1366.05.31
| روزشمار جنگ سال 1366 1366.05.31 | |
|---|---|
| نام‌های دیگر | سی و یک مرداد |
| تاریخ شمسی | 1366.05.31 |
| تاریخ میلادی | 22 اوت 1987 |
| تاریخ قمری | 26 ذیحجه 1407 |
گزارش- 462
پس از يك هفته آرامش در منطقه عملياتي نصر7، [ر.ك.به: 13/5/1366 تا 23/5/1366] بامداد امروز دشمن به منظور تقويت خط دفاعي و بهبود موقعيت خود در بين ارتفاعات دوپازا و بلفت عراق[۱] ضمن انتقال امكانات و نيروهاي گارد رياست جمهوري به منطقه، مواضع نيروهاي خودي را پس از اجراي آتش تهيه سنگين، مورد حمله قرار داد ولي با وجود برخورداري از پشتيباني زميني و هوايي، موفقيت قابل ذكري به‌دست نياورد.[۲] در اين درگيري، با آتش توپخانه خودي دو دستگاه تانك و چندين خودرو دشمن آتش گرفت و منهدم شد. همچنين ستاد كل سپاه پاسداران اعلام كرد: «در اين حمله، يك فروند هلي‌كوپتر توپ‌دار عراقي با آتش پدافند هوايي سرنگون و خلبان آن كشته شد.»[۳]
گزارش- 463
خبرگزاري جمهوري اسلامي در دو گزارش جداگانه از استان‌هاي ايلام و باختران، تحركات و تعرضات عراق در يك ماه اخير در مناطق مرزي اين دو استان را تشريح كرد. در گزارش اين خبرگزاري از استان ايلام، آمده است: در اولين روزهاي مردادماه، ارتش عراق به منظور به دست آوردن برتري‌هاي نظامي و نيز كسب موقعيت استراتژيكي ـ در صورت برقراري آتش‌بس سازمان ملل بين دو كشور ـ با استفاده از تيپ14 پياده كماندويي و 12 گردان توپخانه از سپاه‌هاي دوم و چهارم، ارتفاعات غرب "ميمك" را مورد هجوم قرار داد. نبردهاي سنگين منطقه ميمك و عمليات "نصر6" ـ كه در پاسخ به حملات عراق انجام شد ـ و نيز حملات پي‌گير هوايي دشمن بر مناطق پشت جبهه به‌خصوص بخش "صالح‌آباد"، مردم ايلام را بيش از پيش از احتمال شروع بمباران‌هاي شهري هراسان كرده و در نتيجه به تخليه كامل صالح‌آباد و روستاهاي منطقه انجاميد. از سوي ديگر، در مدت زمان درگيري‌هاي جبهه‌هاي استان ايلام، يك‌بار ديگر مردم استان ايلام عملاً حمايت كامل خود را از رزمندگان اسلام اعلام داشتند و با ارسال كمك‌‌هاي بي‌شمار و ياري در امور مربوط به جنگ و تخليه مجروحان و پشتيباني معنوي، نشان دادند كه در پشت جبهه‌ها به وظيفه خطيرشان عمل مي‌كنند. شروع حملات هوايي دشمن به مناطق كارگري و مسكوني در ماه گذشته، باعث شد تعدادي از مردم شهر ايلام وسايل زندگي خود را از شهر خارج كنند و در شهرها و اماكن امن ديگر موقتاً مستقر شوند.»[۴] خبرگزاري جمهوري اسلامي در گزارشي از مسايل و وقايع استان باختران نوشت: «اين استان در مردادماه صحنه درگيري‌هاي مرزي فراوان با مزدوران بعثي بود و ليكن نيروهاي اسلام ضمن دفع بيش از 15تك و پاتك دشمن، در مواضع پيشين مستقر هستند.» اين خبرگزاري سپس نتايج وقايع جبهه‌هاي ايلام و باختران را چنين اعلام كرد: «در مجموع مي‌توان گفت: جنگ در اين منطقه به نفع نيروهاي خودي بود، زيرا عراق تصميم داشت تا هفدهم ژوئيه (26/4/1366) دو ارتفاع "ساوانپا" و "402" و يك يال ميمك را تصرف كند كه برنامه‌اش ناتمام ماند. در اين مدت، علاوه بر انهدام پنج فروند هلي‌كوپتر، دو فروند هواپيما و 36 دستگاه تانك و نفربر، مقادير قابل توجهي از سلاح و مهمات عراق به غنيمت نيروهاي اسلام درآمد. در اين مدت ضدانقلابيون در مناطق مرزي طي هفت عمليات، 21 نفر را اسير كرده و 38 نفر را سر بريدند.»[۵]
گزارش- 464
