1366.05.21

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
نسخهٔ تاریخ ‏۲۵ دسامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۲:۴۰ توسط Admin (بحث | مشارکت‌ها)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)
پرش به ناوبری پرش به جستجو
روزشمار جنگ سال 1366
1366.05.21
نام‌های دیگر بیست و یک مرداد
تاریخ شمسی 1366.05.21
تاریخ میلادی 12 اوت 1987
تاریخ قمری 16 ذیحجه 1407



گزارش- 324

دشمن در ساعت يك بامداد با اجراي آتش شديد توپ‌خانه به روي ارتفاعات منطقه سردشت، پاتك سنگيني را براي تصرف بلندي‌هاي "بلفت" و "دوپازا" آغاز كرد. در اين حمله كه با شركت گردان‌هاي 2 و 3 تيپ 18 پياده عراق ـ كه ديروز وارد منطقه شده‌بودند ـ و دو گردان كماندويي، انجام شد،[۱] ابتدا نيروهاي خودي با مقاومت نيروهاي مهاجم، دشمن را در پشت مواضع خود متوقف كردند و تلفاتي بر آنها وارد آوردند، امـّا پس از ساعتي، دشمن با استعداد بيش‌تري وارد عمل شد.[۲] و با جايگزين كردن سريع نيروهايش و فشار بر آنها براي پيش‌روي، از چند محور به‌سوي قله اصلي بلفت هجوم آورد و موفق شد تا ساعت 5:30 صبح ضمن تصرف نوك بلفت، نيروهاي خودي را از اين ارتفاع به عقب براند. در حالي‌كه تلاش دشمن در اين نقطه با تقويت مداوم نيرو و واردكردن يك گردان ديگر براي پيش‌روي بيش‌تر ادامه داشت، توپ‌خانه و ادوات خودي قله اصلي بلفت را هدف قراردادند و آتش پرحجمي را روي دشمن اجرا كردند. از سوي ديگر، نيروهاي پياده خودي نيز در فاصله‌أي از قله بلفت متوقف شدند و به مقابله با دشمن پرداختند. در اين حال، دشمن كه با آتش گسترده و پايداري نيروهاي خودي روبه‌رو شده بود، پس از طي مسافتي از قله اصلي، مجبور به توقف شد و در برابر نيروهاي خودي آرايش گرفت.[۳] ازسوي ديگر، چون حفظ ارتفاع اصلي بلفت براي عراق بسيار مهم بود، فرمانده سپاه پنجم عراق با مشاهده فشارهاي وارده بر نيروهاي تحت امر خود، دستور شديدالحني را به فرمانده تيپ 18 پياده ابلاغ كرد. ـ كه اين فرمان عيناً به رده‌هاي پايين‌تر ابلاغ شد. ـ در بخشي از اين دستور آمده است: «از فرماندهي سپاه دستور رسيده كه پايين نياييد. اگر كسي از شما خواست عقب‌نشيني كند، قبل از آن‌كه او را بكشيم، او خودش را بكشد.» در چنين وضعيتي برادران مسئول تيپ نبي‌اكرم(ص) با حضور در منطقه، به سرعت نيروهاي خود را كه تا حدودي دچار پراكندگي شده بود، سازمان‌دهي كردند و پس از هم‌آهنگي با توپ‌‌خانه‌هاي خودي، براي بازپس‌گيري منطقه وارد عمل شدند و پس از چند ساعت درگيري توانستند تا ساعت 11 صبح، قله اصلي را بار ديگر آزاد كنند. دشمن در اين حمله با تحمل تلفات سنگين و دادن 30 اسير، مجبور به عقب نشيني از منطقه شد.[۴] هم‌زمان با درگيري شديد در بلفت، هواپيماهاي دشمن چهاربار در ساعات 8 و 11:10 بخش شمالي "دوپازا" و منطقه را بمباران كردند و دو هلي‌كوپتر عراقي نيز بخش جنوبي دوپازا را هدف قرار دادند.[۵]

گزارش- 325

در منطقه سردشت، هواپيماهاي عراقي تپه‌هاي اطراف "قلعه بيوران پايين" و "تاوق" را بمباران كردند كه بر اثر آن، يك غيرنظامي در روستاي بيوران پايين و يك تن ديگر در روستاي تاوق شهيد شدند.[۶] روزنامه "الثوره" چاپ بغداد در مورد حملات عراق به مراكز اقتصادي نوشت: «عراق به حمله عليه تأسيسات نفتي ايران ادامه داده و دامنه اين حملات را به ديگر تأسيسات اقتصادي ايران گسترش خواهد داد تا از اين طريق توانايي نظامي‌ ـ‌ سيـاسـي و اقتصـادي ايران را تحليـل ببرد تا اين‌كه اين كشــور به نـداي عقل پـاسخ مساعد دهد.»[۷]

