1361.06.01

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
پرش به ناوبری پرش به جستجو
روزشمار جنگ سال 1361
1361.06.01
نام‌های دیگر یک شهریور
تاریخ شمسی 1361.06.01
تاریخ میلادی 23 اوت 1982
تاریخ قمری 3 ذیقعده 1402





گزارش- 1

در پی شکست‌های عراق در عملیات‌های زمینی قوای جمهوری اسلامی ایران و ناکامی‌‌های متعدد ارتش این کشور در مقابله با نیروهای ایران، سران عراق حمله به منابع اقتصادی و مناطق مسکونی ایران را در دستور کار نیروی هوایی این کشور قرار داده‌اند‌ تا از این طریق، روحیة از‌دست‌رفتۀ‌ نیروهای خود را جبران کنند.‌ ‌هدف این حملات ـ که پس از عملیات ایران در شرق بصره (رمضان) شدت بیشتری گرفته است‌ ـ ضربه زدن به منابع اقتصادی و پایانه‌های نفتی ایران و در نتیجه کاهش توان اقتصادی ایران در جنگ است. عراق می‌کوشد با گسترش جنگ در خلیج فارس، جنبه‌های بین‌المللی جنگ را نیز تقویت نماید و کشورهای بیشتری را در جنگ ایران و عراق درگیر کند. در پی اعمال این سیاست، جزیرۀ خارک امروز هم هدف حملۀ هواپیماهای عراق قرار گرفت. موشک شلیک شده در آب‌های اطراف جزیره و دور از تأسیسات صدور نفت فرو افتاد و خسارتی وارد نیاورد.[۱] در این جزیره، اسکلۀ "تی" که مخصوص تزریق نفت به نفت‌کش‌هاست و بر اثر اصابت موشک عراق در تاریخ 9 خرداد 1361 آسیب دیده، همچنان در حال بازسازی است و پیش‌بینی می‌شود بازسازی آن تا هفتۀ آینده پایان یابد. یک مقام آگاه در ستاد بازسازی تأسیسات نفتی در جزیرۀ خارک در تماسی با خبرگزاری جمهوری اسلامی مرکز اهواز، در ادامۀ مطلب یاد شده گفت، هم‌اکنون اسکلۀ "آذرپاد" خارک فعال است و کار بارگیری نفت از این اسکله به طور روزانه انجام می‌شود. در پی آتش‌گرفتن دو مخزن نفت صادراتی جزیرۀ خارک بر اثر حملۀ 27 مرداد عراق، آقای خیاطان فرماندۀ سپاه جزیره خارک اعلام کرد: حریق مخازن نفت خارک ـ که از چند روز پیش آغاز شده بود ـ مهار و با هوشیاری کلیۀ واحدهای دریایی و هوایی مستقر در خارک، قدرت نفوذ از هواپیماهای دشمن سلب شده است.[۲]

گزارش- 2

با عبور نیروهای سپاه و ارتش ایران از مرزهای عراق در منطقۀ شلمچه و پاسگاه زید ـ که در عملیات رمضان انجام شد ـ فرماندهان ارتش عراق وحشت‌زده از اجرای استراتژی ایران در خصوص تنبیه متجاوز، تصمیم گرفتند جنگ و درگیری را در منطقة خلیج فارس شدت بخشند. در پی این تصمیم، نیروی هوایی عراق چندین نوبت جزیرۀ خارک را بمباران و خسارت‌هایی به پایانة نفتی ایران در این جزیره وارد کرد. روزنامة فیگارو این اقدام را تحولی جدید در جنگ ایران و عراق دانسته و آورده است: عراق مصمم است مرکز درگیری‌ها را به حوزة خلیج‌ فارس منتقل نماید، در‌حالی‌که ایران سعی دارد از چنین کاری جلوگیری کند، به این منظور، عراق از هفتة گذشته به عملیات مشخصی دست زده است. فیگارو افزود، پس از بمباران پایانة نفتی خارک در روز چهارشنبة گذشته، از حجم نفت خامی که قرار بود در روزهای اخیر بارگیری شود مقدار زیادی کاسته شده است؛ از این طریق، عراق به منبع درآمد اصلی ایران ضربه وارد می‌آورد. کاهش و در‌‌نهایت متوقف شدن صادرات نفت ایران ممکن است مسئولین جمهوری اسلامی را بر آن دارد که هرچه زودتر کار رژیم عراق را یکسره کنند. مسئولین ایران به جای وسعت دادن به میدان عملیات و انتقال آن به ناحیة خلیج‌ فارس، ترجیح می‌دهند عملیات رمضان را که با حملة 13 جولای (22 تیرماه) آغاز شد، با شدت بیش‌تری ادامه دهند، زیرا وسعت یافتن عملیات در خلیج‌ فارس خطر بین‌المللی شدن جنگ را در برخواهد داشت و دعوت روز گذشتة ایران به زبان عربی از مردم بصره در قیام علیه رژیم صدام را بایستی در‌این‌باره توجیه کرد.[۳]

