1362.08.05

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
پرش به ناوبری پرش به جستجو
روزشمار جنگ سال 1362
1362.08.05
نام‌های دیگر پنج آبان
تاریخ شمسی 1362.08.05
تاریخ میلادی 27 اکتبر 1983
تاریخ قمری 20 محرم 1404





گزارش- 230

به‌دنبال تصمیم فرماندهان برای تعویق پنج‌روزه ادامه عملیات والفجر4، امروز فرماندهان قرارگاه خاتم در جلساتی با فرماندهان یگان‌ها درباره موضوعات مختلفی ازجمله ارزیابی وضعیت کل عملیات، چگونگی تصرف ارتفاع کانی‌مانگا، بررسی اجمالی مانورهای مختلف برای ادامه عملیات و آخرین وضعیت لشکرهای ٨ نجف، ٢٥ کربلا و ٣١ عاشورا بحث و گفت‌وگو کردند، همچنین احمد کاظمی مطالبی را دررابطه‌با شخصیت علی رضائیان فرمانده قرارگاه مقدم حمزه و محمودی معاون لشکر٨ نجف که دو روز قبل به شهادت رسیدند، بیان کرد. در اولین جلسه* غلامعلی رشید در ارزیابی آخرین وضعیت عملیات و اقدامات ارتش عراق پس از تصرف ارتفاعات شمال منطقه عملیات (لری، کنگرک و گرمک) به‌دست نیروهای خودی گفت: سه روز است که دشمن توجه خود را به محور پنجوین و جاده آسفالته پنجوین به نالپاریز معطوف کرده و حدود ٣٠ تانک پشت رودخانه قزلجه مستقر کرده و مدام روی این جاده شلیک می‌کند. از دو روز پیش هم نیروهای خود را پشت این رودخانه سازمان داده و یک تیپ را مأمور حفاظت از تنگه روکان (حدفاصل ارتفاعات پنجوین و ارتفاعات کانی‌مانگا) کرده و این تیپ در وسط تنگه آرایش گرفته است. وی سپس درباره اهداف آتی عملیات و مأموریت یگان‌ها اظهار کرد: ارتفاع شیخ گزنشین هدف لشکر٨ نجف و لشکر٣١ عاشورا است. لشکر14 امام حسین(ع) مأمور تصرف ارتفاعات پنجوین است که باید با کمک لشکر17 علی‌بن‌ابی‌طالب(ع) این کار را انجام دهد و لشکر٢٧ حضرت رسول(ص) نیز قرار است ارتفاع 1900 کانی‌مانگا و تنگه بین ارتفاعات پنجوین و کانی‌مانگا را تصرف کند. غلامعلی رشید در تکمیل توضیحات خود تأکید کرد: طولانی‌بودن ارتفاع کانی‌مانگا (13 کیلومتر) طراحی مانور را مشکل ساخته، چون عراق روی این ارتفاع استحکامات زیادی احداث کرده و اگر وضعیت ارتفاع کانی‌مانگا بدین‌صورت نبود این امکان وجود داشت که نیروهایی را از پشت (غرب) این ارتفاع برای تصرف شهر نالپاریز (جنوب‌غربی ارتفاع کانی‌مانگا) در نظرگرفت. برای تحقق این امر محمدابراهیم همت که معتقد بود با اجرای مانور احاطه‌ای می‌توان دشمن را به محاصره درآورد، پیشنهاد کرد بستن تنگه روکان و ارتفاع 1900 کانی‌مانگا در مرحله اول عملی نشود و در عوض هم‌زمان با اجرای عملیات برای تصرف ارتفاع شیخ گزنشین (بخش شمالی ارتفاع کانی‌مانگا)، در جنوب منطقه عملیاتی نیز بخشی از ارتفاع سورن تصرف شود تا عقبه دشمن مورد تهدید قرار بگیرد و پس از آن در مرحله بعد نیروها برای تصرف ارتفاع 1900 و بستن تنگه روکان وارد عمل شوند. این طرح به‌‌دلیل کمبود نیرو، نبود عقبه در منطقه سورن و زمان‌بربودن آن، مورد موافقت تصمیم‌گیران قرارگاه خاتم به‌ویژه غلامعلی رشید قرار نگرفت و قرار شد فرمانده لشکر27 حضرت رسول(ص) منطقه را از نزدیک ببیند و سپس نظر خود را برای تصرف کانی‌مانگا ارائه دهد.*[۱] بدین‌ترتیب هرچند اهداف ادامه عملیات، تصرف ارتفاع کانی‌مانگا و شهرک نالپاریز در جنوب‌غربی این ارتفاع بود، در گفت‌وگوهای فرماندهان در این جلسه موضوع تصرف ارتفاع سورن و به تبع آن گسترش عملیات به‌سمت شانه‌دری، دوله‌سور و سیدصادق در جنوب منطقه عملیاتی نیز مطرح شد. زمان‌بربودن اجرای عملیات در سورن و فرارسیدن فصل سرما و بارندگی، نبود نیروی کافی و پایان‌یافتن مأموریت نیروهای موجود و همچنین نبود جاده تدارکاتی در سورن ازجمله مشکلات این طرح بود. از سوی دیگر، اختلاف‌نظرهایی نیز درباره تصرف کانی‌مانگا وجود داشت؛ برخی فرماندهان سپاه همچون محمدابراهیم همت و مهدی باکری معتقد بودند که برای تصرف این ارتفاع باید ازسمت شرق آن اقدام کرد، ولی سرهنگ صیاد شیرازی عقیده داشت با بهره‌گیری از جاده سراسری موجود در غرب کانی‌مانگا، می‌توان از این ارتفاع تا نالپاریز پیشروی و جاده را در این منطقه قطع کرد، در آن صورت ارتفاع کانی‌مانگا نیز سقوط خواهد کرد. البته تاکنون این مباحث در حد کلیات و به‌عنوان یک ایده مطرح شده است و تصمیم‌گیری برای طرح نهایی احتیاج به شناسایی، برآورد نیرو و توجه اکید به گذشت زمان و تغییرات جوی ازنظر سرما و بارندگی دارد. امروز همچنین علی شمخانی و غلامعلی رشید جلساتی نیز با کوسه‌چی فرمانده لشکر25 کربلا و احراری جانشین وی و نیز احمد کاظمی فرمانده لشکر٨ نجف، برگزار کردند. در جلسه با مسئولان لشکر٢٥ کربلا درباره وضعیت عمومی و ادامه مأموریت این یگان و واگذاری خط پدافندی آن به تیپ١ لشکر٢٨ کردستان ارتش گفت‌وگو شد و باآنکه کوسه‌چی اعلام کرد مأموریت نیروهای لشکر٢٥ پایان یافته است، علی شمخانی با اشاره به تداوم عملیات از وی خواست نیروهای باقیمانده لشکر را برای اجرای یک مرحله دیگر از عملیات سازماندهی کند. شمخانی دراین‌باره گفت: هدف ما گرفتن شانه‌دری، سیدصادق و تهدید سلیمانیه است. ما در اینجا عملیات را باز کرده‌ایم، پس باید ادامه بدهیم. این جنگ، ادامه دارد و بی‌وقفه است. وی در پاسخ به اظهارات احراری درمورد اتمام مأموریت نیروهای داوطلب نیز تأکید کرد: لشکر شما در این عملیات ضعیف عمل کرده است، شما به‌طور قطع روی سورن عمل خواهید کرد، اما بستگی به توانتان دارد، از بانی‌بنوک تا سورن مأموریت شماست بروید و با تمام قوا کار کنید.[۲] احمد کاظمی هم در جلسه‌ای جداگانه با علی شمخانی و غلامعلی رشید از آخرین وضعیت یگان تحت امر خود گزارش داد. وی ضمن اشاره به آمادگی روحی نسبی لشکر8 نجف، از کمبود نیروی تک‌ور و همچنین کمبود نیروی کادر گله‌مند بود. کاظمی گفت: بسیجی‌هایی از لنجان سفلی و نجف‌آباد داریم که پنج ماه است در لشکر مانده‌اند وگفته‌اند تا هروقت شما بگویید ما ایستاده‌ایم. این بچه‌ها واقعاً فداکار و ایثارگر هستند و باوجود آنکه یکی از گردان‌های این لشکر درگرمک 40 نفر شهید داده‌اند، ولی همچنان برای ادامه عملیات اشتیاق دارند. فرمانده لشکر8 نجف در ادامة این جلسه درباره علی رضائیان فرمانده قرارگاه مقدم حمزه و محمودی معاون فرمانده لشکر٨ نجف، که دو روز پیش به شهادت رسیدند، مطالبی بیان کرد. وی درمورد روحیات فرمانده قرارگاه مقدم حمزه گفت: رضائیان اصلاً در این عالم نبود، جداً هر حرفی را می‌زد اول به قلب خود رجوع می‌داد و بعد حرف می‌زد، یعنی با خودش کلنجار می‌رفت که آیا این حرف را برای خدا می‌زنم یا نه. او واقعاً استادی برای ما بود. هیچ نمازی نبود که بخواند و گریه نکند. احمد کاظمی همچنین در توصیف شهید محمودی و ابعاد ناشناخته شخصیت او اظهار کرد: «محمودی یک حسن باقری دیگری بود. اگر برادر رشید او را می‌شناخت نمی‌گذاشت با ما باشد حتماً از ما می‌گرفت و در رده‌های بالاتر به کار می‌گرفت. این بچه چقدر ایمان داشت. یک جوان عارفی بود. 400، 500 حدیث در حافظه‌اش بود. خیلی شجاع، با ایمان و با اخلاق بود. اصلاً خودم را قابل نمی‌دیدم که با او هم‌کلام بشوم. واحد تخریب ما را او تشکیل داد و این واحد ما با تأثیرپذیری از او از معنویت بالایی برخوردار است. عظمتی داشت. بی‌سابقه‌ترین فردی بود که من در جنگ دیده بودم. هیچ‌وقت با نیروها ولو اگر خلاف هم کرده بودند برخورد زننده نمی‌کرد. نامه می‌نوشت و تذکر می‌داد که در جبهه اسلام نباید چنین باشد.» در ادامه جلسه، احمد کاظمی درخواست کرد که باتوجه‌به نبود نیروی کافی، شهید یا زخمی‌شدن کادرهای فرماندهی و همچنین پایان مأموریت نیروهای بسیجی، لشکر٨ نجف در مرحله بعدی عملیات وارد عمل نشود تا بتواند به امر بازسازی بپردازد. علی شمخانی و غلامعلی رشید با این شرط که بازسازی لشکر بیش از یک هفته طول نکشد، با این پیشنهاد موافقت کردند. در پایان این جلسه، کاظمی پذیرفت که درصورت ‌نیاز، به لشکر٣١ عاشورا در تصرف شمال ارتفاع کانی‌مانگا (شیخ گزنشین) کمک کند.[۳] عصر امروز نیز برای تعیین مانور لشکر27 حضرت رسول(ص)، جلسه‌ای در قرارگاه خاتم در دره تفی برگزار شد. در این‌ جلسه محمدابراهیم همت که پس از برگزاری جلسه صبح برای شناسایی به منطقه کانی‌مانگا رفته بود، باتوجه‌به مشاهدات خود از منطقه اعلام کرد که ارتفاع کانی‌مانگا سه هدف دارد (1900 - 1904 - 1866) و می‌توان از جاده شیخ‌ گزنشین تا جنوب این ارتفاع را با سه فلش و به‌کارگیری ٦ گردان تصرف کرد. فرمانده لشکر27 حضرت رسول(ص) پیشنهاد کرد لشکر١٧ علی‌بن‌ابی‌طالب(ع) نیز تنگه روکان و یال مسلط به تنگه (شاخ شوکت) را تصرف کند. ولی شمخانی تأکید داشت که تصرف تنگه و ارتفاعات چپ و راست آن برعهده لشکر٢٧ حضرت رسول(ص) باشد و یگان دیگری در این منطقه به کار گرفته نشود. محمدابراهیم همت در پاسخ به این پیشنهاد گفت: وقتی ارتفاع 1900 (قله جنوبی کانی‌مانگا) تصرف شد می‌توان با استفاده از این موفقیت، نیرویی را از روی این ارتفاع با مأموریت بستن تنگه به روی یال انتهای کانی‌مانگا فرستاد تا هم جاده پنجوین به شانه‌دری و هم تنگه را تصرف کند. بدین‌ترتیب عقبه دشمن در این منطقه بسته می‌شود.[۴] در ادامه این جلسه مهدی باکری فرمانده لشکر٣١ عاشورا نیز در قرارگاه حضور یافت، او با شکایت از طولانی‌شدن عملیات و خستگی نیروها گفت: بعضی گردان‌های لشکر سه ماه است که در منطقه هستند و ازنظر جسمی تحلیل رفته‌اند. تعدادی هم که شهید یا زخمی شده‌اند، آنها می‌خواهند پایان مأموریت بگیرند و ترخیص شوند. ولی اگر با آنها صحبت کنیم و وضعیت عملیات را برایشان بازگو کنیم شاید تا عملیات چند روز آینده هم بتوانیم آنها را در منطقه نگاه داریم. وی سپس قول داد که با سازماندهی مجدد نیروها در عملیات پیش رو ارتفاع شیخ ‌گزنشین را تصرف کند.* پس از آن مهدی زین‌الدین فرمانده لشکر17 علی‌بن‌ابی‌طالب(ع) نیز که در جلسه حاضر شده بود درمورد منطقه واگذارشده به این یگان (بخشی از ارتفاعات پنجوین) و راهکارهای عملیاتی موجود در منطقه توجیه شد و مقرر گردید با تکمیل شناسایی‌های خود طرح مانور این یگان را به قرارگاه ارائه دهد.[۵]

