1361.04.25: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه زندگینامه |عنوان =روزشمار جنگ سال 1361 |نام = 1361.04.25 |نام دیگر=بیست و پنج تیر |روز=25 تیر 1361 |تاریخ شمسی= 1361.04.25 |تاریخ میلادی=16 ژوئیه 1982 |تاریخ قمری= 24 رمضان 1402 |اسامی عملیات= |اسامی شهدا= |اسامی اسرا= }} <div class="bootstrap-btn">1360.04.24</div> <div class="bootstrap-btn">...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(یک نسخهٔ میانیِ همین کاربر نمایش داده نشده است)
سطر ۱۴: سطر ۱۴:


   
   
   <div class="bootstrap-btn">[[1360.04.24]]</div>
   <div class="bootstrap-btn">[[1360.04.25]]</div>
   <div class="bootstrap-btn">[[1362.04.24]]</div>
   <div class="bootstrap-btn">[[1362.04.25]]</div>
   <div class="bootstrap-btn">[[1363.04.24]]</div>
   <div class="bootstrap-btn">[[1363.04.25]]</div>
   <div class="bootstrap-btn">[[1364.04.24]]</div>
   <div class="bootstrap-btn">[[1364.04.25]]</div>
   <div class="bootstrap-btn">[[1365.04.24]]</div>
   <div class="bootstrap-btn">[[1365.04.25]]</div>
   <div class="bootstrap-btn">[[1366.04.24]]</div>
   <div class="bootstrap-btn">[[1366.04.25]]</div>
   <div class="bootstrap-btn">[[1367.04.24]]</div>
   <div class="bootstrap-btn">[[1367.04.25]]</div>


<div style="text-align:justify">
<div style="text-align:justify">
سطر ۲۶: سطر ۲۶:




== <big>منابع و مآخذ روزشمار 1361/04/24 </big> ==
 
 
 
==  گزارش- 318 ==
 
قرارگاه كربلا براي اجراي مرحله دوم عمليات رمضان، تغييراتي در مانور، منطقه عملياتي و سازمان رزم نيروها به وجود آورده: قرارگاه نصر عهده دار اجراي عمليات در منطقه قرارگاه فتح شد با اين تفاوت كه در مرحله اول، هدف عبور از پل اول كانال ماهي و نفوذ به عمق خاك عراق بود ولي در مرحله دوم، هدف اصلي گسترش سرپل به‌دست آمده در مرحله اول (حدفاصل دژ خودي تا جاده بوبيان ـ زيد) تا كانال ماهي است كه در صورت پيش روي، با استفاده از آب گرفتگي سمت چپ عمليات و با احداث خاك ريز در جنوب آن و نيز با تكيه بر خاك ريز كانال ماهي در جلو، از منطقه متصرفه پدافند كنند.
براي اجراي عمليات، يگان هاي قرارگاه فتح در اختيار قرارگاه نصر گذاشته شده‌اند و شش قرارگاه فرعي هدايت عمليات را از شمال به جنوب به عهده دارند: نصر6 (تيپ17 و تيپ 2 از لشكر 92)، نصر1(تيپ عاشورا و تيپ 2 از لشكر 21 حمزه)، نصر4(تيپ 7 ولي عصر(عج) و تيپ 1 از لشكر 21 حمزه)، نصر7(تيپ 14 امام حسين(ع))، نصر8 (تيپ 25 كربلا).<ref>سند شماره 016297، مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: عمليات رمضان، تغييرات در سازمان رزم، 25/4/1361؛ و: سند شماره 51، مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش عمليات رمضان، قرارگاه نصر، راويان علي مينو و محمد تقي رضواني، ص1.</ref>
نيروها طبق زمان تعيين شده، در ساعت 21:40 وارد عمل شدند ولي دشمن با افزايش موانع دفاعي در دو روز گذشته ـ نظير احداث خاك ريزهاي فرعي، گسترش ميدان هاي مين و مين‌گذاري هاي جديد ـ سبب شد كه پيش روي نيروها در ساعات اوليه با مشكلات بسياري مواجه شود. تا آخرين ساعات امروز(ساعت 24) وضعيت كلي يگان هاي عمل‌كننده چنين بوده‌است:
"نصر6" هر چند خط مقدم دشمن را شكسته، ولي مقاومت رده هاي بعدي و وجود موانع جديد، پيش‌روي آن را كند كرده‌است. طبق طرح، "نصر6" مأموريت دارد كه پس از شكستن خط دشمن و تصرف مثلث اول، از اين مثلث تا كانال ماهي خاك ريزي احداث كند.<ref>سند شماره 028920، مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: عمليات رمضان، اسناد تيپ 17 علي‌بن‌ابيطالب(ع).</ref>
"نصر 1" نيز بايد هم در احداث خاك ريز به "نصر 6" ياري‌دهد هم با پنج كيلومتر پيش روي خود را به كانال ماهي برساند و در ضلع شرقي آن پدافند كند. "نصر 1" هر چند با تأخير حركت كرد ولي شروع موفقي داشت: نيروهاي تيپ31 عاشورا (از سپاه) با آن‌كه "تيپ 2" از لشكر 21 حمزه (ارتش) از خط خودي جلوتر نيامد و با وجود وسعت ميدان هاي مين و خاك ريزهاي فرعي جديد، توانسته‌اند خط دشمن را بشكنند.<ref>سند شماره 60 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش عمليات رمضان، دفترچه راويان، تيپ 31 عاشورا، راوي: محمد تقي رضواني، 25/4/1361، صص6 و 8 و 12.</ref>
"نصر 4" در ساعت مقرر از جناح راست "نصر 1" وارد عمل شده و در مرحله اول با شكست خط دشمن چندين كيلومتر پيش روي كرده‌است، اما با افزايش تدريجي مقاومت دشمن در عمق، ناچار نيروهاي جديدي براي ادامه پيش روي اعزام شده‌اند. در جناح چپ "نصر4"، "نصر7"(تيپ14 امام حسين(ع)) هست كه مأموريت دارد قسمت‌هايي از شرق كانال ماهي را تصرف كند و در صورت امكان، در آن سوي كانال، سرپل بگيرد. "نصر 6" همانند مرحله اول با پيش روي سريع، در كمترين زمان به كانال ماهي رسيده و بسياري از تانك‌هاي دشمن را منهدم كرده‌است.<ref>سند شماره 53، مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش عمليات رمضان، تيپ امام حسين(ع)، راوي:سيدمحمد اسحاقي، 25/4/1361، ص27.</ref>
"نصر 8"(تيپ 25 كربلا) از جناح چپ "نصر 6" در ساعت مقرر وارد عمل شده‌است و هرچند براثر برخورد به ميدان هاي تازة مين، پيش روي آن كند شد، ولي پس از گذر از ميدان مين، تانك هاي فراواني را از دشمن منهدم كرده‌است.<ref>سند شماره 63، مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش عمليات رمضان، تيپ 25 كربلا، راوي: صفر حسين‌پور، 26/4/1361، ص3.</ref>
قبل از شروع مرحله دوم عمليات رمضان، دشمن در محورهاي مختلف عمليات چند پاتك انجام داد، از جمله در ساعت 7:30 در محدودة قراگاه فجر كه با دفاع هوشيارانة نيروهاي خودي، دشمن ناكام به عقب گريخت و پنج خودرو سالم نيز بر جاي گذاشت. در ساعت 13 نيز از همين منطقه پاتك شد كه با مقاومت نيروهاي خودي، دشمن 10 تانك، نفربر و خودرو از دست داد و بار ديگر عقب‌نشيني كرد.<ref>خبرگزاري جمهوري اسلامي، گزارش لحظه به لحظه عمليات رمضان و بازتاب آن در رسانه‌هاي گروهي جهان"، نشريه شماره 6، 26/4/1361، ص8، خرمشهر ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 25/4/1361.</ref>
 
==  گزارش- 319 ==
 
در پي اجراي عمليات رمضان، دشمن براي كاهش فشار رزمندگان ايراني، امروز علاوه بر حمله زميني به قصرشيرين و منطقه دهلران، نماز جمعه همدان و تأسيسات خارك را نيز بمباران كرد.
امروز نيروهاي پياده و زرهي عراق قصرشيرين را مورد حمله قراردادند. به گزارش فرمانده منطقه 7 سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، يك گردان نيروي پياده دشمن با پشتيباني يك گردان تانك در ساعت 1 بامداد امروز براي تصرف مجدد قصرشيرين، به اين شهر حمله كردند كه با واكنش سخت نيروهاي خودي روبه‌رو شدند و پس از دادن تلفات و خساراتي، به عقب گريختند. از نيروهاي دشمن در اين حمله شماري كشته يا زخمي و 12 تن اسير شدند؛ چند تانك و نفربر و خودروي آن ها نيز منهدم شد.<ref>سند شماره 53، مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش عمليات رمضان، تيپ امام حسين(ع)، راوي:سيدمحمد اسحاقي، 25/4/1361، ص27.</ref>
اسيران عراقي اهداف حمله به قصرشيرين را چنين برشمردند: گرفتن اسير از نيروهاي ايراني؛ جلوگيري از انتقال رزمندگان ايراني مستقر در غرب به منطقه جنوب؛ تصرف مواضع نيروهاي ايراني و قطع ديد و آتش آنان از مناطق "بانميل" و "خانقين".<ref>سند شماره016329، مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: اطلاعات هفتگي، بولتن ستاد مركزي سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، شماره 27، 28/4/1361، ص3.</ref>
همچنين نيروهاي پياده عراق مواضع نيروهاي خودي در منطقه دهلران، بيات را مورد حمله قراردادند. به گزارش خبرگزاري جمهوري اسلامي، اين حمله با پايداري نيروهاي خودي به شكست انجاميد.<ref>مأخذ 6، ص11، ايلام ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 25/4/1361.</ref> در اين درگيري دو ساعته، 150 تن از نيروهاي پياده عراق شركت داشتند كه 8 تن از آنان كشته و تعدادي مجروح و 15 تن نيز اسير شدند، همچنين تعدادي سلاح سبك دشمن به غنيمت گرفته شد. در اين درگيري ها دو تن از نيروهاي خودي نيز به شهادت رسيدند.<ref>روزنامه كيهان، 26/4/1361، ص2؛ و: مأخذ 8.</ref>
در حمله هواپيماهاي عراقي در ساعت 9:35 صبح امروز به خارك، در دو منطقه اين جزيره انفجاراتي روي داد كه در يك مورد يك تانكر 140 هزار بشكه اي و يك كشتي آتش گرفتند و از بين رفتند. معاون منطقه و مسئول سكوهاي دريايي خارك در ادامة اين خبر افزود: «بلافاصله با كمك اكيپ هاي آتش‌نشاني شركت ملي نفت فلات قاره و نيروي دريايي و همكاري ارگان ها و نيروهاي نظامي و مردم براي خاموش كردن آتش اقدام شد و در ساعت 17 امروز پس از 5/7 ساعت تلاش، حريق مهار شد.»<ref>خبرگزاري جمهوري اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 119، 26/4/1361، ص13، اهواز ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي. 25/4/1361، به نقل از معاون منطقه و سكوهاي دريايي خارك.</ref>
راديو صوت‌الجماهير با پخش اطلاعيه نظامي 779 عراق، حمله به خارك را تأييد كرد.
در بخشي از اين اطلاعيه آمده‌است: «در پاسخ به اقدامات و حملات ايران به شهرها و تأسيسات ما بود كه بندر خارك ايران بمباران و به طور مستقيم و مؤثر مورد اصابت قرار گرفته‌است و بدين مناسبت بار ديگر هشدار خود را به ايران تكرار كرده و مي گوييم كه در صورت بمباران هر روستا يا شهر و يا تأسيسات غير نظامي عراقي، ما دو برابر آن را تلافي خواهيم‌كرد.»<ref>سند شماره 60 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش عمليات رمضان، دفترچه راويان، تيپ 31 عاشورا، راوي: محمد تقي رضواني، 25/4/1361، صص6 و 8 و 12.</ref>
دشمن همچنين محل برگزاري نماز جمعه و مراسم روز قدس و مناطق مسكوني شهر همدان را در چند نوبت بمباران كرد. در اين بمباران ها ـ كه از ارتفاع بسيار بالا انجام گرفت ـ 93 تن از مردم شهيد و 590 تن ديگر مجروح شدند.<ref>سند شماره 072436 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از ستاد مركزي سپاه پاسداران 27/4/1361.</ref> به گزارش خبرگزاري جمهوري اسلامي، بسياري از شهدا، كودكان شيرخوار و زنان بودند كه تنها يك يا دو عضو برخي از آنان به‌دست آمده‌است!<ref>مأخذ 6، ص18. همدان ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي.‌،25/4/1361.</ref>
همچنين امروز هواپيماهاي عراقي در چند نوبت به آسمان باختران، سومار و اسلام آباد غرب تجاوز كردند<ref>مأخذ 6، ص9، باختران ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي‌، 25/4/1361.</ref> اما فقط در يك مورد توانستند حوالي شهر باختران را بمباران كنند كه خسارات و تلفات عمده اي وارد نشد.<ref>پيشين.</ref>
در ايلام نيز در جريان يك نبرد نابرابر هوايي كه بين يك جنگنده اف ـ4 نيروي هوايي ارتش جمهوري اسلامي ايران با دو هواپيماي عراقي درگرفت، جنگندة اف ـ4 سقوط كرد، اما دو خلبان آن سالم در منطقه خودي فرود آمدند.<ref>مأخذ 11، ص4، ايلام ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 25/4/1361.</ref>
شهرهاي آبادان و خرمشهر نيز امروز هدف آتش شديد توپخانه دوربرد عراق بودند، براثرگلوله باران اين دو شهر، 4 تن از مردم شهيد و 15تن مجروح شدند، خساراتي نيز به مناطق مسكوني، بيمارستان ها، مساجد و تأسيسات نفتي آبادان وارد شد.<ref>مأخذ 6، ص18. همدان ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي.‌،25/4/1361.</ref>
 
==  گزارش- 320 ==
 
به تلافي بمباران ها و گلوله باران هاي مناطق مسكوني شهرهاي ايران، امروز تأسيسات اقتصادي و مناطق نظامي عراق در شهرهاي "بصره"، "خانقين"<ref>سند شماره 016318، مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش نوبه‌‌اي اطلاعاتي شماره 119 ارتش ـ اداره دوم، 26/4/1361، ص11.</ref> و "زرباطيه"با توپخانه خودي گلوله‌باران شد.<ref>سند شماره 016327، مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش نوبه‌‌اي اطلاعاتي شماره 120، ص14.</ref> براثر شدت آتش توپخانه ايران در مناطق اقتصادي بصره، كليه اجناس گمرك "بصره" و "ماركيل" به وسيله كارگران مصري و سوداني به مناطق امن برده شد.<ref>سند شماره 016668، مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: بولتن اطلاعات هفتگي، ستاد مركزي سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، شماره 31، صص 3و4.</ref>
 
==  گزارش- 321 ==
 
با آغاز دور جديدي از جنگ، دولت هاي عرب منطقه كمك هاي نظامي تازه اي روانه عراق كرده‌اند. كويت كه همچنان در بندرهاي خود محمولات نظامي را براي عراق تخليه و حمل مي‌كند، امروز نيز يك فروند كشتي به نام "الفير" حامل تجهيزات نظامي براي عراق را در ساحل خود جاي داد.<ref>سند شماره 016372، مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش نوبه‌‌اي اطلاعاتي شماره122ـ 106.</ref>
از كويت همچنين شش دستگاه خودرو حامل تجهيزات نظامي به عراق فرستاده شد.<ref>سند شماره 016355، مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش نوبه‌‌اي اطلاعاتي شماره 121 ـ 105.</ref>
نشريه واشنگتن‌پست نيز از قاهره گزارش داده‌است كه دولت مصر نيز با هزينه امارات متحده عربي تجهيزات فراوان نظامي به ارزش400 ميليون دلار به عراق فرستاده‌است. اين تجهيزات عبارتند از: انواع مهمات،لوازم يدكي تانك هاي تي ـ 62 ساخت شوروي و موشك‌هاي ساخت انگليس. اين موشك ها نخستين بار است كه در اختيار عراق گذاشته شده‌است.
واشنگتن پست افزوده‌است: «هر چند صدام حسين در نامه مارس خود به دولت مصر، نياز عراق به افراد تعليم‌ديدة نظامي را مطرح ساخته‌بود ، با اين‌حال مقامات مصري ضمن اعلام آمادگي براي ارسال انواع تجهيزات نظامي به عراق، اظهار داشته‌اند كه سربازان مصري وارد جنگ نخواهند شد.»<ref>مأخذ 6، صص 36 و 37، واشنگتن ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 25/4/1361.</ref>
 
