1364.05.14

از دانشنامه روز شمار دفاع مقدس
پرش به ناوبری پرش به جستجو
روزشمار جنگ سال 1364
1364.05.14
نام‌های دیگر چهارده مرداد
تاریخ شمسی 1364.05.14
تاریخ میلادی 5 اوت 1985
تاریخ قمری 17 ذیقعده 1405



گزارش- 492

مطابق گزارش قرارگاه رمضان، در منطقة شمال غرب، ارتش عراق در ساعت هفت صبح امروز ارتفاع "سرپيران" را به تصرف خود در آورده و در تمام نقاط آن نيرو مستقر كرده‏است.[۱] يادآوري مي‌شود كه اين ارتفاع از اهداف فرعي عمليات قادر در منطقة سيدكان، بود. سرپيران در اولين مرحلة اين عمليات به‏دست نيروهاي خودي (ارتش) تصرف شده‏بود.

گزارش- 493

در جلسة امروز قرارگاه خاتم‌الانبياء(ص)"، محسن رضايي" فرمانده كل سپاه، پس از شنيدن گزارش فعاليت‌هاي برخي از يگان‌هاي سپاه پاسداران در خصوص اقدامات انجام شده جهت اجراي عمليات‌هاي محدود در مناطق شنام، بياره، گاوكش، پردينه، سني هرات، پنج قله، طويله، نوسود و چوارتا، مطالب نسبتاً مفصلي بيان كرد. وي از كندي پيشرفت كارها انتقاد كرد و با يادآوري مخارج جنگ، به تشريح سرعت گسترش توان نظامي دشمن پرداخت و تناقض بين انقلاب و زندگي كردن را يادآور شد. وي تأكيد كرد: «نظر امام خميني اين ‏است كه اگر يك خانه هم در اين مملكت بماند و در يك خانه يك نفر باشد، بايد جنگ را ادامه داد.» رضايي از اين سخن امام براي افزايش انگيزه و تحرك نيروهاي خودي استفاده كرد: «آيا ما پيش‏تاز اين حرف امام هستيم؟»[۲]

گزارش- 494

"عمر تلمساني" رهبر سازمان" اخوان المسلمين" مصر، با تأكيد بر ضرورت ميانجي‏گري مسلمانان بي‌طرف در جنگ ميان ايران و عراق، گفت كه ميانجي‌گري در اين جنگ بايد به‏وسيلة كساني صورت گيرد كه هيچ كمكي به طرف‏هاي درگير جنگ‏، نكرده‏باشند. وي با رد صلاحيت حكومت‌ها براي ميانجي‏گري به دليل جانب‏داري از طرف‏هاي مخاصمه، تأكيد كرد كه تنها افرادي از ملت‌هاي مسلمان كه به هيچ يك از طرف‌هاي جنگ كمك نكرده‌اند، مي‌توانند اين نقش را بر عهده بگيرند و مقام‏هاي رسمي مي‌توانند آنان را در اين امر مهم كمك كنند. عمر تلمساني در خاتمه با اشاره به اين‌كه ايران و عراق در اين منازعه به هيچ گونه نتايجي دست نيافته‌اند و اسرائيل از اين جنگ بهره‌برداري مي‌كند، اظهار اميدواري كرد كه اين جنگ به زودي پايان پذيرد.[۳]

گزارش- 495

در ادامة ادعاهاي عراق و تكذيب‌هاي ايران در مورد حمله به حوزة نفتي نوروز (كه در روزهاي قبل ذكر شد)، امروز نيز اين دعاوي ادامه يافت. نوع بازتاب اين خبر در مطبوعات فرانسه - كه بيش‌تر جهت‌گيري سياسي اين مطبوعات را مي‌رساند - خود حاكي از غير موثق بودن دعاوي عراق است. روزنامة فرانسوي "لوكوتيدين دوپاري" امروز گزارش داد: «عراق اعلام كرد كه نيروي دريايي آن كشور شنبه و ديروز در دو نوبت حوزة نفتي نوروز در شمال خليج‌]فارس[ را بمباران كرده و دو چاه نفت و يك ايستگاه پمپاژ مورد اصابت قرار گرفته‏است. به گفتة سخن‌گوي نظامي عراق، اولين حمله روز شنبه در ساعت4:06 انجام شد و كشتي‌هاي جنگي عراق موفق شدند اهداف خود را طي حملة دوم كه در ساعت6:55 روز يكشنبه انجام يافت، ويران كنند.» اما اين روزنامه افزوده است: «منابع مستقل دريايي در خليج‌فارس و مسئولان سازمان حفاظت از محيط دريا مستقر در كويت، در روز يكشنبه در وضعيتي نبودند كه اين عمليات را تأييد كنند.» لوكوتيدين دوپاري در آخر يادآوري كرده است: «حوزة نفتي نوروز واقع در منتهي‌اليه شمالي خليج]فارس[ و در 80 كيلومتري شمال غربي بندر نفتي خارك، قبلاً در 2 مارس 1983 توسط هواپيماهاي عراق بمباران شده‏بود. در آن حمله لااقل سه چاه نفت به آتش كشيده شد و موجب نشت نفت به خليج]فارس[ شد.»[۴]

