1359.05.31

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
پرش به ناوبری پرش به جستجو
روزشمار جنگ سال 1359
1359.05.31
نام‌های دیگر سی و یک مرداد
تاریخ شمسی 1359.05.31
تاریخ میلادی 22 اوت 1980
تاریخ قمری 11 شوال 1400



گزارش - 331

در ادامة تجاوزات و حملات عراق به پاسگاه‌های مرزی ایران، امروز در منطقة عمومی قصرشیرین، ارتش عراق و مهاجمان ضدانقلاب داخلی در یک عملیات مشترک، با نیروهای ایرانی درگیر شدند. گزارش خبرنگار کیهان در قصرشیرین از جزئیات این درگیری‌ها چنین است: «مهاجمین مسلح [ضدانقلاب] با پشتیبانی ارتش بعث امروز از ساعت 5/6 تا 5/7 عصر، تنگ‏هوان را زیر آتش خود قرار دادند و پس از یک ساعت درگیری شدید با سپاه پاسداران مستقر در این منطقه، با دادن تعدادی زخمی عقب‌نشینی کردند و 2 نفر از دیدبانان ایرانی را مجروح ساختند که یکی از آنها یک افسر ارتش و دیگری از پاسداران مستقر در منطقه بود.» بنا به همین گزارش: «مهاجمین این درگیری را در ساعت 9 شب به تیله‌کوه کشانیدند و با خمپاره 120 میلی‌متری و پشتیبانی توپخانة ارتش بعث مستقر در چارکلاو [عراق] این منطقه را زیر آتش قرار دادند که تا ساعت 12 شب ادامه داشت. مهاجمین در این منطقه با به‌جای‏گذاشتن مقدار زیادی گلوله‌های خمپاره، آر.پی.جی7 و خشاب اسلحه‌های مختلف، سنگرهای خود را ترک کردند.»[۱] همچنین، یک خبر از استانداری سنندج حاکی است که «تعدادی هواپیما و هلیکوپتر در ارتفاع بالا در غرب کشور (سنندج ـ کرمانشاه) مشاهده شده.» در این گزارش دستور داده شده اقدامات لازم دراین‌مورد انجام شود.[۲] از سوی دیگر، باتوجه‌به تحرکات اخیر عراق و عوامل داخلی وابسته به آن، فرماندهی سپاه از کلیة واحدهای تابعة خود در مناطق غرب و نیز استان خوزستان خواسته است که نیروهای خود را درحالت آماده‌باش درجه یک قرار دهند.[۳]

گزارش - 332

هم‌زمان با تحرکات و حملات مرزی عراق، عوامل داخلی وابسته به این رژیم، هنوز به فعالیت‌های خود در قالب جاسوسی، تخریب و انفجار خطوط لوله‌های نفت و گاز و حمل سلاح از عراق به شهرهای مرزی خوزستان ادامه می‌دهند. بنا به گزارش پاسگاه ژاندارمری بهمن‌شیر آبادان ساعت 24 امروز، صدای انفجاری در فاصلة ده کیلومتری پاسگاه مزبور شنیده شده است؛ پس از ورود مأموران به محل، معلوم شد که 2 الی 3 رشته از خطوط لولة گاز در مسیر جادة آبادان ـ ماهشهر براثر انفجار بمب دچار آتش‌سوزی شدیدی شده است.[۴] همچنین، ساعت 4 بعدازظهر امروز، دو نفر از اعضای گروه تحقیق ستاد عشایر ـ که از مأموریت خرمشهر برمی‌گشتند ـ در طول بازار سپه به موتورسیکلتی با دو سرنشین مشکوک می‌شوند. این افراد پس از درگیری با اعضای گروه تحقیق، 3 قبضه اسلحة کلاشینکف با 7 خشاب پر و 108 فشنگ کلاشینکف بدون خشاب را به زمین پرتاب کرده، متواری می‌شوند. این گزارش حاکی است که روی یکی از اسلحه‌ها شمارة ارتش عراق موجود است.[۵] از سوی دیگر، در ادامة مبارزه با عوامل داخلی مسلح وابسته به عراق، دادسرای انقلاب اسلامی آبادان و خرمشهر امروز اطلاعیه‌ای دربارة خلع‌سلاح عمومی مناطق هم‌جوار مرزی صادر کرد. در این اطلاعیه آمده است: «به کلیة دارندگان اسلحه در آبادان و حومة خرمشهر، ماهشهر، شادگان، جزیرة مینو، اروندکنار، دارخوین و کلیة روستاهای تابعه اعلام می‌شود که از تاریخ شنبه اول شهریور تا دوشنبه 10 شهریورماه، می‌توانند اسلحة خود را به دادگاه انقلاب اسلامی آبادان تحویل دهند و دراین‏صورت مورد عفو قرار خواهند گرفت. ضمناً درصورتی‌که پس از انقضای مهلت تعیین‌شده از کسی اسلحة غیرمجاز کشف شود به شدیدترین وجه مجازات خواهد شد.»[۶]