==  گزارش- 322 ==
 
همانند روزهاي گذشته امروز نيز عمليات رمضان به عنوان اولين يورش زميني ايران براي ورود به خاك عراق، بازتاب گسترده اي در رسانه هاي غرب داشت كه نمونه هايي از رسانه هاي امريكا، انگليس، آلمان، رژيم صهيونيستي، يونان، اروپاي شرقي و كشورهاي خاورميانه نقل مي شود.
روزنامه "واشنگتن‌پست" امروز به نقل از مقام هاي برجسته امريكايي نوشت: «دولت ريگان نسبت به مشكلاتي كه پيروزي نيروهاي ايراني مي تواند به بار آورد به شدت احساس نگراني مي‌كند. به گفته آنان چنين رويدادي ممكن است بنيادگرايي اسلامي منطقه را تقويت كند و ديگر كشورهاي حاشيه خليج فارس را در معرض خطر قراردهد و موجبات سقوط صدام‌حسين را نيز فراهم آورد.»<ref>واحد مركزي خبر صدا و سيماي جمهوري اسلامي، بولتن"راديوهاي بيگانه"، 25/4/1361، ص8، راديو صداي امريكا، 25/4/1361.</ref> راديو امريكا به نقل از منابع عرب و امريكايي پيش‌بيني كرده‌است كه ايران در هفته آينده به تهاجم بزرگ‌تري در مناطق شمال عراق دست خواهد زد.<ref>پيشين، صص 7و8، به نقل از مقام‌هاي امريكايي و منابع عربي.</ref>
مطبوعات انگليس نيز از "عمليات رمضان" به عنوان آغاز دوره جديدي در جنگ 22 ماهه ايران و عراق كه در آن ابتكار عمل به دست ايران خواهد بود، يادكردند. روزنامه "فايننشال‌تايمز" چاپ لندن، امروز نوشت: «در شش ماه گذشته موقعيت نظامي به تدريج عليه رژيم بغداد تغييركرد و حملات ايران پس از 2 ماه از شروع جنگ، عليه نيروهاي عراقي آغاز گرديد. اين عمليات زنگ خطر را عليه دولت هاي محافظه كار و توليدكننده نفت به صدا درآورده‌است.» اين روزنامه سپس افزوده‌است كه حملات ايران وحشت عجيبي را بر صنعت‌نفت حاكم كرده‌است.<ref>سند شماره 53، مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش عمليات رمضان، تيپ امام حسين(ع)، راوي:سيدمحمد اسحاقي، 25/4/1361، ص27.</ref>
شبكه اول تلويزيون آلمان با پخش خبر عمليات رمضان گفت:«اشتباه صدام در حمله به ايران نه تنها امروز وي را شديداً نگران كرده‌است، بلكه قدرت ايران همسايگان را نيز در خليج(فارس) به لرزه‌انداخته‌است.» اين شبكه تلويزيوني پس از نمايش كاريكاتور  تبليغاتي تلويزيون عراق كه نشان‌دهندة نابودي ايران به وسيله تانك هاي عراقي بود، صحنه هايي از آموزش هاي نظامي بسيجيان ايراني و ويرانه هاي به‌جامانده از هجوم ارتش صدام به خرمشهر را نشان داد و گفت كه نيروهاي ايراني براي تنبيه حكومت عراق وارد خاك اين كشور شدند و ارتش عراق را كه با سوء استفاده از اوضاع نابسامان بعد از انقلاب ايران، به ايران حمله كرده‌بود ، درهم شكستند و به عقب‌نشيني واداشتند.
اين تلويزيون در تحليلي از وضعيت نظامي ايران گفت: «بار اصلي جنگ در ايران به دوش بسيجيان جوان است؛ جواناني كه به فرمان [امام] خميني به جبهه مي روند و براي آن ها مسئله مرگ از نظر فلسفي حل شده‌است و شهادت براي آنان داراي ارزش مثبتي است. آنان بدون ترس از ميادين مين عبور مي كنند و به نيروهاي عراقي يورش مي برند .»<ref>مأخذ 6، ص35، بن ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 25/4/1361، به نقل از شبكه اول تلويزيون آلمان، 24/4/1361.</ref>
سخن گوي وزارت خارجه حكومت صهيونيستي اسرائيل در واكنش به عمليات رمضان گفت: «اين اوضاع خاورميانه را پيچيده تر كرد.» وي انگيزه ايران از اين حمله را سرنگوني رژيم عراق اعلام كرد.<ref>مأخذ 6، ص43، تهران ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 25/4/1361، به نقل از خبرگزاري فرانسه از بيت‌المقدس.</ref>
مطبوعات يونان خبر ورود نيروهاي ايراني به عراق را در صفحات اول خود با عنوان هاي درشت چاپ كردند. اين مطبوعات، براندازي حكومت صدام و آزادسازي قدس را از اهداف اين عمليات برشمردند.<ref>مأخذ 6، ص44، تهران ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 25/4/1361، به نقل از روزنامه‌هاي يونان.</ref>
مطبوعات و راديو تلويزيون آلمان شرقي با پخش خبر آغاز عمليات نيروهاي ايراني در خاك عراق، به نقل از خبرگزاري عراق ادعا كردند كه اين عمليات با شكست مواجه شده‌است.<ref>مأخذ 6، ص44، تهران ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 25/4/1361، به نقل از راديو و تلويزيون آلمان شرقي.</ref>
تلويزيون چكسلواكي ضمن نمايش يك فيلم هفت دقيقه اي از جنگ ايران و عراق، اين جنگ را به سه مرحله تقسيم كرد: حمله عراق، دفاع ايران و بازپس‌گرفتن سرزمين هاي اشغالي ايران. اين تلويزيون دلايل ايران براي ورود به خاك عراق را خارج كردن شهرهاي مرزي خود از تيررس توپخانه عراق ذكر كرد.
روزنامه "پراوو" ارگان حزب حاكم چكسلواكي نيز با درج قسمتي از پيام امام به مردم عراق و تأكيد ايران بر دريافت غرامت از عراق، اخبار عمليات رمضان را چاپ كرده‌است.<ref>مأخذ 6، ص44، تهران ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 25/4/1361. به نقل از رسانه‌هاي گروهي چكسلواكي. </ref>
تلويزيون مجارستان وضعيت فعلي صدام را براثر حمله رزمندگان ايران، همانند آخرين روزهاي حكومت محمدرضا شاه دانست و افزود كه در حال حاضر شمار اندكي از مردم عراق به صدام وفادار مانده‌اند. روزنامه هاي اين كشور نيز اخبار عمليات رمضان را با عنوان هاي درشت چاپ كردند، مانند "حمله ايران به عراق پس از 2 ماه جنگ" و "نيروهاي ايراني وارد عراق شدند".<ref>مأخذ 6، صص 44 و 45، تهران ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 25/4/1361، به نقل از مطبوعات مجارستان.</ref>
روزنامه الجزايري "الشعب" نيز با اعلام خبر حمله ايران به خاك عراق، در مقاله اي نوشت: «اين جنگ باعث تحليل رفتن توان عراق و ايران در مقابل رژيم صهيونيستي شد و جبهه همبستگي عربي و اسلامي با شروع اين جنگ آسيب ديد.»<ref>مأخذ 6، ص41، الجزيره ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 25/4/1361، به نقل از روزنامه "الشعب"، چاپ الجزيره.</ref>
روزنامه هاي امروز آرژانتين با عنوان هايي چون "حمله ايران به خاك عراق" ـ كه درشت نوشته شده‌بودند ـ اخبار عمليات رمضان را چاپ كردند.<ref>مأخذ 6، ص43، بوينوس‌آيرس ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 25/4/1361، به نقل از روزنامه‌هاي بوينوس‌آيرس.</ref>
راديو، تلويزيون و مطبوعات سوريه درباره عمليات ايران در خاك عراق سكوت اختيار كرده‌اند. به گزارش خبرگزاري جمهوري اسلامي از دمشق، فقط راديو دمشق در يكي از  بخش هاي خبري خود به‌طور خلاصه و به نقل از راديو تهران خبر حمله ايران را پخش كرد و در بخش‌هاي ديگر هيچ اشاره به آن نكرده‌است.<ref>مأخذ 6، ص39، دمشق ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 25/4/1361، به نقل از مطبوعات سوريه.</ref>
 
==  گزارش- 323 ==
 
با آن كه نتايج قطعي عمليات رمضان هنوز مشخص نشده‌است، سخنان و اقدامات برخي مقام هاي كشورها نشان‌دهندة حساسيت آن ها به حفظ حاكميت عراق و ناخشنودي آن ها از پيروزي ايران است.
رئيس كميته روابط خارجي مجلس نمايندگان امريكا در پي اين عمليات ايران، پيشنهاد كرد كه امريكا سلاح هاي مورد نياز عراق را از طريق كشورهاي حوزه خليج فارس تأمين كند.<ref>وزارت ارشاد اسلامي، ادارة تحقيقات و بررسي‌هاي سياسي، جنگ تحميلي در تحليل گروهك‌ها، (تهران: شركت سهامي چاپخانه وزارت ارشاد اسلامي، چاپ اول، شهريور 1362)، ص55، به نقل از "كلمن زابلوكي" رئيس كميته روابط خارجي امريكا، به گزارش رويتر، به نقل از خبرگزاري جمهوري اسلامي 25/4/1361.</ref>
همچنين "باري گلدواتر" سناتور جمهوري‌خواه، گفت: «جنگ ايران و عراق خطر بزرگي را به ما گوش‌زد مي كند: چنانچه ايران در اين نبرد پيروز شود، تمام خاورميانه درگير يك جنگ تمام عيار خواهد شد كه ممكن است به يك جنگ جهاني نيز تبديل شود.» وي افزود: «امريكا بايد آماده باشد كه به كمك كشورهاي عرب دوست در اين منطقه بشتابد.»<ref>مأخذ 11، صص10و11، خبرگزاري جمهوري اسلامي، به نقل از آسوشيتدپرس، 25/4/1361، به نقل از سناتور جمهوري‌خواه امريكا(باري گلدواتر).</ref>
خبرگزاري فرانسه نيز درباره اوضاع فعلي جنگ گزارش داد: «عمليات اخير نيروهاي ايران در خاك عراق كه بيانگر تغيير روشن وضعيت نظامي جنگ به نفع ايران پس از 22 ماه نبرد است، دولت مردان امريكا يي را به وحشت انداخته‌است. آنان با نگراني تمام از به مخاطره افتادن منافع خود در اين منطقه، تحولات اخير در جنگ ايران و عراق را به دقت تحت نظر دارند.»<ref>روزنامه كيهان، 27/4/1361، ص16، به نقل از خبرگزاري فرانسه از واشنگتن، 26/4/1361، به نقل از محافل نزديك به وزارت دفاع امريكا.</ref>
روزنامه "كريستين ساينس مانيتور" در اين باره نوشت: «دولت ريگان با اين كه موضع بي طرفانه را حفظ كرده ولي تلويحاً گفته‌است كه در صورت لزوم به اقداماتي در اين منطقه مبادرت خواهدكرد.» <ref>مأخذ 25، ص12، راديو صداي امريكا، 25/4/1361، به‌نقل از "كريستين ساينس مانيتور" چاپ امريكا.</ref>
فرانسه در پي عمليات رمضان، حمايت خود را از دولت عراق در جنگ عليه ايران، اعلام كرد. "كلودشسون" وزيرخارجه فرانسه، در ديدار با وزير امورخارجه عراق گفت: «فرانسه حمايت خود را در جنگ از عراق نشان داده‌است. به نظر فرانسه هرگونه تهديد عليه وحدت ملي عراق، تهديدي بي‌چون و چرا عليه ثبات منطقه خاورميانه‌است.»<ref>دفتر سياسي سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، گذري بر دو سال جنگ، ص259، به نقل از خبرگزاري جمهوري اسلامي، به نقل از "كلود شسون" وزير خارجه فرانسه، 25/4/1361.</ref>
 
==  گزارش- 324 ==
 
به گزارش خبرگزاري يونايتدپرس، كشور مصر به كانون فعاليت هاي دولت هاي عربي و امريكا براي مخالفت با ايران و حمايت از رژيم عراق تبديل شده‌است. "مبارك" رئيس حكومت مصر، در واكنش به عمليات ايران در خاك عراق، صريحاً اعلام كرد كه كشورش در حد توانايي خود به عراق كمك مي كند تا از خودش دفاع كند. وي گفت مصر مخالف تصرف عراق به دست نيروهاي ايران است. مبارك در ادامه سخنان خود از كشورهاي عربي خواست تا براي رويارويي با خطر جنگ خليج (فارس) و تأمين ثبات و امنيت در اين منطقه، با هم متحد شوند. خاطرنشان مي شود كه وي چندي پيش به ايران اخطار كرده‌بود كه وارد خاك عراق نشوند و افزوده‌بود : «مصر بازي با امنيت كشورهاي عرب حوزه خليج (فارس) را تحمل نمي كند.»
خبرگزاري يونايتدپرس از قاهره گزارش داده‌است كه حسني مبارك امروز پيامي را از سلطان قابوس (سلطان عمان) دريافت كرده‌است. هر چند متن پيام فاش نشده‌است ولي پيش‌بيني مي‌شود محتواي پيام در خصوص تحولات جديد در جنگ ايران و عراق بوده باشد.
همچنين "كمال حسن علي" وزير خارجه مصر، پيامي در مورد نظر دولت امريكا دربارة جنگ خليج فارس از "والتر استوسل" معاون وزير خارجه امريكا دريافت كرده‌است.<ref>مأخذ 10، ص16، به نقل از يونايتدپرس از قاهره، به نقل از رئيس‌جمهور و وزيرخارجه مصر.</ref>
 
