایران در فروش نفت تک‎محموله‌ای و اقدام عراق در بمباران چاه‌ها نفتی نوروز را تشریح کرد. غرضی درباره سیاست ایران در کسب کرسی ریاست دوره‌ای اوپک گفت: «در این جلسه چند مسئله ازنظر ما قابل‎بحث و حائز اهمیت خواهد بود که یکی از آنها انتخاب نماینده کشورمان به‎عنوان دبیرکل اوپک می‌باشد.» وی افزود: «از ۲۲ سال پیش که اوپک تشکیل شد طبق اساسنامه این سازمان هر دو سال یک بار نماینده یکی از کشورهای عضو به دبیرکلی اوپک انتخاب می‌شوند که براساس این اساسنامه این دوره به ایران تعلق دارد و گو اینکه در تحقق این امر مخالفت‌هایی نیز احیاناً به‏وجود خواهد آمد، ولی ما به‎طور قاطع از حق مسلم خود با معرفی نماینده‌ای متعهد از کشورمان جهت تصدی پست دبیرکلی اوپک دفاع خواهیم کرد.» وزیر نفت در پاسخ به سؤالی درباره اتهام برخی کشورهای عربی به ایران درمورد فروش تک‌محموله‌ نفتی اظهار کرد: «مسلماً تولید بیش از حد بعضی از کشورها و ارزان‌فروختن آنها (اعم از کشورهای عضو اوپک و غیره) بیشتر موجب تخریب بازار شده و می‌شود تا فروش تک‌محموله‌ای نفت. بنابراین فروش تک‌محموله‌ فقط نشان می‌دهد که وضع عرضه و تقاضا در بازار چگونه است، بدون اینکه تأثیری در بازار جهانی داشته باشد و جمهوری اسلامی ایران با شرایط خاص سیاسی - اقتصادی‎ای که دارد، به‎خوبی قادر است قراردادهای درازمدتی با کشورهای خریدار داشته باشد و نیازی به فروش نفت خود به‌صورت تک‌محموله‌ای احساس نمی‌کند.» غرضی سپس درباره امکان مهار آتش‌سوزی چاه‌های نفتی جمهوری اسلامی در خلیج‎فارس و آمادگی ایران برای مسدودکردن نشت نفت از این چاه‌ها به آب‎های خلیج‌، ضعف کشورهای حاشیه خلیج‌فارس در قبال زورگویی‌های عراق و همچنین اقدام عربستان سعودی در فروش نفت بیش از مقدار اعلام‎شده اوپک و واگذاری پول آن به عراق مطالبی بیان کرد. وی خاطرنشان کرد: ایران آمادگی کامل دارد تا این آتش‌سوزی و فوران نفت به آب‌های خلیج‌فارس را مهار کند، «ولی معتقدیم تا وقتی‎که رژیم عراق از همسایگان خود باج می‌گیرد و آنها نیز به این خفت تن در داده‌اند، شرایط مناسب برای مهار چاه‌ها به‎وجود نخواهد آمد و معلوم شده است که هروقت کشورهای حوزه خلیج‌فارس از کمک خود به صدام می‌کاهند صدام اقدام به انتقام‌گیری از آنها می‌کند و آلوده‎کردن آب‌های خلیج‌فارس نیز از این اقدامات می‌باشد. ما امیدواریم دوستان‌ ما در منطقه درک کرده باشند که حمله به چاه‌های نفتی ایران اقدامی صرفاً علیه خود آنها است، زیرا کشور ما با داشتن تولید فراوان اگر چند حلقه چاه را نیز از دست بدهد، مسئله‌ای نخواهد داشت و آلودگی آب‌ها بیشترین ضرر را به خود آنها خواهد رساند.» از وزیر نفت سؤال شد، آیا اقدام پادشاهی سعودی در فروش نفت به نیابت از رژیم عراق براساس اساسنامه اوپک می‌باشد؟ وی پاسخ داد: «به‎هیچ‌وجه چنین اقدامی در اوپک پیش‌بینی نشده و اقدام پادشاهی سعودی مستقیماً دخالت در امر جنگ است و به‎نظر ما با اقدام اخیر عراق در حمله به تأسیسات نفتی ایران و آلوده‎کردن آب‌های منطقه بایستی برای عربستان و سایر کشورها به‎خوبی ثابت شده باشد که حمایت از عراق بیشتر به ضرر آنها است تا جمهوری اسلامی ایران.»[۱۸]

