1366.05.14

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
پرش به ناوبری پرش به جستجو
روزشمار جنگ سال 1366
1366.05.14
نام‌های دیگر چهارده مرداد
تاریخ شمسی 1366.05.14
تاریخ میلادی 5 اوت 1987
تاریخ قمری 9 ذیحجه 1407




گزارش- 218

ساعت 2:30 بامداد امروز عمليات نيروهاي خودي براي تصرف ارتفاع 2349 "دوپازا" و 2144 "بلفت" در غرب سردشت با رمز "يا فاطمة ‌الزهرا" آغاز شد. در اين عمليات دو لشكر و دو تيپ مستقل از سپاه پاسداران شركت دارند و "قرارگاه قدس" به فرماندهي برادر عزيز جعفري" عهده‌دار هدايت و پشتيباني عمليات است. برادر رحيم صفوي جانشين فرماندهي نيروي زميني نيز با استقرار در قرارگاه تاكتيكي ـ كه روبه‌روي ارتفاع دوپازا قرار دارد ـ نظارت و هدايت كل عمليات را بر عهده دارد.[۱] (ضميمه دارد) پيش از آغاز درگيري نيروها، توپخانه قرارگاه آتش سنگيني روي مواضع و عقبه اصلي عراق اجرا كرد و بلافاصله پس از آن، حمله نيروهاي تك‌ور به سنگرها و مواضع دشمن آغاز شد.[۲] (ضميمه دارد) "لشكر31 عاشورا" كه جناح راست عمليات را برعهده داشت، پيش از روشن شدن هوا پيش‌روي‌هاي تحسين‌برانگيزي انجام داد ولي از سمت چپ خود نتوانست با "لشكر27 "حضرت رسول(ص)" الحاق كند كه با پيش‌روي گردان عمار از لشكر 27 به سمت لشكر 31، اين مشكل حل شد. الحاق اين دو يگان در حدود ساعت 4 صبح صورت گرفت ولي تا روشن شدن هوا هنوز دو هدف لشكر 31 تصرف نشده بود. لشكر 27 حضرت رسول(ص) نيز با وجود آن‌كه توانسته بود تا ساعت 4 بامداد قله اصلي را فتح كند و در سمت راست خود به لشكر 31 عاشورا برسد، به علت برخي مشكلات، موفق به تصرف يكي از مقرهاي دشمن در پشت قله اصلي دوپازا نشد و هنوز نيروهاي عراق در كانال‌ها و سنگرهاي آن مقاومت مي‌كنند. در سمت چپ منطقه عملياتي نيز "تيپ 18 الغدير" موفق شد اهداف خود را تأمين كند و در مواضع تصرف شده، مستقر شود. با روشن شدن هوا، لشكر 31 عاشورا با راهنمايي فرمانده قرارگاه قدس، جاده را احداث كرد و با مستقر كردن يك دستگاه تانك و هدف قراردادن سنگرهاي مقاومت دشمن، توانست تا ساعت 8:20 صبح باقي مانده اهداف خود را به تصرف درآورد و حتي با پيش‌روي به سوي بلندي‌هاي‌ بلفت عراق، بخشي از اهداف مرحله دوم عمليات را كه در مأموريت "تيپ نبي‌اكرم" بود، تأمين كند.[۳] از سوي ديگر، لشكر 27 حضرت رسول(ص) نيز با فراخواندن يك گردان تازه نفس و استقرار تانك، توانست مقاومت دشمن را در پشت قله اصلي در هم بشكند و تا ساعت 8 صبح كل مواضع پيش‌بيني شده را تصرف كند.[۴] بدين ترتيب كل اهداف عملياتي در مرحله اول به تصرف نيروهاي عمل‌كننده درآمد. در پي اين عمليات، دشمن در ساعت 10 صبح از دو جناح عليه مواضع لشكر 31 عاشورا و 18 الغدير پاتك كرد. اين تلاش عراق كه به ويژه با شليك تير مستقيم تانك در منطقه لشكر 18 الغدير همراه بود با اجراي آتش سنگين توپخانه قرارگاه قدس و پايداري نيروهاي خودي در ارتفاعات و هوشياري آنها، دفع شد و موفقيتي براي دشمن نداشت. تسلط نيروهاي خودي بر عقبه‌ها و تردد نيروهاي عراق در برخي مواضع به اندازه‌اي بود كه نيرو و يا خودرو دشمن به محض عبور، مورد اصابت گلوله‌هاي خودي قرار مي‌گرفتند. پس از پاتك دشمن، فرمانده قرارگاه براي تضمين پيروزي‌هاي به‌دست آمده و تسهيل در پشتيباني نيروهاي خودي، بر احداث جاده از عقبه‌هاي خودي به سمت مواضع تصرف‌شده تأكيد كرد.[۵] كه در اين مرحله، با اقدام به موقع تيم مهندسي يگان‌ها و جهاد سازندگي به‌ويژه جهاد سمنان، با وجود آلوده بودن منطقه به مين و آتش شديد توپخانه دشمن، جاده‌اي از عقبه خودي به سمت ارتفاع اصلي دوپازا احداث شد. راوي قرارگاه قدس در يك نتيجه‌گري از عمليات شب گذشته، نوشت: «در ساعت 2:30 دقيقه بامداد سه يگان به استعداد 9 گردان در منطقه‌اي وسعت شش كيلومتر از يال صخره‌اي تا يال بلفت وارد عمل شده و موفق شدند تا ساعت 8:20 صبح كليه اهداف خود را كه شامل يال صخره‌اي، يال رابط، يال دوپازا، سلسله ارتفاعات دوپازا و يال بلفت خودي بود، آزاد ساخته و بر كل منطقه مسلط شوند. پس از گذشت مدت كوتاهي از آغاز درگيري، مقاومت كم دشمن درهم شكسته شد ولي در دو نقطه مقاومت آنها نسبتاً زياد بود كه پس از مدتي [دشمن] در آن‌جا هم مجبور به عقب‌نشيني شد.»[۶] با تصرف ارتفاعات دوپازا، تمام جاده‌هاي دشمن و عقبه‌هاي آن تا مسافت دوري در ديد و تيررس نيروهاي خودي قرارگرفت و در نتيجه هرگونه تحرك دشمن با آتش نيروهاي خودي پاسخ داده مي‌شد.[۷]دشمن در ارتفاعات به جز چند خمپاره با كاليبرهاي مختلف و سلاح‌هاي سبك، چيزي باقي نگذاشته بود. كشته‌ها، زخمي‌ها و اسيران دشمن نيز نسبت به وسعت منطقه ـ به دليل تخليه سريع آنها ـ اندك مي‌نمود و روي ارتفاعات به جز تعداد كمي جنازه عراقي، چيزي ديده نمي‌شد. تلفات خودي نيز در اين مرحله از عمليات اندك بود كه غافل‌گير شدن دشمن ـ با وجود آمادگي صددرصد آنان ـ را نشان مي‌داد.[۸]