==  گزارش- 325 ==
 
به گزارش خبرگزاري جمهوري اسلامي از الجزيره، در پي ورود نيروهاي ايران به خاك عراق، دبيركل جامعه عرب تلاش هاي وسيعي براي حمايت از عراق و برقراري آتش‌بس در جنگ ميان دو كشور آغاز كرده‌است. وي با سفيران كشورهاي امريكا، شوروي، انگلستان، آلمان فدرال، پاكستان، ژاپن و عراق، الجزاير، تركيه و سوريه در تونس ديدار و با آنان درباره آخرين تحولات جنگ ايران و عراق گفت‌وگو كرده‌است. دبيركل جامعه عرب در اين ديدارها با اشاره به نقش مهمي كه امريكا و شوروي مي توانند در برقراري آتش‌بس ميان دو كشور داشته باشند، بر لزوم حفظ صلح بين دو كشور براساس حق حاكميت دو طرف، تأكيد كرده‌است.<ref>مأخذ 11، ص6، الجزاير ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 25/4/1361.</ref>
از سوي ديگر، روزنامه "الجزيره" چاپ عربستان، با درج اين خبر افزوده‌است كه در اين ديدارها نامه هايي را براي سران كشورها تحويل سفيران داده‌است و در آن ها نگراني خود را از عواقب حمله ايران به سرزمين يكي از اعضاي اتحاديه كشورهاي عربي اعلام كرده و از آنان خواسته‌است تا از تهاجم ايران، خصوصاً پس از اين‌كه دولت عراق از خاك ايران عقب‌نشيني كرده‌است، جلوگيري  كنند. وي از همه اين كشورها خواسته‌است تا با احترام به حاكميت و تماميت ارضي ايران و عراق، تمام تلاش هاي خود را براي خاتمه دادن به اين جنگ به‌كار گيرند.<ref>اداره كل مطبوعات و رسانه‌هاي خارجي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، "بررسي مطبوعات جهان"، نشريه ماره 218، 12/5/1361، ص47، روزنامه "الجزيره" چاپ عربستان، 25/4/1361، تونس.</ref>
نخست وزير مالزي نيز با ارسال پيام هاي جداگانه اي براي دولت مردان ايران و عراق خواستار خاتمه جنگ شده‌است. خبرگزاري فرانسه به نقل از خبرگزاري "برنام" از كوالالامپور گزارش داد كه "ماهاتير محمد" نخست‌وزير مالزي، با ارسال پيام هايي براي آقاي "ميرحسين موسوي" نخست‌وزير ايران و صدام رئيس‌جمهور عراق، از شروع مجدد درگيري بين اين دو كشور اظهار نگراني كرده و خواستار پايان دادن به اين درگيري ها شده‌است.<ref>مأخذ 6، ص51، تهران ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 25/4/1361، به نقل از خبرگزاري فرانسه به نقل از خبرگزاري "برنام" از كوالالامپور.</ref>
همچنين رئيس حكومت نظامي بنگلادش از شروع مجدد درگيري در جنگ ايران و عراق اظهار نگراني كرده‌است. وي در پيامي كه امروز توسط وزير امورخارجه كشورش در جلسه اضطراري دفتر هماهنگي جنبش عدم‌تعهد به رئيس‌جمهور قبرس تسليم شد، ضمن ابراز نگراني از تحولات اخير در جنگ ايران و عراق، از جنبش عدم‌تعهد خواسته‌است كه از دولت‌هاي ايران و عراق بخواهد كه بي‌درنگ به درگيري ها پايان دهند تا در نتيجه جنبش عدم‌تعهد بتواند تمام توجه خود را به تهديدات اسرائيل معطوف دارد.<ref>مأخذ 12، ص8، خبرگزاري جمهوري اسلامي، به نقل از خبرگزاري كويت از داكا، 26/4/1361.</ref>
"فاروق قدومي" رئيس بخش سياسي سازمان آزادي‌بخش فلسطين، در مصاحبه اي با روزنامه فرانسوي "ليبراسيون"، در مورد تأثير تحولات اخير جنگ ايران و عراق بر بحران كنوني لبنان، گفت: «جنگ ايران و عراق نتايج منفي بر بحران لبنان خواهد داشت.» وي افزود اين جنگ توجه جهانيان را به خود معطوف كرده و حكومت صهيونيستي را به ادامه جنگ در لبنان ترغيب خواهدكرد.<ref>مأخذ 6، صص51و52، خبرگزاري جمهوري اسلامي، به نقل از خبرگزاري فرانسه از پاريس، 25/4/1361، به نقل از رئيس بخش سياسي سازمان آزادي‌بخش.</ref>
 
==  گزارش- 326 ==
 
هم زمان با ديدار دبيركل سازمان ملل‌متحد از يوگسلاوي، مجلس و دولت اين كشور مجدداً بر تشكيل كنفرانس سران عدم‌تعهد در بغداد تأكيد كرد. كميسيون روابط خارجي مجلس يوگسلاوي در بيانيه اي خواستار رفع موانع و ايجاد وضعيت لازم براي موفقيت هفتمين كنفرانس سران غيرمتعهد در بغداد، شد. اين كميسيون همچنين ضمن ابراز نگراني شديد از ادامه جنگ بين ايران و عراق، بر لزوم خاتمه آن و لزوم حل و فصل مسالمت آميز كليه اختلافات دو طرف تأكيد كرده‌است.
وزيرخارجه يوگسلاوي نيز در سخناني در مجلس اين كشور گفت: «بايد كنفرانس سران كشورهاي غيرمتعهد در بغداد در اوايل سپتامبر برگزار گردد.» دبيركل سازمان ملل نيز در ديدار با رهبران يوگسلاوي از تشديد درگيري ها در جنگ ايران و عراق ابراز نگراني كرده‌است.<ref>مأخذ 11، ص7، بلگراد ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 25/4/1361.</ref>
 
==  گزارش- 327 ==
 
امام خميني به مناسبت روز جهاني قدس پيامي خطاب به ملت هاي مسلمان صادر كرد. اصلي ترين موضوع اين پيام، دعوت مردم كشورهاي اسلامي به ايستادگي در برابر حكومت اشغال‌گر قدس و مجبور كردن حاكمان خود براي مقابله با سياست هاي امريكا و اسرائيل است. همچنين نقش كشورهاي وابسته در پشتيباني از عراق، اصلي بودن جبهه عراق براي جمهوري اسلامي، سوء استفاده ابرقدرت ها از سازمان ملل، فارغ شدن از جنگ با عراق شرط اصلي براي كمك به فلسطين، از جمله محورهاي مهم پيام امام بود.
«مصيبت و تأسف و غم و درد براي ابتلاء مسلمانان به حكومت هاي خود فروخته و دل‌باخته به ابرقدرت امريكا و چشم بسته به فرمان دشمنان اسلامي و مسلمانان است. اينان براي مخالفت با جمهوري اسلامي و كمك هاي نظامي و تسليحاتي و مادي و معنوي به صدام ـ كه اسلام را دشمن خود مي داند ـ عذرهايي مي تراشيدند و مسئله فارس و عرب را بر خلاف دستورات اسلام و قرآن مجيد پيش مي آوردند و در بوق هاي تبليغاتي و مطبوعات در خدمت ابرقدرت‌ها، پشتيباني اسرائيل از ايران را با دروغ شاخ دار بهانه مي كردند. امروز كه اسرائيل به يك كشور مسلمان عربي حمله نموده و مسلمانان را به خاك و خون مي  كشد، چه عذري در خفقان مرگ بار خود دارند؟ چه عذري در پيشگاه خدا و ملت هاي اسلامي در كمك به اسرائيل و ارباب جنايت‌كارش دارند؟ چه عذري در تعقيب پيشنهاد ذلت‌بار "كمپ ديويد" و "طرح فهد" دارند؟ چه عذري در سازش با اين جانيان با لذات و خون خواران حرفه اي دارند؟ و يا اسرائيل با اسرائيلي كه به بهانه دروغين دادن اسلحه به جمهوري اسلامي به كمك صدام شتافتند و به دشمني با ما براي نجات حزب بعث عفلقي يقه پاره مي كردند، تفاوت كرده‌است؟
‌ملت ايران به پيروي از قرآن كريم و اسلام بزرگ، راه چاره را يافت و رژيم امريكايي پهلوي را پس از فريادها و اعتصاب ها با مشت و دندان در مقابل تانك ها و مسلسل ها از پاي درآورده و با صدام جنايت‌كار و حزب مشرك او را با ايمان و قيام الله از پاي درآورد و صدام بلند پرواز را كه لاف سرداري قادسيه مي زند، به دريوزگي و ذلت كشاند و تمام توطئه ها را با هدايت الهي در نطفه خفه كرد و اكنون نيز از پاي نمي نشيند تا آنچه از روز اول به عنوان غرامت و براي تأديب مجرم خواست، جامه عمل پوشد و تصميمات شوراي امنيت و سازمان هاي بي‌ارزش را جز ورق پاره هايي در خدمت وتوكنندگان نمي داند.
ملتي كه ابرقدرت امريكا را از كشور بقيه الله ـ ارواحنا لمقدمه الفدا ـ با ذلت و خواري راند و نفت و خزاين خود را از حلقوم آن بيرون كشيد، از طبل هاي تو خالي سازمان هاي ساخته آن نمي‌ترسد و اين ملت و دولت پيرو آن، همان‌گونه كه كراراً اعلام نموده‌اند، خواست هاي مشروع خود را از صدام و حزب عفلقي مي گيرند و براي احقاق حق مشروع خود، به هر اقدامي دست مي‌زنند. "بلغ ما بلغ".
تكليف ملت ها در آستانة روز قدس و آستانة سال‌روز شهادت بزرگ انسان تاريخ بشريت، آن است [كه] در اجتماعات و راه پيمايي هاي خود از دولت هاي خويش به طور جدي بخواهند كه با قدرت نظامي سلاح و نفت در مقابل امريكا و اسرائيل به مقابله برخيزند و اگر گوش نكردند و اسرائيل جنايت كار را كه تمام منطقه حتي حرمين شريفين را تهديد مي كند و هم اكنون عمق خواسته هاي او واضح شده‌است، تأييد كردند، با فشار و اعتصابات و تهديد، آنان را مجبور به عمل كنند.
ايران همان گونه كه اعلام كرد جز از راه عراق و بركناري حكومت حزب بعث نمي تواند اقدامي مؤثر كند و پس از حصول خواسته هاي مشروع خود، داوطلب است كه خيلي بيش تر از حال در كنار ساير مسلمانان و به ويژه ملت ها و دولت هاي عربي در نبرد با اسرائيل تشريك مساعي نمايد و به عنوان يكي از قدرت هاي بزرگ مسلمان منطقه، با قدرت هاي ديگر منطقه بسيار كوبنده تر از اين زمان در نبرد با اسرائيل همكاري كند.»<ref>سازمان مدارك فرهنگي انقلاب اسلامي، صحيفه نور، مجموعه رهنمودهاي امام خميني جلد شانزدهم (تهران: شركت سهامي چاپخانه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، 25/4/1361) صص226و228.</ref>
 
==  گزارش- 328 ==
 
"ميرحسين موسوي" نخست‌وزير جمهوري اسلامي ايران، امروز در سخناني در مراسم روز قدس، قبل از خطبه هاي نماز جمعه تهران، با اشاره به قطع‌نامه اخير شوراي امنيت سازمان ملل درخصوص جنگ تحميلي عراق عليه ايران و تشكيل كميسيون حقوق بشر سازمان ملل براي رسيدگي به وضعيت حقوق بشر در ايران، از اين اقدامات به عنوان توطئه سازمان هاي بين‌المللي نام برد و افزود: «سازمان ملل‌متحد پس از آن همه مدت كه از تجاوز صدام به ايران اسلامي مي‌گذرد تازه بيدار شده‌است و شوراي امنيت تشكيل داده و از ما خواسته‌است كه با رژيم عفلقي صدام وارد مذاكره شويم و اعلام آتش‌بس كنيم! و كميسيون حقوق بشر سازمان ملل نيز تشكيل جلسه داده‌است تا به اصطلاح خود، اعمال رژيم جمهوري اسلامي ايران را بررسي كند! اين كميسيون ادعانامه صادركرده‌است كه "چرا در ايران جنايت‌كاراني چون هويدا و نصيري را اعدام مي كنند"!
علي‌رغم تشكيل تمام اين كميسيون ها، ملت ما لحظه اي در مبارزه با ايادي امريكا درنگ نخواهدكرد. اين ملت حاضر نيست در حالي كه زير سنگين ترين فشارهاي دشمنان مقاومت كرده‌اند، در برابر شعارهاي دروغين سازمان‌هاي بين‌المللي امريكايي سر خم‌كند.» وي ادامه داد: «اين اقدامات توطئه امريكاست كه از طرفي مي خواهد با حمايت از جنايت‌كاران به آن ها توان و جرأت دوباره اي دهد و از طرف ديگر از گسترش انقلاب اسلامي جلوگيري كند و ملت ما را دچار ضعف كند، در حالي كه مردمي كه اين قدر شهيد داده‌اند، در برابر اين مسائل سر خم نخواهند كرد . . .
چشم بستن به مصالح اسلام و مسلمانان جهان و روي آوردن به مصالح ملي، خيانت است و باعث خفقان انقلاب ما خواهد شد. روز قدس تنفس‌گاه انقلاب ماست؛ ما با اين روز، خود را به جهان اسلام و يك ميليارد مسلمان پيوند مي زنيم و نداي خود را به گوش جهانيان مي‌رسانيم.»<ref>مأخذ 10، ص3.</ref>
در ادامه، آقاي شيخ محمد يزدي امام جمعه موقت تهران، در خطبه دوم نماز جمعه با اشاره به اولويت جنگ، در مورد اعزام نيرو به جبهه ها گفت: «رفتن به جبهه واجب كفايي است و اگر نيرو به‌اندازه كافي تأمين نشود، همه ما بايد به جبهه برويم و بجنگيم.» وي با اشاره به روز جهاني قدس تأكيد كرد: «جهت آزادي قدس فقط بايد عراق در بند را آزاد كرد. ما همه نيروي خود را جهت آزاد كردن قدس بايد به كار گيريم.»
امام جمعه موقت تهران در واكنش به اظهارات ريگان رئيس‌جمهور امريكا مبني بر به خطر افتادن منافع امريكا در منطقه خليج فارس بر اثر شدت گرفتن جنگ ايران و عراق، گفت: «منافع شما نه تنها امروز بلكه از زمان پيروزي انقلاب، در اين منطقه به خطر افتاده و ان‌شاءالله به‌زودي با بيرون راندن نيروهاي امريكايي از منطقه، مردم منطقه خواهند توانست براي خود تصميم بگيرند.»
وي در ادامه سخنان خود با اشاره به قطع‌نامه اخير شوراي امنيت گفت: «ملت ايران نه تنها سازماني را كه در آن حق وتو حاكم است قبول ندارد، بلكه به قطع‌نامه هاي آن نيز احترام نمي‌گذارد.»<ref>مأخذ 10، ص15.</ref>
 
==  گزارش- 329 ==
 
آقاي علي‌اكبر ولايتي وزير امورخارجه كه در "نيكوزيا" پايتخت قبرس به سر مي برد، در يك كنفرانس خبري به پرسش هاي خبرنگاران درباره مسائل مختلف جنگ تحميلي و مقابله با تجاوزات حكومت صهيونيستي به لبنان، پاسخ داد.
وي در مورد هدف ايران از عمليات رمضان گفت: «هدف جمهوري اسلامي از عمليات اخير، مقابله با آتش توپخانه عراق و جلوگيري از بمباران شهرهاي جنوبي ايران است ... ما در نهايت حقوق خودمان را مي خواهيم.» در پاسخ به پرسش خبرنگاري درباره اين‌كه "يكي از شرايط ايران براي پايان دادن به جنگ، سقوط صدام است"، ولايتي گفت: «الزاماً سقوط صدام جزو شرايط ما نبوده و نيست، اين تنها توصيه اي است به مردم عراق كه آزادي و نجات آن ها و سربلندي شان در گرو سرنگوني رژيم كنوني عراق مي باشد.»
ولايتي در پاسخ به پرسش يك خبرنگار انگليسي در مورد گرفتن غرامت از عراق، گفت:«ما براي پرداخت خسارات وارده به ملت خود از سوي عراق، همچنان اصرار داريم.»
پرسش يكي از خبرنگاران در مورد امكان مذاكره بين وي و وزير خارجه عراق دربارة جنگ بود و آقاي ولايتي پاسخ داد: «نه ملت ما به اين عمل راضي است و نه دولت ما قصد دارد كه با وزير خارجه دولت متجاوزي كه حقوق ما را پايمال كرده و بخش بزرگي از ميهن ما را ويران ساخته و 2 ميليون نفر از مردم ما را آواره ساخته‌است، بر سر ميز مذاكره بنشيند.» وي شايعه اسلحه خريدن ايران از اسرائيل را تكذيب كرد و افزود: «اين مسئله يكي از سلاح هاي تبليغاتي مشترك امريكا و اسرائيل عليه نظام جمهوري اسلامي است.»
خبرنگاري پرسيد: «حمايت ايران از فلسطينيان چگونه خواهد بود؟» وزير خارجه ايران پاسخ داد:«ما به صورت سياسي، نظامي و اقتصادي از فلسطينيان پشتيباني مي كنيم و در هركجا كه جمعي براي احقاق حقوق ملت فلسطين تشكيل يافته، حضور داشته ايم و همواره از ملت فلسطين حمايت كرده ايم و در رابطه با تجاوزات اخير رژيم صهيونيستي به لبنان، ما ضمن محكوم كردن آن، براي جلوگيري از اين تجاوز نيروهايي به لبنان اعزام كرده ايم تا به كمك مردم لبنان، سوريه و فلسطين بشتابند.»<ref>مأخذ 10، ص14، مصاحبه مطبوعاتي وزير امور خارجه ايران، 25/4/1361.</ref>
 
