1359.06.14
روزشمار جنگ سال 1359 1359.06.14 | |
---|---|
نامهای دیگر | چهارده شهریور |
تاریخ شمسی | 1359.06.14 |
تاریخ میلادی | 5 سپتامبر 1980 |
تاریخ قمری | 25 شوال 1400 |
گزارش - 485
اقدامات عراق امروز در غرب کشور همچنان بهصورت درگیریهای موضعی و اجرای آتش پاسگاهی ادامه یافت. در قصرشیرین آب شهر قطع شده و ارتباط هنگ ژاندارمری قصرشیرین با کرمانشاه بهعلت قطع سیمهای مخابرات مختل گردیده و ارتباط فقط ازطریق بیسیم 610 برقرار میباشد.[۱] بااینحال بهدلیل توقف حملات توپخانهای عراق، این شهر و پاسگاههای تابع آن در طول شب گذشته تا نیمة امروز بهطور نسبی اوضاع آرامی داشت. اما این آرامش دیری نپایید و در ساعت 13 امروز، ارتش بعث عراق با آتش سنگین توپخانه به پاسگاه تپهرش حملهور شد و میان قوای مهاجم عراقی و مدافعان ایران زدوخورد شدیدی رخ داد که در این درگیری یک نفر درجهدار شهید و 5 نفر از مأموران مجروح شدند.[۲] در منطقة سومار نیز گروهان سومار گزارش میدهد که «در ساعت 8:30 دقیقه بامداد امروز، مجدداً ارتش عراق پاسگاههای سهتپان، چقاشیرگه، سلمانکشته و سانواپا و نفتشهر را زیر آتش شدید توپخانة خود گرفت. این درگیری تا ساعت 18 امروز ادامه داشت که خساراتی به پاسگاه سهتپان وارد آمد، ولی تلفات جانی در بر نداشت. به دشمن نیز خسارات جانی و مالی قابلتوجهی وارد آمده است.»[۳] در منطقة مرزی مهران، در ساعت 8:50 دقیقه بامداد، افسر رابط پایگاه چهارم شکاری در مهران در یک تماس تلفنی از علائم وقوع حمله خبر داد و برای اطمینان بیشتر درخواست شناسایی هوایی کرد. با انجام دو پرواز، حملة گسترده عراق به مرزهای مهران مورد تأیید قرار گرفت؛ اما گروهانهای تابع هنگ ایلام این حمله را تأیید نکردند.[۴] به این ترتیب، به نظر میرسد که حالت حمله یا زدوخورد پراکنده یا مانور قابلتوجه در نیروهای زرهی و پیادة عراق وجود داشته؛ چراکه حمله اصلی طبق گزارشهای بعدی، از ساعت 13 امروز آغاز شده و ادامه یافته است. خلاصهای از گزارشهای درگیریهای امروز در مناطق مختلف مرزی ایلام بدین شرح است: الف) گروهان مهران در ساعت 13، درگیری مجدد بین کلیه پاسگاههای گروهان مهران و پاسگاههای کشور عراق شروع شد که براثر آتش توپخانة عراق تعدادی از غیرنظامیان مجروح و به بیمارستان محل تخلیه شدند. نیروهای خودی به آتش آنها پاسخ دادند.[۵] این درگیریها در ساعت 16 با آتشباری سنگین عراق به شهر مهران نیز کشیده شد و علاوهبر پاسگاههای مرزی درگیر، این شهر نیز زیر آتش شدید عراق گرفت.[۶] براثر حملات متقابل نیروهای مسلح خودی، دو موضع زرباطیة عراق و باغهای حسنمشهدی و توپخانه و تانکهای دشمن بهشدت زیر آتش قرار گرفت و 5 دستگاه تانک در زرباطیه و 4 دستگاه تانک دیگر منهدم گردید و پاسگاه زرباطیه در سه نقطه دچار آتشسوزی شد. به پاسگاه زالوآب و دراجی و مغان عراق خسارات سنگینی وارد آمد و افراد دشمن نیز متحمل تلفات بسیاری شدند. پاسگاه بهرامآباد هم خسارات جزئی دید و دو سه نفر از اهالی رستمآباد و مهران مجروح شدند، ولی به نیروهای مسلح خودی تلفاتی وارد نیامد و درگیری تا غروب هنوز ادامه داشته است. نیروهای پاسگاه رضاآباد (ایران) به پاسگاه زالوآب عراق خسارات سنگین وارد آورده و براثر آتش سلاحهای سنگین ارتش خودی مستقر در پاسگاه گمرک، به پاسگاه مقابل از سه طرف خسارات زیادی وارد شد.[۷] ب) گروهان دهلران در ساعت 7:30 دقیقه بامداد امروز، مجدداً چند واحد توپخانة عراق ازطرف علیغربی به مرز چلات وارد و ضمن تجاوز مرزی، شروع به تیراندازی با سلاحهای سنگین به نیروهای خودی کردند که نیروها به مقابله پرداخته و به آتش مهاجمان بهشدت پاسخ دادند و آنها را مجبور به عقبنشینی کرده و پاسگاه شرطه و چند پایگاه و انبار مهمات و شرکت ماشینآلات و تانکرهای نفت و بنزین و محوطة شرکت شن و ماسه و کلیة متعلقات که بهتازگی تأسیس شده بود را منهدم کردند.[۸] با ارزیابی اینکه نیروهای عراق در ساعت 20 امروز، مجهز به توپخانه و تانک و افراد پیاده، قصد حمله به پاسگاه چلات را دارند، برای مقابله از نیروهای ارتش مستقر در موسیان و مهران درخواست کمک گردید.[۹] در پاسخ به قرارگاه هنگ دستور داده شد دستة ضربت را ظرف امشب به مهران اعزام دارد و به ستوان یکم پزشک آبخضر دستور داده شد تا برای رسیدگی به مجروحان به شهر مهران برود و ازطریق ناحیه نیز تقاضا شده است تا ظرف امشب ازطریق ارتش (مستقر در) اهواز به قوای ارتش مستقر در موسیان، کمک کرده و برای مقابله با مهاجمان، نیروی کمکی به پاسگاه چلات دهلران اعزام کنند.[۱۰] پ) گروهان صالحآباد در ساعت 13 امروز، درگیری بین پاسگاههای شوروشیرین، انجیره، نیخزر و هلاله با پاسگاههای کشور مجاور شروع و تا غروب ادامه یافت. نیروهای خودی با سلاحهای سنگین ارتش به آتش دشمن پاسخ داده و به مقاومت پرداختند. در این درگیری یک دستگاه تانک عراق منهدم شد و براثر ترکش خمپارة دشمن یک جوانمرد مجروح و به بیمارستان ایلام منتقل گردید.[۱۱] در ساعت 22:15 دقیقة امروز نیز 2 دستگاه تانک به پاسگاه منظریة عراق وارد شد.[۱۲] به گزارش مرزبانی دهلران، در منطقة مقابل پاسگاه چلات ایران نیز که نیروهای عراقی امروز متحمل تلفات شدند، مجدداً عراق اقدام به تقویت بیشتر نیرو و زرهی کرد.[۱۳] همچنین مقابل پاسگاه تلخاب تابع هنگ ژاندارمری ایلام، 3 دستگاه تانک و 8 دستگاه نفربر موضع گرفتند. این تانکها و نفربرها در ساعت 22:40 دقیقة امروز وارد خاک ایران شدند.[۱۴]
گزارش - 486