گزارش- 326

افراد ضدانقلاب با اجراي چند كمين و حمله به يگان‌هاي سپاه، ژاندارمري و ارتش در منطقه سردشت، مهاباد، اروميه، پيرانشهر و سنندج، چندين تن از نيروهاي خودي را شهيد يا زخمي كردند. در منطقه سردشت، تعدادي از نيروهاي سپاه و ژاندارمري كه براي كمك به نيروهاي پايگاه "ميرآباد" ـ كه مورد حمله قرار گرفته بودند ـ به‌سوي منطقه درگيري حركت مي‌كردند، بين پايگاه "موسيلان" و "علي‌آباد"، به كمين نيروهاي حزب دمكرات برخورد كردند كه در اين درگيري، 25 تن از نيروهاي خودي از جمله مسئول حفاظت اطلاعات، مسئول موتوري قرارگاه حمزه(ع) و برادر شمس فرمانده پايگاه ميرآباد به شهادت رسيدند و شش تن از افراد ژاندارمري نيز به اسارت ضدانقلاب درآمدند.[۸] در مرز مريوان نيز چند واحد سازمان مجاهدين‌خلق با پشتيباني آتش‌ توپ‌خانه عراق، به دو پايگاه ارتش در حوالي چاي سبز "توتمان‌يك" حمله كردند كه پايگاه اولي با وجود مقاومت نيروهاي مستقر در آن، پس از يك درگيري شديد، سقوط كرد. در اين پايگاه، سه تن از افراد ارتش شهيد و چهار تن زخمي شدند و 10 تن نيز به اسارت درآمدند. نيروهاي پايگاه دوم نيز با حفظ هوشياري توانستند بدون وارد آمدن آسيب جدي، پايگاه را از خطر سقوط نجات دهند.[۹] در اين حال "راديو مجاهد" با قطع برنامه‌هاي خود، ادعا كرد كه نيروهاي اين سازمان در حملات خود پنج پايگاه را در منطقه به تصرف در آورده يا به آتش كشيده‌اند.[۱۰] از سوي ديگر در منطقه سقز نيروهاي ضدانقلاب با كمين در مسير حركت يك واحد رزمي سپاه به‌سوي پايگاه "هرميله" در ارتفاعات "استاد مصطفي"، شش تن از افراد اين واحد را شهيد كردند و يك دستگاه بولدوزر آنها را به آتش كشيدند.[۱۱] در روستاي "قورغان" از توابع شهرستان مهاباد نيز تأمين‌هاي كنار جاده مورد حمله چته‌هاي حزب دمكرات قرار گرفتند كه بر اثر آن، چهار تن از نيروهاي خودي شهيد شدند. در پي اين حادثه، با رسيدن گروه ضربت به منطقه، درگيري بار ديگر آغاز شد كه طي آن، فرمانده نيروهاي ضدانقلاب به‌نام "جعفر بخاري" به‌ هلاكت رسيد و پنج تن از آنها نيز زخمي شدند.[۱۲] در اطراف شهرستان اروميه هم نيروهاي خودي دوبار با افراد حزب دمكرات درگير شدند. در درگيري برادران سپاه با نيروهاي اين حزب در روستاي "مافران" از بخش "برادوست"، سه تن از ضدانقلاب كشته شدند. همچنين نيروهاي اين حزب در اين منطقه با حمله به يكي از پايگاه‌هاي ژاندارمري دو تن ديگر را مجروح كردند.[۱۳] نيروهاي پايگاه‌هاي "موسلان"، "بريتا"، "كجل‌آباد" و مركز گردان رزمي "علي ولي‌الله" در محور پيرانشهر ـ سردشت نيز با عناصر ضدانقلاب درگير شدند كه اين مقاومت يك شهيد، شش مجروح و چهار مفقود در پي داشت.[۱۴] از سوي ديگر، در سنندج نيروهاي گشت در محله "گيجار"، يكي از عوامل گروهك كومه‌له را همراه با تجهيزات انفرادي و مقدار زيادي نامه و پيام‌هاي ارسالي از عراق، دست‌گير كردند.[۱۵]

گزارش- 327

به گزارش روابط عمومي قرارگاه رمضان، نيروهاي اتحاديه ميهني كردستان عراق و حزب دمكرات اين كشور در حمله‌اي "قلعه كانيكار" و پايگاه‌هاي اطراف آن در استان اربيل به تصرف خود درآوردند. آسيب‌پذيري خطوط دشمن در منطقه پس از عمليات "فتح8"، زمينه لازم را براي چنين عملياتي فراهم آورده است. در اين عمليات كليه پايگاه‌هاي اطراف "قلعه كانيكار" در 9 كيلومتري شمال شرقي شهر "اتروش" به تصرف پيش‌مرگان كرد درآمد و افراد مستقر در آنها كشته يا زخمي شدند. همچنين در اين درگيري يك قبضه توپ 125 ميلي‌متري و چندين خودرو نظامي به آتش كشيده و مقاديري سلاح به غنيمت نيروهاي خودي درآمد.[۱۶]

