1360.06.14

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
پرش به ناوبری پرش به جستجو
روزشمار جنگ سال 1360
1360.06.14
نام‌های دیگر چهارده شهریور
تاریخ شمسی 1360.06.14
تاریخ میلادی 5 سپتامبر 1981
تاریخ قمری 6 ذیقعده 1401





گزارش- 642

درپی اجرای عملیات‌های موفقیت‌آمیز چند روز اخیر ایران در جبهه‌های جنوب و غرب کشور، برخی فرماندهان ارتش عراق برای جلوگیری از عقب‌نشینی نیروهای تحت امر خود تعدادی از افسران و سربازانی را که مجبور به عقب‌نشینی از این مناطق شده بودند، اعدام کردند.* صدام حسین با استقبال از این اقدام و برای تداوم آن، تشویق این فرماندهان را در دستور کار قرار داد؛ به این منظور 2 تن از افسران عراقی به‌دلیل اعدام نیروهای تحت امر خود ترفیع درجه گرفتند.[۱] در ابلاغیه‌ فرمانده سپاه یکم ارتش عراق دراین‌باره آمده است: «فرمانده کل نیروهای مسلح دستور فرمودند به هریک از دو افسر زیر به نام‌های سرهنگ ستاد خالد بهلول فرمانده نیروهای کماندویی لشکر7 و سرهنگ ستاد جواد کاظم فرمانده تیپ50 زرهی، درجه‌ بالاتری داده شود، زیرا که افراد ترسو و بزدل موجود در یگان‌های خود را فوراً در میدان نبرد اعدام کرده‌اند.»[۲]

گزارش- 643

در ادامه کمک‌های تسلیحاتی و نظامی کشورهای عربی به رژیم عراق تعدادی اسلحه و مقادیری مهمات و تجهیزات نظامی ازطریق مرزهای کویت و اردن به عراق ارسال شد. چند نظامی عراقی نیز به ایران پناهنده شدند. تعداد فراوانی تانک و انواع موشک و مهمات با خودرو از کشور کویت و ازطریق جاده‌ صفوان به عراق ارسال و در انبارهای پایگاه نظامی الشعیبه از توابع شهر بصره، تخلیه شد.[۳]

علاوه‌براین در چند روز گذشته نیز چندین محموله تجهیزات نظامی از اردن به عراق ارسال گردید. روز گذشته 23 خودرو حامل مهمات و قطعات یدکی و تجهیزات نظامی از اردن، 10 خودرو استیشن از کویت و ازطریق مرز صفوان به پادگان التاجی عراق ارسال شده بود.[۴] در روز یازدهم ماه جاری هم 45 کامیون حامل مهمات، وسایل و تجهیزات نظامی از اردن از مسیر اچ3 و فلوجه عازم پادگان مذکور شده بود.[۵] از سوی دیگر، روز گذشته خبرگزاری پارس به نقل از ستاد خبری سپاه پاسداران اعلام کرد 3 سرباز عراقی با عبور از مرز خود را به نیروهای سپاه پاسداران سردشت معرفی کرده و پناهنده شده‌اند.[۶]

گزارش- 644

امروز در مهاباد و دیواندره درگیری‌هایی میان نیروهای خودی و افراد وابسته به گروه‌های مسلح غیرقانونی رخ داد. همچنین تعدادی از افراد حزب رزگاری خود را به سپاه پاوه تسلیم کردند. ساعت 18:30 امروز، تعدادی از افراد وابسته به حزب دمکرات کردستان ایران و گروه مارکسیستی کومه‌له با حضور در بخش‌هایی از شهر مهاباد، چند پایگاه سپاه پاسداران این شهر را محاصره و سپس با استفاده از آر.پی.جی و نارنجک تفنگی به این پایگاه‌ها حمله کردند. به گزارش سپاه پاسداران مهاباد، در این درگیری‌ها که تا ساعت 23 ادامه داشت، 2 پاسدار به نام‌های مهدی مافی اعزامی از قزوین و خسرو میرزایی اعزامی از مراغه و یکی از نیروهای عشایر مسلمان کرد به شهادت رسیده و 6 نفر نیز زخمی شدند. از مهاجمان نیز 6 نفر کشته، 15 تن زخمی و چند نفر هم دستگیر شدند.[۷] در همین‌ حال در درگیری نیروهای سپاه پاسداران دیواندره با تعدادی از افراد حزب دمکرات در حوالی روستای ایرانخواه در 30 کیلومتری شمال‌غربی دیواندره، یک نفر از چته‌های دمکرات کشته شد و تعدادی از آنها زخمی شدند و یک نفر نیز به اسارت درآمد. همچنین یک خودرو لندرور که تعدادی اسناد مربوط به حزب درون آن بود به ‌دست نیروهای خودی افتاد.[۸] امروز همچنین 6 نفر از افراد حزب رزگاری به‌همراه 14 اسلحه‌ برنو، 12 اسلحه‌ ژ3 و مهمات مربوط به آنها خود را به نیروهای سپاه پاسداران پاوه معرفی کردند.[۹]

گزارش- 645

براثر انفجار یک بمب آتش‌زای قوی در یکی از اتاق‌های دادستانی کل انقلاب، که یکی از افراد نفوذی سازمان مجاهدین خلق (منافقین)* آن را کار گذاشته بود، آیت‌الله قدوسی **دادستان کل انقلاب، به‌شدت مجروح شد و پس از انتقال به بیمارستان به شهادت رسید. به گفته‌ حجت‌الاسلام ری‌شهری، که در نزدیکی محل حادثه حضور داشته است، شدت انفجار به حدی بوده که قسمتی از دیوار اتاق آقای قدوسی و تراس طبقه‌ دوم ساختمان فروریخته و وی از داخل اتاق به بیرون پرت شده و به پایین سقوط کرده است. در این حادثه 2 نفر ازجمله نماینده‌ دادستانی کل انقلاب در شرکت فرش، مجروح شدند.***[۱۰] درپی شهادت آیت‌الله قدوسی، شورای‌عالی قضایی سید حسین موسوی تبریزی را به‌ ‌سمت دادستان کل انقلاب منصوب کرد.[۱۱]