گزارش- 219

با توجه به موفقيت‌آميز بودن مرحله اول عمليات و تأمين همه اهداف از پيش تعيين شده، برادر رحيم صفوي و فرمانده قرارگاه قدس (برادر جعفري) با تأكيد بر سرعت و تداوم عمليات، اجراي مرحله دوم آن را به فرمانده تيپ 29 نبي‌اكرم(ص) ابلاغ كردند.[۹] حساسيت فرمانده عمليات براي تسريع در اجراي مرحله دوم عمليات و تصرف ارتفاع بلفت، به اين دليل است كه در عمليات "نصر5"، دشمن با استفاده از اين ارتفاع پاتك‌هاي سنگيني عليه نيروهاي خودي سازمان داد و ارتفاع دوپازا را بازپس گرفت.[۱۰] با توجه به اين حساسيت، در ساعت 10 صبح برادر عزيز جعفري در مورد ادامه كار، برادر "ناصح" فرمانده تيپ نبي‌اكرم(ص) را توجيه كرد و پس از آن، تيپ 29 نبي‌اكرم(ص) ضمن تحويل گرفتن خط لشكر 31 عاشورا و انجام دادن برخي جابه‌جايي‌ها، آماده اجراي عمليات شد. در آغاز عمليات، ابتدا توپخانه قرارگاه از ساعت 16 تا 18 آتش انبوهي روي مواضع دشمن اجراكرد، سپس نيروهاي پياده اين تيپ از دو محور به سوي مواضع دشمن حمله كردند. دشمن كه بر اثر آتش سنگين توپخانه و دادن تلفات بسيار، سازمان خود را از دست داده بود، در همان ساعات نخست، از اولين قله بلفت عقب نشست و نيروهاي خودي نيز تا ساعت 21 ضمن پاك‌سازي سنگر به سنگر اين قله، آماده شدند تا با بررسي آخرين وضعيت، به قله اصلي بلفت حمله كنند.[۱۱] براساس گزارش راوي قرارگاه قدس، در اولين روز عمليات، 9 تن از لشكر 27، هشت تن از لشكر 31، دو تن از تيپ 18 و 13 تن از تيپ 29 به شهادت رسيدند و در مجموع 107 تن نيز زخمي شدند.[۱۲]

گزارش- 220

هواپيماهاي دشمن منطقه عملياتي ميمك را به‌شدت بمباران كردند. بر اساس گزارش نيروي زميني ارتش جمهوري اسلامي ايران، هواپيماهاي عراق از ساعت 8:45 تا 11 در ده نوبت، مناطق عملياتي ميمك و بنه يگان‌ها و راه‌هاي مواصلاتي را بمباران كردند.[۱۳]

گزارش- 221

امروز در درگيري بين نيروهاي خودي و افراد مسلح گروه "خبات" در روستاي "برده‌رش" از توابع بانه، هفت تن از افراد اين گروه كشته يا زخمي شدند و باقيمانده آنها نيز به ارتفاعات منطقه درگيري گريختند.[۱۴] در پي درگيري‌هاي اخير [ر.ك.به: 4/5/1366 ـ 81] بين دو گروه اصلي كردستان (حزب دمكرات و كومه‌له)، امروز نيز بار ديگر تعدادي از افراد حزب دمكرات كردستان بر سر راه هشت تن از افراد حزب كومه‌له در روستاي "گلو" از توابع سردشت كمين كردند و يك تن از آنان را كشتند و يك تن را نيز زخمي كردند.[۱۵]

گزارش- 222

برخورد دوگانه كشورهاي غربي در مورد خريدهاي نظامي و غيرنظامي ايران و عراق، مواضع اين كشورها را درقبال جنگ تحميلي نمايان‌مي‌سازد و آنها در قبال سخت‌گيري‌هايي كه در مورد ايران روا مي‌دارند، تسهيلات بيش‌تري براي عراق فراهم مي‌آورند. روزنامه "الاتحاد" چاپ ابوظبي، به نقل از منابع نظامي در اين باره نوشت: «نيروي هوايي عراق به‌زودي 15 فروند هواپيماي آموزشي و تاكتيكي از نوع "پيلاتس بك9" از سوئيس تحويل‌خواهدگرفت. اين هواپيماها مجهز به موتورهاي توربيني هستند و به مراتب قوي‌تر و پيش‌رفته‌تر از هواپيماهاي "پيلاتس بك7" مي‌باشند كه عراق در اوايل دهه 80، 52 فروند از اين هواپيماها را از سوئيس تحويل‌گرفت.» براساس اين گزارش، خريد اين هواپيماها جزئي از برنامه عراق به منظور تقويت و نوسازي واحدهاي آموزشي و رزمي خود است.[۱۶]

