1363.05.22

روزشمار جنگ سال 1363 1363.05.21
نام‌های دیگر	بیست و دو مرداد
تاریخ شمسی	1363.05.22
تاریخ میلادی	13 آگوست 1984
تاریخ قمری	16 ذی‌القعده 1404

1359.05.22

1360.05.22

1361.05.22

1362.05.22

1364.05.22

1365.05.22

1366.05.22

گزارش- 1

1. تحرکات ایذایی گروه‏های مسلح غیرقانونی در مناطق کردنشین کشور امروز به صورتی محدودتر ادامه یافت. افراد ضدانقلاب صبح امروز به پایگاه مولانآباد از گردان مرزی بانه حمله کردند که براثر آن یک سرباز وظیفه شهید و یک سرباز دیگر زخمی شد. امروز همچنین، نيروهاي پایگاه تیکانلو از هنگ ژاندارمری سقز و نیز افراد گروهان توتسوران و پایگاه گویله از گردان مرزی مریوان چندین بار با مهاجمان درگیر شدند. این درگیری‏ها بدون تلفات نیروهای خودی خاتمه یافت. امشب در درگیری تعدادی از چته‏های حزب دمکرات در روستای بوانه (کامیاران) با نیروهای خودی، یک نفر از عناصر دمکرات زخمی شد و بقیه با برجای گذاشتن مقداری از وسایل خود، متواری شدند. درهمينحال، در شهرستان سقز، یکي از چته‏های دمکرات درحاليكه یک قبضه تفنگ کلاشینکف و ٢٠ تیر فشنگ به همراه داشت، تسلیم نیروهای خودی شد.

گزارش- 2

2. پس از اینکه در روزهاي اخیر آرامش یک‏ماهه منطقه خلیج‏فارس با حمله عراق به یک کشتی ليبريايي و نیز یک نبرد هوایی - دریایی برهم خورد،* امروز رادیو امریکا از برخورد یک نفتکش با مین دریایی در این منطقه خبر داد. رادیو امریکا به نقل از شرکت بیمه لویدز لندن گزارش داد: امروز نفتکش کارسیبو در کنار اسکله نفت‏گیری بندر امام خمینی با یک مین دریایی برخورد کرد. این نفتکش که متعلق به سنگاپور است براثر انفجار مين، خسارت‏ ديد. یادآوری می‏شود هیچ منبع دیگری به این ماجرا اشاره نكرده است.

گزارش- 3

3. رادیو بغداد امشب در گزارشی مدعی شد کارخانه امریکن موتورز با موافقت مقامات دولت امریکا اخیراً تعداد زیادی قطعات یدکی اتومبیل‏های جیپ را به ایران صادر کرده است. این رادیو که خبر مذکور را به نقل از روزنامه فرانسوی لوموند مخابره می‏کرد در ادامه گزارش خود ادعا کرد: جمهوری اسلامی ایران علاوهبر کالاهای نظامی، تجهیزاتی با کاربرد جنگی و نظامی را نیز از ایالات متحده خریداری می‏کند.

گزارش- 4

4. برقراری آشتی بین سوریه و عراق، یکی از برنامه‏هایی است که کشورهای عضو شورای همکاری خلیجفارس بهمنظور پایانبخشیدن به جنگ ایران و عراق آن را دنبال می‏کنند. ابراهیم الصبحی مشاور دبیرکل شورای همکاری خلیجفارس در امور سیاسی، امروز اعلام کرد قرار است وزیران امور خارجه و دفاع کشورهای عضو اين شورا روز ١٨ سپتامبر (٢٧ شهریور) در شهر وجه عربستان سعودی، با یکدیگر ملاقات کرده و درباره موضوعاتی از قبیل همکاری‏های نظامی بین خود، اجلاس آتی سران عرب و جنگ ایران و عراق گفتوگو کنند. این مقام شورای همکاری خلیجفارس همچنین گفت که وی همراه تعدادي از مقامات عاليرتبه اين شورا اخیراً در سفرهایی كه به کشورهای حوزه خلیجفارس داشتهاند، با مقامات اين کشورها درباره هماهنگی در همکاری‏های نظامی بین کشورهای عضو شوراي همكاري خليجفارس، مذاکره کردهاند. به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، اجلاس سران عرب که قرار است در ماه نوامبر سال میلادی جاری در عربستان برگزار شود بهدلیل وجود اختلافات در بین کشورهای عربی ازجمله عراق و سوریه، تاکنون دو بار به تعویق افتاده است. براساس این گزارش، کشورهای عضو شورای همکاری خلیجفارس به امید هموارترشدن راه برای خاتمهدادن به جنگ ایران و عراق می‏کوشند بین عراق و سوریه آشتی برقرار شود.

