1363.05.14

روزشمار جنگ سال 1363 1363.05.14
نام‌های دیگر	چهارده مرداد
تاریخ شمسی	1363.05.14
تاریخ میلادی	5 اوت 1984
تاریخ قمری	7 ذیقعده 1404

1359.05.14

1360.05.14

1361.05.14

1362.05.14

1364.05.14

1365.05.14

1366.05.14

گزارش- 1

1. اقدامات گروههای مسلح غیرقانونی با هدف ایجاد رعب و وحشت و ضربهزدن به نیروهای خودی در مناطق بحرانی غرب و شمال‏غرب کشور امروز نیز ادامه داشت. تعدادی از عوامل مسلح حزب دمکرات با متوقفکردن یک مینی‏بوس در مسیر سلماس به روستای قونی، ٨ نفر از اهالی و مسئول پایگاه سپاه روستای مذکور را به گروگان بردند؛ درپی این اقدام، نیروهای کمکی به منطقه اعزام و با مهاجمان درگیر شدند. در این حادثه از نیروهای خودی یک نفر شهید شد و ٢ نفر دیگر زخمی شدند. همچنین به گزارش شهربانی استان کردستان، عناصر ضدانقلاب بعضی راههای روستایی منطقه توریور (از توابع سنندج) را مین‏گذاری کرده‏اند و تاکنون چند نفر از روستائیان براثر برخورد با این مین‏ها زخمی شده‏اند. امشب ده نفر از افراد مسلح غیرقانونی با ورود به روستای قارنا (نقده) اعضای شورای اسلامی و ٤ نفر از توابین این روستا را تهدید کردند که درصورت ادامه همکاری با جمهوری اسلامی، آنها را به قتل خواهند رساند. گزارش قرارگاه عملیاتی ژاندارمری در غرب كشور درخصوص تحرکات گروه‏های مسلح غیرقانونی برای ایجاد نارضایتی بین مردم حاكی است: عوامل سازمان مجاهدین خلق (منافقین) با شناسایی انبارهای دارو قصد تخریب آنها را دارند و تاکنون انبارهای دارویی سنندج، اسلام‏آباد، ایلام و باختران را به آتش کشیده‏اند. از سوی دیگر، نیروهای گردان نبیاکرم(ص) هنگام گشت در روستاهای اطراف اشنویه، یکی از عناصر ضدانقلاب را در روستای خالدآباد دستگیر کردند. یک نفر از عناصر کومه‏له نیز خود را تسلیم سپاه پیرانشهر کرد.

گزارش- 2

2. نمایندگان دومین دوره مجلس شورای اسلامی به نخست‏وزیر رأی اعتماد دادند. در جلسه امروز مجلس که به ریاست حجتالاسلاموالمسلمین هاشمی رفسنجانی تشکیل شد تقاضای رأی اعتماد ازطرف میرحسین موسوی نخست‏وزیر، مورد بررسی قرار گرفت. در این جلسه ابتدا نخستوزیر عملکرد و برنامه‏های دولت را تشریح کرد و پس از سخنرانی نمایندگان موافق و مخالف، رأی‏گیری انجام شد. بدینترتیب موسوی توانست با ١٦٣ رأی مثبت، ٢١ رأی مخالف و ٢٥ رأی ممتنع، بهعنوان نخست‏وزیر از نمایندگان مجلس شورای اسلامی رأی اعتماد بگیرد. گفتنی است در نشست‏های نوبت صبح و بعدازظهر امروز مجلس، آقایان احمد كاشانی، ولی‏الله زمانی، محمد میرزایی و احمد آذریقمی بهعنوان مخالف و مهدی کروبی، هادی غفاری، صادق خلخالی، اسدالله بیات، محمد خزاعی و هاشمی رفسنجانی بهعنوان موافق صحبت کردند. اظهارات برخی مخالفان ازجمله احمد آذریقمی نماینده مردم قم در مجلس شورای اسلامی، در مخالفت با نخستوزیر و نظر وی درمورد نامه اخیر امام خمینی و توصیه ایشان به مجلس برای حمایت از دولت و مسئولیت شرعی نمایندگان باوجود توصیه ولیفقیه، مباحثاتی را در مجلس بهدنبال داشت.* حجتالاسلاموالمسلمین هاشمی رفسنجانی دراینباره نوشته است: «آقای [احمد] آذریقمی [نماینده قم] درمورد تأیید امام از دولت، اظهارات بدی کرد که خالی از اهانت به امام نبود و در مجلس مورد اعتراض قرار گرفت. لابد بعد هم بیمسئله نخواهد بود. من هم از دولت دفاع کردم.» رأی اعتماد مجلس به نخست‏وزیر در چند رادیوی خارجی بازتاب یافت. رادیو امریکا در برنامه شامگاهی خود با اشاره به رأی اعتماد دو سوم نمایندگان مجلس شورای اسلامی به موسوی و همچنین سخنان برخی مخالفان وی، این امر را گویای حمایت امام خمینی از دولت موسوی ارزیابی کرد. رادیو صوت ‏الجماهیر عراق نیز در گزارشی به نقل از رادیو صدای مجاهد، ارگان سازمان مجاهدین خلق (منافقین)، کوشید پیام امام خمینی به مجلس مبنیبر حمایت از دولت را که در جلسه روز ٣١ تیرماه** قرائت شد، نشانه‏ای از کشمکش میان مراکز قدرت در جمهوری اسلامی جلوه دهد.

گزارش- 3

3. محسن رفیقدوست وزیر سپاه در سومین روز سفر خود به سوریه امروز با رئیسجمهور و وزیر دفاع سوریه دیدار و گفتوگو کرد. برخی رسانهها مدعی شدند وزیر دفاع سوریه تجاوز به هر کشور عربی را تجاوز به سوریه خوانده است. محسن رفیقدوست وزیر سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، که در رأس هیئتی عصر روز جمعه وارد سوریه شده است، امروز با حافظ اسد رئیسجمهور این کشور، دیدار و گفتوگو کرد. در این دیدار که احمد دیاب عضو فرماندهی حزب بعث سوریه و سفیر ایران در سوریه نیز حضور داشتند، دو طرف راجع به اوضاع کنونی منطقه و مسائل مورد علاقه دو کشور، بحث و تبادلنظر کردند. وزیر سپاه امروز همچنین با ژنرال مصطفی طلاس وزیر دفاع سوریه، دیدار و گفتوگو کرد. طلاس با اشاره به اینکه سوریه از ابتدا "تهاجم رژیم صدام علیه ایران" را محکوم کرده است، درباره گسترش جنگ گفت: «ما و برادران ایرانی خود با عدم گسترش دامنه جنگ و ورود هر کشور دیگر خلیجفارس به این جنگ و همچنین عدم حمله به نفتکش‏ها در منطقه همعقیده هستیم.» رفیقدوست نیز با تأکید دوباره بر لزوم سرنگونی صدام به‏عنوان آغازگر جنگ و مخالفت ایران با مداخله بیگانگان در جنگ یادآور شد: «جمهوری اسلامی ایران هیچ طمعی به خاک عراق نداشته و ندارد.» همزمان با برگزاری این دیدار، برخی نشریات خارجی از هشدار وزیر دفاع سوریه به ایران خبر دادند. امروز روزنامه حریت (چاپ ترکیه) به نقل از نشریه المجله (چاپ لندن) نوشت: وزیر دفاع سوریه ضمن هشداری مستقیم به ایران، گفته است: «تجاوز به هر کشور عربی منطقه خلیجفارس ازجانب ایران تجاوز به کشورش تلقی می‏شود و سوریه در کنار کشور عربی جای خواهد گرفت.» روزنامه‏های امارات متحده عربی نیز با اشاره به این اظهارات مصطفی طلاس، آوردهاند: وزیر دفاع سوریه حملات به برخی نفتکش‏ها در خلیجفارس را «اشتباهی» خوانده است.

گزارش- 4

4. معاون سیاسی وزارت امور خارجه در ادامه دیدارهای خود در منطقه جنوب آسیا، امروز با قائم‏مقام وزارت امور خارجه و وزیران بازرگانی، اطلاعات و نفت و انرژی بنگلادش دیدار کرد. در دیدار حسین شیخ‏الاسلام با همایون رشید چودری قائممقام وزارت امور خارجه بنگلادش، درمورد تشکیل یک کمیته مشترک در سطح وزیران بهمنظور گسترش روابط سیاسی - اقتصادی توافق حاصل شد. به ‏گزارش خبرگزاری آلمان از داکا، یک سخنگوی دولت بنگلادش ضمن اعلام این خبر گفت: «ایران ضمن ابراز تمایل نسبت به همکاری در زمینه‏های کشاورزی، ماهیگیری و هواپیمایی توافق کرده است میزان واردات الیاف کنفی و چای از بنگلادش را افزایش دهد.» براساس همین گزارش، قرار شده است که عبدالمتین وزیر بازرگانی بنگلادش در ماه سپتامبر (شهریور - مهر) به‏منظور گسترش روابط تجاری دو کشور، به ایران سفر کند.

گزارش- 5

5. یک هیئت بلندپایه عراقی به ریاست معاون صدام حسین در چارچوب سفری منطقه‏ای به کشورهای عربی حاشیه خلیجفارس و به‏منظور رایزنی درمورد تلاش‏های میانجیگرانه برای خاتمه جنگ با ایران، امروز با مقامات کویت و بحرین مذاکراتی انجام دادند. عزت ابراهیم الدوری معاون شورای فرماندهی انقلاب عراق و هیئت همراه که روز گذشته وارد کویت شده‏اند، امروز بهطور جداگانه با شیخ جابر الاحمد الصباح امیر كویت و همچنین ولیعهد این كشور دیدار و گفتوگو کردند. در این دیدارها اوضاع منطقه و تحولات کنونی جنگ ایران و عراق بررسی شد. علاوهبر ملاقاتهای مذكور امروز مسئولان وزارتخانه‏های نفت دو کشور نیز با یکدیگر دیدار کردند. معاون شورای فرماندهی انقلاب عراق در دیدار با ولیعهد کویت از ادامه کمک‏های کویت به عراق قدردانی کرد و ولیعهد کویت نیز مقاومت عراق در «دفاع از خاک و حقوق اعراب» را ستود. به گزارش خبرگزاری کویت، امروز در پایان دیدار هیئت عراقی از کویت یک بیانیه مشترک انتشار یافت که در آن طرف عراقی ضمن قدردانی از موضع ثابت کویت در زمینه‏های مختلف و اعلام آمادگی عراق برای دفاع از امنیت سرزمین خود دربرابر هرگونه تهاجم احتمالی، بار دیگر مدعی شده است بغداد برای پاسخ مثبت به تمامی کوشش‏های میانجیگرانه به‏منظور خاتمهدادن به جنگ با ایران آمادگی دارد؛ در این بیانیه همچنین عراق و کویت ضرورت همبستگی اعراب برای جلوگیری از دخالت كشورهای خارجی در منطقه عربی و خلیجفارس را یادآور شدهاند. عزت ابراهیم و هیئت همراه وی در ادامه سفر منطقه‏ای خود، امروز در منامه با شیخ عیسی بن سلمان آل‏خلیفه حاکم بحرین، دیدار کردند. خبرگزاری آسوشیتدپرس با اعلام اینكه سفر هیئت عراقی در راستای ازسرگیری میانجیگری پشت پرده برای پایاندادن به جنگ عراق و ایران انجام می‏گیرد، افزود: درمورد مفاد مذاکرات حاکم بحرین و هیئت عراقی هیچ خبر رسمی منتشر نشده است، ولی به گزارش رادیو بحرین، در این دیدار تحولات اخیر در منطقه خلیجفارس و روابط دوجانبه مورد بررسی قرار گرفته است.