گزارش- 646

سرهنگ وحید دستجردی رئیس شهربانی جمهوری اسلامی ایران، که در حادثه‌ انفجار بمب در دفتر نخست‌وزیری (هشتم شهریورماه جاری) مجروح شده بود، امروز در بیمارستان به شهادت رسید. به گزارش روزنامه‌ کیهان، میزان سوختگی بدن وی 47 درصد بوده و علاوه‌برآن، شکستگی ستون فقرات، شکستگی دست و پا از عوارض انفجار مذکور بوده است.[۱۲] درپی شهادت سرهنگ وحید دستجردی دفتر امام خمینی با انتشار اطلاعیه‌ای مراتب تسلیت ایشان را به اعضای خانواده و نیروهای شهربانی جمهوری اسلامی ایران اعلام و ابلاغ کرد.[۱۳]

گزارش- 647

شهادت آیت‌الله علی قدوسی دادستان کل انقلاب که یک هفته پس از انفجار در ساختمان نخست‌وزیری به وقوع پیوست، بازتاب وسیعی در رسانه‌های خبری دنیا داشت. برخی خبرگزاری‌ها و نشریات با بهره‌گیری از این واقعه، به پوشش تبلیغاتی به نفع سازمان مجاهدین خلق (منافقین) و بزرگ‌نمایی توان این سازمان و از سوی دیگر، ضعف کارایی دستگاه‌های امنیتی کشور پرداختند. در ادامه، گزارش رادیو بی‌بی‌سی به‌عنوان نمونه‌ای از این دست گزارش‌ها درج شده است. رادیو بی‌بی‌سی دراین‌باره گفت: «آیت‌الله علی قدوسی دادستان کل انقلاب براثر انفجاری در محل کارش کشته ‌شد. این واقعه با افشای خبر کشته‌شدن سرهنگ دستجردی رئیس شهربانی کل کشور، در حادثه‌ انفجار یک هفته پیش در محل نخست‌وزیری مقارن شد که هم گویای ضعف و عدم کارایی دستگاه‌های امنیتی ایران در حفظ جان بلندپایه‌ترین شخصیت‌های کشور است و هم اینکه نگرانی رهبران ایران از اقرار به این ضعف را نشان می‌دهد. از زمان انفجار بمب در دفتر حزب جمهوری اسلامی که منجر به مرگ آیت‌الله بهشتی و بیش از هفتاد نفر دیگر گردید مسئله‌ تأمین امنیت و حفظ جان اعضای دولت از مهم‌ترین مسائل مورد توجه مقامات کشور بوده است. آیت‌الله مهدوی کنی نخست‌وزیر جدید و موقت ایران، روز پنجشنبه‌ گذشته ضمن سخنان خود در مجلس نقائص دستگاه‌های انتظامی کشور را تاحدود زیادی ناشی‌از فقدان اتحاد و یگانگی در میان مراکز مختلف قدرت دانست. وی اعلام داشت که تحقیقات درزمینه‌ ترور و قتل‌های جاری درحال پیشرفت است.» بی‌بی‌سی در ادامه با جانب‌داری از این‌گونه اعمال تروریستی افزود: «بمب‌گذاری امروز بار دیگر واکنش دولت را دربرابر موج رو به گسترش اقدامات خشونت‌بار علیه رژیم به آزمایش گذارده و مجدداً عدم توانایی مقامات انتظامی را که قادر به حفظ جان مقامات برجسته‌ کشور در دفتر کار آنان نیستند، نمایان می‌سازد.»[۱۴] این رادیو همچنین با نقل مطالبی از مجله‌ اکونومیست (چاپ لندن)، کوشید تا اوضاع ایران را وخیم و در آستانه‌ سقوط جلوه دهد: «اینک رژیم روحانیون در ایران به مویی بسته است و این حکومت تنها آیت‌الله خمینی را دارد و بس. البته به‌غیراز یک ارتش خصوصی به نام پاسداران انقلاب، بیکاری روزافزون، تورم اقتصادی و صنایع فلج و ازهم‌پاشیده‌ ایران هر روز از تعداد پشتیبانان رژیم روحانیون کم می‌کند. ارتش نیز تنها به آیت‌الله خمینی وفادار است [و] پس از حکومت روحانیون به‌احتمال‌زیاد از میان خواهد رفت.»[۱۵] رادیو لندن همچنین به‌منظور قدرتمند جلوه‌دادن سازمان مجاهدین خلق و با هدف القای اینکه در ایران هیچ نقطه‌ای از اقدامات افراد این سازمان برای ضربه‌زدن به مسئولان نظام جمهوری اسلامی ایران در امان نیست، به نقل از نشریه‌ ساندی تایمز (چاپ لندن)، اعلام کرد: «هر روز که می‌گذرد این مسئله روشن‌تر می‌شود که هیچ مکانی از دسترسی تروریست‌ها ایمن نیست. به‌استثنای اقامتگاه آیت‌الله خمینی که در شمال تهران است و با وقوع هر انفجاری این مسئله بیشتر عیان می‌شود که مخالفان حکومت تا چه حد در رژیم نفوذ کرده‌اند. دفتر دادستان کل در یکی از ساختمان‌هایی قرار گرفته است که شدیداً تحت کنترل امنیتی است.»[۱۶] البته اغلب رسانه‌های خبری و نشریات در تحلیل‌هایشان به این نکته اشاره می‌کنند که تا آیت‌الله خمینی زنده است و باتوجه‌به وضعیت گروه‌های مخالف ایران، به‌ویژه در خارج از کشور، امکان فروپاشی نظام جمهوری اسلامی وجود ندارد.