گزارش- 3

دولت‌ها و تحلیلگران غربی نگرانی خود را از اوضاع حاکم بر جنگ ایران و عراق اعلام کردند. به گزارش واحد مرکزی خبر، هفته‌نامۀ نیوزویک چاپ امریکا، مراتب نگرانی تحلیلگران نظامی امریکا را منعکس کرده است؛ نگرانی از پیروزی نهایی ایران در صورت ادامه یافتن جنگ، با توجه به روحیة ضعیف نیروهای ارتش صدام و ناتوانی‌هایی که آنها در جنگیدن از خود نشان داده‌اند.[۴] هفته‌نامة "ساوت" چاپ لندن نیز نوشته است، نحوة کار خلبان‌های نیروی هوایی صدام موجب ناراحتی و دلسردی دولت‌های غربی شده است. این هفته‌نامه افزوده است که نیروهای ایران همة ضدحمله‌های ارتش صدام را در داخل خاک عراق دفع کرده‌اند. به نظر تحلیلگران نظامی غرب، اقدام نیروی هوایی ارتش عراق در بمباران شهرهایی نظیر ایلام، خرم‌آباد، باختران و دزفول کورکورانه بوده و تأثیر نظامی مورد نظر را نداشته است.[۵]

گزارش- 4

بنا به اعلام قرارگاه عملیاتی کربلا نیروهای عراقی ساعت 20:30 یک گلولۀ شیمیایی به منطقۀ عمومی عملیات رمضان شلیک کردند که بر اثر آن، تعدادی از نیروهای ایرانی آسیب دیده‌اند. ستاد لشکر 21 حمزۀ ارتش جمهوری اسلامی ایران نیز اعلام کرد،که به گفتۀ برخی از اسیران، در یکی از مقرهای تیپ 38 از لشکر 7 پیادۀ عراق، سلاح‌های شیمیایی ذخیره شده است و از این مقر حفاظت ویژه می‌شود.[۶]

گزارش- 5

در پی تشدید پشتیبانی کشورهای عربی ـ به خصوص عربستان سعودی ـ از عراق تدابیر ویژه‌ای در مرزهای دو کشور عراق و عربستان اعمال می‌شود. دولت عراق اخیراً به دلیل ازدحام تجهیزات و خودروها در منطقۀ مرزی "عرعر"، ترخیص وسایل و تجهیزات نظامی ارسالی از عربستان سعودی را از این منطقه به 120 کیلومتری داخل عراق در منطقۀ النخیب انتقال داده است.[۷]

گزارش- 6

به موازات جنگ و درگیری‌ میان نیروهای ایران و عراق در مناطق عملیاتی، گروه‌های ضدانقلاب داخلی در مناطق شمال غربی کشور همچنان بحران‌آفرینی می‌کنند. 1ـ امروز حملۀ افراد حزب دمکرات به پایگاه "شورگل" سپاه ارومیه در جنوب شرقی سلماس، با هوشیاری نیروهای مستقر در این پایگاه، دفع شد. مهاجمان هنگام فرار، سه تن از روستاییان را ـ که در مزرعۀ خود مشغول به کار بودند ـ گروگان گرفتند و آنها را در سه کیلومتری پایگاه به شهادت رساندند و جادۀ منتهی به پایگاه را نیز مین‌گذاری کردند. بر ‌اثر این اقدام، یک کمپرسی محلی که در حال عبور از منطقه بود با یکی از مین‌ها برخورد کرد و بر اثر انفجار مین چند تن از سرنشینان کمپرسی زخمی شدند.[۸] 2ـ حوالی روستای سیلوه در جنوب اشنویه نیز افراد وابسته به گروه‌های مسلح غیر‌قانونی یک دستگاه کمپرسی وزارت راه را با دو رانندة آن ربودند، اما نیروهای سپاه پس از تعقیب و درگیری با آنها، کمپرسی را باز‌پس‌گرفتند. در این درگیری 11 تن از افراد وابسته به گروه‌های مسلح غیر‌قانونی کشته یا مجروح شدند و از نیروهای خودی نیز 2 تن شهید و 4 تن مجروح شدند.[۹] 3ـ در اطراف مهاباد هم یک وانت نیسان جهاد سازندگی با رانندة آن ربوده شد و یک وانت نیز روی مین رفت و بر اثر انفجار مین، سه سرنشین آن مجروح شدند.[۱۰] 4ـ در محور ارومیه، عملیات پاکسازی روستاهای "حکی"، "خانقاه"، "اودی"، "اولان" و "شکی" با مقاومت نیروهای ضدانقلاب ناتمام ماند و نیروهای خودی مجبور به عقب‌نشینی شدند. در این عملیات 11 نفر از نیروهای خودی به اسارت نیروهای ضدانقلاب در‌آمدند، 2 نفر شهید و 3 نفر زخمی شدند. همچنین تعداد 13 قبضه اسلحۀ کلاش و یک بی‌سیم به دست نیروهای شورشی افتاد.[۱۱] 5ـ قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) پس از پاک‌سازی مناطق میاندوآب، صائین‌دژ و بوکان، نخستین اطلاعیۀ عملیاتی خود را دربارۀ پاک‌سازی‌های اخیر صادر کرد: عملیات پاکسازی مناطق میاندوآب، بوکان، سدّ بوکان، صائین‌دژ و تکاب با شرکت نیروهای جان‌بر‌کف اسلام متشکل از برادران ارتش و سپاه پاسداران با نظارت مستقیم قرارگاه حمزه سیدالشهدا از ساعت 10 صبح 1 شهریور 1361، آغاز شد و در ساعت 12 با موفقیت کامل پایان یافت. رزمندگان اسلام همۀ هدف‌های از‌ پیش‌ تعیین‌شده را به شرح زیر تصرف کردند و در ارتفاعات منطقه مستقر شدند. الف) آبادی سراب رحیم‌خان در جنوب میاندوآب پاک‌سازی شد و رزمندگان در ارتفاعات این ناحیه استقرار یافتند. ب) آبادی‌های قشلاق، قوزلوجه در محور صائین‌دژ ـ تکاب پاک‌سازی و ارتفاعات کوه بیان تصرف شد. ج) منطقۀ جوانمرد در شرق بوکان همراه با هفت روستای اطراف آن پاک‌سازی شد و نیروهای اسلام روی ارتفاعات مسلط بر منطقه مستقر شدند. در این عملیات هیچ‌گونه تلفات و ضایعاتی به رزمندگان اسلام وارد نشد و در همۀ مناطق عملیاتی، رزمندگان با استقبال گرم مردم مستضعف منطقه ـ که از ظلم و ستم نیروهای مزدور حزب دمکرات و کومه‌له به تنگ آمده بودند ـ روبه‌رو شدند. مردم منطقه از اینکه پس از سه سال،‌ باردیگر حاکمیت جمهوری اسلامی در منطقه برقرار می‌شود، خوشحال بودند. ویژگی این عملیات، تلفات و ضایعات سنگین ضدانقلاب به خصوص در منطقۀ کوه بیان بود. بر این اساس ده تن از اعضا و هواداران گروه‌های شورشی دستگیر شدند و غنائمی از جمله چند خودرو، چند دستگاه بی‌سیم و چندین قبضه سلاح به دست نیروهای خودی افتاده است. روزنامۀ کیهان در تکمیل این خبر به نقل از فرماندار میاندوآب می‌افزاید، طی عملیات هماهنگ رزمندگان اسلام، روستای سراب از توابع صائین‌دژ ـ که یکی از مقرهای اصلی حزب منحلۀ دمکرات بود ـ از لوث وجود ضدانقلابیون پاک‌سازی شد و کلیۀ ارتفاعات حساس منطقه به تصرف نیروهای جمهوری اسلامی ایران در‌آمد. فرماندار میاندوآب گفت: به دنبال تصرف ارتفاعات این منطقه، روستاهای قوزلوجه، اوزون، قشلاق، سراب، رحیم‌خان و ارمنی بلاغ و چند کیلومتر از مسیر راه این روستاها به صائین‌دژ نیز پاک‌سازی شد. بدین ترتیب، طی چند روز اخیر 36 روستای تابعۀ صائین‌دژ و تکاب با استقرار نیروهای جمهوری اسلامی در این منطقه، از سلطۀ 3 ساله ضد‌انقلاب خارج شده است.[۱۲]

