1363.04.16

روزشمار جنگ سال 1363 1363.04.16
نام‌های دیگر	شانزده تیر
تاریخ شمسی	1363.04.16
تاریخ میلادی	7 جولای 1984
تاریخ قمری	7 شوال 1404

1360.04.16

1361.04.16

1362.04.16

1364.04.16

1365.04.16

1366.04.16

1367.04.16

گزارش- 1

1. نیروهای عراقی امروز علاوهبر گلولهباران آبادان و بازسازی یک فرودگاه متروکه در روبهروی نفتشهر، تلاش کردند با استفاده از عناصر نفوذی خود جادههای تدارکاتی رزمندگان ایران را در شهرستان ایلام ناامن کنند. گزارش فرمانداری آبادان حاکی است در جریان گلولهباران مناطق مسکونی این شهر ساختمان یک مسجد و 3 باب منزل مسکونی تخریب شد و یک فقره آتشسوزی به وقوع پیوست که مأموران آتشنشانی آن را خاموش کردند. در جبهه آبادان نیز نیروهای ایران و عراق بهطور پراکنده به تبادل آتش با یکدیگر پرداختند و طبق اعلام ستاد امدادگران، در منطقه عملیاتی آبادان نیز براثر تبادل آتش 11 تن از نیروهای خودی مجروح شدند. در جبهه میانی در مقابل نفتشهر، ارتش عراق ضمن بازسازی یک فرودگاه متروکه، در آنجا تجهیزات جنگی مستقر کرده است. فرماندهی کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی امروز در نامهای به فرماندهی قرارگاه خاتمالانبیا(ص) و فرماندهی منطقه 7 سپاه نوشت: عراق تعدادی بالگرد توپدار و نفربر زرهی در این فرودگاه مستقر کرده است که میتواند برای مقابله با عملیات چریکی (نامنظم) قرارگاه رمضان یا جلوگیری از حمله غافلگیرانه نیروهای خودی و همچنین اجرای یک عملیات نظامی محدود مورد توجه قرار گیرد. علاوهبر وقایع مذکور در شهرستان ایلام، ساعت 20 امشب یک دستگاه لندرور متعلق به ستاد بازسازی ایلام مورد حمله عوامل دشمن قرار گرفت. در این حمله که در 12 کیلومتری پاسگاه نصریران در جاده مهران - دهلران (منطقه فصیل 60 کیلومتری دهلران) به وقوع پیوست، یکی از 3 سرنشین خودرو به شهادت رسید و 2 نفر به اسارت گرفته شدند. در کنار ماشین فشنگ و پوکه کلاش و یک بسته سیگار بغداد به جا مانده بود. فرماندهی منطقه 7 سپاه با اعلام این خبر بدون اظهارنظر دقیق نوشت: «این کمین در همان محلی بوده که چند روز پیش به یک دستگاه خاور تیراندازی شد. باتوجهبه سوابق، وضعیت محل و جغرافیای آن دشمن میتواند نفوذ کند.» خبرگزاری جمهوری اسلامی از ایلام گزارش داد: «گشتیهای دشمن با نفوذ به داخل خاک ایران جاده مهران - دهلران را بسته و یک تن را شهید و 2 تن دیگر را به اسارت درآوردند.»