گزارش - 333

درپی درگیری‌های هفته‌های گذشته، به‌ویژه درگیری شدید دیشب هواداران مجاهدین خلق (منافقین) و دیگر گروه‌های چپ با گروهی از مردم در آبادان و نیز حوادث امروز خرمشهر، این دو شهر در وضعیتی ملتهب به سر می‌برند. امروز در خطبة اول نمازجمعة آبادان ـ که در محل دانشکدة نفت این شهر برگزار شد ـ حجت‌الاسلام غلامحسین جمی با اشاره به درگیری شب گذشته که به شهادت یک تن و زخمی‌شدن عده‌ای انجامید، گفت: «باید دید این درگیری‌ها علتش در کجاست. آنهایی که اعلامیه‌ به نام خدا و به نام خلق صادر می‌کنند، دروغ است؛ اینها نه به خدا کاری دارند نه به خلق. اگر اعتقاد داشتند، این درگیری‌ها به ‌وجود نمی‌آمد. این درگیری‌ها مجرد نیست و استقلال ندارد؛ دررابطه‌با مسائلی است که باید دقت شود؛ اینها دررابطه‌با شیطان بزرگ امریکاست.» جمی در همین خطبه افزود: «هم‌زمان با توسعه‌های دشمن خارجی که باید پاسداران ما برای حفاظت از مرزها آماده باشند عوامل آنها این مسائل را در آبادان و خرمشهر به وجود می‌آورند تا پاسداران ما را مشغول درگیری داخلی کنند، تا دشمن خارجی نفوذ کند.» امام‌جمعة آبادان سپس خطاب به مردم گفت: «شما نباید اجازه بدهید اینها به نام خلق دکه بگذارند؛ موظف هستید دفترهای آنها را برچینید و آنها را به سوراخ‌هایشان بفرستید تا دیگر سر در نیاورند. ...»* امام‌جمعة آبادان همچنین در دومین خطبة نماز دربارة موضع‌گیری‌های غلط دولت عراق دربرابر انقلاب صحبت کرد.[۷] همچنین، خبرگزاری پارس در گزارشی از درگیری امروز هواداران سازمان مجاهدین خلق (منافقین) با اعضای انجمن اسلامی در خرمشهر خبر داد. بنا به این گزارش: «سازمان مجاهدین خلق ایران [منافقین] بار دیگر دست به تحریکات تازه‌ای زدند و 10 تن از هواداران این سازمان براثر مشاجره با گروهی از اعضای انجمن اسلامی خرمشهر به‌وسیلة سپاه پاسداران دستگیر شدند. سخنگوی سپاه پاسداران خرمشهر امروز گزارش داد که مشاجرة لفظی میان دستگیرشدگان و اعضای انجمن اسلامی خرمشهر هنگامی روی داد که دو طرف هم‌زمان نمایشگاهی از عکس و پوستر در جوار هم برپا کردند. اعضای انجمن اسلامی عکسی از امام خمینی رهبر انقلاب و بنیانگزار [بنیان‌گذار] جمهوری اسلامی ایران را بر روی یکی از پایه‌های برق بین دو نمایشگاه نصب کردند که این عمل با اعتراض طرف‌داران سازمان مجاهدین خلق [منافقین] روبه‌رو شد و آنها با اعضای انجمن اسلامی به‌طور لفظی درگیر شدند.» سخنگوی سپاه پاسداران خرمشهر افزود: «به‌رغم ممنوعیت فعالیت‌های گروه‌های سیاسی، طرف‌داران سازمان مجاهدین [منافقین] علاوه‌بر این تحریکات، به عده‌ای از دختران عضو این سازمان مأموریت دادند که به‌عنوان اعتراض نسبت به دستگیری دو تن از اعضای سازمان، دربرابر مقر سپاه پاسداران در خرمشهر متحصن بشوند.» وی همچنین گفت: «چون سپاه پاسداران مستقیماً مایل نبود با اعضای سازمان مجاهدین [منافقین] درگیر شود، از مردم خرمشهر استمداد کرد و قبل از رسیدن مردم، متحصنین محل تجمع خود را ترک گفتند.»[۸] ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی نیز درمورد ماجراهای امروز خرمشهر، در گزارش خود چنین آورده است: «در روز جمعه 31/5/1359، تعدادی زن و مرد و دختر و پسر از چریک‌های فدایی خلق و گروه‌های دیگر ساختمان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی خرمشهر را محاصره و قصد تسخیر محل را داشتند که رادیو مرتباً با پخش اعلامیه از مردم جهت متفرق‌کردن این گروه‌ها کمک می‌خواست. که جریان بدون درگیری خاتمه یافت.» در پایان این گزارش آمده است: «درحال‌حاضر کلیة شهرهای خوزستان و خصوصاً آبادان و خرمشهر به یک حالت خطرناکی رسیده و هر آن احتمال درگیری سختی پیش‌بینی می‌شود.»[۹] از سوی دیگر، به‌دنبال اعلامیة دیروز دادستان انقلاب اسلامی آبادان و خرمشهر مبنی‌بر ممنوع‌بودن فعالیت چند گروه و سازمان سیاسی ازجمله حزب توده، شاخة این حزب در آبادان در نامه‌ای خطاب به ریاست دادسرای انقلاب اسلامی آبادان و خرمشهر، ضمن تأسف‌بار خواندن حوادث شب گذشته و امروز در آبادان و خرمشهر، هواداران حزب توده را از دست‌داشتن در این حوادث مبرا دانست و به این حکم درمورد سازمان خود شدیداً اعتراض کرد.[۱۰] حزب توده ـ سازمان شهرستان خرمشهر نیز، در نامه‌ای به ریاست دادگاه انقلاب اسلامی آبادان و خرمشهر و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی خرمشهر، به تصرف و تخریب اموال موجود در دفتر این حزب در خرمشهر، شدیداً اعتراض کرده و خواستار رسیدگی به این مسئله و دستگیری عوامل آن شده است.[۱۱]