گزارش- 7

به حکم دادگاه‌های انقلاب اسلامی شهرهای سنندج و باختران با تأیید شورای عالی قضایی 11 تن از فعالان گروه‌های مسلح غیرقانونی به اعدام محکوم و حکم صادره دربارة آنها اجرا شد. 9 تن از این افراد به جرم وابستگی به گروه اشرف دهقان و قیام مسلحانه علیه نظام جمهوری اسلامی با حکم دادگاه انقلاب اسلامی باختران و 2 تن نیز به اتهام فعالیت و همکاری گسترده با سازمان کومه‌له و حزب دمکرات کردستان و قیام مسلحانه علیه نظام جمهوری اسلامی و با حکم دادگاه انقلاب اسلامی سنندج به اعدام محکوم شدند. روابط عمومی دادستان کل انقلاب، شماری از جرائم این افراد را چنین اعلام کرده است: عهده‌دار بودن مسئولیت تشکیلات سازمان کومه‌لۀ شاخه تهران؛ شرکت فعال در درگیری‌های مسلحانۀ کردستان؛ به شهادت رساندن بسیاری از پاسداران؛ حمل اسلحه، مهمات و اسناد درون گروهی.[۱۳]

گزارش- 8

فرماندهی منطقة 7 سپاه پاسداران مستقر در کرمانشاه در نامه‌ای به فرماندهی کل سپاه، از "عدم فعالیت مؤثر قرارگاه حمزه و برخورد تبلیغاتی با راه‌اندازی این قرارگاه"، اظهار گله و نارضایتی کرد. در این نامه آمده است: از هنگام تأسیس قرارگاه حمزه به دست ارتش، فقط تبلیغات شده و این موضوع تنها موضع‌گیری گروه‌ها و عملیات شدید آنها را برای خنثی‌‌سازی تبلیغات قرارگاه به دنبال داشته است. از جمله اقدامات موفق گروه‌های شورشی می‌توان به خلع سلاح چندین پاسگاه ژاندارمری، عملیات ترور، گروگان‌گیری و ایجاد آشوب در شهرهای بوکان، دیواندره، سنندج، انفجار پل سردشت ـ بانه و اجرای چند کمین در جادة کامیاران ـ سنندج اشاره کرد. چنین اقداماتی در پنج ماه گذشته بی‌نظیر یا کم نظیر بوده است.[۱۴]