گزارش- 231

نیروهای ستاد جنگ‌های نامنظم قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) در عمق خاک عراق به مواضع نظامیان این کشور حمله کردند، در همین‌ حال سپاه مریوان از اشتیاق جاش‌های عراقی* برای همکاری با گروه‌های کرد مخالف دولت عراق خبر داد. در ادامه عملیات‌های اخیر نیروهای ستاد عملیات جنگ‌های نامنظم قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) در استان سلیمانیه عراق و عقبه‌های منطقه عملیاتی والفجر٤ علیه مواضع دشمن، امروز هم یک گروه گشتی این ستاد به مقر ایست بازرسی بین شهر خرمال و آبادی رستم‌بیگ در استان سلیمانیه عراق حمله کرد. در این عملیات ٢ تن از نیروهای عراقی کشته و ٤ تن نیز زخمی شدند.[۶] دراین‌حال سپاه پاسداران مریوان در نامه‌ای به سپاه کردستان از اشتیاق نیروهای جاش عراقی برای پیوستن به گروه‌های کرد مخالف دولت عراق خبر داد. طبق اعلام سپاه مریوان، یک گروه ٩٠ نفری از جاش‌های عراقی همراه خانواده و ١٤ قبضه اسلحه به نیروهای قیاده موقت (بارزانی‌ها) پیوسته‌اند. همچنین ١٥ نفر از حزب سوسیالیست عراق که از گروه‌های مخالف رژیم عراق هستند به‌علت ضعف تشکیلاتی حزب سوسیالیست، از این حزب جدا شده و به قیاده موقت ملحق گشته‌اند.[۷]