گزارش- 648

پس از انتشار خبر شهادت آیت‌الله قدوسی و ایجاد فضای روانی ملتهب در ایران، شایعات متعددی مبنی‌بر ترور چند تن دیگر از مسئولان کشور مطرح شد که تاحدی نگرانی‌هایی را در بین مردم ایجاد کرد. درپی رواج این شایعات، خبرگزاری پارس با انتشار مطلبی تحت عنوان "جنگ روانی دشمن علیه ملت مسلمان و شهیدپرور ایران" از مسئولان کشور خواست با این جو روانی، که باتوجه‌به ترورهای اخیر زمینه‌ مناسبی برای گسترش یافته است، مقابله کنند. این خبرگزاری آورده است: «اخیراً در سطح شهرهای مختلف کشور شایعات بسیاری مبنی‌بر سوءقصد و ترور این و یا آن مقام به‌سرعت انتشار پیدا می‌کند، که پس از تحقیقات مشخص می‌شود که به‌هیچ‌وجه پایه و اساسی ندارد. این شایعات، آن‌گاه که با شهادت یکی از رجال مملکتی همراه می‌شود، نوعی باور تصنعی نیز در جامعه به وجود می‌آورد. در طول 24 ساعت گذشته، شایعاتی مبنی‌بر سوءقصد و شهادت آیت‌الله مشکینی، آیت‌الله دستغیب، آیت‌الله مهدوی کنی، حجت‌الاسلام موسوی تبریزی، حجت‌الاسلام معادیخواه، دکتر نیک‌روش ... دریافت شده است که نتیجه‌ بررسی‌های برادران و خواهران، در خبرگزاری بر آن خط بطلان کشید. هرچند که حجت‌الاسلام قدوسی به فیض شهادت نائل شد، اندکی تأمل در چگونگی انتشار نوع شایعه و شخصیت‌ها و... حکایت از نوعی توطئه‌ وسیع می‌کند که این‌بار افکار و اذهان امت مسلمان و قهرمان را نشانه گرفته ‌است، به‌صورتی‌که هرکدام از شایعه‌های فوق به‌سرعت در سطح شهرها پیچیده و از نقاط مختلف و ازسوی افراد گوناگون درباره‌ صحت‌وسقم آن سؤال می‌شود.»[۱۷]

گزارش- 649

اقدامات تروریستی افراد وابسته به گروه‌های مسلح غیرقانونی در تهران و مشهد یک شهید و یک مجروح برجای گذاشت. صبح امروز دو نفر از عوامل سازمان مجاهدین خلق (منافقین) با هدف ترور حمید صائمی رئیس کارخانجات شیر پاستوریزه‌ تهران، به تعقیب وی در حوالی منزلش در خیابان بیست‌وهشتم گیشا، پرداختند. صائمی که متوجه این امر شده بود برای حفظ جانش به‌طرف یک مغازه‌ خواربارفروشی رفت، اما مهاجمان هم به‌دنبال او داخل مغازه شدند و پس از تهدید مشتریان و صاحب مغازه، با شلیک چند گلوله وی را ترور کرده و گریختند. مردم بلافاصله وی را به بیمارستان شریعتی منتقل کردند، اما او لحظاتی بعد به شهادت رسید.[۱۸] در حادثه‌ دیگری در مشهد، یک عضو بسیج سپاه پاسداران در میدان پانزدهم خیابان امام رضا(ع) هدف سوءقصد دو موتورسوار مسلح قرار گرفت و از ناحیه‌ پا مجروح شد. ضاربان بلافاصله متواری شدند.[۱۹]

گزارش- 650

تیراندازی به‌سمت ساختمان مجلس شورای اسلامی و تظاهرات تعدادی از اعضای سازمان مجاهدین خلق (منافقین)، از اقدامات امروز افراد ضد‌انقلاب در تهران بود. ساعت 8:45 صبح امروز، دو فرد مسلح با استفاده از یک تاکسی مسروقه و به‌بهانه‌ پیاده‌کردن مسافر، مقابل ضلع جنوبی مجلس شورای اسلامی در خیابان امام خمینی تهران، توقف و با مسلسل‌های سبک به‌طرف در ورودی مجلس و پاسداران مستقر در آنجا تیراندازی کردند. با واکنش به‌موقع و تیراندازی متقابل پاسداران محافظ مجلس هر دو مهاجم مجروح و دستگیر شدند. از درون این تاکسی یک مسلسل یوزی و چند کلت کشف و ضبط شد.[۲۰] ساعت 17:30 بعدازظهر نیز حدود 30 تا 40 نفر از هواداران سازمان مجاهدین خلق در تقاطع خیابان‌های استاد مطهری و سهروردی تجمع کردند و با ایجاد راه‌بندان و آتش‌زدن لاستیک، علیه امام خمینی، جمهوری اسلامی و سران کشور شعار دادند.[۲۱]

گزارش- 651

پرتاب نارنجک و تیراندازی در اردبیل، کرمانشاه و بجنورد خساراتی به بار آورد. امروز همچنین یک بمب در تهران کشف و خنثی شد. براثر پرتاب یک نارنجک دستی به پایگاه سپاه پاسداران اردبیل و انفجار آن خسارت‌هایی به در ورودی ساختمان روابط عمومی سپاه وارد شد.[۲۲] در کرمانشاه، نارنجکی به یکی از پایگاه‌های ژاندارمری این شهر پرتاب شد که خسارتی به بار نیاورد. در حادثه‌ دیگری در این شهر یکی از پایگاه‌های سپاه با مسلسل به رگبار بسته شد که خسارتی درپی نداشت.[۲۳] دو موتورسوار هم در بجنورد نارنجکی را به منزل پدر شهید یزدانی (که هفته‌ گذشته به شهادت رسیده بود)، پرتاب کردند. براثر انفجار نارنجک خساراتی به این منزل وارد شد، اما به کسی آسیب نرسید.[۲۴] امروز همچنین با گزارش مردم یک بمب صوتی که در خیابان نظام‌الملک تهران کار گذاشته شده بود، به‌همت نیروهای مشترک کمیته و مأموران انتظامی کلانتری محل خنثی شد.[۲۵]

