1363.05.31

روزشمار جنگ سال 1363 1363.05.31
نام‌های دیگر	سی و یک مرداد
تاریخ شمسی	1363.05.31
تاریخ میلادی	22 اوت 1984
تاریخ قمری	24 ذیقعده 1404

1359.05.31

1360.05.31

1361.05.31

1362.05.31

1364.05.31

1365.05.31

1366.05.31

گزارش- 1

1. در روز جاری اوضاع در بیشتر مناطق کردنشین غرب و شمالغرب عادی بود، بااینحال، در برخی مناطق نیروهای خودی و عناصر مسلح غیرقانونی دست به اقداماتی زدند. چند نفر از نیروهای ارتش جمهوری اسلامی ایران مستقر در روستای ارمرده (حوالی بانه) با گروهی از عناصر ضدانقلاب درگیر شدند که در نتیجه چند تن از افراد مسلح غیرقانونی کشته شدند. در دیواندره در محدوده پاسگاه شریف‏آباد نیز درگیری بین نیروهای خودی و عده‏ای از مهاجمان مسلح به وقوع پیوست. پس از گذشت نیمساعت، با اجرای آتش شدید نیروهای خودی مهاجمان بهناچار محل را ترک کردند. در حادثه دیگری در پایگاه تبریزخاتون (حوالی دیواندره)، دو نفر از نیروهای این پایگاه براثر برخورد با مین‏هایی که عناصر ضدانقلاب کاشته بودند، زخمی شدند. تعدادی از اعضای حزب دمکرات با ورود به دو روستای تازه‏کند جنیزه و تازه‏کند قاطرچی در حوالی ارومیه، از هر خانواده مبلغ ١٠٠٠ ریال اخاذی کردند. آنان در روستای تازه‏کند جنیزه بهطرف منزل یکی از افراد حزب‏اللهی تیراندازی کردند و ضمن ایجاد رعب و وحشت خساراتی را به منزل وی وارد آوردند. گفتنی است براساس گزارش اداره اطلاعات شاجا، دو نفر از اهالی روستا با مهاجمان همکاری داشته‏اند. در سقز، عبدالحسین زنگویی از اعضای بسیج منطقه یازی‏بلاغ در درگیری با اعضای حزب دمکرات از ناحیه دو چشم مجروح و نابینا گردید. امروز همچنین، یک نیروی وظیفه جمعی گردان مرزی بانه یک عدد مین ضدخودرو را کشف و خنثی کرد. همچنین هنگامی که نیروهای پایگاه بالک بانه مشغول مینگذاری در اطراف پایگاه بودند یکی از چاشنی‏ها منفجر و براثر آن یک سرباز وظیفه به نام علیرضا جراحی از ناحیه مچ دست راست مجروح شد.