عراق با حمله به تأسيسات بندري و صنعتي "بندر امام خميني"، حملات هوايي خود را عليه مراكز اقتصادي ايران شدت بخشيد. در ساعت 12:30، دشمن با 25 فروند هواپيما تأسيسات اسكله‌هاي تخليه و بارگيري و راه‌آهن بندر امام خميني، "شركت پتروشيمي رازي" و يك كارخانه صنايع آلومينيوم را بمباران كرد كه بر اثر آن، خسارات بسياري به اين مراكز وارد آمد و سه تن از كاركنان آنها نيز زخمي شدند.[۶] با آتش پدافند هوايي مستقر در منطقه، يكي از هواپيماهاي دشمن سرنگون شد.[۷]
گزارش- 465
جنگنده‌هاي نيروي هوايي ارتش جمهوري اسلامي ايران در پاسخ به حملات هوايي دشمن به مراكز اقتصادي و صنعتي، تأسيسات صنعتي ـ نظامي و مجتمع كارخانه‌هاي دهوك، دربنديخان و العماره را به‌شدت بمباران كردند. در پي اين بمباران‌ها[۸] راديو بغدد با افزايش ادعاهاي خود مبني بر حملات هوايي و توپخانه‌اي ايران به مناطق مسكوني عراق، به زمينه‌سازي براي آغاز مجدد حمله به شهرهاي كشور پرداخت: «اگر ايران به گلوله‌باران بصره و ديگر اماكن مسكوني عراق ادامه دهد، بايد بداند كه صبر عراق اندازه دارد و به خاطر حفظ و حراست ملت و مرزهاي كشور، از قدرت تخريبي و ويرانگر نيروهاي نظامي خود در زمينه مقابله به مثل استفاده خواهد كرد.»[۹]
گزارش- 466
امروز در منطقه كردستان، سازمان مجاهدين خلق به دو پايگاه ارتش در منطقه سردشت حمله كرد و شماري از نيروهاي خودي نيز با افراد دمكرات در سنندج درگير شدند. همچنين يكي از فرماندهان سپاه آماري از حمله‌ها و تلفات نيروهاي خودي و ضدانقلاب در كردستان را اعلام كرد. به گزارش قرارگاه حمزه(ع)، تعدادي از افراد سازمان مجاهدين خلق با پشتيباني توپخانه عراق، به دو پايگاه ارتش در حوالي "باني سبز" و "توتمان" از توابع سردشت حمله كردند كه يكي از دو پايگاه سقوط كرد. در اين حمله، سه تن شهيد و چهار تن زخمي شدند و ده تن به اسارت درآمدند.[۱۰] حزب دمكرات كردستان، در ناحيه بانه با صدور اطلاعيه‌اي تلويحاً به راه‌زني و اخاذي نيروهاي خود اعتراف كرد ولي مدعي شد كه اين افراد وابسته به جمهوري اسلامي هستند! در بخشي از اين اطلاعيه آمده است: «مدتي است افرادي از عوامل رژيم شب‌ها به منازل مردم ريخته و يا جاده‌ها را به كنترل خود درآورده و اقدام به اخاذي مي‌كنند. علي‌رغم اين‌كه آنها خود را پيش‌مرگ حزب دمكرات معرفي مي‌كنند، ولي پيش‌مرگ نيستند.» در پايان اطلاعيه از مردم خواسته شده است كه با اطلاعات خود، حزب دمكرات را در شناسايي و مجازات اين افراد ياري دهند![۱۱] فرمانده سپاه 11امام حسن عسگري(ع) آمار حمله‌ها و تلفات نيروهاي خودي و ضدانقلاب در استان كردستان را در پنج ماه اول سال 1366، به شرح زير اعلام كرد:[۱۲]
| حمله به | عمل | سقوط پايگاه | تلفات خودي | تلفات دشمن | تعداد | كمين | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| پايگاه | شهر | تأمين | مينگذاري | ترور | عملياتي | مقاومت | شهيد | مجروح | اسير | كشته | مجروح | گشت | درگيري | بد | ضدانقلاب | خودي |
| 59 | 8 | 1 | 1 | 1 | 2 | 11 | 184 | 197 | 139 | 107 | 77 | 4879 | 94 | 6857 | 16 | 17 |