==  گزارش- 330 ==
 
در حاشيه اجلاس دفتر هماهنگي وزيران خارجه كشورهاي عضو جنبش عدم‌تعهد، "ناراسين رائو" وزير خارجه هند، در ديدارهاي جداگانه اي، با وزيران خارجه ايران و عراق، گفت‌وگو كرد. بخش فارسي راديو دهلي در ادامه اين خبر افزود: «وزيرخارجه هند كه به‌اتفاق وزراي خارجه كوبا و پاكستان با آقاي ولايتي ديدار نموده‌اند به وي تأكيد كرده‌اند كه به‌عنوان اولين قدم در جهت حل مسئله جنگ، ايران به حمله خود به عراق پايان دهد.» وزيرخارجه ايران نيز گفته‌است كه عمليات نظامي ايران عليه عراق تنها در صورتي پايان مي يابد كه به‌شرايط ايران عمل شود.<ref>مأخذ 11، ص9، خبرگزاري جمهوري اسلامي ـ تهران، 25/4/1361، به نقل از بخش فارسي راديو دهلي.</ref>
 
==  گزارش- 331 ==
 
نمايندگان دائم ايران و عراق در سازمان ملل‌متحد در مصاحبه با شبكه سراسري خبري سي.ان. ان. امريكا به تشريح مواضع كشور متبوع خويش در مورد جنگ دو كشور، پرداختند.
دكتر سعيد رجايي خراساني نماينده دائم ايران در سازمان ملل، در پاسخ خبرنگار سي.ان.ان. در مورد هدف از عمليات اخير ايران گفت: «ما از ابتداي جنگ تاكنون در موضع دفاعي قرارداشته ايم و اكنون نيز درحال دفاع از حقوق خود هستيم.» وي با اشاره به 5/2 ميليون آواره ايراني به عنوان يكي از پي آ آمدهاي تجاوز عراق به ايران، گفت: «ما بايد شهرهاي خود را از تيررس دشمن خارج كنيم تا بتوانيم به مشكلات اين آوارگان رسيدگي كنيم.»
رجايي خراساني در مورد سخنان اخير امام خميني مبني بر آزادي اسرائيل به عنوان هدف، گفت: «اين يكي از اصلي ترين اهداف ما است و نه تنها يك حرف تنها نيست، بلكه به آن عمل نيز خواهيم كرد.» وي در پاسخ پرسشي دربارة ترس عربستان و كويت از عمليات ايران، تأكيد كرد: «ما با آن ها روابط خوبي داريم و آن ها مسلمان هستند و دليل ندارد كه آن ها از ما بترسند و تنها آناني از ما مي ترسند كه منافع ايشان در منطقه به خاطر انقلاب اسلامي به مخاطره افتاده‌است. البته يكي از دلايل اصلي اين كشورها در ترس از ايران، تبليغات واهي غرب عليه ايران است و اين جوي است كه امريكا حاكم كرده‌است.»
نماينده عراق نيز در اين مصاحبه تلويزيوني در مورد مواضع كشورش در خصوص جنگ، گفت: «سربازان عراقي از مليت عربي و عربيسم دفاع مي كنند.» وي مدعي شد كه ايران كشوري توسعه‌طلب است و سربازان عراقي همواره چه در خاك ايران و چه در خاك عراق عليه اين سياست توسعه‌طلبي مي جنگيده‌اند و اكنون نيز درحال جنگ مي باشند. نمايندة عراق در سازمان ملل در پايان مصاحبه اش مدعي شد كه شيعيان عراق بيش تر از آن كه طرف‌دار دولت ايران باشند، از دولت عراق حمايت مي كنند.<ref>مأخذ 12، ص3، نيويورك ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 26/4/1361، مصاحبه دكتر "رجائي خراساني" با شبكه تلويزيوني سي.ان.ان. ،25/4/1361.</ref>
گفتني است كه گزارش گر تلويزيون قبل از اين مصاحبه، در توضيحاتي در مورد جنگ ايران و عراق گفت: «اين جنگ پس از جنگ جهاني دوم بزرگ‌ترين جنگ جهان است.» اين گزارش گر پس از بيان توضيحاتي در مورد تحولات گذشته جنگ عراق با ايران، مدعي شد كه عمليات اخير ايران با هدف سرنگوني صدام و تأسيس يك حكومت اسلامي در عراق انجام گرفته‌است. وي افزود كه ورود ايران به خاك عراق در بسياري از پايتخت هاي جهان از جمله در كشورهاي كويت و عربستان سعودي و حتي در واشنگتن نگراني هايي را به وجود آورده‌است؛ نگراني از گسترش جنگ به خليج فارس و توقف جريان صدور نفت از اين منطقه به جهان خارج، همچنين نگراني امريكا از حمله احتمالي ايران به كشورهاي ميانه‌رو و دوست امريكا در منطقه و اين‌كه امريكا در چنين وضعيتي چگونه به آن ها كمك خواهد كرد.<ref>مأخذ 25، صص 15و16، راديو صداي امريكا، 25/4/1361.</ref>
 
==  گزارش- 332 ==
 
عمليات رمضان همچنان مورد توجه رسانه هاي غربي است مطبوعات امروز امريكا با درج مقالاتي دربارة جنگ ايران و عراق، به تفسير پي آ مدهاي پيروزي ايران در جنگ و موضع دولت امريكا و اعراب در اين خصوص، پرداختند. روزنامه لوس‌آنجلس تايمز در تفسيري در مورد احتمال سقوط حكومت عراق براثر پيروزي ايران در جنگ و جانشيني يك حكومت طرف دار ايران در عراق، نوشت: «رژيم جديد عراق كه رژيم دوست رژيم [امام] خميني خواهد بود، خطر تازه اي براي اردن و مصر محسوب خواهد شد. و چنين رژيمي كه با سوريه و ايران همراه‌است، خطر عمده اي براي اسرائيل است، به خصوص كه ايران اخيراً اشاره هايي نيز به آزادي بيت‌المقدس داشته‌است.<ref>مأخذ 25، ص 13، راديو صداي امريكا، 285/4/1361، به نقل از روزنامه لوس‌آنجلس تايمز.</ref> همچنين رژيم هاي محافظه كار عربستان و كشورهاي ديگر حوزه خليج فارس نيز ايران ستيزه‌جو و بنيادگرايي اسلامي را خطر عمده اي براي ثبات خود مي دانند.»<ref>پيشين.</ref>
واشنگتن‌تايمز نيز در تفسيري در مورد وضعيت حكومت عراق نوشت: «صدام اگر بتواند جلوي حمله ايران را سد كند، مي تواند پايه هاي حكومت خود را استحكام بخشيده و حمايت عمومي را به دست آورد.» اين روزنامه سپس به نقل از ديپلمات هاي مقيم بغداد نوشته‌است كه اگر صدام بتواند بعد از جنگ هم بر سر كار باقي‌بماند، توان پرداخت غرامت درخواستي ايران را نخواهد داشت و تحت فشار شديد ناشي از افزايش هزينه هاي مالي و انساني ناشي از جنگ، وادار به كناره‌گيري از مقام خويش خواهد شد.<ref>مأخذ 25، ص7، راديو صداي امريكا، 25/4/1361، به‌نقل از "واشنگتن تايمز" از نيكوزيا.</ref>
روزنامه واشنگتن‌پست نيز نوشت: «دولت ريگان بايستي قادر باشد به كشور هاي دوست خود در منطقه اطمينان بدهد كه منافعش در برقراري ثبات و آرامش در خليج فارس است.»<ref>مأخذ 25، به نقل از واشنگتن پست.</ref>
نشريه "تايمز" چاپ لندن نيز، در مقاله اي طولاني به تجزيه و تحليل وضعيت جنگ ايران و عراق و عملكرد شوراي امنيت در اين جنگ و عمليات اخير ايران و همچنين سرنگوني صدام پرداخته‌است.
اين نشريه با اشاره به اقدامات شوراي امنيت سازمان ملل‌متحد در خصوص جنگ ايران و عراق و قطع‌نامه اخير اين شورا براي پايان دادن به جنگ، ابتدا به نقل از دكتر ولايتي نوشت: «كجا بوديد هنگامي كه حاكميت و اساس جمهوري اسلامي ايران توسط مزدوران عراقي در معرض تهديد قرارگرفته‌بود ؟ آيا از سوي سازمان عريض و طويل ملل يك كلمه در جهت محكوم كردن اين حمله وحشيانه ادا شد؟» تايمز سپس افزوده‌است: «بدبختانه سازمان ملل براي اين سؤالات كه از جانب آقاي ولايتي وزير خارجه ايران مطرح گرديد، پاسخ مناسبي ندارد. بي‌تفاوتي و بي كفايتي شوراي امنيت به هنگام آغاز جنگ در سپتامبر 1980، از بي‌شكوه ترين وقايع طول تاريخ اين شورا است. در آن زمان اجلاس شوراي امنيت با تأني قطع‌نامه اي را به تصويب رساند كه در آن درخواست آتش‌بس شده‌بود  ولي به خروج نيروهاي عراقي از خاك ايران در آن قطع‌نامه اشاره اي نشد.»
اين نشريه با اشاره به وظايف شوراي امنيت در منشور ملل‌متحد، افزوده‌است: «شوراي امنيت اگر وظايفش را بر اساس منشور جدي مي گرفت، بايد در جهت تحقق اين امر تلاش مي كرد، ولي چون شوراي امنيت موفق به برقراري سازش ميان دو كشور نشد و از سوي ديگر هم خاطر جمع شد كه اين جنگ به عرضه نفت در سطح جهاني لطمه شديدي نخواهد زد، به ادامه جنگ و خون‌ريزي رضايت داد.»
تايمز سپس با اشاره به تلفات شديد وارده به ايران و تخريب شهرها و روستاهاي متعدد و از دست دادن جوانان ايراني در اين جنگ، ادامه داده‌است: «با اين حال، جهان غرب با بي‌توجهي از كنار اين جنگ گذشته و به مسائل جزيي ديگر در بقيه نقاط جهان كه منافع‌شان در خطر بوده‌است، بيش تر از جنگ ايران و عراق حساسيت نشان داده‌است.»  در ادامه مقاله آمده‌است: «تاكنون ايران قرباني اصلي جنگ بوده‌است، بنابراين بايد شكايت ايران را به حق دانست حتي اگر حكام ايران تا حدودي به‌خاطر رفتار تحريك آميزشان در قبل از جنگ، قابل ملامت باشند، باز شكايت ايران به حق است.»<ref>مأخذ 12، ص11، لندن ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، به نقل از نشريه انگليسي "تايمز"، 26/4/1361.</ref>
روزنامه "لوموند" چاپ فرانسه نيز امروز با درج مقاله اي در مورد جنگ ايران و عراق، آثار و پي آمدهاي اين جنگ را بر بازار نفت بررسي كرده‌است: «شايد اين جنگ در كوتاه‌مدت از نظر تأمين نفت مورد نياز جهان، نگران‌كننده نباشد ولي در ميان‌مدت تغييرات و ناپايداري هاي عظيمي را در بازار جهاني نفت به وجود خواهد آورد. احتمالاً پيروزي ايران و خاتمه جنگ توسط اين كشور، مي تواند هر دو كشور را تحريك به توليد بيش تر جهت برپايي اقتصاد
رو به زوال خود نمايد و اين مسئله موجب كاهش قيمت ها خواهد شد.»
اين روزنامه سپس در مورد موضع دولت هاي عربي منطقه خصوصاً كويت و عربستان در برابر جنگ عراق با ايران، به نقل از ديپلمات هاي غربي نوشته‌است: «هيچ دليلي مبني بر اين كه كويتي‌ها يا سعودي ها قصد جنگيدن در كنار عراق را داشته باشند، در دست نيست. گفته‌مي شود كه بغداد از هنگام آغاز جنگ بيش از 35 ميليارد دلار كمك از كشورهاي خليج فارس دريافت كرده‌است.<ref>خبرگزاري جمهوري اسلامي، گزارش لحظه به لحظه عمليات رمضان و بازتاب آن در رسانه‌هاي گروهي جهان"، نشريه شماره 6، 26/4/1361، ص8، خرمشهر ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 25/4/1361.</ref>
 
==  گزارش- 333 ==
 
يك هيئت هفت نفره ايراني به منظور مذاكره با مقامات ژاپني دربارة شروع مجدد پروژه 2/3 ميليارد  دلاري پتروشيمي بندر امام خميني، وارد توكيو شد.<ref>مأخذ 10، ص16، واحد مركزي خبر، به نقل از آسوشيتدپرس.</ref>
قرار است اين هيئت با مقامات شركت ميتسوئي ژاپن و ديگر شركت هاي ژاپني مذاكره كند. آسوشيتدپرس از توكيو در اين‌باره اعلام كرد: «شركت ژاپني تأكيد كرده‌است كه براي پروژه پتروشيمي بندر امام پول بيش‌تري نمي‌پردازد. اين شركت در نظر دارد همچنين گروه مذاكره كنندة خود را اوايل ماه اوت روانه ايران كند تا پيرامون مشكلات اساسي كه بر سر راه آغاز مجدد اين پروژه قرار دارد با مقام‌هاي ايراني تبادل‌نظر كنند.»
اعضاء هيئت ايراني روز دوشنبه با مقام‌‌هاي شركت ميتسوئي كه دومين شركت بزرگ ژاپني و سرمايه‌گذار عمده پروژه است ملاقات خواهد كرد.<ref>مأخذ 12، ص18، خبرگزاري جمهوري اسلامي، به نقل از آسوشيتدپرس از توكيو، 26/4/1361؛ و: مأخذ 10، ص16.</ref> ( ضميمه دارد)
 
==  گزارش- 334 ==
 
يك ميني‌بوس حامل مسافر در راه روستاي "كرجو" از توابع سنندج، با يك مين كه اشرار مسلح در مسير كار گذاشته بودند، برخورد كرد و در اثر انفجار مين، 3 تن از سرنشينان ميني‌بوس شهيد و شش تن ديگر از جمله دو كودك مجروح شدند.<ref>مأخذ 11، ص13، سنندج ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي.‌، 25/4/1361.</ref>
در ادامه عمليات پاك‌سازي استان آذربايجان غربي از وجود اشرار مسلح، امروز پاك‌سازي محور صائين‌دژ ـ تكاب آغاز شد و نيروهاي شركت كننده در اين عمليات موفق شدند بيش از 15 كيلومتر از اين محور را پاك‌سازي كنند. به گزارش خبرگزاري جمهوري اسلامي، فرماندار مياندوآب با تأييد اين خبر افزود: «در اين عمليات با وارد آوردن تلفات سنگين به عناصر مسلح غيرقانوني، ارتفاعات حساس آغاجاري و منطقه قزكوريس پاك‌سازي شدند.»
در عمليات هماهنگ سمت تكاب نيز ارتفاعات سابخشت پاك‌سازي شد.<ref>مأخذ 11، ص12، اروميه ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 25/4/1361.</ref>
امروز همچنين روستاي "بانه‌ريز" از توابع شهرستان بانه در عمليات نيروهاي خودي پاك‌سازي شد. در اين عمليات، اشرار مسلح ناچار شدند از اين روستا بگريزند.<ref>مأخذ 12، ص15، سنندج ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 26/4/1361.</ref>
همچنين نيروهاي سپاه در يك عمليات غافل‌گيرانه توانستند مقر نظامي حزب دمكرات را در روستايي در حوالي سقز به محاصره درآورند و 4 تن از افراد آن را به هلاكت برسانند.<ref>دفتر سياسي سپاه، "رويدادها و تحليل"، نشريه شماره 44، 22/6/1361، ص19.</ref>
 