گزارش- 2

2. رئیس‏ جمهور با تأکید بر نقش محوری مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق در مبارزه با رژیم بعثی صدام، خواستار تحرک و موضع‏گیری بیشازپیش این مجلس در قبال مسائل عراق و جهان شد. شورای مرکزی مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق عصر امروز در حضور آیت‏الله خامنه ای رئیس جمهور و رئیس شورایعالی دفاع، تشکیل جلسه داد. در این جلسه ابتدا حجتالاسلام سیدمحمود هاشمی شاهرودی رئیس مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق، حجتالاسلام حکیم سخنگوی مجلس اعلا و نیز رئیس کمیته اجرایی این مجلس گزارش‏هایی از وضعیت کنونی مجلس اعلا، پیشرفتها و موفقیتهای آن را به اطلاع آیت‏الله خامنه ‏ای رساندند. رئیس جمهور نیز ضمن اظهار خشنودی از تحرکات کنونی مجلس اعلا آن را ناشیاز جدیت این نهاد و آغاز یک موفقیت بزرگ توصیف کرد و گفت: «علیرغم همه این پیشرفتها نباید قانع بود و یک حرکت با یک شتاب معقول را مستمراً باید انجام داد تا همه موانع برطرف شوند و با بهکاربردن ابتکارات و پیگیری بتوان به موفقیت نهایی رسید.» آیت‏الله خامنه‏ای در ادامه، با تشریح موقعیت کنونی نظام جمهوری اسلامی ایران در مقابل اهرمهای فشار ابرقدرتها و نیز تلاش این نظام برای رفع مشکلات ناشیاز جنگ تحمیلی افزود: «حرکت ما باید متوقف به وجود این مشکلات نشود و با انگیزه قوی باید بهسوی هدف نهایی پیش رفت. جمهوری اسلامی ایران چهار سال است که در یک دفاع شرافتمندانه و پیروزمندانه به سر میبرد و بهترین، خالصترین و محبوبترین مردم که اکثریت قاطع آن را تشکیل میدهند با تمام مشکلات در این دفاع ما را یاری کردهاند، این شبیه به یک معجزه است که ما توانستهایم علیرغم توجهمان به امر جنگ، به سازندگی ویرانیهای ناشیاز جنگ و حتی ویرانیهای قبل از پیروزی انقلاب بپردازیم. این جز به کمک پروردگار و دستهای پرتوان مردم نبوده است که توانسته ما را به استغنا برساند.» رئیس شورایعالی دفاع در بخش دیگری از سخنان خود تأکید کرد که ازنظر جمهوری اسلامی ایران فقط مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق است که نقطه محوری و مرکزی مبارزه با رژیم متجاوز عراق به شمار میرود. وی افزود: «همه تلاشهایی که در جهت خدمت به مردم عراق در جمهوری اسلامی ایران صورت میگیرد، باید در درون این مجلس که محور همۀ تلاشهاست انجام پذیرد. ... هم ما مسئولین جمهوری اسلامی و هم شما برادران عراقی که در رأس تشکیلات مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق هستید موظفیم که برای تقویت مجلس با هماهنگی و تلاش صادقانه کوشش کنیم. هرگونه حرکتی که حاکیاز بیاعتنایی نسبت به مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق باشد یک حرکت ضدانقلابی و ناشیاز عدممسئولیت در جهت نجات مردم عراق است و بیشک در پیش چشمان مردم عراق هم پوشیده نخواهد ماند. همه جریانات موازی با مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق و دستهایی که درصدد ایجاد رقیب برای آن هستند، محکوم هستند و یک نوع کارشکنی محسوب میشود.» آیت‏الله خامنهای ضمن تأکید بر جذب افراد صالح در مجلس اعلا، به تشریح مواضع جمهوری اسلامی ایران در جنگ تحمیلی پرداخت و خاطرنشان کرد: «مواضع ما از سه سال پیش تاکنون، هیچ تغییری پیدا نکرده و تنها امروز آشکارتر و با پختگی سیاسی بهتری میتوانیم آن را در محافل جهانی بیان کنیم. مواضع ما امروز روشنتر و صریحتر است و توانستهایم بهطور قاطع در محافل سیاسی جا بیندازیم که با وجود صدام در منطقه، آرزوی صلح، آرزویی نابرآورده و غیرعملی است. نه اینکه جمهوری اسلامی خواستار صلح نباشد، بلکه با وجود مایه اصلی جنگافروزی که رژیم کنونی عراق است این کار عملی نیست؛ هرچند که تفاهم قدرتهای شرق و غرب و همدستی آنان با رژیم عراق ما را درگیر یک جنگ ناخواسته کرده است، ولی هرچه زمان میگذرد به زیان ابرقدرتها تمام میشود و نفس وجود و مقاومت ملت ایران، شکست بزرگی برای استکبار جهانی و همۀ همدستان او در کمک به رژیم عراق به شمار میرود. آنها در این هدف خود ناکام و ناموفق بودهاند، ولی ما هر روز مستحکمتر از روز پیش باقی ماندهایم. ... ما در چهار سال قبل، هیچ چیز نداشتیم ولی امروز همه چیز داریم. جمهوری اسلامی ایران امروز در اوپک بهعنوان تنها شخصیتی که با سیاست کاهش قیمت نفت میجنگد، مطرح است و این نشانه قدرت اوست که اینچنین درمورد مسائل مهم سیاسی میتواند قدرتمندانه حرکت کند.» رئیسجمهور در پایان سخنان خود با تأکید بر نقش عنصر سرعت و تحرک در دنیای سیاست امروز، از اعضای مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق خواست ضمن اینکه هرچه بیشتر در قبال مسائل مهم جهان موضعگیری قاطع می‏کنند «بلندگوی نظام جمهوری اسلامی ایران برای پناهندگان مظلوم عراق بهعنوان بخشی از میهمانان جمهوری اسلامی ایران باشد.»

