1362.08.19
| روزشمار جنگ سال 1362 1362.08.19 | |
|---|---|
| نام‌های دیگر | نوزده آبان |
| تاریخ شمسی | 1362.08.19 |
| تاریخ میلادی | 10 نوامبر 1983 |
| تاریخ قمری | 4 صفر 1404 |
گزارش- 447
باتوجه‌به عقب‌نشینی نیروهای عراقی از شمال‌غربی دره میانه و تصمیم به منتفی‌شدن عملیات امشب - که فرماندهان سپاه در جلسه روز گذشته بدان رسیده بودند - برای اتخاذ تصمیم نهایی دراین‌باره و همچنین یافتن راهکارهای عملیاتی در ادامه عملیات والفجر٤، امروز جلسه‌ای با حضور غلامعلی رشید از قرارگاه خاتم سپاه، عزیز جعفری فرمانده قرارگاه مقدم حمزه سپاه، سرهنگ جمالی، سرهنگ موسوی قویدل (قرارگاه خاتم ارتش) و سرهنگ امیربیگی (فرمانده قرارگاه مقدم حمزه ارتش) تشکیل شد.* در ابتدا غلامعلی رشید درباره آخرین وضعیت عملیات و عقب‌نشینی شب گذشته عراق توضیحاتی داد و نظر مسئولان سپاه مبنی‌بر منتفی‌شدن عملیات امشب را به فرماندهان ارتش اعلام کرد. وی دراین‌باره گفت: «دیشب وقتی اطلاع حاصل شد که دشمن از شمال دره میانه عقب رفته است، گفتیم آیا لازم است عملیات امشب را انجام بدهیم؟ چراکه درصورت اجرای این عملیات دشمن به ما فشار می‌آورد، به‌نظر من بهتر است صبر کنیم تا بتوانیم یک کار بزرگ انجام بدهیم و به‌طرف نالپاریز و یا پنجوین حرکت کنیم.» غلامعلی رشید سپس دو راهکار را بدین شرح برای ادامه عملیات مطرح کرد: 1. تصرف دو ارتفاع 1904 و 1900 کانی‌مانگا و یال‌های شرقی این دو ارتفاع و همچنین پیشروی ازسمت شرق کانی‌مانگا و تصرف ارتفاعات زله (1830 سنگ معدن، کله‌قندی و...) و تسلط به تنگه روکان. 2. تصرف شهر نالپاریز ازطریق پیشروی در غرب کانی‌مانگا و تصرف قله‌های 1904، 1900 و یال‌های غربی شاخ تارچر از این محور. در راهکار اول بسته‌شدن عقبه دشمن عنصر اصلی طرح پیشنهادی** و مزیت آن نیز اتکای نیروهای خودی به عقبه مطمئن و بخشی از جاده آسفالته گرمک به پنجوین بود. راهکار دوم نیز باوجود مزایایی همچون مرحله‌بندی عملیات و شناخت نسبی از زمین و انهدام دشمن، با مشکلاتی نظیر تراکم نیروهای عراق، امکان استفاده دشمن از عقبه مناسب و امکان انهدام نیروهای خودی مواجه بود. در ادامه جلسه، فرماندهان ارتش با توقف عملیات به‌منظور ترمیم خط پدافندی و سپس تصرف یال‌های غرب شاخ تارچر و پیشروی در جاده چوارتا - نالپاریز، موافقت کردند، ولی برای ادامه عملیات و تأمین اهداف اصلی، سرهنگ جمالی پس از گفت‌وگوی تلفنی با سرهنگ علی صیاد شیرازی* مخالفت وی را با راهکار اول (اجرای عملیات در شرق کانی‌مانگا و روکان و ارتفاع 1830) اعلام کرد و افزود: پیشنهاد سرهنگ صیاد شیرازی اجرای عملیات بر روی ارتفاعات سورن می‌باشد. بدین‌ترتیب جلسه بدون دستیابی به نتیجه خاصی درباره ادامه عملیات پایان یافت.[۱] پس از این جلسه، فرماندهان قرارگاه مقدم حمزه سپاه و فرماندهان یگان‌ها به مقر فرماندهی قرارگاه خاتم (سپاه) فراخوانده شدند تا ضمن بررسی آخرین وضعیت یگان‌ها، درباره راهکارها و جهت کلی عملیات از شرق یا غرب کانی‌مانگا گفت‌وگو کنند.** در ابتدای جلسه محمدابراهیم همت و مهدی زین‌الدین فرماندهان لشکر27 حضرت رسول(ص) و ١٧ علی‌بن‌ابی‌طالب(ع) وضعیت یگان‌های خود را تشریح کردند. همت ضمن ارائه گزارشی از تکمیل خاکریز کانی‌شایان به‌سمت رودخانه قزلجه و استقرار تانک، خمپاره‌انداز و توپ 106 میلی‌متری در پشت آن درباره هماهنگی لشکر27 حضرت رسول(ص) و تیپ٣ لشکر٢٨ کردستان که قرار بود همپای این یگان در عملیات امشب حضور داشته باشد، مطالبی بیان کرد. پس از توضیحات فرمانده لشکر27 حضرت رسول(ص) غلامعلی رشید از وی خواست که ترتیبی بدهد تا خاکریز کانی‌شایان به قزلجه جلوتر کشیده شده و حتی‌المقدور به تنگه روکان نزدیک شود. در ادامه، مهدی زین‌الدین نیز با اعلام اینکه حدود 100 نفر از نیروهای لشکر17 علی‌بن‌ابی‌طالب(ع) شهید یا زخمی شده‌اند به استحکام خط مقدم این یگان در روی جاده چوارتا - نالپاریز اشاره و از فعالیت بالگردهای عراقی و فشار آنها به نیروهای لشکر١٧ علی‌بن‌ابی‌طالب(ع) اظهار گله‌مندی کرد و خواستار اتخاذ تدابیری برای مقابله با بالگردهای عراقی شد. پس از آن مرتضی قربانی فرمانده لشکر٥ نصر نیز که مأموریت پیشروی در جاده چوارتا تا نالپاریز را برعهده دارد، از شناسایی کلی منطقه هدف در حد فرماندهان گردان‌ها گزارش داد. وی همچنین از درگیری نیروهای شناسایی لشکر٥ نصر با نیروهای عراقی در جنوب دشت خرمال خبر داد. در ادامه، جعفر اسدی فرمانده تیپ٣٣ المهدی(عج) درباره مأموریت این یگان برای شناسایی ارتفاعات سورن و تصرف آن مطالبی بیان کرد. گزارش وی بیانگر آن بود که تهیه مقدمات، فراهم‌سازی و اجرای عملیات در این منطقه با مشکلات فراوانی روبه‌روست و رفع این مشکلات به زمان طولانی نیاز دارد که باتوجه‌به تعجیل فرماندهان برای اجرای هرچه سریع‌تر عملیات و نیز شروع بارندگی در آن منطقه و مشکلات عمده ناشی‌از آن، امکان اجرای عملیات در این منطقه بعید به نظر می‌رسید. غلامعلی رشید نیز دراین‌باره اعلام کرد که برای اجرای عملیات در منطقه سورن باید یک ماه دیگر در منطقه بمانیم.* پس از گزارش فرماندهان یگان‌ها غلامعلی رشید ضمن توضیح درباره لغو عملیات امشب به تحلیل تحرکات احتمالی عراق پرداخت. وی برای تداوم عملیات، تصرف اهداف و بازداشتن دشمن از حمله به شاخ تارچر و شیخ گزنشین پیشنهاد کرد که برای تصرف ارتفاعات1900 و 1904، نیروهای خودی از شرق کانی‌مانگا وارد عمل شده و ضمن تصرف ارتفاع سنگ معدن به تنگه روکان مسلط شوند.** در ادامه غلامعلی رشید با تأکید بر به‌خطرافتادن دستاوردهای عملیات درصورت عدم تصرف ارتفاع سنگ معدن و تسلط‌نیافتن به تنگه روکان، مشکلات اجرای عملیات در غرب کانی‌مانگا را بدین‌صورت برشمرد: ١. دشمن در غرب کانی‌مانگا آرایش گرفته است و هوشیارتر از شرق است. ٢. عقبه ما در غرب کانی‌مانگا مناسب نیست و در جاده لری از شیخ لطیف تا بادانه امکان تردد به‌آسانی وجود ندارد. ٣. به‌علت عمق منطقه، توپخانه‌های خودی در غرب امکان پشتیبانی مناسب ندارد. ٤. عملیات در غرب نیروی زیادی نیاز دارد که ما از این بابت کمبود داریم. وی مزیت اجرای عملیات در شرق کانی‌مانگا را مناسب‌بودن آرایش دشمن برای حمله نیروهای خودی، نزدیکی و اتصال مناسب به عقبه‌ها و امکان پشتیبانی توپخانه‌ها ذکر کرد. باوجوداین، طرح مورد نظر غلامعلی رشید نتوانست نظر فرماندهان یگان‌ها را جلب کند و جلسه بدون نتیجه خاتمه یافت و قرار شد در روز بعد این بحث ادامه یابد. طرح این مباحث مفصل حاکی‌از آن بود که فرماندهان باوجود بررسی‌ها و گفت‌وگوهای طولانی به دلایل متعددی که ذکر شد از دستیابی به یک نتیجه روشن برای ادامه عملیات بازمانده‌اند.[۲]