گزارش- 6

6. به‏ دنبال سفر معاون رئیس جمهور عراق به کویت، وزیر امور خارجه این كشور به‏منظور جلب نظر سوریه برای میانجیگری در جنگ ایران و عراق، وارد دمشق شد. به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، شیخ جابر الاحمد الصباح امیر کویت، درپی گفتوگو با هیئت عراقی، صباح الاحمد الجابر الصباح وزیر امور خارجه کویت را با پیامی برای رئیسجمهور سوریه، به دمشق فرستاد. وزیر امور خارجه کویت که اخیراً به لیبی نیز سفر کرده است، امروز با رئیس‏جمهور و وزیر امور خارجه سوریه دیدار و ضمن مذاكره درمورد تحولات اخیر منطقه خلیجفارس، نامه امیر کویت را تسلیم حافظ اسد کرد. گزارش آسوشیتدپرس حاكی است درحالی‏که وزیر امور خارجه کویت در سفر اخیر خود به لیبی و همچنین دیدار امروز با مقامات سوریه خواستار میانجیگری این دو کشور در جنگ بین ایران و عراق شده، ولی حافظ اسد با بیان این نکته که در این جنگ قصد میانجیگری ندارد، به وی اطمینان داده است که ایران جنگ را گسترش نخواهد داد. این خبرگزاری همچنین به نقل از وزیر امور خارجه كویت اعلام كرد «سفر وی بهمنظور درخواست كمك از سوریه و لیبی برای پایاندادن به جنگ تقریباً چهارساله خلیجفارس و نیز گفتوگو پیرامون روابط دوجانبه صورت گرفته است.» رادیو امریکا نیز در گزارشی از این سفر غیرمنتظره آن را با تلاش کویت برای متقاعدساختن سوریه بهمنظور میانجیگری در جنگ ایران و عراق مرتبط دانست. باوجود این تلاش‏ها كه با هدف جلب نظر مساعد سوریه و لیبی برای میانجیگری در جنگ انجام میگیرد، علی عبدالسلام التریکی وزیر امور خارجه لیبی، در گفتوگو با روزنامه کویتی الوطن، سفر به بغداد را در چارچوب دیدارهای اخیر خود از پایتخت‏های کشورهای منطقه توصیف كرد و راجع به دلایل لغو سفرش به بغداد گفت كه «از آنجا که رژیم عراق به عناصر مخالف نظام لیبی در خاک خود اجازه فعالیت داده است سفر خود به عراق را لغو کرده است.» از سوی دیگر، همزمان با تحرکات برخی کشورهای حامی عراق برای میانجیگری بین ایران و عراق، روزنامه گلف‏نیوز به نقل از نشریه میدل ایست اکونومیک دایجست نوشته است: ایران برای فرصتدادن به عربستان سعودی بهمنظور یافتن یک راه‏حل دیپلماتیک برای منازعه با عراق، از آغاز یک حمله دیگر به عراق خودداری کرده است؛ باوجوداین، مقامات ایرانی درمورد موفقیت سعودی‏ها دراینزمینه تردید دارند و احتمالاً فقط چند هفته دیگر این حمله خود را به تأخیر خواهند انداخت. در این گزارش، تأکید ایران بر سرنگونی صدام حسین و حزب بعث، مانع اصلی حلوفصل منازعه ایران و عراق ذکر شده است. گلف‏نیوز همچنین افزوده است: ایران ضمن اعلام خودداری از مداخله در امور داخلی کشورهای عربی خلیجفارس از آنها خواسته است که کمک‏های مالی خود به عراق را پایان دهند.

گزارش- 7

7. دولت کویت اخبار منتشرشده درباره درخواست عراق برای اجاره دو جزیره کویتی را تکذیب کرد. وزیر بهداری و برنامه‏ریزی و کفیل وزیر مشاور در امور شورای وزیران کویت امروز در گفتوگویی با خبرگزاری کویت، اخبار برخی خبرگزاری‏ها مبنیبر «مناقشه اجاره[دادن] برخی از جزایر کویتی به عراق» را تکذیب کرد و آن را «بی‏اساس و عاری از حقیقت» خواند؛ به گفته این مقام کویتی، «در خلال مذاکرات آقای عزت ابراهیم نایبرئیس شورای فرماندهی انقلاب عراق و [مقامات] کویت اشاره‏ای به این موضوع و یا موضوع علامت‏گذاری مرزی نشده است.» یادآوری می‏شود خبرگزاری رویتر در گزارشی اعلام كرده بود عزت ابراهیم معاون صدام حسین، در دیدارهای خود با مقامات کویت، خواستار استفاده عراق از دو جزیره بوبیان و فیلکه کویت در ازای یک موافقت‏نامه مرزی شده است.

گزارش- 8

8. درحالیكه‏ عراق به‏سهولت از کشورهای مختلف تجهیزات نظامی و کمک‏های مالی دریافت می‏کند، تحویل اقلام غیرنظامی به ایران با اعتراضاتی در کشورهای غربی روبهرو می‏شود. به گزارش رادیو بغداد، جرج رابردتون سخنگوی حزب کارگر انگلیس در امور خارجی، با انتشار بیانیه‏ای به فروش دو فروند کشتی بیمارستانی ازسوی انگلیس به ایران*** اعتراض کرد. در این بیانیه دو کشتی مذکور، نظامی خوانده شده و فروش آنها به ایران، در تعارض با سیاست انگلیس مبنیبر منع صدور تجهیزات مرگبار به کشورهای درحال جنگ ارزیابی شده است. این مسئول حزب کارگر انگلیس با ادعای اینکه ایران در هفته گذشته به یک کشتی انگلیسی در خلیجفارس حمله کرده، فروش این دو فروند کشتی به ایران را اقدامی دانسته است که بر کشتیرانی تجاری انگلیس در خلیجفارس تأثیر خواهد گذاشت. این اعتراض درحالی انجام می‏شود که عراق اخیراً ٢ فروند بالگرد نظامی**** از آلمان تحویل گرفته و قرار است ٤ بالگرد دیگر نیز بهزودی به این کشور تحویل داده شود. باوجود ادعای شرکت فروشنده درباره غیرنظامی بودن این بالگردها، روزنامه زود دویچه زایتونگ (چاپ آلمان) در گزارشی با اذعان به نظامیبودن بالگردهای مذكور آورده است: تعداد زیادی از این بالگردها به موشک‏های ضدتانک مدل هات (ساخت شرکت فرانسوی ارومایل) مجهز هستند و نیز در زیر این بالگردها توپ‏های مدل بی.او١٠٥ با کالیبر٢٠ ساخت شرکت اولر لیکون بوهرل نصب شده است. به نوشته این روزنامه، این بالگردها ساخت شرکت آلمانی ام. بی. بی هستند که شرکت اسپانیایی کاسا آنها را به عراق فروخته است. همچنین به گفته سخنگوی شرکت آلمانی ام. بی. بی، عراق برای نقلوانتقال مقامات و شخصیت‏های دولت عراق ٦ فروند بالگرد بزرگ‏تر دیگر نیز به این شرکت سفارش داده است که پس از ساخته‏شدن در این شرکت، در اتریش تجهیزات لوکس آنها تولید و نصب خواهد شد. گفتنی است براساس این گزارش، این معامله بدون اطلاع وزارت دفاع و وزارت اقتصاد آلمان انجام گرفته و بالگردها بدون نیاز به کسب هرگونه مجوزی به عراق تحویل داده شده‏اند. درعینحال، روزنامه واشنگتن پست نیز امروز در گزارشی، ضمن اینکه کوشید صدام را قدرتمندتر از هر زمان دیگری نشان دهد، به برخی کمک‏ها و حمایت‏های تسلیحاتی و مالی ابرقدرت‏ها و کشورهای عربی از عراق اشاره کرد. بنا به این گزارش، رژیم صدام باوجود بدهی‏های جنگی روزافزون به کشورهای عربی خلیجفارس و دولتهای غربی «توانسته است کمک‏های مالی مجددی کسب کرده و میلیاردها دلار اعتبار جدید نیز به دست آورد ... و با دریافت تسلیحات روسی و فرانسوی موفق به رساندن قدرت نظامی عراق به سطوح جدیدی شده است.» واشنگتن پست ضمن اشاره به حمایت همزمان دو ابرقدرت شرق و غرب از رژیم صدام باوجود اقدامات سرکوبگرانه آن علیه مخالفان داخلی، افزوده است: عراق توانسته است کسری بودجه عظیم خود را ازطریق «وام‏های ٣٠ میلیارد دلاری کشورهای عرب خلیج [فارس] و [دریافت بهای حاصل از] ٣٥٠.٠٠٠ بشکه نفت در روز به‏عنوان قرض از عربستان سعودی و کویت جهت خرید تسلیحات و کالا و ٥ تا ١٠ میلیارد دلار اعتبار وام از دولت‏ها و شرکت‏های غربی شاغل در عراق» جبران كند. یک اعتبار ٢ میلیارد دلاری ازسوی اتحاد شوروی، خط اعتباری ٤٨٥ میلیون دلاری بانک صادرات - واردات امریکا برای احداث خط لوله صادرات نفت عراق از اردن و تعویق بازپرداخت بدهی ٥ تا ١٠ میلیاردی عراق به شرکت‏های غربی، ژاپنی و هندی، بخش دیگری از حمایت‏های جهانی از عراق است که در این گزارش به آنها اشاره شده است.

گزارش- 9

9. در ادامه اخراج کارگران ایرانی از کویت، در روزهای اخیر نیز ٢٧ تن دیگر ازطریق مرزهای آبی وارد بندرهای بوشهر و گناوه شدند و در اردوگاه ویژه معاودین در بوشهر استقرار یافتند. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، دولت کویت از آغاز امسال تاکنون بیش از ١٢٠٠ کارگر ایرانی را از این کشور اخراج کرده است.