گزارش- 223

دومين روز مانور بزرگ شهادت، با استقرار تفنگ‌داران دريايي سپاه در خليج‌فارس و تنگه‌ هرمز، به اجرا درآمد و نيروهاي شركت‌كننده بخش ديگري از تجهيزات و توان عملياتي‌ نيروي دريايي سپاه را براي اجراي عمليات شهادت‌طلبانه عليه ناوهاي كشورهاي مستكبر جهان، در منطقه خليج‌فارس به نمايش گذاشتند. مانور با رژه قايق‌هاي تندرو در ساعت 18:15 آغاز شد و با مانور لنج‌هاي مردمي، پرواز هواپيماها و هلي‌كوپترهاي نيروي هوايي سپاه و پرنده‌هاي هدايت‌شونده شناسايي، مانور نصب مين به كشتي‌هاي دشمن فرضي و عمليات مين‌گذاري در مسير كشتي‌هاي فرضي دشمن‌، ادامه يافت در ادامه، پس از اجراي آتش توپخانه به جزيره "لارك"، نيروهاي تكاور سپاه با قايق‌هاي تندرو به اين جزيره حمله كردند و آن‌را از دشمن فرضي بازپس گرفتند.[۱۷] تيپ 66 هوابرد نيروي زميني سپاه نيز هماهنگ با نيروي دريايي و غواصان سپاه، با پياده كردن چتربازان زبده در مواضع ساحلي از پيش تعيين شده، خطوط دشمن فرضي را شكستند. تصرف شناور ثابت، حمله به كشتي با استفاده از شناورهاي حامل توپ‌هاي 106، 107، 123 ميلي‌متري، حركت شناورهاي حامل مواد منفجره، كنترل از راه دور، از ويژگي‌هاي اين مرحله از مانور شهادت بود كه با نظم و ترتيب خاصي به اجرا درآمد.[۱۸] فرمانده نيروي دريايي ارتش جمهوري اسلامي، ايران "دريادار ملك‌زاد‌گان" كه جهت نظارت بر فعاليت‌هاي مقدماتي طرح‌هاي عملياتي براي رويارويي احتمالي با تهاجمات امريكا، در سيرجان به‌سر مي‌برد، ضمن بررسي نحوه اجراي طرح‌هاي جديد نيروي دريايي ارتش، در جمع اعضا اين نيرو گفت: «واحدهاي دريايي ما هم‌اكنون ضمن حفظ آمادگي، خود را مهياي نبردي سرنوشت‌ساز در خليج‌فارس كرده‌اند تا در صورت لزوم، عليه نيروي متخاصمي كه قصد تعرض به‌منافع جمهوري اسلامي‌ايران را داشته‌باشد، وارد عمل‌شوند.»[۱۹]

گزارش- 224

برگزاري "مانور شهادت" در آب‌هاي خليج‌فارس، بازتاب گسترده‌اي در رسانه‌هاي همگاني جهان داشت. خبرگزاري "آسوشيتدپرس" در گزارشي از خليج‌فارس اعلام كرد: «ايران نخستين زيردريايي خود را امروز به آب انداخت و سيستم‌هاي هدايت موشكي قفل‌كننده را روي هدف‌هايي در تنگه باريك هرمز ـ كه ترافيك كشتي‌راني تجاري در آن شديداً كاهش يافته ـ تمرين خواهد كرد.»[۲۰] راديو اسرائيل نيز گفت: «در ادامه عمليات دريايي موسوم به مانور شهادت، نخستين زيردريايي ساخت حكومت اسلامي ايران به آب انداخته شد. به گزارش راديو دولتي ايران، در اين مرحله از مانور كه جنبه تاكتيكي دارد، قدرت نيروي دريايي سپاه پاسداران به نمايش گذاشته شد و همچنين براي نخستين‌بار هواپيماهاي كوچك بدون خلبان كه براي امور شناسايي مورد استفاده قرار مي‌گيرند، به پرواز درآمد. به گفته سخن‌گوي سپاه پاسداران در اين مانور چند فروند هلي‌كوپتر و هواپيماي متعلق به سپاه نيز شركت داشتند. در تهران اعلام شد كه قايق‌هاي تندرو نيروي دريايي سپاه در جريان مانور كنوني به دو رزم‌ناو امريكايي كه يك نفت‌كش كويتي را همراهي مي‌كردند، هنگام گذشتن از تنگه ‌هرمز نزديك شدند تا آنها را شناسايي كنند. راديو دولتي ايران نيز با پخش تفسيري تهديد كرد كه اگر رزم‌ناوهاي امريكايي بخواهند به عمليات نظامي دست بزنند، با مين‌هاي دريايي و قايق‌هاي تندرو مملو از مواد تخريبي روبه‌رو خواهند شد.»[۲۱] راديو بي.بي.سي. در اين زمينه گفت: «به گفته مقامات ايران در خليج‌فارس، واحدهاي سپاه پاسداران ايران، داوطلبان و نيروي دريايي ايران، مانورهاي خود را گسترش داده‌اند. حكومت ايران مي‌گويد اين كشور موشك‌هاي زمين به درياي خود را كار گذاشته است و اين موشك‌ها به‌سوي هدف‌هاي فرضي نشانه‌گيري خواهند شد. با وجود اين، اعتقاد بر اين است كه اين موشك‌ها در صورتي به‌سوي هدف‌هاي واقعي پرتاب خواهند شد كه ايران به‌نحوي تحريك شود. اين عمليات كه رمز آن "شهادت" است، اصولاً عملياتي تدافعي است كه در حيطه خط ساحلي ايران انجام مي‌گيرد.»[۲۲]