گزارش- 448
درپی لغو اجرای عملیات امشب و رایزنی برای انجام گام بعدی، مرحله سوم عملیات والفجر٤ پایان یافت. در این مرحله جمعاً30 گردان از نیروهای خودی از ٦ یگان سپاه پاسداران به این شرح وارد عمل شدند: لشکر٢٧ حضرت رسول(ص) با ٩ گردان؛ لشکر١٤ امام حسین(ع) با ٩ گردان؛ لشکر٣١ عاشورا با ٤ گردان؛ لشکر١٧ علی‌بن‌ابی‌طالب(ع) ٤ گردان؛ لشکر٤١ ثارالله(ع) با ١ گردان و تیپ٤٤ قمر بنی‌هاشم(ع) با ٣ گردان. با اجرای این مرحله از عملیات، ٢٠٠ کیلومتر مربع از سرزمین‌های عراق ازجمله ارتفاعات شیخ گزنشین و شاخ تارچر از ارتفاع کانی‌مانگا و مناطقی از غرب کانی‌مانگا از غرب شیخ‌المارین تا دره میانه آزاد شد. از نیروهای دشمن نیز ٧ تیپ از 60 تا 90 درصد منهدم شدند که اسامی و میزان انهدام آنها چنین است: تیپ602 پیاده 90%؛ تیپ703 پیاده 60%؛ تیپ108 پیاده 50%؛ تیپ٢ گارد مرزی 60%؛ تیپ435 پیاده 60%؛ تیپ١ گارد ریاست‌جمهوری 80% و تیپ١٨ پیاده 60%. همچنین حدود 10 هزار نفر از نیروهای عراقی کشته یا زخمی و 205 تن از آنان نیز اسیر شدند. میزان ادوات و تجهیزات انهدامی و غنیمت گرفته شده از دشمن نیز بدین شرح می‌باشد:
ادوات غنیمت انهدام هواپیما - ١ فروند بالگرد - ٢ فروند تانک و نفربر ٦ دستگاه ٢٧ دستگاه انواع خودرو 155 دستگاه 19 دستگاه انواع توپ - ٢٧ قبضه تفنگ 106 با خودرو ٢٥ قبضه ١٠ قبضه انواع توپ پدافند هوایی 30 قبضه ١٠ قبضه موشک ضدهوایی سام7 ٣٥ قبضه ٣ قبضه انواع خمپاره‌انداز 40 قبضه ١٢ قبضه
همچنین مقادیر فراوانی مهمات و تجهیزات نظامی نیز منهدم شده یا به دست نیروهای خودی افتاد.[۳]
گزارش- 449
شهرهای آبادان، خرمشهر و نوار مرزی این دو شهر در طول امروز و روز گذشته همچنان هدف گلوله‌های توپ و خمپاره‌های عراقی قرار داشت که براثر آن در شهر آبادان به ٦ باب منزل مسکونی و یک فروشگاه خسارت‌هایی وارد آمد. در خرمشهر نیز گلوله‌های توپ به‌طور پراکنده به نقاط مختلف شهر ازجمله دیری‌فارم، منطقه شلمچه و منطقه زید اصابت کرد. در این حملات ٣١ تن زخمی و ٢ تن شهید شدند.[۴] علاوه‌براین، امروز دو فروند از هواپیماهای عراقی اطراف پایگاه ایرانخواه در شرق سقز را بمباران کردند که طبق گزارش‌ها این اقدام تلفات و خساراتی درپی نداشته است.[۵]
گزارش- 450
در دو عملیات نیروهای خودی، دو درگیری و یک مورد مین‌گذاری توسط ضدانقلاب، تعدادی از افراد وابسته به گروه‌های مسلح غیرقانونی کشته و ١١ تن از افراد خودی نیز شهید یا زخمی شدند. کشف 5 عدد مین در مهاباد و جنوب سلماس و تسلیم‌شدن ٢ تن از افراد مسلح غیرقانونی از دیگر وقایع امروز در مناطق کردنشین غرب کشور بود. نیروهای سپاه ناحیه کردستان با اجرای عملیاتی در شرق محور سنندج - دیواندره، موفق شدند 31 روستای این منطقه ازجمله روستاهای نوگران، سراب سرخه، کرمیله، هروله، سیاسران بالا، سیاسران پایین، کیله سفید، منصور بلاغی، خوزه، چشمه دراز، شاه بلاغی، تیلکو و خضرلک را پاک‌سازی کنند. نیروهای خودی در جریان پاک‌سازی روستای کیله سفید با عوامل سازمان کومه‌له درگیر شدند. در این حادثه تعداد زیادی از افراد این سازمان کشته یا زخمی شدند و جنازه ٧ تن از آنان در منطقه درگیری باقی ماند. همچنین چندین قبضه انواع اسلحه نیز به غنیمت نیروهای خودی درآمد.[۶] در منطقه نقده نیز نیروهای سپاه در ارتفاعات ماسو دایماب علیه افراد حزب دمکرات کردستان عملیات کمین اجرا کردند که در جریان آن ٣ تن از افراد این حزب کشته شدند.[۷] همچنین در شمال‌غرب سقز، نیروهای جندالله با عناصر وابسته به گروه‌های مسلح غیرقانونی درگیر شدند. در این درگیری ٣ تن از افراد خودی شهید و ٤ تن زخمی شدند. یک خودروی حامل تیربار نیز به دست افراد مسلح ضدانقلاب افتاد. از تلفات مهاجمان اطلاعاتی در دست نیست.[۸] در حوالی پایگاه برهان در جنوب‌شرقی مهاباد هم یک دستگاه تراکتور ژاندارمری به مینی که گروه‌های مسلح غیرقانونی کارگذاشته بودند برخورد کرد که براثر انفجار آن یک تن شهید و ٢ تن دیگر زخمی شدند.[۹] علاوه‌براین در جنوب‌شرقی هشتیان مهاجمان مسلح ضدانقلاب به افراد تأمین پایگاه قره‌نساء حمله کردند. در این درگیری دوساعته یکی از نیروهای پایگاه زخمی شد.[۱۰] در همین حال، امروز در تپه‌های مشرف به شهر مهاباد، نیروهای ژاندارمری یک عدد مین ضدتانک را که عناصر ضدانقلاب در جاده دکل مخابراتی کار گذاشته بودند، کشف و خنثی کردند. در منطقه هشتراک در نقطه مرزی جنوب‌غربی سلماس نیز نیروهای سپاه ٤ مین کشف کردند.[۱۱] امروز هم یک تن از افراد وابسته به سازمان کومه‌له با یک اسلحه ژ٣ و 120 تیر فشنگ و یک عدد نارنجک در منطقه کوخان بانه و همچنین پدر یکی از سران حزب دمکرات درپیرانشهر خود را به نیروهای سپاه معرفی و درخواست امان‌نامه کردند.[۱۲]
گزارش- 451
امروز 40 تن از خبرنگاران خارجی از آثار و بقایای حمله موشکی عراق به شهر بهبهان بازدید و از مشاهدات خود در محل برخورد موشک به یک مدرسه و تعدادی از واحدهای مسکونی این شهر گزارش تهیه کردند. خبرگزاری جمهوری اسلامی دراین‌باره گزارش داد: هنگام بازدید خبرنگاران خارجی از ویرانه‌های مدرسه راهنمایی پیروز که براثر حمله موشکی عراق تخریب شده و جمعی از دانش‌آموزان آن در سر کلاس به شهادت رسیده بودند، عده‌ای از دانش‌آموزان مدارس بهبهان در این محل اجتماع کردند و با دادن شعارهای مرگ بر امریکا، اسرائیل، فرانسه، شوروی و صدام و شعار "جنگ، جنگ تا پیروزی"، نفرت و انزجار خود را از استکبار جهانی و نوکر سرسپرده‌اش صدام ابراز داشتند که مورد توجه خبرنگاران خارجی قرار گرفت. همچنین لکه‌های خون دانش‌آموزان مدرسه پیروز که بر دیوارهای مدرسه به چشم می‌خورد از عمق فاجعه و مظلومیت دانش‌آموزان شهید حکایت می‌کرد که چگونه بی‌رحمانه توسط موشک‌های اهدایی شرق و غرب به شهادت رسیده‌اند. در جریان این بازدیدها مسئولان درمورد چگونگی فاجعه، تعداد شهدا و خسارات ناشی‌از آن به خبرنگاران توضیحاتی دادند.[۱۳]
گزارش- 452