گزارش- 496

رئيس كميتة فرعي روابط خاورميانه‌اي مجلس نمايندگان امريكا با توجه به روند كنوني جنگ و اين‌كه در آينده ممكن است اين مخاصمه به وخامت بيش‏تري گرايد، به دولت ريگان هشدار داد. به نظر وي دولت امريكا موافق ادامة جنگ در سطح كنوني است و بايد ديپلماسي فعال‌تري را جهت خاتمه بخشيدن به اين جنگ به عمل آورد. نشرية "لوس‌آنجلس تايمز" در اين‌باره نوشت: «"لي‏هاميلتون" رئيس كميتة فرعي روابط خاورميانه‌اي مجلس نمايندگان امريكا، از دولت ريگان درخواست كرد كه به گونه‌اي فعال، يافتن يك راه‌حل سياسي براي جنگ پنج‌سالة ايران و عراق را پي‏گيري كند. وي در ادامه هشدار داد كه شواهدي دال بر احتمال وخيم شدن اوضاع اين جنگ در ماه‌هاي آينده، به‌دست آمده است. هاميلتون گفت بسياري از ناظران، امروز معتقدند كه دولت ريگان به راه‌هاي سياسي در قبال جنگ مزبور متوسل شده و اميدوار است كه جنگ در سطح كنوني آن ادامه يابد. وي پيشنهاد كرد كه امريكا به‌طور مؤثري از كوشش‌هاي ژاپن، تركيه و كشورهاي ديگري كه داراي مناسبات حسنه با دو كشور متخاصم هستند، در جهت ميانجي‌گيري در اين جنگ حمايت به عمل آورد.»[۵]

گزارش- 497

"شريف‌الدين پيرزاده" دبيركل كنفرانس كشورهاي اسلامي، اعلام كرد كه چندين ابتكار در مورد خاتمه دادن به جنگ ايران و عراق مطرح شده كه قرار است در اجلاس ماه آيندة كميسيون حسن نيت اسلامي - كه در جده تشكيل خواهد شد - مورد بحث و بررسي قرار گيرد. وي در مصاحبه‌اي در اسلام‌آباد، گفته‏است: «سازمان كنفرانس اسلامي با تمام وجود سعي مي‌كند كه هرچه زودتر به جنگ ميان دو كشور ايران و عراق خاتمه دهد.»[۶]

گزارش- 498

هيئت فلسطيني كه روز گذشته وارد تهران شده‏است، امروز با "ولايتي" وزير امورخارجة جمهوري‌اسلامي ايران ديدار و گفت‌وگو كرد. در اين ديدار "تحولات سياسي منطقة خاورميانه، تحركات سازش‏كارانة مرتجعان عرب براي انحراف آرمان فلسطين، كنفرانس فوق‌العادة سران مرتجع عرب در مراكش و نيز جنگ تحميلي عراق عليه جمهوري‌اسلامي ايران،" مورد بحث و بررسي قرار گرفت. براساس اين گزارش، "احمد جبرئيل" يكي از اعضاي عالي‌رتبة هيئت فلسطيني، دربارة مسائل جنگ عراق عليه ايران، گفته‏است: «ما اين جنگ را به‌عنوان يك طرح امپرياليستي و ارتجاعي كه توسط صدام عليه ايران اجرا شد، دانسته و اعتقاد داريم كه امريكا مي‌خواهد انقلاب اسلامي ايران را به دليل بستن سفارت اسرائيل در تهران و گشايش سفارت فلسطين به جاي آن، تنبيه نمايد و متأسفانه اين عمل به دست صدام و دول ارتجاعي منطقه صورت مي‌گيرد.» وي افزوده: «با سرنگوني صدام، تحول استراتژيكي مهمي در منطقه به وجود خواهد آمد.» احمد جبرئيل سپس اعلام كرده‌‌: «من بدون مبالغه مي‌گويم كه تعداد بي‏شماري از افراد نهضت فلسطين مايل‏اند كه در كنار شما عليه اين طاغوت عراق بجنگند؛ طاغوتي كه اينك تمام مظاهر ترقي‌خواهي حمايت از آرمان فلسطين را به كنار نهاده و چهرة واقعي خويش را در آوردگاه "كمپ ديويد" به روشني به نمايش گذارده است.» "ابوماهر اليماني" از ديگر اعضاي عالي‌رتبة هيئت فلسطيني، در خصوص تشكيل كنفرانس فوق‌العادة سران عرب در "دارالبيضاء" مراكش، گفته است: «ما به موجب يادداشتي، جريان اين اجلاس و نتايج آن را هر آنچه كه باشد، از پيش افشاء نموده و مسئوليت نتايج آن را به عهدة اين سران مرتجع مي‌گذاريم.»[۷]