در اين گزارش آماري آمده است: «در مقايسه پنج ماهه اول سال 1366 با مدت مشابه سال گذشته، درگيري و كمين خودي عليه دشمن كه منجر به درگيري شده‌است، فقط يك مورد كاهش داشته است. اقدامات دشمن در قالب كمين، مينگذاري، حمله به پايگاه و حمله به نيروهاي تأمين، در سال 1366 پنج مورد بيش از سال 1365 بود. تعداد شهداي خودي در سال 1366 نسبت به سال قبل، 63 نفر و تعداد مجروحين، 29 نفر افزايش نشان مي‌دهد. به تعداد اسراء نيز 106 نفر اضافه شده است. تلفات دشمن در مجموع 14 نفر كشته، دو نفر زخمي و 36 اسير نسبت به سال قبل افزايش داشته است. در همين مدت از تعداد تسليمي‌هاي دشمن، 29 نفركم شده است. لازم به يادآوري است در همين مدت (سال 1366) 4879 مورد گشت و 6857 مورد كمين بدون درگيري توسط نيروهاي خودي انجام شده است.»[۱۳]
گزارش- 467
"عليرضا معيري" معاون سياسي نخست‌وزير در مورد روابط ايران با فرانسه، موضع‌گيري مطبوعات عراق عليه شوروي، حملات هوايي دشمن به تأسيسات اقتصادي ـ صنعتي كشورمان و سفر احتمالي دبيركل سازمان ملل به تهران با روزنامه اطلاعات گفت‌وگو كرد. وي درباره رابطه با فرانسه گفت: «بعد از پيروزي انقلاب اسلامي، فرانسه با پناه دادن به ضدانقلابيون فراري و بني‌صدر و رجوي منافق، مأمن و پناه‌گاهي براي همه طيف‌هاي ضدانقلاب شد و در آن كشور به عنوان پناهنده تلقي شدند. پس از جنگ تحميلي نيز ارسال وسايل پيش‌رفته نظامي و حمايت‌هاي سياسي از رژيم عراق توسط دولت فرانسه، تأثير بسيار سوئي در روابط دو كشور گذاشت.» معاون سياسي نخست‌وزير در مورد موضع شوروي در برابر مسائل خليج‌فارس و انتقاد شديد مطبوعات عراق از اين كشور گفت: «به‌نظر ما روسها با احتياط كامل با مسائل خليج‌فارس برخورد مي‌كنند و اين قضايا عراق را واداشته است كه در مطبوعات خود گله كنند كه چرا روسها موضع يك‌طرفه و يك‌جانبه به نفع آنها ندارند. در خليج‌فارس به‌دليل فشاري كه از طرف امريكا به عراق وارد آمده است و هراس از اين‌كه زدن كشتي‌ها توسط عراق منجر به درگيري ايران با امريكا شود، به ناچار عراق مجدداً حملات خود را متوجه مراكز اقتصادي كشورمان كرده است.» وي سپس درباره احتمال سفر دبيركل سازمان ملل متحد به ايران گفت: «ما قطع‌نامه‌هاي شوراي امنيت را يك جانبه ديده‌ايم و متأسفانه جنبه بي‌طرفي را آنها رعايت نكرده‌اند، ولي مسئله دبيركل را جداي از شوراي امنيت مي‌دانيم و همواره از گفت‌وگو با ايشان استقبال كرده‌ايم و اگر ايشان قصد سفر به ايران را دارند، ما حرف خاصي نداريم.»[۱۴]
گزارش- 468
با نزديك شدن غير متعارف هواپيماهاي امريكا به جزاير "تنب بزرگ" و "ابوموسي"، در اين دو جزيره به مدت 20 دقيقه وضعيت قرمز اعلام شد. گزارش رسيده حاكي‌است كه تعدادي از هواپيماهاي جنگنده امريكايي پس از برخاستن از ناو هواپيمابر "كانستليشن" در حالي‌كه به‌طرف شارجه و دوبي در پرواز بودند، از حدي كه براي نزديك شدن به جزاير تنب بزرگ و ابوموسي معمولاً رعايت مي‌كردند، گذشتند كه بي‌درنگ وضعيت قرمز در اين دو جزيره اعلام شد.[۱۵]
گزارش- 469
پنجمين كاروان نفت‌كش‌هاي كويتي با حفاظت ناوگان امريكا امروز بندر كويت را به سوي تنگه هرمز ترك كرد. راديو امريكا در اين باره گزارش داد: «كشتي‌هاي كويتي و ناوهاي اسكورت‌كننده كه در آن چهار نفت‌كش كويتي از جمله نفت‌كش "بريجتون" حضور دارند، اوايل وقت امروز آغاز شد. در مورد عزيمت اين كاروان دريايي هيچ اعلاميه رسمي صادر نشده است، اما خبرنگاراني كه سوار بر يك قايق اجاره‌اي در اطراف بندر كويت حاضر بودند، تأييد كردند كه نفت‌كش بريجتون همراه با سه نفت‌كش ديگر از اين بندر خارج شد. زماني‌كه نفت‌كش بريجتون و سه نفت‌كش ديگر از آب‌هاي ساحلي كويت خارج شوند، كشتي‌هاي جنگي امريكا به آنها ملحق خواهند شد و اين كاروان دريايي را در سفر 900 كيلومتري‌اش به خارج از خليج‌فارس اسكورت خواهند كرد. انتظار مي‌رود كه يك رزم‌ناو امريكايي مجهز به هلي‌كوپترهاي مين‌روب پيشاپيش اين كاروان دريايي حركت كند.»