ضمیمه گزارش٣٣١: اظهارات آقایان احمد آذریقمی، هاشمی رفسنجانی و میرحسین موسوی در جلسه بررسی رأی اعتماد به نخست وزیر در مجلس شورای اسلامی***** اظهارات آقای احمد آذریقمی بهعنوان مخالف در سطح جامعه و نمایندگان محترم، البته بعضی كموبیش، كه من را وادار به صحبت كرد این مطلب است كه مخالفت با دولت را مخالفت با امام و منتخب امام و (فرد) مورد علاقه امام تلقی میكنند؛ من این را دیدم تا اندازهای، البته خیلی ادعا ندارم، ولی تا اندازهای در تخصص من هست؛ این را خواستم یك قدری باز كنم و خوشبختانه در آخر صحبت آقای زمانی برادر بزرگوارمان - كه من هم سابقاً افتخار میكردم و مكرر هم به خودش گفتهام و هم در نماز جمعه كذایی كه گفتم به وجود امثال آقای هاشمی افتخار میكنم و حالا هم همین جور - دیدم با یك جمله این مطلب را فرمودند كه فرمایش امام ارشادی است. این مسئله ولایت فقیه، اولاً این فقط نظر شخصی خود من است و به هیچ گروهی، ربط ندارد كه چوبی اگر بنا هست خورده بشود به سر خود من خورده بشود، ما امتحانمان را (یعنی بنده شخص خودم آذریقمی) در این كشور پس دادهایم‏، از آن روز اول كه امام، مهندس بازرگان را انتخاب فرمودند كه ما همان موقع هم قبول نداشتیم، ولی سه هزار نفر از فضلا و طلاب قم و جامعه مدرسین حركت كردند و اعلام کردند بازرگان، بازرگان حمایتت میكنیم، برای اینكه منتخب امام هستی؛ بنیصدر هم، همچنین؛ قطبزاده هم همچنین، آنهایی را هم كه مدعی تأیید ازسوی امام بودند را هم میشناسم تا آن موقعی كه انحرافی نبود و میدانستیم كه مورد توجه و علاقه امام هستند و حتی جناب موسوی نخستوزیر محترم را همین اخیراً كه ایشان تقویت كردند و گفتند راجع به دولت تضعیفشان نكنید و چه نكنید؛ گرچه این را حمل بر فریبكاری كردند، ولی خوب ما نوشتیم و لو ٢٠ تا كامیون كه بعضیها گفتند این حرفها چیست. پس ما از این نظر امتحانمان را پس دادهایم و من خودم بحث ولایت فقیه را خیلی مستوفا بحث كردم كه فكر نمیكنم كسی به این مستوفایی كه من بحث كردهام (نوارهایش هم موجود است در دفترخانه نوار دفتر تبلیغات قم) دراینباره بحث کرده باشند. بنابراین از این نظر مسئلهای نیست. من میخواستم عرض كنم كه ما بزرگترین سرمایه و اندوختهای كه برای این انقلاب داریم چه در حال و چه در آیندههای بسیار دور امام است. ما از امام مایه نگذاریم مطالبی را، مسائلی را و به وظیفه شرعی و قانونی خودمان به این بهانه عمل نكنیم. امام در اینجا همینطوری كه من صبح هم شاید اشاره كردم - كه بعضیها معلوم شد خیلی زیرك و تیزهوش هستند مثل اینكه فهمیدند كه من چه میخواهم بگویم - امام بهعنوان یك مرشد و ناصح امین باید به وظیفهاش عمل بكند و به وظیفهاش هم عمل كرده است و میكند؛ در مقاطع حساس نظر خودش را ابراز میكند كه به نظر من چنین است و چنان است، اما یك وقتی با مردمی كه بهاصطلاح، آنها مأمور به شور و بررسی و این مسائل نیستند با آنها صحبت میكند و یك وقت با نمایندگان مجلس صحبت میكند كه میگوید نمایندگان مجلس، من این نظرم است؛ یعنی نصیحت من است و الا خود دانید، یعنی چه و الا خود دانید؟ یعنی خودتان میدانید اگر واقعاً در موضوع مسئله برخلاف است، یعنی شما در جامعه هستید، در روستا هستید، در شهرها هستید، برخورد میكنید با مشكلات و نقصها و ضعف مدیریتها و امثال اینها... خودتان به وظیفهتان عمل بكنید. میخواهم عرض بكنم كه اگر ما در اینجا تحقیق نكنیم و بهصرف این مطلب كه ولیفقیه فرموده، ما باید رأی بدهیم، غیر از همان اشكالی كه صبح بیان كردم و دیگر تكرار نمیكنم، ما فردا، خدا، پیغمبر، ملت و خود امام ممكن است از ما مؤاخذه كند که من گفتم، من نصیحت كردم، اما تو كه فهمیده بودی كه این دولت ضعف مدیریت دارد به چه مناسبت رأی دادی؟ من گفتم رأی بده. ... من گفتم رأی بده یعنی اظهار كن كه من اعتقاد دارم به مدیریت این دولت، این یك مطلبی است كه بلی، البته همینطوری كه آقای خلخالی اشاره كردند ممكن است برای بعضیها فرمایش امام یقین بیاورد و اعتقاد به یك مطلب پیدا كنند، او به وظیفه خودش عمل كرده، اما اگر كسی در جامعه به اشكالات و ضعفهایی برخورد كند و درعینحال بدون تحقیق، علیالعمی بخواهد رأی بدهد این مسئولیت دارد و خود امام فردا مؤاخذه میكند و اگر خداینكرده فردا فاجعهای، مسئولیتی پیش آمد خود امام مؤاخذه میكند من یكی، دو مورد از امام دارم كه برایتان عرض میكنم؛ یكی، سفری كه با آقای مهدوی خدمت ایشان رفتیم و من نگرانیهایم را اظهار كردم و درمورد بعد اقتصادی و برنامه اقتصاد دولت گفتم آقا، من و دوستان من احساس نگرانی میكنند برای انقلاب و حتی برای آینده اسلام و درعینحال به دو دلیل اگر شما بفرمایید كه حرف نزن و سكوت كن، من سكوت میكنم بدون هیچ درنگی. اینكه اگر من در انقلاب یكمیلیونم شما سهم داشته باشم ازنظر زندان، ازنظر ناراحتی، نگرانی و شما میلیونها برابر من نقش دارید و دلسوز برای این انقلاب هستید و برای اسلام دلسوز هستید، چطور من به خودم این حق را بدهم بااینكه شما میفرمایید بگویید و به من اطمینان بدهید كه آذری راحت باش خطری تهدید نمیكند، میگویم چشم. اگر شما بهعنوان ولیفقیه باز امر به سكوت بكنید، معنایش این است. این لفظ محترمانهاش بود؛ یعنی میگفتم اگر مسئولیت را شما به عهده بگیرید، ما هیچ چیزی نمیگوییم. ایشان عصبانی شد، ناراحت شد جملهای كه فرمود شاید آن جمله بعض جهاتش خلاف سیاست باشد طرحكردن در اینجا، ولی ایشان ناراحت شد و به من فرمود من كه در این سنوسال هستم، من دخالت داشته باشم و شماها كه جوان هستید در این كار دخالت نكنید؟ نه حتماً باید دخالت بكنید با تأكید و عصبانیت.

قصه دیگر اینكه من آن موقعی كه دادستان انقلاب بودم و نظرتان باشد یك شب ٢١ نفر در تهران اعدام شد، بنیصدر ظاهراً رفته بود گزارش نادرستی به ایشان داده بود كه همه اینها را در عرض دو ساعت محاكمه كردهاند. ایشان خیلی عصبانی شد كه ما از تهران رفتیم با آقای محمدیگیلانی و آقای هادی غفاری هم تشریف داشتند، ایشان بهقدری ناراحت و عصبانی، كه من عرض كردم آقا اجازه میخواهم چند جمله بگویم. فرمودند كه من وقت ندارم و بعد با كمال عصبانیت فرمودند من شنیدهام كه یك فردی برای اینكه با من مخالف كرده یا به من بد گفته اعدام شده؟ گفتیم آقا، خلاف عرض كردند اینطور نیست، گرچه آن این فرد بوده ولی نه روی آن حساب، برنامه دیگری در كار بوده، او میخواهد فردا پیش خدا احتجاج بكند. حالا اگر بنا شد كه بنده آمدم اشتباه كردم و به استناد فرمایش امام فردا برای امام است كه مؤاخذه كند و اگر خدا بپرسد، بگوید كه بلی، من اظهار تبری میكنم و كردم. بنابراین به این نكته كاملاً توجه نمایندگان محترم را جلب میكنم كه ما از امام مایه نگذاریم و امام برای ما اندوختهای است و باید اسوه باشد برای آینده این انقلاب و تمام حركات كوچك و بزرگ امام برای اداره جمعیت روی كره زمین باید اسوه باشد و مطرح باشد و بنابراین كاری نكنیم كه بعد نتوانیم در مقابل امام و در مقابل خدا و پیغمبر جوابگو باشیم. ... و اما درخصوص مطالبی كه عرض كردم من درست فهرست نكردم و نقطهنظرم این بود كه این مطلب را عرض بكنم حالا اسمش را میگذارید از امام مایهگذاشتن یا هرچه هست. من این را خدمت به امام و خدمت به این انقلاب و علاقهای كه شاید بر خیلی مخفی نباشد كه من در حد عشق به امام علاقه دارم. چون وقتم كم است، مطالبم را بهطور فهرستوار میگویم و اگر بعداً دیدم كه مقتضی شد، بعضیها را بهطور مبسوط عرض میكنم. یكی اینكه، جناب آقای موسوی برطبق قانون كه وزیر مشاور شورای نگهبان نفی كرد، ایشان توجه به این مطلب نكردند و این را باقی گذاشتند. مطلب دیگر - كه شاید اینها فن من نیست - صادرات و واردات كه میدانید ٢٢ میلیارد یا ٢٤ میلیارد دلار وارداتمان است و ٥٠٠ میلیون دلار صادرات است، اینطوری که نقل كردند، عرض كردم من وارد نیستم و فن من هم نیست و تازه در مجلس آمدهام. مطلب دیگر اینكه كشاورزی در دولت ایشان به سقوط كشیده شده است. خود ایشان میگوید، امام هم فرمودهاند، ولی درزمینه كشاورزی كاری نشده، بلكه حركات و برنامههایی كه در این دولت انجام گرفته آبی برای كشاورزیها تهیه نشده، سدی تاكنون در این دولت تهیه نشده، اگر بوده البته همینطور كه خودشان هم اشاره كردند، تكمیل كارهای گذشته است. صادرات را كه اشاره كردند منجمله، فرش از بین رفته است.

فرمان ٨ مادهای امام كه ایشان و آقای موسوی اردبیلی به اجرای فرمان ٨ مادهای امام مأمور شدند، البته توجه دارید كه یكی از آنها را من عرض میكنم درمورد استاندار آذربایجان ایشان محكم ایستادند كه من اجازه نمیدهم یك مأمور من به دادگاه كشیده بشود.

بینشهای خاصی كه درمورد اقتصاد دارند كه اینها اقتصاد را به سقوط میكشاند و كشانده همانطور كه آیتالله منتظری مكرر اشاره فرمودند، تعمیم فقر باعث شده كه اقتصاد ما به سقوط كشیده شود. من درمورد كارخانههای ملیشده كه حالا نظرم نیست، ظاهراً در سال ١٣٥٩ بود كه ١٦ میلیارد تومان خودشان گفتند كه ما ضرر دادیم. گفتیم آقا این ١٦ میلیارد تومان چرا ضرر میدهید شما بهراحتی میتوانید کارخانه را به كارگران و غیرمشتركاً واگذار کنید پولتان را بگیرید و بعد این خرج را نكنید و آنها هم عشق و علاقه پیدا بكنند به اینكه مالك كارخانه شدهاند و كار بكند. گفتند نه ما این كار را نمیكنیم كه دو دفعه اشخاصی پولدار بشوند.

عدم مدیریت كافی درباره تعیین وزراء وزارتخانههای خالی. خوب یكی از مسائلی كه مطلوب است و انتظار میرود از یك مدیر، این است كه بتواند همكارهای خوبی انتخاب بكند. ایشان خوب در وزارتخانههای خالی حتی یك وزیر را یك دفعه میآورند، رد میشود باز دو دفعه میآورند؛ یعنی این مملكت قحطالرجال است؟ مملكت وزیر مسكن ندارد؟ یا وزیر دیگر كشاورزی و امثال اینها كه به درد این كار بخورد. روی بهاصطلاح جهاتی افراد معینی را باید انتخاب بكنند و به مجلس معرفی كنند، خوب مجلس هم رأی نمیدهد. باز دو دفعه بیاورند، مجلس رأی نمیدهد، باز سه دفعه بیاورند، مجلس رأی بدهد.