گزارش - 334

علاوه‌بر تیرباران 3 تن از پاسداران به‏دست افراد گروه ضدانقلابی کومه‌له، درگیری و زدوخورد در مناطق کردنشین، به‌خصوص در نقده، مهاباد، اشنویه، اطراف میاندوآب و نیز جوانرود، چشمگیر و با خسارت‌هایی همراه بود. بنا به گزارش ستاد مشترک ارتش، همچون شب‌های گذشته: «در ساعت 2 بامداد امروز نیز پاسگاه شیطان‌آباد نقده مورد حملة ضدانقلابیون قرار گرفت که بلافاصله به‌وسیلة مأموران به آتش آنان پاسخ داده شد و مهاجمین متواری گردیدند.» این گزارش در پایان می‌افزاید: «مهاجمین با استقرار پایگاه در "دره قاسملو" و کنترل ارتفاعات و راه عبوری "ناناس" همه‌شب به پاسگاه یادشده تیراندازی می‌نمایند.»[۱۲] در بخش تکاب نیز بعدازظهر امروز در درگیری بین پاسداران و افراد مسلح غیرقانونی درحوالی گردنه (پل)"ساروق"، واقع در ده کیلومتری غرب تکاب، 2 نفر از پاسداران به نام "بهزاد اسدی" و "تبریزی" به شهادت رسیدند.[۱۳] دراین‌حال، باتوجه‌به وضعیت عمومی مناطق اطراف ارومیه، به‌ویژه مهاباد، به دستور فرمانده سپاه مرکز، کلیة نیروهای تابع سپاه در غرب کشور به‌حالت آماده‌باش درآمده‌اند. ضمناً در این حکم، از سپاه مهاباد خواسته شده که سریعاً به پادگان مهاباد انتقال یابد.[۱۴] در همین خصوص، فرمانده سپاه ارومیه نیز در تلفنگرامی از سپاه مرکز برای شروع عملیات در مهاباد درخواست 400 نفر نیروی پاسدار کرده است.[۱۵] از منطقة مریوان نیز خبر می‌رسد که امروز در ده "درزیان"* درگیری دیگری با مهاجمان ضدانقلاب روی داد که در آن 2 نفر از مهاجمان کشته، 5 نفر زخمی و 8 نفر اسیر شدند. یک پاسدار نیز به شهادت رسید.[۱۶] اما خونین‌ترین حادثه، که نبود امکانات در آن مؤثر شمرده شد، ساعت 9 صبح امروز در عملیات کمین افراد کومه‌له، در منطقة جوانرود رخ داد. گزارش ستاد عملیات غرب کشور دراین‌مورد حاکی است: «در بین راه خانشور به وانی‌سر بین برادران [پاسدار] و ضدانقلابیون درگیری به‌وجود آمد. دراثر حملة مهاجمین به آمبولانس حامل افراد سپاه، 8 تن از برادران پاسدار به شهادت رسیدند. یکی از پاسداران نیز که به اسارات مهاجمین درآمده بود، موفق به فرار شد. ضمناً یک پاسدار دیگر نیز به اسارت مهاجمین درآمد.»[۱۷] ناصر کاظمی، فرماندار اورامانات و مسئول سپاه پاسداران پاوه، مسئولیت شهادت این افراد را به‌عهدة مسئولان دانست و گفت: «اگر مسئولین امکانات لازم را در اختیار پاسداران بگذارند چنین اتفاقی هرگز نمی‌افتاد.» وی همچنین افزود: «افرادی که شهید شدند در یک آمبولانس از مأموریت بازمی‌گشتند که در بین راه مورد هجوم مهاجمین قرار گرفتند و ناجوانمردانه شهید شدند.» کاظمی ادامه داد: «اگر یک اتومبیل جیپ روباز در اختیار برادران پاسدار بود آنها می‌توانستند بلافاصله از ماشین پایین آمده و از خود دفاع کنند، ولی داخل آمبولانس این امکان وجود نداشت و به‌محض برخورد آر.پی.جی7 آمبولانس آتش گرفت.»[۱۸] همچنین، امروز افراد کومه‌له 3 تن از پاسداران به نام‌های فرهاد هژبری، خلیل باکو و بهادران شهرستانی را که در اسارت این گروه بودند، تیرباران کردند.[۱۹]

