1364.04.19

روزشمار جنگ سال 1364 1364.04.19
نام‌های دیگر	نوزده تیر
تاریخ شمسی	1364.04.19
تاریخ میلادی	10 ژوئیه 1985
تاریخ قمری	21 شوال 1405

1360.04.19

1361.04.19

1362.04.19

1363.04.19

1365.04.19

1366.04.19

1367.04.19

گزارش- 264

نيروهاي عمل‏كنندة لشكر19 فجر كه قرار است در يك عمليات نفوذي در منطقة عمومي "دهلران - طيب" در غرب رودخانة ميمه شركت كنند، غروب امروز در دهكدة فرح‏آباد آمادة عزيمت جهت عمليات گرديدند. اين نيروها كه همين امروز از اردوگاه عين‌خوش رسيده بودند، نماز مغرب را در اين محل به جا آوردند و پس از آن به منطقة عملياتي ره‏سپار شدند. اين در حالي است كه دو سه روز قبل عراق دست به تعويض زده و تيپ404 را كه مدت‌هاست در منطقه حضور دارد، به پنجوين انتقال داده و تيپ805 از لشكر14 را كه از پاسگاه "شيب" چزابه آمده، جايگزين آن كرده است. تعويض اين نيروهاي پدافندي اين نگراني را كه دشمن از عمليات نيروهاي خودي آگاه شده است، منتفي ساخت، هرچند كه نيروهاي خودي شواهد و قرائني يافته‌اند كه دال بر آگاهي دشمن از عمليات آينده مي‌باشد. در طرح مانور لشكر19 فجر ابتدا هدف، انهدام و اسارت نيروهاي دشمن در تپة194 و نيز تثبيت منطقه بود، ولي به دليل كمبود نيرو در يگان‌هاي خودي، مقرر شده كه پس از انهدام و گرفتن اسير و غنايم، به عقب برگردند. براساس طرح مانور لشكر، دو محور عملياتي تعيين شده‏است‌: در جناح چپ، هدف ارتفاع194 است و استعداد نيروهاي تك‏ور، يك گردان (دو گروهان)؛ در جناح راست، هدف، مقرها و پايگاه‌ها و تجمعات جلو مالحه است و استعداد نيروها، دو گردان (استعداد هر يك دو گروهان) از لشكر و يك گروهان مأمور، مي‌باشد. به اين ترتيب، گردان امام علي(ع) مأموريت دارد كه در محور چپ پس از باز كردن ميدان مين، ابتدا به كمين‌ها سپس به نيروهاي اصلي دشمن روي ارتفاع 194 يورش ببرد. گردان قاسم‏بن‌الحسن(ع) نيز مأموريت دارد كه در محور راست پس از پاك‏سازي جادة اصلي از سه پايگاه و دو كمين دشمن، علاوه بر ايجاد سهولت در اجراي عمليات گردان امام مهدي(عج)، اين جاده را براي بازگشت نيروهاي تمام محور، تخلية غنايم، اسيران و مجروحان، گشوده نگه دارند. گردان امام مهدي(عج) مي‏بايد در محور راست، سنگرهاي اجتماعي، مقرهاي فرماندهي و پارك موتوري دشمن در حد فاصل پس از جادة اول تا سوم را (كه در واقع عقبة نيروهاي مستقر در ارتفاع 194، است) منهدم سازد. با توجه به نفوذي بودن عمليات، نيروها مجهز به تجهيزات انفرادي‌اند و چنانچه مهمات خود را تمام كنند، مي‌بايد با مهمات به دست آمده از دشمن، مأموريت را ادامه دهند. علاوه بر اين تجهيزات، آتش پشتيباني نيز چنين پيش‌بيني شده است: از "لشكر58 ذوالفقار‌" ارتش 2 قبضه كاتيوشا، 6 قبضه توپ 155 و 3 آتشبار130؛ سپاه‌: از توپخانة "لشكرفجر"1 آتشبار 152 و 6 قبضه توپ 105، از توپخانة "لشكر حضرت رسول‌(ص)‌" 1 آتشبار 122. همچنين آتش ادوات از لشكر فجر شامل 2قبضه ميني‌كاتيوشا، 9 قبضه خمپارة 120، 8 قبضه خمپارة 81 ، 1 قبضه تفنگ 106. طرح مانور لشكر ويژگي‌هايي دارد كه پاره‌اي از آن‏ها چنين است: الف) قرار است نيروها از پشت به دشمن بزنند و پس از انهدام مقر فرماندهي و سنگرها، به طرف خط دشمن پاك‏سازي كنند. اين روش، با از كار انداختن فرماندهي دشمن، متلاشي كردن نيروهاي در خط را آسان‏تر مي‌سازد. ب) پس از شروع درگيري، در اولين فرصت كابل‌هاي برق و سيم‌هاي مخابراتي دشمن قطع مي‌شوند، بدين ترتيب ارتباط با عقبه و نيروهاي در خط به كلي قطع و دشمن در هدايت نيروهاي خود مستأصل مي‏گردد. ج) نيروهاي تك‏كننده موظف‌اند با رعايت سكوت كامل، خود را به دشمن چسبانده و در خيز اول از نارنجك استفاده كنند. مانور لشكر نقاط ضعفي نيز دارد كه مهم‌ترين آنها عبارت است از: 1- كمبود نيروي عمل كننده ... و اين در حالي است كه استعداد دشمن در منطقه حدود يك تيپ تخمين زده مي‌شود. 2- نيرويي براي احتياط در نظر گرفته نشده است. به دليل تسلط ديد دشمن بر منطقه، مي‌بايد مسائل حفاظتي عمليات از جمله انتقال واحدها رعايت گردد، از اين رو سعي شده تا بسياري از واحدهاي پشتيباني را حتي‌الامكان درخصوص زمان عمليات توجيه نكنند و براي انتقال نيز چهار روز قبل از عمليات و بعضاً