گزارش- 652

در چند اقدام جداگانه، مسئول عملیات نظامی سازمان مجاهدین خلق (منافقین) در تبریز و یک عضو مسلح شاخه‌ نظامی این سازمان در مشهد دستگیر شدند. در بوشهر هم یک خانه‌ تیمی سازمان کشف شد و 7 نفر در این مکان دستگیر شدند. یکی از اعضای اصلی سازمان مجاهدین خلق در تبریز که مسئول عملیات نظامی سازمان در این شهر بود، صبح امروز با تلاش نیروهای سپاه پاسداران در خیابان کمربندی تبریز دستگیر شد. وی هنگام دستگیری، مسلح به کلت بود، اما موفق به استفاده از آن نشد.[۲۶] در مشهد یکی دیگر از اعضای شاخه‌ نظامی سازمان در خیابان سناباد با هشیاری نیروهای گشت سپاه پاسداران این شهر دستگیر شد. از این فرد یک کلت، تعدادی فشنگ و اسناد مربوط به تخریب منازل افراد متعهد به‌ دست آمد.[۲۷] در بوشهر نیز پس از کشف یک خانه‌ تیمی متعلق به سازمان مجاهدین خلق 7 نفر از اعضای این سازمان دستگیر شدند. از این خانه که مرکز فرهنگی و چاپ و نشر اطلاعیه‌های سازمان بود تعداد فراوانی نشریه، اعلامیه، مدارک درون‌گروهی، یک دستگاه تکثیر، ماشین فتواستنسیل و تعدادی کاغذ پلی‌کپی و انواع مرکب چاپ به ‌دست آمد.[۲۸]

گزارش- 653

به‌دنبال ضربه‌های شدیدی که تشکیلات سازمان مجاهدین خلق (منافقین) پس از ورود به فاز جنگ مسلحانه علیه نظام در 30 خرداد سال جاری، متحمل شد، مرکزیت سازمان برای کاستن از آسیب‌پذیری عناصر عملیاتی و افزایش کارایی آنان و از سوی دیگر تقویت روحیه‌ اعضا و هواداران و جلوگیری از فروپاشی کامل تشکیلات در داخل کشور، دستور‌العملی مشتمل بر 5 اصل تنظیم و به رده‌های مختلف سازمان ابلاغ کرد. متن این دستورالعمل چنین است: «ضمن دست‌یازیدن به عمل، باید شناخت و تجارب به شیوه‌های کار را ارتقا دهیم و با تغییر تاکتیک‌ها و شیوه‌های کار (مبتنی‌بر اصل غافلگیری) با پذیرش کمترین ضربه، بیشترین تلفات را به نیروهای دشمن وارد آوریم. بیشترین ضرباتی که ما متحمل شده‌ایم براساس اشتباهات خودمان و کم بهادادن به تجارب فرزندان خلق است. در جنگ نبایستی به دشمن کم بها داد. اگرچه به‌طور استراتژیک پیروزی از آن ماست و به قول مائو (دررابطه‌با مبارزه‌ ضد‌امپریالیستی)، امپریالیسم ببر کاغذی است، ولی به دندان آهنی مجهز است پس در هر عمل بایستی مراحل زیر دقیقاً رعایت شود: 1. هدف 2. طرح 3. شناسایی. 4. عمل 5. بعد از عمل. 1. هدف یا سوژه برای هر عمل بایستی کاملاً مشخص باشد و کلاً در قدم اول ضربات کوتاه گسترده و در تمام ابعاد و شناسایی سیاسی - نظامی دقت گردد. (مراکز حزب [جمهوری اسلامی]، سپاه، کمیته، عناصر رژیم، مقامات، روحانیون ضد‌خلق) 2 و 3. طرح و شناسایی اگرچه طرح و شناسایی از هم جدا هستند، لیکن ممکن است تکمیل طرح دررابطه‌با شناسایی معطوف شود. (شناسایی آخرین اطلاعات زنده از هدف را در بر دارد.) توضیح: تاکتیک‌ها نبایستی مکتوب شود، زیرا ممکن است که دشمن به آن دسترسی یابد. پس چون دشمن کاملاً ضربه‌پذیر و توخالی است، با طرح‌های حساب‌شده می‌توان ضربات جدی بدون پذیرش ضربه وارد آورد و با ابتکار، نرمش، سرعت، شبیخون‌زدن، حمله و عقب‌نشینی‌های برق‌آسا، کاملاً موفق بوده و طعمه را به ‌دست آورد. در اعدام‌های انقلابی بایستی با شیوه‌های انقلابی عمل کرد و از شیوه‌های دیگر مثلاً اعدام با سلاح سرد پرهیز کرد، مگر به‌خاطر دفاع از خود یا در شرایطی که سلاح گرم کارایی‌اش را از دست بدهد. 4. عمل چون حساس‌ترین مرحله است بایستی بر اصل تهاجم، قاطعیت و سرعت (نه شتاب‌زدگی) و تحرک استوار باشد، ضمناً از شعار "الله اکبر" استفاده می‌کنیم که هم یادآور اندیشه‌های ایدئولوژیک است و هم ایجاد رعب در دشمن. 5. بعد از عمل الف) پارامترهای غیرقابل پیش‌بینی فراموش نشود. ب) دشمن را به منطقه‌ای که کاملاً آشنا هستیم بکشانیم. ج) بایستی به فکر پایگاهی در نزدیک‌ترین فاصله (که از ترکش حمله قاعدتاً دور باشد) بود [و از آن] استفاده کرد. د) هر عملیات به نام یک شهید نام‌گذاری می‌شود. و) گزارش کامل و همه‌جانبه از عملیات تهیه گردد.»*[۲۹]

گزارش- 654

پس از سخنان اخیر بنی‌صدر درمورد جنگ عراق با ایران که در ضمن آن، وی مسئولان جمهوری اسلامی ایران را به تحریک عراق برای حمله به ایران متهم کرده بود، طه یاسین رمضان معاون صدام حسین، از آمادگی کشورش برای پذیرفتن بنی‌صدر در عراق خبر داد. خبرگزاری پارس با اعلام این خبر آورده است: «طه یاسین رمضان در مصاحبه با روزنامه‌ ترجمان (چاپ استانبول) اعلام کرد: اگر بنی‌صدر و سایر همفکران وی از عراق کمک بخواهند ما آماده‌ایم تا درهای این کشور را بر روی آنها باز کنیم.»[۳۰]