گزارش- 9

جامعة روحانیت کردستان با انتشار بیانیه‌ای از اقدامات "شورای شمس" انتقاد کرد و خواستار برخورد مسئولان جمهوری اسلامی با این شورا شد. در بخشی از این بیانیه آمده است: «ما روحانیون کردستان، توطئة تفرقه‌افکنان کنفرانس شورای کذایی شمس را که علیه انقلاب اسلامی و اتحاد مسلمین و علیه روحانیت کردستان طرح‌ریزی شده، به‌شدت محکوم کرده و از مسئولین جمهوری اسلامی خواستار برخورد قاطع‌تری با عوامل این گونه توطئه‌ها می‌باشیم. ما ضمن پشتیبانی قاطع از سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و دادگاه انقلاب و سایر دست‌اندرکاران، از مسئولین می‌خواهیم که با شدت هرچه تمام‌تر با این عوامل مزدور مقابله کنند. ما روحانیون خواستار تعقیب و مجازات روحانیون خود‌فروخته‌ای که با شرکت خود در این گونه گردهمایی‌های تفرقه‌افکن، باعث لکه‌دار شدن چهرة مقدس روحانیت متعهد می‌شوند، می‌باشیم.» [۱۵]

گزارش- 10

هم‌زمان با تشدید فعالیت‌ گروه‌های شورشی در مناطق شمال غربی ایران، عناصر سازمان مجاهدین خلق در سایر نقاط کشور به آشوب‌آفرینی و ترورهای کور خود ادامه می‌دهند. امروز عناصر این سازمان یکی از پاسداران کمیتة انقلاب اسلامی را در سه راه معین تهران به شهادت رساندند و از محل گریختند.[۱۶]

گزارش- 11

امروز تعدادی از پرسنل متخصص نیروی هوایی موفق به نصب رادار ADS4 شدند که قبل از انقلاب توسط نیروهای امریکایی مستقر در ایران نصب می‌شد. آقای هاشمی رفسنجانی امروز صبح در یکی از مراکز صنایع هوایی در قصر فیروزه، از نصب رادار پیچیده ADS4 دیدن کرد. وی در کتاب خاطرات خود دراین‌باره نوشته است: «کار بزرگی کرده‌اند، تخصصی سطح بالا نیاز داشتند؛ خیلی‌ها باور نمی‌کردند و کارشکنی می‌کردند. خودشان مدعی هستند که نمونة آن را امریکایی‌ها در مدت طولانی با خرج زیاد در کرج نصب کرده‌اند و اینها فقط با مخارج پانصد هزار تومان نصب کرده‌اند. خیلی خوشحال به‌نظر می‌رسیدند که انقلاب این امکان را به آنها داده‌است؛ در رژیم گذشته اجازة دست‌کاری به ابزار پیشرفته به ایرانی‌ها داده نمی‌شد.»[۱۷]

گزارش- 12

علی اکبر ولایتی وزیر امور خارجة ایران برای شرکت در کنفرانس وزیران امور خارجة کشورهای اسلامی، در رأس هیئتی وارد "نیامی" پایتخت نیجر شد. وزیر دادگستری و جمعی از مقامات وزارت امور خارجة نیجر از وی در فرودگاه استقبال کردند.

ورود وزیر خارجه ایران به نیجر برای شرکت در کنفرانس وزیران امور خارجة کشورهای اسلامی وزیر خارجۀ ایران در مسیر سفر خود به نیجر، در طرابلس توقف کوتاهی نمود و با وزیر کشاورزی و عمران اراضی لیبی دیدار و دربارة جنگ تحمیلی با وی گفت‌وگو کرد.[۱۸] دکتر ولایتی هنگام عزیمت به نیجر، در مصاحبه‌ای دربارة محل برگزاری اجلاس آتی کنفرانس غیرمتعهدها گفت: طبق اطلاعات رسیده تا کنون بیش از هفتاد کشور موافقت خود را با برگزاری این اجلاس در هاوانا اعلام کرده‌اند و می‌دانیم که رئیس فعلی جنبش، آقای فیدل کاسترو با این امر به‌شدت موافقت دارد. وی افزود: معدودی از کشورها معتقدند که کنفرانس وزرای خارجة کشورهای عضو جنبش عدم تعهد باید در محلی غیر از هاوانا، مانند بغداد یا هر کشور دیگری، تشکیل شود و تلاش کوبا بر این است که این کشورها را به برگزاری این اجلاس در هاوانا متقاعد کند. ولایتی سپس اعلام کرد: به محض اعلام تاریخ و محل برگزاری کنفرانس وزرای خارجة کشورهای عضو جنبش عدم تعهد به وسیلة رئیس فعلی جنبش، برای شرکت در آن آماده خواهیم بود.[۱۹] همچنین پس از سخنان دو روز پیش معاون ریاست‌جمهوری یوگسلاوی در دهلی‌نو مبنی‌بر موافقت تلویحی با برگزاری کنفرانس عدم تعهد در هندوستان، خبرگزاری فرانسه از بلگراد گزارش داد: لازار موی‌سوف وزیر امور خارجة یوگسلاوی، در مصاحبه‌ای با تلویزیون این کشور گفت: انتخاب هند برای پذیرایی و برگزاری هفتمین کنفرانس سران کشورهای غیرمتعهد، نشانة تضمینی برای ثبات این جنبش است. برگزاری کنفرانس در حال حاضر باید طوری باشد که بر فلج شدن این سازمان بین‌المللی فائق آید، زیرا به‌خوبی ملاحظه می‌شود سازمان وحدت افریقا، اتحادیة عرب، کنفرانس اسلامی و دیگر سازمان‌های جهانی، دستخوش بحران هستند و کنفرانس غیرمتعهدها می‌تواند جلو این پاشیدگی را بگیرد.[۲۰] دربارة برگزاری نشست وزیران خارجة کشورهای غیرمتعهد در بغداد که رژیم عراق بر آن اصرار دارد، دفتر سیاسی جنبش مجاهدین عراقی در اطلاعیه‌ای اعلام کرد: «اگر این کنفرانس در بغداد تشکیل شود، هشدار ما تمام مسئولان جنبش‌ غیرمتعهدها را در بر خواهد گرفت و مجاهدین آماده‌اند که جنازة شرکت‌کنندگان در این کنفرانس را به کشورهایشان باز‌گردانند.»[۲۱]