گزارش- 232

در حملات هوایی و توپخانه‌ای عراق علیه شهرها و مناطق مرزی ایران ٣ تن شهید و تعدادی مجروح شدند و خساراتی به بار آمد. امروز توپخانه‌های عراق مناطق گمرک، دیری‌فارم، راه‌آهن، پاسگاه زید و جزیره مینو در استان خوزستان را هدف قرار دادند که درنتیجه یک تن شهید و ٩ تن نیز زخمی شدند و 37 اصله درخت خرما در جزیره مینو از بین رفت.[۸] در آبادان نیز براثر آتش توپخانه‌های دشمن 3 منزل مسکونی طعمه حریق شد.[۹] همچنین در حمله بالگردهای توپ‌دار عراقی به روستای دره ‌تفی در شمال‌غربی مریوان، ٢ تن از اهالی این روستا شهید و عده‌ای نیز زخمی شدند.[۱۰] ارتش عراق در اطلاعیه نظامی شماره 1262 خود ضمن اعلام خبر این حمله، هدف عملیاتی مزبور را نظامیان ایران اعلام کرد.[۱۱]

گزارش- 233

در جریان اقدامات عناصر گروه‌های مسلح غیرقانونی در مناطق کردنشین استان‌های آذربایجان‌غربی و کردستان، 11 تن از افراد خودی شهید یا زخمی شدند و تعدادی نیز گروگان گرفته شدند. در همین ‌حال امروز در میاندوآب مراسمی در برائت از گروه‌های ضدانقلاب برپا شد. در یک درگیری که در روستای نجف‌آباد در غرب محور سنندج - کامیاران، بین نیروهای خودی و افراد هیز شریف‌زاده وابسته به حزب دمکرات ایران رخ داد، یکی از افراد این حزب کشته و ٢ نفر نیز دستگیر شدند. از این افراد 3 قبضه اسلحه و یک دوربین نظامی به دست آمد.[۱۲] در حادثه مشابهی نیروهای تأمین جاده‌ با افراد مسلح ضدانقلاب در روستای دارساوین (واقع در 15 کیلومتری شرق سردشت) درگیر شدند که در جریان آن یک سرباز شهید شد.[۱۳] در منطقه عمومی سرو در شمال‌غربی ارومیه نیز عناصر ضدانقلاب به یک پایگاه ژاندارمری حمله کردند. در درگیری دوساعتة نیروهای پایگاه با مهاجمان فرمانده پایگاه زخمی شد. از تلفات مهاجمان خبری گزارش نشده است.[۱۴] در درگیری دیگری در همین منطقه بین نیروهای ژاندارمری و افراد گروه‌های مسلح غیرقانونی یک سرباز زخمی شد.[۱۵] در شهر بوکان نیز افراد وابسته به گروه‌های مسلح ضدانقلاب با تیراندازی به‌سمت خودروی فرمانده سپاه این شهر وی را مجروح کردند.[۱۶] امروز همچنین یک تراکتور متعلق به پایگاه انزال در شمال ارومیه و یک خودرو در جنوب محور سنندج - مریوان در حوالی روستای آویهنگ، براثر برخورد با مین‌هایی که گروه‌های مسلح غیرقانونی کار گذاشته بودند منهدم شدند. این حوادث یک شهید و ٦ زخمی برجای گذاشت.[۱۷] از سوی دیگر در ادامه اعلام حمایت مردم شهرهای مختلف کردنشین از اطلاعیه مشترک دادستانی انقلاب، سپاه پاسداران و استانداری کردستان و آذربایجان‌غربی، که در آن بر بازگشت افراد مسلح غیرقانونی به جامعه و اظهار ندامت از اعمال گذشته تأکید شده بود،* امروز هم درمیاندوآب مراسمی دراین‌رابطه برگزار شد. در پایان این مراسم که با راه‌پیمایی مردم و روحانیون شیعه و سنی انجام شد، یکی از روحانیون اهل‌تسنن درباره لزوم وحدت مذاهب و انزجار از عملکرد گروه‌های مسلح غیرقانونی سخنرانی کرد. در همین حال عده‌ای از افراد حزب دمکرات کردستان پس از راه‌پیمایی، شبانه با حمله به روستاهای سنی‌نشین قره‌گل، حاجی‌آباد، حاجی‌لک و ساری‌قمیش در جنوب میاندوآب، تعدادی از اهالی این روستاها را که در راه‌پیمایی شرکت کرده بودند دستگیر کرده و به گروگان بردند.[۱۸]

گزارش- 234

با اتمام مرحله دوم عملیات والفجر4، امروز تعدادی از رسانه‌های خارجی به‌طور تلویحی به موفقیت این مرحله از عملیات اذعان کردند. یکی از دلایل این امر، تداوم تهدیدات عراق به حملات بیشتر علیه اهدافی در عمق خاک ایران می‌باشد. خبرگزاری یونایتدپرس از بیروت با اشاره به گزارش رادیو تهران مبنی‌بر عبور نیروهای ایرانی از رودخانه‌ قزلجه در نزدیکی دشت پنجوین اعلام کرد: «عراق هنوز هیچ‌گونه اظهارنظر فوری درمورد این ادعای ایران به عمل نیاورده و گزارشی مستقل که مؤید این پیشروی باشد در دست نیست.» یونایتدپرس افزود: «ایران حمله والفجر4 خود را از پنجشنبه گذشته آغاز کرده و علی‌رغم گزارشات عراق مبنی‌بر ناموفق‌بودن این حملات همچنان به ادعایشان درمورد پیروزی‌های نظامی در این حمله ادامه می‌دهند.»[۱۹] در همین‌ حال ارتش عراق در اطلاعیه امروز خود همانند روزهای قبل ضمن اشاره به «مقاومت سرسخت» نظامیان عراقی و کسب «پیروزی‌های جدید» در مناطق مختلف نبرد مدعی شد ایران از آغاز عملیات والفجر4 متحمل تلفات بسیاری شده است.[۲۰] دراین‌مورد رادیو بی‌بی‌سی در گزارشی گفت: «در جنگ خلیج‌فارس عراق ادعا می‌کند که از یکشنبه پیش که ایران آخرین حمله خود را با نام رمز والفجر4 آغاز کرد،* نیروهای عراقی بیش از 20 هزار ایرانی را کشته‌اند. اما از گزارش‌هایی که از هر دو طرف می‌رسد چنین برمی‌آید که ایران درحال تحکیم مواضعی است که ظرف هفته گذشته در نزدیکی شهر پنجوین عراق به دست آورده است.» بی‌بی‌سی به نقل از ویلیام ریو از بخش شرقی این رادیو افزود: «از گزارش‌های دو طرف چنین برمی‌آید که پس از مرحله اول حمله والفجر4 جنگ فروکش کرد. پس از آن ایران دیروز اعلام کرد که در ادامه آنچه که ایران مرحله دوم حمله می‌نامد، نیروهای ایران توانسته‌اند چهارصد نفر از افراد دشمن را بکشند یا زخمی کنند و از رود قزل‌‌جو [قزلجه] در شمال‌غربی شهر پنجوین عراق بگذرند. درعین‌حال عراق که به نظر می‌رسد در بخش شمالی جبهه دربرابر حمله ایران عقب نشسته است کوشیده است در جای دیگری ابتکارعمل را به دست بگیرد.» گفتنی است این ابتکارعمل چنان‌که از گزارش بی‌بی‌سی برمی‌آید با تهدید اخیر صدام مبنی‌بر «حمله به هدف‌هایی در عمق قلمرو ایران» ارتباط دارد.[۲۱] دراین‌زمینه گزارش خبرگزاری رویتر از بحرین نیز به گسترش تهدیدات عراق ازجمله هشدار به کشتی‌ها برای خودداری از ورود به منطقه بندر امام خمینی، اخطار به ژاپن درمورد حمله به مجتمع پتروشیمی درحال احداث در این بندر و نیز تهدید به انهدام تأسیسات نفتی ایران در خارک اشاره دارد.[۲۲] رادیو امان نیز به نقل از شماره امروز روزنامه عراقی الجمهوریه اعلام کرد که «ضربات اخیر عراق در عمق خاک ایران یکی از ابزارهای این کشور درجهت سرکوب تجاوزات رژیم ایران به خاک عراق است.» به‌ نوشته این روزنامه، «عراق بخشی از ابزارهای خود را علیه ایران به کار برده است و این کشور ابزارهای دیگری و با قدرت بیشتری در دست دارد.»[۲۳] رادیو امان همچنین از قول یک افسر بلندپایه عراقی گفت: «رژیم ایران بخشی از نیروهای خویش در جبهه‌های جنگ را به منطقه شمالی گسیل داشته است تا دست به تعرض‌های تازه‌ای در مرزهای شمالی عراق بزند.»[۲۴] امروز همچنین برخی رسانه‌های خارجی اظهارات دیروز فرمانده نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران را در رد احتمال مین‌گذاری عراق در آب‌های نزدیک بندر امام خمینی منعکس کردند. رادیو بی‌بی‌سی به نقل از ناخدا اسفندیار حسینی اعلام کرد: «عراق چنین ادعایی کرده برای اینکه [بر آنچه] وی شکست عراق در جبهه شمالی جنگ می‌نامید، سرپوش بگذارد.»[۲۵]