گزارش - 335

در کنار عملیات و درگیری‌های پراکنده و جنگ‌وگریز گروه‌های مسلح معارض با نظام، تحرکات این گروه‌ها در مناطق مختلف کردنشین، با حمایت بیشتر و آشکارتر دولت عراق همچنان ادامه دارد. دراین‌زمینه گزارش امروز مرکز فرماندهی سپاه حاکی است: «لشکر عراق آماده‌باش داده. درضمن خبر 30 هواپیمایی که می‌خواهند به ایران حمله کنند، مجدداً تأیید می‌شود.» این گزارش می‌افزاید: «عدة زیادی در اطراف نوسود و دوآب، ضمن سنگرگیری در کوه‌ها خمپاره نیز کار گذاشته‌اند و هواپیماهای عراقی مهمات و آذوقه به آنها می‌رسانند و نیروهای عراقی قصد پیاده‌شدن در پنگانه را دارند.»[۲۰] حتی وضعیت عمومی مناطق غرب کشور نگرانی فرماندهی سپاه مرکز را بیش‌ از این برانگیخته، به‌طوری‌که امروز در پیام دیگری آورده است: «گروه‌های سیاسی به پشتیبانی نیروهای خارجی قصد یک حملة وسیع علیه ایران را دارند و ازطریق مناطق ماکو، سلماس، شاهین‌دژ، تکاب، سراب، زنجان تا قصرشیرین و ایلام این کار را می‌خواهند عملی کنند. موقع این طرح در اواخر مرداد و اوایل شهریورماه می‌باشد.»[۲۱] دراین‌میان، سپاه غرب کشور در پیام امروز خود به فرماندهی مرکز سپاه، وضعیت تحرکات و اقدامات کلی گروه‌های مسلح ضدانقلاب با حمایت عراق را چنین بیان کرده است: «عراق نقاط ضعف ما را بیشتر در نقاط سردشت و پیرانشهر یافته است. اخبار رسیده حاکی است حرکت نیروهای مهاجم از پیرانشهر به‌سمت نقده و ارومیه و اشنویه، و نیز از سردشت به‌طرف بانه می‌باشد.» در ادامة همین گزارش با اشاره به حملات و درگیری‌های شب گذشته و امروز در مناطق مریوان، پادگان سردشت و نیز منطقة جوانرود آمده است: «این اخبار حاکی‏از حملة وسیع عراق با همراهی نیروهای مهاجم می‌باشد و اگر با بسیج مردم و نیروهای ذخیرة ارتش به کمک نشتابید وضع از این هم بدتر خواهد شد.»[۲۲] ستاد مشترک ارتش نیز در پاسخ به این درخواست مقرر داشت: «یک دوره احضار و دوره‌های بعدی آمادة احضار باشند و مراتب به وزارت دفاع ملی اعلام گردد.»[۲۳] ستاد مشترک ارتش نیز خطاب به کلیة نیروهای تابعة خود، با اشاره به تحرکات ارتش عراق، وضعیت مناطق غرب و جنوب‌غرب را چنین توصیف کرده است: «ارتش عراق اقدام به تعرض محلی یا محدود یا گسترده در مرزهای کشور می‌نماید. باتوجه‌به تجمع 2000 نفر مسلح از متواریان و ضدانقلابیون در منطقة پیرانشهر، ممکن است به‌طورهم‌زمان ازطریق اشنویه به نقده حمله و پس از قطع راه ارتباطی ارومیه به جلدیان، نوسود و پیرانشهر، به نیروهای مزبور حمله نمایند.» در ادامة این گزارش آمده است: «عملیاتی نظیر بندهای فوق در استان‌های کرمانشاه، ایلام، خوزستان و کردستان محتمل است. [لذا] دستور فرمایید: الف) یگان‌های تابعه آمادة اجرای طرح‌های پدافند بوده تا ضمن دردست‌داشتن ابتکار عملیات، از غافلگیری جلوگیری و امکان واکنش سریع در مقابل هرنوع عملیات احتمالی فراهم گردد. ب) درمورد حفاظت انبار مهمات، اماکن و تأسیسات مهم و حساس پیش‌بینی لازم معمول گردد.»[۲۴] همچنین، گزارش لشکر28 به نقل از یکی از منابع قابل‌اعتماد خود، حاکی است: «ضدانقلابیون از آبادی‌های سقز سلاح‌های سنگین جهت حمله در یکی از روزهای آینده به پاسگاه‌های این پادگان، کار گذاشته‌اند و قرار است تعدادی از افراد خود را وارد شهر نموده که به پادگان سقز حمله نمایند.»[۲۵] از سوی دیگر، امروز اخبار متعددی از تجمعات این گروه‌ها و نیز ملاقات‌هایی میان مسئولان گروه‌های ضدانقلاب گزارش شده که حاکی‏از طرح‌ریزی توطئه‌های تازه‌ و مشترک سران فراری ارتش، رژیم عراق و مسئولان این گروه‌ها در مناطق حساس مهاباد و شهرها و بخش‌های اطراف آن است. ازجمله، گزارش ستاد مشترک ارتش حاکی است که امروز «در ساعت 18 الی 19، سپهبد فراری صیادیان با نمایندة دکتر بقایی و آرشام، رئیس سابق [ساواک] کرمان، در منطقة حاجی عمران (عراق) ملاقات داشته است.» همین گزارش می‌افزاید: امروز دکتر افشار با سنار مامدی ملاقات داشته است.[۲۶] یک گزارش دیگر از منابع اطلاعاتی ارتش نیز حاکی است امروز «تعداد 700 نفر مسلح به سلاح‌های مختلف سبک و سنگین ازجمله خمپاره‌انداز و چند توپ که به‌وسیلة قاطر حمل می‌شده از برده رشه پشت کردستان به‌سمت منطقة قروه حرکت نموده‌اند. این عده قصد دارند در نقاط حساس و مرتفع قروه مستقر گردند. گروه مسلح مزبور قصد دارند پس از خاتمة جمع‌آوری محصول گندم وسیله کشاورزان محل، نیروهای نظامی و پاسدار را مورد تهاجم قرار دهند.»[۲۷] همچنین، مشاهدة حدود 60 نفر از پیشمرگان جلال طالبانی در آبادی‌های بایوه و باشماق و حدود 30 نفر دیگر از افراد مسلح در آبادی‌های قلعه‌جی و قلعه‌گاه در روی محور پادگان مریوان به سنندج گزارش شده است.[۲۸]