گزارش- 13

خبرگزاری فرانسه از برخورد و مشاجرة لفظی هیئت ایرانی و عراقی شرکت‌کننده در یکی از جلسات کنفرانس اسلامی خبر داد.در گزارش این خبرگزاری آمده است: یک مشاجرة شدید لفظی میان هیئت‌های ایرانی و عراقی شرکت‌کننده در این کنفرانس در‌گرفت. انتخاب سعدون حمادی به سِمت گزارشگر عمومی جلسات سیزدهمین کنفرانس اسلامی، سبب شد لواسانی سرپرست هیئت کارشناسی ایران، به شدت با این موضوع مخالفت کند. پیش از آن، هنگامی که حمادی می‌خواست در مقام رئیس پیشین این کنفرانس نطقی ایراد کند، هیئت ایرانی سالن را ترک کرد. در همین حال، حمادی مسئولیت ادامة جنگ ایران و عراق را متوجه ایران دانست و ایران را متهم کرد که از داوری کمیسیون اسلامی در خصوص این بحران سر باز زده است، در‌حالی‌که عراق بارها طرح‌های مربوط به آتش‌بس را پذیرفته است. پس از نطق حمادی، هیئت ایرانی به سالن بازگشت تا نطق حبیب شطی دبیرکل کنفرانس اسلامی را استماع کند. پس از نطق شطی، هیئت ایرانی اجازه خواست تا پاسخ حمادی را بدهد که داوود ادیالو وزیر امور خارجة نیجر و رئیس سیزدهمین کنفرانس اسلامی، آن را پذیرفت. لواسانی مدیر‌کل امور سیاسی وزارت خارجة ایران و سرپرست هیئت ایرانی، در نطقی به زبان عربی، به شدت به رئیس هیئت عراقی حمله کرد. وی پس از اعتراض شدیداللحن به انتخاب سعدون حمادی به سِمت گزارشگر جلسات، عراق را به اتهام اینکه خواستار یک صلح پایدار نیست، محکوم کرد و سپس گفت: تجاوز عراق به ایران حلقة کوچکی از سلسله دخالت‌های نظامی امریکا است. از دیگر نکات حاشیه‌ای این اجلاس، نحوة استقرار هیئت‌های ایران و عراق در محل کنفرانس بود. از آنجا که ایران و عراق طبق حروف الفبا پشت سر هم قرار می‌گیرند، به علت وجود اختلاف مجبور شده‌اند در دو انتهای سالن کنفرانس جای بگیرند.[۲۲]

گزارش- 14

در حاشیۀ اجلاس وزیران امور خارجۀ کشورهای اسلامی، امروز وزیر خارجۀ عراق با رئیس شورای عالی نظامی نیجر دیدار و گفت‌وگو کرد. گزارش رادیو بغداد از این دیدار چنین است: «سرهنگ حسین کونشه رئیس شورای عالی نظامی نیجر، امروز در نیامی، دکتر سعدون حمادی وزیر خارجۀ عراق را به حضور پذیرفت. در این دیدار آقای کونشه ضمن تقدیر از نقش عراق در هفتمین کنفرانس وزیران خارجۀ کشورهای اسلامی و نیز روابط حسنه میان دو کشور، تمایل نیجر به گسترش این روابط را ابراز داشت. وی از موضع مثبت عراق در قبال کوشش‌های صلح آمیز کشورهای اسلامی و بین‌المللی جهت حل و فصل جنگ عراق و ایران تجلیل کرد. آن‌گاه دکتر حمادی ضمن ابلاغ درودهای صدام‌حسین برای وی، ابعاد تجاوز و دشمنی ایران با عراق و مطامع این کشور در منطقه و جهان اسلام، مواضع مثبت رهبر عراق در همکاری با وساطت‌های بین‌المللی و اسلامی و نیز ادامۀ لجاجت ایران و پافشاریش بر تجاوز علیه عراق را تشریح کرد.»[۲۳]