گزارش- 235

برخی رسانه‌های غربی بدون توجه به تلفات زیاد غیرنظامیان در حمله موشکی عراق به بهبهان به نقل از منابع خبری ایران به بازتاب این واقعه پرداختند. در همین‌ حال، رسانه‌های عربی منطقه حتی از پخش خبر این حادثه نیز خودداری کردند. خبرگزاری فرانسه دراین‌باره گزارش داد: مطبوعات ایران اعلام کردند براثر پرتاب موشک به بهبهان و مسجدسلیمان (جنوب ایران) دست‌کم 95 غیرنظامی کشته و 405 تن دیگر مجروح شده‌اند. روزنامه کیهان نوشته است یکی از دو موشکی که در بهبهان پرتاب شده است به یک مدرسه پسرانه در لحظه‌ای که دانش‌آموزان در مدرسه بودند اصابت کرده است. در این شهر که در دشت خوزستان واقع شده است، تا بامداد امروز که عملیات نجات و خاک‌برداری ادامه داشته، 95 جسد شمارش شده است. براثر اصابت این دو موشک بیش از 400 تن زخمی و بیش از 100 خانه ویران شده‌اند. در شهر مسجدسلیمان که قبلاً مورد اصابت موشک‌ها قرار گرفته است، براساس آمار اولیه فقط 1 نفر کشته و 5 تن دیگر مجروح شده‌اند. به‌ نوشته مطبوعات، دو موشک پرتاب‌شده در این شهر به مناطق کم‌جمعیت اصابت کرده است. این دو شهر در منطقه چاه‌های نفتی ایران در خوزستان واقع شده‌اند. وزارت نفت ایران در پاسخ سؤال خبرگزاری فرانسه اعلام کرده است که هیچ‌گونه تأسیسات مهم نفتی در این شهرها وجود ندارد و همانند شهرهای دیگر فقط چند واحد کوچک توزیع محلی در این منطقه وجود دارد. خبرگزاری جمهوری اسلامی نیز از نوع واکنش و نحوه انعکاس خبر حمله موشکی عراق به شهرهای بهبهان و مسجدسلیمان در رادیو‌های غربی و منطقه‌ای چنین گزارش داد: رادیو امریکا در ساعت 6:30 بخش فارسی خود درباره حمله موشکی به دو شهر خوزستان خبری را بدین شرح پخش کرد: در صحنه جنگ خلیج‌فارس ایران اعلام کرد که دو شهر ایرانی مورد حمله موشک‌های عراقی قرار گرفته است. به گفته مقامات رژیم جمهوری اسلامی، در بهبهان براثر اصابت موشک‌های عراقی 77 تن کشته و 400 نفر زخمی شدند. یک موشک زمین‌به‌زمین نیز شهری در نزدیکی بهبهان را هدف قرار داد که از تلفات جانی و خسارات به‌بارآمده براثر آن گزارشی داده نشده است. دراین‌حال اعلامیه‌های جنگی از ادامه زدوخورد در اطراف شهر پنجوین عراق خبر می‌دهد و ایران ادعا می‌کند که تپه راهبردی دیگری را به تصرف خود درآورده است. رادیو امریکا در بخش عربی بامدادی خود خبر یا گزارشی را درباره حمله موشکی عراق به شهرهای مسکونی ایران پخش نکرد. رادیو بی‌بی‌سی در بخش‌های فارسی و عربی به نقل از صدای جمهوری اسلامی به آمار شهدا و مجروحان حمله موشکی عراق به شهر بهبهان اشاره کرد و افزود هنوز از تلفات و ضایعات احتمالی این حمله در مسجدسلیمان گزارشی در دست نیست. رادیو مسقط در بخش عربی ساعت 6:30 خود فقط اطلاعیه نظامی رژیم بعثی صهیونیستی عراق را پخش کرد و هیچ‌گونه اشاره‌ای به حمله وحشیانه موشکی به شهرهای بهبهان و مسجدسلیمان نکرد. بخش عربی رادیوی رژیم اشغالگر قدس نیز ساعت 8 خبری درمورد حمله موشکی دیروز صدامیان به شهرهای مسکونی ایران پخش نکرد. رادیو‌های عرب‌زبان حوزه خلیج‌فارس؛ ازجمله کویت، دوبی، ریاض و قاهره در بخش‌های مختلف خبری بامدادی خود اشاره‌ای به حمله وحشیانه موشکی عراق به شهرهای مسکونی ایران نکردند. بخش انگلیسی رادیو بی‌بی‌سی فقط در دو بخش خبری ساعت 22:30 شب گذشته و 1:30 بامداد امروز خبرهای مشابه بخش فارسی و عربی پخش کرد. بخش انگلیسی رادیو امریکا نیز در ساعت 9:30، خبر حمله موشکی را همراه خبر محاصره پنجوین و اظهارات فرمانده نیروی دریایی ارتش ایران درباره پوچ‌بودن ادعای رژیم عراق مبنی‌بر مین‌گذاری اطراف بندر امام خمینی پخش کرد. دیگر رادیوهای انگلیسی‌زبان همانند دوبی، سوئیس، ژاپن، مسکو و اسرائیل هیچ خبری را دراین‌رابطه پخش نکردند.[۲۶]

گزارش- 236

در ادامه بازتاب حملات موشکی اخیر عراق به شهرهای مسجدسلیمان و بهبهان، خبرگزاری رویتر امروز در گزارشی افزایش تهدیدات عراق را واکنشی به تهاجم نظامی اخیر ایران عنوان کرده و افزود: تنها اقدامی که عراق مسئولیت آن را در پاسخ به حمله زمینی ایران و گلوله‌باران ادعاشده علیه شهرهای مرزی خود نمی‌پذیرد استفاده از سلاح‌های شیمیایی در جنگ است.[۲۷] امروز همچنین سفارت جمهوری اسلامی ایران در لندن به‌بهانه حملات اخیر عراق به مناطق غیرنظامی ایران، یک نشست مطبوعاتی با حضور خبرنگاران رسانه‌های انگلیس در محل سفارت برگزار کرد. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، صرف‌نظر از موضوع این نشست، یکی از خبرنگاران سؤالی را درمورد ادعای مین‌گذاری در آب‌های نزدیک بندر امام خمینی و نیز غرق سه کشتی ایرانی در آبراه خلیج‌فارس مطرح کرد که در پاسخ گفته شد: «طبق معمول این اولین‌بار نیست که رژیم عراق چنین ادعاهایی می‌کند. رژیم عراق هروقت که در میدان‌های جنگ از رزمندگان اسلام شکست می‌خورد دست به چنین دروغ‌پردازی‌هایی می‌زند.» مسئولان ایرانی حاضر در این نشست همچنین درباره احتمال بسته‌شدن تنگه هرمز ازسوی ایران اظهار کردند: «جواب همان است که امام خمینی گفته‌اند. یعنی اگر غرب به صدام کمک کند، تنگه هرمز را خواهیم بست و غرب رنگ نفت را نخواهد دید.»[۲۸]

