1359.08.19
| روزشمار جنگ سال 1359 1359.08.19 | |
|---|---|
| نام‌های دیگر | نوزده آبان |
| تاریخ شمسی | 1359.08.19 |
| تاریخ میلادی | 10 نوامبر 1980 |
| تاریخ قمری | 1 محرم 1401 |
گزارش - 197
امروز هم تحركات دشمن در سوسنگرد ادامه داشت. نيروهاي پياده دشمن با كمك بيست تانك و نفربر از طرف سابله هجوم تازه‌اي را آغاز كردند كه با مقاومت شديد نيروهاي خودي در روستاي دهلاويه روبه‌رو شدند و با تحمل خسارات فراوران عقب نشستند. در اين عمليات حدود صد نفر از نيروهاي دشمن كشته شدند، هشت تانك و يك كاميون حامل مهمات نيز منهدم گرديد. دشمن به دنبال اين ناكامي، سوسنگرد را زير آتش شديد توپخانه قرار داد كه در اين گلوله باران ده نفر از نيروهاي خودي به شهادت رسيدند. [۱] در محور آبادان ـ اهواز، در منطقه سلمانيه، دشمن ضمن تجديد آرايش و گسترش در منطقه استقرار خود، نيروهاي خودي را زير آتش شديد گرفت. [۲] براساس خبرهاي رسيده، دشمن در محور شادگان ـ اهواز مشغول كشيدن جاده و ايجاد سنگرهاي بتوني است. [۳] در شهر اشغالي بستان نيز دشمن به ايجاد استحكامات شهري مشغول است و مردم باقي مانده در شهر به حالت شبه اسارت در خانه‌هاي خود به سر مي‌برند. تعداد نفرات دشمن حدود يك هزار تن است كه از همكاري تعدادي عوامل داخلي منطقه نيز برخوردار هستند. [۴] گزارش ستاد مشترك حاكي است كه از اين قبيل خائنين و عناصر ايراني عرب زبان كه سابقه همكاري با رژيم عراق دارند، در شكنجه اسراي ايراني كه حاضر به همكاري و جاسوسي براي عراق نيستند، استفاده مي‌شود. [۵] خبرگزاري پارس نيز گزارش مي‌دهد: شصت و هشت تن از هواداران سازمان مجاهدين خلق به اتهام ارتباط با دشمن و جاسوسي به نفع عراق، در آبادان دستگير و به ماهشهر اعزام شدند. [۶]
گزارش - 198
درباره همكاري نظامي دو گروه ضد انقلابي با عراق، در گزارشي از سپاه آمده است: قرار است از طرف حزب دمكرات، كومله و دولت عراق حمله شديدي براي تصرف پادگان پيرانشهر آغاز شود. شب گذشته مهمات بسيار زيادي از عراق به دمكرات‌ها و كومله‌ها تحويل داده شده و هم اكنون در روستاي قزل آباد تجمع كرده‌اند. همچنين يك ستون ارتش عراق در اطراف رودخانه بادين‌آباد كمين گرفته‌اند. منطقه را ضد انقلاب تا نزديكي پادگان سنگربندي كرده و سنگربندي هم اكنون نيز ادامه دارد. [۷] گزارش ديگري حاكي است: اخيراً لشكر هفت پياده عراق دو نسخه نقشه نظامي منطقه نوسود و پاوه را تهيه كرده و براي استفاده يگانهاي رزمي عراق و حزب دمكرات كردستان ايران در اختيار آنان قرار داده است. [۸]
گزارش - 199
درباره عمليات نيروي هوايي جمهوري اسلامي (در خاك عراق)، فرماندار كلار از توابع استان سليمانيه عراق در گزارش به مقامات بالاتر مي‌نويسد: بر اثر بمباران هواپيماهاي جنگي ايران موتور برق منطقه و يك انبار نفت آتش گرفته است. [۹] درگزارش ديگري آمده است كه يك فروند از هواپيماهاي جنگنده نيروي هوايي هدف پدافند دشمن قرار گرفت و در داخل خاك ايران سقوط كرد. [۱۰]
گزارش - 200