گزارش- 655

با گذشت یک هفته از شهادت رجایی و باهنر، تعدادی از دانشجویان ایرانی طرف‌دار حزب توده و سازمان چریک‌های فدایی خلق (اکثریت) در محکوم‌کردن این اقدام در دهلی‌نو تظاهرات کردند. خبرگزاری پارس با اعلام این خبر افزود: «این دانشجویان ابتدا به سفارت جمهوری اسلامی ایران آمده و با دردست‌داشتن پلاکاردهایی به طرف‌داری از جمهوری اسلامی ایران و رهبری امام خمینی اعلام پشتیبانی کردند. تظاهرکنندگان سپس به‌طرف خانه‌ فرهنگ و کتابخانه‌ امریکا در دهلی‌نو راه‌پیمایی و با [سر دادن] شعارهایی علیه امریکا به تظاهرات خود ادامه دادند. این دانشجویان با دادن شعارهایی مثل "مرگ بر بنی‌صدر، مرگ بر رجوی، زنده باد امام خمینی، مرگ بر امریکا" ... توطئه‌ امریکا علیه ایران و به‌خصوص بمب‌گذاری اخیر [را] که منجر به شهادت رجایی و باهنر گردید، محکوم کردند. در این راه‌پیمایی دانشجویان عرب مقیم هند و طرف‌دار سازمان آزادی‌بخش فلسطین با دانشجویان ایرانی هم‌صدا بودند. سخنگوی دانشجویان تظاهرکننده به خبرنگاران گفت ما هر‌گونه توطئه علیه انسانیت و آزادی مردم را محکوم می‌کنیم و از رهبر عالی‌قدر و بنیان‌گذار جمهوری اسلامی ایران پشتیبانی می‌کنیم. سخنگوی مذکور متذکر شد که امریکا مشغول ترور در ایران می‌باشد، ولی خوشبختانه ملت شهیدپرورمان از این امر کاملاً مطلع است.»[۳۱]

گزارش- 656

روزنامه‌ فایننشال تایمز (چاپ لندن)، در مقاله‌ای تحت عنوان "سرمایه‌گذاری مشترک برزیل و عراق در تأسیس یک بانک"، به گسترش روابط بین عراق و برزیل به‌عنوان یکی از تأمین‌کنندگان تسلیحات نظامی آن کشور، پرداخته است. این روزنامه نوشته است: «برزیل و عراق به‌منظور گسترش روابط تجاری موجود بین دو کشور یک بانک مشترک سرمایه‌گذاری تأسیس خواهند کرد. برنامه‌های مربوط به ایجاد یک کمپانی مشترک بیمه نیز اکنون در مرحله‌ پیشرفته‌ای قرار دارد. سرمایه‌ اولیه برای تأسیس بانک مشترک برزیل - عراق 40 میلیون دلار در نظر گرفته شده که طرفین آن را به نسبت مساوی تأمین می‌کنند. عراق اخیراً کاهش صادرات نفتش را، که به‌دنبال بروز جنگ در سال گذشته پیش آمد، جبران کرده و همچنان بزرگ‌ترین تأمین‌کننده‌ نفت برزیل است. از سوی دیگر، برزیل تأمین‌کننده‌ اسلحه و مواد غذایی عراق به شمار می‌آید و این درحالی است که موافقت‌نامه‌های غیرنظامی بین دو کشور دربرگیرنده‌ چندین پروژه‌ مهم و زیربنایی می‌باشد. به‌هرحال، همکاری‌های بین عراق و برزیل بسیار گسترش یافته و دو کشور درمورد همکاری‌های هسته‌ای نیز به توافق رسیده‌اند.»[۳۲] خبرگزاری کویت از وین نیز از امضای قرارداد ساخت یک نیروگاه برق در عراق با همکاری آلمان و لهستان خبر داد. در بخشی از این خبر آمده است: «عملیات ساختمانی پروژه 40 میلیون دلاری شبکه‌های برق‌رسانی در شش نقطه‌ بغداد بلافاصله پس از اعلام موافقت مقامات عراقی و کارخانه‌ زیمنس آلمان‌غربی توسط مقاطعه‌کار فرعی (مؤسسه‌ تجارت خارجی لهستان) آغاز خواهد شد. کارخانه‌ زیمنس و مؤسسه‌ تجارت خارجی لهستان هفته‌ گذشته قراردادی امضا کردند که به‌موجب آن ظرف مدت 32 ماه، پروژه‌ نیروگاه برق عراق را تکمیل کنند.»[۳۳]