گزارش- 237

فضای عمومی کشور همچنان تحت‌تأثیر حملات اخیر عراق به مناطق مسکونی به‌ویژه اصابت موشک به یک مدرسه راهنمایی در بهبهان است. به گزارش روزنامه جمهوری اسلامی، ارگان‌ها و نهادهای مختلف در سطح کشور و نیز شخصیت‌های سیاسی و مذهبی با انتشار اطلاعیه و ایراد سخنرانی اقدام عراق در حملات هوایی و موشکی علیه شهرهای ایران را محکوم کردند. آیت‌الله خامنه‌ای رئیس‌جمهور در دیدار با حجت‌الاسلام‌والمسلمین باریک‌بین نماینده امام و امام‌جمعه قزوین و نیز فرماندار و جمعی از مسئولان نهادها و ادارات دولتی و اعضای حزب جمهوری اسلامی شهرستان‌های قزوین، دشت گرگان و گنبد با اشاره به فشارها و اقدامات مختلف انجام‌شده با هدف شکست انقلاب، ازجمله تحریک عراق به جنگ علیه ایران، اظهار کرد: «اکنون ببینید که این دشمن در کمال عجز خود چگونه موشک‌هایش را بر سر مردم بی‌گناه شهرهای مسجدسلیمان و بهبهان و در میان مدارس و خانه‌های آنان فرود می‌آورد. اینها دلیل بر چیست و چه علتی دارد که حاکم روسیاه بغداد صریحاً اعلام می‌دارد که ما در مقابل حملات ایران مستقیماً شهرهای مسکونی را بمباران می‌کنیم. این مسئله جز عجز او چیز دیگری نمی‌تواند باشد.» رئیس‌جمهور با بیان اینکه «بزرگ‌ترین دشمن ما یعنی امریکا در سراسر دنیا گرفتار شده و به هر طرفی که می‌رود آگاهی ملل همچون خاری در بدن او فرو می‌رود»، افزود: «ضربه‌ای که در لبنان بر امریکا وارد شد ضربه‌ای زایل‌نشدنی است و این تازه یک نمونه از آن است که آیا این مورد ما را امیدوار نمی‌کند که کید الهی بر همه این کیدها فائق خواهد آمد؟» آیت‌الله خامنه‌ای همچنین باتوجه‌به درپیش‌بودن انتخابات دومین دوره مجلس شورای اسلامی ابراز امیدواری کرد که انتخابات آینده مجلس «از موفق‌ترین و منورترین انتخابات» کشور باشد.[۲۹] حجتالاسلام‌والمسلمین اکبر هاشمی رفسنجانی رئیس مجلس شورای اسلامی نیز در سخنانی در جلسه علنی امروز مجلس با اشاره به حمله موشکی عراق به شهر بهبهان گفت: «این جنایت جدید صدام که می‌تواند برای ارضاء حس پست انتقام‌جویی امریکا و فرانسه عمل شده باشد که آنها به ناحق جمهوری اسلامی را متهم کرده بودند و نشان حرکت‌های جنون‌آمیز آخر عمر هر دیکتاتوری به حساب می‌آید، باید بر روحیه ملت ما و عزم و اراده رزمندگان ما تأثیر مثبت بگذارد و ما با دیدن چنین مظاهری از سفاکی و خونریزی و بی‌رحمی و ندیده‌گرفتن معیارهای انسانی و نظامی دشمن خودمان را بهتر بشناسیم و برای قلع‌وقمع این سفاکان از منطقه نسبت به گذشته عازم‌تر و جدی‌تر باشیم.» وی سپس اضافه‌ کرد: «ان‌شاءالله همان‌طورکه رویه ما بوده است ازطریق جنگ و در میدان‌های نبرد و با بازوی توانمند رزمندگانمان جواب این جنایات را می‌دهیم.»*[۳۰] علاوه‌براین میرحسین موسوی نخست‌وزیر هم امروز پس از بازگشت از کره شمالی در گفت‌وگویی به حملات هوایی و موشکی عراق‌ به مناطق مسکونی چند شهر کشور پرداخته و گفت: «ما از صدام جز این انتظار نداریم، اما قدرت‌هایی که پشت سر صدام چهره خود را پنهان کرده‌اند باید بدانند که حمایت آنان از صدام نفرت ملت ما را از آنان بیشتر می‌کند و سزای این اعمال را خواهند چشید.» وی افزود: «ملت ما به‌خوبی می‌داند که انتخاب این شهرها نمی‌تواند بدون اجازه آنان باشد و وقتی‌که ما در سطح جهانی برای خرید فشنگ و مهمات خود در مضیقه هستیم همه می‌دانند که میگ‌های 25 و موشک‌های 9 متری و سوپراتانداردها جز به دستور اربابان جنایتکار صدام نمی‌تواند قابل‌استفاده باشد.» نخست‌وزیر خاطرنشان کرد: «اگر تمام مملکت ویران شود و آجری بر روی آجری باقی نماند، ما به جنگ ادامه خواهیم داد چراکه صدام در منطقه ماندنی نیست و برای آنکه ریشه تجاوز خشکانده شود ما این رژیم را سرنگون خواهیم کرد.»[۳۱] امروز همچنین ازسوی آیت‌الله خامنه‌ای رئیس‌جمهور و رئیس شورای‌عالی دفاع، هیئتی به سرپرستی محسن دعاگو معاون وزارت آموزش‌وپرورش، برای شرکت در مراسم تشییع پیکر شهدای حمله موشکی و نیز بازدید از مناطق آسیب‌دیده و مجروحان این حادثه عازم بهبهان شد. در همین‌ حال، کمک‌رسانی به آسیب‌دیدگان در حملات موشکی اخیر همچنان ادامه دارد. دراین‌زمینه امروز جمعیت هلال‌احمر جمهوری اسلامی یک اکیپ امدادی مجهز شامل 121 پزشک، پزشکیار و بهیار همراه یک اتاق عمل سیار، 24 امدادگر، 24 دستگاه آمبولانس و سایر امکانات و وسایل مورد نیاز را به‌منظور امدادرسانی به آسیب‌دیدگان به دو شهر مسجدسلیمان و بهبهان اعزام کرد.[۳۲]

گزارش- 238

نخست‌وزیر در بازگشت از کره شمالی از تمدید قراردادهای گذشته با این کشور خبر داد. موسوی در تشریح نتایج و اهداف سفر سه‌روزه خود به کره شمالی گفت: «ما با کره در شرایط جنگی دارای روابط ویژه‌ای هستیم زیرا این کشور از معدود کشورهایی بود که ما در آن شرایط توانستیم مقداری از سلاح و مهمات مورد نیاز خود را ازطریق آنان به دست آوریم.» وی افزود: «در این سفر قراردادهای گذشته تمدید و دررابطه‌با مسائل اقتصادی به نتایج مطلوبی دست یافتیم و زمینه مناسبی را برای ادامه روابط مشترک سیاسی و اقتصادی به وجود آوردیم.» نخست‌وزیر همچنین یادآور شد: «کره شمالی کشوری است که در جنگ با امپریالیسم صدمات فراوانی دیده است و موضع این کشور بسیار استقلال‌طلبانه است.»[۳۳]