راديو مونت كارلو به نقل از روزنامه بغداد آبزرور گفت: شبكه تلفني و پست و تلگراف المحمره (خرمشهر) به شبكه ارتباطي عراق وصل خواهد شد. اين روزنامه مي‌افزايد با اين الحاق ساكنان اين شهر خواهند توانست با تمام شهرهاي عراق تماس بگيرند. [۱۱]
گزارش - 201
رئيس جمهور، بني‌صدر، در مصاحبه‌اي در دزفول به تشريح وضعيت جبهه آبادان پرداخت: وضع جبهه آبادان خوب است و بهتر هم خواهد شد. وي افزود اشخاصي هستند كه من آنها را بداخلاق مي‌شناسم و در فكر اين نيستند كه ما در جنگ پيروز شويم، بلكه به اين فكرند كه از حوادث چگونه مي‌توان برضد كسي كه با او مخالف هستند، به سود خود استفاده كرد. تا مشكلي پيش مي‌آيد، سروصدا راه مي‌اندازند، آبادان از دست رفت و چه شد … چرا نيرو نيامد ؟ اين نيرو در جيب من نيست … آقايان در اين زحمت‌ها هيچ مشاركتي ندارند و فقط سر و صدا مي‌كنند. [۱۲] رئيس جمهور در كارنامه روزانه خود نوشت: امروز تقريباً طوري شد كه در مدتي كه من در جبهه بودم، تحرك دشمن متوقف گرديد. توپخانه دشمن كه نواحي مقدم جبهه ما را مي‌كوبيد، خاموش شد و دشمن از تحرك افتاد … و من نيز امروز بسيار به هيجان آمدم. [۱۳]
گزارش - 202
دبير شوراي عالي دفاع (آيت ا… سيدعلي خامنهاي) طي يك مصاحبة اختصاصي با روزنامة جمهوري اسلامي مطالب مهمي دربارة عدم دخالت روحانيون در امر جنگ، وحدت فرماندهي، تأثيرپذيري مثبت ارتش از جنگ، نقش سپاه در جنگ، كمبودها در اوايل هجوم عراق و نقش رسانه‌ها بيان كرد. ايشان ابتدا درباره شايعه دخالت روحانيون در تصميم‌گيري‌هاي جنگ اظهار داشت: حقيقت اين است كه روحانيون به هيچ وجه در تصميم‌گيري‌ها و فرماندهي ارتش دخالتي ندارند، جز يكي دو نفر روحاني كه مسئوليتي در مورد مسائل جنگ دارند، بقيه روحانيون مثل همه عناصري كه در شهرها، چه شهرهاي جبهه چه خارج از جبهه حضور دارند، حداكثر اين است كه نظري داشته باشند يا تلاشي در خدمت جريان جنگ انجام دهند، اما فرماندهي و به جهتي كشاندن جريان جنگ به هيچ وجه برعهده روحانيون نيست. در مورد مسأله خونين شهر، روحانيون خونين شهر مكرر مراجعه مي‌كردند و پيشنهادهايي داشتند كه در تخصص آنها هم نبود. عناصر انقلابي ديگر هم در خونين شهر پيشنهادهايي مشابهي ارائه مي‌دادند و من شخصاًَ نظرم اين است كه اگر اين پيشنهادها همان روز عملي مي‌شد، به هيچ وجه خونين شهر سقوط نمي‌كرد؛ غفلتي كه انجام گرفت، اين بود كه پيشنهادهاي دردمندانه و تؤام با بصيرتي كه آن روز نسبت به حفظ خونين شهر ارائه مي‌شد، مورد توجه قرار نگرفت. من خودم هم همان پيشنهادها را بارها گفته بودم و در نامه‌اي به رئيس جمهور نوشتم. اگر فرض كنيم كه دخالتي وجود داشته، اين دخالت در حد نظر دادن بوده، آن هم در جهتي كه اگر آن نظر عملي مي‌شد، محققاً خونين شهر سقوط نمي‌كرد. سخنگوي شوراي عالي دفاع همچنين دربارة وحدت فرماندهي در جبهه‌ها گفت: « در جبهه‌هاي مختلف جنگ، وحدت فرماندهي تا حدود زيادي تامين شده است؛ براي عمليات جنوب، براي عمليات غرب و براي عمليات بخشي از خوزستان در اين باره فكري شده است، اما وحدت فرماندهي به معناي انضباط كامل و تمركز كاملي كه در يك ارتش يا مجموعة نيروهاي مسلح انتظار