گزارش- 225

خبرگزاري يونايتدپرس درباره آخرين تلاش‌هاي امريكا براي تقويت نيروهاي اين كشور در خليج‌فارس، به نقل از منابع "پنتاگون" گزارش داد: «امريكا ناوچه‌هاي گشتي سريع‌السير به خليج‌فارس اعزام داشته است. اين ناوچه‌ها براي استفاده واحدهاي ويژه امريكا جهت مقابله با تهديدات ايران عليه كشتي‌راني در خليج‌فارس، مي‌باشند و تعدادي قايق كوچك مين جمع‌كن آنها را همراهي مي‌كنند.»[۲۳] نشريه "فارين ريپورت" چاپ لندن نيز نوشت: «دولت ريگان به منظور اجراي طرح برافراشتن پرچم امريكا بر عرشه 11 فروند كشتي كويتي و محافظت دريايي و هوايي از آنها در مقابل حملات احتمالي امروز جمهوري اسلامي ايران مبادرت به پياده كردن تجهيزات نظامي در بحرين نمود.»[۲۴] پنتاگون همچنين مدعي است كه ابتكار جديدي براي مقابله با قايق‌هاي تندرو سپاه به‌كارگرفته‌است. به گزارش آسوشيتدپرس، مسئولان رسمي پنتاگون گفته‌اند: «وزارت دفاع امريكا در تدابيري ديگر براي مقابله با قايق‌هاي تندروي پاسداران انقلاب ايران در خليخ‌فارس، تصميم گرفته تعدادي هلي‌كوپتر توپ‌دار در عرشه كشتي‌هاي جنگي خود در خليج‌فارس، مستقر كند. در تحولي ديگر، امروز منابع پنتاگون گفتند كه سه نفت‌كش كويتي وارد درياي‌عمان شده‌اند و منتظر پرچم امريكا و اسكورت نيروي دريايي امريكا براي عزيمت به خليج‌فارس هستند.»[۲۵] از سوي ديگر، حضور بي‌سابقه نيروهاي امريكايي در خليج‌فارس و اقدامات پشتيباني كه انجام داده‌اند، در گفتار امروز راديو بي.بي.سي. چنين تفسير شده است: «نيروي دريايي امريكا در خليج‌فارس بزرگ‌ترين مجموعه نيروي دريايي اين كشور است كه از زمان جنگ كره تاكنون در يك منطقه حضور پيدا مي‌كند. با توجه به تجهيزاتي كه اكنون در خليج‌فارس و حوالي آن مستقر شده و تجهيزاتي كه در راه است، ظاهراً امريكا خود را براي سخت‌ترين شرايط آمده مي‌كند و حتي در عربستان سعودي نيز براي تلفات احتمالي، تخت‌هايي در بيمارستان ترتيب داده شده است. كارشناسان نظامي مي‌گويند كه اين عمليات هنوز صددرصد از امكان وقوع به‌دور نيست، مخصوصاً اگر يك ميدان بزرگ مين‌گذاري پيدا شود. در حال حاضر آنچه براي امريكا اولويت دارد اين است كه اولاً نشان دهد كه از حق كشتي‌راني آزد در خليج‌فارس حمايت مي‌كند، ثانياً كشتي‌هاي نفت‌كش‌ كويتي را سالم به مقصد برساند.»[۲۶] در همين حال با وجود مخالفت كشورهاي اروپايي با درخواست امريكا در مورد همكاري در خليج‌فارس، امريكا همچنان در صدد جلب همكاري بيش‌تر اين كشورها در خليج‌فارس است. يونايتدپرس به نقل از مقام‌هاي دولتي امريكا گزارش داد: «واشنگتن و متحدين اروپايي‌اش در حال برداشتن گام‌هايي براي هماهنگ ساختن فعاليت‌هاي نظامي و اطلاعاتي جهت مقابله با آنچه كه آن‌را "تهديدات ايران در خليج‌فارس مي‌نامند،" هستند. پيشنهادات مورد بحث شامل ايجاد يك نيروي مشترك در خليج‌فارس براي مين روبي، گسترش تبادل اطلاعات و همكاري بيش‌تر بين نيروهاي دريايي امريكا و انگليس و فرانسه است.»[۲۷]