گزارش- 239

مشورت‌های رسمی در شورای امنیت سازمان ملل درمورد قطعنامه پیشنهادی کشورهای غربی برای پایان‌دادن به جنگ ایران و عراق درحالی دنبال می‌شود که وزارت امور خارجه ایران در بیانیه‌ای پذیرش هرگونه قطعنامة شورای امنیت را بدون تصحیح مواضع گذشته این شورا و محکومیت عراق غیرممکن اعلام کرد. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، روزنامه‌های امروز صبح پاریس اعلام کردند: در طرح پیشنهادی فرانسه بعد از اصلاحاتی که با پیشنهاد امریکا، انگلیس و هلند انجام گرفت از دبیرکل سازمان ملل خواسته شده «گفت‌وگو با ایران و عراق بر سر گسیل ناظران سازمان ملل جهت نظارت و تأیید ترک مخاصمه بین دو کشور در آب‌های خلیج‌فارس را به عمل آورد.» درعین‌حال روزنامه لاماتین نوشت: «ماده اخیر انگیزه رفع تردیدهای ایران نشد. حجت‌الاسلام رفسنجانی گفت این طرح چیز تازه‌ای ندارد.» به نوشته این روزنامه، ایران نیز قصد دارد پیشنهادهای اصلاحی خود را ارائه دهد.[۳۴] کمال ‌حسن علی وزیر امور خارجه مصر نیز امروز پس از بازگشت از عراق و اردن گفت: «به‌وضوح نبرد شدیدی میان ایران و عراق در جریان است، اما ایرانیان برتری نظامی پیدا نکرده و نوعی توازن استراتژیک میان دو کشور وجود دارد.» وی افزود: «به اعتقاد دولت مصر، شورای امنیت سازمان ملل باید قطعنامه‌هایی درباره ضرورت آزادی کشتیرانی در تنگه هرمز و ضرورت مذاکره مسالمت‌آمیز میان ایران و عراق صادر کند.»[۳۵] بااین‌حال و باوجود همه تلاش‌ها درزمینه صدور قطعنامه‌ای که ضمن رفع نگرانی‌های موجود از خطر گسترش جنگ، مورد پذیرش ایران نیز قرار گیرد، امشب وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد: «پذیرش هرگونه قطعنامه‌ای ازسوی شورای امنیت بدون آنکه این شورا مواضع ناحق گذشته را تصحیح و رژیم عراق را به‌خاطر شروع و ادامه تجاوز و به‌ویژه نقض مقررات کنوانسیون چهارم ژنو ازطریق بمباران و موشک‌باران‌های مکرر مناطق شهری و مسکونی علناً و رسماً محکوم نماید، غیرممکن است.» در این بیانیه همچنین آمده است: «رژیم رو به زوال صدام آخرین روزهای عمر خود را می‌گذراند» و طرح قطعنامه اخیر «به تحریک فرانسه» و اقدامی برای نجات رژیم عراق است. بیانیه مذکور در ادامه با اشاره به عدم واکنش شورای امنیت به تجاوز عراق در آغاز جنگ و ادامه آن و نیز گزارش هیئت اعزامی سازمان ملل پس از بازدید از شهرهای دو کشور که حاکی‌از نقض مکرر قوانین و مقررات بین‌المللی توسط عراق است، تصریح کرد: «در موردی که تجاوز مسلم است، بی‌طرفی خود یک جهت‌گیری به نفع متجاوز محسوب می‌گردد.» وزارت امور خارجه همچنین صدور قطعنامه جدید را گامی درجهت فراهم‌آوردن «مقدمات دخالت ابرقدرت‌ها در خلیج‌فارس» خواند و تأکید کرد: «جمهوری اسلامی ایران مصمم است تا رفع کامل تجاوز به دفاع شرافتمندانه از خود ادامه داده و ذره‌ای از تصمیم نسبت به احقاق کامل حقوق خود عقب نخواهد نشست.»[۳۶] از سوی دیگر، خبرگزاری عراق گزارش داد شاذلی قلیبی دبیرکل اتحادیه عرب، با ارسال نامه‌هایی برای وزرای امور خارجه چند کشور عرب «تصمیمات کنفرانس سران عرب در فاس را که خواهان پشتیبانی کشورهای عرب از عراق دربرابر حمله به خاکش شده» به آنان یادآوری کرد. به گزارش این خبرگزاری، دبیرکل اتحادیه عرب دو روز قبل نیز «با برخی از سران عرب پیرامون تجاوز نظامی خطرناک اخیر ایران علیه خاک عراق تماس تلفنی گرفت.»[۳۷] امروز صدام حسین رئیس‌جمهور عراق نیز در پیامی به گردهمایی اتحاد برای پیشگیری از جنگ‌های هسته‌ای که در صوفیه پایتخت بلغارستان برگزار شد، ضمن پرداختن به حمله رژیم اشغالگر قدس به رآکتور اتمی عراق،* جمهوری اسلامی ایران را مسبب ادامه جنگ معرفی کرد.[۳۸] در همین حال، فرانسوا میتران رئیس‌جمهور فرانسه، کشوری که طرح قطعنامه اخیر را پیشنهاد داده است، در مصاحبه با روزنامه تونسی لاپرس تلاش کرد «سیاست خود نسبت به ایران را به‌دنبال فروش هواپیماهای سوپراتاندارد به عراق تعدیل کند.» وی که امروز به‌منظور یک دیدار رسمی وارد تونس شده است گفت: «ما هیچ دلیلی نداریم ایران را که یک کشور بزرگ و کهن به شمار می‌رود و تاریخ جهان را متأثر ساخته است، دشمن بدانیم. ایران شایسته احترام است و این را باید گفت، زیرا غالباً خلاف این معنا را می‌شنوم.» به نوشته روزنامه لوموند، میتران درعین‌حال «ضمن یادآوری سنت دیرین فرانسه در کمک به عراق به‌ویژه درزمینه تسلیحاتی و اشاره به قراردادهای منعقده برای تحویل سلاح به عراق قبل از روی کار آمدنش، گفت این سیاست خاص من نیست بلکه سیاست قدیمی فرانسه است.» وی افزود: «به‌علاوه ایران نیز سلاح تهیه می‌کند. نمی‌دانم از کجا ولی باید واقع‌بین بود کشورهای بسیار دیگری نیز مایل به فروش سلاح به عراق هستند.»[۳۹] رئیس‌جمهور فرانسه درمورد جنگ ایران و عراق گفت: «فرانسه در این جنگ خود را داور جلوه نمی‌دهد.»[۴۰]