گزارش- 328

"كاروان غدير" استان يزد به استعداد سه گردان و با عنوان "پيش‌قراولان منتقمان فاجعه مكه معظمه" راهي جبهه‌هاي نبرد شدند. اين نيروها كه از برادران داوطلب بسيجي و سربازان پاسدار هستند، پس از گذراندن دوره آموزش، امروز در مراسمي با سردادن شعارهايي چون "مرگ بر امريكا"، "خليج‌فارس ايران محل دفن ريگان"، "جنگ جنگ تا پيروزي"، در ميان بدرقه مردم و خانواده‌هايشان عازم ميدان‌هاي جنگ شدند. همچنين بر اساس گزارش‌هاي رسيده، بسياري از داوطلبان رزمي تخصصي از شهرهاي قروه، اراك، سرخس، گناباد، مرند، "بيله‌سوار"، همدان، كرمان و تربت حيدريه به سوي جبهه‌ها حركت كردند.[۱۷]

گزارش- 329

نخست‌وزير در پايان جلسه امروز هيئت دولت، مواضع جمهوري اسلامي ايران را درباره اقدامات اخير فرانسه و انگليس، از سرگيري حملات عراق به مراكز اقتصادي، امنيت خليج‌فارس و قطع‌نامه اخير شوراي امنيت اعلام كرد و در پاسخ به اين پرسش كه موضع ايران در مورد حركت اخير فرانسه و انگليس در اعزام مين‌روب به خليج‌فارس چيست؟ گفت: «ما همواره اعلام كرده‌ايم كه در خليج‌فارس، هيچ تشنجي وجود نداشت و اين تشنج را امريكا با خود به منطقه آورده است.» وي افزود: «ما بارها اعلام كرده‌ايم، امنيت منطقه تنها بايد توسط ملت‌هاي منطقه حفظ شود و هر نوع حضور قدرت‌هاي خارجي، به افزايش تشنج دامن خواهد زد و استمرار حضور امريكا در منطقه جز اين‌كه ضربات پي‌درپي را در وضعيت متشنج خليج‌فارس متوجه پرستيژ و حيثيت امريكا بكند، هيچ نتيجه سودمندي براي غرب و به خصوص امريكا نخواهد داشت.» نخست‌وزير در مورد رفتار متناقض كشور‌هاي عربي با قطع‌نامه 598 شوراي امنيت گفت: «تعجب ما از سازمان‌هاي بين‌المللي و كشورهاي عضو شوراي امنيت اين است كه چرا نسبت به نقض قطع‌نامه اخير شوراي امنيت توسط امريكا بي‌تفاوت هستند ولي در عين حال طالب اجراي قطع‌نامه مزبور هستند؟! قطع‌نامه اخير شوراي امنيت و نظاير آن به هيچ‌وجه نمي‌توانند تضمين‌كننده صلحي در منطقه باشند، زيرا شرايط به حق ما درآن ديده نمي‌شود.»[۱۸]

گزارش- 330

در پي برخورد كشتي "تكزاكوكارابين" به مين در خارج از خليج‌فارس [ر.ك به: 19/5/1366 ـ 298] و اعلام آمادگي جمهوري اسلامي ايران براي مين روبي منطقه، آقاي "سرمدي"سخن‌گوي وزارت امورخارجه با تأكيد بر آمادگي جدي و قطعي جمهوري اسلامي ايران براي همكاري با امارات متحده عربي در اين زمينه، اعلام كرد: «جمهوري اسلامي ايران با ارسال پيام‌هايي براي مسئولين امارات متحده عربي و از جمله حاكم "فجيره" و از طريق كاردار امارات در تهران به اطلاع مقامات امارات متحده عربي رسانده است كه آماده است تا با كشتي‌ها و هلي‌كوپترهاي مين‌ياب، عمليات پاك‌سازي آب‌هاي امارات متحده عربي و شيخ‌نشين فجيره را انجام دهد.»[۱۹] از سوي ديگر، در پي اعلام آمادگي جمهوري اسلامي ايران براي پاك‌سازي آب‌هاي خليج‌فارس و درياي عمان از مين، اميرنشين فجيره، آب‌هاي اطراف بندر فجيره را منطقه ممنوعه اعلام كرد. خبرگزاري آلمان گزارش داد: «در پيامي كه به طور مكرر از راديو امارات متحده عربي پخش مي‌شد، به تمام كشتي‌ها اخطار داده شد كه حداقل دو كيلومتر از ناحيه ساحلي با عرض جغرافيايي 25 درجه و طول جغرافيايي 56 درجه فاصله بگيرند.»[۲۰] شركت بيمه لويدز لندن نيز اعلام كرد: «براي نخستين‌بار "بيمه ويژه خطرات جنگي" در مورد كشتي‌هايي كه در درياي عمان تردد مي‌كنند، اجرا خواهد شد.» خبرگزاري فرانسه با اعلام اين خبر گزارش داد: «نرخ اين بيمه يك‌صد وبيست و پنج هزارم قيمت كشتي بيمه‌شده خواهد بود. شركت لويدز ضرورت اتخاذ اين تصميم را كشف تعدادي مين در مدخل خليج‌فارس عنوان كرد.»[۲۱]