مقامات عراق همچنان اصرار دارند از تصمیم و توانایی این کشور به انهدام تأسیسات نفتی ایران سخن گویند. این تهدید و ارزیابی تأثیر احتمالی آن بر سرنوشت جنگ امروز نیز مورد توجه محافل خبری غرب قرار داشت. بکر محمد رسول وزیر کار و امور اجتماعی عراق، در مصاحبه با خبرگزاری قطر گفت: «عراق برای دستیابی به یک صلح عادلانه در جنگ با ایران از تمام تجهیزات خود استفاده خواهد کرد.» وی افزود: «درصورت اقدام ایران برای به مرحله عمل درآوردن تهدید خود مبنی‌بر بستن تنگه استراتژیک هرمز به روی کشتیرانی بین‌المللی، کشور عراق بی‌تفاوت نخواهد ماند.» محمد رسول در پاسخ به سؤالی درباره استفاده احتمالی عراق از جنگنده‌های فرانسوی سوپراتاندارد تأکید کرد: «هیچ‌یک از تجهیزات بلااستفاده باقی نخواهد ماند.»[۱۴] روزنامه واشنگتن پست در مقاله‌ای با عنوان "عراق حرکت جدیدی را در جنگ بررسی می‌کند"، نوشت: «دیپلمات‌های غربی و دیگر تحلیل‌گران امروز اظهار داشتند که به نظر می‌رسد عراق در نظر دارد با حمله به تأسیسات صادرات نفت ایران برای وادارساختن ایران به مذاکره کوشش‌های جدیدی را آغاز کند.» روزنامه مذکور با اشاره به تجهیز عراق به هواپیماهای پیشرفته سوپراتاندارد ازسوی فرانسه اضافه کرد: «این کشور علی‌رغم نظر انگلیس و امریکا استدلال می‌کند هواپیماهای مذکور وسیله مورد احتیاج عراقی‌ها برای وادارساختن ایران به مذاکره را تأمین می‌نماید.» واشنگتن پست افزود: «تا زمانی‌که عراق نتواند از رسیدن کشتی‌ها به ترمینال‌های نفت جلوگیری کند و یا ترمینال‌ها را به‌صورت غیرقابل استفاده‌ای درآورد ایران با خرید اسلحه از دلال‌های خصوصی و ازطریق این راهروی آبی به جنگ ادامه خواهد داد.»[۱۵] واشنگتن پست همچنین در گزارشی به نقل از «منابع نفتی ژاپن در خلیج‌فارس» خاطرنشان ساخت که حمله به تأسیسات نفت ایران در جزیره خارک «دشوارتر از آن است که عراق می‌پندارد.» به گزارش رادیو امریکا این روزنامه نوشت: «یکی از مدیران کمپانی‌های ژاپنی که با رژیم ایران روابط دوستانه‌ای دارد می‌گوید جزیره خارک به‌سبب نصب موشک‌های ضدهوایی درحقیقت به یک مزرعه ذرت شباهت یافته و ازاین‌رو لطمه‌زدن به خارک حتی با موشک‌های اگزوست دشوار به نظر می‌رسد.» واشنگتن پست از قول منابع مذکور افزود: «عراق احتمالاً با دستیابی به موشک‌های اگزوست و هواپیماهای سوپراتاندارد به تانکرهای نفتی که برای بارگیری در نزدیکی ترمینال خارک پهلو گرفته‌اند حمله خواهد کرد که درصورت موفقیت این طرح و حمله مستقیم به یک نفتکش، راه رفت‌وآمد نفتکش‌ها به خارک محدود خواهد شد. پیامد این اقدام افزایش نرخ بیمه کشتی‌ها خواهد بود که هزینه خرید نفت از ایران را در مقایسه با قیمت رسمی اوپک افزایش خواهد داد و ایران را ناگزیر به کاهش در بهای نفت خواهد ساخت.»[۱۶] علاوه‌براین بی‌بی‌سی نیز امروز در تفسیری از پیتر منگلد مفسر این رادیو گفت: «گزارش‌های مربوط به احتمال حمله عراق به اسکله صدور نفت ایران در جزیره خارک که اهمیت حیاتی دارد، تنها بر اظهارات مقامات ارشد عراق مبتنی نیست بلکه ارزیابی دیپلمات‌های خارجی در بغداد آن را تأیید می‌کند.» به عقیده منگلد، «ازکارانداختن این تأسیسات [در خارک] کار نسبتاً آسانی است چون محدود و کوچک است و همین که شعله‌ور شود خاموش‌کردن و کنترل حریق بسیار دشوار خواهد بود.» مفسر بی‌بی‌سی درمورد تجهیزات دفاعی ایران در جزیره خارک و پایگاه‌های دریایی و هوایی بوشهر نیز اظهار عقیده کرد: «شاید برای دفاع از جزیره خارک در مقابل موشک‌های زمین‌به‌زمین ساخت شوروی کار چندانی از ایران برنیاید و بنابراین استراتژی ایران کمافی‌السابق اتکای زیاد به این تهدید خواهد بود که به‌عنوان تلافی، تنگه هرمز را خواهد بست. درواقع چنانچه [آیت‌الله] خامنه‌ای گفته است تدارکات و آمادگی ایران هم‌اکنون برای این اقدام محتمل تجهیز شده است.»[۱۷]
گزارش- 453
درپی اعلام خبری مبنی‌بر ازدست‌رفتن 75 تا 80 درصد بینایی مصدومان حمله شیمیایی اخیر عراق در منطقه عملیاتی والفجر4، امروز خبرگزاری جمهوری اسلامی گزارش داد: «حال مجروحین بمباران شیمیایی اخیر در منطقه بین رودخانه شیلر و ارتفاعات لری که در بیمارستان طرفه تهران بستری هستند رو به بهبودی است و به‌زودی تعداد قابل‌توجهی از آنان ترخیص خواهند شد.» دکتر شهجردی رئیس بیمارستان طرفه تهران، ضمن اعلام این مطلب و تشریح وضعیت اولیه این گروه از مصدومان حمله شیمیایی اخیر عراق گفت: «معالجاتی که روی این مجروحین انجام می‌شود به درمان کارگرانی که در کارخانجات آلومینیم‌سازی براثر نگاه‌کردن به قوس الکتریکی دچار عارضه چشمی می‌شوند، شباهت دارد.» وی اطمینان داد: «اگر این افراد 72 ساعت تحت نظر چشم‌پزشک در محل تاریکی معالجه شوند، بهبودی کامل خود را بازخواهند یافت. تنها احتمال دارد افرادی که به‌طور طبیعی از حساسیت چشمی بیشتری برخوردار هستند (که تعداد آنان از 10 درصد بیشتر نمی‌شود) کمی دیرتر معالجه شوند، اما خوشبختانه احتمال خطر برای آنان وجود ندارد.»[۱۸]
گزارش- 454
رئیس‌جمهور امروز در یک نشست مطبوعاتی به سؤالات مطرح‌شده درباره انسداد تنگه هرمز و احتمال دخالت نظامی امریکا، آینده روابط سیاسی ایران با امریکا، جنگ ایران و عراق و تلاش‌های سیاسی در جنگ، تأمین نیازهای نظامی ایران، وضعیت اقتصادی کشور، کردستان و نیز مسائل داخلی و انتخابات آینده مجلس پاسخ داد. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، آیت‌الله خامنه‌ای در آغاز این نشست که به دعوت وزارت ارشاد اسلامی از خبرنگاران مطبوعات و نمایندگان رسانه‌های خارجی در تهران برگزار شد، در سخنان کوتاهی ضمن خوشامدگویی به خبرنگاران خارجی اظهار کرد: «بیشترین حقایقی که در کشور ما در طول سال‌های بعد از انقلاب صورت گرفته، برای مردم دنیا به‌طور واقعی منعکس نشده است. ما این را بخشی از مبارزه وسیع قدرت‌های بزرگ جهانی برعلیه انقلاب اسلامی و مردم خود به حساب می‌آوریم و من به شما حضار محترم می‌گویم که عدم انعکاس اخبار درست کشوری که یکی از بزرگ‌ترین انقلابات تاریخ را انجام داده و حوادث مهم و قابل‌توجه و تعیین‌کننده‌ای که در آن می‌گذرد، برای مردم دنیا و روند رشد افکار عمومی خسارت به حساب می‌آید.» وی سپس افزود: «بشریت یک خانواده بزرگ هست که همه حوادث و وقایع در هر بخشی از این خانواده عظیم برای مجموع آن دارای اثر و اهمیت است. اگر خودخواهی‌ها، سیاست‌های وابسته به قدرت‌های بزرگ و غرض‌ورزی‌ها مانع از تشریح وضعیت یک عده از مردم در سطح جهان بشود، پیش از آنکه خسارتی برای این مردم داشته باشد برای کل خانواده بشریت خسارت دارد.» رئیس‌جمهور در پاسخ به سؤال خبرنگار روزنامه بلژیکی دی مورگن درمورد ایجاد پایگاه‌های نظامی در عمان و احتمال حمله نظامی امریکا به ایران گفت: «مدت‌هاست که سعی می‌شود احتمال دخالت نظامی مستقیم امریکا در این منطقه از حنجره‌های مختلف و با زبان‌های گوناگون به گوش ما رسانده بشود. این مطلب را بسیار دور از تصور می‌شمارم. معتقدیم که دستگاه سیاسی و نظامی امریکا در آن حد هستند که بدانند برافروخته‌شدن آتش جنگ در این منطقه به معنای خاموش‌شدن شعله نفت در دنیا است و بعید به نظر می‌رسد