ضميمه گزارش شماره 333
پروژه پتروشيمي بندرامام خميني در سال 1973(1352) آغاز شد ولي در پي انقلاب ايران در اواخر سال 1978(1357) متوقف شد. ادامه پروژه در پي خروج هفتصد و پنجاه تكنسين ژاپني بر اثر آغاز جنگ ايران و عراق، متوقف‌شد.
وقتي كه ژاپني‌ها ايران را ترك كردند، هشتاد و پنج درصد پروژه تكميل شده‌بود.<ref>مأخذ 10، ص16.</ref>
 
 
 
== <big>منابع و مآخذ روزشمار 1361/04/25 </big> ==


{{پانویس}}  
{{پانویس}}  

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۷ فوریهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۲:۵۰

روزشمار جنگ سال 1361
1361.04.25
نام‌های دیگر بیست و پنج تیر
تاریخ شمسی 1361.04.25
تاریخ میلادی 16 ژوئیه 1982
تاریخ قمری 24 رمضان 1402





گزارش- 318

قرارگاه كربلا براي اجراي مرحله دوم عمليات رمضان، تغييراتي در مانور، منطقه عملياتي و سازمان رزم نيروها به وجود آورده: قرارگاه نصر عهده دار اجراي عمليات در منطقه قرارگاه فتح شد با اين تفاوت كه در مرحله اول، هدف عبور از پل اول كانال ماهي و نفوذ به عمق خاك عراق بود ولي در مرحله دوم، هدف اصلي گسترش سرپل به‌دست آمده در مرحله اول (حدفاصل دژ خودي تا جاده بوبيان ـ زيد) تا كانال ماهي است كه در صورت پيش روي، با استفاده از آب گرفتگي سمت چپ عمليات و با احداث خاك ريز در جنوب آن و نيز با تكيه بر خاك ريز كانال ماهي در جلو، از منطقه متصرفه پدافند كنند. براي اجراي عمليات، يگان هاي قرارگاه فتح در اختيار قرارگاه نصر گذاشته شده‌اند و شش قرارگاه فرعي هدايت عمليات را از شمال به جنوب به عهده دارند: نصر6 (تيپ17 و تيپ 2 از لشكر 92)، نصر1(تيپ عاشورا و تيپ 2 از لشكر 21 حمزه)، نصر4(تيپ 7 ولي عصر(عج) و تيپ 1 از لشكر 21 حمزه)، نصر7(تيپ 14 امام حسين(ع))، نصر8 (تيپ 25 كربلا).[۱] نيروها طبق زمان تعيين شده، در ساعت 21:40 وارد عمل شدند ولي دشمن با افزايش موانع دفاعي در دو روز گذشته ـ نظير احداث خاك ريزهاي فرعي، گسترش ميدان هاي مين و مين‌گذاري هاي جديد ـ سبب شد كه پيش روي نيروها در ساعات اوليه با مشكلات بسياري مواجه شود. تا آخرين ساعات امروز(ساعت 24) وضعيت كلي يگان هاي عمل‌كننده چنين بوده‌است: "نصر6" هر چند خط مقدم دشمن را شكسته، ولي مقاومت رده هاي بعدي و وجود موانع جديد، پيش‌روي آن را كند كرده‌است. طبق طرح، "نصر6" مأموريت دارد كه پس از شكستن خط دشمن و تصرف مثلث اول، از اين مثلث تا كانال ماهي خاك ريزي احداث كند.[۲] "نصر 1" نيز بايد هم در احداث خاك ريز به "نصر 6" ياري‌دهد هم با پنج كيلومتر پيش روي خود را به كانال ماهي برساند و در ضلع شرقي آن پدافند كند. "نصر 1" هر چند با تأخير حركت كرد ولي شروع موفقي داشت: نيروهاي تيپ31 عاشورا (از سپاه) با آن‌كه "تيپ 2" از لشكر 21 حمزه (ارتش) از خط خودي جلوتر نيامد و با وجود وسعت ميدان هاي مين و خاك ريزهاي فرعي جديد، توانسته‌اند خط دشمن را بشكنند.[۳] "نصر 4" در ساعت مقرر از جناح راست "نصر 1" وارد عمل شده و در مرحله اول با شكست خط دشمن چندين كيلومتر پيش روي كرده‌است، اما با افزايش تدريجي مقاومت دشمن در عمق، ناچار نيروهاي جديدي براي ادامه پيش روي اعزام شده‌اند. در جناح چپ "نصر4"، "نصر7"(تيپ14 امام حسين(ع)) هست كه مأموريت دارد قسمت‌هايي از شرق كانال ماهي را تصرف كند و در صورت امكان، در آن سوي كانال، سرپل بگيرد. "نصر 6" همانند مرحله اول با پيش روي سريع، در كمترين زمان به كانال ماهي رسيده و بسياري از تانك‌هاي دشمن را منهدم كرده‌است.[۴] "نصر 8"(تيپ 25 كربلا) از جناح چپ "نصر 6" در ساعت مقرر وارد عمل شده‌است و هرچند براثر برخورد به ميدان هاي تازة مين، پيش روي آن كند شد، ولي پس از گذر از ميدان مين، تانك هاي فراواني را از دشمن منهدم كرده‌است.[۵] قبل از شروع مرحله دوم عمليات رمضان، دشمن در محورهاي مختلف عمليات چند پاتك انجام داد، از جمله در ساعت 7:30 در محدودة قراگاه فجر كه با دفاع هوشيارانة نيروهاي خودي، دشمن ناكام به عقب گريخت و پنج خودرو سالم نيز بر جاي گذاشت. در ساعت 13 نيز از همين منطقه پاتك شد كه با مقاومت نيروهاي خودي، دشمن 10 تانك، نفربر و خودرو از دست داد و بار ديگر عقب‌نشيني كرد.[۶]

گزارش- 319

در پي اجراي عمليات رمضان، دشمن براي كاهش فشار رزمندگان ايراني، امروز علاوه بر حمله زميني به قصرشيرين و منطقه دهلران، نماز جمعه همدان و تأسيسات خارك را نيز بمباران كرد. امروز نيروهاي پياده و زرهي عراق قصرشيرين را مورد حمله قراردادند. به گزارش فرمانده منطقه 7 سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، يك گردان نيروي پياده دشمن با پشتيباني يك گردان تانك در ساعت 1 بامداد امروز براي تصرف مجدد قصرشيرين، به اين شهر حمله كردند كه با واكنش سخت نيروهاي خودي روبه‌رو شدند و پس از دادن تلفات و خساراتي، به عقب گريختند. از نيروهاي دشمن در اين حمله شماري كشته يا زخمي و 12 تن اسير شدند؛ چند تانك و نفربر و خودروي آن ها نيز منهدم شد.[۷] اسيران عراقي اهداف حمله به قصرشيرين را چنين برشمردند: گرفتن اسير از نيروهاي ايراني؛ جلوگيري از انتقال رزمندگان ايراني مستقر در غرب به منطقه جنوب؛ تصرف مواضع نيروهاي ايراني و قطع ديد و آتش آنان از مناطق "بانميل" و "خانقين".[۸] همچنين نيروهاي پياده عراق مواضع نيروهاي خودي در منطقه دهلران، بيات را مورد حمله قراردادند. به گزارش خبرگزاري جمهوري اسلامي، اين حمله با پايداري نيروهاي خودي به شكست انجاميد.[۹] در اين درگيري دو ساعته، 150 تن از نيروهاي پياده عراق شركت داشتند كه 8 تن از آنان كشته و تعدادي مجروح و 15 تن نيز اسير شدند، همچنين تعدادي سلاح سبك دشمن به غنيمت گرفته شد. در اين درگيري ها دو تن از نيروهاي خودي نيز به شهادت رسيدند.[۱۰] در حمله هواپيماهاي عراقي در ساعت 9:35 صبح امروز به خارك، در دو منطقه اين جزيره انفجاراتي روي داد كه در يك مورد يك تانكر 140 هزار بشكه اي و يك كشتي آتش گرفتند و از بين رفتند. معاون منطقه و مسئول سكوهاي دريايي خارك در ادامة اين خبر افزود: «بلافاصله با كمك اكيپ هاي آتش‌نشاني شركت ملي نفت فلات قاره و نيروي دريايي و همكاري ارگان ها و نيروهاي نظامي و مردم براي خاموش كردن آتش اقدام شد و در ساعت 17 امروز پس از 5/7 ساعت تلاش، حريق مهار شد.»[۱۱] راديو صوت‌الجماهير با پخش اطلاعيه نظامي 779 عراق، حمله به خارك را تأييد كرد. در بخشي از اين اطلاعيه آمده‌است: «در پاسخ به اقدامات و حملات ايران به شهرها و تأسيسات ما بود كه بندر خارك ايران بمباران و به طور مستقيم و مؤثر مورد اصابت قرار گرفته‌است و بدين مناسبت بار ديگر هشدار خود را به ايران تكرار كرده و مي گوييم كه در صورت بمباران هر روستا يا شهر و يا تأسيسات غير نظامي عراقي، ما دو برابر آن را تلافي خواهيم‌كرد.»[۱۲] دشمن همچنين محل برگزاري نماز جمعه و مراسم روز قدس و مناطق مسكوني شهر همدان را در چند نوبت بمباران كرد. در اين بمباران ها ـ كه از ارتفاع بسيار بالا انجام گرفت ـ 93 تن از مردم شهيد و 590 تن ديگر مجروح شدند.[۱۳] به گزارش خبرگزاري جمهوري اسلامي، بسياري از شهدا، كودكان شيرخوار و زنان بودند كه تنها يك يا دو عضو برخي از آنان به‌دست آمده‌است![۱۴] همچنين امروز هواپيماهاي عراقي در چند نوبت به آسمان باختران، سومار و اسلام آباد غرب تجاوز كردند[۱۵] اما فقط در يك مورد توانستند حوالي شهر باختران را بمباران كنند كه خسارات و تلفات عمده اي وارد نشد.[۱۶] در ايلام نيز در جريان يك نبرد نابرابر هوايي كه بين يك جنگنده اف ـ4 نيروي هوايي ارتش جمهوري اسلامي ايران با دو هواپيماي عراقي درگرفت، جنگندة اف ـ4 سقوط كرد، اما دو خلبان آن سالم در منطقه خودي فرود آمدند.[۱۷] شهرهاي آبادان و خرمشهر نيز امروز هدف آتش شديد توپخانه دوربرد عراق بودند، براثرگلوله باران اين دو شهر، 4 تن از مردم شهيد و 15تن مجروح شدند، خساراتي نيز به مناطق مسكوني، بيمارستان ها، مساجد و تأسيسات نفتي آبادان وارد شد.[۱۸]

گزارش- 320

به تلافي بمباران ها و گلوله باران هاي مناطق مسكوني شهرهاي ايران، امروز تأسيسات اقتصادي و مناطق نظامي عراق در شهرهاي "بصره"، "خانقين"[۱۹] و "زرباطيه"با توپخانه خودي گلوله‌باران شد.[۲۰] براثر شدت آتش توپخانه ايران در مناطق اقتصادي بصره، كليه اجناس گمرك "بصره" و "ماركيل" به وسيله كارگران مصري و سوداني به مناطق امن برده شد.[۲۱]

گزارش- 321

با آغاز دور جديدي از جنگ، دولت هاي عرب منطقه كمك هاي نظامي تازه اي روانه عراق كرده‌اند. كويت كه همچنان در بندرهاي خود محمولات نظامي را براي عراق تخليه و حمل مي‌كند، امروز نيز يك فروند كشتي به نام "الفير" حامل تجهيزات نظامي براي عراق را در ساحل خود جاي داد.[۲۲] از كويت همچنين شش دستگاه خودرو حامل تجهيزات نظامي به عراق فرستاده شد.[۲۳] نشريه واشنگتن‌پست نيز از قاهره گزارش داده‌است كه دولت مصر نيز با هزينه امارات متحده عربي تجهيزات فراوان نظامي به ارزش400 ميليون دلار به عراق فرستاده‌است. اين تجهيزات عبارتند از: انواع مهمات،لوازم يدكي تانك هاي تي ـ 62 ساخت شوروي و موشك‌هاي ساخت انگليس. اين موشك ها نخستين بار است كه در اختيار عراق گذاشته شده‌است. واشنگتن پست افزوده‌است: «هر چند صدام حسين در نامه مارس خود به دولت مصر، نياز عراق به افراد تعليم‌ديدة نظامي را مطرح ساخته‌بود ، با اين‌حال مقامات مصري ضمن اعلام آمادگي براي ارسال انواع تجهيزات نظامي به عراق، اظهار داشته‌اند كه سربازان مصري وارد جنگ نخواهند شد.»[۲۴]