علاوهبر حملات مکرر و روزافزون عراق به مرزهای ایلام و قصرشیرین، تحرکات روزمرة عراق در نواحی مرزی استان خوزستان هرروز بیشتر از روز پیش و قابلتوجه، خطرآفرین و بسیار تهدیدآمیز شده است و این امر خطرِ حملة عراق به شهرها و مناطق مرزی این استان را نیز جدی و قریبالوقوع کرده است. درزمینة اینگونه تحرکات عراق در نزدیکی مرزهای خوزستان، گزارش امروز واحد اطلاعات و تحقیقات سپاه پاسداران اهواز حاکی است: «از مدتی پیش، دولت بعثی عراق جادة مرزی خود را به یک جادة دیگر که از میان هور میگذرد وصل نموده. این جاده طوری ساخته شده که ارتفاع آن از دو متر تا یازده متر میرسد و بهصورت یک سد به عرض 9 متر درآمده و چنانچه باعث شود آب هور در دو طرف جاده جریان نیابد برای ایران خطر برگشت آن به داخل خاک و نتیجتاً روستاهای مرزی و مقداری از زمینهای ایران به زیر آب خواهد رفت و بهعلت شیب خاک به داخل کشور، این مسئله بسیار حائز اهمیت میباشد. ...»[۱۵] عراق امروز همچنین برای چندمین روز متوالی، در منطقة پاسگاه طلائیة قدیم اقدام به تقویت نیرو، تجهیزات اقامتی برای نیروها و استقرار زرهی در غرب پاسگاه مزبور کرده است. در همین منطقه، اخیراً یک کانال سرتاسری در مجاورت چاههای نفت خود حفر و در پشت کانال مذکور نیرو مستقر کرده است.[۱۶] در منطقة مرزی خرمشهر نیز عراق بازهم درحال تقویت نیرو بوده و بلدوزرهای عراقی همچنان مشغول حفر سنگر و ایجاد خاکریز در سه کیلومتری پاسگاه شلمچه[۱۷] و نیز مقابل پاسگاه کیلومتر 25 این منطقه میباشند.[۱۸] باتوجهبه خطرهای مزبور، مسئولان نظامی، انتظامی و سیاسی استان خوزستان امروز دستورهای مراقبتی را به کلیة شهرهای استان و واحدهای نظامی و انتظامی تابع خود صادر کردند. ازجمله: ناحیة ژاندارمری خوزستان به فرماندهی گردان امداد بهبهان ابلاغ کرد: «چون امکان یک درگیری نظامی در مرزهای خوزستان وجود دارد، به [محض] وصول امر، کلیة افسران موجود آن یگان را احضار و نسبت به وظیفه خطیری که در این شرایط حساس باید به عهده بگیرند آشنا نموده و سپس تمام امکانات خود را برآورد و آمادهبهکار کرده و منتظر دستور بعدی باشید.» در این ابلاغیه همچنین دستور داده شده به خودروها، آمبولانسها، مهمات و سلاحها رسیدگی شود و بر بازآموزی افراد تحت امر و بالارفتن کارایی آنان نیز تأکید شده است.[۱۹] معاونت امور سیاسی و اداری استانداری خوزستان نیز از تمام فرمانداریهای خوزستان خواسته است که «در هر شهرستان شورای تأمین شهر را فوراً تشکیل داده و طرح آمادهباش عمومی را برای زمان جنگ و نحوة اعلام خاموشی دربرابر حملات هوایی را تهیه و به استانداری ارسال دارند.»[۲۰] این معاونت همچنین در نامهای به مدیرکل بهداری و بهزیستی استان خوزستان نوشته است که «اخبار واصله حاکی است دولت عراق ممکن است دست به یک تعرض مرزی بزند. لذا از لحظة وصول این نامه تا دستور ثانوی تمام پزشکان، پرستاران و مسئولین بیمارستانها و آمبولانسها و اتاق عمل و غیره را بهصورت آمادهباش نگهداشته و از دادن مرخصی و مأموریت به آنان خودداری فرمایید. ...»[۲۱] معاونت امور سیاسی استانداری خوزستان در نامة دیگری به سازمان بسیج مستضعفین این استان، با اشاره به اینکه احتمال درگیری مرزی با عراق زیاد است، درخواست کرده که «نسبت به آمادگی کامل درزمینة بسیج نیروهای تعلیمیافتة نظامی، کمکهای اولیه، اعلان خاموشی در زمان حملة هوایی و جلوگیری از نشر اکاذیب بهوسیلة ستون پنجم و مقابله با جنگهای روانی دشمن و ایادی ضدانقلاب و نیز بسیج عمومی اقدام نمایند.»[۲۲] همچنین، معاونت مزبور در نامههای جداگانهای به فرمانده سپاه خوزستان و نیز شهربانی استان خواسته است که «ضمن آمادگی نیروهای اصلی و نیروهای ذخیره، طرح حراست از نقاط و مراکز حساس و حیاتی مثل پمپبنزینها و... را در لحظات حساس تهیه نمایند.»[۲۳] این معاونت در نامة دیگری از مدیرکل مخابرات استان خوزستان خواسته است که «خطوط مختلف تلفنهای لشکر92، ناحیة ژاندارمری، سپاه پاسداران، شهربانی و استانداری را دقیقاً بازرسی و اطمینان حاصل نمایید که روی این خطوط استراقسمع نمیشود.» همچنین در این نامه آمده است که «درصورت بروز یک حملة هوایی و یا زمینی، تقدم مکالمات بینشهری با سازمانهای مورد بحث و فرمانداریها و واحدهای نظامی شهرستانهاست. ضمناً درخواستهای تلفنی ارگانهای نظامی و استاندار و فرمانداریهای سراسر استان باید بلافاصله و خارج از نوبت و با اولین اعلام درخواست، صورت گیرد و تمامی ابزار تعمیراتی باید درحالت آمادهباش باشند.»[۲۴] معاونت امور سیاسی و اداری استانداری خوزستان از فرمانداران مناطق مرزی هم درخواست کرده که ماشینآلات سنگین موجود در حوزة خود را به پاسگاههای مرزی اعزام و با نظر فرماندهان پاسگاههای مرزی و سایر برادران نظامی مبادرت به کندن سنگر، کانال و زاغه برای مهمات کنند. ضمناً جهت تهیة سوخت لازم و امکانات کار برای ماشینآلات مزبور اقدام لازم را انجام دهند.[۲۵] علاوهبراین، از هلالاحمر استان نیز درخواست شده که «سریعاً کلیة امکانات آن سازمان را آماده ساخته و مراتب را با تعیین نوع کمکهایی که آن سازمان در مواقع بحرانی میتواند انجام دهد به استانداری منعکس نماید. ...»[۲۶]
گزارش - 487