(واحدهايي نظير اورژانس، محل تخلية شهدا ... كه نياز است نزديك‌تر به منطقة عمليات باشند) 48 ساعت قبل از عمليات، در نظر گرفته شده‏است. از طرف ديگر، جهت فريب دشمن، واحد ادوات يگان را - كه از نقاط مختلفي مي‌تواند كار خود را انجام دهد - جهت پشتيباني آتش، به سمت "يونيت" در شرق رودخانة ميمه بردند ولي يك آتشبار 120 كه براي زير آتش گرفتن ارتفاع 137 و تنگة " انيزه" در نظر گرفته شده، ناچار روي ارتفاع 216 مستقر شده‏است. در اين جا يك مسئله حائز اهميت، وضعيت روحي نيروهاي خودي مي‌باشد كه حتي مي‌تواند برخي مشكلات و ضعف‌هاي يگان‌هاي عمل‏كننده را پوشش دهد. در وضع كنوني روحيه بالايي از يگان‌ درگير (لشكرفجر) مشاهده مي‌شود. در اين باره قبل از عمليات، يكي از فرماندهان گردان گفت: «از نظر روحيه نيروها، بعضي از آن‏ها يك‏سال و اندي بود كه منتظر عمليات بودند ... روحية بسيار بسيار مشتاقي براي عمليات داشتند ... زماني كه فهميدند عمليات است، روحيه بسيار بسيار بالايي داشتند.» طبق زمان‌بندي طرح مانور، نيروهاي اعزامي در ساعت1 بامداد (20/4/1364) براي شروع درگيري بايد اعلام آمادگي ‌كنند و از شروع عمليات تا زمان برگشت نيز حدود چهار ساعت در نظر گرفته شده است.

گزارش- 265

امروز پادگان پيرانشهر دوبار در ساعات 14 و 16:30 به‌وسيلة هواپيماهاي عراق بمباران شد. در اولين بمباران،‌ خانه‌هاي سازماني پادگان واقع در پشت كارخانة قند منطقة تمرچين و حاج‏‏عمران، همچنين روستاي "والاوان" هدف قرار گرفتند كه دو غيرنظامي به شهادت رسيدند.