گزارش - 336

درحالی‌که خبرها و گزارش‌های چند روز اخیر حاکی‏از آماده‌شدن سپاه و ارتش برای حمله به شهر مهاباد و پاک‌سازی آن از گروه‌های مسلح ضدانقلاب است و از سوی دیگر گروه‌های مسلح غیرقانونی نیز در روزهای اخیر مبادرت ‌به انتقال افراد و تجهیزات به این شهر کرده‌اند تا در مقابل حملة نیروهای خودی مقاومت کنند، امروز مسئولان شهر مهاباد و سران گروه‌های نظامی معارض با نظام هریک به‌نوبة خود سعی در حفظ و کنترل شهر و به تعویق‌انداختن بحران پیش رو دارند. دراین‌مورد گزارش نیروی زمینی ارتش حاکی است امروز «اطلاعیة مشترکی توسط حزب دمکرات و چریک‌های فدایی خلق در شهرستان مهاباد منتشر شد و در آن آمده است که هیچ‌یک از گروه‌های سیاسی با اسلحه حق ورود به شهر را ندارند و درصورت مشاهده، بلافاصله توسط مقامات مسئول (شهربانی و اهالی) بازداشت و برابر مقررات با آنان رفتار خواهد شد. ضمناً اضافه گردیده که گروه‌های سیاسی موقع ورود به شهر اسلحة خود را به نزدیک‌ترین قرارگاهی که در خارج شهر می‌باشد، تحویل دهند.» در این گزارش همچنین آمده است امروز «اطلاعیه‌ای توسط شورای شهر [مهاباد] منتشر شد و در آن چنین آمده است: الف) ارتش و پاسداران در شهر دخالت نخواهند کرد. ب) هیچ‌یک از افراد، گروه‌ها و اهالی حق تردد در شهر را با اسلحه ندارند. ج) امنیت شهر به‌عهدة شهربانی می‌باشد. د) وضع شهر آرام است و مردم به زندگی عادی خود ادامه می‌دهند.»[۲۹] امروز همچنین 14 نفر از نمایندگان مردم مهاباد دربارة مسائل مختلف این شهر با حسین طاهری استاندار آذربایجان‏غربی، ملاقات و گفت‌وگو کردند. طاهری درخصوص این ملاقات گفت: «قرار بود در 31 مردادماه، یگان‌های ارتش در داخل شهر مهاباد شروع به گشت کرده و کنترل شهر را برعهده بگیرند و نیز باتوجه‌به محدودیت‌هایی که اخیراً ایجاد شده، و اطلاعیه‌هایی که استانداری صادر کرده بود، گفت‌وگوهایی با نمایندگان اعزامی مهاباد به عمل آمد و آنها خواستار تمدید این مهلت شدند.» وی افزود: «در این ملاقات با درخواست نمایندگان مردم مهاباد موافقت شد و قرار شد این مهلت تا روز دوشنبه سوم شهریورماه جاری، تمدید شود.»[۳۰] در همین ‌حال، حجت‌الاسلام حسنی، امام‌جمعة ارومیه، در خطبه‌های امروز نمازجمعة این شهر دربارة وضعیت امنیتی منطقه و گروه‌های مسلح ضدانقلاب چنین گفت: «از زمانی که در حزب دمکرات کردستان انشعاب به وجود آمده، قاسملو عامل سیای امریکا و [غنی] بلوریان عامل شوروی در منطقه شده‌اند.» وی افزود: «عوامل مسلح طالبانی، قاضیه [قاضی شیخ] عزالدین و قاسملو و بلوریان در داخل و خارج مرز علیه انقلاب اسلامی توطئه می‌کنند.» وی آن‌گاه با اشاره به کمک‌های مالی عربستان سعودی، روسیه و عراق برای ایجاد بلوا در ایران، از مردم خواست که با قاطعیت در مقابل ضدانقلاب بایستند.[۳۱]

گزارش - 337

تقریباً همه‌روزه گزارش‌هایی از برخوردهای خیابانی و درگیری‌های هواداران گروه‌های سیاسی چپ و سازمان مجاهدین خلق (منافقین) با مردم، که اغلب ناشی از تحریک، تندروی، زیاده‌خواهی و سهم‌طلبی گروه‌های مزبور بوده و با هدف زمینه‌چینی برای ایجاد هرج‏ومرج و نهایتاً براندازی یا تغییر نظام صورت می‌گیرد و بالتبع خشم مردم از این مواضع را در پی دارد، در مطبوعات رسمی و نشریات گروه‌های مزبور به چشم می‌خورد. ازجملة این موارد ـ که تاحدودی منبعث از شرایط گذار از انقلاب به نظام پایداری سیاسی است ـ حادثه مربوط به صومعه‌سرا است؛ به گزارش خبرنگار روزنامه انقلاب اسلامی: «به‌دنبال پاک‌سازی کامل شهر صومعه‌سرا از پرده‌ها و پوسترهای سازمان‌ها و گروه‌ها و نصب دوبارة این پرده‌ها توسط هواداران مجاهدین خلق [منافقین]، امروز عده‌ای از مردم صومعه‌سرا پس از اقامة نمازجماعت در مسجد جعفری این شهر با راه‌پیمایی و دادن شعارهایی نظیر "حزب فقط حزب‌الله، رهبر فقط روح‌الله" و "مرگ بر منافقین" به‌سوی میدان شهر به حرکت درآمدند. راه‌پیمایان پس از گذشتن از چند خیابان و با شعار "سکوت هر مسلمان خیانت است به قرآن"، به‌طرف تنها پردة نصب‌شده در شهر که متعلق به سازمان مجاهدین خلق [منافقین] بود، رفته و علی‌رغم مقاومت هواداران این سازمان که با شعار "مرگ بر ارتجاع" نیز همراه بود، این پرده را پاره و آن را پایین کشیدند.»[۳۲] لازم به یادآوری است که روز گذشته نیز یکی از اعضای این سازمان با کیفی حاوی پول و مدارک در ایست بازرسی اراک ـ قم دستگیر شد. گزارش روزنامة جمهوری اسلامی دراین‌زمینه چنین است: «روز پنجشنبه در جادة اراک ـ قم، تشکیل‌دهندة سازمان مجاهدین خلق شاخة اراک و عامل درگیری شدید اراک که 200 زخمی به جای گذاشت، توسط برادران سپاه پاسداران انقلاب اسلامی قم دستگیر شد. ...»[۳۳] گزارش خبرنگار کیهان نیز در همین مورد حاکی است: «ابوالقاسم توکلی عضو سازمان مجاهدین خلق [منافقین] در بازرسی اتومبیل‌های جادة قم ـ اراک توسط سپاه پاسداران انقلاب اسلامی قم دستگیر شد. از وی مبلغ 8 میلیون ریال وجه نقد و برگ اعانة کمک به مجاهدین خلق به دست آمد. پس از انتقال به مقر سپاه در بازرسی از کیف دستی او در جاسازی کیف، اسناد و مدارک زیادی درمورد سپاه پاسداران، انجمن اسلامی دانشگاه علوم اراک و انجمن اسلامی بازار کشف شد. ...»[۳۴]