برخورد عراق در تبلیغات، بهگونهای است که هرچند دخالت خود را در درگیریهای اخیر در غرب کشور تأیید میکند، اما درمورد خوزستان بیشتر با تظاهر به بیتفاوتی، درگیری با ایران را در محدودة عناصر تجزیهطلب خلق عرب وانمود میکند. ازجمله امروز «یکی از سخنگویان وزارت اطلاعات عراق گفت که گزارشات دولت ایران از برخوردهای مرزی ایران و عراق حقیقی نیستند و مسئولیت این درگیریها با ایران میباشد. این سخنگو به خبرنگار خبرگزاری فرانسه بیان داشته است عراق هر چند وقت یک بار نقطهنظرهای خود را انتشار میدهد، زیرا ایرانیان اغراق میکنند و مقاومت [و حملات] اعراب [خوزستان] را تهاجمات عراق بیان میکنند.»[۲۷] همچنین بخش عربی رادیو اسرائیل از مفاد یک اعلامیة عراق خبر داد با این توضیح که: «در اعلامیة عراق خاطرنشان شده است که زدوخوردهایی که در منطقة خوزستان رخ داده جز درگیری میان انقلابیون استان خوزستان و نیروهای ایرانی نبوده است.»[۲۸] این درحالی است که درگیریهای روز گذشته و اجرای آتش توپخانة عراقیها، انکار نمیشود، اما اینگونه بازگو میگردد؛ به گزارش یونایتدپرس از بغداد: «برابر اطلاعِ امروز وزارت کشور عراق، در مرز مشترک جنگزدة ایران و عراق، سربازان دو کشور با توپ مواضع یکدیگر را زیر آتش گرفتند. یک سخنگوی وزارت کشور عراق به نقل از خبرگزاری دولتی این کشور، گفت نبرد توپخانه که از سحرگاه روز پنجشنبه آغاز شده بود تا صبح ادامه داشت. همین سخنگو گفت مشاهده گردید که نیروهای نژادپرست رژیم ایران پس از آنکه مورد ضربات متعدد مستقیم توپخانة ما قرار گرفتند مبادرت به انتقال تلفات خود کردند. دراثر این حملات خسارات سنگینی به تجهیزات نیروهای ایرانی وارد آمد. وی گفت: گزارشی دربارة تلفات نیروهای ما نرسیده است.»[۲۹]
گزارش - 488
همزمان با افزایش اقدامات نظامی عراق در غرب کشور، تحرکات عوامل داخلی عراق در این منطقه نیز مورد توجه است؛ گروههایی غیرسیاسی مزدور و ضدانقلاب که با هدایت برخی رهبران محلی برای عراق و درجهت تحقق و نقشهها و برنامههای آن فعالیت میکنند. بنا به گزارش منابع اطلاعاتی خودی، تعدادی از رهبران و فرماندهان گروههای مزبور ازجمله «مراد شکره، علیاکبر شاهمراد، جهانگیر تاجاری، محمدکریم حاجاحد، طلاعلی تاجرزی و اعظمعلی حیدر و عبدالله بابایی در منطقه چهارکلاو عراق رفته و با سردار جاف درحدود 5 ساعت دیدار کرده و پشتیبانی خود را از سردار جاف اعلام نمودهاند. ضمناً تعداد 10 توپ خمسه خمسه و تعدادی توپ فوز و تعداد 50 مین ضدتانک به آنها میدهد که احتمال حملة مرزی دارند.» در ادامة همین گزارش آمده است: «یک عده از افراد عراقی در منطقة کوه ساراون ـ ریزه صلوت و باباخانی هستند و سرپرست این گروه فتاحبیگ و سعید برارشی هستند که ازطرف حامدبیگ کلاشی اسلحه و مهمات برای آنها آمده است. این گروه قصد حمله به پایگاه سپاه مستقر در قلعه زیرآباد را دارند.»[۳۰]
گزارش - 489
درکنار درگیریهای مرزی با عراق در مناطق قصرشیرین و ایلام، در مناطق کردنشین نیز، نیروهای مسلح جمهوری اسلامی همچنان درحال پاکسازی و پیشروی بهسمت اهداف ازجمله مهاباد هستند. درپی درگیریهای سختی که در محور شاهیندژ ـ بوکان از روز گذشته در جریان بوده است، «امروز نیز نیروهای سپاه پاسداران و پیشمرگان مسلمان کرد در این محور در حین پاکسازی، درگیری سختی با افراد مسلح حزب دمکرات داشتند که طی آن 11 نفر از دمکراتها کشته و تعدادی نیز از آنها زخمی شدند. 2 نفر پیشمرگ مسلمان کرد نیز زخمی شدند و مواضع زیادی در این محور به تصرف نیروهای خودی درآمد و افراد خودی درحالحاضر [12:30 دقیقه] نزدیک بوکان میباشند.» در پایان این گزارش آمده است که «نیروهای زیر برای ورود آنها به بوکان موردنیاز است: یک گردان زرهی، یک گردان پیاده و یک گردان مهندسی.»[۳۱] دراینباره، بهرنگی، فرماندار میاندوآب، که امروز از این منطقه بازدید کرده بود، اظهار کرد: «هفت روستای دیگر به نامهای مستانآباد، خاتونآباد، حاجیآباد، داشکسن، توشاندره، کانیسوره و آغتپه نیز از وجود افراد مسلح غیرقانونی پاکسازی شد.» وی افزود: «در درگیری روز جمعه، یکی از افراد کمیتة انقلاب اسلامی شاهیندژ شهید و 2 تن دیگر زخمی شدند و یکی از پیشمرگان مسلمان کرد نیز زخمی شد.» بهرنگی افزود: «در این درگیریها 12 تن از افراد حزب دمکرات کشته شدند. [اسامی 5 تن از آنها ذکر شده است]...»[۳۲] دراینحال، سپاه پاسداران اعزامی از مهاباد به میاندوآب امروز ساعت 16، منطقة عملیاتی میاندوآب را بهطرف مهاباد ترک کردند که البته بنا به اعلام گروه 11 مراغه و منطقة عملیات میاندوآب، این حرکت بدون هماهنگی با ارتش بوده است.[۳۳] امروز همچنین اولین مرحلة پاکسازی محور بانه ـ سردشت با طول تقریبی 63 کیلومتر و اطراف آن توسط نیروهای سپاه و ارتش آغاز گردید. بنا به گزارش ستاد مشترک عملیاتی غرب کشور، ستون اعزامی بانه و سردشت درپی درگیریهای شدید امروز با قدرت کامل و قاطعیت هرچه تمامتر جهت پاکسازی همچنان به پیش میرود. در اطلاعیة این ستاد همچنین آمده است: «یک ستون متشکل از افراد ارتش، سپاه پاسداران، پیشمرگان مسلمان کرد و ژاندارمری امروز از بانه عازم سردشت بودند. این ستون مورد حملات پیدرپی مهاجمین مسلح غیرقانونی در این مسیر قرار گرفتند که این حملات تا شب ادامه داشت.» بنا به این گزارش، «ستون یادشده که برای پاکسازی منطقه و استقرار در سردشت عازم سردشت بود شب را در این مسیر توقف کرد.»[۳۴] همچنین یک گزارش دیگر از منابع اطلاعاتی خودی از منطقة مریوان حاکی است که «تعدادی از افراد کومهله در تاریخ 14/6/59 به سرپرستی عثمان خالدی چند قبضه خمپارهانداز در پشتکوه سیاش بزرگ بین سیفبالا و پایین مستقر نموده و قصد حمله به پادگان [مریوان] را دارند.»[۳۵] خبرگزاری پارس نیز از قول یکی از اهالی روستای صوفیان سنندج، گزارش داد: «عدهای از افراد حزب رزگاری که قصد داشتند در این روستا مقری ایجاد کنند با مقاومت مردم روبهرو میشوند و بهسوی آنان تیراندازی میکنند. درپی این تیراندازی، روستاییان متواری میشوند و سپس ضدانقلابیون خرمنهای کشاورزان را به آتش میکشند.»[۳۶]
گزارش - 490