گزارش- 322

همانند روزهاي گذشته امروز نيز عمليات رمضان به عنوان اولين يورش زميني ايران براي ورود به خاك عراق، بازتاب گسترده اي در رسانه هاي غرب داشت كه نمونه هايي از رسانه هاي امريكا، انگليس، آلمان، رژيم صهيونيستي، يونان، اروپاي شرقي و كشورهاي خاورميانه نقل مي شود. روزنامه "واشنگتن‌پست" امروز به نقل از مقام هاي برجسته امريكايي نوشت: «دولت ريگان نسبت به مشكلاتي كه پيروزي نيروهاي ايراني مي تواند به بار آورد به شدت احساس نگراني مي‌كند. به گفته آنان چنين رويدادي ممكن است بنيادگرايي اسلامي منطقه را تقويت كند و ديگر كشورهاي حاشيه خليج فارس را در معرض خطر قراردهد و موجبات سقوط صدام‌حسين را نيز فراهم آورد.»[۲۵] راديو امريكا به نقل از منابع عرب و امريكايي پيش‌بيني كرده‌است كه ايران در هفته آينده به تهاجم بزرگ‌تري در مناطق شمال عراق دست خواهد زد.[۲۶] مطبوعات انگليس نيز از "عمليات رمضان" به عنوان آغاز دوره جديدي در جنگ 22 ماهه ايران و عراق كه در آن ابتكار عمل به دست ايران خواهد بود، يادكردند. روزنامه "فايننشال‌تايمز" چاپ لندن، امروز نوشت: «در شش ماه گذشته موقعيت نظامي به تدريج عليه رژيم بغداد تغييركرد و حملات ايران پس از 2 ماه از شروع جنگ، عليه نيروهاي عراقي آغاز گرديد. اين عمليات زنگ خطر را عليه دولت هاي محافظه كار و توليدكننده نفت به صدا درآورده‌است.» اين روزنامه سپس افزوده‌است كه حملات ايران وحشت عجيبي را بر صنعت‌نفت حاكم كرده‌است.[۲۷] شبكه اول تلويزيون آلمان با پخش خبر عمليات رمضان گفت:«اشتباه صدام در حمله به ايران نه تنها امروز وي را شديداً نگران كرده‌است، بلكه قدرت ايران همسايگان را نيز در خليج(فارس) به لرزه‌انداخته‌است.» اين شبكه تلويزيوني پس از نمايش كاريكاتور تبليغاتي تلويزيون عراق كه نشان‌دهندة نابودي ايران به وسيله تانك هاي عراقي بود، صحنه هايي از آموزش هاي نظامي بسيجيان ايراني و ويرانه هاي به‌جامانده از هجوم ارتش صدام به خرمشهر را نشان داد و گفت كه نيروهاي ايراني براي تنبيه حكومت عراق وارد خاك اين كشور شدند و ارتش عراق را كه با سوء استفاده از اوضاع نابسامان بعد از انقلاب ايران، به ايران حمله كرده‌بود ، درهم شكستند و به عقب‌نشيني واداشتند. اين تلويزيون در تحليلي از وضعيت نظامي ايران گفت: «بار اصلي جنگ در ايران به دوش بسيجيان جوان است؛ جواناني كه به فرمان [امام] خميني به جبهه مي روند و براي آن ها مسئله مرگ از نظر فلسفي حل شده‌است و شهادت براي آنان داراي ارزش مثبتي است. آنان بدون ترس از ميادين مين عبور مي كنند و به نيروهاي عراقي يورش مي برند .»[۲۸] سخن گوي وزارت خارجه حكومت صهيونيستي اسرائيل در واكنش به عمليات رمضان گفت: «اين اوضاع خاورميانه را پيچيده تر كرد.» وي انگيزه ايران از اين حمله را سرنگوني رژيم عراق اعلام كرد.[۲۹] مطبوعات يونان خبر ورود نيروهاي ايراني به عراق را در صفحات اول خود با عنوان هاي درشت چاپ كردند. اين مطبوعات، براندازي حكومت صدام و آزادسازي قدس را از اهداف اين عمليات برشمردند.[۳۰] مطبوعات و راديو تلويزيون آلمان شرقي با پخش خبر آغاز عمليات نيروهاي ايراني در خاك عراق، به نقل از خبرگزاري عراق ادعا كردند كه اين عمليات با شكست مواجه شده‌است.[۳۱] تلويزيون چكسلواكي ضمن نمايش يك فيلم هفت دقيقه اي از جنگ ايران و عراق، اين جنگ را به سه مرحله تقسيم كرد: حمله عراق، دفاع ايران و بازپس‌گرفتن سرزمين هاي اشغالي ايران. اين تلويزيون دلايل ايران براي ورود به خاك عراق را خارج كردن شهرهاي مرزي خود از تيررس توپخانه عراق ذكر كرد. روزنامه "پراوو" ارگان حزب حاكم چكسلواكي نيز با درج قسمتي از پيام امام به مردم عراق و تأكيد ايران بر دريافت غرامت از عراق، اخبار عمليات رمضان را چاپ كرده‌است.[۳۲] تلويزيون مجارستان وضعيت فعلي صدام را براثر حمله رزمندگان ايران، همانند آخرين روزهاي حكومت محمدرضا شاه دانست و افزود كه در حال حاضر شمار اندكي از مردم عراق به صدام وفادار مانده‌اند. روزنامه هاي اين كشور نيز اخبار عمليات رمضان را با عنوان هاي درشت چاپ كردند، مانند "حمله ايران به عراق پس از 2 ماه جنگ" و "نيروهاي ايراني وارد عراق شدند".[۳۳] روزنامه الجزايري "الشعب" نيز با اعلام خبر حمله ايران به خاك عراق، در مقاله اي نوشت: «اين جنگ باعث تحليل رفتن توان عراق و ايران در مقابل رژيم صهيونيستي شد و جبهه همبستگي عربي و اسلامي با شروع اين جنگ آسيب ديد.»[۳۴] روزنامه هاي امروز آرژانتين با عنوان هايي چون "حمله ايران به خاك عراق" ـ كه درشت نوشته شده‌بودند ـ اخبار عمليات رمضان را چاپ كردند.[۳۵] راديو، تلويزيون و مطبوعات سوريه درباره عمليات ايران در خاك عراق سكوت اختيار كرده‌اند. به گزارش خبرگزاري جمهوري اسلامي از دمشق، فقط راديو دمشق در يكي از بخش هاي خبري خود به‌طور خلاصه و به نقل از راديو تهران خبر حمله ايران را پخش كرد و در بخش‌هاي ديگر هيچ اشاره به آن نكرده‌است.[۳۶]

گزارش- 323

با آن كه نتايج قطعي عمليات رمضان هنوز مشخص نشده‌است، سخنان و اقدامات برخي مقام هاي كشورها نشان‌دهندة حساسيت آن ها به حفظ حاكميت عراق و ناخشنودي آن ها از پيروزي ايران است. رئيس كميته روابط خارجي مجلس نمايندگان امريكا در پي اين عمليات ايران، پيشنهاد كرد كه امريكا سلاح هاي مورد نياز عراق را از طريق كشورهاي حوزه خليج فارس تأمين كند.[۳۷] همچنين "باري گلدواتر" سناتور جمهوري‌خواه، گفت: «جنگ ايران و عراق خطر بزرگي را به ما گوش‌زد مي كند: چنانچه ايران در اين نبرد پيروز شود، تمام خاورميانه درگير يك جنگ تمام عيار خواهد شد كه ممكن است به يك جنگ جهاني نيز تبديل شود.» وي افزود: «امريكا بايد آماده باشد كه به كمك كشورهاي عرب دوست در اين منطقه بشتابد.»[۳۸] خبرگزاري فرانسه نيز درباره اوضاع فعلي جنگ گزارش داد: «عمليات اخير نيروهاي ايران در خاك عراق كه بيانگر تغيير روشن وضعيت نظامي جنگ به نفع ايران پس از 22 ماه نبرد است، دولت مردان امريكا يي را به وحشت انداخته‌است. آنان با نگراني تمام از به مخاطره افتادن منافع خود در اين منطقه، تحولات اخير در جنگ ايران و عراق را به دقت تحت نظر دارند.»[۳۹] روزنامه "كريستين ساينس مانيتور" در اين باره نوشت: «دولت ريگان با اين كه موضع بي طرفانه را حفظ كرده ولي تلويحاً گفته‌است كه در صورت لزوم به اقداماتي در اين منطقه مبادرت خواهدكرد.» [۴۰] فرانسه در پي عمليات رمضان، حمايت خود را از دولت عراق در جنگ عليه ايران، اعلام كرد. "كلودشسون" وزيرخارجه فرانسه، در ديدار با وزير امورخارجه عراق گفت: «فرانسه حمايت خود را در جنگ از عراق نشان داده‌است. به نظر فرانسه هرگونه تهديد عليه وحدت ملي عراق، تهديدي بي‌چون و چرا عليه ثبات منطقه خاورميانه‌است.»[۴۱]

گزارش- 324

به گزارش خبرگزاري يونايتدپرس، كشور مصر به كانون فعاليت هاي دولت هاي عربي و امريكا براي مخالفت با ايران و حمايت از رژيم عراق تبديل شده‌است. "مبارك" رئيس حكومت مصر، در واكنش به عمليات ايران در خاك عراق، صريحاً اعلام كرد كه كشورش در حد توانايي خود به عراق كمك مي كند تا از خودش دفاع كند. وي گفت مصر مخالف تصرف عراق به دست نيروهاي ايران است. مبارك در ادامه سخنان خود از كشورهاي عربي خواست تا براي رويارويي با خطر جنگ خليج (فارس) و تأمين ثبات و امنيت در اين منطقه، با هم متحد شوند. خاطرنشان مي شود كه وي چندي پيش به ايران اخطار كرده‌بود كه وارد خاك عراق نشوند و افزوده‌بود : «مصر بازي با امنيت كشورهاي عرب حوزه خليج (فارس) را تحمل نمي كند.» خبرگزاري يونايتدپرس از قاهره گزارش داده‌است كه حسني مبارك امروز پيامي را از سلطان قابوس (سلطان عمان) دريافت كرده‌است. هر چند متن پيام فاش نشده‌است ولي پيش‌بيني مي‌شود محتواي پيام در خصوص تحولات جديد در جنگ ايران و عراق بوده باشد. همچنين "كمال حسن علي" وزير خارجه مصر، پيامي در مورد نظر دولت امريكا دربارة جنگ خليج فارس از "والتر استوسل" معاون وزير خارجه امريكا دريافت كرده‌است.[۴۲]

گزارش- 325

به گزارش خبرگزاري جمهوري اسلامي از الجزيره، در پي ورود نيروهاي ايران به خاك عراق، دبيركل جامعه عرب تلاش هاي وسيعي براي حمايت از عراق و برقراري آتش‌بس در جنگ ميان دو كشور آغاز كرده‌است. وي با سفيران كشورهاي امريكا، شوروي، انگلستان، آلمان فدرال، پاكستان، ژاپن و عراق، الجزاير، تركيه و سوريه در تونس ديدار و با آنان درباره آخرين تحولات جنگ ايران و عراق گفت‌وگو كرده‌است. دبيركل جامعه عرب در اين ديدارها با اشاره به نقش مهمي كه امريكا و شوروي مي توانند در برقراري آتش‌بس ميان دو كشور داشته باشند، بر لزوم حفظ صلح بين دو كشور براساس حق حاكميت دو طرف، تأكيد كرده‌است.[۴۳] از سوي ديگر، روزنامه "الجزيره" چاپ عربستان، با درج اين خبر افزوده‌است كه در اين ديدارها نامه هايي را براي سران كشورها تحويل سفيران داده‌است و در آن ها نگراني خود را از عواقب حمله ايران به سرزمين يكي از اعضاي اتحاديه كشورهاي عربي اعلام كرده و از آنان خواسته‌است تا از تهاجم ايران، خصوصاً پس از اين‌كه دولت عراق از خاك ايران عقب‌نشيني كرده‌است، جلوگيري كنند. وي از همه اين كشورها خواسته‌است تا با احترام به حاكميت و تماميت ارضي ايران و عراق، تمام تلاش هاي خود را براي خاتمه دادن به اين جنگ به‌كار گيرند.[۴۴] نخست وزير مالزي نيز با ارسال پيام هاي جداگانه اي براي دولت مردان ايران و عراق خواستار خاتمه جنگ شده‌است. خبرگزاري فرانسه به نقل از خبرگزاري "برنام" از كوالالامپور گزارش داد كه "ماهاتير محمد" نخست‌وزير مالزي، با ارسال پيام هايي براي آقاي "ميرحسين موسوي" نخست‌وزير ايران و صدام رئيس‌جمهور عراق، از شروع مجدد درگيري بين اين دو كشور اظهار نگراني كرده و خواستار پايان دادن به اين درگيري ها شده‌است.[۴۵] همچنين رئيس حكومت نظامي بنگلادش از شروع مجدد درگيري در جنگ ايران و عراق اظهار نگراني كرده‌است. وي در پيامي كه امروز توسط وزير امورخارجه كشورش در جلسه اضطراري دفتر هماهنگي جنبش عدم‌تعهد به رئيس‌جمهور قبرس تسليم شد، ضمن ابراز نگراني از تحولات اخير در جنگ ايران و عراق، از جنبش عدم‌تعهد خواسته‌است كه از دولت‌هاي ايران و عراق بخواهد كه بي‌درنگ به درگيري ها پايان دهند تا در نتيجه جنبش عدم‌تعهد بتواند تمام توجه خود را به تهديدات اسرائيل معطوف دارد.[۴۶] "فاروق قدومي" رئيس بخش سياسي سازمان آزادي‌بخش فلسطين، در مصاحبه اي با روزنامه فرانسوي "ليبراسيون"، در مورد تأثير تحولات اخير جنگ ايران و عراق بر بحران كنوني لبنان، گفت: «جنگ ايران و عراق نتايج منفي بر بحران لبنان خواهد داشت.» وي افزود اين جنگ توجه جهانيان را به خود معطوف كرده و حكومت صهيونيستي را به ادامه جنگ در لبنان ترغيب خواهدكرد.[۴۷]

گزارش- 326

هم زمان با ديدار دبيركل سازمان ملل‌متحد از يوگسلاوي، مجلس و دولت اين كشور مجدداً بر تشكيل كنفرانس سران عدم‌تعهد در بغداد تأكيد كرد. كميسيون روابط خارجي مجلس يوگسلاوي در بيانيه اي خواستار رفع موانع و ايجاد وضعيت لازم براي موفقيت هفتمين كنفرانس سران غيرمتعهد در بغداد، شد. اين كميسيون همچنين ضمن ابراز نگراني شديد از ادامه جنگ بين ايران و عراق، بر لزوم خاتمه آن و لزوم حل و فصل مسالمت آميز كليه اختلافات دو طرف تأكيد كرده‌است. وزيرخارجه يوگسلاوي نيز در سخناني در مجلس اين كشور گفت: «بايد كنفرانس سران كشورهاي غيرمتعهد در بغداد در اوايل سپتامبر برگزار گردد.» دبيركل سازمان ملل نيز در ديدار با رهبران يوگسلاوي از تشديد درگيري ها در جنگ ايران و عراق ابراز نگراني كرده‌است.[۴۸]

گزارش- 327

امام خميني به مناسبت روز جهاني قدس پيامي خطاب به ملت هاي مسلمان صادر كرد. اصلي ترين موضوع اين پيام، دعوت مردم كشورهاي اسلامي به ايستادگي در برابر حكومت اشغال‌گر قدس و مجبور كردن حاكمان خود براي مقابله با سياست هاي امريكا و اسرائيل است. همچنين نقش كشورهاي وابسته در پشتيباني از عراق، اصلي بودن جبهه عراق براي جمهوري اسلامي، سوء استفاده ابرقدرت ها از سازمان ملل، فارغ شدن از جنگ با عراق شرط اصلي براي كمك به فلسطين، از جمله محورهاي مهم پيام امام بود. «مصيبت و تأسف و غم و درد براي ابتلاء مسلمانان به حكومت هاي خود فروخته و دل‌باخته به ابرقدرت امريكا و چشم بسته به فرمان دشمنان اسلامي و مسلمانان است. اينان براي مخالفت با جمهوري اسلامي و كمك هاي نظامي و تسليحاتي و مادي و معنوي به صدام ـ كه اسلام را دشمن خود مي داند ـ عذرهايي مي تراشيدند و مسئله فارس و عرب را بر خلاف دستورات اسلام و قرآن مجيد پيش مي آوردند و در بوق هاي تبليغاتي و مطبوعات در خدمت ابرقدرت‌ها، پشتيباني اسرائيل از ايران را با دروغ شاخ دار بهانه مي كردند. امروز كه اسرائيل به يك كشور مسلمان عربي حمله نموده و مسلمانان را به خاك و خون مي كشد، چه عذري در خفقان مرگ بار خود دارند؟ چه عذري در پيشگاه خدا و ملت هاي اسلامي در كمك به اسرائيل و ارباب جنايت‌كارش دارند؟ چه عذري در تعقيب پيشنهاد ذلت‌بار "كمپ ديويد" و "طرح فهد" دارند؟ چه عذري در سازش با اين جانيان با لذات و خون خواران حرفه اي دارند؟ و يا اسرائيل با اسرائيلي كه به بهانه دروغين دادن اسلحه به جمهوري اسلامي به كمك صدام شتافتند و به دشمني با ما براي نجات حزب بعث عفلقي يقه پاره مي كردند، تفاوت كرده‌است؟ ‌ملت ايران به پيروي از قرآن كريم و اسلام بزرگ، راه چاره را يافت و رژيم امريكايي پهلوي را پس از فريادها و اعتصاب ها با مشت و دندان در مقابل تانك ها و مسلسل ها از پاي درآورده و با صدام جنايت‌كار و حزب مشرك او را با ايمان و قيام الله از پاي درآورد و صدام بلند پرواز را كه لاف سرداري قادسيه مي زند، به دريوزگي و ذلت كشاند و تمام توطئه ها را با هدايت الهي در نطفه خفه كرد و اكنون نيز از پاي نمي نشيند تا آنچه از روز اول به عنوان غرامت و براي تأديب مجرم خواست، جامه عمل پوشد و تصميمات شوراي امنيت و سازمان هاي بي‌ارزش را جز ورق پاره هايي در خدمت وتوكنندگان نمي داند. ملتي كه ابرقدرت امريكا را از كشور بقيه الله ـ ارواحنا لمقدمه الفدا ـ با ذلت و خواري راند و نفت و خزاين خود را از حلقوم آن بيرون كشيد، از طبل هاي تو خالي سازمان هاي ساخته آن نمي‌ترسد و اين ملت و دولت پيرو آن، همان‌گونه كه كراراً اعلام نموده‌اند، خواست هاي مشروع خود را از صدام و حزب عفلقي مي گيرند و براي احقاق حق مشروع خود، به هر اقدامي دست مي‌زنند. "بلغ ما بلغ". تكليف ملت ها در آستانة روز قدس و آستانة سال‌روز شهادت بزرگ انسان تاريخ بشريت، آن است [كه] در اجتماعات و راه پيمايي هاي خود از دولت هاي خويش به طور جدي بخواهند كه با قدرت نظامي سلاح و نفت در مقابل امريكا و اسرائيل به مقابله برخيزند و اگر گوش نكردند و اسرائيل جنايت كار را كه تمام منطقه حتي حرمين شريفين را تهديد مي كند و هم اكنون عمق خواسته هاي او واضح شده‌است، تأييد كردند، با فشار و اعتصابات و تهديد، آنان را مجبور به عمل كنند. ايران همان گونه كه اعلام كرد جز از راه عراق و بركناري حكومت حزب بعث نمي تواند اقدامي مؤثر كند و پس از حصول خواسته هاي مشروع خود، داوطلب است كه خيلي بيش تر از حال در كنار ساير مسلمانان و به ويژه ملت ها و دولت هاي عربي در نبرد با اسرائيل تشريك مساعي نمايد و به عنوان يكي از قدرت هاي بزرگ مسلمان منطقه، با قدرت هاي ديگر منطقه بسيار كوبنده تر از اين زمان در نبرد با اسرائيل همكاري كند.»[۴۹]