[۱۶] هم‌زمان با عبور شناور آبي ـ خاكي "رايلي" امريكا از كانال سوئز كه حامل قايق‌هاي مين‌روب مي‌باشد،[۱۷] پنتاگون اعلام كرد: «شش كشتي مين‌روب عازم خليج‌فارس مي‌باشند. سه كشتي مين‌روب 172 فوتي "استيم"، "كانكست" و "ابتهاني" دو روز پيش بنادر خود را ترك نمودند.» پنتاگون افزود: «سه كشتي مشابه ديگر، هم اكنون در اقيانوس اطلس منتظر اعزام به خليج[فارس] هستند. ولي تاريخ حركت آنها هنوز مشخص نشده است.»[۱۸]
گزارش- 470
موفقيت مرحله اول عمليات مين‌روبي جمهوري اسلامي ايران در خليج‌فارس، بازتاب گسترده‌اي در رسانه‌هاي خبري غرب داشته است. سردبير تلويزيون بي.بي.سي. با اشاره به احتمال مينگذاري ايران در خليج‌فارس، در پي توضيح دليل عمليات مين‌روبي ناوگان نيروي دريايي ايران گفت: «از موقعي كه رهبران سياسي ايران از توانايي‌شان در مينگذاري منطقه مانند پاشيدن تخم در زمين، اظهار غرور مي‌كردند و هشدار مي‌دادند كه خليج‌فارس را مي‌توان در صورت ضروري براي هميشه ناامن كرد، چند روزي بيش نمي‌گذرد، اما امروز شكارچي، شكاربان شده و هيچ‌كس اين تغيير ناگهاني را باور نمي‌كند. ولي اگر ايراني‌ها مين‌ها را كار گذاشته بودند، چرا حالا آنها را از بين مي‌برند؟ شايد به اين خاطر كه مين‌ها تأثيرشان را گذاشته‌اند. نگراني ناشي از آنچه ايران در اين منطقه انجام داده، كشورهاي عرب خليج‌فارس و واشنگتن را بر آن داشته است كه بر عراق فشار بياروند تا از حمله به نفت‌كش‌هاي حامل نفت ايران خودداري كند. چند هفته‌‌اي است كه هيچ حمله‌اي صورت نگرفته؛ ايران مي‌تواند امروز سعي كند با منهدم كردن مين‌ها، كمي تبليغات براي خود به راه اندازد.»[۱۹] راديو بي.بي.سي. نيز با اشاره به توافق اجتناب‌ناپذير كشورهاي اروپايي با اعزام مين‌روب به خليج‌فارس، مين‌روبي ايران را در اين آب‌راه جهت اثبات اين مطلب دانست كه نياز به مداخله خارجي نيست: «از هنگامي‌كه انگليس تصميم بر ارسال كشتي‌هاي مين‌روب به خليج‌فارس گرفت تا به حال اين دولت سعي بر آن داشته كه كشورهاي هم‌پيمان خود را وادار به پيروي از اين كشور كند. در ايتاليا نيز دولت به خاطر عدم ارسال ناوهايش به خليج‌فارس، تحت انتقاد روزافزون قرار دارد. به اين ترتيب به نظر مي‌رسيد كه نوعي عكس‌العملي جمعي اروپايي در اين رابطه تقريباً غير قابل اجتناب باشد. ايران نيز به نوبه خود توان مين‌روبي‌اش را به نمايش گذارد؛ غرض از اين اقدام، ثبوت اين مطلب بود كه لزومي به مداخله خارجي نيست.»[۲۰] در اين حال، روزنامه "واشنگتن پست" دليل اقدامات ايران را نياز به صادرات نفت اعلام كرد و افزود: «ايران بر عكس عراق، به حمل نفت خود از طريق خليج‌فارس نياز مبرم دارد، زيرا عراق از طريق خطوط لوله، نفت خود را صادر مي‌كند. علي‌رغم اين كه حضور نيروهاي جديد خارجي در خليج‌فارس عراق را از حمله به كشتي‌ها باز مي‌دارد، ايران از اين حضور استقبال نمي‌كند و مي‌خواهد تنها كشور كنترل كننده در خليج‌فارس باشد.»[۲۱].