گزارش- 266

در پي حملة ديروز هواپيماهاي عراقي به يك نفت‏كش تركيه به‌نام " ام.وطن" در خليج‌فارس، وزارت خارجة تركيه با انتشار بيانيه‌اي حاوي اعتراضي بسيار كم‏رنگ آن هم بدون اشارة مستقيم به عراق، اعلام كرد كه دولت تركيه جهت مقابله با تكرار حمله‌هاي مشابه، در چارچوب قوانين و حقوق بين‌المللي اقدامات لازم را به نحو مقتضي انجام خواهد داد. به‏گزارش راديو تركيه، در اين بيانيه با اشاره به اين كه سياست‌هاي جنگي عراق و ايران امنيت رفت و آمد كشتي‌ها را در خليج‌فارس تأمين نمي‌كند، آمده‏است: «با آن‏كه كشتي‌هاي تركيه با نام تجارتي كشور تركيه مشغول رفت و آمد مي‌باشند، ارتباط وزارت خارجة تركيه با شركت‌هاي كشتي‌راني نيز نمي‌تواند اعتماد آن‏ها را جلب و امنيت آن‏ها را تضمين كند، بنابراين، دولت تركيه ضمن درخواست قبول و اجراي قوانين و حقوق بين‌المللي در مورد تضمين رفت و آمد آزاد كشتي‌ها از كشورهاي ايران و عراق، در اين مورد به آن‏ها هشدار مي‌دهد.» گفتني است كه در بيانية وزارت خارجة تركيه، از اصطلاح جعلي "خليج بصره" به جاي خليج فارس استفاده شده‏است. روزنامة "مليت" چاپ تركيه نيز در گزارشي، به نقل از منابع كشتي‌راني نوشته كه نفت‌كش " ام‏.وطن" در خارج از منطقه‏اي كه عراق ممنوع اعلام كرده، هدف موشك قرار گرفته‏است.

گزارش- 267

در آرژانتين، كميسيون مشتركي از وزيران خارجه، دفاع و تجارت خارجي اين كشور تشكيل شده تا موضوع فروش اسلحه به هر دو كشور ايران و عراق را بررسي كند. از سوي ديگر، كميته‌اي مركب از وزيران هفت دولت عرب به زودي به آرژانتين خواهند رفت تا اقداماتي جهت جلوگيري از رابطة آرژانتين با ايران انجام دهند. اين كميته اعلام كرده‏است كه اگر ايران پيشنهادهاي صلح را نپذيرد، ضمن اقداماتي، از كشورهاي جهان خواهد خواست تا جهت تحريم اقتصادي و نظامي ايران اقدام كنند.

گزارش- 268

دولت كويت به دنبال تشديد اقدامات خصمانه‏اش عليه ايرانيان مقيم كويت، در چند روزگذشته نيز 182 ايراني را بازداشت و پس از آزار و شكنجه و ضبط اموال، از آن كشور اخراج كرد. اين عده از طريق مرز آبي با موتور لنج وارد بوشهر شدند و در اردوگاه ويژة معاودان در اين شهر اسكان يافتند.

گزارش- 269

چگونگي رابطة كشورهاي حوزة خليج‌فارس با ايران، از جمله مباحث رسانه‌هاي منطقه و جهان است. امروز راديو اسرائيل در تفسيري مواضع سران شوراي همكاري خليج‌فارس را چنين تحليل كرد: «اميرنشين‌هاي عرب خليج‌فارس بر اين انديشه‌اند كه هركدام از دو كشور متخاصم (ايران و عراق) در جنگ كنوني پيروز گردد، گام بعدي خود را در سوي گسترش سيطرة خويش در منطقه و تحت مهميز درآوردن و احياناً بلعيدن يك يا چند لقمة چرب و لذيذ در خليج‌فارس برخواهد داشت و براساس همين پندار است كه رهبران شش كشور عربي (عربستان، كويت، قطر، بحرين، عمان، امارات) نه تنها حركت آشكاري به سود هيچ‏كدام از طرفين جنگ انجام نمي‌دهند، بلكه همواره از سياست نعل و ميخ و ليت و لعل پيروي مي‌نمايند. با اين آرزوي ناگفتة آشكار كه اين جنگ پنج‏ساله بدون فاتح و پيروزي قاطع يكي از طرفين پايان‏گيرد و در پناه دو قدرت موجود از دو سوي اروندرود، سرزمين‌هاي همسايه از آرامش و ثبات نسبي برخوردار گردند.» در اين حال تلقي ديگري نيز در برخي محافل و مطبوعات مطرح است. روزنامة ژاپني "يوميوري شيمبون" با اشاره به سخنان آقاي هاشمي در سفر به ژاپن و ملاقات‌هايش با مسئولان اين كشور و نيز سخنان دكتر "ولايتي" وزير خارجة ايران دربارة مسائل خليج‌فارس، نوشت: «جمهوري‌اسلامي ايران با حركت‌هاي ديپلماتيك خود نشان داده‏است كه واقعاً مايل به بهبود روابط خود با كشورهاي عربي خليج‌فارس است... در اين ملاقات‌ها خواسته شده‏است كه مقامات ژاپن نيز در ملاقات‌هاي خود با مقامات كشورهاي عربي حوزة خليج‌فارس علاقة ايران در مورد هم‏زيستي با اين كشورها را قيد نمايند.» به نوشتة اين روزنامه، وزير امور خارجة ژاپن در اين خصوص تأكيد كرده‏است كه در ملاقات هفتة آيندة خود با مقام‌هاي عربستان سعودي، براي اطمينان خاطر بيش‏تر آن‏ها در مورد توجه ايران به هم‏زيستي با كشورهاي خليج‌فارس، با آن‏ها گفت‌وگو خواهد كرد.