امریکا در قصر شیشه‌ای که در خلیج‌فارس ساخته، حاضر باشد به پرتاب سنگ و مسابقه سنگ‌اندازی با کسی دست بزند.» وی سپس تأکید کرد: «ما معتقدیم خلیج‌فارس متعلق به کشورهایی است که در این حوزه مهم استراتژیک جهانی زندگی می‌کنند و هیچ قدرت خارجی حق دخالت در مسائل خلیج‌فارس را ندارد و به طریق اولی حق ندارد در آن دخالت نظامی ایجاد کند و به‌هرصورت ما آماده مقابله با چنین تهاجم نامحتملی هستیم.» آیت‌الله خامنه‌ای به سؤال خبرنگار روزنامه امریکایی وال استریت ژورنال درمورد شرایط بهبود رابطه با امریکا این‌طور پاسخ داد: «تا وقتی‌که امریکا در شکل یک ابرقدرت در دنیا حضور دارد هیچ‌گونه امیدی به آینده روابط سیاسی ما با این کشور نیست.» وی همچنین در پاسخ به سؤال خبرگزاری رویتر درباره اقدام احتمالی ایران در جلوگیری از عبور کشتی‌های حامل اسلحه برای عراق در آب‌های خلیج‌فارس* گفت: «ما آمادگی‌های لازم را برای آنچه که وعده کردیم داریم، اما خویشتن‌داری لازم هم برای آنکه پیش از یک اتمام‌حجت کامل اقدام به عملی کنیم در ما وجود دارد.» رئیس‌جمهور درخصوص تلاش‌های سیاسی و میانجیگرانه سازمان‌های بین‌المللی و برخی کشورها در جنگ اظهار کرد: «بعضی از این کشورها و سازمان‌هایی که شما از آنها یاد کردید درحالی‌که به زبان از صلح سخن می‌گویند، در عمل آتش جنگ را روشن‌تر می‌کنند. از کشورها، از دولت فرانسه یاد می‌کنم که علی‌رغم ایجاد علاقه‌مندی به صلح در این منطقه 40 درصد از تولید سلاح خود را صرف عراق کرده است و از سازمان‌ها به سازمان ملل و شورای امنیت سازمان ملل اشاره می‌کنم که در مقابل تهاجم همه‌جانبه ده لشکر عراقی به شهرهای ما و تصرف بخش عظیمی از استان‌های مرزی ما به سکوت و بی‌تفاوتی تشویق‌آمیزی دست زد و امروز هم در مقابل تهاجم موشکی عراق به شهرهای ما و کشتار بی‌رحمانه مردم ما با همان سکوت تشویق‌آمیز نگاه می‌کند.» وی درعین‌حال خاطرنشان کرد: «بااین‌حال هیچ کشوری به قدر ما به صلح علاقه‌مند نیست. ما در سایه صلح می‌توانیم آن‌چنان چهره شوق‌انگیزی از انقلابمان به مردم دنیا نشان بدهیم که بسیاری از مردم دنیا را در راه خودشان و آینده خودشان آگاه و مصمم و دارای تصمیم لازم بکند.» رئیس شورای‌عالی دفاع در پاسخ به سؤال دیگری درخصوص چگونگی حل مسئله جنگ خاطرنشان کرد: «بسته به این است که طرف ما چه کسی باشد. اگر صدام برود صلح نزدیک خواهد شد. اگر صدام بماند ما یکی از دو راه را بیشتر در پیش نداریم: یکی رسیدن به شروط سه‌گانه‌ای که از شروع جنگ اعلام کردیم و دوم ادامه جنگ تا رسیدن به حقوقمان.» در ادامه این نشست مطبوعاتی خبرنگار کانال 2 تلویزیون سوئد پرسید: «عراق جنگ را آغاز کرد، اما اکنون در خارج این‌طور گفته می‌شود که ایران برای وحدت مردم به جنگ نیاز دارد.» رئیس‌جمهور پاسخ داد: «سه سال پیش نه شما و نه خیلی‌های دیگر قبول نمی‌کردید یا اگر هم قبول می‌کردید حاضر نبودید صریحاً اقرار کنید عراق جنگ را شروع کرده است. حالا به این مطلب اعتراف می‌کنید. مطمئن باشید دیری نخواهد گذشت که همه خواهند فهمید که ضامن ادامه جنگ نیز عراق و پشتیبانان جهانی آن هستند. ما در صلح از هر شرایط دیگری بهتر زندگی خواهیم کرد و بهتر سازندگی می‌کنیم و بهتر انقلابمان را صادر خواهیم کرد.» وی آن‌گاه تأکید کرد: «ما یک روز هم مایل نیستیم این جنگ ادامه پیدا کند. البته این به آن معنا نیست که ما صلح دیکته‌شده‌ای را بپذیریم.» آیت‌الله خامنه‌ای در پاسخ به پرسش خبرنگار روزنامه تایلندی تاپرات درباره کمک‌های نظامی سایر کشورها به ایران گفت: «ما از هیچ کشوری کمک نظامی دریافت نمی‌کنیم و احتیاجی هم به آنچه که به آن کمک نظامی گفته می‌شود نداریم. ما مستقل هستیم و به‌همت نیروهای خودمان می‌جنگیم. البته می‌توانیم سلاح مورد احتیاج خود را تهیه کنیم چه در داخل، چه با غنیمت‌گرفتن، چه با تعمیر و چه با خرید سلاح از کشورهای دیگر به‌نحوی که با سیاست‌های خارجی ما وفق بدهد.» وی همچنین درمورد کشورهای فروشنده اسلحه به ایران گفت: «همه کشورهایی که ما با آنها ارتباط تجاری داریم درصورتی‌که اراده کنیم می‌توانیم از آنها سلاح خریداری کنیم.» رئیس‌جمهور در پاسخ به سؤال خبرنگار یک روزنامه زئیری عنوان کرد: «بودجه زیادی [برای جنگ] صرف شده است.» وی همچنین درباره تأثیر جنگ بر میزان تولید و صدور نفت اظهار کرد: «جنگ در صادرات نفت تأثیری نداشته است و ما به همان میزانی که به صادرات نیازمندیم در چارچوب مصوبات اوپک همواره اقدام کردیم.» در بخش دیگری از این نشست، خبرنگار ترکیه پرسید: «رزمندگان شما در شمال درحال پیشروی هستند و از سوی دیگر می‌دانید که روزانه بیش از 600 هزار بشکه نفت عراق از کرکوک ازطریق ترکیه صادر می‌شود. درصورت فتح کرکوک منافع ترکیه در خطر خواهد بود. دراین‌مورد آیا با مقامات ترکیه مذاکره کرده یا تماس حاصل نموده‌اید؟ منافع ترکیه را چگونه تضمین می‌نمایید؟» رئیس‌جمهور پاسخ داد: «کشور ترکیه کشور دوست و برادر ما است و منافع این کشور برای ما حائزاهمیت است و این منافع نباید مورد تهدید قرار بگیرد و البته مورد تهدید هم قرار نخواهد گرفت.» وی سپس به سؤال یک خبرنگار اسپانیایی درمورد وضعیت دولت ایران در کردستان چنین پاسخ داد: «وضعیت ما در کردستان امروز از همیشه بهتر است. مردم کرد که احساس می‌کنند دولت جمهوری اسلامی به حمایت از آنها در مقابل گروهک‌هایی که فشار خود را بر دوش آنها وارد آورده بودند، اقدام می‌کند خوشحال‌اند. عملیات اخیر اغلب راه‌های ارتباطی ضدانقلابیونی که در کردستان مستقر بودند تا داخل مرز عراق را مسدود کرده است و موقعیت آنها از هر زمانی بدتر است.» رئیس‌جمهور خاطرنشان کرد: «ما فکر می‌کنیم در آینده مسئله مهمی به نام کردستان نخواهیم داشت.» آیت‌الله خامنه‌ای درباره تعداد گروه‌های مذهبی و سیاسی مجاز به شرکت در انتخابات آینده مجلس شورای اسلامی اظهار داشت: «در جمهوری اسلامی شرکت در انتخابات برای همه احزاب آزاد است.» وی همچنین در پاسخ به سؤال دیگری درمورد «اختلاف عقیده بین مردم و دولت» و احتمال به‌کارگیری «افراد تحصیلکرده که با انقلاب مخالف‌اند» تأکید کرد: «چیزی که به‌عنوان اختلاف عقیده میان مردم و مسئولین گفته شد وجود ندارد. امروز صدها هزار متخصص مؤمن، انقلابی و علاقه‌مند به انقلاب در ارگان‌های مختلف دولتی مشغول به کارند. ما به آن متخصصینی که با انقلاب مردم دشمن هستند احتیاجی نداریم.» رئیس‌جمهور به این سؤال خبرنگار کانال 2 تلویزیون سوئد که «جنگ چگونه بر اقتصاد و انقلاب شما اثر کرده است؟» چنین پاسخ داد: «یقیناً جنگ فشارهای اقتصادی زیادی را بر