گزارش- 657

درپی سفر هفته‌ گذشته‌ طارق عزیز به فرانسه و توافقات دو کشور درباره‌ گسترش روابط به‌ویژه در زمینه‌های نظامی، مجله‌ الهدف (چاپ بیروت)، در مقاله‌ای با عنوان "خط مشی عراق، فرانسه را مطمئن می‌سازد" به بررسی روابط اقتصادی و نظامی عراق با کشورهای غربی به‌خصوص فرانسه پرداخته است. کاهش واردات تسلیحات نظامی از شوروی و تمایل عراق به افزایش واردات تجهیزات نظامی فرانسوی و تغییر تدریجی در تسلیحات ارتش این کشور که درواقع از چرخش دیپلماسی عراق از وابستگی مطلق به کشورهای شرق به‌طرف کشورهای بلوک ‌غرب و تمایل دولتمردان حزب بعث برای توسعه‌ روابط با کشورهای غربی حکایت دارد، ازجمله مسائلی است که در این مقاله مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. در مقدمه‌ مقاله ضمن اشاره‌ کوتاهی به دلایل و نتایج این دیدار، آمده است: «نماینده‌ عراق ضمن دیدارش از فرانسه جهت مذاکره با مقامات کاخ الیزه، پیرامون اوضاع خلیج‌فارس، جنگ عراق و ایران، روابط دوجانبه میان عراق و فرانسه، بازسازی رآکتور اتمی بمباران‌شده‌ تموز توسط اسرائیل در هفتم ژوئن گذشته و مسئله‌ خاورمیانه [غرب آسیا] توضیحاتی بیان داشت. طارق عزیز در پایان گفت‌وگوهایش دربرابر خبرنگاران اظهار داشت رهبران دو کشور تمایل خود را جهت ادامه‌ همکاری‌های دوجانبه اعلام داشته و این دیدار زمینه را برای مذاکرات بعدی آماده می‌سازد. وی در اظهارات خود به روزنامه‌ لوموند می‌گوید: فرانسه برای افزایش فروش تسلیحات نظامی به عراق اعلام آمادگی کرد. از سوی دیگر، وزارت امور خارجه‌ فرانسه در اطلاعیه‌ای‌ درباره‌ نحوه‌ گردهمایی‌ها و گفت‌وگوهای انجام‌شده و مشخص‌نمودن چارچوب همکاری‌ها؛ ازجمله در زمینه‌های اتمی توضیحاتی را بیان نمود. در مذاکرات عراق و فرانسه پیرامون مسائل مطرح‌شده ازقبیل بازسازی رآکتور اتمی و افزایش فروش تجهیزات نظامی به عراق، دو کشور به وحدت‌نظر رسیدند.» پس از این مقدمه، نویسنده به پیشینه‌ روابط عراق با کشورهای غربی پرداخته و با ارائه‌ آمارهایی نتیجه می‌گیرد این کشور با کاستن از وابستگی خود به کشورهای بلوک شرق درصدد بازسازی اقتصاد، صنعت و تسلیحات براساس توسعه‌ روابط با غرب است، الهدف دراین‌باره آورده است: «نگاهی کوتاه به روابط عراق با کشورهای غربی طی سه سال گذشته نشان می‌دهد که همکاری‌های فی‌مابین در زمینه‌های مختلف درحال گسترش بوده است. (فروردین - اردیبهشت سال 1359) در آوریل سال گذشته یک مقام سابق امریکا برژینسکی اظهار داشت ما در منافع مشترک دو کشور امریکا و عراق اختلافات اساسی مشاهده نمی‌کنیم. بنابراین هیچ‌گونه نیازی نیست که روابط میان دو کشور را خصمانه باقی بگذاریم. این اظهارات درحالی‌ بیان شد که روابط عراق با کشورهای سوسیالیستی کاهش یافته، ولی با کشورهای غربی سیر صعودی داشته است. در سال 1979 (1358 - 1357)، واردات عراق از ژاپن و کشورهای اروپایی به‌ترتیب به 6/1 میلیارد دلار و 6/3 میلیارد دلار رسید. در سال 1980، صادرات امریکا به عراق به 442 میلیون دلار بالغ گردید. این گرایش عراق به غرب باعث مصرف هزینه‌ای به ارزش 5/704 میلیون دلار برای مسائل ورزشی و رفاهی در معامله با شرکت‌های فرانسوی، فنلاندی، آلمان‌غربی و ایتالیایی گردید. هزینه‌ مسائل روبنایی ازقبیل بازسازی هتل‌ها، راه و آن هم راه‌های فرعی به ارزش 8 میلیارد دلار بالغ گردید. دو هتل شرایتون و مریدیان که باید در مارس 1982 (اسفند 1360) تکمیل شود تنها برای سکونت نبوده و به‌احتمال‌زیاد کنفرانس آینده‌ غیرمتعهدها - که در بغداد منعقد می‌شود - در این مکان برگزار خواهد شد.* گفته می‌شود فرانسه در سال جاری در مناقصه‌ احداث سه سردخانه به ارزش 6/46 میلیون دلار برنده شده است. روابط عراق با فرانسه نسبت به سایر کشورهای اروپایی گسترش زیادی یافته است. ژاک شیراک نخست‌وزیر وقت فرانسه، در زمان پمپیدو [رئیس‌جمهور وقت فرانسه] از صدام حسین به‌عنوان مردی که اساس روابط عراق و فرانسه را بنیان نهاده نام برده است. روابط خصوصی آن دو به حدی بود که صدام برای پیروزی وی در انتخابات شهرداری پاریس کمک مادی در اختیارش می‌گذاشت. درسال 1976، صدام ضمن دیدار از فرانسه توانست قراردادهای متعددی و ازجمله قرارداد احداث رآکتور اتمی عراق از نوع اوزیراک و مجهزنمودن عراق به تکنولوژی و کارشناسان اتمی همچنین نظارت بر ایجاد متروی بغداد و تعدادی از قراردادهای دیگر تسلیحاتی را به امضا برساند. از سوی دیگر، هنگامی‌که عراق در سال 1972 نفت را ملی اعلام کرد علاوه‌بر مستثنی‌ساختن سهمیه‌ فرانسه از این امر، فروش نفت به این کشور را دو برابر ساخت. بدین‌ترتیب، عراق ضمن امضای قراردادهای درازمدت نفتی با قیمت ثابت، کالای مورد نیاز خود را از فرانسه وارد خواهد کرد. نکته‌ قابل‌توجه اینکه افزایش قیمت‌های نفت نیز در قرارداد منعقده میان عراق و فرانسه هیچ‌گونه تأثیری نگذاشته است. کیفیت تجهیزات نظامی عراق را نباید نادیده گرفت. برای مثال، عراق قبلاً ازسوی شوروی و اخیراً با سلاح‌های فرانسوی مجهز گردیده است که این خود نشان‌دهنده‌ گرایش این کشور به‌سوی غرب می‌باشد. واردات تجهیزات نظامی عراق از شوروی از 95 درصد در سال 1972 به 63 درصد در سال 1979 (1358-1357) کاهش یافت و این درحالی است که در سال‌های 1979 - 1978 [واردات] تجهیزات نظامی عراق از فرانسه به ارزش 2/2 میلیارد دلار و در سال 1980 افزایش فراوانی یافته است. علی‌رغم شروع جنگ عراق و ایران، فرانسه همچنان به مسلح‌کردن عراق ادامه می‌دهد، در همین زمینه، فرانسه در فوریه‌ گذشته [بهمن و اسفند 1359] 4 هواپیما از 60 هواپیمای خریداری‌شده از نوع میراژ پیشرفته‌ (ای1) به عراق تحویل داد. این اقدام فرانسه موجب اعتراض ایران گردیده و به‌دنبال آن مقامات فرانسوی اظهار داشتند که این قرارداد در سال 1977 [قبل از حمله عراق به ایران] به امضا رسیده است. در زمان میتران، علی‌رغم وعده‌های وی درمورد توقف ارسال سلاح به رژیم‌های مستبد، هنگامی‌که او به ریاست‌جمهوری رسید اظهار داشت به تعهدات دولت سابق احترام گذاشته و به آن عمل می‌کند. دراثر جنگ عراق و ایران و کاهش صادرات نفتی عراق، کشورهای خلیج [فارس] به‌خصوص عربستان سعودی با پذیرفتن تعهدات عراق دربرابر غرب عامل ربط‌دهنده‌ منطقه با غرب گردیدند. کشورهای خلیج [فارس] برای کمک به تعهدات مالی عراق و پوشانیدن ضعف مالی آن مبلغ 14 میلیارد دلار به‌عنوان وام به این کشور پرداخت کردند. ازاین‌رو رابطه‌ عراق با کشورهای غربی صرفاً یک رابطه‌ عراقی نبوده بلکه یک رابطه‌ خلیجی و بالاتر از آن رابطه‌ عربستان سعودی با جهان غرب می‌باشد. این نکته به‌ویژه پس از اعلام آمادگی ملک خالد جهت کمک به بازسازی رآکتور اتمی عراق ثابت می‌گردد. خلاصه‌ سخن اینکه عراق کشوری نیست که غرب از آن هراس داشته باشد و یا بتواند نقش مورد نظر امپریالیسم را در منطقه ایفا کند. ولی پس از شروع جنگ علیه ایران، به‌صورت کشوری درآمده که قسمت عمده‌ای از خواسته‌های امپریالیسم امریکا در منطقه‌ خلیج [فارس] را اجابت کرده و خدمات ارزنده‌ای به آن نموده است. بنابراین احمقانه خواهد بود اگر فرانسه بازسازی رآکتور اتمی عراق را نپذیرد؛ زیرا قبل از آنکه عراق آن را به اتمام رساند همه‌ اسرار آن ازطریق کارشناسان شاغل و یا توسط هواپیماهای تجسسی آواکس برای صهیونیست‌ها ارسال خواهد شد. همچنین احمقانه خواهد بود اگر فرانسه صادرات تسلیحات خود به عراق را متوقف سازد زیرا اکنون این سلاح‌ها در راه خدمت به امپریالیسم مصرف می‌شوند.»[۳۴]