گزارش- 226

با تشديد بحران در خليج‌فارس و احتمال درگيري نظامي ايران و امريكا، برخي از كشورهاي حاشيه جنوبي خليج‌فارس مي‌كوشند كه با حفظ بي‌طرفي خود و ادامه رابطه با ايران، از آثار منفي چنين اقداماتي در امان باشند. راديو بي.بي.سي. به نقل از "ديلي تلگراف" گفت: «با بالا گرفتن تشنج در خليج فارس در پي مرگ زائران در مكه، اكثريت بزرگي از كشورهاي منطقه خليج‌فارس سعي دارند تا از ايالات متحده و تلاش‌هاي اين كشور در تضمين امنيت تردد كشتي‌هاي تجديد پرچم شده كويتي فاصله بگيرند.»[۲۸] اين راديو افزود: «دولت ايران فرستاده‌هايي به امارات متحده عربي و عمان اعزام داشته و امروز صبح از كويت خواسته است كه روابط ديپلماتيك اين كشور با ايران بعد از حمله به سفارت اين كشور در تهران، به‌حالت عادي بازگردد. ظاهراً كشورهاي حوزه خليج‌فارس نمي‌خواهند كه ايران با امريكا درگيري نظامي پيدا كند. شايان توجه آن‌كه كويت و عربستان سعودي بعد از حمله به سفارت‌هايشان در تهران، روابط خود با ايران را قطع نكرده‌اند؛ ظاهراً هر دو كشور مي‌خواهند كه راه‌هاي ارتباط با دولت ايران را باز نگه‌دارند.» [۲۹] روزنامه دست راستي "فيگارو"در يك مقاله مغرضانه با بررسي پي‌آمدهاي بحران خليج‌فارس، اداره‌كنندگان بازارهاي طلا و نفت را به حفظ خون‌سردي دعوت كرده و دلايل آن‌را چنين برشمرده است: «دو دليل براي حفظ خون‌سردي وجود دارد كه يكي عدم مواجه شدن جهان غرب با كمبود نفت حتي در صورت توقف كشتي‌راني در خليج‌فارس براي يك مدت طولاني مي‌باشد، زيرا در سرتاسر جهان صدها چاه نفت وجود دارند كه مي‌توانند نفت بسيار بيش‌تري را توليد كنند. دليل دوم آن‌كه هرگونه تلاش در بازارهاي مالي، يك مائده آسماني براي جمهوري اسلامي تلفي خواهد شد، زيرا تهران منافع خود را در بي‌ثبات كردن كشورهاي دشمن خود از طريق انجام مقدمات گسترده تروريستي مي‌بيند. ايران يك تروريسم جديد موسوم به تروريسم مالي را عليه غرب به‌كار گرفته و در اين رابطه دام‌هايي را پهن كرده است، ولي جهان غرب از اين دام به سلامت بيرون خواهد آمد زيرا مي‌داند كه بايد در مقابل تحريكات ايران آرامش و قاطعيت خود را حفظ كند.» در ادامه اين مقاله آمده است. «در هم ريختگي در بورس پاريس يا خيابان "وال استريت" نيويورك، براي (امام)خميني يك پيروزي خواهد بود و قربانيان اين پيروزي نيز كشتي‌هاي غربي در دريايي عمان هستند.»[۳۰]

گزارش- 227

مراكز خبري گزاش‌هاي گوناگوني درباره مسائل اساسي ايران و عراق و منطقه خليج‌فارس مخابره مي‌كنند و به بررسي و ارزيابي نقاط ضعف و قوت سياست‌هاي هر دو كشور (ايران و عراق) و قدرت‌هاي درگير در مسائل منطقه مي‌پردازند. روزنامه "تايمز مالي" در تفسيري از دخالت ابرقدرت‌ها در منطقه و شرايط حاكم بر جنگ، نوشت: «امروز جهان، نفس را در سينه‌ها حبس كرده و نگران گسترش جنگ به ديگر كشورهاي خليج‌فارس و درگير شدن دست كم يكي از ابرقدرت‌ها در جنگ است. از نظر نظامي اوضاع در جبهه‌هاي ايران و عراق به نفع ايران است. ارتش عراق در سال 1982 (1361) با تحقير از خاك ايران بيرون انداخته شد و اكثر تحليل‌گران ترديد ندارند كه اينك عراق زير فشار فزاينده ايران قرار دارد. زنگ‌هاي خطر از فوريه سال گذشته 1986 (1365) در بغداد و پايتخت‌هاي كشورهاي متحد وي به صدا درآمده است. واكنش بغداد، بمباران مناطق اقتصادي، مراكز مسكوني پرجمعيت در ايران و حمله به كشتي‌ها بود كه به ناچار دامنه جنگ را بين‌المللي كند.»[۳۱] راديو كلن نيز در مورد توافق دو ابرقدرت شرق و غرب براي پايان دادن به جنگ، گفت: «در حال حاضر چنين به‌نظر مي‌رسد كه سرنوشت اين جنگ (ايران و عراق) به‌زودي روشن خواهد شد، چون اين جنگ از راه‌هاي صلح‌جويانه پايان نخواهد يافت. نشانه‌هاي بي‌شماري موجود است مبني‌بر اين‌كه جريانات اين رويداد غم‌انگيز به نقطه اوج خود خواهد رسيد. در اين ميان نكته آرامش‌بخش اين است كه دو ابرقدرت جهان ظاهراً تصميم گرفته‌اند تا اجازه ندهند كسي آنها را به يك درگيري مستقيم بكشاند، با توجه به اين‌كه خوش‌بختانه اين خطر وجود ندارد كه منطقه خليج‌فارس به‌صورت عاملي خطرناك و زيان‌بخشي براي تمام جهانيان درآيد.»[۳۲]

گزارش- 228

سخن‌گوي وزارت خارجه چين در يك نشست مطبوعاتي، درباره مواضع كشورش در مورد جنگ ايران و عراق، گفت كه چين از قطع‌نامه شوراي امنيت(598) كه از طرفين درگير مي‌خواهد يك آتش‌بس را رعايت كنند و در عين حال خواستار يك حل‌وفصل صلح‌آميز براي اين مشكل است، پشتيباني مي‌كند و اين كشور (چين) همچنين آماده است به تلاش‌هاي اين سازمان جهاني جهت يافتن يك راه حل عادلانه و معقول براي اين جنگ در اسرع وقت ممكن، بپيوندد.»[۳۳]