در ادامة درگیریهای مربوط به گروههای چپ، امروز نیز برخوردهایی رخ داد که نتیجه بهرهبرداری سازمان چریکهای فدایی خلق از وضعیت دوگانة دوران گذار و با هدف ابتدایی تضعیف قدرت حاکمیت نظام بود. بعدازظهر روز گذشته، شخصی به نام حسن صالحی، از اعضای سازمان چریکهای فدایی خلق، بهدست افراد سپاه رشت در حین فرار کشته شد، درپی این حادثه سازمان مزبور اطلاعیة شدیداللحنی را علیه سپاه پاسداران رشت صادر کرد،* امروز به نوشتة روزنامة جمهوری اسلامی، فرمانده عملیات سپاه رشت در گزارش تلفنی خود به مرکز فرماندهی سپاه مطالب تازهای را دربارة این شخص افشا کرد. در این گزارش آمده است: «حسن صالحی معروف به "شَلحسن"، مجرم به 1. چندین فقره زنا و لواط بوده، 2. همچنین در درگیریهای سپاه و گروههای چپی شرکت فعالانه داشته و 3. در درگیری دانشگاه رشت که منجر به شهادت 12 نفر گردید شرکت داشته و تحتتعقیب سپاه بوده و چندینبار که برای دستگیری به محل مراجعه کرده بودیم با استفاده از جو محل فرار کرده بود. 4. ضمناً سابقة باجگیری نیز داشته؛ مثلاً یک بار اسلحه را روی پیشانی سرهنگ رقابی، رئیس اسبق شهربانی رشت، گذاشته و تقاضای پول نموده است. ضمناً دستور دستگیری ازطرف حاکم شرع مخصوصِ درگیری دانشگاه آقای بروجردی شفاهاً به سپاه داده شده بود و دادستان رشت آقای کریمی نیز دستور پیگیری را داده بودند. ضمناً عکسی از او با چماق در درگیری دانشگاه وجود دارد.»[۳۷] دراینحال، از اوایل صبح امروز، حدود 500 نفر از اعضا و هواداران چریکهای فدایی خلق و دیگر گروههای چپ در قبرستان رشت برای بهخاکسپردن شخص مذکور گرد آمده بودند.[۳۸] گزارش تکمیلی خبرگزاری پارس درمورد این مراسم حاکی است: «صبح جمعه، یک راهپیمایی با شرکت بیش از یکهزار تن از هواداران چریکهای فدایی خلق، راه کارگر، و پیکار در راه آزادی طبقة کارگر جهت بهخاکسپردن حسن صالحی برپا شد. به گزارش خبرنگار خبرگزاری پارس از رشت، حسن صالحی که از مدتها قبل تحتتعقیب دادگاههای انقلاب بود، اواخر شب گذشته (پنجشنبه) بدون توجه به دستور [ایست] افراد سپاه [در] حین فرار کشته شد. اطلاعیة سپاه پاسداران دراینمورد حاکی است این شخص بهجرم ارتکاب لواط، تجاوز به دختران معلول در آسایشگاه معلولین، چاقوکشی، اهانت به مقدسات تودههای میلیونی، فعالیتهای ضدانقلابی براندازی جمهوری اسلامی، فحاشی علنی علیه رهبر انقلاب، شرکت و رهبری توطئة ضدانقلاب در دانشگاه گیلان، از مدتها قبل تحتتعقیب دادگاههای انقلاب و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بوده است. خبرنگار خبرگزاری پارس یادآور میشود بهدلیل اعتراض و راهپیمایی نمازگزاران جمعه در رشت، از دفن جسد در گورستان مسلمانان شهر رشت جلوگیری و جنازه به سپاه پاسداران تحویل داده شد تا به بستگانش تحویل داده شود.»[۳۹]
گزارش - 491
سخنان کوتاه امروز رئیس دانشگاه سیستان و بلوچستان در بین خطبههای نمازجمعة اهل تسنن در شهر زاهدان، بخشی از سرمایهگذاری عراق را در منطقۀ سیستان و بلوچستان نشان میدهد. عراق با تحریک و دامنزدن به جریان تجزیهطلبی قومی زیر پرچم حزب "جنبش مسلمانان بلوچ" معروف به "جمبا"، از ماهها پیش از این، زمینههای اغتشاش و جنگ در این منطقه را برنامهریزی کرده است. سخنان امروز رئیس دانشگاه سیستان و بلوچستان در این قالب میگنجد؛ ضمن اینکه پارهای از مشکلات موجود در استان را نیز بازگو میکند. گزارش خبرنگار خبرگزاری پارس دراینمورد حاکی است: «نمازجمعة برادران اهل تسنن امروز در مسجد جامع این شهر برگزار گردید و دکتر گمشاد زهی، رئیس دانشگاه سیستان و بلوچستان در بین خطبه به بلوچی شروع به صحبت کرد. او ضمن برشمردن کمبودهای مردم بلوچ ازجمله فقر و بیسوادی، گفت: دولت باید کار ایجاد کند و به خواستهها و مشکلات اینها رسیدگی نماید؛ ولی افرادی که در این منطقه ازطرف دولت کار میکنند به بلوچ توجهی ندارند، بودجة مملکت میآید، ولی برمیگردد. مردم انقلاب کردند تا این قوانین طاغوتی از بین برود. در دانشگاه کسانی که رکیکترین فحشها را به بلوچ میدادند همهکاره شدهاند. ... قاضی شرع ما یک نفر اصفهانی است، چرا نباید از بلوچ قاضی داشته باشیم. ما تصمیم داریم با مرتجعینی که بهعنوان دولت در این منطقه کار میکنند مبارزه کنیم. ای مردم، هوشیار باشید هر موقع روحانیت دستور داد دست از کار بکشید و مغازهها را تعطیل کنید.» به گزارش خبرگزاری پارس: «این صحبتها با تکبیر افراد نمازگزار همراه بود. و درضمن، گمشاد زهی تأکید کرد که از این هفته به بعد برای دادن آگاهی سیاسی به مردم به مسجد خواهد آمد و تا زمانیکه او را دستگیر و یا نکشتهاند، به این کار ادامه خواهد داد.»[۴۰]
گزارش - 492
مسئلة توافق بر سر اعضای کابینة دولت جدید همچنان درمرحله رایزنی، بحث و جدل است. دراینمیان بنیصدر بیشتر روی چهار نفر از افراد معرفیشده برای وزارت حساسیت نشان میدهد. امروز بنیصدر ساعت 6 بعدازظهر، بازهم با امام خمینی بهمدت 20 دقیقه ملاقات داشت. گزارش کیهان از این ملاقات چنین است: «در این دیدار آخرین تحولات و رویدادهای مملکتی و جریان مسافرت بنیصدر به خوزستان و مسائلی درمورد نیروهای مسلح و امنیت کشور در غرب به استحضار رهبر انقلاب اسلامی رسید. رئیسجمهوری پس از ملاقات با رهبر انقلاب اسلامی ایران امام خمینی در گفتوگویی با خبرگزاری پارس اعلام داشت که امام فرمودهاند: "وزرایی که تصویب شدهاند معرفی بشوند و چند نفری که ماندهاند بهتدریج که اشخاص قابلی پیدا شد معرفی شوند." باتوجهبه اظهارات رئیسجمهوری انتظار میرود که کابینة معرفیشدة رجایی منهای چهار نفر در مجلس حضور یافته و تصویبنامة رئیسجمهوری نیز به مجلس ارائه شود.» مفسر سیاسی کیهان درمورد اشخاصی که درحالحاضر به تصویب رئیسجمهوری نرسیدهاند، مینویسد: «باتوجهبه سخنان نخستوزیر در مجلس و اینکه قرار بود وی جلسهای با رئیسجمهوری و وزرایی که مورد سؤال رئیسجمهوری هستند شرکت کند و سپس اعلام شد که در این ملاقات چهار نفر از اعضای کابینه شرکت داشتهاند، اکنون مشخص است که این چهار تن چه کسانی میتوانند باشند.» به نوشتة مفسر سیاسی کیهان: «اگر بنیصدر نظر خود را درمورد این چهار تن تغییر نداده باشد، کابینة رجایی بهاحتمالزیاد