ضمیمه گزارش333: گزارش خبرگزاری پارس از تاریخچة وضعیت گروه‌های سیاسی در آبادان بعد از انقلاب تا حدود چهار ماه و نیم پس از شروع جنگ تحمیلی «کشف توطئه‌های ضدانقلاب ـ با کشف شبکه‌ای از هواداران سازمان پیکار در آبادان که به فعالیت‌های غیرقانونی و احتمالاً دادن اطلاعات نظامی به مزدوران بعثی مشغول بودند، به‌گفتة مقامات مسئول ابعاد توطئة ضدخلقی این گروه‌ها آشکار شد. گروهی از هواداران پیکار که متأسفانه در میان آنان پزشک و کارمند ارشد شرکت نفت نیز وجود دارد با بهره‌گیری از مدرن‌ترین تجهیزات مخابراتی، اطلاعات نظامی جبهه‌های جنگ را دریافت و در اختیار دشمن قرار می‌دادند. کشف چنین شبکه‌ای آن هم در شرایط خاص فعلی که اگر کوچک‌ترین گزارش نظامی از این کانال به دشمن برسد می‌تواند در سرنوشت یک ملتی تأثیر بگذارد و برای نظام نوپای جمهوری اسلامی فاجعه‌ای دردناک‌تر از تهاجم همه‌جانبة دشمنان باشد، بسیار قابل‌توجه است. عظمت فاجعه از این جهت است که دشمن بیرونی به مرزهای خاکیمان تجاوز می‌کند و چون دشمن است بنابراین حرجی متوجه او نیست؛ لیکن حضور چنین گروه‌هایی در میان جامعه که از تنعمات و آزادی‌های فردی و اجتماعی آن برخوردارند و در یک برهه‌ای از زمان صرف‌نظر از تضاد عقیدتی باید به‌حال آن جامعه مفید باشند، علیه آن به توطئه‌گری مشغول می‌شوند، قهراً از دشمن اصلی خطرناک‌ترند. با بررسی شرایط اجتماعی و سیاسی آبادان بعد از پیروزی انقلاب متوجه می‌شویم که این گروه‌ها در هر زمان برای این شهر و مردم آن مسئله‌ساز بوده‌اند. نخستین برخورد این گروه با مردم در شهر آبادان درست در شرایطی بود که تنها کمتر از دو ماه از پیروزی انقلاب می‌گذشت. در آن زمان نه مجلسی بود، نه دولت ثابت، نه قانون اساسی و نه رئیس‌جمهوری. کشور در شرایط انتزاع از یک نظام فاسد و ریشه‌دار به‌سوی یک نظام عدل بود. در چنین شرایطی که تنها پیام‌های رهبر انقلاب مشعر بر ضرورت حفظ وحدت و اجتناب از تفرقه‌افکنی بود که جامعة از بند استبداد رستة ما را رهنمود می‌ساخت، گروه‌های سیاسی توطئه‌های خود را در آبادان آغاز کردند. در اوایل فروردین 57 بود که گروهی از هواداران سازمان چریک‌های فدایی خلق ایران با دردست‌داشتن پلاکاردهایی و دادن شعارهایی تحت‏عنوان بیکاری [حمایت از دیپلمه‌های بیکار]، نخست سازمان آموزش‌وپرورش و سپس ساختمان شهرداری را به اشغال خود درآوردند. حدود 12 روز از تحصن این گروه گذشت.* درخلال این مدت چه بسیار مقامات مسئول، معتمدین محل و مردم مسلمان با آنان برای برآوردن خواسته‌هایشان به گفت‌وگو نشستند، لیکن مؤثر واقع نشد و به تحصن و اشغال ساختمان شهرداری ادامه دادند. سرانجام مردم از تحریکات و اطلاعیه‌های آن‌چنانی آنان به تنگ آمدند و با توسل به قوة قهریه آنان را از شهرداری بیرون راندند که در جریان آن، چند نفری از هر دو طرف مجروح شدند. دراین‌میان 44 تن دیگر از هواداران این سازمان کتابخانة عمومی شهر را به تصرف درآورده و مبادرت ‌به فعالیت سیاسی ـ نظامی کردند. اخطارهای مکرر دادگاه انقلاب و مقامات ذی‌صلاح مؤثر واقع نشد و مردم رأساً اقدام کردند و ساختمان را از اشغال آنان درآوردند که درجریان منازعة دو گروه عده‌ای از مردم براثر پرتاب سنگ اینان مجروح شدند. از این 44 نفر، تعدادی اسلحه و نارنجک دستی به دست