________________________________________

12. طه یاسین رمضان معاون اول نخست‌وزیر عراق و عضو شورای فرماندهی انقلاب این کشور، درباره احتمال حمله جدید ایران به عراق، آمادگی نیروهای عراق برای مقابله، دوربودن چشم‌انداز صلح و فراهم‌سازی نیروهای ارتش خلقی از داوطلبان عراقی مطالبی بیان کرد. گزارش خبرگزاری فرانسه از گفت‌وگوی وی با یک روزنامه عراقی بدین‎شرح است: «طه یاسین رمضان عضو شورای فرماندهی انقلاب عراق و معاون اول نخست‌وزیر عراق، روز گذشته اعلام کرد هر حمله تازه ایران علیه عراق به‎طور اجتناب‌ناپذیری با شکست روبه‌رو خواهد بود. [...] وی اضافه کرد عراق منتظر یک تهاجم تازه ایران است. وی سپس اظهار عقیده کرد موفقیت یک هیئت میانجی برای پایان‎دادن به جنگ میان ایران و عراق بسیار ناچیز و احتمالش بسیار کم است. وی تأکید کرد بااینکه رهبران ایران قادر به یک پیروزی حتمی محدود در طرح‌های نظامی نیستند این امکان نیز برای آنها وجود ندارد که این حقیقت را برای ملت خود برملا سازند، زیرا بیم آن دارند قدرت را از دست بدهند.» خبرگزاری فرانسه افزود: «وی سپس ضمن یادآوری تلاش‌های متعدد عراق برای پایان‎دادن جنگ با ایران ضمن دادن اخطار به تهران تأکید کرد که انعطاف‌ناپذیری ایران و خودداری‌اش از صلح، بغداد را وادار خواهد ساخت علیه اقتصاد ایران دست به خرابکاری بزند. رمضان که فرماندهی ارتش خلقی عراق را نیز عهده‌دار است از سوی دیگر یادآور شد این سازمان درحال‎حاضر هزار عضو رزمنده دارد که ذخیره‌ای برای نیروهای مسلح عراق به‎شمار می‌رود. یادآوری می‌شود ارتش خلقی عراق که از ارتش منظم آن جدا است از داوطلبین عراقی و همچنین داوطلبان کشورهای دیگر عربی تشکیل شده است.»[۱۹] روزنامه انگلیسی گاردین نیز در یک پیش‌بینی عجیب ادعا کرد که ایران در آینده نزدیک عملیاتی با هدف تصرف کرکوک اجرا خواهد کرد. این روزنامه نوشت: «چنین به‎نظر می‌رسد که تا چند روز دیگر حملات جدید از منطقه شمالی تا منطقه میانی جبهه ازطرف نیروهای جمهوری اسلامی آغاز خواهد شد. هدف حمله تازه احتمالاً شهر کرکوک خواهد بود که در ۱۳۰ کیلومتری مرز ایران و عراق قرار دارد و چاه‎‌های نفتش صادرات نفت عراق را تغذیه می‌کند، گو اینکه حمله به خطوط جنوبی جبهه نیز غیرقابل پیش‌بینی نیست.» روزنامه گاردین در ادامه درج کرد: «البته مقام‌های جمهوری اسلامی حمله جدیدی را اعلام نکرده‌اند، ولی از ماه اردیبهشت تابه‎حال بسیج تمام مردان قادر به جنگیدن، در جمهوری اسلامی آغاز شده است. مقام‌های عراقی اظهار داشته‌اند که زمزمه آماده‎شدن برای یک حمله جدید به گوش می‌رسد. حالت هیجان در زمانی آغاز می‌شود که در طی پایان هفته، روز ملی انقلاب عراق جشن گرفته خواهد شد و برای این روز مراسم رژه و سخنرانی پیش‌بینی شده است.»[۲۰]