گزارش- 5

5. ژاپن که بهواسطه حضور و فعاليت شرکت‏های تجاری و صنعتی خود در ایران و عراق، از منافع اقتصادی در هر دو کشور برخوردار است، اقداماتی را بهمنظور تلاش برای خاتمهدادن به جنگ بین این دو کشور در دستورکار قرار داده است. مصر نیز همچنان تلاش میکند کشورهای دیگر را با طرح پيشنهادي خود برای پاياندادن به منازعه ايران و عراق همراه کند. خبرگزاری ژاپنی کیودو به نقل از مقامات وزارت امور خارجه ژاپن از توکیو گزارش داد: شینتارو آبه وزیر امور خارجه این کشور، در چارچوب فعالیت‏های دیپلماتیک ژاپن در سازمان ملل، در اجلاس آتی مجمع عمومی سازمان ملل که شهریور امسال در نیویورک برگزار خواهد شد بهصورت جداگانه با وزیران امور خارجه ایران و عراق دیدار خواهد کرد. براساس این گزارش، وزیر امور خارجه ژاپن قصد دارد ازطریق گفتوگو با رهبران کشورهای مختلف، راههایی را برای توقف جنگ خلیجفارس بيابد؛ وی همچنین در نظر دارد از سران امریکا، شوروی و فرانسه بخواهد صدور اسلحه به دو کشور ایران و عراق را متوقف کنند. درعینحال، به گزارش خبرگزاری فرانسه، پطروس غالی وزیر مشاور در امور خارجی مصر، که به یونان سفر کرده است امروز، در دیدار با کنستانتین کارامانلیس نخست‏وزیر و یانیس هارالامبوپولوس وزیر امور خارجه این کشور، ضمن اعلام موضع کشور متبوع خود درباره جنگ ایران و عراق، طرح مصر برای خاتمه این جنگ را نیز برای آنان تشریح کرد.

گزارش- 6

6. معاون امور اقتصادي و بین‏الملل وزارت امور خارجه در ادامه سفر دوره‏ای خود به شرق آسیا امروز ضمن دیدار با همتای ژاپنی خود خواستار تلاش برای جلوگیری از استفاده عراق از سلاح‏های شیمیایی شد. حسین کاظم‏پور اردبیلی معاون امور اقتصادی و بین‏الملل وزارت امور خارجه که روز گذشته وارد توکیو شده است، امروز در دیدار با توشیجیرو ناکاجیما همتای ژاپنی خود، بر علاقهمندی جمهوری اسلامی ایران به حفظ ثبات و امنیت کشتیرانی در منطقه خلیجفارس تأكيد كرده و راجع به موضع عراق دراینزمینه گفت: «عراق علاوهبر تحمیل جنگ به ایران و تخریب مناطق مسکونی مایل است با حمله به کشتی‏ها در خلیجفارس، منطقه را در حالت تشنج نگه دارد.» وي پاسخندادن عراق به درخواست دبیرکل سازمان ملل مبنیبر خودداري از بهكارگيري جنگ‏افزارهای شیمیایی در جنگ ایران و عراق و همچنین حمله چند روز پیش ارتش عراق به آبادان با گلوله‏های شیمیایی را نشانه‏ای از قصد رژیم عراق براي استفاده مجدد از سلاح‏های شیمیایی دانست و از همه کشورها خواست به‏منظور جلوگیری از دست‏یازی دوباره عراق به سلاح‏های شیمیایی این کشور را تحت فشار قرار دهند. در این مذاکرات مقامات ژاپنی با اعلام اینکه ژاپن در جنگ بین ایران و عراق قصد میانجیگری ندارد، خواستار کاهش تشنج و برقراری امنیت آمدوشد کشتی‏ها در خلیجفارس شدند. همچنین به گفته مذاکره‏کنندگان ژاپنی، تا پایان ماه جاری میلادی، ٦٠٠ نفر از مهندسان و تکنسین‏های ژاپنی در پروژه مشترک پتروشیمی ایران و ژاپن مشغول به کار خواهند شد. درهمینحال، روزنامه ژاپنی آساهی شیمبون در شماره امروز خود، با درج تحليلي مبنيبر اينكه باتوجهبه ناتوانی نیروهای زمینی ایران در برترییابی بر نیروهای زمینی عراقی، راهبرد جنگی ایران به بن‏بست رسیده است، سفر کاظمپور اردبیلی به ژاپن را بخشی از سلسله تحرکات دیپلماتیک ایران برای خروج از بن‏بست مذکور قلمداد کرده است؛ به نوشته اين روزنامه، از آنجایی که ژاپن تنبیه صدام حسین (یکی از شروط ایران برای آتشبس) را غیرواقع‏گرایانه می‏داند، در این مذاکرات مقامات ژاپنی از جمهوری اسلامی ایران خواهند خواست تا موضع ملایم‏تری را در شرایط خود در پیش بگیرد.