مطلبی كه یادم هست باز از ایشان درخصوص قانون كار ما عرض میكردیم كه این قانون بهاصطلاح باتوجهبه فقه نوشته و تهیه شده و نظرم هست كه ایشان در روزنامه جمهوری اسلامی فرموده بودند به اینكه این لایحه درست است كه مطابق فقه هست یا مطابق اسلام است؛ حالا البته عبارت من درست یادم نیست، ولی درحال ما آن فقهی یا آن اسلامی یا هرچه كه منافع مستضعفین را جبران نكند، ما قبول نداریم. این عبارت خیلی صریح و روشن این الآن در روزنامه جمهوری اسلامی موجود است. البته این جمله با اینكه امام در پیامی كه به مجلس دادند در اینجا فرمودند من تصور نمیكنم كسی معتقد باشد كه به مستضعفین باید كمك كرد از راه غصب، از راه گرفتن مال دیگران. من این مقدمه را اینجا عرض میكنم كه اشارهای به حرفهای موافقان و حتی به بعضی حرفهای مخالفان باشد و آن این است، ما آنچه را گوش دادیم چه در فرمایشات خود جناب آقای موسوی و چه در صحبتهایی كه موافقان كردند یا محاسنی را به ایشان مربوط میكردند كه هیچ ارتباطی به ایشان نداشت. فرض بفرمایید كوبیدن منافقین. خوب این در سایه رهبری امام بود؛ نه نخستوزیر داشتیم، نه رئیسجمهور داشتیم ٧٢ تن از بزرگان ما اینها همه شهید شدند، ولی وقتی كه ملت چشمش را باز كرد به جماران و آن مطالب را از جماران شنید خوب این آمد و مقاومت كرد و توانست هم مجلس و هم قوه مجریه، همه اینها سركار خودشان بمانند و كشور را اداره كنند. خوب این چه ربطی به آقای موسوی نخستوزیر و دولت دارد؟ یك مطالبی است كه ارتباط با ایشان ندارد اینها را جزو مجلس ایشان گرفتهاند یك مطالبی كه جزو معایب هست، متأسفانه اینها را جزو مجلس گرفتند؛ میگویند دكتر چنین و چنان توزیعش صحیح نیست و این باقیمانده از زمان رژیم طاغوتی است یا مسائل دیگری كه اینجا عنوان كردند. خوب اینها را قبول داریم و خیلی هم از این مسئله رنج میبریم، اما دولت مدیر باید چه بكند؟ باید این مسائل را رفع بكند. نه اینكه اینها زیاد بشود. افرادی كه در این مملكت دكتر بودند و رفتند و حتی همین اخیراً من از آقای دكتر منافی شنیدم، گفتند كه فلان دكتر آمده میگوید به من ماهی ٥٠٠ هزار تومان بدهید ما به او ندادیم. چرا به او ندادید؟ من ممكن است روزی ٥ تا ١٠ تا عمل بكنم، خوب این را قبول نكردیم و نتیجتاً این شد كه این آقا برود ولی ما مرتب به افرادی كه درحال مردن هستند، بگوییم ارز نداریم یا اینكه خوب ارز به اینها بدهیم، اینها بردارند و ببرند بیرون مملكت بروند. خوب این سبك برنامه پنجساله این جزو معایب دولت آقای موسوی است یا جزو محاسن است. برنامه پنجساله كه در كمیسیون ویژه اینجا قلم به قلم مورد اشكال قرار گرفته و مورد نقد قرار گرفته و متأسفانه مكرر باز در جملات ایشان شنیدم كه امید است كه مجلس آینده كه لابد جسارت است معذرت میخواهم كه اینها هنوز وارد باغ نشدهاند، این را دو دفعه در كار بیاورند، بعد این را مطرح بكنند و یك مقداری باز از وقت مجلس را بگذرانند. نامهای برای من آمده كه حتماً برای همه نمایندگان آمده، البته من وارد نبودم، نامه آمده بود همین دیروز دیدم كه جناب آقای كیاوش از وزیرین مشاورین سؤال كردهاند این وزیرین مشاورین ١٦٦ میلیون دلار رفتند در رومانی آنجا حاتمبخشی كردند، اینجا هم نتوانستند جواب بدهند و كمیسیون پاسخ به سؤالات و جوابهای آنها را غیرموجه دانست؛ آیا یك نخستوزیر میتواند بگوید من یك مدیر هستم و بر اینها اشراف دارم؟ چرا رفتند این كار را كردند؟ چرا مؤاخذه نشدند؟ چرا باز هم یك سال بعد از این جریان یا بیشتر باز سركار باید باقی باشند؟ ایشان راجع به مسئله سهمیهبندی فرمودند ٥ تا ما سهمیهبندی داریم. راست است اینجور این سهمیهبندی شما نمایندگان محترم سهمیهبندی ٥ تا شده؟ سهمیهبندی تخممرغ و مرغ و قند و شكر و روغن نباتی، چای و برنج و این مسائل. ... صابون و پفك و استكان و نعلبكی و امثال اینها. آیتالله منتظری فرمودند یك شب پسر من رفت استكان و نعلبكی بگیرد، دیدم استكان و نعلبكی با یك مقدار پفك آورد. گفتم كه پفك برای چه گرفتی؟ گفت، یارو گفت كه اگر این پفك را نبری، استكان و نعلبكی به تو نمیدهیم. عرض كردم كه من اهل آمار نیستم، سوادش را هم ندارم و لیكن این مطلبی كه برای ما ملموس است در جامعه، خدا شاهد است كه من اكثراً ناراحت هستم با اینكه ضعف بدنی هم دارم، مرض قند دارم، ولی خوابم نمیبرد كه خدایا به سر این اسلام چه خواهد آمد؟ در انتخابات گفتند روحانیت شكست خورد، بعضیها هم تصدیق كردند، روحانیت شكست خورد، گفتم چرا شكست خورد؟ شكست خورد برای اینكه اشكالاتی هست و قبول دارم. اما آن علت اساسی شكست روحانیت این بود كه گفتند انتظار دارند این كشور و این حكومت‏ را حكومت ولایت فقیه میدانند، حكومت روحانیت میدانند، حكومت امام میدانند. اگر در این حكومت اشکالی پیدا بشود، این اشكال را به گردن چه كسی میگذارند؟ میآیند فحشش را به ما میدهند. وقتی آمدند فحشش را به ما دادند، ما چه بكنیم؟ ما میگوییم آقا به ما ربطی ندارد، هرچه ریشمان را میكنیم، هرچه داد میزنیم، میگویند مرتجع است، طرفدار سرمایهدار است، مالك است. نمیدانم ٣٠ میلیون، ١٥٠ میلیون نمیدانم ٤٥٠ میلیون از فلان سرمایهدار ... از این قبیل تهمتها. اینها جواب خدا میشود؟ نه والله. بنابراین، همینطور كه اشاره شد و اتفاقاً جناب آقای خلخالی باز از همان مطالب كه فرمودند آقای موسوی مرد متدینی است، بنده هم قبول دارم، ارادت هم دارم. حتی من اضافه نقل بكنم علاوهبر اینكه امام فرمودند من یك موقع از خود آیتالله منتظری شنیدم فرمودند به نظر من، موسوی مرد خوبی است، مرد متدینی است. ولی اتفاقاً اشكال قضیه همینجا است اگر ایشان مرد متدینی باشد و هست كمااینكه شهادت دادند مثل امام، مثل آیتالله منتظری و خود ما هم ارادت داریم، آیا اینهمه اشكالاتی كه الآن وارد هست، ازنظر اقتصاد، از جهات سیاست خارجی و اشكالات دیگری كه هست و عرض كردم آمار در دست دیگران هست و خودتان بهتر از من میدانید اشكال این است ما مرد متدین فقط نمیخواهیم. حضرت یوسف گفت باید علیم باشد، مدیر باشد، متخصص باشد، هماهنگكننده باشد، یعنی بتواند مدیریتش را بر وزرا اعمال بكند و الا خوب اگر اینجور باشد، امام اگر كه - خدا را قسم میدهیم به حق فاطمه زهرا(س) كه وجود بابركتش را هزارها سال بر سر این ملت مستدام بدارد - [رئیس مجلس: از وقتتان دو دقیقه مانده است] اگر ایشان بیاید و بفرماید كه من آقای موسوی را انتخاب كردهام به نخستوزیری، بسیار خوب، ما هم میگوییم باید قبول بكنیم حكم ولیفقیه است، اما بگوید شما رأی بدهید و شما بگویید كه ما هم قبول داریم كه ایشان هیچ اشكالی ندارد و ضعف مدیریت ندارد؛ كسی كه متدین هست و به این معنا قبول داریم، اگر این، ضعف مدیریت نشان بدهد، بنابراین فاجعه اینجا است. اگر بنده هم بیایم بگویم من آذریقمی هستم و متدین هستم، من هم ادعا میكنم متدین هستم، ممكن است كه امام هم من را متدین بداند. من به درد بخشداری هم نمیخورم، بیاید مرا نخستوزیر قرار بدهد. بسیار خوب قرار داد، بدهد، من پیرمرد، ضعیف، هیچ نیروی كاركردن ندارم، البته شما هم میپذیرید و خود من هم میپذیرم اگر فهمیدم وظیفهام هست. بنابراین صرف تدین، كفایت‏ نمیكند، بلكه نقطهضعف حسابی است. شما ملاحظه بفرمایید ما اجناس را این مسئله دو نرخی، كه باز این جمله را آیتالله منتظری نقل كردند، من به ایشان گفتم كه آقا شما مگر نمیگفتید كه در انبار كرمان ٢٠٠ هزار تن آهن است، پس چرا این ٢٠٠ هزار تن آهن (وارد بازار نمیشود؟) آقای ملكوتی امامجمعه تبریز، نقل میكرد و میگفت ما نیمساعت ظاهراً در انبار گمرك جلفا با ماشین میرفتیم و همهاش آهن بود و در داخل شهر تبریز سر آهن با همدیگر كشت و كشتار میكردند، آقای منتظری میگفت من به ایشان گفتم آقا چرا شما اینها را توزیع نمیكنید؟ گفت وسیله حملونقل نداریم. گفتم آهنی كه در اصفهان هست این آهن اصفهان را چرا میبرید تهران، باز دو مرتبه به اصفهان برمیگردانید؟ همین جا به مردم بدهید كه دیگر وسیله حملونقل نخواهد، معطل نشوند و خرج نداشته باشد. الآن میبینید در بازار، آهن بهحد وفور پیدا میشود. لولهای كه ٧٠ تومان یا ١٠٠ تومان است، ٧٠٠ تومان ٨٠٠ تومان در بازار به حد وفور پیدا میشود؛ خوب این دونرخی براثر چه چیز هست؟ براثر چه سیاست نادرستی است كه در كشور پیدا شده كه همین مردم را رنج میدهد. من این جمله را عرض بكنم همان آیه را كه اول خواندم با اجازه جناب آقای هاشمی. من نمیگویم به جناب آقای موسوی رأی ندهید، من عرض میكنم تفكر كنید، فكر كنید، بررسی بكنید اگر این مطالب یا مطالب دیگری كه در دست خودتان است، اگر اینها را قبول دارید، به ایشان رأی ندهید. هیچ مسئلهای نیست. هیچ اشكالی هم به امام وارد نمیشود، یعنی هیچ ضربهای به امام نمیخورد، به مسئله گذشته در مسئله صداوسیما خوب رأی دادند و اشكالی ندارد، امام ارشاد میكند، موعظه میكند، نصیحت میكند. اگرنه حرفهای مرا باور نكردید، آزادانه اعتقاد به خدا پیدا كردید، به مدیریت ایشان رأی بدهید و فردای قیامت هم برای شما مؤاخذه نخواهد بود. ... امام همانطور كه فرمودند درست است، دولت موفق بوده است، اما بالنسبه به ضعفها كه حساب بكنید ضعفها خیلی زیادتر است كه قابلجبران نیست.