مي‌رود، وقت زيادتري لازم دارد كه ما بتوانيم به چنين تمركز فرماندهي برسيم. » دبير شوراي عالي دفاع همچنين به تحولات ارتش در جنگ اشاره كرد: « مهمترين دگرگوني كه پس از جنگ در ارتش بوجود آمده اين است كه ارتش ما كاملاً يك واحد رزمي نبود، رزمي شد. بايستي اين را من بگويم كه ارتش ما جنگ را نيفروخت، آنهايي كه درس جنگ را خوانده بودند، فقط تئوريها را مي‌خواندند و آنهايي هم كه درس را نخوانده بودند، حداكثر تمرينهايي ديده بودند؛ اما هرگز رزم به معناي واقعي را در ارتش نديده بودند. اين جنگ كلاسي شد براي آموزش رزم و براي رزمي شدن ارتش؛ اين مهمترين تحولي است كه در ارتش بوجود آمده است …. اين جنگ ميدان آزمايشي شد؛ اگر در گذشته افراد مي‌خواستند پرسنل نظامي را از روي سوابقشان بشناسند، اما امروز به اين احتياجي نداريم، افراد نظامي را مي‌توانيم از عملكردشان بشناسيم. جنگ يك آزمايشگاهي شد براي فرماندهان و فرمانبران و خود اين در روحيه و در تفكر نظاميها تأثير زيادي داشته است؛ بنابراين تحول ارتش در اين جنگ در كل يك تحول ميموني بوده است. » ايشان سپس به اين سؤال كه نقش و كارائي سپاه در جنگ به چه ميزان بوده، چنين پاسخ داد: « سپاه پاسداران در جنگ عملكرد بسيار خوبي دارد؛ نمي‌خواهم بگويم كه در كار سپاه از لحاظ نظم يا نوع فرماندهي نقص وجود ندارد؛ طبيعي است كه در يك نهاد نظامي نو پا نقائص در اين جنبهها وجود داشه باشد، منظورم اين است كه سپاه بسيار مؤمنانه جنگيد و با امكانات كمي كه داشت توانست در وضعيت جنگ شديداً موثر باشد. » حجت‌الاسلام خامنهاي در ادامه پيرامون كمبود تجهيزات جنگي، اظهار داشت: « از اوايل جنگ ما مواجه شديم با يكسري فقدان وسايل، نه كمبود وسايل ! حتي برايمان يك مقداري تعجب‌انگيز بود كه خوب ما وسايل جنگي زيادي در گذشته داشتيم، اينجا انبار سلاح و مهمات بود، چطور اينها نيست ! البته وقتي كه اين را مطرح مي‌كرديم يك جواب روشني نمي‌شنيديم، تا اينكه بالاخره درصدد برآمديم كه يك تحقيقاتي بشود و هيأتهايي از سوي مجلس و بعضي ارگانهاي مسئول سطح بالا تعيين شدند كه بروند و تجهيزات موجود در ارتش را ببينند و اين چيزي بود كه امام هم روي آن تاكيد داشتند؛ ايشان همواره تاكيد مي‌كردند كه ما از لحاظ سلاح و مهمات نبايستي قاعدتاً كمبود داشته باشيم. بتدريج تجهيزات ما پيدا شد و از گوشه و كنار جمع‌آوري و به صحنة جنگ وارد شد. » ايشان در مورد عملكرد روزنامه‌هايي كه نقش واقعي خود را ايفا ننموده و تأثير منفي در جامعه دارند گفت: « برخي از روزنامه‌ها هستند كه نه فقط روحيه زمان جنگ را ندارند بلكه دچار بدترين روحيه‌هاي روزنامه‌نگاري حتي در زمان صلح هم هستند ! سانسور فقط نگفتن خبرها و نگفتن حقيقت‌ها نيست، آن يك نوع سانسور است. بدترين نوع سانسور، قلب حقيقت است؛ يعني وارونه جلوه دادن است و ما مي‌بينيم كه بعضي از روزنامه‌ها اين كار را امروز انجام مي‌دهند، چه در رابطه با مسائل جنگ، چه در رابطه با مسائل سياسي كه حتماً در دوران جنگ نقش اساسي در توجيه و هدايت مردم دارند. » [۱۴]
گزارش - 203