گزارش- 331

از آغاز جنگ تحميلي تاكنون، 102 فروند كشتي يوناني در خليج‌فارس مورد حمله قرار گرفته‌اند، رييس اتحاديه ملوانان يونان با اعلام اين آمار افزود: «در اين حوادث، 9 ملوان يوناني و 15 ملوان غيريوناني كشته و 32 تن ديگر مجروح شده اند. در اين مدت جمعاً 238 فروند كشتي در خليج‌فارس مورد اصابت قرارگرفته است كه 28/43 درصد آنها يوناني بودند.»[۲۲]

گزارش- 332

تغيير موضع انگلستان و اعزام كشتي مين‌روب به خليج‌فارس [ر.ك به: 20/5/1366 ـ 317] بازتاب گسترده‌اي در محافل سياسي اين كشور داشته است. وزير دفاع پيشين انگلستان از حزب كارگر، در يك نشست تلويزيوني، تاچر را متهم كرد كه اين تصميم را زير فشار كاخ سفيد و تنها براي راضي كردن‌ رونالد ريگان رييس جمهور امريكا، اتخاذ كرده است. "مارگارت تاچر" نخست‌وزير انگلستان درباره ادعاي مخالفان اعزام كشتي مين‌روب به خليج‌فارس گفت: «اگر مين وجود دارد، نفت‌كش وكشتي جنگي انگلستان نيز در منطقه آمد وشد مي‌كند، بنابراين چرا فرستادن مين‌روب باعث تعجب شما مي‌شود.» خبرگزاري فرانسه با مخابره اين خبر به نقل از تاچر افزود: «در اين تصميم تسليم فشار امريكا نشده‌ام و طي چند روز اخير كاملاً در جريان رخ‌دادهاي خليج‌فارس بودم.»[۲۳] راديو بي.بي.سي. نيز در توجيه اين تغيير موضع، گفت: «تنها كم‌تر از دو هفته قبل بود كه انگلستان به‌طور نسبتاً علني درخواست واشنگتن را براي مين‌روبي در منطقه خليج‌فارس رد كرده است اما بعد از كشف چند مين در دريايي عمان ، خصوصاً ميني كه يك نفت‌كش امريكايي را مورد اصابت قرار داد، بريتانيا بالاخره تصميم گرفت كه نيروي كوچكي را براي مين‌روبي به آن‌جا گسيل دارد. درياي عمان در آن سوي خليج‌فارس و در جنوب تنگه هرمز واقع شده و تاكنون و تا قبل از اين حادثه، از مين پاك بوده است و استدلال انگليس اين است كه كشتي‌هاي اين كشور هم اكنون با خطري مواجه مي‌باشند كه قبلاً تصور آن را نمي‌كردند و نياز به حمايت دارند و تا زماني كه تنها چهار كشتي‌ مين‌ياب در اين كار شركت دارد. نقش آنها تنها كمك به كشتي‌هاي انگليس مي‌باشد نه اين‌كه شكلي جديد از عمليات مشترك بريتانيا و امريكا براي پاك‌سازي خليج‌فارس باشد.»[۲۴]

گزارش- 333

در پي تصميم اخير فرانسه و انگليس در مورد اعزام كشتي مين‌ياب به خليج‌فارس، احتمال تغيير موضع قبلي ايتاليا درباره اعزام كشتي مين‌روب به اين منطقه، افزايش يافت. پس از نشست هيئت دولت اين كشور و بررسي اوضاع خليج‌فارس، "والريو زانونه" وزير دفاع ايتاليا گفت: «دولت ايتاليا درحال حاضر به اين نتيجه رسيده است كه اوضاع خليج[فارس] تغيير كرده است.» خبرگزاري "تانيوگ" با اعلام اين خبر به نقل از وي افزود: «تصميم احتمالي ايتاليا درباره فرستادن كشتي‌هاي مين‌روب وكشتي‌هاي جنگي ايتاليا، ابتدا با متحدان اروپايي هم‌آهنگ خواهد شد و اين تصميم قبلاً به اطلاع پارلمان خواهد رسيد.»[۲۵] از سوي ديگر، وزيرخارجه ايتاليا، "جوليو آندرئوتي " نيز در ديدار با دبيركل سازمان ملل متحد، ضمن پيشنهاد تشكيل و اعزام يك نيروي بين‌المللي منطقه براي مين‌روبي آب‌هاي خليج‌فارس و دريايي عمان، خواستار تشكيل كميسيوني براي تعيين آغازگر جنگ ايران و عراق شد.[۲۶] در همين حال، خبرگزاري فرانسه گزارش داد: «آلمان ‌غربي به عمليات بين‌المللي مين‌روبي در منطقه خليج‌فارس نخواهد پيوست و هلند نيز از آن حمايت نمي‌كند."هانس وان دن بروك" وزير خارجه هلند تصريح كرده‌است اين كشور در حال حاضر رياست ادواري اتحاديه نظامي اروپاي غربي را به عهده دارد و از هيچ‌گونه حضور نظامي اتحاديه در خليج‌فارس، حمايت نخواهد كرد.»[۲۷]