اظهارات آقای هاشمی رفسنجانی رئیس مجلس بهعنوان موافق من تشكر میكنم از جناب آقای كیاوش. من از ایشان تقاضا كردم كه بهجای ایشان صحبت كنم، البته اسم نوشتم ولی نوبتم نشده بود و علتش هم این بود كه من احساس كردم این اظهاراتی كه بعضی از آقایان مخالفان فرمودند كل انقلاب را زیر سؤال برد. البته آنها با نهایت حسننیت در موضوع صحبت كردند، اما من ازطرف كل انقلاب حرف میزنم و جناب آقای نخستوزیر آن بیاناتی كه اوایل جلسه فرمودند جواب آن صحبتها در آن بود و خیلی چیزها را روشن كرد و بعداً خودشان خواهند فرمود.

درمورد اظهارات جناب آقای آذریقمی البته ایشان در مسائل حزبی و سیاسی و اقتصادی و اینها خودشان مطلبی نداشتند و نقل فرمودند از این و آن كه زیاد ما به این مسائل نمیپردازیم، باز در بیانات آقای نخستوزیر جوابش هست درمورد ارشادات امام. البته در مجلس كسی استدلال آن جوری نكرده بود كه این‏همه بحث لازم داشته باشد؛ در ذهن نمایندهها مسئله بود و همیشه هم این بوده و امام هیچوقت نخواستند رأیی را بر مجلس تحمیل بكنند، ولی وقتی كه مهم تشخیص بدهند یك ارشادی میفرمایند، حالا هم همین است؛ یعنی واقعاً آقایانی كه به ارشادهای امام اهتمام قائل باشند در حد اهتمامی كه قائل باشند نظرشان را در رأیشان ابراز میكنند. این دیگر این بحثها را من فكر میكنم لزومی ندارد و امام هم مجلس را مجلس آزاد میخواهند این را من تأكید میكنم. ... درمورد خبر واحد و هم انشاء بقیه استنباطات ایشان در اصول مثل این خبر واحد نباشد. چون این از آن خبر واحدهایی است كه محفوف به قرائن است، قطعی است و یك ذره هم احتمال خلاف درموردش نیست.

اما مسائلی كه درمورد كمبودها گفته شد، طبیعی است كه بنده هم كه یكی از موارد مراجعه مردم در شكایات هستم، میدانم كمبود در مملكت خیلی زیاد است. در مسكن، در توزیع، در تورم، در بعضی از تولیدات این چیزهایی كه اشاره شد. من یقین دارم آقای مهندس موسوی در اصلش حرفی ندارند، اما اینكه آدم اینجوری صحبت بكند این نهایت بیانصافی است و ندیدهگرفتن اعجاز یك انقلاب است. من این حرف را با اغراق نمیگویم و خدا نیامرزد من را اگر بخواهم با اغراق حرف بزنم، آن ایمانم را میگویم با مجموع اطلاعاتی كه دارم فكر میكنم جمهوری اسلامی با تأیید الهی، با ارشادات امام و با چیزهای دیگری كه در فداكاریهای مردم خوابیده و زحمتهایی كه مسئولان كشیدهاند، در موفقیتها اعجاز كرده و كارهایی كه در این انقلاب شده و موفقیتهایی كه به دست آمده است، در هیچ انقلابی با مقایسه با مشكلاتی كه در انقلاب ما بوده سابقه ندارد. البته كسانی كه خیلی امیدوار به رحمت خدا هستند ممكن است قانع نباشند و بگویند ما بیش از این هم میتوانستیم پیش برویم، من منكر این هم نیستم چه بسا اگر جای ما كسان دیگری در این مملكت بودند، بهتر از ما عمل میكردند، ولی ما تاكنون آن مردها را پیدا نكردهایم. ما خیلی میگردیم برای یك وزیر، برای نخستوزیر، برای اینكه نماینده مجلس و برای سایر مسئولان و بیننا و بین الله همیشه سراغ بهترینها میرویم؛ اینكه به دست ما آمده اینها است، بعضی از آقایان كه صاحب ادعا هستند یك وقتی یك مدرسه به دستشان داده بودند چند روز بعد از مشكلاتی كه آنجا بود استعفا کردند. اینجور نیست كه خیال بكنید اینهایی كه آنجا هستند حالا بهترینها در صف ایستادهاند البته ممكن است باشند، كسی واقعیتها را نمیخواهد منكر بشود كه ممكن است باشند، اما ما نمیشناسیم. ممكن است یك مدیر خوب باشند، اما عیبش این باشد كه طاغوتی باشد و نشود او را معرفی كرد. یك عیبی دارد كه در این مجلس رأی نمیآورد یا لیبرال باشد، ممكن است كشور را به آن جایی بكشاند كه اشاره فرمودند یكی از دوستان در مخالفت كه چرا حقوق ٥٠٠ هزار تومانی به یك دكتر نمیدهید كه به اینجا بیاید. كه اگر ما بخواهیم این كار را بكنیم اصلاً فاتحه انقلاب را خواندهایم. بگذارید مردم بعضیهایشان مریض باشند، اما ٥٠٠ هزار تومان به یك دكتر حقوق ندهیم حالا درآمدهای نامشروعشان را خودشان میدانند. به نظر من بیشتر اختلافاتی كه تاكنون من دیدهام همان اختلافات بینشی است كه اینجوری بروز میكند، البته آنها هم حقشان است و نباید به آنها گفت چرا مخالفت میكنید. بینش برای انسان محترم است، باارزش است و انسان روی بینش خودش میتواند تكیه بكند، منتها منصفانه اگر تكیه بشود، بهتر است هم این طرف هم آن طرف. بههرحال یك قدری من اشاره میكنم روی مواردی كه آقایان فرمودند؛ اشاره كردند به واردات گندم. خوب اگر اینجوری القا بكنیم مردم عادی كه مسائلی را نمیدانند، میگویند ای رحمت بر رژیم شاه كه اینقدر كمتر گندم وارد میكرد. این آقا اگر انصاف داشت، قبول میكرد كه وقتی در یك كشوری ٥ استان آن ازجمله خوزستان، ایلام، باختران، كردستان و آذربایجانغربی كه از حاصلخیزترین استانهای كشور ما هستند، این چند سال اكثر اراضیشان دچار آن وضع بود كه میدانند و هنوز هم خیلیهایش هست و در همین ٥ سال، ما حداقل ٧ میلیون جمعیت اضافه كردهایم، اگر نرخ توالد همان نرخ ٥/٣ درصد باشد و بهاضافه ٣ میلیون تحمیلی كه از جنایت شورویها در افغانستان و مهاجران خودمان كه آنها طبعاً نمیتوانند فعال باشند و بهاضافه اسراء عراقی و بهاضافه آوارگان عراقی یعنی ٩٨ میلیون جمعیت اضافه گردید. این ٩٨ میلیون نفر نان میخورند، ٥ استانتان هم وضعش آنجوری است. انصاف بدهید ببینید كه كسی نان كمتری خورده است؟ امروز كسی در مملكت هست كه بگوید من كمتر از زمان قبل نان میخورم؟ این یك مقایسه روشنی است كه ما مصرفمان بالا رفته و با این مقداری كه وارد میكردیم، نمیتوانیم تأمین كنیم. ...

مسئله دیگری كه آقایان صحبت میكنند، مسئله واردات است و واردات را هم همینجا بگویید اولاً واردات را ببینید چه وارد میشود؟ این وارداتی كه میفرمایید ٢٠ میلیون تن چه مقداری مربوط به جنگ است و چه مقداری مربوط به كالاهای واسطه است و چه مقدارش مربوط به كالای سرمایهای است؟ شما یقین دارید كه كالاهای لوكس، كالاهای بیربطی كه در رژیم شاه وارد این مملكت شد و ارز و نفت این مملكت را میبلعید الآن نیست. چرا روی این تكیه نمیكنید؟ شما بگویید فلان كالای غیرضروری وارد مملكت شده است، اگر یك یا چند قلم توانستید پیدا كنید، اینهم همان قاچاقچیها ... و همان سرمایهدارهای گردنکلفتی است كه ممكن است آن بینش را یك وقتی تأیید بكند، آنها به صور مختلف وارد میكنند و الا نه دولت مسئول كالای غیرضروری است و نه چنین چیزی در انقلاب اسلامی ما پذیرفته است و این بینش ما است و ما روی این ایستادهایم.

امنیت اقتصادی را اشاره كردند امروز برای سرمایهگذاری مشروع هزار مرتبه از زمان شاه و هر رژیم دیگری صاحبانشان مطمئنتر هستند كه میتوانند بگذارند دلیلش هم این است كه عرض میكنم ١٧ هزار موافقت اصولی وزارت صنایع سبك و سنگین كردهاند. این معنایش این است كه مردم اعتماد دارند و آمدند و خواستند سرمایهگذاری كنند، ما محدودیت داریم. برای تأسیس یك كارخانه ارز لازم است كه ماشینآلات وارد كنند كه ما محدودیت داریم، آب و برق لازم است، ما محدودیت داریم، نیروی انسانی لازم است ما محدودیت داریم، شما این را به پای دولت چرا میگذارید كه میگویید امنیت اقتصادی ندارد. این حرف انصافاً ظالمانهترین حرف است و مضرترین حرف برای كشور القا از تریبون مجلس كه شما امنیت اقتصادی بدهید. امروز كار به افراط كشیده یعنی كار به جایی رسیده كه سرمایههایی كه خون مردم را مكیدهاند، حالا دارند یكییكی اینجا برمیگردند و مطالبه دزدیهایشان را دارند از ما میكنند. این آقایان میفرمایند امنیت اقتصادی نیست. برای چه كسی؟ شما معتقدید كه هژبر یزدانی را هم بیاوریم و به او امنیت بدهیم. اگر از پنجههای او برای این مملكت زر بریزد، مردم مملكت و این رزمندگان ما پاهای ما را قلم میكنند كه ما بخواهیم به اینگونه آدمها اجازه بدهیم. آدمهای حسابی هم هرچه میخواهند بیایند سرمایهگذاری كنند. البته محدودیت است، محدودیتها را بفهمیم.