گزارش- 3

3. امروز جلسه هیئت دولت به ریاست آیت‏ الله خامنه‏ ای رئیس‏ جمهور، برگزار شد. تأکید بر ادامه کار بر روی برنامه پنج‏ساله و تغییر و تحولات احتمالی ناشیاز ترمیم کابینه، موضوع جلسه و نیز محور اصلی سخنان نخست ‏وزیر پس از پایان این جلسه بود. میرحسین موسوی نخست ‏وزیر، پس از پایان این جلسه درمورد محتوای مذاکرات اعضای هیئت دولت گفت: «در این جلسه آقای [آیتالله] خامنه ‏ای درمورد نحوه پیشبرد و ادامه کار روی برنامه پنجساله کشور تأکید کرد و از خدمات برادرانی که درحال حاضر به دلیل عدم اخذ رأی کافی در هیئت دولت حضور ندارند، قدردانی نمود.» وی همچنین با اشاره به اینکه وزیران جدید به دلیل کمبود وقت برنامه‏های فشر‏ده‏ای را به مجلس تقدیم کرده‏اند، گفت: به زودی برنامه‏ های تفصیلی به هیئت دولت داده خواهد شد. نخستوزیر همچنین در پاسخ به این سؤال که «آیا انتخاب معاونین سابق وزارتخانه‏ها به‏عنوان وزیر جدید ادامه راه آنها محسوب می‏شود؟» اظهار کرد: «انتخاب این افراد به معنای استفاده بجا از نیروهای آموخته و باتجربه در نظام است؛ چراکه ما عادت کرده‏ایم در جایگا‏ه‏های مناسب از نیروهای مؤمن و متعهدی که تجربه کافی آموخته‏اند، استفاده کنیم و کسانی که درحال‏حاضر مشغول کار هستند دارای تجربیات گرانبهایی می‏باشند، اما لزوماً به معنای ادامه خط سابق در وزارتخانه‏ها محسوب نمی‏شود و امید می‏رود که برادران با آن مشکلات برخورد نمایند تا بر آن فایق آیند.»

گزارش- 4

4. سران سه قوه در جلسه‏ای ضمن پرداختن به مسائل سیاست خارجی و جنگ، درمورد موضوعاتی از قبیل فساد در ادارات و اعلان نظر شورای نگهبان در لغو وزارت وزرای مشاور و... تبادلنظر و تصمیم‏گیری کردند. حجت‏الاسلاموالمسلمین هاشمی رفسنجانی در یادداشت‏های روزانه خود در‏خصوص این جلسه نوشته است: «شب در منزل آقای موسوی اردبیلی [رئیس دیوانعالی کشور] جلسه سران قوا داشتیم. پیشنهاد شد برای جلوگیری از فساد در ادارات، مرکزی تأسیس شود و اعلان شود که اگر کسی در مراجعه به ادارات با مأمور رشوه‏گیر مواجه شود به آن مرکز - که مشخص می‏کنیم - مراجعه کند. [آقای میرحسین موسوی] نخست‏وزیر مشکل را در دستگاه قضایی می‏دانست که قاطعانه تعقیب نمی‏کنند و متقاضی دادگاه انقلاب ویژه بود و آقای [موسوی] اردبیلی موافق با دادگاه ویژه نبود. قرار شد تا هفته دیگر کیفیت کار مشخص شود. [آیت‏الله] آقای خامنه‏ای براساس نظریه شورای نگهبان خواهان اعلان لغو وزارت وزرای مشاور بودند که قرار شد سرعت عمل برای اصلاح قانون شود. درباره جنگ و سیاست خارجی هم صحبت کردیم.»