گزارش- 2

2. امروز یک کمین، دو مورد انفجار مین و یک درگیری در جادههای مناطق کردنشین به وقوع پیوست و 9 تن از عناصر حزب دمکرات در سردشت و پیرانشهر تسلیم شدند. در 25 کیلومتری صائیندژ، 2 تن از نیروهای تبلیغات و انتشارات سپاه که از صائیندژ عازم تکاب بودند، ساعت 15، در کمین عناصر مسلح غیرقانونی گرفتار شده و به شهادت رسیدند. بلافاصله نیروهای خودی با حضور در محل به گشتزنی و جستوجو در باغها و کوههای اطراف پرداختند، اما اثری از مهاجمان نیافتند. در محور مهاباد - سردشت، یک دستگاه تویوتای پایگاه حاجیمحمد در جاده این پایگاه با مین برخورد کرد و 6 تن از سرنشینان خودرو مجروح شدند و خساراتی به آن وارد آمد. در حادثه مشابهی در جاده فرعی پایگاه دارساوین سردشت نیز براثر انفجار یک مین یکی از سربازان تأمین مجروح شد. عناصر گروههای مسلح غیرقانونی در 20 کیلومتری شمالغربی نقده به پایگاه حلبی کوئیک حمله کردند، اما با مقاومت نیروهای پایگاه، بهناچار گریختند. در این درگیری فقط یکی از افراد پایگاه از ناحیه پا مجروح شد. درهمینحال و در ادامه روند تسلیمشدن افراد وابسته به گروههای مسلح ضدانقلاب امروز در سردشت 5 تن از عناصر حزب دمکرات با مراجعه به پایگاه سپاه پاسداران اماننامه دریافت کردند. یکی از این افراد از عوامل بانفوذ حزب بوده و برای مدتی مسئولیت مالی دفتر سیاسی حزب دمکرات و قضاوت برای این حزب را برعهده داشته است. افزون بر این، در پیرانشهر نیز 4 تن از عناصر حزب دمکرات کردستان با مراجعه به پایگاه سپاه ضمن معرفی خود اماننامه دریافت کردند. سپاه پیرانشهر با اعلام این خبر به درگیرنشدن عناصر ضدانقلاب در کمینهای 24 ساعت اخیر اشاره کرده و تسلیمشدن 2 تن از این افراد را مشکوک خواند و خواستار مراقبت بیشتر از آنها شد. علاوهبر وقایع مذکور امروز اعلام شد افراد قیاده موقت (نیروهای بارزانی) که در منطقه دزلی، درکی، قخلان و چاش مستقر هستند، مجروحان گروهک کومهله را بهعنوان پیشمرگ قیاده موقت برای مداوا و معالجه به بیمارستانهای ایران در سنندج و مریوان اعزام میکنند.

گزارش- 3

3. بهدنبال اقدام رژیم بعثی عراق به تشویق و تجهیز گروههای مسلح غیرقانونی برای ناامنکردن جادهها، نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران در نامهای به دبیرخانه شورای امنیت کشور خواستار ارائه آموزشهای لازم برای خنثیسازی مین شد. در مقدمه این نامه آمده است: «بهمنظور کشف مینهای کاشته [شده] توسط ضدانقلاب در محورها و جادههای عملیاتی و جلوگیری از توسعه و ضایعات و تلفات ناشیاز آن دستورالعملهای امنیتی لازم و کافی به قرارگاهها و یگانهای عملیاتی صادر و بهمنظور افزایش توان یگانها درخصوص کشف و خنثیسازی مینهای مورد بحث، با اعزام استاد و تشکیل کلاسهای آموزشی و تعمیم آن در بین رزمندگان اسلام اقدامات اساسی و جدی به عمل آید.» سرهنگ توپخانه علی صیاد شیرازی فرمانده نیروی زمینی ارتش در این نامه خودروهای محمول مینیاب در مناطق کردنشین را ناکارآمد دانسته و با تأکید بر کارایی بیشتر مینیابهای دستی افزوده است: «خودروهای محمول مینیاب بهدلیل ترکش فراوان در این مناطق بهنحو مطلوبی قابل بهرهبرداری نبودند و بررسیهای صورتگرفته نشان میدهد که درحالحاضر بهترین وسیله مینیابهای دستی متکس 122/4 میباشد.» تعداد زیادی از این مینیابها از منابع خارجی خریداری شده و در اختیار یگانها قرار گرفته است و برای تأمین باقیمانده نیاز یگانها در سال جاری اقدام میشود و درصورت تأمین بهسرعت در اختیار یگانها قرار خواهد گرفت. معاونت عملیات و اطلاعات نیروی زمینی ارتش مینگذاری در مناطق کردنشین را امری اجتنابناپذیر عنوان و تأکید کرد: باید یگانها بهگونهای عمل کنند که از میزان و شدت تلفات آنها کاسته شود.