وارن كريستوفر، معاون وزارت خارجه آمريكا در راس هيأتي به الجزاير رفت. اين گروه ديپلماتيك پنج نفره كه از طرف جيمي كارتر به الجزاير اعزام شده است، حامل يك تعهد به عدم مداخله در امور داخلي ايران و يك توضيح در مورد مشكلات پاسخ‌گويي به شرايط ديگر براي آزادي 52 گروگان آمريكا است. يك مقام رسمي آمريكا كه خواست نامش فاش نشود به آسوشيتدپرس گفت: ما ميل داريم تا آنجا كه ممكن است مثبت باشيم اما آنها بايد پيچيدگيهاي حقوقي و غير از آن درك كنند. [۱۵]
گزارش - 204
صدام در مصاحبه‌اي با خبرنگاران گفت: بكوشيد از مناطق و راههاي آبادان ـ محمره (خرمشهر)، محمره ـ اهواز، محمره ـ دزفول بگذريد تا بتوانيد جاده‌هاي آسفالته جديدي را به طول دهها كيلومتر ببينيد. اين راهها را عراق ساخته است، نه ارتشيان عراق، بلكه ارگانها و سازمانهاي ملي پشت جبهه‌ها. [۱۶] وي در پاسخ به سؤالي در مورد راه‌حلهاي اتمام جنگ، گفت: راه‌حلهاي ميانه نمي‌تواند منطقه را تامين كند. اگر سه جزيره در دست ايران باقي بماند، دنيا بايد در انتظار جنگ ديگري باشد كه در آن اعراب عليه ايران نبرد خواهند كرد تا بتوانند اين جزاير را به مردمش بازگردانند، زيرا اين جزاير عربي است، مردم آن عربند، و شناسنامة اين جزاير نيز عربي است … بنابراين تا زماني كه جنگ ميان ما و ايران ادامه داشته باشد، همة حقوق ما بايد به گونه‌اي قانوني ودرست تصفيه گردد تا جهان روي آرامش ببيند و مردم آرام شوند و همسايگان آرام گيرند و ايرانيان نيز آرامش يابند. ايرانيان وقتي كه احساس كنند از حقوق غصب شده ديگران دست برداشته‌اند، آرام مي‌گردند و ديگر خود را براي جنگ و پي‌آمدهاي آن مهيا نمي‌سازند. همچنين عراقيها و اعراب منطقة خليج عربي (فارس) و تمام اعراب در همه جا آرامش خواهند يافت. [۱۷] خبرگزاري فرانسه از اين مصاحبه مطبوعاتي چنين گزارش داد: صدام هشدار داد چنانچه ايران همچنان دشمن عراق و اعراب باقي بماند، براي از هم متلاشي كردن اين كشور از پاي نخواهد نشست. صدام افزود: چنانچه ايران همچنان به دشمني خود با اعراب ادامه دهد، ما مسأله از هم پاشيدن اين كشور را بررسي خواهيم كرد. صدام تاكيد كرد چنانچه مناسبات نيكويي ميان ايران و اعراب برقرار شود، عراقيها سريعاً از خاك ايران، عقب‌نشيني خواهند كرد و چنانچه اعراب (خوزستانيها)، آذربايجانيها، كردها و بلوچ‌ها خواستار تجزيه ايران باشند، اين خواست آنهاست و به ما هيچ ربطي ندارد؛ ما فقط، براي سرزمينهايي كه از دست داده‌ايم، مي‌جنگيم. [۱۸] صدام هنگام ديدار از وزارت برنامه‌ريزي عراق در مورد تقويت بنيه اقتصادي جنگ گفت: پيروزيهاي ما بايد با سازندگي مداوم و تحكيم امكانات اقتصادي و استواري در عقيده تا بي‌نهايت تؤام باشد … اقتصاد ما بسيار قوي‌تر از اقتصاد دشمن است ولي ما خواهان قدرت اقتصادي فزاينده‌تري هستيم تا اگر دشمنان بخواهند، جنگ طولاني را ادامه دهيم … [۱۹]
گزارش - 205