گزارش- 15

آقای حسین شیخ‌الاسلام معاون سیاسی وزیر امور خارجه که برای برخی رایزنی‌های سیاسی به شش کشور آسیایی (پاکستان، سریلانکا، بنگلادش، نپال، مالزی، ویتنام) سفر کرده بود، پس از بازگشت به کشور امروز در مصاحبه‌ای دربارة نتایج سفر خود گفت: در تمام کشورها با رویی گشاده مورد استقبال قرار گرفتیم و از ‌آنجا‌ که مواضع ما، از جمله شرایط اصولی تحقق آتش‌بس، به حق است، مورد قبول همه قرار گرفت و تمامی رؤسای جمهوری که با آنها دیدار شد، پذیرفتند که چنانچه عراق به ایران حمله نکرده بود، رژیم صهیونیستی هرگز جرئت حمله به لبنان را پیدا نمی‌کرد. وی افزود: در این ملاقات‌ها ـ که مدت هرکدام بیش از یک ساعت بود ـ به‌صراحت توضیح داده می‌شد که به همان دلایلی که صلاح نیست کنفرانس سران در بغداد برگزار شود، به همان دلایل، کنفرانس فوق‌العادة وزرای خارجه نیز نباید در بغداد تشکیل شود، چرا که اگر از جنبة امنیتی، مسئله عدم برگزاری کنفرانس سران در پایتخت رژیم وابستة صدام مطرح است، جان وزرای امور خارجه نیز کم‌اهمیت‌تر از جان سران نیست و چنانچه اصول و پایه‌های جنبش عدم تعهد مطرح است، تشکیل اجلاس وزرای خارجه در بغداد تأیید تجاوز و جنگ تحمیلی است. معاون وزیر خارجۀ ایران سپس گفت: در دیدار با مقامات این شش کشور آسیایی، تأکید شد که در صورت تشکیل این اجلاس در بغداد، بسیاری از اعضا از جمله کشورهای مترقی جنبش عدم تعهد در آن شرکت نخواهند کرد که این مسئله برای جنبش یک شکست سنگین خواهد بود.[۲۴]

گزارش- 16

بشیر جُمیَّل کاندیدای حزب "کتائب" (فالانژیست‌ها)، امروز به مدت شش سال به ریاست‌جمهوری لبنان انتخاب شد. رادیو دولتی بیروت بعدازظهر امروز اعلام کرد که در دومین دور رأی‌گیری در مجلس لبنان، بشیر جُمیل با 57 رأی بدون رقیب به ریاست‌جمهوری لبنان انتخاب شد. این رادیو گزارش داد: در دور اول رأی‌گیری، بشیر جُمیل با 58 رأی در مقابل تنها رقیب انتخاباتی که دو رأی به دست آورده بود، حد نصاب لازم را کسب نکرد. همۀ جوامع مسلمان و چپ‌گرای لبنان، اصل برگزاری انتخابات در کشور تحت اشغال لبنان و همچنین کاندیداتوری بشیر جُمیل، متحد تمام عیار صهیونیسم را به کلی مردود اعلام کرده بودند. این رأی‌گیری در یک مدرسۀ نظامی که اعضای مسیحی مجلس لبنان در آن گرد هم آمده بودند، انجام شد. "شیخ حسن خالد" مفتی لبنان و "شیخ محمدمهدی شمس‌الدین" معاون رئیس شورای عالی شیعیان لبنان، در بیانیه‌ای خواستار تعویق انتخاب رئیس‌جمهور جدید لبنان شده بودند تا وحدت لبنان حفظ و از تفرقه‌افکنی جلوگیری شود. در این بیانیه آمده است: انتخاب رئیس‌جمهور لبنان باید بر ‌اساس توافق واقعی انجام شود. تا دولت آینده بتواند روی پای خود بایستد، اما اوضاع کنونی خبر از یک از‌هم‌پاشیدگی خطرناک می‌دهد. نمایندگان گروه‌های مسلمان و چپ‌گرا به نشانۀ اعتراض به نحوۀ انتخاب جُمیل که در زمان اشغال لبنان به دست نیروهای اسرائیل انجام می‌شد جلسه پارلمان لبنان را تحریم کرده بودند. ولید جنبلاط رهبر چپ‌گرایان، چندی قبل گفته بود در صورت انتخاب بشیر جُمیل به ریاست‌جمهوری لبنان کشور با یک دیکتاتوری روبه‌رو خواهد شد. بشیر جُمیل جانشین الیاس سرکیس می‌شود که مدت ریاست‌جمهوری وی اول مهر پایان می‌یابد. به‌دنبال انتصاب بشیر جُمیل، صهیونیست‌ها و فالانژیست‌ها در بخش شرقی بیروت به نشانۀ پیروزی اقدام به تیراندازی کردند. دلیل مخالفت گروه‌های چپ‌گرا و مسلمانان (شیعه و سنی) با بشیر جُمیل، نقش وی در جریان جنگ در لبنان که در سال‌های 1975 و 1976 (1354 و 1355) به اوج خود رسید و همکاری آشکار نیروهای وی با اسرائیلی‌ها در جریان تجاوز اخیر رژیم صهیونیستی به لبنان بیان شده است.[۲۵] به گزارش آسوشیتدپرس به مناسبت انتخاب بشیر جُمیل به سمت ریاست جمهوری لبنان، رونالد ریگان رئیس‌جمهور امریکا، پیام تبریکی برای وی فرستاد. ریگان همچنین از پارلمان لبنان به دلیل انتخاب جُمیل عمیقاً اظهار رضایت کرد. همچنین به گزارش یونایتدپرس، سخن‌گوی وزارت خارجۀ اسرائیل نیز از انتخاب بشیر جُمیل استقبال کرد و آن را یک موفقیت برای دموکراسی خواند. وی گفت: «این یک دستاورد بزرگ و یک روز بزرگ برای دمکراسی ما است.» بنابر گزارش یونایتدپرس، "پطرس غالی" وزیر مشاور در امور خارجه مصر دربارة انتخاب بشیر جُمیل گفت که کشورش حاضر است تحت شرایطی از بشیر جُمیل حمایت کند. غالی افزود:«اگر بشیر جُمیل خواستار آشتی باشد و استقلال و تمامیت ارضی لبنان را حفظ کند، ما از وی حمایت خواهیم کرد.»[۲۶]