گزارش- 334

سياست خارجي امريكا در منطقه بر محدود كردن انقلاب اسلامي، جلوگيري از نفوذ شوروي، گسترش روابط با عراق و پشتيباني از كشورهاي حاشيه خليج‌فارس استوار است."الكساندر هيگ" نامزد حزب جمهوري‌خواه براي رياسيت جمهوري آينده امريكا و وزيرخارجه سابق اين كشور، هدف حقيقي امريكا از پرچم‌گذاري بر نفت‌كش‌هاي كويتي را نه تضمين آزادي جريان نفت در خليج‌فارس بلكه حفظ برتري خود بر شوروي در منطقه خواند و گفت: «كم‌تر از يك درصد كل نفتي كه از خليج‌فارس مي‌گذرد، از جنگ ايران و عراق متأثر است. مشكل اصلي تعهدات امريكا نسبت به كويت اين است كه چنانچه ايران به نيروهاي امريكايي حمله كند، اين نيروها ناگزير هستند به ‌طريق مؤثر پاسخ اين حمله را بدهند كه اين امر، ايران را در آغوش شوروي خواهد انـداخت كه عواقب شديدي در بر خواهد داشت.»[۲۸]

گزارش- 335

"نزارحمدون" سفير عراق در امريكا، امروز با "جورج شولتز" وزير خارجه اين كشور ديدار كرد. سفير عراق در امريكا با بيان اين نكته كه هم اكنون روابط عراق و امريكا به اوج خود در چند دهه اخير رسيده است، امكان محدود شدن جنگ را ردكرد. وي گفت: «جنگ ايران و عراق مي‌تواند از مرزهاي كنوني فراتر رفته و توسعه يابد. نبايد انتظار داشت كه اين جنگ در صورت ادامه يافتن، به مرزهاي سياسي به‌خصوصي محدود باشد.» "نزار حمدون" افزود: «حملات عراق به تأسيسات نفتي ايران مانع صلح نيست، بلكه سرسختي ، لجاجت و امتناع ايران از پذيرفتن آراي جهاني[مانع آن] مي‌باشد. وي از پشتيباني امريكا و ديگر كشورها از موضع‌گيري مسالمت‌آميز عراق در قبال جنگ، ابراز خرسندي كرد.[۲۹] "آنتوني كوئينتون" سفير امريكا دركويت نيز با بيان اين مطلب كه امريكا هرگز تلاش‌هاي ايران براي صدور انقلاب به خارج از مرزهايش را نخواهد پذيرفت، گفت: «ما به دولت ايران مراتب نگراني خود را از گسترش جنگ به كشورهاي عربي منطقه به ويژه كويت ابراز داشته‌ايم. تهديدات ايران عليه كويت، نشان دهنده خطرناك بودن اوضاع در منطقه خليج‌فارس مي‌باشد و امريكا تهديدات ايران را جدي تلقي مي‌كند.» "كوئينتون" افزود: «امريكا جنگ را بدون غالب و مغلوب در مرزهاي طبيعي خود محصور و به پايان خواهد رساند و تنها راه پايان دادن به جنگ ايران و عراق به طريق صلح‌آميز، وارد آوردن فشار بر ايران از سوي تمامي كشورهاي جهان و در رأس آنان امريكا و شوروي مي‌باشد.» وي با اشاره به اين موضوع كه عمليات مين‌زدايي امريكا در آب‌هاي خليج‌فارس ادامه خواهد يافت، ادعا كرد: «ما با اين ابتكار، ايران را تحريك نمي‌كنيم و خواهان برانگيختن آن نيستيم. ما در آب‌هاي بين‌المللي حضور داريم و يك نيروي تجاوزگر به شمار نمي رويم.[۳۰]