ملت ما تحمیل کرده است. اگر جنگ نبود، بی‌گمان این فشارها هم نبود. لکن بااین‌حال مردم ما در سایه همین فشارها به همت و اراده و تصمیم قاطعی دایر بر خودکفایی رسیده‌اند.» نماینده روزنامه اتفاق از راولپندی هند پرسید: «شما ادعا می‌کنید اقتصاد شما رو به بهبودی است، پس چرا این‌قدر تورم وجود دارد؟» رئیس‌جمهور در پاسخ گفت: «تورم یک عارضه جهانی است و فقط مربوط به کشور ما نیست و ما که ادعا می‌کنیم اقتصاد رو به بهبودی است ادعا نمی‌کنیم اقتصاد ما در حد ایده‌آل است بلکه ادعا می‌کنیم در حرکت به‌سمت یک اقتصاد ایده‌آل می‌باشیم.» خبرنگاری از ژاپن پرسید: «علی‌رغم تهدید رژیم عراق دایر بر حمله موشکی به مجتمع پتروشیمی بندر امام خمینی آیا ایران هنوز به تکمیل این مجتمع در شرایط فعلی اصرار دارد؟» آیت‌الله خامنه‌ای در پاسخ تأکید کرد: «ما هم این پروژه و هم پروژه‌های دیگر را تمام خواهیم کرد و جنگ هیچ تأثیری بر روند تکمیل این پروژه‌ها نخواهد داشت.» خبرنگار وال استریت ژورنال سؤال کرد: «گزارشاتی مبنی‌بر اینکه ایران هلیکوپترهای شوروی را در نزدیکی مرز افغانستان سرنگون ساخته وجود دارند. آیا این امر واقعیت دارد؟» رئیس‌جمهور در پاسخ گفت: «بسیاری از خبرهایی که رسانه‌های گروهی جهان از کشور ما می‌دهند واقعیت ندارد.» وی یادآور شد: «تصمیم ما بر این است با همه کشورهای همسایه خودمان روابط سالم داشته باشیم. درصورتی‌که آن همسایگان این روابط را بپسندند و بپذیرند.»[۱۹]
گزارش- 455
رئیس مجلس شورای اسلامی بر حل مسئله توزیع و مهار گرانی با بسیج مردم و همکاری بخش خصوصی تأکید کرد. حجت‌الاسلام‌والمسلمین اکبر هاشمی رفسنجانی امروز در دیدار با حسن عابدی جعفری وزیر بازرگانی و معاونان و مشاوران این وزارتخانه ضمن ابراز امیدواری درمورد حل مشکل توزیع که وی آن را «مهم‌ترین مسئله امروز جامعه» خواند، اظهار کرد: «آن‌طورکه از دور به کارهای جامعه نگاه می‌کنیم مسئله توزیع از تمام مسائل عقب‌تر است. اما در سایر بخش‌ها مثل بخش‌های تولیدی، عمرانی و آموزشی نسبتاً موفق هستیم و در بخش انتظامی باوجود جنگ خوب کار کرده‌ایم، ولی از توزیع باید رنج ببریم نه‌تنها ما بلکه مجموعه جامعه رنج می‌برند.» وی تأکید کرد: «مسئله توزیع باید درست شود. وضع توزیع درحال‌حاضر به نفع یک قشر سودجو شده است.» حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی سپس افزود: «باید با یک کار عظیمی که اسمش را بسیج می‌گذارند، باید گرانی را مهار کرد. گرانی همه‌اش تورم نیست. تورم حدی دارد. بله ما در زمان جنگ هستیم. خوب کمی کسری بودجه داریم. تولید به‌خاطر نظام مدیریت در این دوره فترت پایین آمده، جمعیت بالا رفته و عوامل دیگری هم مؤثر است و این، تورم به وجود می‌آورد و به آن اندازه که اجناس به دست مردم می‌رسد نیست. این تورم، ظالمانه است.» وی درمورد ضعف سیستم توزیع گفت: «آدم خیال می‌کند ضعف سیستم توزیع نبودن برنامه حساب‌شده است. چون اینها عامل ایجاد تورم زیاد است. شما می‌دانید که اگر این وضع وجود داشته باشد مردم عادی نمی‌توانند این وضع را تحمل کنند. با نیازهای مردم نمی‌شود بازی کرد. احساس ناامنی دستاوردهای انقلاب را مورد تردید قرار می‌دهد. ما باید مسئله تورم را به‌صورت طبیعی برگردانیم. در غیر این صورت، ضرر کرده‌ایم و به بخش‌های دیگر ظلم کرده‌ایم که نگذاشته‌ایم آنها هم کارشان را ادامه دهند. به قول آقای جعفری شما اینجا را مثل جبهه قبول دارید باید با یک تلاش طولانی و با پشتکار سریعاً این قضیه را حل کنید. ما برای حل این مسئله ارزش بسیار قائلیم و خطوطی تعیین کرده‌ایم.» هاشمی رفسنجانی افزود: «ضمناً دراین‌رابطه مسئله فرهنگی باید گسترش یابد، هرچند کار اقتصادی است ولی باید کار فرهنگی هم انجام داد. مردم، عوارض این را می‌فهمند. مردم باید خودشان همکاری کنند. اگر ما در این مبارزه مردم را نداشته باشیم کار بسیار مشکل خواهد بود.» رئیس مجلس همچنین خاطرنشان کرد: «حال که عده‌ای عادت کرده‌اند به دزدی و چپاول، ما آماده‌ایم با آنها مبارزه کنیم و می‌کنیم. شورای‌عالی قضایی با مشاوره‌های زیادی که کرده، کیفرهایی در نظر گرفته و آماده است کار شما را تسریع کند. بی‌شک نویسندگان و هنرمندان از این وضع رنج می‌برند که در این مبارزه گسترده با شما همکاری خواهند کرد.» وی همچنین گفت: «دلیل ندارد که چای به دست مردم نرسد. این از ضعف مدیریت و سوءاستفاده است. ما باید امیدوار باشیم که طی چند ماه آینده در این بازار مسلط شویم.» رئیس مجلس سپس با اشاره به اهمیت بخش خصوصی تأکید کرد: «ما معتقدیم که باید بخش خصوصی را فعال کرد، به‌شرط آنکه قانع بر حق خودش باشد. بخش خصوصی کاملاً باید در میدان باشد. آزادی در تجارت از اصول اولیه ماست.» وی همچنین خاطرنشان کرد: «اگر روزی به این نتیجه برسیم که نمی‌توانیم مطالب را حل کنیم رأساً اقدام می‌کنیم. مردم باید مطمئن باشند.»[۲۰]
گزارش- 456
رئیس‌جمهور عراق در سخنانی از شرکت گارد ویژه ریاست‌جمهوری این کشور در جبهه‌های جنگ تجلیل کرد. به گزارش رادیو بغداد صدام حسین در دیدار با گروهی از اهالی سلیمانیه به سخنان اخیر مقامات ایران درمورد به‌کارگیری اعضای گارد ویژه ریاست‌جمهوری عراق در منطقه پنجوین اشاره کرد و گفت: «ما گارد را اعزام می‌داریم تا با متجاوزان به مرزهای عراق و در سرحدات استان سلیمانیه بجنگند، زیرا گارد ویژه ما تمام ملت عراق است و همه ارتش عراق گارد نگهبان است و کسی که در دفاع از خاک عراق در سلیمانیه و در بصره و در مرزهای استان میسان نجنگد، قادر به دفاع از رژیم [عراق] در کاخ ریاست‌جمهوری نیست و هر رژیمی که متکی به اقلیتی از مردم مانند فقط گارد نگهبان باشد چنین رژیمی قطعاً زائل است.» صدام همچنین اضافه کرد: «گارد، مأموریت ویژه‌ای را در آن نظام ایفا می‌کند، ولی جزئی از ملت است که مأموریت ویژه‌ای ایفا می‌نماید، ولی درعین‌حال بخشی از ارتش و عموماً از نیروهای مسلح می‌باشد.» وی در ادامه این سخنان عملیات نظامی ایران در منطقه پنجوین را شکست‌خورده خواند و اظهار کرد: «برخی از اسرا که به‌دست نیروهای عراقی اسیر شدند می‌گویند که به آنها گفتند فردا در شهر سلیمانیه خواهند بود.» رئیس‌جمهور عراق سپس گفت: «بهتر است که این جوان‌ها خفه شوند چراکه در سلیمانیه، ملتی است که از آن دفاع می‌کند. همچنین دارای ارتش نیرومندی است که قادر است از آن دفاع کند.»[۲۱]
گزارش- 457