آمد و پس از مدتی بازداشت، آزاد شدند. این وضع ادامه داشت. هرروز به‏بهانه‌ای، تحصن، راه‌پیمایی و اعتصاب می‌کردند و جایی را به اشغال خود در‌می‌آوردند. جالب اینجا بود که این گروه‌ها از عدم‌قاطعیت مسئولین سوءاستفاده کرده و به نصب شعارهای پارچه‌ای در معابر و نام‌گذاری شهر آبادان به نام "مسکو" و "جمهوری دمکراتیک خلق آبادان"* پرداختند. فعالیت این گروه‌ها و تبلیغات مسموم‌کنندة آنان رفته‌رفته گسترش یافت به‌گونه‌ای‏که هر شخصی که وارد آبادان می‌شد با خواندن شعارهایی که بر دیوارهای شهر نوشته شده بود، تصور می‌کرد به شهری در کشورهای آهنین وارد شده است. برخوردهای این گروه‌ها با مردم ابعاد وسیع‌تری می‌یافت و اخطارهای مکرر امام‌جمعة این شهر، روحانیون و ارگان‌های انقلابی بی‌اثر بود. شهر آبادان حداقل هرهفته شاهد یک درگیری خیابانی بین مردم و این گروه‌ها بود. به‌عنوان‌مثال، تحصن 105 روزة بازماندگان سینما رکس در محل ادارة دارایی، بهانة خوبی به دست این گروه‌ها برای به‌اصطلاح پشتیبانی از بازماندگان متحصنین در ادارة دارایی داد. هرروز به‌عنوان پشتیبانی از بازماندگان سینما رکس راه‌پیمایی می‌کردند و در جریان برخوردهایی که پیش می‌آمد تعدادی مجروح می‌شدند و در یک مورد جوان 18 ساله‌ای به نام جاسم بنی‌رشید [در روز 30/5/1359] شهید شد. این وضع ادامه داشت. این گروه‌ها کار را به آنجا رساندند که دو نوجوان آبادانی را که یک شب شعارهای کمونیستی را از دیوارها پاک می‌کردند، گرفته و مدت 24 ساعت در توالت یکی از خانه‌های تیمی خود حبس کردند. از این نوع و نمونه‌ها زیاد می‌توان ذکر کرد.* به هر تقدیر، فعالیت گروه‌ها به‌علت نبودن ضابطة خاصی برای تعیین میزان آزادی احزاب و گروه‌ها ادامه یافت تا آغاز جنگ تحمیلی عراق به ایران. در این شرایط خاص که شهر آبادان یکباره ازسوی دشمن از زمین و هوا مورد حمله قرار گرفت، دست از فعالیت ضدمردمی خود برنداشتند. نخستین گروهی که در اوایل جنگ در جبهة خرمشهر به‏اتهام دادن اطلاعات نظامی به مزدوران عراقی دستگیر شدند، 9 تن از گروه‌های مارکسیستی بودند که هریک دو تا ده سال به زندان محکوم شدند. دومین گروه 68 تن از هواداران مجاهدین خلق [منافقین] بودند که گویا در همین زمینه فعالیت‌هایی در آبادان داشته، دستگیر و تحویل دادگاه شدند. سومین دسته در جبهة آبادان مرکب از 15 نفر از هواداران سازمان‌های مارکسیستی بودند که تعدادی سلاح را که توسط رزمندگان دلاور از ارتش عراق به غنیمت گرفته شده بود، سرقت کردند که دستگیر و تحویل دادگاه انقلاب شدند و سرانجام گروه 7 نفرة "پیشگام" که با تعدادی سلاح قصد خروج از آبادان را داشتند که دستگیر [شدند] و آخرین مورد هفته گذشته [اوایل دی‌ماه 1359] بود که گروهی مرکب از 17 تن از هواداران "پیکار" بودند که با مقداری وسایل مخابراتی و اسلحه و اعلامیه دستگیر شدند.** هرچند که کشف و دستگیری این گروه‌ها حکایت از هوشیاری و حضور بالقوة مردم در صحنة سیاسی دارد، لیکن رسیدگی عاجل به وضعیت این عده و ادامه یا عدم ادامة فعالیت این گروه‌ها، خاصه در آبادان ضرورت تام دارد. سخن آخر اینکه در نمازجمعة دیروز آبادان، فرمانده سپاه و امام‌جمعة آبادان از دولت مصرانه خواستند که نسبت به روشن‌کردن وضعیت این گروه‌ها هرچه ‌زودتر اقدام کنند.»[۳۵]