گزارش- 499

در چارچوب سياست‌هاي مالي انگليس در قبال عراق كه در جهت افزايش توانايي‌هاي اين كشور و جلوگيري از سقوط حكومت صدام است، امروز نيز در يكي ديگر از بانك‌هاي انگليسي قرارداد وامي براي سازمان‌هاي دولتي عراق امضا شد. هفته‌نامة "ميدل‌ايست اكونوميست دايجست" دربارة قرارداد پرداخت يك اعتبار ميان مدت 67 ميليون دلاري با حكومت صدام كه امروز (چهاردهم مرداد 1364/ پنجم اوت 1985) به امضا رسيد، نوشته‏است: «اين قرارداد كه بين شركت بانكي "مورگان گرنفل" و بانك "رافدين" عراق منعقد شده‏است، بيست و يكمين وامي است كه از جولاي 1983 تاكنون توسط اين شركت انگليسي براي سازمان‌هاي دولتي عراق ترتيب داده شده‏است. ]...[ در ماه گذشته نيز يك اعتبار 429 ميليون دلاري ديگر توسط يك گروه مالي به رهبري بانك "ميدلند" كه مركز آن شهر لندن است، به رژيم عراق اعطا شد.»[۸]

گزارش- 500

مجلة "المستقبل" چاپ فرانسه، در ستون "اخبار ويژه" كه مخصوص درج اخبار غيررسمي حساس (اعم از تأييد شده يا نشده) است، اعلام كرد: «منابع آگاه در پاريس مي‌گويند ايران و فرانسه جهت حل مشكلات مالي به توافق رسيدند. اين منابع گفتند يك ميليارد دلاري را كه زمان شاه ]مخلوع[ به يكي از شركت‌هاي فرانسوي قرض داده شده‏بود، اكنون پس از دو سال مذاكره، فرانسه حاضر شده اين قرض را به اضافة بهره آن به صورت معاملات تجاري و اقتصادي و اقساط به ايران پرداخت نمايد.»[۹]

گزارش- 501

در ساعت11:30 دو تن كه قصد داشتند يك فروند هواپيماي مسافربري را در مسير تهران به بندرعباس بربايند، با واكنش نيروهاي گارد پرواز سپاه روبه‏رو شدند و در يك درگيري در داخل هواپيما، يكي از آن‏ها كشته و ديگري دست‏گير شد.[۱۰] به گزارش خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، يكي از مقام‏هاي قضايي استان دربارة چگونگي اين ماجرا گفته است: «در آسمان بندرعباس يكي از تروريست‌‌ها با گذاشتن چاقو بر گلوي يكي از خانم‌هاي مهمان‏دار هواپيما، تهديد مي‌كند كه هيچ يك از مسافرين حق حركت از جاي خود را ندارد كه در اين موقع مأموران امنيتي بلافاصله جريان را متوجه شده و با شليك دو گلوله تروريست مذكور را كشته و ديگري را دست‏گير مي‌كنند كه هواپيما به سلامت در فرودگاه بندرعباس به زمين مي‌نشيند.» وي افزوده است: «پي‏گيري كار عامل يا عاملان اين حادثه از سوي وزارت اطلاعات كشورمان با دقت دنبال شده و در اين رابطه تاكنون حدود بيست تن دست‏گير شده‌اند.»[۱۱]