روزنامه « فرانسيس الگمانيه سايتونگ » در مقاله‌اي ضمن بررسي فروش اورانيوم از سوي فرانسه به عراق، نوشت: با بروز جنگ تحميلي عراق به ايران بار ديگر اين امر به اثبات رسيده است كه تا چه اندازه معامله در مورد اورانيوم حساس است؛ از همين رو مسئولين فرانسه يك بار ديگر اطمينان مي‌دهند: « در دو، راكتور تحقيقاتي كه فرانسه در اختيار عراق قرار داده، امكان خطر وجود ندارد. بنابراين نبايد به خود توهم راه داد كه زماني عراقيها بتوانند صاحب بمب اتمي گردند. » …. بدين ترتيب بايد روي اين امر حساب كرد كه محمولة اورانيومي را كه فرانسه در ماه ژوئيه گذشته به عراق صادر كرده، عملاً بدون نظارت خواهد بود؛ تجسم چنين مطلبي، آن هم در كشوري كه در جنگ است، پسنديده نيست. [۲۰] در زمينه همكاري فرانسه در تسليح هرچه بيشتر عراق و فروش عجولانه هواپيماهاي ميراژ، روزنامه اكسپرس چاپ آلمان نوشت: به كارخانجات هواپيماسازي « داسو » دستور داده شده كه هواپيماهاي ميراژ را قبل از موعد تحويل عراق دهند. قسمت اول هواپيماها در ماه دسامبر تحويل عراق خواهد شد. ايران از خبر صدور احتمالي تسليحات به عراق نگران است. پاريس سعي دارد از روشي پيروي كند كه به او اجازه دهد قدمي در راه صلح بردارد ولي دلايل عراق براي اجراي خواسته‌هايش از جانب فرانسه فوق‌العاده مهم است. [۲۱]
گزارش - 206
شركت هواپيمايي عراق، امروز با استفاده از تسهيلات فرودگاه امان (اردن) پروازهاي بين‌‌المللي خود را از سر گرفت. بنابر اظهار دفتر هواپيمايي عراق، هواپيماهاي آن كشور نخستين بار پس از آغاز جنگ خليج فارس در فرودگاه امان فرود آمدند. شركت هواپيمايي اردن به موجب موافقت‌نامه‌اي كه اخيراً به امضاء رسيده است، اقدام به مبادله متخصصين فني و اداري و پروازهاي مشترك با عراق كرد. [۲۲]
گزارش - 207
شركت ميتسوبيشي ژاپن به علت آسيب وارده به تاسيسات پتروشيمي ايران از ادامه اين طرح كناره‌گيري مي‌كند. راديو آمريكا ضمن اعلام اين خبر گفت: دولت ژاپن در مورد كناره‌گيري از ادامه كار ساختمان اين شركت كه 85% به پايان رسيده، اظهار نظري نكرده است. [۲۳]
گزارش - 208
در مورد وضعيت اقتصادي ايران و خسارت‌هاي ناشي از جنگ با عراق، نيويورك تايمز به نقل از منابع مطلع چنين مي‌نويسد: جنگ با عراق لطمات بسيار شديدي بر پيكر اقتصاد ايران وارد ساخته است. خسارات وارده به بندر مهم خرمشهر، تاسيسات نفتي جزيره خارك كه مهمترين مركز صدور نفت خام ايران به شمار مي‌رفت، همچنين خسارات وارده به آبادان و بندر (امام) خميني به حدي است كه بازسازي آنها ميلياردها دلار هزينه در بر خواهد داشت. با اينكه پالايشگاه آبادان از كار افتاده، ايران هنوز قادر است از پالايشگاههاي نفت تهران، اصفهان و شيراز سوخت مورد نياز خود را تامين كند … ايران حتي با صدور 700 هزار بشكه نفت در روز كه تا قبل از جنگ با عراق ادامه داشت، مي‌توانست بدون اتكاء به ذخاير ارزي خود در خارج از كشور، نيازمنديهاي وارداتي خود را تامين كند. [۲۴]
گزارش - 209