گزارش- 240

درپی تهدید عراق به حمله نظامی علیه مجتمع پتروشیمی بندر امام خمینی، امروز به نقل از وزارت امور خارجه ژاپن اعلام شد که این کشور «فرستاده ویژه‌ای را برای ملاقات با رهبران ایران و عراق با درخواست ممانعت از شعله‌ورشدن جنگ، به این دو کشور اعزام خواهد نمود.» رادیو ژاپن درعین‌حال به نقل از وزارت امور خارجه این کشور خاطرنشان کرد: «احتمال کمی وجود دارد که عراق به‌فوریت به تهدید خود جامه عمل بپوشاند، لیکن به‌هرحال احتمال انجام آن وجود دارد.»[۴۱] همچنین به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از توکیو، سرپرست بخش مطبوعات خارجی وزارت امور خارجه ژاپن گفت: «درارتباط‌با مسائل جنگ و تهدید عراق به بمباران مجتمع پتروشیمی بندر امام خمینی دولت ژاپن روز دوشنبه آینده تصمیم خود را اعلام خواهد کرد.» وی که این مطلب را در گفت‌وگو با رئیس هیئت اعزامی خبرگزاری جمهوری اسلامی در نشست سالانه سازمان خبرگزاری‌های آسیا - اقیانوسیه اعلام کرد، بدون اشاره به جزئیات تصمیم ژاپن افزود: «تصور نمی‌شود تهدیدات عراق دراین‌زمینه یک بلوف باشد و عراق با داشتن سوپراتاندارد توانایی لازم برای انجام این تهدید را دارد.»[۴۲] از سوی دیگر امروز فرماندهی کل سپاه در نامه‌ای به سپاه منطقه 8 کشوری (خوزستان) دستورات تأمینی لازم را برای حفاظت از این مجتمع صنعتی صادر کرد. در این نامه آمده است: «1. نسبت به آمادگی و هوشیاری سیستم اعلام خبر پدافندی اطمینان حاصل شود. ٢. کلیه جنگ‌افزارهای پدافند زمین‌به‌هوا که در منطقه مستقر هستند به‌طور شبانه‌روزی آمادگی کافی برای مقابله با حملات هوایی عراق را داشته باشند. ٣. به‌منظور افزایش قدرت پدافند مؤثر به دفاع غیرعامل توجه لازم صورت بگیرد. ٤. یگان‌های مستقر در منطقه آمادگی دفاع در مقابل حملات شیمیایی و میکروبی را داشته باشند. ٥. اخبار و اطلاعات واصله بی‌درنگ مبادله شود و درصورت وقوع حملات موشکی مراتب سریعاً گزارش شود. ٦. نتایج اقدامات اعلام‌شده را اعلام کنید.»[۴۳]

گزارش- 241

اتهام تازه منابع اطلاعاتی غرب و اظهارنظر صریح رئیس‌جمهور امریکا مبنی‌بر شرکت ایران در انفجارهای صبح یکشنبه بیروت، واکنش سفارت جمهوری اسلامی ایران در لبنان را برانگیخت. امروز رونالد ریگان رئیس‌جمهور امریکا، در دیدار با برخی از مقامات یهودی طرف‌دار حزب جمهوری‌خواه اعلام کرد: «دلایلی که دراختیار داریم نشان می‌دهند که برخی از ایرانی‌ها در عملیات علیه یگان‌های امریکایی و فرانسوی در بیروت شرکت داشته‌اند. اما مهیاکردن زمینه لازم برای انجام این عملیات ازجمله تهیه مواد منفجره برعهده سوری‌ها بوده است.»[۴۴] روزنامه نیویورک تایمز نیز در گزارشی به نقل از دیپلمات‌های غربی نوشت: «دولت لبنان و سازمان‌های اطلاعاتی امریکا و فرانسه سرنخ‌هایی به دست آوردند که از درگیری بعضی از ایرانیان در حمله روز یکشنبه به نیروهای امریکایی و فرانسوی حکایت می‌کند.» براساس این گزارش، منابع اطلاعاتی یکی از چهار کشور عضو در نیروی چندملیتی که برای هفته‌های متمادی سفارت ایران را زیر نظر داشته‌اند، اعلام کردند: «بامداد یکشنبه زمانی کوتاه پس از ساعت 6:22 دقیقه صبح؛ یعنی زمان انفجار بمب‌ها در پایگاه‌های امریکا و فرانسه، گروهی را دربرابر سفارت ایران مشاهده کرده که چمدان‌هایی را در داخل اتومبیل خود می‌گذاشتند و بلافاصله بعد از آن سوار بر اتومبیل‌های خود به‌سرعت منطقه را ترک کردند.» نیویورک تایمز احتمال داد که منابع اطلاعاتی مذکور وابسته به کشور فرانسه باشند. این روزنامه همچنین با اشاره به سوءظن موجود به یک گروه شیعه که به نام‌های "امل اسلامی" و "حزب‌الله" شناخته می‌شود، نوشت: «یکی از دلایل اصلی که سوءظن را متوجه گروه امل اسلامی می‌سازد وابستگی‌های این گروه به ایران است و صرفاً از آنجا قوت بیشتری می‌گیرد که همه حملات تاکنون یا متوجه نیروهای امریکا بوده و یا متوجه فرانسه که با فروش سلاح به عراق خشم ایران را برانگیخته است. درحالی‌که تاکنون حمله‌ای به دو عضو دیگر نیروی چندملیتی یعنی بریتانیا و ایتالیا نشده است.»[۴۵] در همین حال، باتوجه‌به اتهام مطرح‌شده علیه سفارت جمهوری اسلامی ایران در لبنان، روزنامه کریستین ساینس مانیتور در گزارشی به نقل از کاردار سفارت ایران در بیروت نوشت: «متأسفانه هر بار امریکا در منطقه با شکست روبه‌رو می‌شود گناه آن را به گردن ایران می‌اندازد. ... امریکا پیشتر شوروی را بانی و مسبب همه چیز می‌دانست، اما از هنگام انقلاب اسلامی هر کار بدی را به ایران نسبت می‌دهد. ما اتهام دست‌داشتن در این حادثه را شدیداً رد می‌کنیم.» کریستین ساینس مانیتور اضافه کرد: کاردار سفارت ایران «درحالی‌که از گزارش‌های مربوط به دست‌داشتن سفارت ایران در این ماجرا به‌ویژه نقش سفارت به‌عنوان مرکز طرح‌ریزی این حادثه به خشم آمده بود، گفت برخی از این حرف‌ها به شوخی می‌ماند. همه دروغ می‌گویند. ما کمترین اطلاعاتی دراین‌باره نداریم اما [این اتهام] صرفاً بخشی از یک طرح شیطانی است که اقدام تلافی‌جویانه امریکا را علیه ایران توجیه کند. ... امریکا از بیانیه‌های ایران مبنی‌بر مسدودساختن تنگه هرمز بیمناک شده و از آن می‌ترسد که ارتش اسلامی در تهاجم اخیرش علیه عراق به پیروزی دست یابد.» این نشریه اضافه کرد: «کاردار سفارت ایران پیش‌بینی کرد که پرزیدنت ریگان دستور خواهد داد امریکاییان در هر کجا که میسر باشد ازجمله سفارت ایران در بیروت دست به اقدامات تلافی‌جویانه بزنند. [وی گفت] ما بی‌صبرانه در انتظار شهادت هستیم.»[۴۶] از سوی دیگر، به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی از پاریس امروز «9 کامیون حامل پلیس مخصوص فرانسه به‌طور ناگهانی برای حفاظت از ساختمان بانک ملی ایران واقع در پاریس در این محل مستقر شدند.» رئیس شعبه بانک ملی ایران در پاریس به نقل از مقامات پلیس گفت: «عده‌ای که در جریان بمب‌گذاری بیروت ایران را دست‌اندرکار می‌دانند قصد برپایی تظاهرات و احتمالاً حمله به این محل را دارند.»[۴۷] گفتنی است این تظاهرات امروز در خیابان شانزلیزه پاریس برگزار شد. روزنامه فرانسوی لوموند دراین‌مورد نوشت: «حدود 200 تن از فرانسویان دست راستی افراطی از اعضای حزب نیروهای جدید و نژادپرست در خیابان شانزلیزه پاریس دست به تظاهرات زدند. این عده با شعار "می‌کشیم می‌کشیم تروریست‌ها را" تصویری از رهبران ایران را آتش زدند.» لوموند افزود: «این تظاهرات با یک درگیری کوچک میان مأمورین پلیس و تظاهرکنندگان پایان یافت.»[۴۸] امروز همچنین وزرای امور خارجه کشورهای عضو نیروهای حافظ صلح سازمان ملل در لبنان در پایان اجلاس فوق‌العاده خود، درمورد ضرورت احتمالی افزایش حضور نیروهای بین‌المللی در لبنان به توافق رسیدند. به گزارش خبرگزاری یونایتدپرس کلود شسون وزیر امور خارجه فرانسه، در پایان این اجلاس گفت: «در مذاکرات احتمال افزایش نقش نیروی حافظ صلح سازمان ملل در لبنان که تعداد آنها اکنون درحدود 7000 نفر می‌باشد نیز مطرح گردید.»[۴۹]