گزارش- 17

به‌رغم حمایت ایران از مبارزات مردم فلسطین و همگرایی مسئولین فلسطینی با سیاست‌های ایران، تعداد اندکی از مقام‌های فلسطینی به دلیل وابستگی به رژیم عراق، مواضعی علیه ایران اتخاذ می‌کنند. روزنامۀ فرانسوی "لوماتن" امروز در گزارشی دربارۀ نحوۀ استقبال مقام‌های عراقی از آن دسته از فلسطینی‌هایی که به عراق سفر کرده‌اند، نوشت: یک هیئت رسمی عراقی و یک گروه کوچک فلسطینی از 135 مبارز سازمان آزادی‌بخش فلسطین ـ که اکثریت آنها را اعضای طرفدار عراق تشکیل می‌دهند ـ هنگام ورود به بغداد ‌استقبال کردند. لوماتن افزود: به گفتۀ خبرگزاری عراق، رئیس مبارزان رانده‌شده گفته است که خود وی و گروه همراهش امید دارند، بتوانند در کنار عراقی‌ها در مبارزه علیه تجاوزگر ایرانی شرکت کنند.[۲۷] این درحالی است که یک مقام فلسطینی در بلگراد از رفتار مقامات سوری با ایرانیان داوطلب اعزام به لبنان انتقاد کرد. وی گفت: سوریه اجازۀ عزیمت ایرانی‌ها به بیروت را نداده و آنها را تقریباً به حالت زندانی در یکی از پایگاه‌های دمشق نگاه ‌داشته است، به‌طوری‌که هیچ‌یک از مقامات فلسطینی امکان ملاقات با آنان را ندارند.[۲۸]

ضمیمه گزارش 8 خبرگزاری جمهوری اسلامی گزارشی از وضعیت امنیتی و نظامی استان آذربایجان غربی در مردادماه تهیه کرده است. در این گزارش به شرح این موارد پرداخته شده است: راه‌اندازی قرارگاه حمزه و بازتاب آن در میان گروه‌های مسلح غیرقانونی؛ اقدامات این گروه‌ها در ماه گذشته؛ محدودیت آمد‌‌و‌شد در جاده‌های مواصلاتی استان به خصوص جادۀ سلماس ـ ارومیه و راه‌های مواصلاتی به سردشت و تسلط نسبی گروه‌ها بر این جاده‌ها و تأثیر پی‌آمد این امر بر مردم منطقه خصوصاً کشاورزان. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، استان آذربایجان غربی در مردادماه سال جاری با مشکلات سیاسی، نظامی، اقتصادی و اجتماعی بسیاری روبه‌رو بوده است؛ از جمله با تأسیس قرارگاه "حمزه سیدالشهدا" در ارومیه و به دنبال سخنرانی سرهنگ صیاد شیرازی در پادگان این شهر، حزب منحلۀ دمکرات و گروه‌های مستقر در این منطقه عکس‌العمل‌های شدیدی نشان داده‌اند. گروه‌های ضدانقلاب از نیمۀ دوم مرداد به‌طور مرتب در پایگاه‌های مستقر در نقاط مختلف استان یا راه‌های اصلی شهرهای کردنشین و مناطق نزدیک به این قرارگاه، درگیری ایجاد کرده یا به حملات ایذایی پرداخته‌اند، با ‌این ‌حال گروه‌های مسلح غیرقانونی تا کنون جرئت نزدیک شدن به شهرستان ارومیه را نداشته‌اند. با وجود این، گروه‌های تجزیه‌طلب در اواخر مردادماه، سه بار به حوالی کارخانۀ قند ارومیه حمله کردند که در یکی از این حملات 3 غیرنظامی به شهادت رسیدند. ضدانقلابیون ـ که به نقل از برخی منابع خبری، افراد به اصطلاح "ارتش رهایی‌بخش ایران" (آرا) نیز در میان آنها هستند ـ مقر خود را در نزدیکی روستای خانقاه سرخ دایر کرده‌اند و با اطلاع از اینکه جاده‌های منتهی به شهر ارومیه از ساعت 6 بعد‌ از ظهر به بعد بسته و عبور و مرور وسایل نقلیه قطع می‌شود، ناامنی‌هایی را در روستاهای منطقه ایجاد کردند. ضدانقلابیون که به‌خوبی می‌دانستند، عبور و مرور شبانه برای اهالی ارومیه تنها از مسیر ارومیه به سلماس مقدور است، با مسدود کردن این راه، فشار فراوانی را بر مردم مسلمان این منطقه وارد ‌آوردند. البته درگیری‌ها تنها محدود به این منطقه نیست و در روستاهای شهرهای ماکو، پیرانشهر، مهاباد، سردشت، اشنویه و میاندوآب نیز ادامه دارد. نیروهای شورشی در این مناطق به عملیات ایذایی مانند مین‌گذاری در راه‌های فرعی و روستاهای استان می‌پردازند. به‌طور کلی، پس از تأسیس قرارگاه حمزه، فعالیت‌های گروه‌های شورشی و ضدانقلاب در نیمۀ دوم مرداد، افزایش یافت. هر‌چند سکوت یا عکس‌العمل نشان ندادن قرارگاه حمزه سیدالشهدا به افزایش ناامنی‌ها، تا حدودی موجب نگرانی مسئولان منطقه از جمله حجت‌الاسلام حسنی امام‌جمعۀ ارومیه شد، اما، بر ‌اساس گزارش‌های رسیده، این قرارگاه از جنوب استان شروع به پاکسازی روستاها کرده است. در حال حاضر، با وجود تلاش‌های انجام شده در منطقه، راه‌های زمینی منتهی به شهر سردشت مسدود است و تردد به این شهر از مسیر هوایی انجام می‌شود و راه‌های دیگر استان نیز بین 1 تا 10 ساعت در روز در دست نیروهای جمهوری اسلامی است و در بقیه ساعات گروهک‌ها بر راه‌ها مسلط‌اند. این وضعیت در فروش محصولات کشاورزی و حمل آن به سایر مناطق برای کشاورزان منطقه مشکل ایجاد کرده است. گفتنی است که در اخبار و گزارش‌های منتشر شده، بیشتر نام حزب منحلۀ دمکرات برده می‌شود، در‌حالی‌که گروه‌های دیگری مانند کومه‌له، ‌مجاهدین خلق، پیکار، چریک‌های فدایی خلق (اقلیت)، رزگاری و فراریان رژیم سابق نیز در این ناامنی‌ها دخیلاند.[۲۹]