گزارش- 328

"ميرحسين موسوي" نخست‌وزير جمهوري اسلامي ايران، امروز در سخناني در مراسم روز قدس، قبل از خطبه هاي نماز جمعه تهران، با اشاره به قطع‌نامه اخير شوراي امنيت سازمان ملل درخصوص جنگ تحميلي عراق عليه ايران و تشكيل كميسيون حقوق بشر سازمان ملل براي رسيدگي به وضعيت حقوق بشر در ايران، از اين اقدامات به عنوان توطئه سازمان هاي بين‌المللي نام برد و افزود: «سازمان ملل‌متحد پس از آن همه مدت كه از تجاوز صدام به ايران اسلامي مي‌گذرد تازه بيدار شده‌است و شوراي امنيت تشكيل داده و از ما خواسته‌است كه با رژيم عفلقي صدام وارد مذاكره شويم و اعلام آتش‌بس كنيم! و كميسيون حقوق بشر سازمان ملل نيز تشكيل جلسه داده‌است تا به اصطلاح خود، اعمال رژيم جمهوري اسلامي ايران را بررسي كند! اين كميسيون ادعانامه صادركرده‌است كه "چرا در ايران جنايت‌كاراني چون هويدا و نصيري را اعدام مي كنند"! علي‌رغم تشكيل تمام اين كميسيون ها، ملت ما لحظه اي در مبارزه با ايادي امريكا درنگ نخواهدكرد. اين ملت حاضر نيست در حالي كه زير سنگين ترين فشارهاي دشمنان مقاومت كرده‌اند، در برابر شعارهاي دروغين سازمان‌هاي بين‌المللي امريكايي سر خم‌كند.» وي ادامه داد: «اين اقدامات توطئه امريكاست كه از طرفي مي خواهد با حمايت از جنايت‌كاران به آن ها توان و جرأت دوباره اي دهد و از طرف ديگر از گسترش انقلاب اسلامي جلوگيري كند و ملت ما را دچار ضعف كند، در حالي كه مردمي كه اين قدر شهيد داده‌اند، در برابر اين مسائل سر خم نخواهند كرد . . . چشم بستن به مصالح اسلام و مسلمانان جهان و روي آوردن به مصالح ملي، خيانت است و باعث خفقان انقلاب ما خواهد شد. روز قدس تنفس‌گاه انقلاب ماست؛ ما با اين روز، خود را به جهان اسلام و يك ميليارد مسلمان پيوند مي زنيم و نداي خود را به گوش جهانيان مي‌رسانيم.»[۵۰] در ادامه، آقاي شيخ محمد يزدي امام جمعه موقت تهران، در خطبه دوم نماز جمعه با اشاره به اولويت جنگ، در مورد اعزام نيرو به جبهه ها گفت: «رفتن به جبهه واجب كفايي است و اگر نيرو به‌اندازه كافي تأمين نشود، همه ما بايد به جبهه برويم و بجنگيم.» وي با اشاره به روز جهاني قدس تأكيد كرد: «جهت آزادي قدس فقط بايد عراق در بند را آزاد كرد. ما همه نيروي خود را جهت آزاد كردن قدس بايد به كار گيريم.» امام جمعه موقت تهران در واكنش به اظهارات ريگان رئيس‌جمهور امريكا مبني بر به خطر افتادن منافع امريكا در منطقه خليج فارس بر اثر شدت گرفتن جنگ ايران و عراق، گفت: «منافع شما نه تنها امروز بلكه از زمان پيروزي انقلاب، در اين منطقه به خطر افتاده و ان‌شاءالله به‌زودي با بيرون راندن نيروهاي امريكايي از منطقه، مردم منطقه خواهند توانست براي خود تصميم بگيرند.» وي در ادامه سخنان خود با اشاره به قطع‌نامه اخير شوراي امنيت گفت: «ملت ايران نه تنها سازماني را كه در آن حق وتو حاكم است قبول ندارد، بلكه به قطع‌نامه هاي آن نيز احترام نمي‌گذارد.»[۵۱]

گزارش- 329

آقاي علي‌اكبر ولايتي وزير امورخارجه كه در "نيكوزيا" پايتخت قبرس به سر مي برد، در يك كنفرانس خبري به پرسش هاي خبرنگاران درباره مسائل مختلف جنگ تحميلي و مقابله با تجاوزات حكومت صهيونيستي به لبنان، پاسخ داد. وي در مورد هدف ايران از عمليات رمضان گفت: «هدف جمهوري اسلامي از عمليات اخير، مقابله با آتش توپخانه عراق و جلوگيري از بمباران شهرهاي جنوبي ايران است ... ما در نهايت حقوق خودمان را مي خواهيم.» در پاسخ به پرسش خبرنگاري درباره اين‌كه "يكي از شرايط ايران براي پايان دادن به جنگ، سقوط صدام است"، ولايتي گفت: «الزاماً سقوط صدام جزو شرايط ما نبوده و نيست، اين تنها توصيه اي است به مردم عراق كه آزادي و نجات آن ها و سربلندي شان در گرو سرنگوني رژيم كنوني عراق مي باشد.» ولايتي در پاسخ به پرسش يك خبرنگار انگليسي در مورد گرفتن غرامت از عراق، گفت:«ما براي پرداخت خسارات وارده به ملت خود از سوي عراق، همچنان اصرار داريم.» پرسش يكي از خبرنگاران در مورد امكان مذاكره بين وي و وزير خارجه عراق دربارة جنگ بود و آقاي ولايتي پاسخ داد: «نه ملت ما به اين عمل راضي است و نه دولت ما قصد دارد كه با وزير خارجه دولت متجاوزي كه حقوق ما را پايمال كرده و بخش بزرگي از ميهن ما را ويران ساخته و 2 ميليون نفر از مردم ما را آواره ساخته‌است، بر سر ميز مذاكره بنشيند.» وي شايعه اسلحه خريدن ايران از اسرائيل را تكذيب كرد و افزود: «اين مسئله يكي از سلاح هاي تبليغاتي مشترك امريكا و اسرائيل عليه نظام جمهوري اسلامي است.» خبرنگاري پرسيد: «حمايت ايران از فلسطينيان چگونه خواهد بود؟» وزير خارجه ايران پاسخ داد:«ما به صورت سياسي، نظامي و اقتصادي از فلسطينيان پشتيباني مي كنيم و در هركجا كه جمعي براي احقاق حقوق ملت فلسطين تشكيل يافته، حضور داشته ايم و همواره از ملت فلسطين حمايت كرده ايم و در رابطه با تجاوزات اخير رژيم صهيونيستي به لبنان، ما ضمن محكوم كردن آن، براي جلوگيري از اين تجاوز نيروهايي به لبنان اعزام كرده ايم تا به كمك مردم لبنان، سوريه و فلسطين بشتابند.»[۵۲]

گزارش- 330

در حاشيه اجلاس دفتر هماهنگي وزيران خارجه كشورهاي عضو جنبش عدم‌تعهد، "ناراسين رائو" وزير خارجه هند، در ديدارهاي جداگانه اي، با وزيران خارجه ايران و عراق، گفت‌وگو كرد. بخش فارسي راديو دهلي در ادامه اين خبر افزود: «وزيرخارجه هند كه به‌اتفاق وزراي خارجه كوبا و پاكستان با آقاي ولايتي ديدار نموده‌اند به وي تأكيد كرده‌اند كه به‌عنوان اولين قدم در جهت حل مسئله جنگ، ايران به حمله خود به عراق پايان دهد.» وزيرخارجه ايران نيز گفته‌است كه عمليات نظامي ايران عليه عراق تنها در صورتي پايان مي يابد كه به‌شرايط ايران عمل شود.[۵۳]

گزارش- 331

نمايندگان دائم ايران و عراق در سازمان ملل‌متحد در مصاحبه با شبكه سراسري خبري سي.ان. ان. امريكا به تشريح مواضع كشور متبوع خويش در مورد جنگ دو كشور، پرداختند. دكتر سعيد رجايي خراساني نماينده دائم ايران در سازمان ملل، در پاسخ خبرنگار سي.ان.ان. در مورد هدف از عمليات اخير ايران گفت: «ما از ابتداي جنگ تاكنون در موضع دفاعي قرارداشته ايم و اكنون نيز درحال دفاع از حقوق خود هستيم.» وي با اشاره به 5/2 ميليون آواره ايراني به عنوان يكي از پي آ آمدهاي تجاوز عراق به ايران، گفت: «ما بايد شهرهاي خود را از تيررس دشمن خارج كنيم تا بتوانيم به مشكلات اين آوارگان رسيدگي كنيم.» رجايي خراساني در مورد سخنان اخير امام خميني مبني بر آزادي اسرائيل به عنوان هدف، گفت: «اين يكي از اصلي ترين اهداف ما است و نه تنها يك حرف تنها نيست، بلكه به آن عمل نيز خواهيم كرد.» وي در پاسخ پرسشي دربارة ترس عربستان و كويت از عمليات ايران، تأكيد كرد: «ما با آن ها روابط خوبي داريم و آن ها مسلمان هستند و دليل ندارد كه آن ها از ما بترسند و تنها آناني از ما مي ترسند كه منافع ايشان در منطقه به خاطر انقلاب اسلامي به مخاطره افتاده‌است. البته يكي از دلايل اصلي اين كشورها در ترس از ايران، تبليغات واهي غرب عليه ايران است و اين جوي است كه امريكا حاكم كرده‌است.» نماينده عراق نيز در اين مصاحبه تلويزيوني در مورد مواضع كشورش در خصوص جنگ، گفت: «سربازان عراقي از مليت عربي و عربيسم دفاع مي كنند.» وي مدعي شد كه ايران كشوري توسعه‌طلب است و سربازان عراقي همواره چه در خاك ايران و چه در خاك عراق عليه اين سياست توسعه‌طلبي مي جنگيده‌اند و اكنون نيز درحال جنگ مي باشند. نمايندة عراق در سازمان ملل در پايان مصاحبه اش مدعي شد كه شيعيان عراق بيش تر از آن كه طرف‌دار دولت ايران باشند، از دولت عراق حمايت مي كنند.[۵۴] گفتني است كه گزارش گر تلويزيون قبل از اين مصاحبه، در توضيحاتي در مورد جنگ ايران و عراق گفت: «اين جنگ پس از جنگ جهاني دوم بزرگ‌ترين جنگ جهان است.» اين گزارش گر پس از بيان توضيحاتي در مورد تحولات گذشته جنگ عراق با ايران، مدعي شد كه عمليات اخير ايران با هدف سرنگوني صدام و تأسيس يك حكومت اسلامي در عراق انجام گرفته‌است. وي افزود كه ورود ايران به خاك عراق در بسياري از پايتخت هاي جهان از جمله در كشورهاي كويت و عربستان سعودي و حتي در واشنگتن نگراني هايي را به وجود آورده‌است؛ نگراني از گسترش جنگ به خليج فارس و توقف جريان صدور نفت از اين منطقه به جهان خارج، همچنين نگراني امريكا از حمله احتمالي ايران به كشورهاي ميانه‌رو و دوست امريكا در منطقه و اين‌كه امريكا در چنين وضعيتي چگونه به آن ها كمك خواهد كرد.[۵۵]

گزارش- 332

عمليات رمضان همچنان مورد توجه رسانه هاي غربي است مطبوعات امروز امريكا با درج مقالاتي دربارة جنگ ايران و عراق، به تفسير پي آ مدهاي پيروزي ايران در جنگ و موضع دولت امريكا و اعراب در اين خصوص، پرداختند. روزنامه لوس‌آنجلس تايمز در تفسيري در مورد احتمال سقوط حكومت عراق براثر پيروزي ايران در جنگ و جانشيني يك حكومت طرف دار ايران در عراق، نوشت: «رژيم جديد عراق كه رژيم دوست رژيم [امام] خميني خواهد بود، خطر تازه اي براي اردن و مصر محسوب خواهد شد. و چنين رژيمي كه با سوريه و ايران همراه‌است، خطر عمده اي براي اسرائيل است، به خصوص كه ايران اخيراً اشاره هايي نيز به آزادي بيت‌المقدس داشته‌است.[۵۶] همچنين رژيم هاي محافظه كار عربستان و كشورهاي ديگر حوزه خليج فارس نيز ايران ستيزه‌جو و بنيادگرايي اسلامي را خطر عمده اي براي ثبات خود مي دانند.»[۵۷] واشنگتن‌تايمز نيز در تفسيري در مورد وضعيت حكومت عراق نوشت: «صدام اگر بتواند جلوي حمله ايران را سد كند، مي تواند پايه هاي حكومت خود را استحكام بخشيده و حمايت عمومي را به دست آورد.» اين روزنامه سپس به نقل از ديپلمات هاي مقيم بغداد نوشته‌است كه اگر صدام بتواند بعد از جنگ هم بر سر كار باقي‌بماند، توان پرداخت غرامت درخواستي ايران را نخواهد داشت و تحت فشار شديد ناشي از افزايش هزينه هاي مالي و انساني ناشي از جنگ، وادار به كناره‌گيري از مقام خويش خواهد شد.[۵۸] روزنامه واشنگتن‌پست نيز نوشت: «دولت ريگان بايستي قادر باشد به كشور هاي دوست خود در منطقه اطمينان بدهد كه منافعش در برقراري ثبات و آرامش در خليج فارس است.»[۵۹] نشريه "تايمز" چاپ لندن نيز، در مقاله اي طولاني به تجزيه و تحليل وضعيت جنگ ايران و عراق و عملكرد شوراي امنيت در اين جنگ و عمليات اخير ايران و همچنين سرنگوني صدام پرداخته‌است. اين نشريه با اشاره به اقدامات شوراي امنيت سازمان ملل‌متحد در خصوص جنگ ايران و عراق و قطع‌نامه اخير اين شورا براي پايان دادن به جنگ، ابتدا به نقل از دكتر ولايتي نوشت: «كجا بوديد هنگامي كه حاكميت و اساس جمهوري اسلامي ايران توسط مزدوران عراقي در معرض تهديد قرارگرفته‌بود ؟ آيا از سوي سازمان عريض و طويل ملل يك كلمه در جهت محكوم كردن اين حمله وحشيانه ادا شد؟» تايمز سپس افزوده‌است: «بدبختانه سازمان ملل براي اين سؤالات كه از جانب آقاي ولايتي وزير خارجه ايران مطرح گرديد، پاسخ مناسبي ندارد. بي‌تفاوتي و بي كفايتي شوراي امنيت به هنگام آغاز جنگ در سپتامبر 1980، از بي‌شكوه ترين وقايع طول تاريخ اين شورا است. در آن زمان اجلاس شوراي امنيت با تأني قطع‌نامه اي را به تصويب رساند كه در آن درخواست آتش‌بس شده‌بود ولي به خروج نيروهاي عراقي از خاك ايران در آن قطع‌نامه اشاره اي نشد.» اين نشريه با اشاره به وظايف شوراي امنيت در منشور ملل‌متحد، افزوده‌است: «شوراي امنيت اگر وظايفش را بر اساس منشور جدي مي گرفت، بايد در جهت تحقق اين امر تلاش مي كرد، ولي چون شوراي امنيت موفق به برقراري سازش ميان دو كشور نشد و از سوي ديگر هم خاطر جمع شد كه اين جنگ به عرضه نفت در سطح جهاني لطمه شديدي نخواهد زد، به ادامه جنگ و خون‌ريزي رضايت داد.» تايمز سپس با اشاره به تلفات شديد وارده به ايران و تخريب شهرها و روستاهاي متعدد و از دست دادن جوانان ايراني در اين جنگ، ادامه داده‌است: «با اين حال، جهان غرب با بي‌توجهي از كنار اين جنگ گذشته و به مسائل جزيي ديگر در بقيه نقاط جهان كه منافع‌شان در خطر بوده‌است، بيش تر از جنگ ايران و عراق حساسيت نشان داده‌است.» در ادامه مقاله آمده‌است: «تاكنون ايران قرباني اصلي جنگ بوده‌است، بنابراين بايد شكايت ايران را به حق دانست حتي اگر حكام ايران تا حدودي به‌خاطر رفتار تحريك آميزشان در قبل از جنگ، قابل ملامت باشند، باز شكايت ايران به حق است.»[۶۰] روزنامه "لوموند" چاپ فرانسه نيز امروز با درج مقاله اي در مورد جنگ ايران و عراق، آثار و پي آمدهاي اين جنگ را بر بازار نفت بررسي كرده‌است: «شايد اين جنگ در كوتاه‌مدت از نظر تأمين نفت مورد نياز جهان، نگران‌كننده نباشد ولي در ميان‌مدت تغييرات و ناپايداري هاي عظيمي را در بازار جهاني نفت به وجود خواهد آورد. احتمالاً پيروزي ايران و خاتمه جنگ توسط اين كشور، مي تواند هر دو كشور را تحريك به توليد بيش تر جهت برپايي اقتصاد رو به زوال خود نمايد و اين مسئله موجب كاهش قيمت ها خواهد شد.» اين روزنامه سپس در مورد موضع دولت هاي عربي منطقه خصوصاً كويت و عربستان در برابر جنگ عراق با ايران، به نقل از ديپلمات هاي غربي نوشته‌است: «هيچ دليلي مبني بر اين كه كويتي‌ها يا سعودي ها قصد جنگيدن در كنار عراق را داشته باشند، در دست نيست. گفته‌مي شود كه بغداد از هنگام آغاز جنگ بيش از 35 ميليارد دلار كمك از كشورهاي خليج فارس دريافت كرده‌است.[۶۱]