گزارش- 7

7. تحولات جنگ ایران و عراق بستری را فراهم آورده است که دو کشور عراق و مصر که چند سال پیش با یکدیگر قطع رابطه کرده‏اند به‏واسطه منافع مشترک، روزبهروز مناسبات نظامی و اقتصادی خود را گسترش دهند. دراینمیان، کمک‏های نظامی و اقتصادی مصر نقش مهمی در تقویت ماشین جنگی عراق داشته است. در همین چارچوب، طارق عزیز وزیر امور خارجه عراق، که روز گذشته وارد مصر شده است، امروز با حسنی مبارک رئیسجمهور این کشور، دیدار و پیام شفاهی صدام حسین را به وی تسلیم کرد. وزیر امور خارجه عراق در مصاحبه‏ای پس از این دیدار گفت كه پيام مذكور حاوي قدردانی صدام از موضع قومی رئیسجمهور مصر در قبال جنگ ایران و عراق و کمک‏های وی به عراق در این جنگ و همچنین «کوشش وی در راه صلح»، و تمایل صدام به گسترش روابط همه‏جانبه با مصر بوده است. گزارش خبرگزاری فرانسه نيز حاكي است در این دیدار - که دومین دیدار وزیر امور خارجه مصر در یک سال اخیر می‏باشد - درخصوص روابط دوجانبه، اوضاع دریای سرخ و جنگ ایران و عراق بحث و گفتوگو شده است. طارق عزیز همچنین نقطهنظرهای رهبران عراق و مصر را كاملاً نزديك خوانده و روابط دو کشور را در زمینه‏های سیاسی و اقتصادی بسیار حسنه دانست. وي با اشاره به طرح‏های رژیم مصر و تلاش برخی کشورها درزمینه پایانیافتن جنگ ایران و عراق مدعی شد: «اگر سرکشی‏های ایران در ماجراجویی و توسعهطلبی نبود، تاکنون مسئله جنگ حل شده بود.» وزیر امور خارجه عراق همچنین با اعتراف به کمک‏های عربی و بین‏المللی به کشور متبوع خود، از اوضاع اقتصادی و نظامی این کشور ابراز اطمینان کرد. درهمینزمینه، رادیو بیبیسی نیز گزارش داد که در دیدار وزیر امور خارجه عراق با رئیسجمهور مصر و همچنین مذاکرات سایر مقامات این دو کشور، طارق عزیز از نتایج سفر اخیر حسنی مبارک به یوگسلاوی اطلاع يافته است؛ براساس این گزارش، در سفر هيئت عراقي به مصر امکان راضیساختن ایران و عراق به مذاکره با استفاده از نفوذ جنبش عدمتعهد بررسی شده است. اين رادیو در ادامه گزارش خود افزود: درحالی‏که عراق در سال ١٩٧٧، بهدنبال امضای پیمان صلح رژیم صهیونیستی و مصر، روابط خود را با مصر قطع کرد، ولی در سه سال گذشته، روابط دو کشور به حدی گسترش یافته است که عراق حدود یک میلیارد دلار جنگ‏افزار از مصر خریداری کرده و علاوهبر حضور ١٢ هزار نیروی نظامی مصر در ارتش خلقی عراق و اشتغال هزاران مصری دیگر در کشور عراق، با انعقاد یکسری قرارداد بازرگانی میان مصر و عراق، مناسبات تجاری دو کشور نیز گسترش يافته است. ازاینرو، مصر بهدليل نگرانی از عواقب بلندمدت جنگ ایران و عراق و با هدف خاتمهدادن به این جنگ، ازطریق جنبش غیرمتعهدها که ایران و عراق هر دو عضو آن هستند، تلاشهایی را در دستور كار قرار داده و طرح صلحی** را نیز دراینزمینه پيشنهاد كرده است. باوجوداین، طارق عزیز هنگام ورود به مصر با اعلام حمایت از طرح صلح مصر و ضمن اشاره به مخالفت ایران با این طرح، اظهار كرد: از سفر هفته گذشته حسنی مبارک رئیسجمهور مصر به یوگسلاوی چنین برمی‏آید که گویی هنوز امکان دارد ایران درمورد طرح صلح مصر تغییر عقیده دهد.»