گزارش- 229

نخستين كاروان شهدا و مجروحان فاجعه كشتار مكه، بامداد امروز از "جده" وارد تهران شد و مورد استقبال نخست‌وزير قرار گرفت. مهندس ميرحسين موسوي با دل‌جويي از اين مجروحان، در سخناني گفت: «پس از كارشكني‌هاي بسيار زياد، بالاخره هواپيماي حامل مجروحين و شهدا به تهران رسيد.» وي با اشاره به مسئوليت دولت سعودي و با استناد به دلايلي كه حاكي از برنامه‌ريزي قبلي امريكا و عربستان براي درگيري در راه‌پيمايي "برائت از مشركان" مي‌باشد، گفت: «اين درگيري دقيقاً با ماجراي شكست فضاحت‌بار امريكا در خليج‌فارس مرتبط بوده است. اين توطئه نمي‌تواند ما را عقب بزند. هر كدام از اين ضربه‌ها باعث بيداري بيش‌تر روحيه انقلابي در بين ملت ما خواهد شد و همان‌طور كه امام امت در پيام خود فرمودند، رنج‌هايي كه ملت ما متحمل مي‌شود به خاطر اسلام است، به اين جهت اين رنج‌ها در نظر مردم ما شيرين است و اميدواريم ان‌شاءالله اين رنج‌ها پايان خوشي براي مردم مظلوم جهان داشته باشد.» نخست‌وزير افزود: «تمام اين جنايات به خاطر اين است كه ما در آرمان‌هاي خود كوتاه بياييم، لكن ما در راه اسلام نمي‌توانيم كوتاه بياييم و نه تنها عقب ننشسته‌ايم بلكه منافع امريكا را در سطح دنيا ضربه‌پذير ساخته‌ايم.»[۳۴]

گزارش- 230

"فاروق ‌الشرع" وزير خارجه سوريه كه در پي فاجعه مكه به تهران سفر كرده است، در ديدار با آيت‌الله خامنه‌اي رييس جمهور، ضمن ابلاغ پيام رييس جمهور سوريه گفت: «برادر شما "حافظ اسد" پس از حوادث مكه، به بنده مأموريت دادند كه در اسرع وقت به حضور جناب عالي رسيده و تأسف عميق ايشان را ابراز دارم.»[۳۵] وزير خارجه سوريه در ديدار با دكتر ولايتي نيز با بيان اين نكته كه توطئه‌هاي امريكا منطقه را در شرايط خطرناكي قرار داده است، گفت: «استعمار تلاش مي‌كند از هر وسيله ممكن براي مقابله با انقلاب اسلامي ايران استفاده كند. برافراشتن پرچم‌ها و آوردن ناوگان‌ها در خليج‌فارس و هم‌اكنون حوادث تأسف‌بار مكه معظمه، تلاش‌هايي است كه امريكا براي دست‌يابي به اين هدف شوم صورت داده و طبيعي است كه مسئول اين حوادث، امريكاست.» فاروق الشرع افزود: «امريكا و ايادي‌اش خواستار گسترش جنگ هستند ولي جمهوري اسلامي موفق شده اين توطئه را محكوم به شكست نمايد.»[۳۶] خبرگزاري فرانسه در بررسي موضع سياسي سوريه، به روابط اين كشور با ايران و عربستان پرداخت و گزارش داد: «سوريه به دنبال درگيري‌هاي روز جمعه در مكه، سكوت اختيار كرد؛ محافل ديپلماتيك دليل اين سكوت را تمايل اين كشور جهت ايفاي نقش ميانجي‌گري احتمالي ميان ايران و عربستان سعودي مي‌دانند. سكوت دمشق بيش از هر چيز نمايان‌گر قرار گرفتن بر سر دو راهي است. في‌الواقع سوريه هم‌زمان از روابط حسنه با ايران و عربستان سعودي برخوردار است و درصدد است كه اين دو دوستي متضاد را به‌ويژه به خاطر امتيازهاي عالي كه برايش دارد، حفظ كند. رياض از پركردن صندوق‌هاي سوريه و كمك كردن به اين كشور از نظر مالي جهت تأمين هزينه نظامي دمشق در لبنان كه در آن‌جا با جاه‌طلبي‌هاي جمهوري اسلامي در اين كشور مواجه مي‌شود، ترديدي به خود راه نمي‌دهد. دمشق همچنين از كمك‌هاي نفتي ايران كه سالانه يك ميليون تن نفت خام مي‌باشد بهره‌مند است. ديپلمات‌ها در دمشق گفتند اين موفقيت ظريف، بار ديگر حافظ اسد را در يك مركز راه‌حل احتمالي قرار مي‌دهد.»[۳۷] يكي از مسئولان "حزب‌الله" لبنان نيز در گفت‌وگو با نماينده دفتر سياسي سپاه لبنان، به تشريح سياست جديد سوريه در نزديك شدن به عربستان و امريكا پرداخته و در مورد تأثير آن بر روابط اين كشور با ايران و حزب‌الله لبنان گفت: «سوري‌ها مطمئن هستند كه ايران از پشت خنجر نخواهد زد و ايراني‌ها حاضرند در ابعاد سياسي و اقتصادي از آنها حمايت كنند. دمشق همچنين احساس مي‌كند اعراب ‌بيش‌تر به‌دنبال حمايت‌هاي مقطعي و سپس دست كشيدن از حمايت سوريه مي‌باشند. بنابراين سوريه هنوز به ايران نيازمند است و اين نيازمندي، مانعي براي درگيرشدن سوريه با جريانات اسلامي در لبنان مي‌باشد.» وي افزود: «به نظر من سوريه سعي مي‌كند از نظر سياسي بيش از گذشته به امريكا نزديك شود، از نظر سياسي نيز فاصله خود را با ايران در حدود فعلي حفظ كند؛ براي مثال ملاحظه كرديد كه سوري‌ها كوچك‌ترين واكنشي نسبت به فشارهاي امريكا در خليج‌فارس از خود نشان ندادند، فرانسه را به‌خاطر قطع رابطه با ايران محكوم نكردند و حتي "حركت امل" را واداشتند كه هواپيماربايي اخير را محكوم كند، در حالي‌كه هيچ‌يك از فشارهاي اخير فرانسه عليه ايران را محكوم نكردند. اين، خود نوعي هماهنگي سياسي با امريكا به شمار مي‌رود.»[۳۸]