گزارش- 502

در آستانة برگزاري انتخابات رياست جمهوري، گروه‌هاي مخالف نظام اقداماتي در داخل كشور انجام مي‌دهند تا تأييد تبليغات وسيع آن‏ها در خارج كشور باشد. به همين منظور ديروز و امروز نيز چندين فقره كوشش براي ايجاد ناامني در بعضي از شهرهاي كشور انجام گرفته كه مهم‌ترين موارد آن چنين گزارش شده است: پرتاب كوكتل مولوتف به داخل يك مغازة قنادي در چهارراه دولت (تهران) سبب شكسته شدن چند جام شيشه شد. صاحب مغازه عضو سپاه پاسداران مي‌باشد. با پرتاب كوكتل مولوتف به داخل منزل يكي از رانندگان شركت واحد، حريقي ايجاد شد كه خسارات مالي و جاني درپي نداشت. دو موتورسوار به داخل كتاب‏فروشي تبليغات اسلامي در رشت كوكتل مولوتف پرتاب كردند كه خسارات چنداني به بار نياورد.[۱۲] از سوي ديگر، در پي شايعة ورود چند كاميون حامل مواد منفجره به‌كشور جهت اجراي عمليات‌ انتحاري در تهران، همچنين با اعلام اين تهديد به‌وسيلة سازمان مجاهدين خلق كه از هفته جاري تا اواخر هفته آينده (12 تا 25 مرداد ماه) دست به عمليات تخريبي عليه جمهوري‌اسلامي ايران خواهد زد،[۱۳] نيروهاي انتظامي كميتة انقلاب اسلامي از صبح امروز با حضور وسيع در سطح شهر تهران، به بازرسي خودروهاي مشكوك پرداخته‌اند و چندين نفر را نيز در اين ارتباط بازداشت كرده‏اند. به گزارش خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، يكي از پاسداران كميتة انقلاب اسلامي عصر امروز شايعات مبني بر ورود خودروهاي حامل مهمات به تهران جهت حملات انفجاري را تأييد كرده‏است.[۱۴] همچنين در پي تجمع سلطنت‌طلبان در پاريس - كه به مناسبت چهارده مرداد، 250 تن از ايرانيان مقيم فرانسه در يكي از هتل‌هاي مركز پاريس گرد آمده‌بودند - علي اميني در سخناني گفت: «كمك‌هاي امريكا به ما، نشان دهندة اصالت راه ماست.» وي در ادامه، موضع‌گيري [منفي] "مورفي" معاون وزير خارجة امريكا در قبال سازمان مجاهدين خلق را نتيجه مذاكراتش (اميني) با سناتورها و شخصيت‌هاي امريكايي دانست.[۱۵]  ضميمة گزارش 493: گزيده سخنان فرمانده كل سپاه خطاب به فرماندهان حاضر در جلسة قرارگاه خاتم‌الانبياء(ص): هم اكنون هر يگاني حداقل ماهانه ده ميليون تومان مصرف (مخارج) دارد و شما هر ماه كه فعاليتي نكنيد، در حقيقت ده ميليون تومان پول بيت‌المال را كه تنها حقوق و سوخت و غذا مي‌باشد، خرج كرده‌ايد كه اين غير از استهلاك و مصرف مهمات و ... مي‌باشد. دشمن، ماشين جنگي‌اش - كه يك ماشين برنامه‌ريزي حساب شده‌اي است - مرتب دارد كادر توليد مي‌كند، آموزش مي‌دهد، امكانات وارد مي‌كند، سازمان‌دهي مي‌كند. دشمن، ماشين جنگي‌اش يك ماشين جنگي خيلي قوي است و ما چون ماشين جنگي قويي نداريم، تشكيلات رزمي قوي نداريم، با مشكلات روبه‌رو هستيم. و از طرفي هم مملكت در خواب فرو رفته و اصلاً نه انگار كه در اين مملكت جنگي هست، كردستاني هست، انگار نه انگار توي اين مملكت مسئله‌اي است! آن‏ها كه خواب رفته‌اند و يا دارند بحث سياسي مي‌كنند و يا دارند تسويه [حساب] مي‌كنند. يك عده سركارند، بقيه قدم‌هاي‏شان را تيز كرده‌اند مي‌آيند و مي‌روند و دوباره به همين منوال ادامه مي‌يابد. اين گردونة عقب انقلاب كه براي خودش دارد كار مي‌كند و جلو مي‌رود، ولي شما كه به اصطلاح پيش‏تاز انقلاب هستيد، بايد از حالت ترديد خارج بشويد، چرا كه اين تأخيرها به نفع انقلاب نيست، به نفع اسلام نيست؛ بايد برادران‏، بسيج بشويد، تحرك ايجاد كنيد، خصوصاً اين‌كه در يك مقطع حساسي از انقلاب واقع شده‌ايم. در انقلاب يك تناقضي هست بين انقلاب كردن و زندگي كردن و اگر اين تناقض را به نفع زندگي كردن حل كرديم، انقلاب از بين مي‌رود، ولي اگر به نفع انقلاب حل كرديم، انقلاب پيروز مي‌شود. ما نمي‌توانيم انقلاب كنيم و گرسنگي نباشد و همه چيز سر