گزارش- 8

8. عراق که پس از مسدودشدن مسیرهای اصلی صدور نفت خود از خلیجفارس و خاک سوریه، با مشکلات اساسی در صادرات نفت روبهرو شده است، همچنان طرح احداث سه خط لوله انتقال نفت ازطریق خاک کشورهای همسایه را دنبال می‏کند. طه یاسین رمضان معاون نخستوزیر و عضو شورای فرماندهی انقلاب عراق، امروز در اردن با حسین پادشاه این کشور دیدار و درخصوص مسائل مختلف ازجمله جنگ ایران و عراق با وی گفتوگو کرد. وي که امروز بههمراه وزیران بازرگانی و مسکن و همچنین مقامات وزارت نفت عراق براي دیداري دوروزه وارد امان پایتخت اردن شد، با احمد عبیدات نخست‏وزیر اردن نیز دیدار کرد. به گزارش خبرگزاری رویتر، انتظار می‏رود طرح ساخت خط لوله انتقال نفت عراق از مسیر اردن یکی از مفاد اصلی مذاکرات طه یاسین رمضان با مقامات اردنی باشد. خبرگزاری فرانسه هم اعلام كرد كه رمضان قبل از عزیمت به اردن، هماهنگی مواضع با کشورهای عربی در مقابل توطئه‏های جهاني علیه عراق، آخرین تحولات جنگ ایران و عراق و توسعه روابط اقتصادی و بازرگانی با اردن را ازجمله اهداف سفر خود به این کشور برشمرده و بار دیگر ادعاهای همیشگی سران رژیم بعثی مبنیبر موافقت با هرگونه تلاش برای برقراری صلح در منطقه را تکرار کرده است. معاون نخست‏وزیر عراق هنگام ورود به امان، اردن را «پابرجاترین کشور عرب هم‏پیمان عراق در جنگ خلیج [فارس]» توصیف کرد و درباره وضعیت کنونی عراق گفت: «وضع نظامی عراق در جنگ ٤٧ ماهه خلیج (فارس) با ایران و نیز در دیگر زمینه‏ها نسبت به گذشته بهتر است.» وی همچنین امشب در گفتوگویی دیگر، مدعی شد برتری نظامی عراق در جبهههای جنگ موجب شده است که ایران سه ماه قبل، از اجرای تهاجم خود منصرف شود؛ به گفته طه یاسین رمضان، عراق با انعقاد قراردادهای بلندمدت «هیچگونه کمبودی حتی درزمینه تسلیحاتی ندارد» و «اقتصاد خود را بهنحوی برنامه‏ریزی می‏کند که گویی جنگ برای همیشه ادامه خواهد داشت؛ به‏عنوان نمونه می‏توان از طرح ایجاد خطوط لوله نفتی نام برد.» وی درعینحال، درباره تضمین‏های امنیتی پروژه خط لوله انتقال نفت عراق از خاک اردن ابراز تردید کرد و از برنامه احداث خط لوله انتقال نفت عراق از خاک عربستان سعودی و ترکیه بهعنوان دیگر طرح‏های ایجاد خطوط لوله نفتی عراق نام برد. درهمینحال، روزنامه رابور (چاپ ترکیه) در شماره امروز خود نوشت که بانک توسعه اسلامی قصد دارد برای اجرای پروژه دومین خط لوله نفتی عراق از مسیر ترکیه، ٢٥ میلیون دلار وام به ترکیه اعطا کند.