گزارش- 336

اجلاس فوق‌العاده وزيران خارجه كشورهاي عضو اتحاديه عرب كه قرار بود امروز در تونس تشكيل شود، بنا به درخواست "حافظ اسد" تا اول شهريور به تعويق افتاد. راديو امريكا به نقل از منابع اتحاديه اعلام كرد: «رييس جمهوري سوريه قرار است با "سلطان آل نهيان" رييس امارات متحده عربي ديدار و گفت‌وگو كند. اجلاس فوق قرار بود خطرهاي گسترش جنگ ايران و عراق به كشورهاي حوزه خليج‌فارس را مورد بررسي قرار دهد. تاكنون از 22 كشور عضو اتحاديه، 10 عضو طرح اين اجلاس را تأييد كرده‌اند.»[۳۱] روزنامه "الاتحاد" چاپ امارات نيز در سرمقاله خود از وزيران خارجه عرب خواست كه يك راه‌كار مشترك جهت مهاركردن آثار منفي جنگ ايران و عراق بيابند. اين روزنامه افزود: «محافظت از امنيت و ثبات امكان‌پذير نيست، مگر آن‌كه جنگ ايران و عراق متوقف شود و گفت و شنود، جانشين آتش اسلحه گردد.»[۳۲] روزنامه "السياسه" چاپ كويت نيز در مورد راه‌هاي مبارزه با ايران نوشت: «اگر جهان نخواهد با ايران از طريق نظامي درگير شود، بايد اين كشور را به طور فعال‌تري منزوي ساخته و تدابير شديد اقتصادي سياسي عليه آن كشور اتخاذ كند تا حركت سياست خارجي ايران فلج شده سپس در مرحله بعدي، اوضاع داخلي آن را به هم زد.»[۳۳] يك روزنامه عربي زبان چاپ فرانسه به نام "الحوار"، گذشت زمان را در خليج‌فارس به ضرر ايران دانست و در يك ارزيابي كلي از اوضاع خليج‌فارس و موقعيت ايران و عراق، نوشت: «دلايل موجود نشان مي‌دهد كه شدت گرفتن بحران در منطقه خليج[فارس] و حضور روزافزون كشتي‌هاي جنگي ابرقدرت‌ها درمنطقه خليج فارس به نفع عراق و به زيان ايران در جريان است و در مجموع گذشت زمان به نفع عراق است. سردي مستمر روابط ميان ايران و كشورهاي خليج‌فارس تأثير خوش‌آيندي بر روابط عراق با كشورهاي خليج‌فارس خواهد داشت. تغيير افكار عمومي جهان نسبت به ايران كه مهم‌ترين علامت آن قطع‌نامه اخير سازمان ملل پيرامون جنگ عراق و ايران مي‌باشد، همچنين تصميم كشورهاي مختلف عرب مانند "تونس" و "موريتاني" براي قطع روابط با ايران و يا تصميم برخي ديگر جهت بهبود روابط با عراق همانند ليبي، از دلايل بهبود موقعيت عراق در جنگ مي‌باشد. عراق هم‌اكنون حدود سه ميليون بشكه در روز نفت به خارج صادر مي‌كند و اين عامل نقش مهمي در تقويت موقعيت عراق در جنگ مي‌باشد.»[۳۴] روزنامه "لوس‌آنجلس تايمز" در مورد اقدامات امريكا براي تحت فشار قرار دادن ايران جهت پذيرش قطع‌نامه اخير شوراي امنيت نوشت: «دولت "ريگان" به سازمان ملل فشار مي‌آورد تا سريعاً تحريم‌هايي را عليه ايران اتخاذ كنند، زيرا دولت تهران از قبول آتش‌‌بس شوراي امنيت سازمان ملل در جنگ خليج‌فارس امتناع مي‌نمايد. "چارلز ردمن" سخن‌گوي وزارت خارجه امريكا در باره اقدامات امريكا براي تحت فشار قراردادن جمهوري اسلامي ايران از طريق شوراي امنيت سازمان ملل، گفت: "ما معتقديم تا زماني كه تغييري در موضع منفي فعلي ايران حاصل نشود، شوراي امنيت بايد سريعاً فشارهايي را بر اين كشور بررسي نمايد. ردمن از تعيين زمان براي سازمان ملل جهت تصويب چنين اقداماتي امتناع كرد ولي پيش‌بيني نمود كه شوراي امنيت تحريم‌هايي ( به احتمال قوي تحريم تسليحاتي) را عليه ايران اتخاذ كند. وي افزود: "دلايلي وجود دارد كه موجب مي‌شود باور كنيم اعضاي شوراي امنيت براي انجام مسئوليت‌هايشان آمادگي دارند."» [۳۵]

گزارش- 337

"ادوارد شوارد نادزه"، وزير خارجه شوروي با ارسال نامه‌اي به "هانس ديتريش گنشر" همتاي آلماني‌اش، پشتيباني كامل خود را از درخواست سازمان ملل مبني‌بر برقراري آتش‌بس در جنگ خليج‌فارس، اعلام كرد. خبرگزاري رويتر با مخابره اين خبر افزود: «شوارد نادزه در نامه خود، مخالفت شوروي را با هرگونه اعمال محدوديت براي تلاش‌هاي "دكوئيار" دبيركل سازمان ملل كه از سوي شوراي امنيت مأمور اجراي قطع‌نامه مربوط به جنگ خليج‌فارس (598) شده است، اعلام داشت.» اين خبرگزاري درباره تأييد عملكرد سياست خارجي شوروي در مناسبات منطقه‌اي گزارش داد: «شوروي با حفظ روابط خود با ايران و عراق، اهرم توقف جنگ بين دو كشور را در دست خواهد داشت. ديپلمات‌هاي غربي و عربي در مسكو معتقدند ديپلماسي ماهرانه ظرف هفته‌هاي اخير باعث افزايش اعتبار اين كشور در جمع كشورهاي عرب حوزه خليج‌فارس به‌عنوان يك ميانجي بالقوه در آينده بين ايران و عراق جهت پايان دادن به جنگ هفت ساله‌شان شده است. شوروي سعي دارد تا با استفاده از موقعيت مناسب براي حل مناقشه ايران و عراق، موقعيت خود را با ايفاي نقشي سازنده در اين زمينه، تثبيت كند. اين ديپلمات‌ها در مورد ارزيابي كشورهاي عرب حوزه خليج‌فارس از روابط ايران و شوروي مي‌گويند كشورهاي حوزه خليج‌فارس بهبود روابط شوروي با ايران را درحالي‌كه اين كشور به حمايت خود از عراق ادامه مي‌دهد، به عنوان تحول مثبتي كه مي‌تواند موقعيت‌هاي جديدي براي گفت‌وگو با دولت اسلامي در تهران به وجود آورد، تلقي مي‌كنند. آنها در مورد اهداف ايران از اين گسترش روابط مي‌گويند شايد هدف ايران تنها بهره‌برداري از شوروي باشد. بايد منتظر اثرات بلندمدت تماسهاي جاري بين دو كشور بود. بهبود روابط شوروي و ايران مي‌تواند به خودداري ايران از ترتيب‌اثر دادن به قطع‌نامه اخير شوراي امنيت در مورد جنگ ايران و عراق نيز كمك كند.»[۳۶] راديو امريكا نيز به نقل از روزنامه "نيويورك تايمز" گفت: «در اين اوضاع، تمايل رژيم اسلامي ايران به كنار گذاشتن اختلافات و خصومت‌ها با همسايه شمالي‌اش مايه حيرت است. كارشناسان سياسي شوروي و غربي اين تمايل را از اشتياق ايران به رو در رو قرار دادن مسكو و واشنگتن و در نتيجه استفاده از يك ابرقدرت در مقابل ابرقدرت ديگر مي‌دانند… اگر ايران به‌خواهد نقش يك قدرت منطقه‌اي را بازي كند ـ كه آشكارا چنين مي‌كند ـ دست كم به تأييد ضمني اتحاد شوروي نياز دارد، زير به نفع ايرانيان نيست كه هم مسكو و هم واشنگتن را عليه خود برانگيزانند.»[۳۷]