________________________________________

13. در اجلاس یک‎روزه‌ای که با موضوع بحران آلودگی نفتی خلیج‌فارس در بحرین برگزار شد باتوجه‎به اینکه حکومت عراق برای جلوگیری از نشت نفت همکاری نکرده و حوزه نفتی نوروز را امن اعلام نکرد، مسئله مذکور در دستور کار اجلاس قرار نگرفت، ولی نمایندگان کشورهای عربی جنوب خلیج‌فارس راهکار و پیشنهاد ایران برای چگونگی پاک‌سازی این منطقه را قبول کردند. به گزارش خبرنگار خبرگزاری جمهوری اسلامی، هشتمین جلسه ستاد هماهنگی مبارزه با آلودگی آب‌های خلیج‌فارس دیروز به ریاست میرزاطاهری معاون نخست‌وزیر و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست ایران، در محل این سازمان در بحرین تشکیل شد. در این نشست ابتدا گزارشی از نتایج سفر کارشناسان جمهوری اسلامی ایران به کشور بحرین داده شد. براساس این گزارش، پیشنهادها و خط‌مشی جمهوری اسلامی ایران درزمینه اقدامات فنی برای جمع‌آوری نفت و پاک‌سازی آب‌های خلیج‌فارس مورد موافقت اکثریت شرکت‌کنندگان در این اجلاس قرار گرفت.[۲۱]

________________________________________

  • افراد حاضر در جلسه عبارت بودند از: محسن رضایی، سیدرحیم صفوی مسئول طرح و عملیات سپاه، غلامعلی رشید مسئول طرح و عملیات قرارگاه خاتم‌الانبیاء(ص)، محمد باقری معاونت اطلاعات قرارگاه خاتم‌الانبیاء(ص)، مصطفی ایزدی فرمانده قرارگاه حمزه سیدالشهداء(ع) سپاه، حسین خرازی فرمانده لشکر۱۴ امام حسین(ع)، احمد کاظمی فرمانده لشکر۸ نجف، سعید فرمانده مشترک قرارگاه مالک‌اشتر، محمود کاوه فرمانده تیپ۵۵ ویژه شهدا، جواد استکی مسئول عملیات قرارگاه حمزه سیدالشهداء(ع) سپاه، جعفر اسدی فرمانده تیپ۳۳ المهدی(عج)، حسن شفیع‌زاده مسئول توپخانه قرارگاه خاتم‌الانبیاء(ص) سپاه و سرهنگ صیاد شیرازی فرمانده نیروی زمینی ارتش، سرهنگ جلالی فرمانده لشکر۶۴ ارومیه، سرهنگ ناصری فرمانده تیپ۲ لشکر۷۷ خراسان، سرهنگ گوهرفرد فرمانده توپخانه قرارگاه حمزه سیدالشهداء(ع) ارتش و سرهنگ فرض‌الله شاهین‌راد جانشین فرماندهی مشترک قرارگاه تاکتیکی مالک‌اشتر از نیروی زمینی ارتش.
    • البته علاوه‎بر مأموریت‌هایی که گردان‌های عملیاتی تیپ۳۳ المهدی(عج) و تیپ۲ لشکر۷۷ خراسان برعهده داشتند مأموریت دیگری نیز به تیپ ویژه۵۵ شهدا واگذار شده بود که روز پس از تصرف ارتفاعات با ۲ گردان موجود خود و یک گردان واگذارشده، از جاده پیرانشهر - حاج‌عمران به‎سمت دربند حرکت کرده و باقی‎مانده نیروهای دشمن و مناطق مقاومت احتمالی عراقی‎ها در روی جاده را پاک‎سازی و منهدم کند. [سند شماره ۲۵۴/ د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی قرارگاه مالک ‌اشتر در عملیات والفجر۲، محمد اسحاقی، ۲۴/۴/۱۳۶۲ تا ۱۵/۵/۱۳۶۲، ص۳۳]
      • عملیات محور بانه - مریوان در ۲۷ مهرماه سال۱۳۶۲ و با نام والفجر۴ در منطقه جنوب شیلر به اجرا درآمد.
        • حاضران در جلسه عبارت بودند از: سیدرحیم صفوی، غلامعلی رشید، احمد کاظمی، حسین خرازی، جعفر اسدی، برادر سعید و سیدمحمد اسحاقی راوی مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ در قرارگاه مالک اشتر.
          • شرکت‌کنندگان در این جلسه عبارت بودند از: سپاه؛ عزیز جعفری، امین شریعتی، حسن‌پور (مسئول اطلاعات و عملیات قرارگاه نجف) مرتضی قربانی (فرمانده لشکر۵ نصر)، نورعلی شوشتری، محمدباقر قالیباف، یعقوب زهدی (مسئول توپخانه قرارگاه نجف)، نصرت‌الله کاشانی (مسئول مهندسی قرارگاه نجف و از ارتش؛ سرهنگ دولت‌آبادی، سرهنگ شریف‌النسب، سرهنگ لطیفی، سرگرد دهقان و حسین اردستانی (راوی مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ در قرارگاه نجف)
            • البته پیشنهادهای وی ازنظر نظامی درست بود، ولی به محدودیت نیرو و کمبود توپخانه توجه نداشت.