توزیع را میفرمایید. شما انصاف بدهید. در كشوری كه وضعش اینجوری است كه یكسوم نزدیك به ٤٠ درصد بودجهاش را رسماً جنگ دارد میخورد و ٩ میلیون جمعیت به یك معنا اضافه كرده و از طرفی این موادی هم كه داریم تا آخرین نقاط روستاها میرود، اینكه فرمودند ما روزی داریم بهطور معدل ٥ تا ٦ روستا را برقدار میكنیم، میدانید معنایش چیست؟ برق كه در روستا رفت میدانید چقدر توقع آنها بالا میرود؟ اینها را باید چه كسی تأمین بكند؟ به همان اندازه هم در شهر دارند برق میدهند، همه اینها مصرف زیادی میخواهد. ما وقتی كه آمدیم انقلاب كردیم، یكدفعه حقوق كارگر را سه برابر كردیم و امروز حقوق كارگر ٥ برابر است و كارگر یك رقم بالایی را در مملكت دستمزد میگیرد. این پول در بازار میآید چه جور؟ كالا میخواهد یك روش آنهایی است كه شما پیشنهاد میكنید. من نمیگویم شماها، یك كسان دیگری پیشنهاد میكنند كه ما یك عدهای را مرفه كنیم، البته آنها شكمشان محدود است، خانههایشان هم محدود است آنها را هم خوب میشود سیر كرد. اما اگر بخواهیم به همه مردم كالا برسانیم، مطمئن باشید ١٠، ١٥ سال طول میكشد تا تولیدمان بالا برود و بتوانیم نیازهای همه مردم را تأمین کنیم. یك خانه خالی كه در گذشته روزی ١٠ تومان، ١٥ تومان میگرفته و امروز ٢٠٠ تومان میگیرد باید این بقیهاش را پر كرد. این فرد جاروبرقی هم میخواهد، یخچال هم میخواهد، برای دخترش هم جهیزیه جدید میخواهد، چیزهای دیگری هم میخواهد؛ لذا اینها را باید پر كرد و البته این یك قدمی است برای آینده كشور كه تولید بالا برود و كار درست بشود. آن كاری كه مهم بود، دولت كرده است. امروز نان را، گوشت را، برنج را، تخممرغ را، پنیر را، روغن نباتی را به حداقلی‏ كه یك زندگی فقیرانه لازم است در كشور رسانده است. این ظلم است به آقای منتظری كه شما به ایشان نسبت بدهید كه ایشان بگویند كه همه را فقیرانه میخواهید اداره بكنید. آیتالله منتظری كه ما میشناسیم كه اگر این حرف را زده است در طول یك طوماری زده است كه بقیهاش تعریف دولت بوده است. او را كه ما از بچگی در خدمتش بودهایم، حرف از ایشان نقلكردن و اینجوری ذهن را عوضكردن كه نمیشود. مسئله صادرات را دولت همه همتش را كرده است و هزارگونه امتیاز دارند به صادركننده میدهند. ارز امتیاز ترجیحی به او میدهند. مهلتش را زیاد كردهاند، اما اینها خیلیهایشان طمعكار هستند، اینها میخواهند جنس صادر بكنند و ارز چندبرابر را همهاش را داشته باشند و برای آیندهشان در بانكهای اروپا بگذارند. اگر قانع بودند به درآمدهای معمولی به خدا قسم راه برای صادرات برای همهشان باز بود. ما دزدها را نمیتوانیم راضی بكنیم. البته نابسامانیهایی هم هست كه من قبول دارم؛ مثلاً من مسكن را میدانم. من خودم اگر نظرهایی داشتم و عمل میشد، ممكن بود مسكن به این مشكل نبوده كه الحمدلله دولت تصمیم گرفته و این كارها را انشاءالله امسال میكند. از دانشگاهها گفتند. شما میفرمایید كه ما اساتیدی كه دیدنشان برای دانشجو از خاكخوردن بدتر است. اینهایی كه آنجا آن حرفها را تزریق میكردند، اینها را نگذاریم كه آنها بیایند درس بخوانند؟ و علاوهبر اینها را دولت امروز ...

مگر همین نخستوزیر نبود كه آقای دكتر شیبانی را حكم داد در دانشگاه تهران برود و هدفش هم این بود كه یك قدری جو را آنجا تلطیف بكند و در همین مجلس با او مخالفت شد. مگر شما ندیدید؟ سیاست دولت كه این نیست. دولت برای جذب نیرو به اطراف دنیا دارد آدم میفرستد، این ظالمانه است كه ما دولت را مسئول بدانیم و بگوییم استادهای فلان رفتند. البته یك عدهای از آن استادها بهتر كه رفتند و یك عدهشان كه باید صالح باشند، باید تلاش كرد اینها را برگرداند.

مطبوعات چه ربطی به نخستوزیر دارد؟ این منصفانه است اینجا مطرح بكنید. نخستوزیر مسئول مطبوعات است؟ درمورد انتخابات تهران گفتند قانون نداریم؛ داریم، ظالمانه حرف نزنید. مجلس و شورای نگهبان مسئولاند با قوانینی كه مشكلات این دوره را حل بكند، كار بكنند. چرا ما خودمان را تبرئه بكنیم. ما باید مسئله زمین را حل بكنیم. ما باید تجارت خارجی را حل بكنیم. اگر قبول نداریم آن روش را، قانون بگذرانیم آن طرفش را بیاوریم. اگر قبول داریم این طرفش را ... این كار ما است و این كار شورای نگهبان است. تورم را آقایان یك چیز آسانی یاد گرفتهاند كه میگویند نقدینگی را كم كنید. نقدینگی را كمكردنش آقایان خیال میكنند در زمان جنگ كار آسانی است. خیال میكنند كار آسانی است. ما امروز نقدینگی را كم بكنیم، وقتی كه یكسوم بودجهمان در جنگ میرود، معنایش این است فردا كار نباشد آنهایی كه پول دارند كه برایشان فرق نمیكند، آنها هرچه لازم باشد، میخرند و همینها هم مایه بدبختی بازار هستند. آن پولداری كه میرود كه دكان و كاهوی كیلویی ٧ تومان نرخ دولت را حاضر میشود تا ٢٠ تومان ٣٠ تومان هم بخرد، آن فساد است كه باز هم میماند، اما كارگری كه امروز كار گیرش نیامده (قادر به خرید نیست). نقدینگی كمكردن هزار رمز دارد. در كشورهایی میتواند مطرح بشود به آن صورت. البته من قبول دارم یكی از اصول اساسی كه هر آدمی كه الفبای اقتصاد را خوانده باشد میداند اولین قدم برای مبارزه با تورم كسر نقدینگی را یك طرف كمكردن، یك مقدار باید مسائل دیگری را در نظر گرفت. یك مقدار باید دستگاه قضایی قوی بشود، یك مقدار باید فشار آورد، این تورم یك مقدارش روانی است، مسئله جنگ است، مسئله ضدانقلاب است، مسئله القائات رادیو بیگانه است، مسئله مخالفان پولدار ما است. یكی از آن موارد هم، بلی اضافه نقدینگی است و این هم تقصیر دولت نیست بلكه مربوط به مجلس است. مجلس اگر امسال نصف بودجه را هم زده بود دولت چه كار میكرد؟ ما وقتی كه این رقم عظیم بودجه را زدیم، دولت تسلیم شد و همینجا هم تشكر كرد و رفت. دولت كه بودجه را پیشنهاد میدهد و ما هستیم كه باید تصویب بكنیم، نه اینكه به اسم دولت بنویسیم. و دركل، من عرض میكنم كه مسئله «لاهه» از بیانصافانهترین حرفهایی بود كه برای این دولت مطرح بشود كه خود آقایی كه مطرح كردند میدانند و مسائل را من نمیخواهم باز بكنم و من عرض میكنم كه در دولت ممكن است وزیر ضعیف باشد، ممكن است مسائل كوچك و اینها باشد، ممكن است نقصهایی باشد، ممكن است بهتر از این بشود مملكت را اداره كرد، من این را هم نمیگویم. اما در شرایط موجود بنده هم شهادت میدهم كه در این شرایط یك دولت نیرومند مورد اعتماد مجلس فقط میتواند مشكلات را حل بكند و عرض میكنم كه اگر بخواهیم به جای این دولت، دولت دیگری را بیاوریم اولاً آن فرد مناسبی كه شما میگویید ما كه نمیشناسیم حالا ممكن است شما بشناسید و بعداً برای كارهای دیگر مطرح بفرمایید و ثانیاً درحال جنگ با این شرایط، تعویض دولت برای مملكت بسیار گران تمام خواهد شد و امیدواریم كه نمایندهها آنطوری كه خودشان مایل هستند و تشخیص میدهند همانطوری كه آذریقمی فرمودند آزادانه، چون رأی هم مخفی است هرطور هركسی كه فكر میكند و مصلحت میداند، رأی خودش را در گلدان میاندازد. پس از اظهارات نمایندگان موافق و مخالف، میرحسین موسوی نخستوزیر نیز در دفاع از خود و دولت مطالبی بیان کرد.

اظهارات میرحسین موسوی نخست وزیر با تشكر از همه برادرانی كه موافق و مخالف صحبت كردند و باعث شدند یك مقداری پیچیدگیهای كاری كه دولت با آن روبهرو است اینجا روشن بشود. گرچه برادرانی كه مخالف صحبت كردند درمورد آمار و ارقامی كه من خدمت برادران و خواهران ارائه دادم و آمار و ارقام سرنوشتسازی برای نظام جمهوری اسلامی است، هیچ نوع داوری نكردند. من شنیدم بیرون مجلس كه چنین گفته شده البته شاید یك نفر یا دو برادر كه این آمار صحتش از كجا معلوم است؟ این آماری است كه فعلاً كه من نخستوزیر هستم بهعنوان یك مقام مسئول و رسمی اعلام میكنم و ضامن صحتش هم یك مقام رسمی در این كشور هست. فعلاً طبیعی است كه در محضری اینچنین مقدس و هوشیار و باز و تریبونی اینچنین گسترده وقتی كه آمار و ارقام اینجا گفته میشود داوری درموردش خواهد شد و بنده میخواهم عرض كنم دولت روی این آمار میایستد. ممكن است ما دهها آمار اینجا نقل كردیم یك كمی افتی بعضی جاها داشته باشد، اشتباهاتی داشته باشد، ولی دركل آماری قابلاستناد است. برادران بهصورت لیستوار مسائلی را مطرح كردند كه هركدام شاید بعضیها ساعتها مثل دیوان داوری لاهه صحبت میخواهد تا مسائل روشن بشود و من مجبور هستم بعضی از اینها را برگزینم و به آنها اشاراتی داشته باشم كه انشاءالله اگر یك نوع اشكالی در این مسائل به وجود آمده یا ابهامی به وجود آمده، این ابهام از بین برود. من از اول شروع میكنم آنهایی كه به نظر من مهم بوده است، اولینش همان مسئله دیوان داوری لاهه است كه این دیوان یقیناً برادران در جریان قرار خواهند گرفت و یكی از مهمترین مسائلی است كه نظام جمهوری اسلامی با آن روبهرو است، ولی چیزی كه بسیار مهم است در این‏ مجلس گفته بشود مسئله رفتن به دیوان داوری به هیچ وجه به این دولت مربوط نیست، ولی این دولت از آن فعلاً دفاع میكند. ما سمیناری تشكیل داده بودیم از كسانی كه وارد هستند و از قدیم در جریان این مسئله بودند در آن سمینار - كه بعضی از برادران نماینده هم حضور داشتند - همه بهاتفاق اعتقاد دارند بهترین تصمیمی كه در آن موقع میشد گرفت، گرفته شده است توسط شهید بزرگوار با مقام و منزلت رفیع رجایی و پشت این قضیه شهید بهشتی است. ما اگر این مسئله را بخواهیم لوث بكنیم، یقیناً با دست تنهای خودمان به جنگ با كوههای رفیع و منزلتهای شامخی رفتیم كه نتیجهای نخواهیم گرفت. بههرحال از این مسئله چیزی به دولت خدمتگزار فعلی برنمیگردد و ما سعی میكنیم با مشورت وسیع و با هیئت عالی نظارت كه ٥ وزیر در آن شركت دارند، با سیاستهایی كه در وزارت خارجه اعمال میشود، این كار را پیش ببریم. علت مخالفت برادرمان بعداً روشن خواهد شد كه یك مقدار مسائل مربوط به روابط هست و امثال اینها، البته در آنجا داورهایی از ما هستند كه خلاف سیاستهای دولت در آنجا عمل میكنند كه قرین شد این صحبت برادرمان امروز با یك یادداشتی كه اتفاقاً همین صبح امروز من برای برادر عزیزمان آقای افتخاری جهرمی در دفتر خدمات حقوقی مینوشتم كه به این داور اطلاع بدهد كه خلاف سیاستهای دولت، خلاف سیاستهای وزارت خارجه، خلاف سیاستهایی كه من بهعنوان نخستوزیر اعلام كردم، خلاف سیاستهایی كه هیئت پنجنفره وزرا اعلام كرده، آنجا از طرف دولت حرف نزند و چیزی را دنبال نكند وگرنه از كار خودش استعفا کند.