گزارش- 338

تأثير اوضاع خليج‌فارس بر جريان نفت، موضوعي است كه راديو بي.بي.سي. آن را در ميزگردي با حضور كارشناسان نفت مورد بررسي قرار داد. در اين ميزگرد "پيتربيلد" يكي از دبيران هفته‌نامه "اطلاعات نفت" چاپ لندن، با اشاره به تأثير بسته شدن راه صدور نفت از خليج‌فارس بر قيمت اين كالا، ميزان افزايش قيمت را مرتبط با مدت زمان دانسته و گفت: «در حال حاضر نفت زيادي از اين منطقه عبور مي‌كند و نمي‌توان فوراً آن را از منبع ديگري جبران كرد. فكر مي‌كنم دولت‌هاي غربي ترجيح مي‌دهند كه وابستگي به خليج‌فارس را كاهش دهند ولي اساساً با دو مشكل روبه رو هستند: قبل از هر چيز براي اين كه وابستگي را كم‌تر كنند، مجبور خواهند شد قيمت نفت را براي مصرف‌كنندگان خودشان بالاببرند تا توليدات داخلي را تشويق كنند. ولي مطمئن نيستيم كه اين كار طرف‌داران زيادي داشته باشد. مشكل دوم اين است كه دولت‌هاي غربي با حفاظت از منابع نفت داخلي خودشان، موقعيت كشورهاي محافظه‌كار و دوست خود را در خليج‌فارس تضعيف خواهند كرد. در خليج‌فارس نمي‌شود جلو صدور نفت ايران را گرفت و در عين حال تضمين كرد كه عربستان سعودي نفتش‌ را از خليج‌فارس صادر كند. اشكالات فني اجراي اين كار بسيار خواهد بود و فكر مي‌كنم كه دولت‌هاي غربي در واقع موقعيت هم‌پيمانان محافظه‌كار خود را در خليج‌فارس تضعيف خواهندكرد.»[۳۸]