پاورقی‌ها

منابع و مآخذ روزشمار 1362/04/25

  1. سند شماره ۵۹۵۱ مرکز اسناد و تحقیقات دفاع و مقدس، عملیات والفجر۲، قرارگاه مالک‌اشتر، ۲۵/۴/۶۲.
  2. سند شماره ۵۹۵۲ پیاده نوار، مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، عملیات والفجر۲، قرارگاه مالک اشتر، ۲۵/۴/۶۲.
  3. سند شماره ۲۵۴، دفتر ثبت راوی قرارگاه مالک اشتر، سیدمحمد اسحاقی، در عملیات والفجر۲، ۲۴/۴/۶۲ تا ۱۵/۵/۶۲، صص ۱۷ تا ۲۰.
  4. سند شماره ۲۶۲ دفتر ثبت راوی قرارگاه نجف در عملیات والفجر۳، حسین اردستانی ۹/۴/۶۲ تا ۲۹/۴/۶۲، صص ۱۳۶ تا ۱۴۷.
  5. سند شماره ۱۹۷۱۵، مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، گزارش نوبه‌ای شماره ۵۴ معاونت اطلاعات قرارگاه خاتم‌الانبیا سپاه، ۲۵/۴/۶۲، صص۱ تا ۳.
  6. سند شماره ۴۴۱۰۴۶ مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، از: واحد طرح و عملیات ـ اعزام نیرو، به: فرمانده کل سپاه
  7. سند شماره ۱۹۷۱۸، مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، گزارش نوبه‌ای اطلاعاتی شماره ۱۰۲ قرارگاه مقدم نزاجا در جنوب، ۲۴ و ۲۵ /۴/۶۲؛ و - سند شماره ۲۹۱۱۸۲، مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، از: فرمانداری خرمشهر، به: دفتر سیاسی انتظامی استانداری خوزستان، ۲۵/۴/۶۲. و سند شماره ۲۸۹۱۳۲، مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، از: فرمانداری خرمشهر، به: دفتر سیاسی انتظامی استانداری خوزستان، ۲۶/۴/۶۲. و سند شماره ۲۸۹۰۷۷، مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، از: فرمانداری خرمشهر، به: دفتر سیاسی انتظامی استانداری خوزستان، ۲۶/۴/۶۲. و سند شماره ۲۸۶۶۳۵، مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، از: فرمانداری خرمشهر، به: دفتر سیاسی انتظامی استانداری خوزستان، ۲۴/۴/۶۲.
  8. سند شماره: ۱۳۳۴۴۰، مرکز از: اداره اطلاعات شاجا، به: نخست‌وزیری، دفتر اطلاعات و تحقیقات، ۲۷/۴/۶۲. و سند شماره: ۳۴۳۹۱۴، مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، از: ناحیه ژاندارمری کردستان ـ رکن ۳، به: استانداری کردستان، ۲۶/۴/۶۲.
  9. گزیده اسناد عملیات والفجر۲، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، تابستان ۷۸، ص ۱۵. و سند شماره: ۱۹۷۴۳، مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، گزارش نوبه‌ای عملیات شماره ۴ لشکر ۶۴ پیاده، ص ۲، ۲۷/۴/۶۲.