گزارش- 471
امروز شوراي امنيت سازمان ملل براي دومين‌بار در طول هفته جاري در مورد چگونگي اجراي قطع‌نامه 598 تشكيل جلسه داد. [ر.ك.به: 29/5/1366 ـ 439] روزنامه "الخليج" چاپ امارات، نوشت: «پنج كشور دائمي شوراي امنيت، در نشست خود به‌طور اصولي هرگونه تجزيه‌اي در قطع‌نامه 598 اين شورا در خصوص جنگ ايران و عراق را رد كرده و بر حفظ كامل اين قطع‌نامه تأكيد كردند. همچنين اين پنج كشور بر اهميت به كارگيري كليه تلاش‌ها به منظور اجراي فوري قطع‌نامه اخير شورا تأكيد كرده و حمايت كامل خود را از دبيركل سازمان ملل و مساعي وي در جهت اجراي اين قطع‌نامه اعلام داشتند و وي را مكلف به ادامه مأموريتش جهت اجراي تمامي اين قطع‌نامه كردند.»[۲۲] روزنامه "لوموند" چاپ پاريس نيز سياست جمهوري اسلامي ايران را در مورد فشارهاي شوراي امنيت، موفق و فعال ارزيابي كرد: «علي‌رغم اين‌كه شوراي امنيت در پايان جلسه امروز موضع واحد اعضاي شورا در قبال متن قطع‌نامه 598 اعلام نمود، ولي به نظر ميرسد كه اوضاع به نحو تعجب‌آميزي در حال تحول يافتن است. ايران در حالي‌كه به تنهايي تهديدها و محكوميت‌هاي گوناگوني را متحمل شده، هم‌اكنون در حال خنثي كردن كوشش‌ها و فعاليت‌هايي است كه اعضاي شوراي امنيت و به‌ويژه اعضاي دائمي آن بر ضد اين كشور [ايران] صورت داده‌اند. تهران با سماجت و روحيه شاد، سياست به تعويق انداختن را دنبال مي‌كند. تهران موفق شده است توجه قدرت‌هاي مهم را جذب كند، حال آن‌كه خواست‌هاي عراق ظاهراً كنار گذاشته شده است.»[۲۳]
گزارش- 472
"شيخ صباح الاحمد" معاون نخست‌وزير و وزير خارجه كويت، در آستانه تشكيل اجلاس فوق‌العاده وزيران خارجه كشورهاي عضو اتحاديه عرب، از سرسختي ايران و ناامن بودن خليج‌فارس و ناتواني اعراب در حل اين مسائل ابراز ناخشنودي كرد: «اعضاي شوراي همكاري خليج[فارس] هرگونه اميدي را در جهت متقاعد ساختن ايران به پايان دادن به جنگ خليج[فارس]، از دست داده‌اند. تمامي تلاش‌هاي كشورهاي منطقه و تماس‌هايي كه كشورهاي عربي با دولت ايران برقرار كرده‌اند، همگي با شكست روبه‌رو شده‌است. ما كشورهاي عضو شوراي همكاري از اين قضيه خسته شده‌ايم، زيرا هيچ‌كس در تهران حاضر به شنيدن حرف‌هاي ما نيست. از زمان كارگذاردن مين، خليج‌فارس ديگر منطقه‌اي امن محسوب نمي‌شود. كشورهاي اروپايي حياتي بودن اين منطقه را درك‌مي‌كنند و بنابراين من حق مخالفت و يا پذيرفتن حضور مين‌روبهاي اين كشورها را در خليج‌فارس ندارم، لكن معتقدم اين حق آنهاست تا از منافع خود حمايت كنند. به‌ويژه آب‌هاي خليج‌فارس بيش از يك ماهيت منطقه‌اي، از ماهيت بين‌المللي برخوردار است.»[۲۴] همچنين "زيدالرفاعي" نخست‌وزير اردن، امروز در دمشق با "عبدالرئوف الكسم" همتاي سوري خود، ديدار و گفت‌وگو كرد. «خبرگزاري يونايتدپرس پس از اعلام اين خبر افزود: «به‌نظر ميرسد اين ملاقات بخشي از تلاش‌هاي اردن جهت نزديك ساختن صفوف اعراب و هم‌آهنگ ساختن مواضع آنها در قبال مسائل منطقه به‌ويژه اوضاع حساس در خليج‌فارس و جنگ ايران و عراق باشد.»[۲۵]
گزارش- 473
"تورگوت اوزال" نخست‌وزير تركيه، با تكرار ادعاي سياست بي‌طرفي كشورش در جنگ ايران و عراق، شدت گرفتن بحران در مناطق كردنشين تركيه را متأثر از اين جنگ دانست. به گزارش خبرگزاري جمهوري اسلامي ايران از آنكارا، "اوزال" در يك مصاحبه مطبوعاتي تأكيد كرد: «كشورهاي ديگر منطقه نيز از رعايت اصول بي‌طرفي از جانب تركيه در قبال جنگ ايران و عراق حمايت مي‌كند و هرگونه تخطي از مواضع فعلي تركيه در قبال جنگ، كل منطقه را در آينده متضرر خواهد ساخت. وي افزود: «علاوه بر مسائل امنيتي، در بعد اقتصادي نيز طي دو سال گذشته به‌واسطه كاهش قيمت نفت در بازارهاي جهاني و عدم امكان فروش اسلحه از جانب تركيه به كشورهاي در حال جنگ، حجم مبادلات اقتصادي اين كشور با عراق و ايران كاهش يافته است. اوزال درعين حال تاكيد كرد: "تركيه همواره از اعتماد طرفين مورد اختلاف برخوردار بوده و با اجراي سياست‌هاي بي‌طرفانه، از اتخاذ مواضعي كه مي‌تواند اين اعتماد را خدشه‌دار سازد، خودداري نموده است.»