گزارش- 4

4. نیروهای بسیج عراق امروز به یک خودروی رژیم بعثی حمله کردند. واحد بسیج عراق در گزارشی اعلام کرد: نیروهای ما در شهر سلیمانیه موفق شدند با پرتاب نارنجک به داخل یک خودروی عراقی آن را به آتش بکشند. براثر این حمله خودرو منهدم شد و 3 تن از سرنشینان آن کشته شدند. مبارزین عراقی اجساد سوختهشده این افراد را در مقابل چشم مردم از لاشه ماشین بیرون آوردند.

گزارش- 5

5. درپی پاکسازی روستاهای مرزی اسپی دره و صومای برادوست از توابع شهرستان ارومیه، امروز، علیرضا شیخ عطار استاندار آذربایجان غربی، به اتفاق مسئولان سازمانهای اداری این استان با سفر به منطقه مذکور نیازمندیهای مردم محروم منطقه را مورد بررسی و رسیدگی قرار دادند. به گزارش خبرنگار خبرگزاری جمهوری اسلامی، مردم منطقه که برای نخستین بار با مقامات و مسئولان جمهوری اسلامی ایران روبهرو میشدند ستمهایی که گروههای مسلح غیرقانونی بر آنها روا داشته بودند را بازگو کردند. یکی از اهالی این منطقه با اشاره به اینکه روستای حسنلو به مرکز توطئه گروههای مسلح تبدیل شده بود، گفت: «مردم روستاها از مظالم گروهکها به تنگ آمدهاند، ولی ناگزیرند در منطقه و روستاهای خود بمانند. مردم منطقه از هرگونه تسهیلات دولتی بیبهرهاند. برای نمونه هر 20 لیتر نفت تا 3500 ریال خریداری میشود. گروههای مسلح غیرقانونی مراکز درمانی و مدارس را به مرکز توطئه تبدیل کردهاند و مردم روستا از مزایای تحصیلی بی بهره اند.» یکی دیگر از روستائیان به استاندار و هیئت همراه وی گفت: «ما از مقامات مسئول جمهوری اسلامی انتظار داریم که مدارس را مرمت کنند و کلاسهای درس دوباره دایر شود.» در این بازدید، استاندار آذربایجانغربی به مسئولان دستور داد هرچه سریعتر اقدامات لازم برای مرمت مدارس، توزیع ارزاق، فعالساختن درمانگاهها و مراکز بهداشتی و ایجاد راههای مناسب انجام شود و سایر سازمانهای منطقه نیز باتوجهبه طبیعت منطقه، برای احیای دامداری منطقه اقدام کنند.