درمورد مسئله برنج من نظر نمایندگان عزیز را به وضع فجیع برنج در اول سال ٦٢ جلب میكنم، درزمینه برنج الآن بحثهای زیادی هست، طبیعتاً این بحثها رسیدگی خواهد شد و برای امسال تصمیمگیری خواهد شد، ولی آن چیزی كه هست این تصمیمی كه سال گذشته گرفته شد، منجر به این شد كه ما درحقیقت بتوانیم كاهشی در تنش ناشیاز آن آزادشدن برنج بدهیم. حالا ممكن است این راهحل، راهحل ایدهآلی نباشد.

درمورد مطبوعات به عقیده بنده بااینكه ما با مطبوعات هیچ نوع ارتباطی نداریم، در حقشان ظلم شد، دولت هیچ نوع ارتباطی با مطبوعات ندارد و یكی از مظلومترین دولتهای دنیا است، وضعیت دولت دراینزمینه، نه كمنظیر كه بینظیر است، همه دولتها یك تریبونی دارند، ارگان دارند، صداوسیما در دستشان است مستقیم و روزنامهای دارند، مجلهای دارند، نشریهای دارند، در جمهوری اسلامی دولت چنین چیزی ندارد، گرچه روزنامهها لطف دارند، سیاستهای درست دولت را تأیید میكنند و ما انتظار داریم نقد هم بكنند، بعضی وقتها نقد هم میكنند و دولت این قدرت را هم دارد كه پذیرایی نقد بیشتر از این هم در نشریات و روزنامهها و رسانهها باشد. به خاطر اینكه این نقدها، این انتقادها میتواند دولت را بهسمت صحیحترین هدایت بكند. آیا برادران نماینده كه در مجلس انتقاد میكنند، در نطقهای پیش از دستور و تاكنون هم كردهاند، باعث شده دولت ضعیف بشود؟ من اعتقاد به این ضعف ندارم، تمام این نظارتها، تمام این انتقادها باعث قوت دولتی است كه در راستای حق و حقیقت، اسلام، خواستههای امام امت، مردم و خود مجلس دارد حركت میكند. ما چیز مخفی كه نداریم، ولی به هرحال، من اینجا اعلام میكنم كه ما با مطبوعات ارتباطی نداریم، نهتنها مطبوعات ما، كه صداوسیمای ما به هیچ وجه جنبه دولتی ندارند و نمایندگان امام هستند كه روزنامه اطلاعات و كیهان را میگردانند و در روزنامه جمهوری اسلامی هم كه بنده سردبیر بودم، از همان موقعی كه وزارت خارجه رفتم، دیگر آنجا سردبیر نیستم و هیچ مسئولیتی در آنجا ندارم.

درمورد مسئله كمبود قوانین، برادرمان اشارهای كرد كه چه كمبود قوانینی؟ خوب این مسئله را، قضاوت و داوری آن را به خود مجلس میسپاریم كه آیا نبود قانون درزمینه زمین تاكنون چه خسارتهایی را وارد كرده؟ ما كاری نداریم چه علتهایی باعث نبود قانون دراینزمینه هست، دشواریهای زیادی داشتیم. این طبیعی است، ولی ما یك قانون مشخص درزمینه زمین نداریم. فقط یك قلم آن هفتصد، هشتصد هزار هكتار زمین مكانیزه كه بهاصطلاح آبیاری میشود و توسط طاغوتیها به جا مانده و بهترین زمینهای ما است، مربوط میشود، درمورد سایر زمینها هم چیز مشخصی در دسترس نداریم و صحبتی كه دولت دارد این است كه اصلاً مسئله جهتگیری مطرح نیست، بیش از اینكه قانون چه شكلی باشد، به چه سمت متمایل باشد، مسئله خلاء قانونی دراینزمینه مطرح است و اگر مسئله زمین مطرح نیست، كمبود قانون دراین زمینه نیست، پس امام امت چرا این مسئله را به مجلس محول كردند؟ مسئله تجارت خارجی، سه سال است این لایحه در مجلس است و در شورای نگهبان است، ما نمیگوییم كه این قانون را به چه شكلی تنظیم بكنیم، دولت زحمتی كشیده، یك قانونی داده بد است، اصلاحش كنید، ولی شما چگونه تصور میكنید، بازرگانی كشور، تجارت كشور در یك راستای منطقی بیفتد، بدون اینكه یك قانون رسمی آن قانون را حمایت بكند، میگویند از سابق قانون هست، ولی قانونی كه متزلزل هست و هر لحظه ممكن است قانون تازه روی آن بیاید و دائم انتقاد است و تحت عنوان اینكه درست است، چپ هست، راست هست، دائم مورد انتقاد است، این قانون چگونه میتواند در كشور با قوت و قدرت اعمال بشود؟ قانونی كه حتی در دولت ما بعضی وقتها شك میكنیم این تكهاش درست است، این تكهاش درست نیست، خوب دراینزمینه سه سال است دولت منتظر است خوب شما هم میدانید تجارت خارجی بینهایت هم ازنظر تنظیم روابط ما با كشورهای خارجی، جهتگیریهای سیاست خارجی ما و هم ازنظر توزیع داخلی به مسائل داخلی ما اثر میگذارد. در تركیب و بافت كالاها، نوع ارتباط با كشورهای مختلف و هزاران مصلحت دیگری كه آن قدر اهمیت داشته كه در مجلس خبرگان مطرح شده و در اصل ٤٤ به این وضوح و صراحت از آن صحبت شده، یا مسئله توزیع هست كه دولت لایحه در مجلس دارد، قانون محاسبات عمومی هست و چندین لایحه زیربنایی دیگر. من اینجا اگر قضیه و روایت قانوننویسی دولت را درمورد قانونهای زیرساخت اقتصادی بیان بكنم، یقیناً جلسه متأثر خواهد شد. من فقط این مسئله را در اینجا بیان میكنم كه نزدیك یك سال تمام دولت در اول كار خودش با انرژی زیاد به این مسئله پرداخت، ولی عوض تشویق و عوض حمایت تنها و مورد اتهامات زیادی قرار گرفت، ما امروز كه میگوییم لایحهای دیگر دراینزمینه نداریم، هنوز مورد اتهام آقای آذریقمی هستیم كه اقتصاد دولت چه جوری است به چه نحوی فكر میكند، به چه چیزی فكر میكند. خوب این آثار یك سال تلاش ما است. ما آن موقع فكر كردیم آن قدر در مملكت كار زیاد است كه اگر ما وقت خودمان را در دولت بگذاریم به این سایشها، برخوردهای شدید و طولانی، یقیناً به آن كارهای روزمره حساس كه برای انقلاب اسلامی شكننده است، نخواهیم رسید. ما فقط نحوه فعالیت بخش خصوصی را دادیم نتیجه آن جلسات متعدد كه نسبت به آن جلسات بسیار كم است و بعداً گفتیم كه این مسئله را مجلس انجام بدهد. ما اجرا میكنیم، ولی این مسئله به این معنا نبوده كه درزمینه دادن لوایح اساسی دولت تا الآن كار نكرده، دراینزمینه ما كار میكنیم، منتها همانطور كه در پیام امام امت بود، این مسائل اساسی را مجلس باید حل بكند. دولت نمیتواند در این رابطه قدمهای بیش از اینكه برداشته، بردارد مگر اینكه مجلس به دولت كمك بكند. من فكر نمیكنم كه پیام امام دراینزمینه نارسا باشد، وقتی كه این مسائل را مطرح میكنند.

برادرمان آقای زمانی صحبتهای خوبی درمورد حفظ ارزشهای انقلاب كردند، من هرچه فكر كردم كه آیا ما مخالف هستیم، در دولت برخلاف این عمل میكنیم؟ چیزی ندیدم، ما هم برادر دنبال همین راهی كه شما میگویید هستیم، به این ارزش میدهیم، اینها را مهمترین ارزشهای انقلاب اسلامی میدانیم، ولی بحثی ایشان كردند وسط صحبت درمورد ولایت كه من نفهمیدم ولی ترسیدم كه ما فردا ضدولایت بشویم و خواستم كه این مسئله را بیان بكنم كه ما طرفدار ولایت هستیم، ما مقلد امام هستیم دولت مقلد امام هست، دولت در راه اسلام گام برمیدارد، ما خودمان را دولت امام زمان میدانیم و بههیچوجه دراینزمینه گرایش انحرافی، نپذیرفته است از دولت و اگر باشد، ملت پای این دولت را قلم میكند و مجلس نمیتواند ساكت باشد در مقابل این دولت.

درمورد حمایت دولت ازطرف امام امت كه آقای آذری پایه بحثشان را دراینزمینه گذاشتند این توهم به وجود آمد كه خدایناكرده حمایت امام امت از دولت باعث ضعف دولت یا علت بدی است، ما فكر كردیم كه ببینیم دولت چقدر مظلوم است، وقتی كه امام امت از همه نهادها تقویت میفرمایند، حمایت میفرمایند بهخاطر مصلحت اسلام و كشور. خوب این حمایتها به حساب میآید و مؤثر واقع میشود، علامت قوت و قدرت آن نهاد به حساب میآید، شخصیتهای گوناگون وقتی مورد تأیید امام امت قرار میگیرند، این تأیید سند افتخار است، چگونه این تأیید و این حمایت به این ترتیب سعی میشود كه بهعنوان ضعف دولت بهعنوان نمیدانم ... همان كلمه ضعف بهترین كلمه و مؤدبانهترین كلمه است كه در اینجا من میتوانم به كار ببرم به‏ حساب بیاید. در نظامی كه مشروعیتش را از ولیفقیه میگیرد، از رهبر انقلابش میگیرد، قانون اساسیاش، مجلسش، نهادهای انقلابش و همه و همه و حتی شخصیتهایش و در این دوره به این شكل از حمایت رهبر صحبتكردن یك نوع جفا به دولت است. مقام شامخ رهبری در جای خود محفوظ ولی این یك نوع ظلم و جفایی به دولت است. ما این حمایت امام را بهعنوان سند افتخارآمیز دولت خودمان قلمداد میكنیم، چه دولت باشد، چه نباشد. این سند همیشگی برای دولت باقی خواهد ماند.