راديو اسرائيل دربارة تفاوت اوضاع اقتصادي ايران و عراق مي‌گويد: در حالي كه در ايران قند و شكر جيره‌بندي شده و مصرف برق را محدود كرده‌اند، صحبت از اين است كه چيزهاي ديگر هم جيره‌بندي بشود؛ در عراق اين كمبود ديده نمي‌شود. طبق گزارش‌هايي كه از خبرگزاريها مي‌رسد، در عراق بنزين و نفت به حد كافي وجود دارد و كمبود مواد غذايي احساس نمي‌شود. تورم مالي در عراق كمتر از آن چيزي است كه در ايران وجود دارد؛ يعني تصور اين است كه عراق روي هم رفته ذخيره مالي‌اش بيشتر از ايران است و كمكي از كشورهاي همجوار عرب مي‌گيرد، بيشتر از آن چيزي است كه ايران از كشورهاي خارجي دريافت مي‌كند. [۲۵]
گزارش - 210
خبرگزاري پارس گزارش داد كه آقاي قطب‌زاده در ساعت 21 امشب آزاد گرديد. در تماس تلفني با منزل ايشان، ادعا شده است كه دستور آزادي وي را امام صادر كرده‌اند. [۲۶]
پاورقی‌ها
منابع و مآخذ روزشمار 1359/08/19
- ↑ سند شماره 001604 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ، « بولتن خبري 24 ساعته » واحد اطلاعات سپاه خوزستان، شماره41، 19/8/1359 و روزنامه جمهوري اسلامي، 21/8/1359.
- ↑ سند شماره 001609 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: دفتر سياسي انتظامي استانداري خوزستان، 19/8/1359.
- ↑ سند شماره 001604 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ، « بولتن خبري 24 ساعته » واحد اطلاعات سپاه خوزستان، شماره41، 19/8/1359
- ↑ پيشين.
- ↑ سند شماره 021455 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: ستاد مشترك ارتش، 19/8/1359.
- ↑ خبرگزاري پارس، « گزارشهاي ويژه »، نشريه 237، 20/8/1359، آبادان، 19/8/1359.
- ↑ سند شماره 620ـ م، مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: مركز فرماندهي سپاه 19/8/1359.
- ↑ سند شماره 001616 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: ستاد مشترك ارتش، 19/8/1359.
- ↑ سند شماره 001604 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ، « بولتن خبري 24 ساعته » واحد اطلاعات سپاه خوزستان، شماره41، 19/8/1359 و روزنامه جمهوري اسلامي، 21/8/1359.
- ↑ سند شماره 001644 مركز مطالعات و تحقيقات جنگ: ستاد مشترك ارتش، 21/8/1359.
- ↑ خبرگزاري پارس، « گزارشهاي ويژه » نشريه 237، 20/8/1359.
- ↑ . روزنامه ميزان، 20/8/1359.
- ↑ روزنامه انقلاب اسلامي، 4/9/1359 ( كارنامه 19/8/1359رئيس جمهور )
- ↑ روزنامه جمهوري اسلامي، 19/8/1359، خبرگزاري پارس.
- ↑ ماخذ شماره 11، آسوشيتدپرس، واشنگتن، 19/8/1359.
- ↑ ستاد تبليغات جنگ، ستيز با صلح، ( تهران، شوراي عالي دفاع زمستان 1366 )، ص 52.
- ↑ پيشين ص ص 69. 67.
- ↑ خبرگزاري پارس، « گزارشهاي ويژه »، نشريه 238، 21/8/1359 و خبرگزاري فرانسه، بغداد، 20/8/1359.
- ↑ ماخذ شماره 11، راديو صوت الجماهير عراق، 19/8/1359.
- ↑ ماخذ شماره 11، راديو كلن، 19/8/1359، روزنامه فرانس الگمانيه سايتونگ.
- ↑ ماخذ شماره 11، سفارت جمهوري اسلامي ايران، بن، روزنامه اكسپرس.
- ↑ ماخذ شماره 11، آسوشيتدپرس، امان، 19/8/1359.
- ↑ روزنامه انقلاب اسلامي، 19/8/1359، راديو آمريكا.
- ↑ خبرگزاري پارس، « گزارشهاي ويژه »، نشريه 236، 19/8/1359، راديو آمريكا، روزنامه نيويورك تايمز.
- ↑ ماخذ شماره 11، راديو اسرائيل، 19/8/1359.
- ↑ ماخذ شماره 11، 20/8/1359، تهران، 19/8/1359.