گزارش- 333

يك هيئت هفت نفره ايراني به منظور مذاكره با مقامات ژاپني دربارة شروع مجدد پروژه 2/3 ميليارد دلاري پتروشيمي بندر امام خميني، وارد توكيو شد.[۶۲] قرار است اين هيئت با مقامات شركت ميتسوئي ژاپن و ديگر شركت هاي ژاپني مذاكره كند. آسوشيتدپرس از توكيو در اين‌باره اعلام كرد: «شركت ژاپني تأكيد كرده‌است كه براي پروژه پتروشيمي بندر امام پول بيش‌تري نمي‌پردازد. اين شركت در نظر دارد همچنين گروه مذاكره كنندة خود را اوايل ماه اوت روانه ايران كند تا پيرامون مشكلات اساسي كه بر سر راه آغاز مجدد اين پروژه قرار دارد با مقام‌هاي ايراني تبادل‌نظر كنند.» اعضاء هيئت ايراني روز دوشنبه با مقام‌‌هاي شركت ميتسوئي كه دومين شركت بزرگ ژاپني و سرمايه‌گذار عمده پروژه است ملاقات خواهد كرد.[۶۳] ( ضميمه دارد)

گزارش- 334

يك ميني‌بوس حامل مسافر در راه روستاي "كرجو" از توابع سنندج، با يك مين كه اشرار مسلح در مسير كار گذاشته بودند، برخورد كرد و در اثر انفجار مين، 3 تن از سرنشينان ميني‌بوس شهيد و شش تن ديگر از جمله دو كودك مجروح شدند.[۶۴] در ادامه عمليات پاك‌سازي استان آذربايجان غربي از وجود اشرار مسلح، امروز پاك‌سازي محور صائين‌دژ ـ تكاب آغاز شد و نيروهاي شركت كننده در اين عمليات موفق شدند بيش از 15 كيلومتر از اين محور را پاك‌سازي كنند. به گزارش خبرگزاري جمهوري اسلامي، فرماندار مياندوآب با تأييد اين خبر افزود: «در اين عمليات با وارد آوردن تلفات سنگين به عناصر مسلح غيرقانوني، ارتفاعات حساس آغاجاري و منطقه قزكوريس پاك‌سازي شدند.» در عمليات هماهنگ سمت تكاب نيز ارتفاعات سابخشت پاك‌سازي شد.[۶۵] امروز همچنين روستاي "بانه‌ريز" از توابع شهرستان بانه در عمليات نيروهاي خودي پاك‌سازي شد. در اين عمليات، اشرار مسلح ناچار شدند از اين روستا بگريزند.[۶۶] همچنين نيروهاي سپاه در يك عمليات غافل‌گيرانه توانستند مقر نظامي حزب دمكرات را در روستايي در حوالي سقز به محاصره درآورند و 4 تن از افراد آن را به هلاكت برسانند.[۶۷]

 ضميمه گزارش شماره 333 پروژه پتروشيمي بندرامام خميني در سال 1973(1352) آغاز شد ولي در پي انقلاب ايران در اواخر سال 1978(1357) متوقف شد. ادامه پروژه در پي خروج هفتصد و پنجاه تكنسين ژاپني بر اثر آغاز جنگ ايران و عراق، متوقف‌شد. وقتي كه ژاپني‌ها ايران را ترك كردند، هشتاد و پنج درصد پروژه تكميل شده‌بود.[۶۸]


منابع و مآخذ روزشمار 1361/04/25

  1. سند شماره 016297، مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: عمليات رمضان، تغييرات در سازمان رزم، 25/4/1361؛ و: سند شماره 51، مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش عمليات رمضان، قرارگاه نصر، راويان علي مينو و محمد تقي رضواني، ص1.
  2. سند شماره 028920، مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: عمليات رمضان، اسناد تيپ 17 علي‌بن‌ابيطالب(ع).
  3. سند شماره 60 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش عمليات رمضان، دفترچه راويان، تيپ 31 عاشورا، راوي: محمد تقي رضواني، 25/4/1361، صص6 و 8 و 12.
  4. سند شماره 53، مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش عمليات رمضان، تيپ امام حسين(ع)، راوي:سيدمحمد اسحاقي، 25/4/1361، ص27.
  5. سند شماره 63، مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش عمليات رمضان، تيپ 25 كربلا، راوي: صفر حسين‌پور، 26/4/1361، ص3.
  6. خبرگزاري جمهوري اسلامي، گزارش لحظه به لحظه عمليات رمضان و بازتاب آن در رسانه‌هاي گروهي جهان"، نشريه شماره 6، 26/4/1361، ص8، خرمشهر ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 25/4/1361.
  7. سند شماره 53، مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش عمليات رمضان، تيپ امام حسين(ع)، راوي:سيدمحمد اسحاقي، 25/4/1361، ص27.
  8. سند شماره016329، مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: اطلاعات هفتگي، بولتن ستاد مركزي سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، شماره 27، 28/4/1361، ص3.
  9. مأخذ 6، ص11، ايلام ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 25/4/1361.
  10. روزنامه كيهان، 26/4/1361، ص2؛ و: مأخذ 8.
  11. خبرگزاري جمهوري اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 119، 26/4/1361، ص13، اهواز ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي. 25/4/1361، به نقل از معاون منطقه و سكوهاي دريايي خارك.
  12. سند شماره 60 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش عمليات رمضان، دفترچه راويان، تيپ 31 عاشورا، راوي: محمد تقي رضواني، 25/4/1361، صص6 و 8 و 12.
  13. سند شماره 072436 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از ستاد مركزي سپاه پاسداران 27/4/1361.
  14. مأخذ 6، ص18. همدان ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي.‌،25/4/1361.
  15. مأخذ 6، ص9، باختران ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي‌، 25/4/1361.
  16. پيشين.
  17. مأخذ 11، ص4، ايلام ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 25/4/1361.
  18. مأخذ 6، ص18. همدان ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي.‌،25/4/1361.
  19. سند شماره 016318، مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش نوبه‌‌اي اطلاعاتي شماره 119 ارتش ـ اداره دوم، 26/4/1361، ص11.
  20. سند شماره 016327، مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش نوبه‌‌اي اطلاعاتي شماره 120، ص14.
  21. سند شماره 016668، مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: بولتن اطلاعات هفتگي، ستاد مركزي سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، شماره 31، صص 3و4.
  22. سند شماره 016372، مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش نوبه‌‌اي اطلاعاتي شماره122ـ 106.
  23. سند شماره 016355، مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش نوبه‌‌اي اطلاعاتي شماره 121 ـ 105.
  24. مأخذ 6، صص 36 و 37، واشنگتن ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 25/4/1361.
  25. واحد مركزي خبر صدا و سيماي جمهوري اسلامي، بولتن"راديوهاي بيگانه"، 25/4/1361، ص8، راديو صداي امريكا، 25/4/1361.
  26. پيشين، صص 7و8، به نقل از مقام‌هاي امريكايي و منابع عربي.
  27. سند شماره 53، مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش عمليات رمضان، تيپ امام حسين(ع)، راوي:سيدمحمد اسحاقي، 25/4/1361، ص27.
  28. مأخذ 6، ص35، بن ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 25/4/1361، به نقل از شبكه اول تلويزيون آلمان، 24/4/1361.
  29. مأخذ 6، ص43، تهران ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 25/4/1361، به نقل از خبرگزاري فرانسه از بيت‌المقدس.
  30. مأخذ 6، ص44، تهران ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 25/4/1361، به نقل از روزنامه‌هاي يونان.
  31. مأخذ 6، ص44، تهران ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 25/4/1361، به نقل از راديو و تلويزيون آلمان شرقي.
  32. مأخذ 6، ص44، تهران ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 25/4/1361. به نقل از رسانه‌هاي گروهي چكسلواكي.
  33. مأخذ 6، صص 44 و 45، تهران ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 25/4/1361، به نقل از مطبوعات مجارستان.
  34. مأخذ 6، ص41، الجزيره ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 25/4/1361، به نقل از روزنامه "الشعب"، چاپ الجزيره.
  35. مأخذ 6، ص43، بوينوس‌آيرس ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 25/4/1361، به نقل از روزنامه‌هاي بوينوس‌آيرس.
  36. مأخذ 6، ص39، دمشق ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 25/4/1361، به نقل از مطبوعات سوريه.
  37. وزارت ارشاد اسلامي، ادارة تحقيقات و بررسي‌هاي سياسي، جنگ تحميلي در تحليل گروهك‌ها، (تهران: شركت سهامي چاپخانه وزارت ارشاد اسلامي، چاپ اول، شهريور 1362)، ص55، به نقل از "كلمن زابلوكي" رئيس كميته روابط خارجي امريكا، به گزارش رويتر، به نقل از خبرگزاري جمهوري اسلامي 25/4/1361.
  38. مأخذ 11، صص10و11، خبرگزاري جمهوري اسلامي، به نقل از آسوشيتدپرس، 25/4/1361، به نقل از سناتور جمهوري‌خواه امريكا(باري گلدواتر).
  39. روزنامه كيهان، 27/4/1361، ص16، به نقل از خبرگزاري فرانسه از واشنگتن، 26/4/1361، به نقل از محافل نزديك به وزارت دفاع امريكا.
  40. مأخذ 25، ص12، راديو صداي امريكا، 25/4/1361، به‌نقل از "كريستين ساينس مانيتور" چاپ امريكا.
  41. دفتر سياسي سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، گذري بر دو سال جنگ، ص259، به نقل از خبرگزاري جمهوري اسلامي، به نقل از "كلود شسون" وزير خارجه فرانسه، 25/4/1361.
  42. مأخذ 10، ص16، به نقل از يونايتدپرس از قاهره، به نقل از رئيس‌جمهور و وزيرخارجه مصر.
  43. مأخذ 11، ص6، الجزاير ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 25/4/1361.
  44. اداره كل مطبوعات و رسانه‌هاي خارجي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، "بررسي مطبوعات جهان"، نشريه ماره 218، 12/5/1361، ص47، روزنامه "الجزيره" چاپ عربستان، 25/4/1361، تونس.
  45. مأخذ 6، ص51، تهران ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 25/4/1361، به نقل از خبرگزاري فرانسه به نقل از خبرگزاري "برنام" از كوالالامپور.
  46. مأخذ 12، ص8، خبرگزاري جمهوري اسلامي، به نقل از خبرگزاري كويت از داكا، 26/4/1361.
  47. مأخذ 6، صص51و52، خبرگزاري جمهوري اسلامي، به نقل از خبرگزاري فرانسه از پاريس، 25/4/1361، به نقل از رئيس بخش سياسي سازمان آزادي‌بخش.
  48. مأخذ 11، ص7، بلگراد ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 25/4/1361.
  49. سازمان مدارك فرهنگي انقلاب اسلامي، صحيفه نور، مجموعه رهنمودهاي امام خميني جلد شانزدهم (تهران: شركت سهامي چاپخانه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، 25/4/1361) صص226و228.
  50. مأخذ 10، ص3.
  51. مأخذ 10، ص15.
  52. مأخذ 10، ص14، مصاحبه مطبوعاتي وزير امور خارجه ايران، 25/4/1361.
  53. مأخذ 11، ص9، خبرگزاري جمهوري اسلامي ـ تهران، 25/4/1361، به نقل از بخش فارسي راديو دهلي.
  54. مأخذ 12، ص3، نيويورك ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 26/4/1361، مصاحبه دكتر "رجائي خراساني" با شبكه تلويزيوني سي.ان.ان. ،25/4/1361.
  55. مأخذ 25، صص 15و16، راديو صداي امريكا، 25/4/1361.
  56. مأخذ 25، ص 13، راديو صداي امريكا، 285/4/1361، به نقل از روزنامه لوس‌آنجلس تايمز.
  57. پيشين.
  58. مأخذ 25، ص7، راديو صداي امريكا، 25/4/1361، به‌نقل از "واشنگتن تايمز" از نيكوزيا.
  59. مأخذ 25، به نقل از واشنگتن پست.
  60. مأخذ 12، ص11، لندن ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، به نقل از نشريه انگليسي "تايمز"، 26/4/1361.
  61. خبرگزاري جمهوري اسلامي، گزارش لحظه به لحظه عمليات رمضان و بازتاب آن در رسانه‌هاي گروهي جهان"، نشريه شماره 6، 26/4/1361، ص8، خرمشهر ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 25/4/1361.
  62. مأخذ 10، ص16، واحد مركزي خبر، به نقل از آسوشيتدپرس.
  63. مأخذ 12، ص18، خبرگزاري جمهوري اسلامي، به نقل از آسوشيتدپرس از توكيو، 26/4/1361؛ و: مأخذ 10، ص16.
  64. مأخذ 11، ص13، سنندج ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي.‌، 25/4/1361.
  65. مأخذ 11، ص12، اروميه ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 25/4/1361.
  66. مأخذ 12، ص15، سنندج ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 26/4/1361.
  67. دفتر سياسي سپاه، "رويدادها و تحليل"، نشريه شماره 44، 22/6/1361، ص19.
  68. مأخذ 10، ص16.