گزارش- 5

5. وزیر تجارت خارجی چکسلواکی و هیئت همراه وی در ادامه سفر به ایران امروز جداگانه با نخست‏وزیر و وزیر صنایع ایران دیدار و ‏گفت‏وگو کردند. در دیدار بوهمیل اوریان و هیئت همراهش با میرحسین موسوی نخست‏وزیر، که محمدتقی بانکی وزیر مشاور و سرپرست سازمان برنامهوبودجه نیز در آن شرکت داشت، ابتدا وزیر تجارت خارجی چکسلواکی پیام نخست‏وزیر کشورش را به موسوی تقدیم کرد. وی در ادامه اظهار تمایل کرد «روابط بین دو کشور تحکیم بیشتری یافته و مبادلات تجاری فی‏مابین تا دو برابر افزایش یابد.» اوریان همچنین با اشاره به بازدید خود از طرحهای مشترک در دست اجرای دو کشور در اصفهان* افزود: «خوشحالم از اینکه زمینه‏های مناسبی در ایران وجود دارد تا دو کشور ازنظر همکاری‏های مشترک صنعتی بتوانند کارساز باشند. مخصوصاً اینکه مشکلی در راه رسیدن به علایق مشترک وجود ندارد.» نخست‏وزیر جمهوری اسلامی ایران نیز ضمن تشکر از پیام نخست‏وزیر چکسلواکی، درمورد همکاری‏های اقتصادی دو کشور گفت: «ما با برنامه‏ریزی‏های اقتصادی موجود در کشور قادریم سازمان‏یافته‏تر از همیشه با سایر کشورها روابط اقتصادی داشته باشیم.» موسوی همچنین با اشاره به ضرورت هماهنگی روابط سیاسی با مبادلات اقتصادی، اظهار امیدواری کرد روابط دو کشور گسترش یابد. وزیر تجارت خارجی چکسلواکی پس از دیدار با نخست‏وزیر، بعدازظهر امروز با غلامرضا شافعی که بهتازگی تصدی وزارت صنایع ایران را به عهده گرفته است، دیدار و گفت‏وگو کرد. وی در این دیدار روابط طولانی ایران و چکسلواکی را یادآور شد و افزود: «دولت چکسلواکی آماده است در زمینه‏های ایجاد تجهیزات و دستگاه‏های مربوط به صنایع مته، سیمان، سرامیک، لاستیک و صنایع شیمیایی با ایران همکاری کند.» اوریان همچنین تأکید کرد کشورش آمادگی دارد «ضمن انتقال تکنولوژی به ایران، پرسنل ایرانی را در زمینه‏های مختلف آموزش دهد.» غلامرضا شافعی نیز با تأکید بر وجود زمینه‏های مناسب برای همکاری بیشتر دو کشور، تداوم این همکاری‏ها را به اجرای تعهدات چکسلواکی درزمینه نحوه نصب ماشین‏آلات، بسته‏بندی و افزایش کیفیت تولیدات منوط کرد. وی همچنین از آمادگی ایران برای همکاری با چکسلواکی درخصوص کارخانه شستوشوی کائولین خبر داد.