  10. سند شماره: ۳۴۳۲۹۶، مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، از: ناحیه شاجا کردستان ـ رکن۲، به: استانداری کردستان ـ مشاور سیاسی، ۲۸/۴/۶۲. و سند شماره: ۱۱۹۵۲۳، مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، از: اداره اطلاعات شاجا، به: نخست‌وزیری، دفتر اطلاعات و تحقیقات، ۲۶/۴/۶۲.
  11. سند شماره: ۱۹۷۸۶، مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، از: قرارگاه حمزه سپاه، (به: ندارد)، ۴/۵/۶۲. و سند شماره: ۱۱۹۵۲۴، مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، از: اداره اطلاعات شاجا، به: نخست‌وزیری، دفتر اطلاعات و تحقیقات، ۲۴/۴/۶۲.
  12. سند شماره: ۳۵۰۹۷۳، مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، از: فرمانده سپاه سلماس، به: فرمانده قرارگاه حمزه سپاه، ۲۶/۴/۶۲. و سند شماره: ۳۵۱۶۷۶، مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، از: فرماندهی منطقه ۱۱ سپاه (قرارگاه حمزه)، به: فرماندهی کل سپاه، ۱/۵/۶۲. و سند شماره: ۱۳۳۴۹۰، مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، از: اداره اطلاعات شاجا، به: نخست‌وزیری، ۲۶/۴/۶۲.
  13. سند شماره: ۳۴۵۹۹۰، مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، از: شهربانی استان کردستان، به: استانداری استان کردستان، ۱/۵/۶۲.
  14. سند شماره: ۳۴۳۳۹۰، مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، از: شهربانی استان کردستان، به: استانداری کردستان، ۲۶/۴/۶۲.
  15. نشریه ویژه خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران، شماره ۱۲۴، ۳۱/۴/۶۲، ص ۲۰. و سنندج، خبرگزاری جمهوری اسلامی، ۳۰/۴/۶۲.
  16. نشریه ویژه خبرگزاری جمهوری اسلامی شماره ۱۲۰، ۲۷/۴/۶۲، صص ۱۶ و ۱۷. اهواز خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران، ۲۵/۴/۶۲.
  17. نشریه ویژه خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران، شماره ۱۱۹، ۲۶/۴/۶۲، صص ۳۱تا ۳۳، به نقل از بخش غربی رادیو صوت‌الجماهیر، ۲۵/۴/۶۲.
  18. روزنامه اطلاعات، ۲۵/۴/۶۲، ص ۲.
  19. نشریه ویژه خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران، شماره ۱۲۰، ۲۷/۴/۶۲، ص ۱۱، منامه - خبرگزاری فرانسه، ۲۶/۴/۶۲.
  20. نشریه ویژه خبرگزاری جمهوری اسلامی شماره ۱۱۹، ۲۶/۴/۶۲، ص ۲۶. رادیو ایران، ۲۵/۴/۶۲.
  21. روزنامه اطلاعات، ۲۶/۴/۶۲، ص ۱۴.