گزارش- 270

روزنامة انگليسي "تايمز" در مقاله‌اي به بررسي جنگ پرداخته و دربارة تأثير آن در اقتصاد ايران، نوشته است‌: «قرائن همه حكايت از اين دارد كه ايران نيز مانند عراق در حال حاضر از خستگي جنگ شديداً رنج مي‏برد. جدا از افزايش تعداد كشته‌ها و مجروحين، اقتصاد كشور نيز در آستانة فلج شدن است. كارشناسان، ذخيرة ارز خارجي را تنها سه ميليارد دلار تخمين مي‌زنند كه اين ميزان، تنها با ميزان دو ماه واردات برابري مي‌كند. ايران علي‏رغم حملات پراكندة عراق عليه نفت‌كش‌هايي كه از ترمينال نفتي خارك استفاده مي‌كنند، هنوز قادر است نفت خود را صادر كند، اما اين روزها خريداران در بازار به تخفيف‌هاي زيادي متوسل مي‌شوند كه اين تخفيف‌ها در معاملات پاياپاي به صورت پنهاني باقي مي‌ماند. صادرات غيرنفتي نيز به سطح بسيار ناچيزي تقليل پيدا كرده و بي‏كاري نيز با وجود اين كه يك ميليون نظامي در جبهه‌هاي جنگ با عراق و يا جنگ با كردهاي شورشي در كوه‌هاي غربي كشور درگير مي‌باشند، در سطح بالايي قرار دارد.»