درپی دیدار وزیر بازرگانی انگلیس از بغداد، نشریه فایننشال تایمز (چاپ لندن) از احتمال مشارکت انگلیس در پروژه احداث خط لوله نفتی عراق به عربستان خبر داد. این نشریه در شماره امروز خود نوشت: «چهار کمپانی انگلیس به اسامی "ویلیام پرس"، "تیلوو درا"، "جان لینگ" و "همفری سند گلاسکو" امیدوارند در کارهای ساختمانی پروژه 2 تا 3 میلیارد دلاری احداث خط لوله نفتی عراق که از عربستان به دریای سرخ کشیده می‌شود به میزان یک‌چهارم سهم داشته باشند.» این نشریه به نقل از باب ملسون رئیس هیئت اجرایی کمپانی طرح و مقاطعه خطوط نفتی انگلیس، تأیید کرد که این گروه با دولت عراق مذاکراتی به عمل آورده‌اند. فایننشال تایمز درعین‌حال با اشاره به دورنمای پروژه احداث این خط لوله و مشکلات بهره‌برداری از آن پیش‌بینی کرد که «این پروژه برای رفع مشکلات بحرانی و مالی عراق، شرایط متوسطی خواهد داشت.»*[۲۲]
گزارش- 458
یک مقام سفارت فرانسه در تهران مدعی شد ایران در واکنش به تحویل پنج جنگنده سوپراتاندارد به عراق دست به اقداماتی علیه منافع اقتصادی فرانسه زده است. انتشار این مطلب بازتاب‌هایی در رسانه‌های خبری داشت. به گزارش خبرگزاری فرانسه، سیریل مخروف مشاور اقتصادی سفارت فرانسه در تهران، با طرح ادعای «تلافی‌جویی دولت ایران» در مقابل تحویل هواپیماهای فرانسوی سوپراتاندارد به عراق، گفت: «مقامات ایرانی خواستار تعطیل دفتر بازرگانی فرانسه و مؤسسه تحقیقات باستان‌شناسی این کشور در تهران شده‌اند.» وی افزود: «تدابیر تبعیض‌آمیزی نیز علیه بانک‌ها و کالاهای فرانسوی اتخاذ شده است.» خبرگزاری فرانسه در گزارش دیگری به انتشار جزئیات بیشتری از اظهارات کنسول اقتصادی سفارت فرانسه در تهران پرداخت. به گزارش این خبرگزاری، مخروف گفته است: «سفارت فرانسه در تهران مراقب منافع حدود یک‌صد فرانسوی در اینجاست که حدود نیمی از آنها مدیران مؤسسات فرانسوی هستند که در ایران به سر می‌برند. ازجمله دیگر فعالیت‌هایی که قرار است متوقف شود فعالیت انستیتوی تحقیقات باستان‌شناسی فرانسه در تهران است که سابقه یک‌صدساله دارد و به‌خاطر کارهایی که در خرابه‌های باستانی شوش (واقع در جنوب ایران) کرده است، شهرت دارد.» خبرگزاری فرانسه سپس یادآور شد: «آیت‌الله مهدوی‌کنی از رهبران مذهبی، اخیراً خواستار قطع کامل پیوندهای اقتصادی با فرانسه شد. به‌دنبال درخواست او تدابیر و تصمیماتی برای ممانعت از سرمایه‌گذاری بانک‌های فرانسوی در فروش‌های نفت ایران به عمل آمد.» بنا به این گزارش، «مؤسسات فرانسوی قبلاً 40 تا 50 درصد سهم این بخش از بازار مالی را در دست داشتند. ایران سالانه معادل 20 میلیارد دلار نفت می‌فروشد. به تجار ایرانی واردکننده کالا نیز دستور داده شده است که در بانک‌های فرانسه به‌خصوص برای کالاهایی که در فرانسه خریداری می‌شود اعتبار اسنادی باز نکنند. به خریداران در تهران نیز گفته شده است که از خرید کالاهای فرانسوی در آینده حتی‌المقدور خودداری نمایند. سال گذشته نیز یک چنین اقدام ضدفرانسوی صورت گرفت، اما این‌بار تدابیر مذکور به‌طور قابل‌توجهی سخت‌تر شده است.» خبرگزاری فرانسه درعین‌حال به نقل از مشاور اقتصادی سفارت فرانسه اعلام کرد: «تحریم کامل محصولات فرانسوی غیرمحتمل است.» این گزارش در ادامه اضافه کرد: «صادرات فرانسه به ایران در سال قبل در مقایسه با [سال] 1981، 50 درصد کاهش یافت. اگرچه این ارقام برای [سال] 1983 تاکنون ثابت بوده است، اما آمار شش‌ماهه نخست سال جاری نشان داد که فرانسه در بازار ایران از رقبای غربی عقب‌تر مانده است. انگلیس و ایتالیا فروش‌های خود را 40 درصد افزایش دادند درحالی‌که آلمان‌غربی صادرات خود را تا ژوئن [خرداد - تیر] دو برابر نموده و به رقم 4/1 میلیارد دلار افزایش داد. در همین دوره فرانسه معادل 180 میلیون دلار کالا فروخت که به‌طور عمده مواد شیمیایی، فولاد، کالاهای الکتریکی، قطعات یدکی درارتباط‌با معامله مونتاژ 10 هزار دستگاه اتومبیل با کارخانه رنو و برای هواپیمای غیرنظامی ساخته‌شده توسط صنایع ایرباس و ماشین‌های صنعتی برای صنعت نفت ایران بوده است. فرانسه در عوض آن امسال مقدار زیادی نفت از ایران خریده است؛ فرانسه ظرف نیم‌سال معادل 4 میلیارد دلار نفت از ایران خریده است که نشان‌دهنده 10 درصد از کل خریدهای نفت فرانسه است. رقم خرید آن در سال قبل 4/2 میلیارد دلار بوده است.»[۲۳]
گزارش- 459
درحالی‌که تردد یگان‌های دریایی امریکا، فرانسه و شوروی در منطقه خلیج‌فارس رو به افزایش می‌باشد، وزیر دفاع امریکا امروز هشدار خود را مبنی‌بر اینکه تنگه هرمز نباید به روی حمل‌ونقل نفت بسته شود تکرار کرد. مقامات انگلیس نیز از گسترش جنگ ایران و عراق به منطقه خلیج‌فارس اظهار نگرانی کردند. براساس گزارش امروز منابع داخلی، «در چند روز گذشته تردد و حضور یگان‌های دریایی امریکایی یا فرانسوی و روسی در دریای عمان و خلیج‌فارس افزایش یافته است، به‌طوری‌که حدود 2 فروند ناوشکن، 4 فروند فریگیت و یک فروند ناو لجستیکی امریکایی و یک فروند ناو مین‌جمع‌کن روسی و یک فروند فریگیت فرانسوی در منطقه تنگه هرمز مشاهده گردیده است. علاوه‌براین 4 فروند هواپیمای شناسایی امریکایی نیز در مسیر پاکستان و بحرین فعالیت داشته‌اند.»[۲۴] در همین حال، خبرگزاری کویت از واشنگتن اعلام کرد که کاسپار واینبرگر وزیر دفاع امریکا، در یک نشست مطبوعاتی گفت: «تنگه هرمز اهمیت زیادی برای جهان آزاد و کشورهای ساحلی آن دارد و باید باز نگه داشته شود.» وزیر دفاع امریکا افزود: «سیاست اساسی ما آن است که پایدارماندن حقوق آب‌های باز با کشتیرانی آزاد ضروری است. موضع ما در قبال آن تغییر نکرده است.» وی همچنین در پاسخ به سؤال دیگری دراین‌خصوص تأیید کرد که تأثیر کاهش عرضه نفت بر امریکا کم خواهد بود، بااین‌حال، این امر درصد اندکی از تأثیر فوری را بر امریکا نیز خواهد گذارد. واینبرگر درعین‌حال افزود: «نگرانی بیشتر درمورد تأثیر چنین کاهشی بر متحدین امریکا در اروپا و ژاپن است.» وزیر دفاع امریکا همچنین «تشکیل یک نیروی واکنش سریع توسط شورای همکاری خلیج [فارس] را یک تحول قابل‌تقدیر توصیف کرد.» وی خاطرنشان کرد: «مهم است که کشورهای آن منطقه توانایی خود را جهت دفاع از منافع خود و در قبال آنچه که نهایتاً می‌تواند تلاش‌های شوروی جهت قطع دسترسی به میادین نفتی باشد، افزایش دهند.»[۲۵] از سوی دیگر، ریچارد روت وزیر مشاور در امور خارجی انگلستان، در مصاحبه با مجله مصری المصور گفت که «کشور وی با اشتیاق فراوانی امید به تحقق صلح در منطقه خلیج [فارس] و پایان جنگ ایران و عراق بسته است.» وی افزود: «انگلستان برای جلوگیری از حضور هرگونه نیرو در این منطقه بر عدم گسترش دامنه این جنگ پافشاری می‌کند.» این مقام دولت انگلیس همچنین اصرار کشور خود «جهت ایفای نقشی در خاورمیانه [غرب آسیا] برای برقراری صلح عادلانه و کامل در منطقه را مورد تأکید قرار داد.»[۲۶]