جاي خودش باشد. ما نمي‌توانيم جنگ بكنيم و همة ادارات و همة مردم هيچ فشاري به‏شان نيايد، مشكل به وجود مي‌آيد و آن مشكلاتي كه به وجود مي‌آيد اگر فائق بشود بر انقلاب، انقلاب را از بين مي‌‌برد اما برعكس اگر انقلاب فائق شود، مسئله پيش مي‌رود. البته اين دو بعد دارد: يك بعدش پيش‏تازان هستند و يك بعدش تصميم‌گيرندگان، بعضي وقت‌ها حتي ممكن است تصميم‌گيرندگان ما مرعوب بشوند و بگويند: "آقا مردم تحمل ندارند، مردم نمي‌توانند بكشند جلو، ما قدرت نداريم، ما اقتصادمان فلان است." اما پيش‏تازان انقلاب مي‌آيند اين بن‌بست‌ها را مي‌شكنند و يك تحركي مي‌دهند، جو جنگ را گرم نگه مي‌دارند، اسير مي‌گيرند، حمله مي‌كنند؛ [در نتيجه] تصميم‌گيرندگان كه تا ديروز ضعيف شده‏بودند و مي‌گفتند:" آقا ما اقتصاد نداريم تا صرف جنگ بكنيم و ديگر بيش‏تر از اين نمي‌توانيم پول به سپاه بدهيم." مي‌بينيم كه انقلاب بر آن‏ها فائق مي‌شود و مردم مي‌ريزند پول زياد مي‌شود و همه چيز به گردونه درمي‌آيد. امروزه چه بخواهيم چه نخواهيم، درون انقلاب يك تناقضي هست و اين تناقض را هم نمي‌شود يك شَبِه حل كرد بلكه پنجاه سال ديگر طول مي‌كشد تا يك حكومت اسلامي درست كنيم و تا آن موقع اين تناقض را اگر توانستيم به نفع انقلاب حل كنيم، موفق شده‌ايم ولي اگر اين تناقض به نفع عقب انقلاب و مشكلات و ادارة زندگي و رفاه و آسايش حل شد، ديگر انقلاب از بين مي‌رود و اين درگيري وجود دارد، چه بخواهيد و چه نخواهيد. حال، شما كه از متن مردم جدا شديد و آمديد به جبهه‌ها و در كنار بچه‌هاي مردم در پيش‏تازي اين انقلاب قرار گرفتيد، الآن گردونة انقلاب را اگر به راه انداختيد، تحرك داشته‏باشيد، خوب مسئله پيش مي‌رود، والا مسئله عقب فائق مي‌شود و اگر فائق بشود، از بين مي‌رويم. الآن مملكت طوري شده كه اگر جنگ نكنيم، سپاه آلت دست سياسيون مي‌شود؛ حالا چه سياسيوني كه در رأس كار هستند از استاندار گرفته تا وكيل محترم مجلس تا جاهاي ديگر ... مرتب دستور مي‌دهند به سپاه و دل‏شان مي‌خواهد حالا كه ما با آن‏ها هماهنگ هستيم، تا آخر خط هر چي ميل‏شان مي‌كشد ما توي سپاه عمل كنيم، مثل يك دستمال به‌عنوان يك وسيله از بچه‌هاي ما استفاده مي‌كنند، از سپاه استفاده مي‌كنند مي‌روند بالا بعد اين دستمال را هم پرت مي‌كنند، مچاله‌اش مي‌كنند مي‌اندازندش دور. وضع الآن اين طور است. اگر شما بجنگيد حداقل وسيله مي‌شويم، حداقل دستمال سياسي مبارزات سياسي نمي‌شويم و ما بازوي امام هستيم و امام با اين بازوست كه انقلاب را حفظ مي‌كند. ما افتخار مي‌كنيم وسيلة اين انقلاب باشيم، وسيله اسلام باشيم، اما هيچ افتخاري نداريم كه وسيله مبارزات سياسي بشويم. به هر حال، ما بايد برنامه داشته باشيم هرچند كه اين برنامه را بايد همة مسئولين محترم كشور داشته باشند و همه‌شان بيايند توي جنگ، توي جنگ شركت كنند و مردم را توي جنگ به كار گيرند، ولي اگر هم اين تصميم نباشد، پيش‏تازي غير از اين است يعني پيش‏تازي را براي اين گذاشتند كه وقتي اين بن‌بست‌ها به وجود مي‌آيد، وقتي اين تناقضات مي‌خواهد به نفع زندگي كردن و سكون حل بشود، پيش‏تازي اين‌جا حركتش اين است كه وارد ميدان بشود و تا آخرين قطرة خونش ادامه بدهد؛ پيش‏تازي براي شكستن بن‌بست‌ها مي‌باشد و پايانش هم شهادت است. مسئولين خدمت امام رفتند تا نظر ايشان را جهت ادامة جنگ جويا شوند؛ ايشان مي‌فرمايند:" آقا اگر توي اين مملكت يك خانه بماند و يك نفر توي اين خانه، ما بايد جنگ را ادامه بدهيم." آيا ما پيش‏تاز اين حرف امام هستيم؟ خوب چطورمان شده؟! مگر از يادمان رفته اين بچه‌هاي شهيدي كه از دست داديم؟! مگر از يادمان رفته الآن امام احتياج به تحرك دارد، امام احتياج دارد تا پيش‏تازانش راه بيفتند و بن‌بست‌ها را بشكنند؟!»[۱۶]