و باتوجهبه فرمودة امام، فردا یا روز سهشنبه، منهای این چهار تن به مجلس معرفی خواهد شد.» وی همچنین میافزاید: «احتمال دارد در میان این چهار تن، یک یا دو تن پس از این ملاقات به تصویب رسیده باشند وگرنه هر چهار تن درحالحاضر مورد بحث، در کابینه قرار نخواهند گرفت.» مفسر سیاسی کیهان باتوجهبه اسامی وزرایی که در ملاقات و جلسة تفاهم رئیسجمهور و نخستوزیر حضور داشتند اسامی کسانی را که مورد سؤال قرار دارند به این شرح اعلام کرد: «نوربخش، نامزد وزارت دارایی و اقتصاد، مهندس حسین موسوی، سردبیر ارگان حزب جمهوری [اسلامی] و کاندیدای وزارت امور خارجه، [احمد] توکلی نامزد وزارت کار و [بهزاد] نبوی وزیر مشاور در امور اجرایی در کابینة پیشنهادی محمدعلی رجایی. ضمناً گفته میشود که یک سرهنگ ارتش عنوان وزارت دفاع را خواهد داشت که از فرمانده ستاد عملیات غرب کشور نام برده میشود.» در ادامة گزارش کیهان آمده است: «بنیصدر در پایان ملاقات خود با امام به مسائل دیگر و مسئلة دولت اشاره داشته است. بنیصدر در پاسخ سؤال خبرنگار خبرگزاری پارس که "مردم انتظار دارند هرچه زودتر کابینه معرفی شود؛ آیا اعضای کابینه قطعاً به تصویب شما رسیده و چهوقت به مجلس معرفی میشود؟" گفت: " من درمورد تعدادی از وزرا حرفی نداشتم، راجع به آنها چند نفری را حالا تصویب نشدهاند، آنمقداری که تصویب شدهاند حالا همین مطلب را هم با امام صحبت شد. ایشان فرمودند همان مقداری که تصویب شده، آنها معرفی بشوند تا آن چند نفری که ماندهاند آنها بهتدریج یک اشخاص قابلی پیدا بشوند و معرفی شوند." بنیصدر در پایان افزود: "مطالب دیگری هم درزمینة مسائل عمومی کشور دارم که انشاءالله در روز هفده شهریور در میدان شهدا* خواهم گفت."»[۴۱] بنیصدر همچنین در گزارش روزانه خود دربارة ملاقات امروز با امام چنین مینویسد: «حدود ساعت 6، به نزد امام رفتم در آنجا دربارة سه موضوع بهاختصار صحبت شدکه عبارتاند از مسئلة امنیت ما در غرب کشور از آذربایجانغربی تا خوزستان، آنچه گفتنی بود به عرض ایشان رساندم و مطلب دوم دولت بود که گفتم من درپی بهترین استعدادها و لیاقتها نیستم، همین مقدار قانعم که بعضی ضوابط اصلی رعایت شود و وزارتخانههایی که با کارگر سروکار دارند، با اقتصاد کشور سروکار دارند، اینها به دست کسانی نیفتد که وضعیتی غیرقابل جبران به وجود بیاورد؛ یکی هم اینکه کسانی که روشهای تخریبی را رویه کردهاند و بخواهند به این ترتیب خود را تحمیل بکنند اینها با همین وسایل کارهای دیگر را هم در قبضه خواهند آورد و چون توانایی این بار سنگین را ندارند، خودبهخود عامل رشد ضدانقلاب میشوند و انقلاب ما را به خطر میافکنند؛ این است که معنویت اخلاق اسلامی را ما ناچار باید بهجد، اساس قرار دهیم تا خطر رشد ضدانقلاب به حداقل برسد؛ مطالبی را که فکر کردم بعد تکمیل آن را در روز هفده شهریور بگویم. بعد ایشان هم فرمودند بله، عیب ندارد آنهایی که معین شدهاند به مجلس معرفی بشوند، بحث و کارها بشود و بقیه را هم بهتدریج بعداً اشخاص لایق پیدا شدند و به کار گمارده شوند. ...» بنیصدر در ادامة گزارش امروز خود افزود: «یادم میآید از آنجا که آمدم آقای رجایی تلفن کردند و پرسیدند. نظر امام را گفتم. ایشان [رجایی] گفتند "ترجیح میدهم بماند تا همه را باهم معرفی کنم." و من گفتم "پس باید منتظر نتیجه تحقیق من دربارة دو سه تن از وزرا شد".»[۴۲]
گزارش - 493
حساسیت مسئلة کابینه و جوانب آن امروز در نمازجمعة قم و نیز تهران، محسوس بود. در خطبههای امروز نمازجمعه قم آیتالله منتظری علاوهبر اشاره به ضرورت بازگشایی سریعتر دانشگاهها بهدلیل نیاز کشور به افراد متخصص و لزوم تجدیدنظر در برخی پاکسازیها، به امکان ایجاد توطئه در مراسم سالگرد هفده شهریور در تهران و نیز مسئلة لزوم تسریع در معرفی کابینه پرداخت. گزارش روزنامة جمهوری اسلامی دراینمورد حاکی است: «... روز دوشنبة آینده روز هفده شهریور است که توجه دارند آن روزی که فاجعه بود برای ملت مسلمان در تهران و بیش از چهار هزار برادران و خواهران ما را شهید کردند در میدان شهدا. شنیده شده است که گروهکهایی تصمیم دارند در روز هفده شهریور شعارهای نفاقافکنانهای بین ملت ذکر بکنند و ملت را به اختلاف و جنگ و دعوا بکشانند. بنابراین با این درک انقلابی که همهتان دارید مواظب باشید اگر چنانچه شعارهایی خلاصه، ضدانقلاب شنیدید در نطفه خفه بشود و آنها میخواهند درگیری درست بشود، سعی بکنید درگیری درست نشود. انشاءالله... موضوع دیگر این مسئله تأخیر کابینه است که واقعاً جای نگرانی است. ما انتظار داشتیم، بازهم انتظار داریم که بیایند طرفین گذشت بکنند و با آن روحیة گذشتی که ما در آنها سراغ داریم زودتر ختم بکنند. الآن به حیثیت انقلابی ما دارد لطمه میخورد. من عرض کردم یک موضوع کوچک در خارج انعکاسش خیلی زیاد خواهد شد. دشمنهای ما زیادند و منتظر این هستند که سوژه بگیرند. بنابراین لازم است هم آقای رئیسجمهور و هم آقای نخستوزیر زودتر با هم توافق کنند و کارهایشان را هماهنگ کنند و کابینه زودتر معرفی بشود به مجلس و مشغول کار بشود. صرف معرفی کابینه دردی دوا نمیکند، کابینه هم باشد انشاءالله انقلابی، تند، سریع مشغول کار بشود و خلأها انشاءالله پر شود. ...»[۴۳] این درحالی است که در نمازجمعة این هفتة تهران در سخنرانی قبل از اقامة نماز، مهندس میرحسین موسوی سردبیر روزنامة جمهوری اسلامی، ارگان حزب جمهوری اسلامی و وزیر خارجة پیشنهادی کابینة آقای رجایی دربارة ملیگرایی و خطرهای آن برای جامعة امروز ما سخن گفت. به گزارش خبرگزاری پارس: «سپس [آیتالله] خامنهای، امامجمعة تهران، در نخستین خطبة نمازجمعه ضمن عرض تسلیت شهادت امام جعفر صادق(ع) به یکی از رهنمودهای آن امام بزرگوار اشاره کرد و سپس اظهار کرد: ... امروز خط امام امت با خطوط اموی که همان جناحهای وابسته به رژیم غرب و حامیان بینالمللی آن میباشند و هم با خط عباسی؛ یعنی همان کسانی که میخواهند از حرکت مردم به نفع اهداف سیاسی خود سوءاستفاده کنند، مبارزه میکند.» بنا به این گزارش، امامجمعة تهران در خطبة دوم در بخشی از سخنان خود اظهار کرد: «من میخواهم از بعضی از این روزنامهها و مسئولین بخواهم که تسلیم افکار و نظریات غربی نشوند زیرا تبلیغات غربی در مواجهه با کابینة جدید جسورانه جبهه گرفته و برای کوبیدن آن تلاش وسیعی را آغاز نمودهاند و این فقط بهخاطر آن است که موضوع قابلاهمیت برای کابینة جدید، مکتب است و برای این کابینه مکتب اصالت دارد و تعلیم و تربیت، اقتصاد و امنیت را میخواهد در پرتو اسلام تأمین نماید. غربیها از همین امر وحشت دارند.»[۴۴]