گزارش- 231

سال گذشته مجموع صادرات امريكا به ايران حدود سي‌وچهار ميليون دلار بود. روزنامه "نيويورك تايمز" با اعلام اين خبر، در مورد واردات امريكا از ايران نوشت: «واردات ايالات متحده، از جمله نفت از ايران، 612 ميليون دلار تخمين زده مي‌شود.»[۳۹]

گزارش- 232

راديو بي.بي.سي. در تحليلي از جنگ تحميلي، به موقعيت هركدام از دو طرف درگير در شش ماهه گذشته و تلاش عراق در ميمك، جزيره جنوبي و فاو اشاره كرد و گفت: «از زماني‌كه عراق در آغاز سال ميلادي جاري (1987) تهاجم بزرگ نيروهاي ايران در شرق بصره را متوقف كرد، نبردهاي زميني ايران هم محدود بوده است. در حالي‌كه عراق به جنگ نفت‌كش‌ها در خليج‌فارس مي‌پرداخته، در نبرد زميني ابتكار عمل همچنان با ايران بوده است و ايران در ماه مارس گذشته (فروردين) به حمله محدودي به داخل كردستان عراق دست زد، اما در طي ماه گذشته ظاهراً عراق كوشيده است كه بار ديگر ابتكار عمل را به دست آورد و نيروهاي ايران را از مواضعي كه در خاك عراق متصرف شده‌اند، حداقل از سه ناحيه به عقب راند: يكي از ارتفاعات ميمك، يكي شبه‌جزيره فاو ـ كه در اوايل 1986 به اشغال نيروهاي ايران درآمد ـ و يكي هم مرداب‌هاي "هويزه" در شمال شرقي بصره. چنين به‌نظر مي‌رسد كه اين كوشش‌ها تا به حال پيش‌رفت زيادي نداشته است.»[۴۰]

ضميمه گزارش 218 سلسله ارتفاعات بلفت و دوپازا در جهت شمال ـ جنوب در مرز بين‌المللي ايران و عراق كشيده شده‌اند. در شرق اين ارتفاعات، شهر سردشت و در سمت غربي آنها شهر قلعه‌ديزه عراق قرار دارد. ارتفاعات "بردسپيان" و بلفت ايران و عراق در شمال، ارتفاعات "لك‌لك"، " شهيد زين‌الدين"، كله قندي" و "فرفري" در جنوب، كوه "رستم‌آليان" و "كاني‌رش" در شرق، دشت و شهر قلعه‌ديزه در غرب آن واقع شده‌اند. قله دوپازا 2349 متر و بلفت عراق 2144 متر ارتفاع دارند كه بلند ترين قله‌هاي منطقه به شمار مي‌روند. موفقيت عمليات و استقرار نيروهاي خودي در اين ارتفاعات، نه تنها ديد مستقيم‌تري را براي ما بر تحركات دشمن و آسيب‌رساندن به آنها ايجاد مي‌كرد، بلكه اين نگراني را براي عراق به‌وجود آورده بود كه جمهوري اسلامي ايران مي‌تواند با اجراي عمليات در اين منطقه، ضمن جلوگيري از رفت‌و‌آمد عوامل مزدور، زمينه را براي برقراري ارتباط بيش‌تر با مبارزان كرد در شمال غربي عراق آماده سازد و با منسجم كردن اين نيروها با نيروهاي خود، بي‌ثباتي و ناامني در رژيم عراق ايجاد كند.[۴۱] ضميمه گزارش 219 ارتش عراق به منظور جلوگيري از نفوذ نيروهاي ايراني به مواضع خود، اقدام به كاشتن انواع مين در منطقه‌اي بسيار گسترده كرده بود. علاوه‌بر مين، سيم‌هاي خاردار حلقوي به‌صورت چند رديفي در كنار هم قرار داشتند و بعد از آن بازهم چند رديف مين كاشته ‌شده بود. وجود اين موانع سبب شده بود كه دشمن از خط پدافندي محكمي برخوردار باشد. افزون بر اين، دشمن براي پدافند و حفظ سلسه ارتفاعات دوپازا، دور تا دور همه ارتفاعات، كانالي به عرض 45 تا 50 سانتي‌متر و ارتفاع 5/1 تا 2 متر حفر كرده بود و در حاشيه اين كانال‌ها، سنگر‌هاي انفرادي نگهباني قرار داشت. اين كانال‌ها سلسله ارتفاعات دوپازا را كه در مجموع 9 قله هستند، به يكديگر وصل مي‌كردند و به‌صورتي حفر شده بودند كه علاوه بر استحكام بسيار، افراد دشمن به‌ راحتي مي‌توانستند در آنها حركت كنند بي‌آن‌كه نياز به آمدن در خط‌الرأس جغرافيايي داشته باشند.[۴۲] در اين منطقه دو جاده تداركاتي در سمت غرب ارتفاعات هست كه يكي از منطقه‌اي در عقبه عراق به نام "دارونا" به سمت كوه بلفت عراق و ديگري به سوي ارتفاع دوپازا كشيده شده است. بخشي از جاده متصل به ارتفاع بلفت به طول 150 متر آسفالت است كه حمل‌ونقل نيروها و تجهيزات را براي دشمن آسان كرده است.[۴۳]