منابع و مآخذ روزشمار 1364/05/14

  1. سند شمارة 009816 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از: ستاد مركزي سپاه، به‏قرارگاه خاتم 16/5/1364.
  2. سند شمارة 16705، پ.ن. مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: جلسة قرارگاه خاتم‏الانبيا(ص)، (14/5/1364، مكان: قرارگاه نجف)، راوي‌: رخصت‌طلب صص 19 تا 27.
  3. خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، نشرية "گزارش‌هاي ويژه"، شمارة 139 (15/5/1364)، ص3، نشرية "الدعوه"، ارگان سازمان اخوان‏المسلمين.
  4. اداره كل مطبوعات و رسانه‌هاي خارجي وزارت ارشاد اسلامي، بولتن "بررسي مطبوعات جهان"، شماره 901 (4/6/1364)، ص 7.
  5. - سند شمارة 200031 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: "گزارش روزانه"، شمارة 17 (17/5/1364)، ص2.
  6. - مأخذ 2 ، صص 19 تا 37.
  7. روزنامة اطلاعات، 15/5/1364، ص 3.
  8. خبرگزاري جمهوري‌اسلامي، نشرية ‌"گزارش‌هاي ويژه"، شمارة 146 (22/5/1364)، ص 15، خبرگزاري جمهوري‌اسلامي از لندن، 21/5/1364.
  9. سند شمارة 200028 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ‌: نشريه "گزارش روزانه" شمارة 14 (14/5/1364)، ص 3.
  10. واحد سياسي دفتر تبليغات اسلامي حوزة علمية قم، ‌نشرية "گزارش‌"، شمارة 6 (15/5/1364)، ص66.
  11. مأخذ 5 ، صص 7 و8 ، خبرگزاري جمهوري‌اسلامي از بندرعباس، 14/5/1364.
  12. سند شماره 200030 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: نشريه "گزارش روزانه"، شمارة 16 (16/5/1364)، ص1.
  13. مأخذ 3، ص 4، خبرگزاري جمهوري‌اسلامي از تهران، 14/5/1364.
  14. مأخذ 3، صص 6 و 7.
  15. سند شمارة 200031 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: "گزارش روزانه"، شمارة 17 (17/5/1364)، ص2.
  16. مأخذ 2 ، صص 19 تا 37.