صحبتهایی برادر بزرگوارمان حاجآقا آذریقمی در اینجا كردند، درضمن اینكه میگفتند من وارد نیستم، یك چیزهایی را میگفتند، اگر وارد نیستند شما چرا اظهارنظر میكنید؟ اگر وارد هستید بیاییم صحبت بكنیم و آمار و ارقام بیاوریم، با هم بحث كنیم و برویم جستجو بكنیم، درمورد صحت آن آمار و ارقام به نتیجه‏ برسیم، براساس آن نتیجهای كه گرفتیم عمل بكنیم، چرا دولت را متهم میكنید؟ این دولت، دولت جمهوری اسلامی است وصل به نظام، بالاخره این نظام این دولت را، سه سال است حداقل تحمل كرده و هر كاری كه ما كردیم به پای نظام گذاشته شده، یكی از برادرها یا خود حاجآقا آذری گفتند كه هر كاری اینها كردند، به حساب روحانیت گذاشته شده، بلی این درست است، ما هر كاری كردهایم، به پای روحانیت گذاشته شده، برای همین با احتیاط باید صحبت كرد و دقیق باید صحبت كرد، اینكه من بگویم من وارد نیستم، ولی میگویند، خوب از این میگویندها زیاد است. من كه با شما، با آمار و ارقام دارم صحبت میكنم، چرا شما تمسك به میگویندها پیدا میكنید؟ من كه حاضرم توضیح بدهم، شاید آمار و ارقام زیادی همه پیدا بكنید كه توسط آن دولت را محكوم بكنید و چرا زحمت یك مقدار جستوجو به خودتان نمیدهید؟ درمورد كارخانههای ملیشده، نتیجه عدمتحقیق این میشود. برادر بزرگوار عنوان میكنند كه در سالی كه ایشان كارخانه ها را مصادره كردند، یعنی در موقعیتی كه رئیس كارخانهها یا اعدام شده توسط آقای خلخالی یا توسط خود ایشان، یا فرار كردهاند، مدیریت از هم پاشیده. ...

و صاحبان این كارخانهها پولهای زیادی را خارج كردند، در چنین موقعی خوب، طبیعی است كه ١٦ میلیارد تومان اینها ضرر بدهند، نهتنها ١٦ میلیارد كه بایستی همه این كارخانهها از بین میرفتند. بلی با همت كارگران، شوراهای اسلامی كارگران، انجمنهای اسلامی، مدیریت حزباللهی، تمام این كارخانهها در چنگ این ملت نگهداشته شده، اینها سند افتخار جمهوری اسلامی است كه از دست ٥٢ خانواده وابسته نزدیك ٧٠ درصد كشور متمركز بوده، بیرون میكشد و در چنگ خودش میگیرد، خوب امروز بیاییم، قضاوت بكنیم، ببینیم كه این صحبت آقای آذری درست است یا نه؟ ما میگوییم كه سال گذشته همین مجلس بعد از سالها ضرركردن، بعد از آن وضعیت آشفته، بعد از مسائلی كه درزمینه مواد اولیه داشتیم، در مجلس قرار بر این شد كه یك میلیارد تومان از سود سازمان گسترش كه صنایع سنگین، مصادره شده زیر دستش هست، به حساب درآمدهای دولتی ریخته بشود. ما اگر ارز این صنایع را امسال تأمین بكنیم، به ما وعده ٤ میلیارد تومان مالیات به دولت را دادهاند غیر از سودی كه خودشان میبرند. من در اینجا برای اینكه بگویم چه مظلومیتی دولت دارد و با همین چند كلمه گفتن چگونه میشود محكوم كرد یك جریانی را ولی برای توضیح دادنش ما وقت زیادی را میخواهیم، یك مقدار آمار و ارقامی در كیفم بود، دو، سه نمونه از این آمار و ارقام را خدمت برادرها میخوانم دررابطهبا همین مسئلهای كه ایشان فرمودند ما موتور پیكان در سال ٥٦، (٦١) عدد ساختیم، در سال ٦١، (١٦٣) عدد در سال ٦٢، (٢٥٩) عدد در روز (تولید روزانهمان بود) ما موتورسیكلت در سال ٥٦ كه اوج تولید این كارخانهها ازنظر مدیریت، كارگری، آن محیطی كه ایجاد كردند و اینها ٦/ ٣٠٨ در روز است، در سال ٦١ (٢٦٩/ ٥) در سال ٦٢ (٤٩٠/ ٦) ما در سال ٥٦ تولید روزانه وانتمان ١٢٣ دستگاه بوده، سال ٦١ (١٠٩) دستگاه بوده، سال ٦٢ (٢٣٧) دستگاه (از دو برابر بیشتر تولید روزانهمان) تمام این رقمهایی كه من میبینم با آن رقمی كه برای سود گفتم این مسئله را كاملاً برای برادران روشن میكند. این صنایع را ما بایستی چه كار میكردیم؟ بایستی میگفتیم آقای لاجوردیها، آقای رضائیها، آقای القانیانها، برای اینكه این مسئله را اداره بكنیم، بیایید اینها را خودتان اداره بكنید، دو دستی تقدیم آنها میكردیم؟ آیا دولت حق این كارها را داشته، آیا این همان نبوده كه نزیه اعلام میكرد و ما آمدیم و در روزنامه جمهوری اسلامی برایش تیتر زدیم، "نزیه بوق سرمایهداری" خوب ما نمیتوانیم این كار را بكنیم، مجلس قانون بگذارند ما تمام اینها را میدهیم به اصل خودشان. مجلس نمیگذراند این قانون را، مجلس این گام را برنمیدارد، دولت با قدرت كارخانهها را اداره كرده این صنایع را تكان داده و ٢/٢٤ درصد رشد این صنایع در ٩ ماهه اول سال ٦٢ بوده و ما یقین داریم كه تمام سال هم درآورده بشود، همین رشد و شاید بیشترش را خواهیم داشت. ...

درمورد قانون كار حقیقتش این است كه من در روحیه خودم نمیبینم كه این جملهای را كه ایشان بیان كرد، باشم «اسلامی كه به مستضعفان كمك نكند، قبول نداریم» من اعتقاد دارم اگر اسلام پیاده بشود، كمك به مستضعفان در درون آنها است و خود پیادهشدن اسلام به معنای حاكمیت مستضعفین هست. حالا این جمله را چهجوری ایشان درآوردند و چنین ما را متهم كردند، من نمیدانم. یعنی واقعاً من نمیكنم بهعنوان یك فرد عادی درمورد كسی دیگر و به خودم این اجازه را نمیدهم كه اینقدر نقل بكنم درصورتی كه جملات را میدانم هر «و» آن میتواند مهم باشد در این مجلس، به این شكل بیان بكنم. مسئله ١٦٠ میلیون دلار باز هم از آن اشتباهاتی است كه برادرمان آقای آذریقمی كردند، اگر كسی دیگر بود، باز هم اینقدر صراحت‏ نمیداشتم در این مسئله. ایشان خوب بود كه دراینزمینه به كمیسیون اصل ٩٠ رجوع میكردند، میدیدند نظر این كمیسیون را كه در قانون اساسی تثبیت شده، خوب بود كه به قوه قضائیه خودمان مراجعه میكردند، میدیدند كه این مسئله در دادگاهها مطرح است، ریشه این قضیه را درمیآورند، همانجور كه یك عدهای دیگر گفتند، آمدن و گفتن اینكه ١٦٠ میلیون دلار از این پول مملكت ریخته شده به جیب خارجی، آخر كدام وزیری است كه در نظام جمهوری اسلامی چنین كاری بكند و حالا حداقل نگوییم سرش بالای دار نرود، دستش بریده نشود؟ آخر چرا این حرف را میزنیم، بدبینی ایجاد میكنیم؟ این بدبینی كه فقط به دولت برنمی گردد، به كل نظام ما برمیگردد.

درمورد مسئله دونرخی، ما هم همین اعتقاد را داریم كه دونرخی باید از بین برود، منتها بحث درمورد روشها است، درمورد سهلان و جلفا برادرمان بایستی رجوع بكنند كه ببینند الآن چه وضعیتی در آنجا حكمفرما است. آقای میرزایی فرمودند ٢٠ درصد وابستگیها هر سال كم بشود، اگر كار به همین راحتی بود كه ما الآن همه وابستگی را از بین برده بودیم، دراینزمینه، دولت با مجلس همكاری كامل دارد. راه پیدا كند كه هر سال بیش از این بتوانیم رفع وابستگی بكنیم. ...

اشارهای شد كه دولت تبعیت از اصولی كه مجلس میگذارد یا قوانین مجلس نمیكند. ما این را قبول نداریم، نقش دولت و سیاست دولت همیشه تبعیت از آن رهنمودها و حركتهایی است كه مجلس داشته اصلاً فلسفه گرفتن رأی اعتماد همین را میرساند، منتها اول شروع دوره دوم است، مجلس مشغول گذراندن اعتبارنامهها است و تماس با وزارتخانهها هنوز بهصورت عادی برقرار نیست، وگرنه برادرانی كه از سابق در مجلس هستند، میدانند كه تا چه اندازه تنگاتنگ مجلس با دولت ارتباط داشته و بههیچوجه این ارتباط ضعیف نبوده. مسائل دیگری هم هست كه یك اشارهای شد. وزارتخانهها و مسئله هزار فامیلی در صحبت یكی از برادرها بهخاطر انعكاس نامطلوبی كه در جامعه میتواند داشته باشد، ما این را مطرح بكنیم كه ما هزار فامیل را در این كشور نابود كردیم و هزار فامیل دیگری در این كشور وجود ندارد كه حكمروایی بكند در وزارتخانهها، منتها وزرایی كه میروند، معمولاً یك عدهای از مطمئنترین افراد خودشان را كنار خودشان میبرند و این اول انقلاب شدت داشته و روزبهروز كمتر میشود، بهخاطر این است كه شناسایی درمورد افراد بسیار كم است. عدم اعتماد در اول انقلاب نسبت به افراد با جهتگیریهای خاص وجود دارد و طبیعی است كه در آینده بهصورت طبیعی مسئله حل بشود. خوب یك مقدار آمار و ارقام دیگری بود كه یقیناً برادرها در جریان هستند و درمورد مسئله آب هم یك كمی به وزارت نیرو ظلم شد. یك جدول مفصلی از كارهایشان كه درحال انجام است، دادهاند كه من از آنها میگذرم كه ایشان فرمودند كار آبی اصلاً در این مدت نشده، ما این را قبول نداریم والسلام.

________________________________________

• ضمیمه دارد؛ اظهارات آقایان احمد آذریقمی، هاشمی رفسنجانی و میرحسین موسوی در جلسه بررسی رأی اعتماد به نخستوزیر در مجلس شورای اسلامی.
  • رجوع شود به روزشمار ٣١/٤/١٣٦٣.
    • دراینزمینه رجوع شود به روزشمارهای ٢٣، ٢٤ و ٢٦/٤/١٣٦٣.
      • رجوع شود به روزشمار ١١/٥/١٣٦٣.
        • متن براساس مطالبی که بهطور شفاهی در جلسه مجلس شورای اسلامی بیان شده، تنظیم گردیده است لذا ممکن است برخی کلمات بهلحاظ دستوری اشکالاتی داشته باشد که بهمنظور وفاداری به متن از اصلاح آن خودداری شده است.

عزت ابراهیم الدوری معاون شورای فرماندهی انقلاب عراق

منابع و مآخذ روزشمار 1363/05/14