منابع و مآخذ روزشمار 1366/05/14

  1. سند شماره 0435 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: عمليات نصر7، قرارگاه قدس، راوي: برادر علي مژدهي، صص8ـ1.
  2. سند شماره 0437 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: عمليات نصر7، لشكر 27 حضرت رسول(ص)، راوي: برادر كمال حسيني، ص20.
  3. سند شماره 0435 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: عمليات نصر7، قرارگاه قدس، راوي: برادر مژدهي، ص41.
  4. پيشين.صص42ـ41.
  5. مأخذ شماره 3، ص46.
  6. سندشماره 0435 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: عمليات نصر7، قرارگاه قدس، راوي: برادر علي مژدهي، صص46ـ45.
  7. سند شماره 0437 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: عمليات نصر7، لشكر27 حضرت رسول(ص)، راوي: برادر كمال حسيني، ص24.
  8. سند شماره 0435 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: عمليات نصر7، قرارگاه قدس، راوي: برادر علي مژدهي، صص8ـ1.
  9. خبرگزاري جمهوري اسلامي،"گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 139، 15/5/1366، ص84، خبرگزاري رويتر، به نقل از نشريه "جيمز ديفنس".
  10. شماره 1507 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: عمليات نصر7، قرارگاه نيروي زميني، راوي: برادر اسدالله احمدي، 13/5/1366 تا 18/5/1366، ص17.
  11. سند شماره 0435 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: عمليات نصر7، قرارگاه قدس، راوي: برادر علي مژدهي، صص53ـ52.
  12. سند شماره 1508 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: عمليات نصر7، قرارگاه قدس، راوي: برادر علي مژدهي، 9/5/1366 تا 24/5/1366، ص108.
  13. سند شماره 028858 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش نوبه‌اي و اطلاعاتي شماره 30، نزاجا ـ معاونت عمليات و اطلاعات، 16/5/1366، ص14.
  14. سند شماره 69960 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: فرمانده قرارگاه جمزه(ع)، 20/5/1366.
  15. سند شماره069945 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: فرمانده قرارگاه حمزه(ع)، 18/5/1366.
  16. خبرگزاري جمهوري اسلامي،"گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 139، 15/5/1366، ص87، روزنامه "الاتحاد".
  17. سند شماره 15042 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: نيروي هوايي، برادر مهدي انصاري، 18/3/1366 تا 5/8/1366، ص6.
  18. روزنامه اطلاعات، 17/5/1366، ص3.
  19. روزنامه كيهان، 14/5/1366، ص3.
  20. خبرگزاري جمهوري اسلامي،"گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 140، 16/5/1366، ص35، به نقل از خبرگزاري آسوشيتدپرس، 15/6/1366.
  21. خبرگزاري جمهوري اسلامي،"گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 139، 15/5/1366، صص39ـ29، به نقل از راديو اسراييل، 14/5/1366.
  22. خبرگزاري جمهوري اسلامي،"گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 139، 15/5/1366، ص61، به نقل از راديو بي.بي.سي، 14/5/1366.
  23. روزنامه رسالت، 17/5/1366، ص12، به نقل از خبرگزاري يونايتدپرس.
  24. سند شماره 029181 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: ستاد مشترك ارتش جمهوري اسلامي ايران ( اداره دوم ـ معاونت اطلاعات)، 24/6/1366، ص1.
  25. خبرگزاري جمهوري اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 140، 16/5/1366، ص4، به نقل از از خبرگزاري آسوشيتدپرس، 13/5/1366.
  26. خبرگزاري جمهوري اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 140، 16/5/1366، صص12ـ11، به نقل از راديو بي.بي.سي، 13/5/1366.
  27. خبرگزاري جمهوري اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 140، 16/5/1366، ص5، به نقل از خبرگزاري يونايتدپرس.
  28. مأخذ شماره 22، ص25.
  29. خبرگزاري جمهوري اسلامي،، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 140، 16/5/1366، ص12، به نقل از راديو بي.بي.سي، 15/5/1366.
  30. خبرگزاري جمهوري اسلامي،، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 139، 15/5/1366، ص24، پاريس ـ خبرگزاري كويت، به نقل از روزنامه "فيگارو"، 14/5/1366.
  31. روزنامه اطلاعات، 14/5/1366، ص20، لندن ـ به نقل از روزنامه "تايمزمالي".
  32. خبرگزاري جمهوري اسلامي،، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 139، 15/5/1366، ص14، راديو كلن، به نقل از روزنامه "فايننشنال الگمانيه"، 14/5/1366.
  33. خبرگزاري جمهوري اسلامي،، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 139، 15/5/1366، ص11، به نقل از خبرگزاري تانيوگ، 14/5/1366.
  34. روزنامه اطلاعات، 14/5/1366، ص3.
  35. روزنامه اطلاعات، 17/5/1366، ص2.
  36. روزنامه كيهان، 14/5/1366، ص2.
  37. خبرگزاري جمهوري اسلامي،، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 139، 15/5/1366، ص52، به نقل از خبرگزاري فرانسه، 14/5/1366.
  38. سند شماره 226162، مركز مطالعات و تحقيقات جنگ، 14/5/1366/ صص32ـ30.
  39. خبرگزاري جمهوري اسلامي،"گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 139، 15/5/1366، صص39ـ29، به نقل از راديو اسراييل، 14/5/1366.
  40. مأخذ شماره 22، ص10.
  41. سند شماره 0437 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: عمليات نصر7، لشكر 27 حضرت رسول(ص)، راوي: برادر كمال حسيني، ص4.
  42. پيشين.صص42ـ41.
  43. سند شماره 0437 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: عمليات نصر7، قرارگاه قدس، راوي: برادر علي مژدهي، صص11ـ10.