[۲۶] "خلف اوغلو" وزير خارجه تركيه نيز در گفت‌وگو با روزنامه "مليت" با اشاره به درك درست اين كشور از مواضع جمهوري اسلامي ايران، عملكرد ايران در خليج‌فارس را دفاعي خواند و افزود: «اظهارات مقامات ايراني حاكي است كه آن كشور خواهان گسترش جنگ در منطقه نيست و البته اين نكته را هم در نظر داريم كه ايراني‌ها در مقابل تهديدات سكوت نمي‌كنند و اين‌جاست كه نقش تركيه در اوضاع فعلي منطقه آشكار مي‌شود. تلاش آنكارا اين است كه سوء تفاهمات ناشي از اظهارات مسئولان كشورهاي منطقه را از بين برده و در حكم يك كشور بي‌طرف در نزديك ساختن طرفين اختلاف كوشش نمايد.»[۲۷]
گزارش- 474
مجله "اكونوميست" چاپ لندن، در يك بررسي بدبينانه وضعيت ذخاير ارزي، روابط مالي ـ اقتصادي جمهوري اسلامي ايران با كشورهاي ديگر، تورم داخلي و حملات هوايي عراق به تأسيسات نفتي كشور و تأثير آن بر درآمدهاي ايران را مورد بررسي قرار داد و اخذ وام از بانك‌هاي خارجي را يكي از راه‌هاي ترميم اقتصاد ايران دانست. اكونوميست نوشت: «ذخيره ارزي كشور ايران همچنان روبه كاهش است. هزينه‌هاي جنگ تقريباً نيمي از تمام درآمدهاي ارزي كشور و بيش از نيمي از بودجه سالانه دولت را به خود اختصاص داده است و تفاوت نرخ رسمي و نرخ آزاد ارز در ايران نشانه‌اي است از نابساماني در اقتصاد. قطع روابط ديپلماتيك ايران و فرانسه به معناي آن است كه بيش از يك ميليارد دلار كه ايران ادعاي مطالبه آن را از فرانسه دارد، پرداخت نخواهد شد و در عين حال بهاي اتحاد با سوريه در پي عدم پرداخت صورت‌حساب خريدهاي نفتي سوريه از ايران، همچنان روبه افزايش است. برخي از مقامات ايران از افزايش نرخ تورم اظهار نگراني مي‌كنند؛ به‌نظر ميرسد كه دولت از مبارزه با تورم قطع اميد كرده و در چنين شرايطي از محدوديت‌هايي كه در مورد اعتبارات اعمال مي‌شود، كاسته و انتظار مي‌رود هزينه اختصاص داده شده به طرحهاي عمراني، به سرعت افزايش يابد. اين‌كه هزينه توسعه اقتصادي از چه محلي تأمين خواهد شد، هنوز مشخص نيست، مگر آن كه دولت به طرحهاي خارجي رو بياورد و در همين حال كسري بودجه بيش‌تري متحمل شود كه در آن صورت نرخ تورم با سرعت بيش‌تري افزايش خواهد يافت.» اين نشريه اقتصادي در مورد تأثير حملات هوايي عراق بر اقتصاد ايران نوشت: «حملات هوايي عراق عليه تأسيسات نفتي ايران و مشكلات فني، توليد نفت ايران را در سه ماهه اول سال جاري محدود كرد. در پرداخت‌ها و تجارت خارجي هيچ نشانه‌اي از كاهش مشكلات پرداخت‌هاي خارجي ايران ديده نمي‌شود. بدهي‌هاي تجارتي ايران رو به افزايش است و با توجه به ادامه جنگ و بهاي نسبتاً پايين نفت، احتمال مي‌رود كه وضع ارزي ايران به اندازه قابل ملاحظه‌اي بهبود نيابد. در كوتاه مدت بخش‌هاي نفت و پتروشيمي كه سطح سرمايه‌گذاري در آنها افزايش مي‌يابد، شاهد رشدي متوسط خواهند بود، اما چشم‌انداز توليد ملي كشور همچنان تاريك باقي خواهد ماند. هر نوع اختلال جدي يا طولاني در رفت و آمد خطوط كشتي‌راني در خليج‌فارس، صادرات و واردات كشور را به خطر مي‌اندازد. در صورت استفاده اضطراري از راه‌هاي خاكي كشور، الگوي تجارتي كشور دست‌خوش تحول خواهد شد و در چنين شرايطي اقتصاد كشور از يك اقتصاد جنگي به يك اقتصاد تحت محاصره تبديل مي‌شود كه ايران نظير آن‌را از سال 1953 به اين طرف شاهد نبوده است.»[۲۸] روزنامه "نيويورك تايمز" نيز با اشاره به اين‌كه ايران از آرامش خليج‌فارس براي افزايش صادرات نفت خود بهره مي‌گيرد، نوشت: «صادرات نفتي ايران از سطح 6/1 ميليون به 8/1 ميليون بشكه در روز طي فصل بهار و به دو ميليون بشكه در روز، در حال حاضر رسيده است. اين افزايش، روزانه دو تا هشت ميليون دلار، اضافه درآمد ارزي براي تهران به شمار مي‌رود.» اين روزنامه افزود: «صادرات نفت ايران در ماه اوت و سپتامبر سال گذشته به سبب حملات هوايي عراق به پايانه نفتي جزيره سيري، به حدود 500 هزار بشكه در روز سقوط كرده بود.»[۲۹]