گزارش- 460
یک روز پس از پایان چهارمین اجلاس سران شش کشور عضو شورای همکاری خلیج‌فارس در دوحه، گزارش‌های جدیدی از مشکلات تصمیم‌گیری سران شورا به‌ویژه درباره جنگ ایران و عراق انتشار یافت. رادیو کلن در گزارشی تفسیری گفت: درحالی‌که از آغاز اجلاس «صحبت از یک سیاست مشترک و همچنین بحث و مشاوره [درمورد] همکاری جهت ساخت خط راه‌آهن در میان بود ... جنگ بین ایران و عراق و نبرد [گروه‌های فلسطینی] بر سر طرابلس، رهبران کشورهای مذکور را مجبور به گفت‌وگوهایی خارج از برنامه و اتخاذ تدابیر می‌کرد. درحالی‌که کشورهای حوزه خلیج‌فارس برای یگانگی و استحکام دربرابر انقلاب ملت ایران تلاش می‌کردند، گروه‌های فلسطینی داخل سازمان آزادی‌بخش فلسطین به جان یکدیگر افتاده بودند.» رادیو کلن افزود: «کشورهای عرب حوزه خلیج‌فارس بر این عقیده‌اند که جنگ بین فلسطینی‌ها باید از میان برداشته شود چون این جنگ، موقعیت ایران را مورد تقویت قرار می‌دهد. درحالی‌که علاوه‌بر عراق، عربستان سعودی، عمان، امارات عربی متحده و بحرین و کویت مجدانه کوشش به عمل می‌آورند که دربرابر ایران خطی تشکیل بدهند، سوریه با گسترش و تعمیق نفوذ ایران در لبنان مخالفتی نمی‌ورزد.» رادیوی مذکور یادآور شد اعضای شورای همکاری خلیج‌فارس معتقدند اگر «بعضی از دولت‌های عرب با دولت ایران همکاری نمی‌کردند جنگ بین ایران و عراق می‌توانست پایان یابد.» این رادیو همچنین جمعیت کم و وابستگی به تولید نفت را موجبات آسیب‌پذیری کشورهای مذکور دربرابر تهدید دانست و افزود: باوجود "عزم راسخ" امریکا به اقدام سریع نظامی در خلیج‌فارس «کشورهای حوزه خلیج‌فارس باید حساب کنند که به‌وسیله عملیات نظامی امریکایی‌ها، این منطقه به‌طور درازمدت به‌صورت میدان نبرد قدرت‌های بزرگ درخواهد آمد. ازاین‌رو از آنها خواسته شد که برای رفع تشنج کوشش کنند، نخست در جناح‌های فلسطینی و سپس احتمالاً در منازعه بین عراق و ایران.»[۲۷] رادیو کلن همچنین در گزارش دیگری به نقل از روزنامه کویتی القبس اعلام کرد که کشورهای شورای همکاری خلیج‌فارس تصمیم گرفته‌اند «با شوروی و دیگر کشورهای بلوک شرق مناسبات دیپلماتیکی برقرار سازند.» به نوشته القبس، کویت که تنها کشور در میان شش کشور عضو شورا است که با اتحاد شوروی روابط دیپلماتیک دارد «از کشورهای متحد خواست که آنها نیز به چنین کاری اقدام ورزند تا بدین‌وسیله تعادل مناسبات با دو ابرقدرت برقرار گردد.»[۲۸] خبرگزاری رویتر نیز امروز گزارش داد: «اجلاس رهبران خلیج [فارس] در دوحه اخذ تصمیم درمورد ساختن یک خط لوله مشترک عربی برای میان‌بر زدن از تنگه آسیب‌پذیر هرمز را به تأخیر انداخته است.» رویتر افزود: «مقامات رسمی ضمن بیان این مطلب گفتند که اجلاس سه‌روزه رهبران کشورهای عضو شورای همکاری خلیج [فارس] تصمیم درمورد ساختن پالایشگاهی به ظرفیت 200 هزار بشکه در روز در (سلاله) واقع در جنوب عمان را نیز بایگانی کرد. این منابع افزودند ایجاد این پالایشگاه که دومین پالایشگاه عمان بوده و به خط لوله نفتی مزبور متصل می‌شود بستگی به تولید و بازار نفت خواهد داشت.» رویتر به نقل از مقامات مزبور توضیح داد که «اتصال یک خط لوله نفتی به عمان با عبور از هزاران کیلومتر بیابان‌های لم‌یزرع بسیار پرهزینه و مشکل است.»[۲۹]
گزارش- 461
با گذشت کمتر از 24 ساعت از برقراری آتش‌بس در شمال لبنان، تبادل آتش میان جناح‌های فلسطینی متخاصم از سرگرفته شد. درعین‌حال گزارش‌ها حاکی است یاسر عرفات برای ترک طرابلس تحت فشار بیشتری قرار دارد. رادیو اسرائیل به نقل از رادیو مسیحیان لبنان گزارش داد: «سوریه به یاسر عرفات دستور داده است در عرض 4 ساعت از لبنان خارج شود و یاسر عرفات پاسخ داده است این اولتیماتوم را می‌پذیرد به شرط آنکه چند تن از سران سازمان به‌اصطلاح آزادی [بخش] فلسطین که به او وفادار مانده‌اند همراه وی از تریپولی [طرابلس] خارج شوند و به شورشیان مخالف نیز اجازه داده نشود که به شهر تریپولی وارد گردند.» گزارش رادیو اسرائیل همچنین حاکی است جوانی پادولینی «وزیر دفاع ایتالیا که همراه با همتای فرانسوی خود آقای شارل هرنو در رم با خبرنگاران مصاحبه می‌کرد، اعلام نمود که به دو فروند ناو جنگی ایتالیایی که عبارت‌اند از یک ناوشکن و یک کشتی موشک‌انداز، دستور داده شده است دربرابر بندر تریپولی لنگر انداخته و یاسر عرفات و تعدادی از اطرافیانش را پناه دهند و به هر نقطه‌ای که مایل است ببرند.» باوجوداین، سخنگوی عرفات بلافاصله اعلام کرد وی «در نظر ندارد به‌وسیله کشتی‌های جنگی ایتالیا از تریپولی بگریزد.»[۳۰] از سوی دیگر به گزارش خبرگزاری فرانسه از طرابلس، عرفات در اظهاراتی به مطبوعات گفت: «یک تیپ مکانیزه سوریه شب گذشته به نزدیکی طرابلس رسیده و بلافاصله وارد عمل شده است.» وی افزود: «درحال‌حاضر در این محل دو تیپ سوریه حدود هزار سرباز لیبیایی و نیز سربازان ارتش آزادی‌بخش فلسطین حضور دارند و به‌دلیل این تمرکز نیروها اوضاع بسیار بد است.»[۳۱] در همین حال، خبرگزاری فرانسه از صوفیه گزارش داد: «مصطفی طلاس وزیر دفاع سوریه، امروز یاسرعرفات رهبر فلسطینی‌ها را متهم کرد که حرکت وی درجهت منافع امریکا در خاورمیانه [غرب آسیا] است.» طلاس، که به‌منظور دیدار با رهبران حزب کمونیست بلغارستان به این کشور سفر کرده است، در مصاحبه با نماینده خبرگزاری فرانسه در صوفیه افزود: «سوریه از جناح چپ الفتح در مقابل جناح طرف‌دار امریکا به رهبری یاسر عرفات حمایت می‌کند.» وزیر دفاع سوریه همچنین از انفجار مقرهای فرماندهی نیروهای امریکایی، فرانسوی و اسرائیلی به‌عنوان نمونه‌هایی از "یک مبارزه واقعی" یاد کرد و گفت: «عرفات در ارتباط نزدیک با سیا بوده و از رهبری فلسطینی‌ها به‌سوی مبارزه واقعی علیه اسرائیل در سرزمین‌های اشغالی عاجز است.» این مقام سوری «حمایت شوروی از سوریه را مجدداً مورد تأکید قرار داده و اظهار داشت شوروی به هیچ‌کس اجازه نخواهد داد که حیثیت سوریه را خدشه‌دار کند.»[۳۲] امروز همچنین رادیو کلن در گزارشی درمورد منازعه اخیر جناح‌های فلسطینی گفت: «عرفات و هوادارانش به‌خصوص به این خاطر ازطرف رادیکال‌های سازمان آزادی‌بخش فلسطین و سوریه به آتش گرفته شده‌اند که چون آنها درباره ایجاد یک کشور فلسطینی در اردن باختری حاضر به مذاکره با ملک حسین، ایالات متحده امریکا و حتی ناگزیر با اسرائیل شده بودند.» کلن ضمن اشاره به موافقت کشورهای عرب حوزه خلیج‌فارس (به رهبری عربستان) با مذاکراتی که عرفات از یک سال قبل به‌منظور یافتن راه‌حلی برای مسئله فلسطین دنبال می‌کند، افزود: «طرف‌داران یاسر عرفات در داخل سازمان آزادی‌بخش فلسطین با عربستان سعودی، کشورهای حوزه خلیج‌فارس، یمن شمالی و تا اندازه‌ای با مصر هم‌نظر بودند. درحالی‌که رادیکال‌های سازمان آزادی‌بخش فلسطین در طرف سوریه، لیبی و همچنین ایران [در موضع مخالفت با این مذاکرات] قرار داشتند.»[۳۳]