منابع و مآخذ روزشمار 1366/05/21

  1. سند شماره 1508،مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوي، عمليات نصر7، قرارگاه قدس، راوي: برادر علي مژدهي، 9/5/1366 تا 24/5/1366، ص151ـ 148.
  2. سند شماره074779 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: فرمانده سپاه سوم قدس ـ اطلاعات، 21/5/1366، ص3.
  3. سند شماره 0435مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: عمليات نصر7، قرارگاه قدس، راوي: برادر علي مژدهي، از 9/5/1366تا24/5/1366.
  4. سند شماره 0435مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: عمليات نصر 7، قرارگاه قدس، راوي: برادر علي مژدهي، از 9/5/1366 تا 24/5/1366.
  5. سند شماره 074779مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: سپاه سوم قدس ـ اطلاعات، 21/5/1366 تا 24/5/1366.ص3، و ـ سند شماره 1508، مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راوي، عمليات نصر7،قرارگاه قدس، راوي: برادر علي مژدهي، از 9/5/1366 تا 24/5/1366، ص1/147.
  6. سند شماره 97333 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از فرماندهي قرارگاه حمزه سيدالشهداء (ع) به فرمانده نيروي زميني سپاه 26/5/1366.
  7. خبرگزاري جمهوري اسلامي "“گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 146، 22/5/1366، ص7، خبرگزاري يونايتدپرس، خبرگزاري رسمي عراق به نقل از روزنامه "الثوره" چاپ بغداد، 21/5/1366.
  8. سند شماره 69987، مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: فرماندهي قرارگاه حمزه (ع) به فرمانده نيروي زميني سپاه، 22/5/1366؛ وـ سند شماره 97333، مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از فرماندهي قرارگاه حمزه سيدالشهداء (ع) به فرمانده نيروي زميني سپاه 26/5/1366.
  9. سند شماره 097320 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: ستاد سپاه 11 امام حسن عسگري كردستان ـ ستاد مركزي سپاه پاسداران معاونت اطلاعات 25/5/1366.
  10. خبرگزاري جمهوري اسلامي، "“گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 147، 235/1366، ضميمه شماره 1.
  11. سند شماره 069987مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از فرماندهي قرارگاه حمزه(ع)، به فرماندهي نيروي زميني سپاه، 22/5/1366.
  12. سند شماره 069977 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ:از فرمانده قرارگاه حمزه(ع) به ستاد مركزي سپاه ـ اطلاعات ،25/5/1366؛ و ـ سند شماره 97333، مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: فرماندهي قرارگاه حمزه سيدالشهداء(ع)، 26/5/1366.
  13. سند شماره 70000 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از اداره اطلاعات، ژاندارمري جمهوري اسلامي ايران به وزارت كشور، 22/5/1366.
  14. سند شماره 028919مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش نوبه‌اي اطلاعاتي شماره 21، نزاجا معاونت عمليات اطلاعات، 24/5/1366، ص19.
  15. سند شماره 29017مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش نوبه‌اي نزاجا ـ معاونت اطلاعات معاونت و عمليات، شماره 22، 22/3/1366، ص12.
  16. سند شماره 028950، مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: فرماندهي قرارگاه پانزده رمضان، 28/5/1366.
  17. روزنامه جمهوري اسلامي، 22/5/1366.ص4.
  18. روزنامه كيهان، 21/5/1366، ص2؛ و ـ جمهوري اسلامي، 22/5/1366،ص 12.
  19. روزنامه اطلاعات، 22/5/1366. ص3.
  20. خبرگزاري جمهوري اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 146، 22/5/1366، ص8، منامه ـ به نقل از خبرنگار آلمان، 21/5/1366.
  21. روزنامه كيهان ،22/5/1366، ص20، خبرگزاري فرانسه.
  22. خبرگزاري جمهوري اسلامي "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 146، 22/5/1366،ص12، آتن ـ به نقل از خبرگزاري جمهوري اسلامي، 21/5/1366.
  23. روزنامه اطلاعات، 22/5/1366، ص20 لندن ـ واحد مركز خبر.
  24. خبرگزاري جمهوري اسلامي "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 146، 22/5/1366، ص21، به نقل از بي.بي.سي، 21/5/1366.
  25. روزنامه اطلاعات ،22/5/1366ص20، بن ـ به نقل از خبرگزاري فرانسه؛ و ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 146، 22/5/1366، ص 12. رم ـ خبرگزاري تانيوگ، 21/5/1366.
  26. روزنامه اطلاعات، 22/5/4366، ص2، نيويورك ـ به نقل از خبرگزاري فرانسه.
  27. روزنامه اطلاعات، 22/9/1366، ص20، بن ـ به نقل از خبرگزاري فرانسه.
  28. خبرگزاري جمهوري اسلامي "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 147، 23/5/1366، واشنگتن ـ به نقل از خبرگزاري فرانسه، 22/5/1366.
  29. روزنامه اطلاعات، 22/5/1366، ص20 ، واشنگتن ـ به نقل از خبرگزاري رويتر.
  30. روزنامه اطلاعات، 22/5/1366، ص20 روزنامه كويتي "القبس".
  31. روزنامه رسالت، 22/5/1366ص آخر، راديو امريكا.
  32. روزنامه اطلاعات، 22/5/1366ص20، خبرگزاري امارات متحده به نقل از روزنامه "اتحاد".
  33. خبرگزاري جمهوري اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 146، 22/5/1366، ص5، كويت خبرگزاري جمهوري اسلامي به نقل از روزنامه كويتي "السياسه" 21/5/1366.
  34. خبرگزاري جمهوري اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 151، ص12، خبرگزاري جمهوري اسلامي 26/5/1366، هفته نامه "الحوار"چاپ پاريس.
  35. Ssnfrancisco Chronicle (Aug 3 1987) P,21 Losangles Tims.
  36. خبرگزاري جمهوري اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 147، 23/5/1366، صص41ـ40، مسكو ـ به نقل از خبرگزاري رويتر.
  37. خبرگزاري جمهوري اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 147، 23/5/1366، ص38، تهران ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي 22/5/1366، راديو امريكا، به نقل روزنامه نيويورك تايمز.
  38. خبرگزاري جمهوري اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 147، صص32ـ31، به نقل از راديو بي.بي.سي، 21/5/1366، ضميمه خبر شماره 4؛ و ـ سند شماره 4779 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از سپاه سوم قدس ـ اطلاعات ، به فرمانده سپاه سوم قدس، 21/5/1366.