گزارش- 6

6. وزیر نفت ایران در یک مصاحبه مطبوعاتی با تشریح مواضع ایران درخصوص حمله به کشتیها در خلیجفارس و ابراز تأسف از خودداری ژاپن از همکاری در پروژه مشترک دو کشور در بندر امام خمینی، بر تداوم جریان صدور نفت ایران از خلیجفارس تأکید کرد و گفت: «هیچ قدرتی در دنیا نمیتواند مانع از صادرات نفت ایران شود.» محمد غرضی درمورد امنیت کشتیرانی در منطقه خلیجفارس اظهار کرد: ایران از اول معتقد بود که باید متجاوز به حقوق دیگران، مجازات شود و رژیم عراق بهدلیل حمله نظامی به ایران مستحق مجازات است. این رژیم دائماً کشتیرانی در خلیجفارس را به خطر انداخته و به همین دلیل بر کشورهای منطقه است که از حمایت عراق دست برداشته و حکومت بعث را ساقط کنند، تا خطری متوجه منطقه نشود. وی تأکید کرد ایران متعهد است امنیت را در خلیجفارس تثبیت کند و بنابراین اجازه نمیدهد که کشوری امنیت کشتیرانی در این منطقه را به خطر اندازد. وزیر نفت درخصوص صدور نفت ایران و سرمایهگذاری در صنعت نفت و پتروشیمی نیز گفت: «در عرض چهار سال گذشته و در طول جنگ باوجود فشارهای بسیار زیاد حتی در زیر آتش و حملات هوایی شدید دشمن توانستیم صادرات نفت خود را ادامه دهیم و از امروز نیز هیچکس و هیچ قدرتی در دنیا نمیتواند مانع از صادرات نفت جمهوری اسلامی ایران شود.» وی در پاسخ به پرسشی درمورد بدهی ایران به ژاپن و وضعیت همکاری دو کشور در بندر امام خمینی، به خودداری ژاپنیها از ادامه همکاری در پروژه مشترک پتروشیمی ایران و ژاپن اشاره کرد و افزود: «متأسفانه وقتی که سیاستهای امریکایی در منطقه اوج میگیرد، طرف ژاپنی از انجام معاملات و تعهدهای خود سر باز میزند و همواره از سیاستهای امریکایی تبعیت کرده است. هرچند از سال گذشته، طبق مذاکراتی که با طرف ژاپنی داشتیم قرار شد که آنها وارد مرحله اجرایی شده و کار را تمام کنند، ولی آنها هرگز حاضر نشدهاند که به ایران بیایند. بنابراین به این جهت طبق قرارداد فقط بدهیهای ایران به ژاپن درصورتی پرداخت خواهد شد که آنها در بندر امام خمینی مشغول فعالیت باشند.»

گزارش- 7

7. یک هیئت پارلمانی از کنگره امریکا که عصر روز چهارشنبه (13/4/1363) وارد بغداد شده بود، در سه روز اقامت خود در عراق با نعیم حداد رئیس مجلس ملی، طه یاسین رمضان معاون نخستوزیر و طارق عزیز وزیر امور خارجه عراق، دیدار و گفتوگو کرد. مقامات عراقی در دیدار با هیئت پارلمانی امریکا (متشکل از کاسیمیریو ست و پیتر کالبرس، دو عضو کمیته روابط خارجی سنای امریکا) ضمن طرح مسائل مورد اختلاف بر بهبود و گسترش روابط دو کشور، افزایش کمکهای امریکا به بغداد و تعهد رژیم اسرائیل مبنیبر حراست از خط لوله انتقال نفت عراق به بندر عقبه اردن تأکید کردند. رئیس مجلس ملی عراق در دیدار با این هیئت ضمن ابراز مخالفت با حضور نیروهای خارجی در خلیجفارس گفت: حضور نیروهای خارجی در منطقه خطری برای صلح جهانی است و حضور این نیروها منافع مردم منطقه را تهدید میکند. نعیم حداد با طرح ادعای فروش سلاحهای اسرائیلی به ایران از امریکا خواست تلاشهای مؤثر خود را برای جلوگیری از فروش این سلاحها به ایران به کار گیرد. در دیدار هیئت امریکایی با طارق عزیز نیز درباره آخرین تحولات جنگ ایران و عراق و روابط دوجانبه امریکا و عراق بحث و گفتوگو شد. رادیو دوبی ضمن گزارش این دیدار بدون اشاره به جزئیات مذاکرات اعلام کرد: در این دیدار دو طرف درمورد افزایش کمکهای امریکا به عراق و تعهد رژیم اسرائیل به حراست از خط لوله نفتی عراق به بندر عقبه گفتوگو کردند. درهمینحال، رژیم صدام که درپی عادیسازی و گسترش روابط خود با امریکا است، درصدد فراهمآوردن تمهیدات لازم برای برگزاری مراسم جشن بزرگی با شرکت 500 شخصیت سیاسی، دولتی و کارگزاران بانکهای امریکایی در دفتر حفاظت منافع عراق در واشنگتن برآمده است. این جشن در 26 تیرماه برابر با 17 ژوئیه سالروز تسلط حزب بعث بر عراق که بهعنوان پیروزی انقلاب عراق از آن یاد میشود، برگزار خواهد شد و مقامات بلندپایه امریکا ازجمله 2 تن از معاونان جورج شولتز وزیر امور خارجه امریکا، به این مراسم دعوت شدهاند. روزنامه کویتی السیاسه دراینباره آورده است: «شرکت بیش از 500 تن از مقامات و شخصیتهای رسمی امریکا در این جشن بزرگ نشاندهنده تلاشهای موفق عراق در جهت عادیکردن روابط سیاسی عراق با امریکا و بالابردن آن به سطح سفارت است که نیازی فوری و مبرم تلقی میشود.» این روزنامه تأکید کرده است مسئله عادیشدن روابط و گسترش فوری آن میان عراق و امریکا فقط مسئله مربوط به زمان است و طرفین هماکنون سرگرم اتمام اقدامات اداری میباشند.