گزارش- 9

9. بهدنبال موضعگیریهای صریح مقامات ارشد ایرانی مبنیبر دخالتنداشتن در انفجارات دریای سرخ و کانال سوئز و محکومکردن این اقدام به نظر میرسد بهتدریج ایران از مظان اتهام خارج شده و گزینههای دیگر ازجمله لیبی در کانون توجه و اتهام قرار گرفتهاند. به گزارش خبرگزاری یونایتدپرس، حسنی مبارک رئیسجمهور مصر، امروز در گفتوگو با خبرنگاران در پاسخ به سؤالی راجع به مسئول مین‏گذاری در دریای سرخ، اظهار كرد: «من نمی‏توانم پاسخی قطعی به این سؤال شما بدهم، اما به بعضی‏ها مظنون هستیم که اولین آنها لیبی است. ... درمورد ایران امیدوارم چیزی علیه این کشور به دست نیاوریم. من امیدوارم ایرانی‏ها خود را در چنین عمل بد و تجاوزکارانهاي علیه دریانوردی در دریای سرخ درگیر نکرده باشند.» وی با ذکر این نکته که هنوز هیچیک از مین‏های کارگذاشتهشده در دریای سرخ کشف نشده است، اعلام کرد: «هر زمان که یکی از آنها را بیابیم، درخواهیم یافت که این مین‏ها در کجا ساخته شده است.» رئیسجمهور مصر همچنین از درخواست کمک اين کشور از امریکا، انگلیس، فرانسه و ایتالیا براي يافتن مينها خبر داد. وي افزود، از کشتی‏های مظنون بازرسی خواهد شد. حسنی مبارک درباره ادعای سازمان جهاد اسلامی مبنيبر برعهدهگرفتن مسئولیت مین‏گذاری‏های مذکور نیز گفت: «آنها می‏توانند هر آنچه که می‏خواهند بگویند و ما می‏بایست به آنچه که بدان متقاعد شده‏ایم، معتقد باشیم.» درهمینحال، خبرگزاری فرانسه گزارش داد که امروز فردی ناشناس که خود را وابسته به سازمان جهاد اسلامی معرفی ‏کرد، ضمن تماس با دفتر این خبرگزاری در بیروت، مسئولیت مین‏گذاری‏های اخیر در دریای سرخ و کانال سوئز را برعهده گرفته و اعلام کرد که این سازمان ١٥٢ مین در این منطقه کار گذاشته است. به گفته فرد مذکور، سازمان جهاد اسلامی «در راه دفاع از مسلمانان در تمام دنیا عمل می‏کند» و ایران و لیبی هیچ‏گونه ارتباطی با این ماجرای مین‏گذاری ندارند. خبرگزاری فرانسه در ادامه این گزارش یادآور شد: در تاریخ اول اوت (١٠ مرداد) نیز فرد ناشناس دیگری که خود را وابسته به همین سازمان معرفی می‏کرد در تماس تلفنی با دفتر خبرگزاری فرانسه در پاریس، مسئولیت مین‏گذاری در دریای سرخ و کانال سوئز را برعهده گرفته بود. در ادامه تفاسیر رسانه‏ها درباره ماجرای مین‏گذاری در دریای سرخ، رادیو کلن امشب در گزارشی درخصوص اتهامات اولیه به ایران دراینزمینه، اظهارات امام خمینی رهبر انقلاب اسلامی و حجتالاسلاموالمسلمين هاشمی رفسنجانی رئیس مجلس شورای اسلامی، مبنیبر دخالتنداشتن ایران در ماجرای مذکور را چنين تعبير كرد: «سعی ایرانی‏ها بر آن است که بی‏جهت و بدون دلیل موجب ناراحتی و عصبانیشدن دیگر کشورهای جهان نشوند؛ هرچه باشد ایران مدتی ا‏ست که نوعی سیاست درهای باز را در پیش گرفته است.» به گزارش رادیو کلن، درحالی‏که برخی از مقامات مصری و نیز مقامات عراق ازجمله طارق عزیز وزیر امور خارجه این کشور، سعی دارند ایران و لیبی را در این ماجرا متهم سازند، ولی «کارشناسان در قاهره براساس مواد منفجره‏ای که به مورد بررسی و آزمایش قرار داده‏اند مشخص ساخته‏اند که عامل این مین‏گذاری‏ها لیبی بوده نه ایران.» البته لیبی نیز با رد اتهامات مذكور، این اقدام را «یک توطئه امپریالیستی و صهیونیستی» با هدف حضور همه‏جانبه نیروهای نظامی ایالات متحده در منطقه خوانده است. رادیو کلن در پايان با اشاره به مبهم و نامشخصبودن این قضیه گفت: «هیچ‏کس در موقعیتی نیست که بتواند مدارک قانع‏کننده‏ای را که امکان رد آن وجود نداشته باشد، ارائه دهد.»

________________________________________

• به روزشمارهای ١٦ و ٢٠ مرداد ١٣٦٣ رجوع شود.
  • نخست‏وزیر مصر در روز ٢٤/٥/١٣٦٣ جزئیات این طرح را بیان کرد که شرح آن در همان روز آمده است.

منابع و مآخذ روزشمار 1363/05/22