گزارش - 494
امروز آقای محمدعلی رجایی، نخستوزیر جدید جمهوری اسلامی ایران، در پاسخ به پیام تبریک مارگارت تاچر، نخستوزیر انگلستان، ضمن هشدار به دولت انگلیس از آن دولت خواست به تحریکات خود علیه ایران پایان دهد. در بخشی از جوابیة نخستوزیر ایران به نخستوزیر انگلستان آمده است: «... از پیام تبریک دولت شما به مناسبت انتخاب اینجانب به نخستوزیری جمهوری اسلامی ایران تشکر مینمایم. مردم ایران خواهان تجدیدنظر در نگرش دولت انگلستان نسبت به ماهیت انقلابی اسلامی دولت ایران و قطع فوری تحریکات مغرضانه علیه جمهوری اسلامی ایران میباشند. نتیجة این تجدیدنظر تغییر در کیفیت عملکرد آن دولت نسبت به جمهوری اسلامی ایران میباشد و زمانی آثار این تغییر جهت مشاهده میگردد که اولین اقدام درزمینة رفع ستم از دانشجویان متعهد مسلمان که بهجرم طرفداری از انقلاب اسلامی تحت فشار هستند باشد. بدیهی است که اگر دولت انگلیس بدون توجه به واقعیتهای انقلاب اسلامی به روش خصمانه خود کماکان ادامه دهد مجلس شورای اسلامی و دولت اینجانب بلادرنگ عکسالعمل مناسبی نشان خواهند داد. امید است مبارزات مستضعفین جهان علیه مستکبران و سلطهگران به پیروزی نهایی رسیده و به کمال انسان بهسوی "الله" برسد.»[۴۵] دراینباره، مفسر رادیو لندن ضمن بیان بخشهایی از نامة مذکور، به تحلیل روابط اخیر ایران و انگلستان که به سردی گراییده، پرداخته و میگوید: «حملة آقای رجایی در پاسخ به پیام تبریک دولت بریتانیا به مناسبت انتخاب وی به مقام نخستوزیری صورت گرفت. نخستوزیر ایران هشدار داد که اگر بریتانیا رویة خصمانة خود را تغییر ندهد دولت او دست به اقدامات مقتضی خواهد زد. وی گفت اولین قدم بریتانیا برای تغییر رویة خود باید خاتمهدادن به اقدامات اختناقآمیز علیه دانشجویان ایرانی باشد که در بریتانیا به حال بازداشت به سر میبرند و بعد از تظاهرات دانشجویان ایرانی در خارج از ساختمان سفارت امریکا در لندن در چهارم ماه اوت، 67 نفر بازداشت شدند و به مناسبت اینکه هویت خود را برای دادگاه روشن نکردند این عده به زندان روانه شدند. از این 67 نفر، هنوز 45 نفر در بازداشت به سر میبرند. ... روابط ایران با بریتانیا حتی قبل از این ماجرا حسنه نبود، ولی بعد از این وقایع روابط دو کشور تیرهتر شده است. به غیر از مسئلة دانشجویان بازداشتشده، ایران شکایت دیگری نیز از بریتانیا دارد که به تیرگی روابط این دو کشور کمک کرده است. یک شکایت دائمی ایران رویة غرضآلود ادعاشدة منابع خبری بریتانیاست. در عرض دو ماه گذشته، سه خبرنگار انگلیسی منجمله خبرنگار بیبیسی از ایران اخراج شدهاند و یک خبرنگار دیگر انگلیسی چندین روز بازداشت بود و اینک در انتظار تصمیمگیری مقامات دربارة آیندهاش میباشد. ... اتهامات شدیدتری که علیه انگلیسیها شده جاسوسی و دسیسهچینی علیه جمهوری اسلامی میباشد. این اتهامات اکثراً مربوط به کلیسای اسقفی میشود که یکی از اسقفهای آن درحالحاضر در لندن به سر میبرد. هفتة گذشته در تهران اعلام شد که مدارکی به دست آمده که ثابت میکند کلیسای اسقفی در ایران حزبی از یک شبکة جاسوسی است که با دستگاههای جاسوسی و اطلاعات بریتانیا، امریکا و اسرائیل رابطه داشته است. وزارت امور خارجة بریتانیا این اتهامات را رد کرد و آن را دروغهایی خوانده که بر جعل مدارک، پایهریزی شده است. ... بازداشت انگلیسیها با بازداشت دانشجویان ایرانی در لندن ارتباط داده نشده است، ولی نظریهای که منابع خبری ایران و عدة زیادی از مقامات رسمی ایران میدهند این است که بریتانیا در اقدامات خصمانه علیه ایران و اتباع ایرانی چه در داخل و چه در خارج از کشور دست دارد. البته بریتانیا این امر را تکذیب میکند. ولی درحالیکه اکثر وزرای کابینة جدید ایران ازنظر ایدئولوژی با غربگرایی مخالفاند، محتمل است که بهبود روابط ایران و بریتانیا با مشکلات بسیاری روبهرو شود.»[۴۶]
گزارش - 495
موضوع بحران گروگانهای امریکایی و تحولات تازهای که در ایران و دررابطهبا سرنوشت آنها روی داده است، این روزها در صدر اخبار و تحلیلهای رسانههای گروهی امریکاست. بنا به گزارش رادیو صدای امریکا: «روزنامه کریسچینساینسمانیتور که معتقد است پرزیدنت کارتر با دستزدن به فعالیتهای دوباره دربارة گروگانها میخواهد ازنظر سیاسی به پیروزیهایی دست یابد، افکار تازه و احتیاطآمیز وزارت خارجة امریکا را نسبت به ایران عاقلانه میداند و بررسی خود را چنین ادامه میدهد: با تشکیل دولت تازهای در تهران کاملاً منطقی بود که ادموند ماسکی، وزیر امور خارجه، نامهای به نخستوزیر ایران بنویسد و خواستار آن شود که مجلس شورای اسلامی اقدام لازم را برای آزادی 52 گروگان امریکایی به عمل آورد. این درخواست، مقامات رژیم ایران را بهآرامی متوجه این نکته میسازد که امریکا خواهان حل بحران است و نیز افکار عمومی امریکا را از ادامة نگرانی واشنگتن نسبت به این موضوع مطمئن میسازد. ... ابوالحسن