گزارش- 8

8. گروهی از کارکنان نیروی هوایی عراق امروز به همراه فرمانده این نیرو با صدام حسین دیدار کردند. باوجود ناتوانی نیروی هوایی عراق در قطع صادرات نفت ایران از خارک، صدام حسین رئیسجمهور عراق، در این دیدار با تقدیر از کارکنان این نیرو و دفاع هوایی عراق گفت: «برتری نیروی هوایی ما بر دشمن نهتنها بر روحیه عالی پرسنل نیروی هوایی بلکه بر پیگیری مداوم آموزش عملیات هوایی دلالت دارد.» رادیو صوتالجماهیر ضمن اعلام خبر این دیدار، مشروح گفتوگوی فرمانده نیروی هوایی عراق با یکی از خبرنگاران را پخش کرد. مطالب مطرحشده در این مصاحبه نشاندهنده ناتوانی عراق در حمله به جزیره خارک و پایانه نفتی آن است. فرمانده نیروی هوایی عراق در پاسخ به سؤال خبرنگاری مبنیبر اینکه چرا نیروی هوایی عراق فقط یکی از اسکله های جزیره خارک را از کار انداخته و کاری به اسکلههای دیگر ندارد تا صدور نفت ایران را متوقف کند، گفت: «چیزی که اهمیت دارد، تحریم نفتی ایران است که هماکنون بهطور چشمگیری تأثیرگذارده است.» وقتی خبرنگار اصرار کرد که این شیوه نمیتواند مانع از صدور نفت ایران شود، فرمانده نیروی هوایی عراق اضافه کرد: «به هر صورت، همانطور که شما اطلاع دارید، عقل و چشم تسلیحات و تجهیزات نظامی ازجمله نیروی هوایی از فکر و تصمیم سیاسی سرچشمه میگیرد و تسلیحات بازوی نظامی تصمیم سیاسی است. فرماندهی به ما دستور داد تا تنها یکی از اسکلههای بارگیری را بمباران کنیم و این اقدام نشانه هشدار است و ما تابهحال فرماندهی سیاسی را بهخاطر این اقدام مورد سؤال قرار ندادهایم.» در ادامه خبرنگار گفت: به نظر من بمباران تأسیسات و اسکلههای بارگیری جزیره خارک خیلی سودمندتر از محاصره دریایی است و فرمانده نیروی هوایی عراق که نمیتوانست به ناتوانی این نیرو اذعان کند، افزود: «نظر شما و نظر من هرچه باشد، تصمیم فرماندهی سیاسی برتر است، زیرا تصمیم آنها ازنظر من و شما کلیتر است و تمام جوانب این مسئله را بهطور دقیق و جزئی بررسی کرده است.»