پاورقی‌ها
منابع و مآخذ روزشمار 1362/08/19
- ↑ سند شماره 290/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راویان قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) در عملیات والفجر٤، داود رنجبر و محسن رخصت‌طلب، 19/8/1362 تا 28/8/1362، صص 19 - ١٧؛ و- سند شماره 131/گ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: عملیات والفجر٤، گزارش راوی قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص)، داود رنجبر، ص12.
- ↑ سند شماره 290/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راویان قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) در عملیات والفجر٤، داود رنجبر و محسن رخصت‌طلب، 19/8/1362 تا 28/8/1362، صص 19 - ١٧؛ و- سند شماره 131/گ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: عملیات والفجر٤، گزارش راوی قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص)، داود رنجبر، ص12.
- ↑ سند شماره 131/گ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 118 و 119.
- ↑ سند شماره 290707 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از شهربانی خوزستان به استانداری خوزستان، 19/8/1362؛ و- سند شماره 366019 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از استانداری خوزستان (فرماندهی آبادان) به استانداری خوزستان (دفتر سیاسی - انتظامی)، 19/8/1362؛ و- سند شماره 291067 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از شهربانی خوزستان به استانداری خوزستان، 18/8/1362؛ و- سند شماره 291068 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از شهربانی خوزستان به استانداری خوزستان، 18/8/1362.
- ↑ سند شماره 341084 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ناحیه ژاندارمری کردستان (رکن٣) به استانداری کردستان، 20/8/1362.
- ↑ سند شماره 355159 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از عملیات کردستان به عملیات قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع)، 19/8/1362؛ و- سند شماره 45020 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی منطقه11 قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) به فرماندهی کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، 25/8/1362؛ و- سند شماره 355155 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی ناحیه قروه به فرماندهی قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) (عملیات)، 19/8/1362.
- ↑ سند شماره 45020 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین؛ و- سند شماره 355139 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی نقده به فرماندهی قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع)، 19/8/1362.
- ↑ سند شماره 355111 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از ناحیه کردستان به قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع)، 22/8/1362؛ و- سند شماره 44956 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از اداره اطلاعات شاجا به دفتر اطلاعات و تحقیقات نخست‌وزیری، 23/8/1362.
- ↑ سند شماره 131/گ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 118 و 119.
- ↑ همان.
- ↑ سند شماره 317998 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از سپاه پاسداران سلماس (عملیات) به ستاد سپاه پاسداران منطقه١١، 30/8/1362.
- ↑ سند شماره 290/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دفترچه ثبت جنگ راویان قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) در عملیات والفجر٤، داود رنجبر و محسن رخصت‌طلب، 19/8/1362 تا 28/8/1362، صص 19 - ١٧؛ و- سند شماره 131/گ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: عملیات والفجر٤، گزارش راوی قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص)، داود رنجبر، ص12.
- ↑ روزنامه جمهوری اسلامی، 21/8/1362، ص٢.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 236، 20/8/1362، ص6، ابوظبی - خبرگزاری یونایتدپرس، 19/8/1362.
- ↑ همان، صص 9 - 7، واشنگتن - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 19/8/1362.
- ↑ واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، 21/8/1362، ص18، رادیو امریکا، 19/8/1362.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 236، 20/8/1362، صص 46 و 47، رادیو بی‌بی‌سی، 19/8/1362.
- ↑ همان، ص4، تهران - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 19/8/1362.
- ↑ سند شماره 131/گ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص 118 و 119.
- ↑ روزنامه کیهان، 21/8/1362، ص2.
- ↑ سند شماره 290/د مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص 27 - 21.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 239، 23/8/1362، صص 10 و 11، لندن - خبرگزاری جمهوری اسلامی، 21/8/1362.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 236، 20/8/1362، صص 23 و 24، تهران - خبرگزاری فرانسه، 19/8/1362.
- ↑ سند شماره 113162 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای اطلاعاتی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، شماره 87، 19/8/1362، ص35.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 237، 21/8/1362، ص4، واشنگتن - خبرگزاری کویت، 20/8/1362.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 236، 20/8/1362، صص 60 و 61، رادیو مسقط، 19/8/1362.
- ↑ همان، صص 51 و 52، رادیو کلن، 19/8/1362.
- ↑ واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، 21/8/1362، ص13، رادیو کلن، 19/8/1362.
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه گزارش‌های ویژه، شماره 236، 20/8/1362، ص41، دوحه - خبرگزاری رویتر، 19/8/1362.
- ↑ همان، ص53، رادیو اسرائیل، 19/8/1362.
- ↑ همان، صص 39 و 40، شارجه - خبرگزاری خلیج و امارات، 19/8/1362.
- ↑ همان، ص39، صوفیه - خبرگزاری فرانسه، 19/8/1362.
- ↑ همان، ص51، رادیو کلن، 19/8/1362.