بنیصدر، رئیسجمهور ایران، که با استفاده از شیوهها و اندیشههای نو برای ادارة کشور موافق است، قدرت خود را دربرابر حزب جمهوری اسلامی که با نظرهای بنیادگرایانة افراطیاش هم کابینه و هم مجلس اسلامی را زیر تسلط دارد، از دست داده است. این روزنامه که معتقد است این مسئله از اعتماد به کارایی دیپلماسی میکاهد در پایان تفسیر خود مینویسد برای امریکا بسیار دشوار است که میبیند نمیتواند از قدرت گستردهاش برای وادارکردن ایران به احترامگذاشتن به قوانین بینالمللی استفاده کند. باوجوداین، در چنین شرایطی تنها سیاستی که میتواند ادامه یابد، سیاست صبر و بردباری و خودداری است. ... شیکاگو تریبون به خودداری رژیم انقلابی ایران در پاسخدادن به پیامهای "سازمان بینالمللی بخشودگی" اشاره میکند که در آن از رژیم ایران خواسته شده بود که به اعدام و زندانیکردن مردم به دلایل سیاسی، پایان دهد و مینویسد: اعترافهای پیدرپی این سازمان علیه ادامة اسارت گروگانهای امریکایی نیز پاسخی درپی نداشته است. ... روزنامة واشنگتنپست نیز در سرمقالهاش زیر عنوان "آیا ایران برای گفتوگو آماده است" دربارة مجلس اسلامی و مسئولیتش دربرابر گروگانها به اظهارنظر پرداخته و مینویسد: مجلس اسلامی ایران بهتدریج گرفتار رسیدگی به مسئلة گروگانها میشود. کمیسیون خارجة مجلس پیشنهاد کرده است که درخواستهایی در قبال آزادی گروگانها به امریکا ارائه شود. تندروهایی که گروگانها را در اسارت دارند میگویند که تصمیمگیری دربارة سرنوشت آنها با مجلس است. باوجوداین باید محتاطانه گفت که پیشنویس تقاضاهای مجلس اسلامی ایران که میتواند آغاز گفتوگوها به شمار آید کمتر از چیزهایی است که ایران در گذشته میخواست. ... روزنامة واشنگتنپست از تفسیر خود چنین نتیجه میگیرد: باوجوداین، تردید نیست که بسیاری از ایرانیها از آن میترسند که امریکا از نیرو و ارادهاش برای تحقیرکردن آنها در موضوع گروگانها استفاده کند. این چیزی است که نهتنها بار دشواری بر روی دیپلماسی امریکا میگذارد، بلکه نامزدهای ریاستجمهوری را هم تحت فشار قرار میدهد تا بحثهای مبارزاتی خود را بر سر مسائل ایران بهطریقی انجام دهند که انجام گفتوگوها را از آنچه که هست دشوارتر نسازد. ... روزنامة واشنگتن استار نیز... صلاح نامزدها را در این مرحله از مبارزات انتخاباتی آن میداند که صبر و شکیبایی خود را از دست ندهند. وجود یک جبهة یکپارچه در رویارویی با مسئله به ایرانیها نشان خواهد داد که از ایجاد شکافهای سیاسی در امریکا چیزی عایدشان نخواهد شد. مسلماً شاید اجازه داد که مسئلة انتخابات در کار گفتوگوها دخالت کند.»[۴۷] یادآوری میشود درزمینة بازتاب مسئلة گروگانها، از صادق قطبزاده نیز مواضعی متفاوت با جریان کلی سیاست ایران، بازگو میشود. ازجمله دراینزمینه، رادیو صدای امریکا با اشاره به مصاحبة صادق قطبزاده با تلویزیون بینالمللی یونایتدپرس، چنین میگوید: «صادق قطبزاده، وزیر خارجة ایران، که اینک پست خود را ترک میکند، گفت: "ایران باید مسئلة گروگانهای امریکایی را حل کند و یا خود را با انزوای مداوم بینالمللی روبهرو ببیند." قطبزاده در این مصاحبة تلویزیونی همچنین از محمدعلی رجایی، نخستوزیر ایران، انتقاد کرد و گفت: "آقای رجایی صلاحیت و شایستگی لازم را برای این کار ندارد و مضافاً اینکه دارای هیچ سیاستی برای آینده نیست". ...»[۴۸]
منابع و مآخذ روزشمار 1359/06/14
- ↑ سند شماره 43014 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سماجا3 (مرکز فرماندهی) به نزاجا، 14/6/1359.
- ↑ سند شماره 34377 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از شاجا به وزارت کشور، 15/6/1359، برابر گزارش شاجا قصرشیرین، 14/6/1359.
- ↑ سند شماره 277144 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ناحیه ژاندارمری کرمانشاه به فرماندهی منطقه عملیاتی غرب، 14/6/1359؛ و ـ سند شماره 79159 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سماجا3 (مرکز فرماندهی) به نزاجا، 15/6/1359، برابر اعلام ژاجا؛ و ـ سند شماره 141641 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: اسناد مناطق کردنشین (سردشت)، از سپاه (مرکز فرماندهی) به مرکز فرماندهی غرب، 15/6/1359، ص101.
- ↑ سند شماره 43015 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سماجا3 (مرکز فرماندهی) به نزاجا (معاونت عملیات)، 14/6/1359؛ و ـ سند شماره 282921 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ناحیه کرمانشاه به فرمانده هنگ ایلام، 14/6/1359؛ و ـ سند شماره 282938 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ناحیه ژاندارمری کرمانشاه به تهران تیمسار فرماندهی ژاجا (رکن3 ـ مرکز فرماندهی)، 14/6/1359؛ و ـ سند شماره 298337 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ژاجا (رکن3 ـ مرکز فرماندهی) به فرماندهی ناحیه کرمانشاه (رکن3)، 14/6/1359، برابر اعلام سماجا.
- ↑ سند شماره 34376 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از استانداری ایلام و پشتکوه به وزارت کشور (معاونت امور سیاسی و اجتماعی)، 15/6/1359، به نقل از هنگ ژاندارمری ایلام.
- ↑ سند شماره 282939 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از مرزبانی مهران به تهران (اداره مرزبانی)، 14/6/1359؛ و ـ سند شماره 283142 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ناحیه ژاندارمری کرمانشاه به فرماندهی منطقه عملیاتی غرب، 14/6/1359.
- ↑ سند شماره 283146 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از هنگ ایلام به کرمانشاه (رکن3)، 14/6/1359؛ و ـ سند شماره 34376 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین.