گزارش- 9

9. تشدید حملات عراق به کشتیها در خلیجفارس و افزایش مخاطرات سفر به منطقه موجب شده است تمایل صاحبان کشتیهای یونانی برای سفر به خلیجفارس تا حد زیادی کاهش یابد. خبرگزاری رویتر امروز در گزارشی از یونان با اشاره به تشدید حملات عراق به کشتیها اعلام کرد: «کسانی که تا این اواخر در فرستادن کشتیها به منطقه خطرناک بوشهر و بندر امام خمینی متخصص بودند، اکنون احساس میکنند که این خطر به منفعتش نمیارزد.» یکی از صاحبان کشتی که بسیاری از کشتیهای خود را به بندر امام خمینی فرستاده است، به رویتر گفت: «اوضاع در هفتههای اخیر بهطور قابل ملاحظه ای بدتر شده است، گرچه تغییر احتمالاً یک تغییر اساسی نیست. ... باوجود افزایش میزان ریسک، نرخها رو به کاهش بودهاند. علاقه یونان به راه دریایی انتقال کالا به طور قابل ملاحظه ای کاهش یافته و تا حدودی کره جنوبیها نقش یونانیان را به عهده گرفتهاند.» این خبرگزاری در ادامه گزارش خود افزود: تاکنون دستکم یک دوجین کشتی تحت مدیریت یونان در خلیجفارس آسیب دیده است که آخرین آنها کشتی اسکندر دوم بود که در مسیر بندر امام خمینی هدف حمله عراق قرار گرفت و 2 ملوان فلیپینی آن کشته شدند و یک افسر یونانی هم به شدت مجروح شد. به گفته یکی از مقامات اجرایی یک شرکت یونانی افزون بر مشکلات فوق، شرکتهای یونانی با کمبود نیروی انسانی و خدمه کشتی نیز روبهرو هستند. این کشتیها نمیتوانند افرادی را پیدا کنند که آماده اعزام به خلیجفارس باشند. معمولاً در هر جای دنیا برای کشتیها خدمه وجود دارد، ولی اکنون کسی حاضر نیست به عنوان خدمه با کشتی یونانی به خلیجفارس برود. اتحادیه ملوانان به اعضای خود توصیه میکنند که فریب انعامهای دستودلبازانهای را که در خلیجفارس به دست میآورند، نخورند. رویتر درمورد علت کاهش تمایل برای سفر به خلیجفارس اضافه کرد: «داستانهایی که ملوانان بازگشته از خلیجفارس تعریف میکنند نیز نقش مهمی در کاهش انگیزه سفر یونانیان به منطقه دارد. آنها به نقل از مهندس دوم کشتی اسکندر دوم مینویسند ما توانستیم از یک جهنم واقعی فرار کنیم و من هنوز مطمئن نیستم که چگونه توانستم این کار انجام دهیم.» این خبرگزاری در پایان یادآور شد که همه جامعه کشتیرانی منتظر پایانیافتن این جنگ هستند تا ایرانیان خرید اسلحه را متوقف و خرید سایر کالاها را شروع کنند.

گزارش- 10

10. هیئتهای نظامی دولتهای عضو شورای همکاری خلیجفارس امروز به منظور بحث درخصوص جزئیات نهایی راهبرد نظامی هماهنگ اعضای شورا در کویت تشکیل جلسه دادند. شرکتکنندگان در این اجلاس تلاش کردند سیستم دفاع هوایی کشورهای عضو شورا را با همدیگر هماهنگ سازند و از هواپیماهای شناسایی آواکس مستقر در منطقه استفاده کنند. به گزارش آسوشیتدپرس: «در این اجلاس فرماندهان و متخصصان نیروهای مسلح کشورهای عربستان، کویت، امارات متحده عربی، بحرین، قطر و عمان شرکت دارند و قرار است استراتژی مشترک این کشورها را که در دو هفته قبل توسط رؤسای ستاد ارتشهای آنها در ریاض ارائه شده بود، تحکیم بخشند.» یک مقام رسمی کویت گفت هدف این اجلاس ایجاد حداکثر هماهنگی لازم میان ارتشهای عضو شورای همکاری خلیجفارس و همچنین استفاده از توان آنها درصورت بروز تهاجم علیه هریک از کشورهای عضو شورای همکاری خلیجفارس است. در پایان اجلاس امروز، شیخ سالم الصباح وزیر دفاع کویت، ضمن دیدار با فرماندهان نظامی کشورهای عضو شورای همکاری خلیجفارس به بررسی اوضاع منطقه و طرحهای دفاعی پیشنهادشده پرداخت. در این دیدار فرماندهان عملیات و همچنین رئیس ستاد مشترک ارتش کویت، نیز حضور داشتند. درهمینحال معاون وزیر دفاع و معاون رئیس ستاد ارتش عمان اعلام کرد همکاری نظامی میان شیخنشینهای عضو شورای همکاری خلیجفارس یکی از مواد تصریحشده در اساسنامه شورای همکاری است و اقداماتی بهمنظور همکاری و هماهنگی بیشتر در شورا در دست انجام است.