منابع و مآخذ روزشمار 1359/05/31

  1. روزنامه کیهان، 2/6/1359، ص2، گزارش خبرنگار کیهان از قصرشیرین.
  2. سند شماره 56071 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سپاه (مرکز فرماندهی) به سپاه کرمانشاه و سنندج، 31/5/1359، برابر خبر واصله از استاندار سنندج.
  3. سند شماره 56074 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سپاه (مرکز فرماندهی) به سپاه کرمانشاه، 31/5/1359؛ و ـ سند شماره 38807 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سپاه (مرکز فرماندهی) به سپاه اهواز، 31/5/1359.
  4. سند شماره 43271 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سماجا3 (مرکز فرماندهی) به نزاجا (معاونت عملیات و اطلاعات)، 1/6/1359، برابر اعلام ژاندارمری آبادان مستند به گزارش پاسگاه بهمن‌شیر، 31/5/1359.
  5. روزنامه انقلاب اسلامی، 4/6/1359، ص2، خبرنگار انقلاب اسلامی از آبادان.
  6. روزنامه جمهوری اسلامی، 1/6/1359، ص4، به نقل از خبرگزاری پارس از آبادان، 31/5/1359.
  7. خبرگزاری پارس، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره 157، تاریخ 1/6/1359، ص2، اهواز ـ خبرگزاری پارس، 31/5/1359.
  8. همان، ص1، اهواز ـ خبرگزاری پارس، 31/5/1359.
  9. سند شماره 56074 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سپاه (مرکز فرماندهی) به سپاه کرمانشاه، 31/5/1359؛ و ـ سند شماره 38807 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سپاه (مرکز فرماندهی) به سپاه اهواز، 31/5/1359.
  10. نامه مردم، شماره 324، 12/6/1359، ص5.
  11. نامه مردم، شماره 325، 13/6/1359، ص3.
  12. سند شماره 56073 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: اسناد مناطق کردنشین (نقده)، ص84، از سماجا3 (مرکز فرماندهی) به نزاجا (معاونت عملیات و اطلاعات)، 31/5/1359.
  13. سند شماره 43255 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: اسناد مناطق کردنشین (تکاب)، ص92، از سماجا3 (مرکز فرماندهی) به نزاجا، 2/6/1359؛ و ـ سند شماره 409273 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: اسناد مناطق کردنشین (تکاب)، ص93، بولتن خبری مرکز فرماندهی (عملیات سپاه)، 2/6/1359، ص1.
  14. سند شماره 56074 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سپاه (مرکز فرماندهی) به سپاه (کرمانشاه)، 31/5/1359.
  15. سند شماره 56039 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرمانده سپاه ارومیه به فرمانده سپاه مرکز، 31/5/1359.
  16. سند شماره 43257 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: اسناد مناطق کردنشین (مریوان)، جلد1، ص166، از سماجا3 (مرکز فرماندهی) به ژاجا، 2/6/1359، برابر اعلام نزاجا به استناد گزارش لشکر28؛ و ـ سند شماره 409273 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: اسناد مناطق کردنشین (مریوان)، جلد1، ص170، بولتن خبری مرکز فرماندهی (عملیات سپاه)، 2/6/1359، ص1.
  17. سند شماره 56090 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: اسناد مناطق کردنشین (جوانرود)، ص63، از سپاه (مرکز فرماندهی) به سماجا3 (مرکز فرماندهی)، 31/5/1359.
  18. روزنامه کیهان 2/6/1359، ص2، خبرنگار کیهان در مصاحبه با فرماندار اورامانات.
  19. روزنامه جمهوری اسلامی، 2/6/1359 ص4، خبرنگار جمهوری اسلامی از کرمانشاه.
  20. سند شماره 56091 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سپاه (مرکز فرماندهی) به سماجا3 (مرکز فرماندهی)، 31/5/1359.
  21. سند شماره 43277 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سپاه (مرکز فرماندهی) به سماجا3 (مرکز فرماندهی)، 31/5/1359.
  22. سند شماره 56087 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سپاه غرب به سپاه (مرکز فرماندهی)، 31/5/1359.
  23. سند شماره 436265 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: اسناد مناطق کردنشین (کردستان)، جلد1، ص241، از سماجا3 (عملیات) به سماجا5 (بسیج و آمادگی ملی)، 1/6/1359.
  24. سند شماره 436262 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: اسناد مناطق کردنشین (ارومیه)، ص156، از سماجا3 (عملیات) به گیرندگان...، 31/5/1359.
  25. سند شماره 409273 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: اسناد مناطق کردنشین (ازگله)، ص209، بولتن خبری مرکز فرماندهی (عملیات سپاه)، ص1، 31/5/1359.
  26. سند شماره 43258 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: اسناد مناطق کردنشین (کردستان)، جلد1، ص247، از سماجا3 (مرکز فرماندهی) به نزاجا، 2/6/1359.
  27. سند شماره 50707 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: اسناد مناطق کردنشین (قروه)، ص372، از ستاد مشترک (اداره دوم ـ حفاظت عملیات) به ستاد عملیات غرب، 29/6/1359.
  28. سند شماره 43257 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین؛ و ـ سند شماره 409273 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: اسناد مناطق کردنشین (مریوان)، جلد1، ص170، بولتن خبری مرکز فرماندهی (عملیات سپاه)، 2/6/1359، ص1؛ و ـ سند شماره 43182 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: اسناد مناطق کردنشین (مریوان)، جلد1، ص171، از سپاه (مرکز فرماندهی) به سپاه سنندج، 3/6/1359.
  29. سند شماره 43280 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سماجا3 (مرکز فرماندهی) به ژاجا، 1/6/1359، برابر اعلام نزاجا؛ و ـ سند شماره 409288 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: اسناد مناطق کردنشین (کردستان)، جلد1، ص243، بولتن خبری مرکز فرماندهی (عملیات سپاه)، 1/6/1359، ص1.
  30. روزنامه انقلاب اسلامی، 2/6/1359، ص11؛ و ـ روزنامه جمهوری اسلامی، 2/6/1359، ص4، هر دو به نقل از خبرگزاری پارس از ارومیه، مصاحبه خبرگزاری پارس با استاندار آذربایجان‏غربی.
  31. روزنامه جمهوری اسلامی، 2/6/1359، ص5.
  32. روزنامه انقلاب اسلامی، 1/6/1359، ص14، خبرنگار انقلاب اسلامی از صومعه‌سرا.
  33. روزنامه جمهوری اسلامی، 2/6/1359، ص1، خبرنگار جمهوری اسلامی از قم.
  34. روزنامه کیهان، 2/6/1359، ص13، خبرنگار کیهان از قم.
  35. خبرگزاری پارس، نشریه گزارش‏های ویژه، شماره 290، تاریخ 14/10/1359، صص5 ـ 2، آبادان ـ خبرگزاری پارس، 13/10/1359.