گزارش- 242

یاسر عرفات درپیامی خطاب به یوری آندروپف رهبر اتحاد شوروی، «به تمرکز و استقرار شدید نیروهای سوریه در اطراف اردوگاه‌های فلسطینیان در شمال لبنان» اشاره کرد. به گزارش خبرگزاری فرانسه، عرفات در این پیام - که آن را به هیئتی از روس‌ها که با وی ملاقات داشتند تسلیم کرد - از رهبری شوروی خواسته است با استفاده از نفوذ خود مانع ازسرگیری دشمنی و خشونت در سطحی وسیع در منطقه شود. خبرگزاری فرانسه افزود یک سخنگوی الفتح اعلام کرد: «شلیک گلوله‌های توپخانه از مواضع سوری‌ها به‌سوی اردوی بداوی و نهرالبارد واقع در شمال طرابلس صورت گرفته است.» این سخنگو «از جهان عرب خواست برای جلوگیری از هرگونه قتل‌عام تازه سریعاً اقدام کنند.»[۵۰]


پاورقی‌ها



منابع و مآخذ روزشمار 1362/08/05

  1. سند شماره 4243/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: عملیات والفجر4، (قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص)، 5/8/1362، نوار شماره 12965)، داود رنجبر، صص 9 - 1.
  2. همان؛ و- سند شماره 287/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوی قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) در عملیات والفجر4، داود رنجبر، 1/8/1362 تا 9/8/1362، ص٦١.
  3. سند شماره 4243/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 22 - 15.
  4. سند شماره 287/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 66 و 67.
  5. سند شماره 4243/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 22 - 15.
  6. سند شماره 20805 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ستاد مشترک جنگ‌های نامنظم ارتش و سپاه به فرماندهی قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع)، 11/8/1362.
  7. سند شماره 287/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 66 و 67.
  8. سند شماره 291065 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی خرمشهر به دفتر سیاسی - انتظامی استانداری خوزستان، 7/8/1362.
  9. روزنامه جمهوری اسلامی، 7/8/1362، ص10.
  10. روزنامه جمهوری اسلامی، 7/8/1362، ص10.
  11. سند شماره 20785 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سمعی بصری اطلاعات عملیات قرارگاه کربلا، 9/8/1362، ص١.
  12. سند شماره 339830 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از استانداری کردستان (فرمانداری سقز)،17/8/1362؛ و- سند شماره ٣٥٤٩16 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اطلاعات ناحیه کردستان به اطلاعات قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع)، 7/8/1362.
  13. سند شماره 366599 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از قرارگاه عملیاتی شمال‌غرب ژاجا به فرماندهی ژاجا (رکن٣ - مرکز فرماندهی)، 6/8/1362، ص2.
  14. همان، ص1.
  15. سند شماره 4243/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 22 - 15.
  16. سند شماره 80780 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اطلاعات شاجا به دفتر اطلاعات و تحقیقات نخست‌وزیری، 6/8/1362.
  17. سند شماره 113136 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین؛ و- سند شماره 113188 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای اطلاعاتی قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع)، شماره ٨، 17/8/1362، ص٤؛ و- سند شماره 89315 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: بولتن ویژه مناطق کردنشین غرب کشور، شماره 140، 14/8/1362، ص٤.
  18. سند شماره 25020 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی منطقه١١ قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) به فرماندهی کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، 25/8/1362؛ و- سند شماره 80765 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اداره اطلاعات شاجا به دفتر اطلاعات تحقیقات نخست‌وزیری، 15/8/1362؛ و- سند شماره 355160 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اطلاعات سپاه میاندوآب به قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع)، 18/8/1362.
  19. خبرگزاری جمهوری اسلامی، گزارش لحظه‌به‌لحظه از عملیات والفجر4 و بازتاب جهانی آن، شماره 47، 6/8/1362، ص13، بیروت - خبرگزاری یونایتدپرس، 5/8/1362.
  20. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 222، 6/8/1362، ص1، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، رادیو صوت‌الجماهیر، 5/8/1362.
  21. خبرگزاری جمهوری اسلامی، گزارش لحظه‌به‌لحظه از عملیات والفجر4 و بازتاب جهانی آن، شماره 47، 6/8/1362، ص18، رادیو بی‌بی‌سی، 5/8/1362.
  22. همان، صص 16 و 17، بحرین - خبرگزاری رویتر، 5/8/1362.
  23. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 222، 6/8/1362، ص34، رادیو امان، 5/8/1362.
  24. همان.
  25. خبرگزاری جمهوری اسلامی، گزارش لحظه‌به‌لحظه از عملیات والفجر4 و بازتاب جهانی آن، شماره 47، 6/8/1362، ص18، رادیو بی‌بی‌سی، 5/8/1362.
  26. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 222، 6/8/1362، صص 8 و 9.
  27. خبرگزاری جمهوری اسلامی، گزارش لحظه‌به‌لحظه از عملیات والفجر4 و بازتاب جهانی آن، شماره 47، 6/8/1362، صص 16 و 17، بحرین - خبرگزاری رویتر، 5/8/1362.
  28. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، نشریه شماره 230، 14/8/1362، ص12، لندن - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 12/8/1362.
  29. روزنامه جمهوری اسلامی، 7/8/1362، ص12.
  30. روزنامه کیهان، 5/8/1362، ص20.
  31. روزنامه جمهوری اسلامی، 7/8/1362، ص11.
  32. همان، ص2.
  33. همان، ص11.
  34. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 222، 6/8/1362، صص 3 و 4، پاریس - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 5/8/1362.
  35. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 223، 7/8/1362، ص5، قاهره - خبرگزاری آسوشیتدپرس، 5/8/1362.
  36. روزنامه جمهوری اسلامی، 7/8/1362، ص2.
  37. واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، 8/8/1362، ص3، رادیو ام‌القوین (امارات متحده عربی)، 5/8/1362.
  38. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 222، 6/8/1362، ص25، رادیو ایران، 5/8/1362.
  39. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 223، 7/8/1362، صص 16 و 17، پاریس - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 6/8/1362.
  40. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 222، 6/8/1362، ص2، تونس - خبرگزاری فرانسه، 5/8/1362.
  41. همان، ص22، رادیو ژاپن، 5/8/1362.
  42. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 223، 7/8/1362، صص 4 و 5، توکیو - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 5/8/1362.
  43. سند شماره 80772 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی کل سپاه (طرح و عملیات) به فرماندهی منطقه8 (طرح و عملیات)، 5/8/1362.
  44. اداره کل مطبوعات و رسانه‌های خارجی وزارت ارشاد اسلامی، نشریه بررسی مطبوعات جهان، شماره 427، 20/9/1362، ص44، روزنامه السیاسه (چاپ کویت)، 9/8/1362، به نقل از روزنامه نیویورک تایمز.
  45. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 222، 6/8/1362، صص 20 - 18، رادیو امریکا، 5/8/1362.
  46. همان، صص 20 و 21، رادیو امریکا، 5/8/1362.
  47. همان، ص12، پاریس - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 5/8/1362.
  48. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 224، 8/8/1362، ص17، پاریس - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 7/8/1362.
  49. روزنامه جمهوری اسلامی، 7/8/1362، ص3.
  50. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 223، 7/8/1362، ص19، طرابلس - خبرگزاری فرانسه، 6/8/1362.