گزارش- 658

وزارت امور خارجه‌ امریکا اعلام کرد که برای حل دعاوی اتباع امریکا علیه ایران در پرونده‌هایی با مبالغ کمتر از 250 هزار دلار تدابیر مقدماتی اندیشیده شده است. خبرگزاری آسوشیتدپرس با اعلام این خبر افزود: جو ریپ سخنگوی وزارت امور خارجه‌ امریکا، گفت که 5 مجلد از اسنادی را که حاوی شرح بیش از 230 مورد این دعاوی است به ایران تسلیم کرده است. ریپ اضافه کرد وزارت امور خارجه امریکا در نظر دارد برای حل‌وفصل این دعاوی با پرداخت وجه مجموعه‌ اقلام آن ازطرف ایران موافقت‌نامه‌ای را به امضا برساند. او خاطرنشان ساخت که تقسیم و توزیع این مبلغ بعداً توسط یک سازمان امریکایی مثل کمیسیون حل دعاوی خارجی انجام خواهد گرفت. دعاوی مربوط به مبالغ بیشتر (250 هزار دلار یا بیشتر) قرار است توسط یک هیئت داوری ویژه‌ بین‌المللی که در لاهه مستقر است، حل‌وفصل شود.[۳۵] از سوی دیگر، یک مقام پیشین وزارت امور خارجه‌ امریکا اعلام کرد مسدودکردن دارایی‌های ایران که به دستور جیمی کارتر رئیس‌جمهوری سابق امریکا، در جریان گروگان‌گیری در سفارت این کشور در تهران صورت گرفت نه برای تنبیه حکومت انقلابی ایران بلکه برای جلوگیری از ایجاد بحران در سیستم مالی امریکا در سال 1979 بوده است. خبرگزاری پارس به نقل از آسوشیتدپرس دراین‌باره آورده است: «مجله‌ سیاست‌های خارجی خاطرنشان ساخته است که کارتر و مشاوران برجسته‌اش از آن بیم داشتند که ممکن است بیرون‌کشیدن ناگهانی 11 میلیارد دلار از سیستم پولی خود باعث یک بحران بانکی [در] ایالات متحده شود. وی افزود انسداد دارایی‌های ایران در شعبات بانک‌های امریکایی در کشور ثالث پیش از این سابقه نداشته ‌است. بر پایه‌ اظهارات این مقام، طرح مسدودکردن دارایی‌های ایران ابتدا ازسوی مقامات خزانه‌داری و وزارت امور خارجه مورد مخالفت قرار گرفت چون آنان تصور می‌کردند این اقدام باعث گسیختگی در بازارهای پولی اروپا خواهد شد و احتمالاً موجی از بستن حساب‌ها در بانک‌های امریکایی و اروپایی را به‌دنبال خواهد داشت. وی افزود زمانی‌که ابوالحسن بنی‌صدر وزیر خارجه‌ وقت ایران، اعلام کرد این کشور در نظر دارد تمام پول خود را از بانک‌های امریکایی خارج کند کارتر دستور مسدودکردن آنها را با تصویب ویلیام میلر وزیر خزانه‌داری و سایروس ونس وزیر خارجه‌ وقت امریکا داد. تصمیم مزبور از این نگرانی ناشی می‌شد که ایران دارایی‌های خود را از دسترس امریکا خارج سازد و سپس بدهکاری‌های خود را انکار نماید. به گفته‌ ویلیام میلر وزیر خزانه‌داری وقت نمی‌خواست اجازه دهد ادعاهای بانک‌های امریکایی حالت گروگان دوم را پیدا کند.»[۳۶]