- ↑ سند شماره 283153 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از پاسگاه چلات به ناحیه (رکن3) و هنگ ایلام (رکن3)، 14/6/1359.
- ↑ سند شماره 43014 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سماجا3 (مرکز فرماندهی) به نزاجا، 14/6/1359.
- ↑ سند شماره 283146 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین؛ و ـ سند شماره 43021 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سماجا3 (مرکز فرماندهی) به نزاجا، 14/6/1359، ساعت 12:30.
- ↑ سند شماره 283144 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از هنگ ایلام به فرمانده ناحیه کرمانشاه (رکن3)، 14/6/1359؛ و ـ سند شماره 34376 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین.
- ↑ سند شماره 141638 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ستاد مرکز فرماندهی سپاه به ستاد عملیات غرب، 15/6/1359، برابر اعلام ژاجا؛ و ـ سند شماره 79157 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سماجا3 (مرکز فرماندهی) به نزاجا، 15/6/1359.
- ↑ سند شماره 283137 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از مرزبانی دهلران به تهران (مرزبانی)، 14/6/1359.
- ↑ سند شماره 43006 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سماجا3 (مرکز فرماندهی) به نزاجا، 14/6/1359، ساعت 8:55 دقیقه بامداد.
- ↑ سند شماره 352 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اطلاعات و تحقیقات سپاه پاسداران اهواز به اطلاعات و بررسیهای سیاسی مرکز (تهران)، 14/6/1359.
- ↑ سند شماره 43108 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سپاه (مرکز فرماندهی) به سپاه اهواز، 18/6/1359، طبق خبر رسیده از ژاندارمری خوزستان، 14/6/1359.
- ↑ سند شماره 347629 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ستاد لشکر 92 زرهی (رکن2) به ت ـ ف ـ ژاجا (مد اطلاعات)، 14/6/1359، برابر گزارش ستاد عملیات اروند مستند به اعلام گروهان ژاندارمری خرمشهر.
- ↑ سند شماره 347630 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ستاد لشکر92 زرهی (رکن2) به ت ـ ف ـ ژاجا (مد اطلاعات)، 14/6/1359، برابر گزارش ستاد عملیات اروند مستند به اعلام گروهان ژاندارمری خرمشهر.
- ↑ سند شماره 292619 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ناحیه ژاندارمری خوزستان (رکن3) به فرماندهی گردان امداد بهبهان و مرکز آموزش خسروآباد و مرکز آموزش کوتعبدالله، 14/6/1359.
- ↑ سند شماره 347688 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از استانداری خوزستان (معاونت امور سیاسی و اداری) به فرمانداری آبادان، اهواز، دشتآزادگان، خرمشهر، شادگان، دزفول، ایذه، رامهرمز، بهبهان، شوشتر، مسجدسلیمان، ماهشهر، 14/6/1359.
- ↑ سند شماره 347690 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از استانداری خوزستان (معاونت امور سیاسی و اداری) به مدیرکل بهداری و بهزیستی استان خوزستان آقای دکتر وزیریان، 14/6/1359.
- ↑ سند شماره 347691 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از استانداری خوزستان (معاونت امور سیاسی و اداری) به سازمان بسیج مستضعفین خوزستان، 14/6/1359.
- ↑ سند شماره 347692 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از استانداری خوزستان (معاونت امور سیاسی و اداری) به فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی خوزستان، 14/6/1359؛ و ـ سند شماره 347695 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از استانداری خوزستان (معاونت امور سیاسی و اداری) به شهربانی استان خوزستان، 14/6/1359.
- ↑ سند شماره 347694 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از استانداری خوزستان (معاونت امور سیاسی و اداری) به مدیرکل مخابرات استان خوزستان، 14/6/1359.
- ↑ سند شماره 347687 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از استانداری خوزستان (معاونت امور سیاسی و اداری) به فرمانداران مناطق مرزی (دشتآزادگان، آبادان، خرمشهر، شادگان، دزفول، ماهشهر)، 14/6/1359.
- ↑ سند شماره 347684 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از استانداری خوزستان (معاونت امور سیاسی و اداری) به مدیرکل هلالاحمر استان خوزستان، 14/6/1359.
- ↑ خبرگزاری پارس، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 171، تاریخ 15/6/1359، صص6 و 7، بغداد ـ خبرگزاری فرانسه، 14/6/1359.
- ↑ همان، ص40، بخش عربی رادیو اسرائیل، ساعت: 19، 14/6/1359.
- ↑ همان، ص3، بغداد ـ خبرگزاری یونایتدپرس، 14/6/1359.
- ↑ سند شماره 283146 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین؛ و ـ سند شماره 43021 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سماجا3 (مرکز فرماندهی) به نزاجا، 14/6/1359، ساعت 12:30.
- ↑ سند شماره 43002 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سماجا3 (مرکز فرماندهی) به نزاجا، 14/6/1359.
- ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 16/6/1359، ص4، به نقل از خبرگزاری پارس از ارومیه، 15/6/1359.
- ↑ سند شماره 43051 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: اسناد مناطق کردنشین (میاندوآب)، ص73 از سماجا3 (مرکز فرماندهی) به سپاه (مرکز فرماندهی)، 17/6/1359، برابر اعلام نزاجا مستند به گزارش گروه11 مراغه و منطقه عملیات میاندوآب، 14/6/1359.
- ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 16/6/1359، ص4، خبرنگار جمهوری اسلامی از تهران، در تماس تلفنی با ستاد مشترک عملیات غرب کشور.
- ↑ سند شماره 907 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: اسناد مناطق کردنشین (سردشت)، ص135، از سماجا2 (ح ـ ع) به ت ـ ف ـ ژاجا (رکن2)، 3/7/1359.
- ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 15/6/1359، ص4، به نقل از خبرگزاری پارس از سنندج.
- ↑ سند شماره 43008 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سپاه پاسداران انقلاب اسلامی رشت به سپاه (مرکز فرماندهی)، 14/6/1359، و ـ سند شماره 43007 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین.
- ↑ سند شماره 43007 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین.
- ↑ خبرگزاری پارس، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 171، تاریخ 15/6/1359، ص2، رشت ـ خبرگزاری پارس، 14/6/1359.
- ↑ همان، زاهدان ـ خبرگزاری پارس، 14/6/1359.
- ↑ روزنامه کیهان، 15/6/1359، صآخر.
- ↑ روزنامه انقلاب اسلامی، 31/6/1359، ص1.
- ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 15/6/1359، ص5؛ و ـ روزنامه کیهان، 15/6/1359، صآخر.
- ↑ روزنامه انقلاب اسلامی، 15/6/1359، ص12، به نقل از خبرگزاری پارس از تهران.
- ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 15/6/1359، ص10؛ و ـ روزنامه کیهان، 15/6/1359، ص1، به نقل از خبرگزاری پارس از تهران.
- ↑ خبرگزاری پارس، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 171، تاریخ 15/6/1359، صص 27 و 28، رادیو لندن (فارسی)، ساعت 20:45، 14/6/1359.
- ↑ خبرگزاری پارس، نشریه گزارشهای ویژه، شماره 172، تاریخ 16/6/1359، صص 20 ـ 15، رادیو صدای امریکا (فارسی)، ساعت 7، 15/6/1359.
- ↑ همان، ص21، رادیو صدای امریکا (فارسی)، ساعت 7، 15/6/1359.