گزارش- 11

11. دبیرکل سازمان ملل متحد در اقامت دوروزه خود در سوئد امروز با نخستوزیر، وزیر امور خارجه و مدیرکل خاورمیانهای وزارت امور خارجه سوئد دیدار کرد. وی در ملاقات با مدیرکل وزارت امور خارجه سوئد درباره مسائل جنگ ایران و عراق بحث و گفتوگو کرد. خاویر پرز دکوئیار پس از مذاکرات خود با اولاف پالمه نخستوزیر سوئد، ضمن شرکت در یک نشست مطبوعاتی مشترک درخصوص جنگ ایران و عراق و احتمال سرایت آن به کشورهای دیگر منطقه گفت: درمورد جنگ خوشبین یا بدبین نیستم، امیدوارم که در چند روز آینده راهحل مثبتی به دست آید. در چند روز اخیر ما شاهد یک نوع فقدان پاسخگویی به حملات جنگی به کشتیها در خلیجفارس بودیم و این نشانه مثبتی از محدودشدن جنگ است. وی در پاسخ به پرسشی درباره انتقاد ایرانیان از تلاشهای میانجیگری اظهار کرد: «ایرانیان انتقادی از شخص پالمه نداشتند، برعکس ایران و عراق هر دو کاملاً به سازمان ملل و شخص پالمه اطمینان دارند.» سازمان ملل نیز با اطمینان و اشتیاق دنبال حل مسائل است، ولی هر دو طرف قضیه باید اشتیاق و علاقه خود را برای راهحلهای سیاسی این جنگ نشان دهند. ما در سازمان ملل آمادگی داریم از هر دو طرف درخواست کنیم دست از هرگونه عملیات نظامی در هوا، دریا و خشکی بردارند. اکنون زمان مناسبی است که این جنگ که در آن هر دو طرف بازنده هستند، پایان یابد. خاویر پرز دکوئیار در پاسخ به این سؤال که آیا بدون تمایل سیاسی دو طرف، سازمان ملل از عهده حل این مشکل برخواهد آمد، گفت: «من آمدهام که مسئله را تا انتها ادامه دهم. همانگونه که من و آقای پالمه به مقدار بسیار زیادی در این مسئله درگیر بوده و تلاش کردهایم.» نخستوزیر سوئد نیز در ادامه این نشست مطبوعاتی درمورد جنگ ایران و عراق گفت: «دو درخواستی که چند هفته گذشته توسط دبیرکل سازمان ملل از دو طرف ایران و عراق شده، تقریباً مورد قبول واقع شده است. بمباران مناطق غیرنظامی تقریباً متوقف شده است و ممکن است استفاده از سلاحهای شیمیایی نیز پایان یابد. هرچند این یک اقدام انساندوستانه است، اما خود یک دستاورد قابلملاحظه برای سازمان ملل است و هرکسی قادر به انجام این کار نبود.»