گزارش- 475
روزنامه "سانفرانسيسكو كرونيكل" در زمينه تلاش چين براي فروش سلاح به ايران و واكنش امريكا در اين باره نوشت: «چين كه از جانب ايالات متحده متهم به فروش موشك‌هاي ضدكشتي به ايران است، تحت فشار اين كشور، برنامه گسترده ارسال تجهيزات نظامي به ايران را لغو كرد.»[۳۰] در اين حال، در يك گزارش پارلماني امريكا با اشاره به تلاش‌هاي ناموفق اين كشور در جلوگيري از فروش اسلحه به ايران آمده است: «رسوايي "ايران گيت" به اعتبار تلاش‌هاي مزبور لطمه وارد كرده است، اما به هر حال جلوگيري از فروش اسلحه به ايران كار دشواري است زيرا چندين كشور، بعضاً به‌طور پنهاني، جنگ‌افزار به ايران مي‌دهند. در چنين مواردي دولت امريكا بايد اقدامات تلافي‌جويانه به عمل آورد. براي مثال امريكا تاكنون در انتقال تكنولوژي به چين مساعدت نموده است و اكنون بايد چين را در مقابل انتخاب ادامه دريافت تكنولوژي يا فروش اسلحه به ايران، قرار داد.»[۳۱]
گزارش- 476
مجله "المستقبل" چاپ پاريس، در مقاله‌اي به قلم "عبدالكريم ابوالنصر"، با بررسي روابط ايران و غرب، به همآهنگي عملي قدرت‌هاي بزرگ براي روياروي با انقلاب اسلامي و پايان دادن به جنگ اشاره كرد: «براي اولين بار از زمان تشكيل جمهوري اسلامي روابط بين ايران و كشورهاي بزرگ بر سر يك دو راهي خطرناك و حساس قبول پايان جنگ يا تحمل فشار كشورهاي جهان، قرار گرفته است: اول اين‌كه قطع‌نامه 598 شوراي امنيت براي اولين بار نشان‌دهنده پاي‌بندي پنج كشور قدرت‌مند و ساير كشورهاي جهان به ضرورت انجام تلاش براي خاتمه جنگ ايران و عراق و حال مسالمت‌آميز اختلاف بدون وجود غالب يا مغلوب است كه ايران با آن مخالفت مي‌كند. دوم، برخوردي بين ايران، ايالات متحده، فرانسه و ديگر كشورهاي غربي در آب‌هاي خليج‌فارس و ساير جبهه‌ها شكل مي‌گيرد. سوم: تبادل نظرهاي سـّري بين چند كشور غربي به منظور تشكيل يك جبهه واحد عليه ايران در حال انجام است. چهارم: روابط ضعيفي بين ايران و اتحاد شوروي وجود دارد كه تنها در صورت موافقت مقامات ايراني با خاتمه جنگ با عراق و حل مسالمت‌آميز اختلاف، ممكن است به روابطي ثابت و ريشه‌دار مبدل گردد. پنجم: رابطه‌اي طبيعي و عادي بين ايران و كشورهايي همچون چين، آلمان غربي و ژاپن وجود دارد، ولي چون تأثير سياسي اين كشورها اندك است، اين رابطه جهت حمايت از ايران در برابر فشارهاي بين‌المللي كافي نيست و مواضع‌شان قابل تغيير است.» سپس نويسنده اين مقاله با اشاره به فعاليت‌هاي سياسي ايران افزوده است: «مقامات ايراني در دوره توجه به نظامي بين‌المللي، سعي مي‌كردند در تحركات و تماس‌هايشان دو هدف اصلي زير را محقق سازند. 1ـ حفظ ماهيت و هدف‌هاي اساسي جمهوري اسلامي. 2ـ تأمين شرايط و جو سياسي ديپلماتيك نظامي و روحي مناسب براي كسب پيروزي بر عراق. اين دو هدف، ارتباط عميقي با يكديگر دارند. مسلماً متوقف شدن جنگ با عراق بر اساس نه غالب و نه مغلوب و بدون تحقق پيروزي ايران، به منزله ضربه بزرگي بر جمهوري اسلامي خواهد بود چرا كه پيروزي بر عراق در نظر مقامات ايراني گام نخست در راه اعطاي وجهه قانوني به طرح تشكيل جمهوري‌هاي اسلامي در خاورميانه مي‌باشد و طبعاً انقلاب اسلامي ايران بدون پيروزي بر عراق، منزوي خواهد شد و مشكلات عظيم داخلي روبه‌رو خواهد شد.»[۳۲]
منابع و مآخذ روزشمار 1366/05/31
- ↑ سند شماره 97394 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از فرمانده سپاه پانزدهم رمضان ـ معاونت اطلاعات فرمانده نيروي زميني سپاه ـ معاونت اطلاعات، 31/5/1366.