منابع و مآخذ روزشمار 1360/06/14

  1. سند شماره 145009 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای اطلاعاتی، قرارگاه مقدم نزاجا غرب (رکن2) کرمانشاه، شماره 116، 27/6/1360.
  2. سند شماره 35202 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی منطقه اربیل به تیپ91 پیاده، 16/6/1360، سند تک‌برگی.
  3. سند شماره 417620 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ناحیه ژاندارمری خوزستان (رکن2) به استانداری خوزستان (سیاسی - انتظامی)، 4/6/1360؛ و - سند شماره 005267 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای 24 ساعته اطلاعات عملیات مرکز (طرح و برنامه‌ عملیات)، شماره 6، 21/7/1360، ص2.
  4. سند شماره 152443 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سماجا2 (م - 132) به سماجا3 (مرکز فرماندهی)، 15/6/1360، سند تک‌برگی.
  5. سند شماره 152453 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سماجا2 (م - 132) به سماجا3 (مرکز فرماندهی)، 14/6/1360، سند تک‌برگی.
  6. خبرگزاری پارس، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 169، 15/6/1360، ص2، ارومیه - خبرگزاری پارس، 14/6/1360.
  7. سند شماره 133904 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اطلاعات ارومیه به اطلاعات مرکز، 14/6/1360، سند تک‌برگی؛ و - سند شماره 52105 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اطلاعات قم به منطقه یک، 14/6/1360، سند تک‌برگی؛ و - سند شماره 52137 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرمانده سپاه پاسداران مهاباد به فرماندهی ستاد مرکز، 15/6/1360، سند تک‌برگی؛ و - سند شماره 133903 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اطلاعات ارومیه به اطلاعات مرکز و منطقه5 (تبریز)، 14/6/1360، سند تک‌برگی.
  8. روزنامه‌ کیهان، 18/6/1360، ص2.
  9. روزنامه‌ اطلاعات، 15/6/1360، ص4.
  10. خبرگزاری پارس، نشریه‌ گزارش‌های ویژه، شماره 169، 15/6/1360، صص 3 و 23، تهران - فرانس ‌پرس، 14/6/1360؛ و - روزنامه‌ کیهان، 15/6/1360، ص3.
  11. روزنامه‌ کیهان، 15/6/1360، ص2.
  12. همان؛ و - روزنامه‌ کیهان، 14/6/1360، ص4؛ و - خبرگزاری پارس، نشریه‌ گزارش‌های ویژه، شماره 169، 15/6/1360، ص22، 14/6/1360.
  13. روزنامه‌ کیهان، 15/6/1360، ص2.
  14. خبرگزاری پارس، نشریه‌ گزارش‌های ویژه، شماره 169، 15/6/1360، صص 2 و 3 ضمیمه، رادیو لندن، 14/6/1360.
  15. همان، صص 3 و 4 ضمیمه، رادیو لندن، 14/6/1360.
  16. خبرگزاری پارس، نشریه‌ گزارش‌های ویژه، شماره 170، 16/6/1360، ص3 ضمیمه، رادیو لندن، 15/6/1360.
  17. همان، ص د مقدمه، 15/6/1360.
  18. روزنامه‌ کیهان، 15/6/1360، ص4.
  19. روزنامه‌ کیهان، 17/6/1360، ص3.
  20. روزنامه‌ اطلاعات، 14/6/1360، ص2؛ و - روزنامه‌ کیهان، 15/6/1360، ص17.
  21. خبرگزاری پارس، نشریه‌ گزارش‌های ویژه، شماره 169، 15/6/1360، ص8، تهران - خبرگزاری پارس، 14/6/1360.
  22. روزنامه‌ کیهان، 18/6/1360، ص3؛ و - روزنامه‌ کیهان، 2/7/1360، ص3؛ و - روزنامه‌ اطلاعات، 17/6/1360، ص13.
  23. سند شماره 52129 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از منطقه7 (کرمانشاه) به تهران (فرماندهی سپاه)، 15/6/1360، ص1.
  24. روزنامه‌ اطلاعات، 15/6/1360، ص15.
  25. همان.
  26. خبرگزاری پارس، نشریه‌ گزارش‌های ویژه، شماره 170، 16/6/1360، ص6، تبریز - خبرگزاری پارس، 15/6/1360.
  27. روزنامه‌ اطلاعات، 15/6/1360، ص15.
  28. همان.
  29. سند شماره 257625 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از مرکز اطلاعات منطقه7 به اطلاعات همدان، ایلام، کردستان، 16/6/1360، سند تک‌برگی؛ و - سند شماره 52095 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اطلاعات و بررسی‌های سیاسی ستاد مرکزی به اطلاعات و بررسی‌های سیاسی مناطق نه‌گانه، 14/6/1360، صص 3 - 1.
  30. روزنامه‌ کیهان، 15/6/1360، ص20.
  31. خبرگزاری پارس، نشریه‌ گزارش‌های ویژه، شماره 169، 15/6/1360، ص12، دهلی‌نو - خبرگزاری پارس، 14/6/1360.
  32. خبرگزاری پارس، نشریه‌ گزارش‌های ویژه، شماره 184، 30/6/1360، صص 2 و 3، لندن - خبرگزاری پارس، 29/6/1360.
  33. خبرگزاری پارس، نشریه‌ گزارش‌های ویژه، شماره 173، 19/6/1360، ص4، وین - خبرگزاری کویت، 18/6/1360.
  34. اداره کل مطبوعات و رسانه‌های خارجی وزارت ارشاد اسلامی، نشریه بررسی مطبوعات جهان، شماره 97، 26/7/1360، صص 38 - 35، مجله الهدف (لبنان - بیروت).
  35. خبرگزاری پارس، نشریه‌ گزارش‌های ویژه، شماره‌ 170، 16/6/1360، ص10، واشنگتن - آسوشیتدپرس، 15/5/1360.
  36. خبرگزاری پارس، نشریه‌ گزارش‌های ویژه، شماره 169، 15/6/1360، ص14، واشنگتن - آسوشیتدپرس، 14/6/1360.