گزارش- 271

در مراسم توديع آيت‌الله "صانعي" كه با حضور دادستان جديد كل كشور، حجت‌الاسلام "خوئيني‌ها" در محل دادستاني كل برگزار شد، آقاي صانعي دربارة ثروت‌هاي حرام و نامشروع مطالبي را خاطرنشان كرد كه مي‌تواند علاوه بر ترسيم مواضع و گرايش‌هاي بخشي از نخبگان نظام جمهوري‌اسلامي، برخي مسائل را كه ايران در بحبوحة جنگ با آن درگير است، نشان بدهد. آيت‌الله صانعي خطاب به دست‌اندركاران عالي‌رتبة قوة قضائيه گفت: «سخنان امام بايد همچون كتاب پرارزش "جواهر" مورد بررسي و توجه قرار بگيرد. در بعد اقتصادي اين را بدانيد آقاي مسئول اجرايي، آقاي داديار، آقاي قاضي، محكمه‌هايي كه مي‌روي مهر و موم مي‌كني، بدان كه يك ريالش با قيمت خون اين بچه‌هاي ما تمام شده تا در اختيار توقيفيِ تو قرار گرفته؛ دقت كنيد عزيزان كه اين اموال ساده دست آن‏ها برنگردد. من اين سند را در پيش‏گاه خداي خود دارم، در اين مدتي كه بودم خيلي تلاش كردم و ديگران، دوستان هم همكاري كردند، نگذاشتم اين اموالي كه به قيمت خون اين شهدا تمام شده، رايگان بدهيم به آن‏كه نماز نمي‌خواند. بيت‌المال مالك است، خيلي ساده، خمس تصاعدي را اگر حساب كنيد - كه خود امام هم فرموده اين‌ها مالك نيستند - حلال حلالش، طيب طاهرش، عرق جبينش، با خمس تصاعدي اين‌ها مالك نيستند هيچ، بايد بيگاري هم بدهند، يعني بايد بيايند براي بيت‌المال هم كار كنند. اين جور نيست كه من خيال كنم حالا كه بهش (اموالش را) دادم، به مالكش دادم؛ نه آقا، دادي به غير مالك، دادي به غاصب! اميدوارم برادر عزيزمان جناب آقاي موسوي هم كه آمدند، من اين معنا را در خصوصيات روحي ايشان مي‌دانم، ايشان هم اين راه را دنبال خواهند كرد.» آقاي صانعي سپس در مورد آقاي خوئيني‌ها گفت: «همان‏جور كه امام امت‌مان فرمودند، ايشان در كارهاي مهم موفق بودند، در درگيري با عربستان هم موفق بودند، در رهبري دانشجويان خط امام و درگيري با جاسوسان امريكايي موفق بودند، ... در قبل از پيروزي انقلاب هم موفق بودند، اين بار هم چنان كه امام فرمودند، ما مطمئنيم، با شناختي كه ما داريم، آمدن ايشان براي حزب‌الله اميدوار كننده است. كسي كه با لانة جاسوسي در مي‌افتد، تنها با جاسوسي در نمي‌افتد، با سرمايه‌داري غرب درمي‌افتد، با ضدانقلابي كه پناهندگي به تروريست مي‌دهد، در مي‌افتد.» آقاي خوئيني‌ها نيز در پايان سخنان آقاي صانعي، گفت: «حالا كه من فرمايشات ايشان را گوش مي‌كردم، بيش‏تر بر تأسفم افزوده شد كه شخصيت علمي، با چنين حرارت انقلابي و با اين پيشنهاد اين جوش و خروش و دل‌سوختگي به حال ضعفا و فقرا و شمشيري كشيده عليه مستكبرين و مترفين و فاسدهاي زمان ما، چنين شخصيتي از تشكيلات قوة قضائيه رفتند و براي ما موجب تأسف است.» دادستان جديد افزود: «خط امام چنين است.»

گزارش- 272

در واكنش در برابر موضع‌گيري اخير امريكا در محكوم كردن "تروريسم بين‌المللي" كه ضمن آن، كشورهاي ايران، ليبي، كوبا و نيكاراگوئه مورد حملة "ريگان" رئيس‌جمهور امريكا قرار گرفتند، يونايتدپرس خبر داد كه "ميگل دسكوتو" وزير خارجة نيكاراگوئه، در اعتراض به "تروريسم دولتي" دولت ريگان و كمك مالي آن به ضدانقلابيون نيكاراگوئه، اقدام به اعتصاب غذا كرده‏است. به گزارش يونايتدپرس، دسكوتو - كه كشيش است - گفته كه از "دانيل اورتگا" رئيس‌جمهور نيكاراگوئه، خواسته است با مرخصي موقت وي از مقام دولتي موافقت كند تا اعتصاب غذاي خود را دنبال كند.  ضميمة گزارش 264: منطقه عملياتي قدس3 منطقة عملياتي مورد نظر داراي يك‏ سلسه ارتفاعات از جمله قله‌هاي 216، 214، 172، 194، 128، 137 و 100 مي‌باشد. تمام منطقه و اين ارتفاعات در شمال خط مرزي (در خاك ايران) قرار دارد و دشمن در عقب‌نشيني سراسري از غرب، قسمت مهمي از اين نقاط را به دليل حساسيت و اهميت نظامي آن، حفظ كرده‏بود. خط نيروهاي خودي در اين منقطه روي ارتفاع 216 بود كه مسئوليت پدافند آن را گردان 205 ژاندارمري باختران به‌عهده داشت و از ارتفاع 214 نيز جهت ديده‌باني استفاده مي‌شد. خط دشمن نيز مقابل شيار "مالحه" روي ارتفاع 194 بود كه ديد كافي روي خط خودي و منطقة عمومي دهلران داشت. به همين دليل، انهدام نيروهاي دشمن در تپة 194 و ساير تجمعات در اين منطقه و تصرف و تثبيت اين تپه، پس از انهدام نيرو، هدف اولية عمليات "قدس3" بود.

منابع و مآخذ روزشمار 1364/04/19