گزارش- 6

6. در ادامه تلاش بهمنظور گسترش روابط دیپلماتیک جمهوری اسلامی ایران با سایر کشورها، امروز سفیر آکرودیته نپال با رئیس‏جمهور ایران و سفیر ایران در الجزایر با وزیر انرژی و صنایع پتروشیمی این کشور دیدار کردند. همچنین پیام وزیر امور خارجه الجزایر تسلیم وزیر امور خارجه ایران شد. نیران جان باتارایی سفیر آکرودیته نپال در ایران، در دیدار با آیت‏الله خامنه‏ای رئیسجمهور، ضمن ابراز علاقه به توسعه روابط دو کشور گفت: «ایران و نپال در مجامع بین‏المللی نظریات مشترک بسیاری در زمینه‏های مختلف دارند. ... التزام کشور نپال به سیاست عدمتعهد شبیه همان سیاست نه شرقی نه غربی ایران است. ما با هر نوع استعمار و سلطه یک کشور بر کشور دیگر مخالف هستیم.» وی همچنین به حمایت کشور متبوعش از پیشنهادهای بشردوستانه ایران در سازمان ملل متحد اشاره کرد و «همکاری‏های دوجانبه ایران و نپال را در زمینه‏های صنعتی و کشاورزی مورد تأکید قرار داد.» آیت‏الله خامنه‏ای نیز با تأکید بر اینکه «خط مشی جمهوری اسلامی ایران تحکیم روابط با کشورهای جهان سوم است»، گفت: «ما درصدد هستیم که با توسعه روابط با کشورهایی که می‏خواهند مستقل زندگی کنند به اندیشه استقلال، قدرت و استحکام ببخشیم. ... ما برای مردمی که در مقابل هرگونه زورگویی و تجاوز برای خود حق مقاومت می‏شناسند، احترام قائلیم و خودمان بزرگ‏ترین مقاومت از این نوع را در زمان حاضر با انقلابمان انجام داده‏ایم و بعد از انقلاب هم تا امروز علی‏رغم فشارهای سلطه‏گران توانستیم مقاومتمان را به بهترین وجهی ادامه دهیم و به موفقیت‏های بزرگی نائل شویم.» رئیسجمهور همچنین بر توسعه و تحکیم روابط دو کشور تأکید و به موضع نپال مبنیبر بهرسمیتشناختن حق حاکمیت مردم فلسطین بر سرزمین‏های اشغالی اشاره کرد و افزود: «به دولت خود منعکس کنید که از قطعنامه ایران در سازمان ملل متحد مبنی‏بر اخراج اسرائیل حمایت کنند، زیرا تسلط اسرائیل بر سرزمین فلسطین به معنای متجاوز و غاصب‏بودن اسرائیل است.» محمدمهدی کرانی سفیر جمهوری اسلامی ایران در الجزایر نیز امروز با وزیر انرژی و صنایع پتروشیمی این کشور دیدار و گفت‏وگو کرد. وی در این دیدار درمورد «آخرین تحولات بازار جهانی نفت به‏ویژه پس از دیدار هیئت سازمان اوپک از چند کشور عضو این سازمان ازجمله ایران و همچنین دیدار وزرای نفت لیبی و ونزوئلا از الجزایر، با بلقاسم نبی وزیر انرژی و صنایع پتروشیمی الجزایر بحث و گفت‏وگو کرد.» امروز همچنین پیام احمد طالب ابراهیمی وزیر امور خارجه الجزایر، تسلیم علی‏اکبر ولایتی وزیر امور خارجه ایران شد. این پیام که توسط عبدالحمید اجالی سفیر الجزایر در تهران به ولایتی تحویل داده شد، «درخصوص گسترش روابط برادرانه دو کشور ایران و الجزایر است.»

گزارش- 7

7. درحالیکه عراق بهسهولت تجهیزات نظامی مورد نیاز را تهیه می‏کند، ایران همچنان در تأمین تسلیحات خود با محدودیت و فشار مواجه است. هفته‏نامه امریکایی تایم در شماره اخیر خود اعلام کرده است: پنجمین محموله بمب‏های خوشه‏ای ساخت شیلی با یک هواپیمای بوئینگ ٧٤٧ به عراق ارسال شده است. این هفته‏نامه با اشاره به اینکه بمب‏های مذکور در شرکت کاردوئن شیلی تولید شده، افزوده است: «خرید بمب‏های خوشه‏ای بخشی از معامله تسلیحاتی عظیم عراق با شیلی، شوروی و فرانسه است.» این درحالی است که ایران همچنان در تهیه سلاح دچار مشکلات فراوان است و افرادی که مظنون به فروش سلاح به این کشور هستند تحت پیگرد قرار می‏گیرند. در همین خصوص امروز، وزارت دادگستری ایالات متحده امریکا اعلام کرد بنجامین کاشفی شهروند امریکایی ایرانی‏الاصل به اتهام صدور غیرقانونی وسایل یدکی تانک و توپخانه به ایران غیاباً محاکمه می‏شود. براساس ادعای وزارت دادگستری امریکا، «کاشفی محموله‏های قطعات یدکی [تانک و توپخانه] را در سال ١٩٨٢ و ١٩٨٣ بدون اجازه وزارت خارجه و بدون پرداخت مالیات معامله مزبور، تحویل داده است.»