- ↑ سند شماره 29053 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش نوبه‌اي ،شماره 23، نيروي زميني ارتش جمهوري اسلامي ايران ـ معاونت عمليات و اطلاعات، 1/6/1366 تا 7/6/1366، ص3؛ و ـ سند شماره 29017 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: گزارش نوبه‌اي اطلاعاتي شماره 22، نزاجا ـ معاونت عمليات و اطلاعات، 24/5/1366، ص1.
- ↑ روزنامه رسالت، 2/6/1366، ص2.
- ↑ خبرگزاري جمهوري اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 160، 5/6/1366، ص26، ايلام ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي 4/6/1366.
- ↑ پيشين، ص25، باختران ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 4/6/1366.
- ↑ سند شماره 97407 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از دفتر نمايندگي حضرت امام در سپاه ششم امام صادق(ع) ـ دفتر سياسي، به دفتر نمايندگي حضرت امام در سپاه مركز ـ دفتر سياسي؛ و ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه" نشريه شماره156، 11/6/1366، ص5، تهران ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 31/5/1366.
- ↑ روزنامه رسالت، 1/6/1366، ص2.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 1/6/1366 ص18؛ و ـ روزنامه رسالت، 1/6/1366، ص2.
- ↑ خبرگزاري جمهوري اسلامي، "گزارش‌هاي ويژه"، نشريه شماره 156، 1/6/1366، ص14، تهران ـ به نقل از خبرگزاري جمهوري اسلامي، 31/5/1366.
- ↑ سند شماره 97396 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: از قرارگاه حمزه(ع) ـ دفتر نمايندگي حضرت امام ـ دفتر سياسي، به ستاد مركزي ـ دفتر نمايندگي حضرت امام ـ دفتر سياسي، 31/5/1366.
- ↑ مأخذ 9، ص1، ضميمه، سنندج ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 31/5/1366.
- ↑ سندشماره 102701 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ:گزارش از سپاه پانزدهم امام حسن عسگري كردستان، به فرمانده كل سپاه پاسداران، 26/6/1366.
- ↑ پيشين.
- ↑ روزنامه اطلاعات، 1/6/1366، ص3.
- ↑ سند شماره 226165، مركز مطالعات و تحقيقات جنگ، 5/6/1366.
- ↑ مأخذ 9، ص17، به نقل از راديو امريكا، 31/5/1366.
- ↑ ـ روزنامه كيهان، 1/6/1366،ص2، به نقل از روزنامه مصري "الاهرام".
- ↑ Sanfrancisco Chronical (22 Aug 1987).
- ↑ مأخذ 9، ص8 ـ لندن ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 30/5/1366.
- ↑ مأخذ 9، صص16ـ15، تهران ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي،31/5/1366.
- ↑ مأخذ 9، صص13ـ12، تهران ـ خبرگزاري جمهور اسلامي، 31/5/1366.
- ↑ مأخذ 9، ص20، خبرگزاري جمهوري اسلامي، به نقل از نشريه "الخيلج چاپ امارات31/5/1366.
- ↑ روزنامه كيهان، ص2، به نقل از روزنامه "لوموند".
- ↑ مأخذ 9، ص7، كويت ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي، 31/5/1366.
- ↑ مأخذ 9، ص49، دمشق ـ به نقل از خبرگزاري يونايتدپرس،31/5/1366.
- ↑ مأخذ 9، ص21، آنكارا ـ خبرگزاري جمهور اسلامي،31/5/1366.
- ↑ مأخذ 9، ص22، خبرگزاري جمهوري اسلامي، به نقل از روزنامه "مليت"، 31/5/1366.
- ↑ مأخذ 9، ص46، به نقل از راديو بي.بي.سي،31/5/1366.
- ↑ مأخذ 9، ص35، نيويورك ـ به نقل از خبرگزاري فرانسه. 31/5/1366.
- ↑ Sanfrancisco Chronicle (23 Aug 1987).
- ↑ مأخذ 9، ص38، خبرگزاري جمهوري اسلامي، 31/5/1366.
- ↑ اداره كل مطبوعات و رسانه‌هاي خارجي وزارت ارشاد اسلامي، بررسي مطبوعات جهان، شماره 1256، 31/5/1366، صص11ـ9، به نقل از مجله "المستقبل" چاپ فرانسه