گزارش- 12

12. تأخیر در اجرای عملیات بزرگ ایران در جبهه های جنگ، تأثیر حمله به کشتیها در خلیجفارس بر کاهش درآمدهای نفتی ایران، وضعیت اقتصادی نامناسب ایران و پاسخ مثبت ایران و عراق به درخواست دبیرکل سازمان ملل درمورد آتشبس در حمله به مناطق مسکونی، محورهای مقالهای تحلیلی است که به قلم صفا حائری در مجله ساوت (چاپ لندن) درج شده است. در این مقاله به نقل از رئیس مجلس شورای اسلامی درخصوص تحولات خلیجفارس آمده است: «قطع کشتیرانی در خلیجفارس به این معنی است که ما نه نفت صادر کنیم، نه اسلحهای برای جنگ خودمان علیه بیعدالتی و نه غذایی برای مردم خود وارد کنیم. اما اگر ما نتوانیم نفت خود را صادر کنیم، بگذارید همین وضع برای دیگران نیز باشد.» نویسنده مقاله تعویق حمله گسترده در جبهه های جنگ و پاسخ مثبت ایران به پیشنهاد دبیرکل سازمان ملل مبنیبر خودداری از حمله علیه مناطق غیرنظامی را روش جدید تهران عنوان کرده و وضع اقتصادی نابسامان را دلیل اصلی آن دانسته و افزوده است: «دلیل اولیه برای روش جدیدی که تهران در پیش گرفته، افزایش نگرانی نسبت به وضع اقتصادی است. هزینههای فلجکننده جنگ براثر ازدستدادن درآمد که خود ناشیاز کاهش صادرات نفت است، اینک گرفتاریهای بیشتری را موجب شده است.» وی با ادعای اینکه میان نیروهای ارتشی و روحانیون حاکم شکاف ایجاد شده، سرنگونشدن جت ایران بهوسیله هواپیماهای عربستان در 15 خرداد 1363 را نشانهای از این اختلاف برشمرده و آورده است: ازنظر فرماندهان نظامی ایران، امواج انسانی دیگر قدرت رویارویی با توان ماشین جنگی مدرن و پیچیده عراق را ندارد. مجله ساوت پاسخ مثبت ایران به ابتکار صلح اخیر دبیرکل سازمان ملل را نخستین گام این کشور در جهت دورشدن از موضع قبلی ذکر کرده و اعزام یک دیپلمات بلندپایه ایران به شوروی را نشان دیگری از تغییر موضع تهران دانسته است. در ادامه این مقاله درخصوص تأثیر تحولات خلیجفارس بر درآمدهای نفتی ایران آمده است: «طبق برآوردهای قابلاعتماد، ایران حدود 7 میلیارد دلار از درآمدهای نفتی بسیار مورد نیاز خود را از دست داده است.» براساس اعلام خبرگزاری رسمی عراق از هنگام تنگتر شدن حلقه محاصره بنادر ایران ازسوی عراق، نیروی هوایی و دریایی عراق بیش از 40 نوع کشتی با ملیتهای مختلف را هدف قرار دادهاند. این مقاله با اشاره به افزایش حق بیمه کشتیرانی در خلیجفارس، بیرغبتی صاحبان کشتیها برای سفر به بنادر ایران و تخفیفهای قابلتوجه ایران به خریداران نفت را موجب کاهش درآمدهای نفتی ایران دانسته و به نقل از منابع نفتی آورده است: «ایران برای تشویق مشتریان تخفیفهایی بین 5/1 تا 4 دلار در هر بشکه در نظر گرفته است و باوجوداین، برخی از واردکنندگان نفتی ژاپنی مؤدبانه خود را کنار میکشند و دیگران خواستار کاهش بیشتر قیمت تا حد 20 دلار در هر بشکه میشوند.» مجله ساوت به نقل از منابع کشتیرانی اضافه کرده است: رفتوآمد نفتکشها در آبراه تنگه هرمز از 800 نفتکش در سال گذشته به 100 نفتکش در سال جاری کاهش یافته است. نویسنده مقاله در پایان خاطرنشان کرده است: به گفته نیروهای نظامی ایرانی برای ساقطکردن رژیم صدام حسین - که آرزوی امام است - ارتش ایران به انواع جدیدی سلاح نیاز دارد و هیچ کشوری حاضر به فروش این سلاحها به ایران نیست.

منابع و مآخذ روزشمار 1363/04/16