گزارش- 8

8. روزنامه اطلاعات امروز از کشف یک سوءقصد علیه سفیر ایران در واتیکان خبر داد. این روزنامه به نقل از خبرگزاری فرانسه نوشته است: «عراقی‏ها سوءقصدی علیه سیدهادی خسروشاهی [سفیر ایران] در واتیکان تدارک دیده بودند، اما قبل از اجرای این طرح، پلیس ایتالیا از آن مطلع شده است.» گفتنی است پس از این واقعه پلیس ایتالیا تدابیر امنیتی ویژه‏ای برای حفاظت از سفیر ایران اتخاذ کرده است.

گزارش- 9

9. دولت کویت در ادامه سیاست‏های خصمانه خود علیه ایران، در روزهای اخیر ٣٨ تن از ایرانیان مقیم آن کشور را از کویت اخراج کرده است. از این رانده‏شدگان که بین یک هفته تا یک ماه در زندان‏های کویت بازداشت بوده‏اند، ٤ نفر مجوز اقامت قانونی دارند و سابقه اقامت برخی از این افراد در کویت نیز به ٧ سال میرسد. به گزارش روزنامه اطلاعات، افراد مذکور «به اتهام داشتن عکس امام خمینی و حمایت از جمهوری اسلامی ایران بازداشت شده و در زندان‏های کویت مورد ضربوشتم و شکنجه و آزار مأمورین دولتی قرار گرفته‏اند که آثار آن بر بدن بعضی از اخراج‏‏شدگان مشاهده می‏شود. مأمورین دولت کویت همچنین ضمن ضبط کامل اموال و اثاثیه این عده، اموال جزئی و شخصی آنان را هم در گمرک ضبط کردند.»

گزارش- 10

10. امروز در سطح منطقه‏ای ضمن اعلام خبر زمان تشکیل جلسه کمیته هفت‏گانه پیگیری جنگ عراق و ایران، پادشاه عربستان از آمادگی کشورش برای پاسخ به حملات احتمالی خبر داد و رئیسجمهور یمن نیز از سرایت جنگ به کشورهای منطقه ابراز نگرانی کرد. به گزارش رادیو ریاض، امروز دبیرخانه اتحادیه عرب با صدور یک بیانیه رسمی اعلام کرد کمیته هفت‏گانه پیگیری جنگ ایران و عراق یکشنبه آینده (٤/٦/١٣٦٣) در بغداد تشکیل جلسه خواهد داد. گفتنی است در این کمیته عربستان سعودی، اردن، کویت، تونس، عراق، جمهوری عربی یمن، مغرب و دبیرکل اتحادیه عرب عضویت دارند. درهمینحال، ملک فهد پادشاه عربستان سعودی، در مراسم گشایش یک پایگاه دریایی جدید در جده در ساحل دریای سرخ گفت: «عربستان اجازه نخواهد داد به حریم هوایی و دریایی آن کشور تجاوز شود.» وی افزود: «عربستان سعودی آماده است هرگونه حمله‏ای را دفع کند.» امروز همچنین علی عبدالله صالح رئیسجمهور جمهوری عربی یمن (یمن شمالی)، با برشمردن خطرهای ناشیاز گسترش دامنه جنگ ایران و عراق، خواستار حل مسالمت‏آمیز اختلافات طرفین جنگ شد. وی درمورد گسترش این جنگ هشدار داده و ضمن تأکید بر کوشش‏های کشورش در چارچوب سازمان کشورهای غیرمتعهد برای پایاندادن به این جنگ گفت: «خطر اصلی این جنگ در سرایت آن به کشورهای منطقه نهفته است.»

________________________________________

• وزیر تجارت خارجی چکسلواکی قبل از این دیدار از طرح‏های مشترکی که دو کشور در اصفهان در دست اجرا دارند بازدید کرده بود. [روزنامه کیهان، ١/٦/١٣٦٣، ص٣]

منابع و مآخذ روزشمار 1363/05/31