منابع و مآخذ روزشمار 1361/06/01

  1. سند شماره 71997 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی منطقه 9 به فرماندهی کل، 3/6/1361.
  2. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه "گزارش‌های ویژه"، شماره 157، 2/6/1361، صص 1 و 2، اهواز ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 1/6/1361.
  3. مأخذ 2، صص 3 و 4، پاریس ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 1/6/1361.
  4. روزنامه کیهان، 1/6/1361، ص 16، واحد مرکزی خبر.
  5. همان.
  6. سند شماره 16777 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: "گزارش نوبه‌ای اطلاعاتی"، شماره 156 4/6/1361.
  7. سند شماره 106745 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: "گزارش نوبه‌ای اطلاعاتی"، شماره 579 (1/6/1361)، ص 1.
  8. سند شماره 16814 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: "بولتن اطلاعاتی هفتگی"، ستاد مرکزی سپاه، طرح و برنامه عملیات، شماره 33 8/6/1361، ص 2؛ وـ سند شماره 71979 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی منطقه 5 (تبریز) به فرماندهی کل، 2/6/1361، ص 1.
  9. سند شماره 71981 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی منطقه 5 (تبریز) به فرماندهی کل، 2/6/1361، ص 2.
  10. همان ص 2.
  11. سند شماره 16814 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: "بولتن اطلاعاتی هفتگی"، ستاد مرکزی سپاه، طرح و برنامه عملیات، شماره 33 8/6/1361، ص 2؛ وـ مأخذ 9 صص 2 و 3؛ وـ سند شماره 71989 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی منطقه 5 (تبریز) به فرماندهی کل، 3/6/1361؛ وـ روزنامه کیهان، 2/6/1361، ص 4.
  12. روزنامه کیهان، 2/6/1361، ص 4.
  13. روزنامه کیهان، 3/6/1361، ص 17.
  14. سند شماره 71967 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی منطقه 7 به فرماندهی کل، 1/6/1361.
  15. مأخذ 2، ص 5، سنندج ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 1/6/1361.
  16. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه "گزارش‌های ویژه"، شماره 158، 3/6/1361، ص 7، تهران ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 2/6/1361.
  17. پس از بحران، کارنامه و خاطرات هاشمی رفسنجانی ـ 1361، به اهتمام فاطمه هاشمی، دفتر نشر معارف انقلاب، تهران: چاپ سوم 1386، ص163.
  18. روزنامه جمهوری اسلامی، 2/6/1361، ص 12.
  19. روزنامه اطلاعات، 1/6/1361، ص 2.
  20. مأخذ 18، ص 10.
  21. مأخذ 4، ص 1.
  22. مأخذ 2، ص 7، تهران ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 1/6/1361.
  23. مأخذ 2، ص 22، رادیو صوت‌الجماهیر، 1/6/1361.
  24. روزنامه اطلاعات، 2/6/1361، ص 3، خبرگزاری جمهوری اسلامی.
  25. مأخذ 18، ص 3.
  26. مأخذ 12، ص 20.
  27. مأخذ 2، ص 3، پاریس ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 1/6/1361.
  28. مأخذ 2، ص 11، بلگراد ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی، 1/6/1361.
  29. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه "گزارش‌های ویژه"، شماره 177، 22/6/1361، ص 6، ارومیه ـ خبرگزاری جمهوری اسلامی.